sprawy różne wieczór państwu przy mikrofonie Karolina Lewicka zapraszam państwa na audycję sprawy różna moim państwa dzisiejszym gościem jest Aleksander Kwaśniewski były prezydent dzień dobry panie prezydencie dobry dobry wieczór witam, a rozmawiać będziemy o książce prezydent to wywiad rzeka z panem prezydentem Kwaśniewskim rozmowa została przeprowadzona przez redaktora Aleksandra Kaczorowskiego ne wydana przez wydawnictwo znak tak jest i to jest książka o panu panie
Rozwiń »
prezydencie, o którym etapie Pańskiego życia działalności było panu najprzyjemniej mówić to w zgodnie z zasadą, że człowiek starszy tym przyjemniej wspomina się młode lata nadal, więc niedobrze się mówiło o czasach studenckich z taką sentymentem i pewnym smutkiem mówiłem o czasach dziecinną młodzieńczy, ponieważ tak się złożyło, że moi rodzice odeszli bardzo wcześnie na bardzo za wcześnie z wsparcia dzisiejszej perspektywy, bo tata nie dni nie dożył siedemdziesiątki rząd odbiera kosz też obsesję tych kwestii bom, więc wielokrotnie mówił nie wyobraża siebie, jakby miał mieć 70 lat uczy się to mój miał tam 50 parę 60 należy się parę miesięcy zabrakło, żeby te 70 lat skończy się mama zmarła mając lat 66 więc, więc tak, bo jest takim Spodkiem to wspominałem na polityka to takie uczucia mieszane czy coś między satysfakcją radością trochę z uśmiechem różne zabawne rzeczy też zdarzały też trochę takim żalem że, że dziś wszystko tak wyglądać musiałbym wyglądał, ale opowiada pan oczywiście także inne wcześniejszych przodkach i o rodzinie z Wilna, bo mama chodziła z Wilna, jeżeli chodzi o krewnych ojca to my pan ani nie poznał, bo zginęli na początku rozwoju w Warszawie znałem tata mówił o tym mało raczej z bólem i myśmy jeszcze byli za mali, żeby wciągnąć w to wszystko więcej od niego wydobyć tej informacji nie ja miał 18 lat, kiedy wyjechałem na studia z domu, więc też powodowało, że takich momentów do takich rodzinnych rozmów było było zadłużyć się żałuje tego dzisiaj uważam, że powinien dużo więcej wydobyć statyn tych wspomnień no ale też pamiętać że to pokolenie, które wyrastało po wojnie ono o on w wielu kwestiach był zamknięty, że niektóre rzeczy były rodzinne kwestie mówiło się o tym nie za często własne przygody studencki tym się też raczej nie nie mówiło dopiero wiele wiele lat później np. ojciec mi opowiadał, że zaraz jak trafił do Poznania po wojnie cały całą wojnę przeżył pierwszy rok studiów zaczął w Wilnie na Łódź 0 i Uniwersytecie Stefana Batorego później po latach jako prezydent dostałem będąc wyróżnionym doktoratem honoris causa tej uczelni przekazanymi dokumenty z tego pierwszego roku studiów później nie mógł dalej studiować Uniwersytet przestał być Polski stał się litewskim krótka później Niemcy w ogóle go zamknęli na później przez związek radziecki w ogóle wszystko się potoczyło inaczej, ale np. ojciec opowiadał, że był w Poznaniu on pierwszego praca była w urzędzie repatriacyjnym Boni pomagali ludziom, którzy tak jak Jon ze Wschodu przybyli nie on np. w wyborach słynnych referendum 40 zeszłego roku działał na rzecz tak jak większość ludzi w Wielkopolsce w Poznaniu na rzecz PSL Mikołajczyka z po latach dowiedziałem się, że mam taki silny ślad peeselowski może stał do dzisiaj sympatia dla, chociaż poglądy jak przyznaje zaś pan lewicowe i nie był pan rewolucjonistą tak na czym niechęć do rewolucji to zapewne wpoiła nam nasza babcia, która też o tym mówi się ze strony mamy strony mamy bowiem oznacza ona mieszkała z nami na wyjechała z Białegostoku, bo oni zostali wywiezieni z Wilna jest też wciąż jest ten słynny zdjęcie Madame, czyli cała pięcioosobowa rodzina rodzina sześcioosobowa mój wuj, czyli brat mamy wtedy był w łagrze do dzisiaj żyje jest zdany arch. Białymstoku czy przyszły rok będzie 100 lat obchodził i nie oni zostali wysłani biały z Wilna do Sulęcina to jest dzisiaj lubuskie dziadek był no niezwykłym patriotą Wilna ją znalazł wcześniej czy później cywil musi wrócić do Polski i uważał, że trzeba mieszkać jak najbliżej co może doskoczyć chociażby niechętnie to Białystok, bojąc się powrotu do Wilna nie doczekał mało tak jak proponowaliśmy, żeby pojechał odwiedzić Wilno to się nigdy nie zgodziło chciał przyjechać do Wilna na białym koniu i i do polskiego Wilna no ale babcia mieszka w Białymstoku jak się rodziła moja siostra młodsza to mama poprosiła ją o pomoc, a ona została już z nami wtedy, ponieważ dziadek miał do siebie, że śpiewał w chórze cerkiewnym pięknie śpiewał w świetle tak baryton, ale po tych przed wpływami po śpiewach organizował spotkania ze swoimi kolegami tam na Dojlidach, gdzie mieszkali w bardzo pięknym sadzie, którą sam zresztą stworzył eksperymentował różne rzeczy no ale da się, że to męskie chóralne Towarzystwo babcie nie za bardzo odpowiadało, więc wolała zostać zostać z nami też było tam popala sobie na separację albo też powodem wielu kłótni dziadek od czasu do czasu się pojawiły twardo żądał, żeby ona, że ona wracała babcia mówiła, że nie, że ciągle potrzebna mu pomagać tak itd. ale jakby przyzwyczaiły się także do życia takiego osobnego, bo jak oni pobrali się to było tuż przed wojną japońską czy rosyjską japońską dziadek poszedł na front i z tego frontu wrócił po, że wojny rosyjsko bolszewicy dwudziestym 2001. roku, więc chwilę razem można było wtedy bardzo młoda dziewczyna się pobrali urodziłem się dwójka dzieci później kilkanaście lat w ogóle nie byli ze sobą wychowywała dzieci, więc mówiąc szczerze wypowiedzieć dla niej bycie osobno był bardziej naturalnym stanem niż z dziadkiem, który miał swoje robi i bardzo duże grono kolegów co się babci zresztą większości kobiet niespecjalnie podoba 70 szóstym roku wstępuje pan do partii po co skoro kariery partyjnej nie chciał pan robić wręcz pan mówi panie prezydencie, że wszelkie stanowiska partyjne, które pan oferowano zawsze pan odrzucał kariera partyjna stricte partyjna zawsze pana odrzucała w dodatku ta PZPR wówczas, toteż nie była partia kasz pełną ideałów co pan mówi ona była już silnie od ideologii schowana była partia władzy, że prawdziwego komunistę spotkać nie można było tam komuniści już być na ostatnich nogach już raczej, bo to było pokolenie przedwojenne zaraz powojenne, więc mówiąc szczerze później komunistów jak sprawdził w sensie ideologicznymi i twardości przekonania raczej spotkałem potem jak tworzyłem SdRP czy te są początek lat dziewięćdziesiątych to nie przychodzili na zebrania bardzo dobrze przygotowani z takimi swoimi poglądami bardzo krytyczni wobec nas to zrozumiałe, ale 2 pyta 80 szósty roku partię trzeba wziąć pod uwagę miejsce, gdzie się w szkodzie to jest Gdańsk, gdyż mój trafił pan na studiach odnawialne źródła trzecim roku na studia jesteśmy w Gdańsku i Gdańsk był bardzo otwartym miastem w Gdańsku jakby, jaka duża, że nie dla mnie nie było absolutnie niespodzianką, że Solidarność wybuchła w Gdańsku, że 80 rok też dać już Gdańsk na swoje położenie otwartości turystów marynarzy kontakty proszę pamiętać, że znacząca część ludzi w Gdańsku miał kontakty ze światem byli albo marynarzami albo rodzinami marynarzy albo pracowali w takich firmach jak Baltona czy wszystko na styku na styku na styku świata i w związku z tym to było miasto dużo bardziej liberalnej wtedy szefem partii w Gdańsku Tadeusz Fiszbach ciągle żyje bardzo szanuje, ale no on dla nas był za wysoko, żeby mieć jakieś bezpośrednie kontakty natomiast on otoczył wtedy grupą ludzi z naszej uczelni nie niewiele starszych ode mnie na ja miałem wtedy 80 szóstym roku 22 lata oni mieli pewne 2627 było takie pokolenie już wtedy część robiła doktorat część zrobiła doktoraty i w ten panowało przekonanie, że ten ustrój da się reformować, że to się wszystko zmienić Gierek taki impuls 70 tym roku taka nadzieja ciągle była obecna na takiemu hasło czy stwierdzenie, które nas przekonywało to było no ale jak jak jak my to kto znaczy, jeżeli ta partia nie będzie miała w sobie takich ludzi jak ci starsi ode mnie koledzy czy ja itd. od tych reform nie będzie w stanie zrobić to uczył się ja przyjmuję krytykę, że to było naiwne nie przyjmuje też krytykę, że to częściowo tylko sprawdziło się historycznie medale takie przekonanie było, że to się da zmienić w jakim sensie udało się zmienić, bo okrągły stół to była właśnie taka emanacja tych ludzi z partii, którzy wierzyli byli przekonani o konieczności zmian i konieczności porozumiewania się lojalność zostaje chodzą Jan panie prezydencie czy pan chciał władzy, bo przecież pan będzie moment o właśnie planujecie w tej książce mój pan o sobie, że już na studiach właśnie w Gdańsku poczuł pan, że jest to litera, że ludzie gromadzą wokół pana, że pan nadają nie, dlatego że ja żyję żyję jakoś strasznie dużo biegałem myślę, że to ja rozumiem, że to był stan naturalny, bo liderem czasem człowiek rodzi szarganie wie pani chciał być krowy namawiam, więc nie mogę tak łatwo przystać na taką opinię, ale myślę, że tak pan ja byłem szefem samorządu szkolnego był szefem rady uczelnianej, więc nie w coś takiego jest w człowieku że, że do czegoś lideruje lideruje mata żali się do niego zwracają pani ja nawet się śmieje teraz już po latach jestem byłym prezydentem moje możliwości są niezwykle ograniczone ilość ludzi, która zwraca się do mnie prośbą o pomoc do sprawach od bardzo zasadniczy to zupełnie drobnych jest ogromna i ja mówi słynny już na to nie ma żadnego wpływu więcej przy tej władzy jak dzisiaj w Polsce nawet nie mam kogo zadzwonić, bo boi telefonów nie odbiorą jest odnoszę wrażenie, że ja jestem takim świeckim rabinem trochę, do którego trzeba przyjść poskarżyć poprosić radę itd. tak dalej obraża ludzi jestem życzliwy ludzi lubię to staram się najlepiej potrafi radzić i sądzę, że takie pomieszanie różnych cen spowodowały że, że ten ten ten liderzy czy taki rodzaj zatem nie leaders to nie oni budowanego umie natomiast powiem szczerze, ale gdzieś na końcu tego wszystkiego jest 2 albo, jeżeli nie chce pan używać tego słowa możemy porozmawiać o możliwości wywierania wpływu albo o poczuciu sprawstwa pani władza w moim przypadku pojawia się później, bo władza tak naprawdę to jest moment, w którym tworzymy wrzącym, czyli przyznawać różnica czasu dziesiątym roku tworzymy Socjaldemokrację Rzeczypospolitej polskiej byłoby absurdem powiedzieć, że nie chodziło władze oczywiście chodziło o wpływy władzę od wtedy jawiła się bardzo odległa ale, ale o to chodzi do tak samo przecież, jeżeli ktoś kandyduje na stanowisko prezydenta też nie może być władze nie interesuje, bo to było chore, ale dla mnie słowa władza jeszcze trochę obrusza, że władza nie ja uważam Rze, że władza to jest raczej sposób aniżeli cel, czyli to jest to jest rodzaj nowy instrument, który jest niezbędny, żeby coś zrobić muszę decydować, ale ważniejszy cel coś ma chodzić no i wydaje się, że w moim życiu zawsze pewno nie może nie zawsze, ale większości przypadków bardziej chodziło o to, żeby coś osiągnąć coś zrobić władza była niezbędnym warunkiem do tego, żeby tak, ale co można było osiągnąć PZPN, że po osiemdziesiątym pierwszym roku czy duża, a w tworzę dużo no ale sam pan mówi, że ta partia skończyła się właśnie w grudniu 81001. roku to jako jako partia, ale będziemy przez 80 pierwszym roku nie ma żadnego wpływu na to co się dzieje mówi trochę historycznie, czyli z perspektywy późniejszej ja uważam też był pan zaskoczony czym stanem wojennym i tak nie znaczy nazwą stan wojenny wszyscy byliśmy zaskoczeni, bo w ogóle nie tej nazwy nie stan wyjątkowy stan specjalny różne rzeczy chodziły po głowie, ale to, że idzie w stronę przesilenia nie było żadnych wątpliwości znaczy, że tu się nie da nie nie dlatego inaczej zrobić cały czas tą groźbą która, która była, czyli interwencji radzieckiej tak na marginesie pani nie jak dzisiaj słyszę też argument oczywiście wszystko to już jest w innym kontekście, ale przez lata słyszeliśmy wielu przeciwników stanu wojennego, którzy mówili, że interwencja radziecka na mnie grosz, a dzisiaj uważają, że Rosja i cała historia Rosji to jest jedno źródło agresji ich i niebezpieczeństwa to no to czas jasno powiedzieć, jeżeli nie Rosjanie byli w stanie wejść na Węgry pięćdziesiątym szóstym, dlaczego sytuacji w sześćdziesiątym ósmym do Afganistanu sześćdziesiątym ósmym na Ukrainę czternastym roku teraz 2002. roku droższych ufać, że w roku osiemdziesiątym osiemdziesiątym pierwszym oni nie mieli ochoty zakończyć Solidarność w Polsce poprzez interwencję zbrojną, że nie ma tam tak mamy zdrowy rozum żadnych żadnych argumentów, ale tak, jakby przy okazji natomiast wracając udało się zrobić w 80 dnia pani zaczęła tej partii Klose 80 bierzemy też mówię już w innym kontekście w moim przekonaniu to jest co mówię na wykładach często prowadzę takie wykłady, a w jego kwas politologiczne, ale z praktyki, bo niczego, jeżeli partia polityczna jest zmuszona wezwać wojsko policję na pomoc, żeby realizować swoje cele polityczne to przestaje istnieć oczywiście może istnieć w jakiej formie schyłkowej nie takie wydmuszki tak dalej natomiast to jest moment, w którym partia jest skończona i osiemdziesiąty pierwszym roku partia skończona, bo bo, jeżeli wojsko biały zaprowadzić porządek, jeżeli ono było gwarantem bezpieczeństwa, jeżeli jest on ubezpieczał partie ją ubezpieczał dodać co ten aparat partyjny ma tutaj za zaznaczenie siłę za tym żadne więzi ideologicznie, ale jak pani pyta czy osiemdziesiątych latach coś można było w partii zrobić pani powinna krócej fakt, że partia była w stanie dojść do okrągłego stołu i w sposób pokojowy oddać władzę to jest wydarzenie bez precedensu podam pani wiele przykładów polityków, którzy zaczynali jako Demokraci kończyli jako dyktatorzy bardzo niewiele, a nawet nie wiem czy więcej niż 12 przypadki polityka, który zaczynał jako dyktator Jaruzelski skończył jako współtwórca okrągłego stołu i prezydent, który bez większych kłopotów, które nie były za władzy zaniżali przyznała władzy na rzecz na rzecz Wałęsy człowieka, który w pełni zrozumiał ten to dialektykę, żeby użyć Hegla procesu zmian, których dokonywał, chociaż jak teraz pan tak słucham od roku osiemdziesiątym pierwszym wyprowadzeniu czołgów wtedy, kiedy trzeba się ubezpieczać ciągami właśnie partia przestaje istnieć to właściwie można było powiedzieć, że ta partia przestała istnieć już 50 szóstym w czerwców Poznaniu 8 lat po swoim powstaniu no nie bywanie to był nie zaś partia wtedy podjęła nie absolutnie błędną próbę, ale z niej wyszła w sposób niezwykle brawurowy i spektakularne pamiętaj, że po czerwcu 53 października pani październik 56 ma pani jako rezultat czerwca wypuszczenie z więzienia Gomułki z drugiej strony Wyszyńskiego prymasa Polski odbywał się słynna dyskusja w Belwederze, kiedy delegacja radziecka z kościołem przyjeżdża wszędzie właściwie jest rezultat wyjść obronną ręką z tego co stało się w Poznaniu tylko tego, że pewien pan umarł 3 lata wcześniej nota na łączeniu rur bez Stalina czy przy udziale Stalina, bo trudniej osiągnąć, ale chodzi o to, że ta partia wtedy pokazała jednak ciągle jakąś wewnętrzną siłę przecież proszę zauważyć, żeby po październiku czy w ogóle do października głównymi postaciami byli tacy ludzie Goździk Lechosław Goździk przywódca robotników FSO, a jakiś gen. Iksiński i ich Rekowski czy inny, który straszył, że tak powiem, że tutaj zaprowadzi porządek, więc wtedy jeszcze dobrze jeszcze było blisko początku tej początku tej partii mówimy to jest jedenasty rok rządów w Polsce natomiast już 81001. roku Jaruzelski nie ma jednak oprzeć się w partii do właściwie już tylko może liczyć na wojsko przez z tego tytułu wprowadził komisarzy wojennych od telewizji poczynając poprzez ministerstwo tego nie pamięta pani bardzo młodą osobą, ale ja doskonale pamiętam, że wtedy wojsko było jedynym czynnikiem plus służby przez policję jak milicja wtedy ustabilizują sytuację partia jako jako partia była w całkowitej rozsypce witeź zasadnicza różnica między pięćdziesiątym szóstym, a osiemdziesiątym pierwszym już nie mówiąc o tym, że żaden z liderów politycznych może tego krótkim momencie końca strajku w osiemdziesiątym roku żaden, ale wtedy nie był przywódcą przywrócą bardziej związkowy, ale żaden z przywódców politycznych takiego spontanicznego poparcie Gomułka w październiku 56 nie miał i stawiam dalej idącą tezę nie będzie miał w Polsce, czyli rozmawialiśmy z prof. Andrzejem Friszke, że chyba był to jedyny komunista, którego przez chwilę Polacy kochali notach, ale też mieć powody za co mamy pani, gdy go jest tyle takich stereotypów po części prawdziwe, bo nie był łatwy człowiek do Lubienia przy swoim sety śmie sposobie mówienia tak dalej Leokadia przeczytałam książkę są przygotowane przez IPN pana Roberta Pałka komuniści przeciwko komunistom druga książka zbiór dokumentów jak w tych latach Teresy pięćdziesiątych wykańcza się wewnątrz PZPR i tam są bardzo dobre rozdziały dotyczące Gomułki jego zachowania jak on był 3 lata chyba w odosobnieniu w był więziony to wtedy trzeba powiedzieć, że jego sposób jego ocena sytuacji jego niechęć do związku Radzieckiego i jego twarda ocena towarzyszy partyjnych czy godne Najwyższego szacunku do naprawdę dzielny człowiek na to auto w najmniejszym stopniu nie było żadnego żadnej próby jak powiem pogodzenia się czy uległości to naprawdę twardy zawodnik no, więc dzisiaj trudno się mówi o tron Gomułkę aż takiej przypiąć łatkę ludzie itd. tak dawniej Grucza grudzie oczywiście i krew na rękach z drugiej strony ten okres 5056 to jest ich heroicznej tak naprawdę mocny rozdział w jego życiu i nosa i całkowicie chowa się profesorem powinien być moim zdaniem chwała że, że tak do tych dokumentów tor jeszcze lata osiemdziesiąte mówi pan tak w książce dla mnie większy problem, bo oczywiście odbija się pan od stanu wojennego stanowiło morderstwo księdza Jerzego Popiełuszki byłem wtedy naczelnym sztandaru młodych drukowaliśmy stenogramy z procesu to było przerażające w czasach mojej aktywności politycznej władza popełniała błędy robiła różne głupstwa, ale nikt nie posuwała się do morderstwa z premedytacją w tym wypadku to było morderstwo koszmarne morderstwo to był ten moment, w którym zacząłem się zastanawiać czy nadal chce być kojarzony z tą władzą taką właśnie nie ma wiele do dodania z tutaj, bo takie uczucie ale dlaczego pan zdecydował się pozostać nie odejść lewy był zespół ludzi, za które odpowiada teraz będą udziela pani taki dosyć w lepszych rutyna w odpowiedzi nie to rasy podejrzewam że, gdyby Jaruzelski nie zareagował tak szybko i sposób tak zdecydowany to też może byłoby inaczej, ale jednak ci oprawcy ci zbrodniarze znaleźli się na ławie oskarżonych mało tego było bardzo wiele powodów sądzić, że to jest wewnątrzpartyjna rozgrywka, która miała zaznać zadanie utrącić Jaruzelskiego przynajmniej doprowadzić do jakiegoś no wybuchu społecznego na ulicach, które już byłby nie do opanowania w prywatnej, że co podał z tą, która trochę wraca co spowodował stan wojenny, że jedna z metod rozwiązania konfliktu politycznego wyczerpała się zaś moim zdaniem tu prawdopodobnie Milewski to grono, które wg mnie w tej prowokacji miał udział on doskonale wiedziało, że jakąś mini powtórka ze stanu wyjątkowego można zrobić jeszcze 800 czwartym roku, gdyż nie było możliwe nigdy później nie np. pomysł, który przychodzą do nas 80 dziewiątym roku jak w tych wyborach lista krajowa została przekreślona IDC przedstawiciele małych chrześcijańskich stowarzyszeń przychodzili, żeby unieważnić te wybory na to sam Jaruzelski, jeżeli sądzicie, że ktokolwiek wstanie wprowadzić w Polsce kolejny stan wojenny to się mylicie ta historia zakończona to też jest jako przyczynek do tego, że tego typu metody twarde są do jednorazowego zastosowania na marginesie podobnie jak okrągły stół, czyli historii pani takie zwrotne momenty, gdzie coś można zrobić później ani ani ani razu więcej najnowszej historii skazuje pan 3 takie momenty zwrotne, czyli właśnie okrągły stół wybory potem rząd mazowieckiego reforma Balcerowicza drugi taki moment to jest nasze wejście do NATO do Unii Europejskiej na trzeci moment zwrotny, który naprawdę zmienia zdanie pana to katastrofa Smoleńska rok 2010 możesz do tego wrócimy, ale teraz chciałabym już być, ale jak skończy to pytanie, bo do tego wrócili w torcie, czyli zadań Kaczorowski pytanie, gdyby jakiś amerykański do końca dociekliwy dziennikarz chciał z góry spojrzeć na takie wydarzenia, które były takim jak Amerykanie GM ciężarami wtedy wymieniłem 3 i tak uważa, ale wracając jeszcze do tej historii i Popiełuszki tak dalej, więc co mnie trzymało w tym, że jednak starano się tą sprawę rozwikłać natomiast nie zmienia faktu, że w tym momencie moje przekonanie, że PZPN ta koncepcja ten cały taki system polityczny, który w Polsce mamy wymaga absolutnej radykalnej zmiany to był towar, bo jednak zdarzyła się rzecz do Straszyna, który już nie było tyle lat, żeby ewidentne polityczne morderstwo nie w w Polsce lat, więc tak jedno z najbardziej, a te stenogramy no, toteż już Wodzisław czy pamiętają, ale były drukowane tak jak to szło w tym sądzie na to dzisiaj nawet myślę, że ktoś przeczytał raz jeszcze to też będzie w 80 piątym roku wchodzi pan do rządu Messnera, ale chciałbym teraz zapytać końcówka lat osiemdziesiątych, kiedy pan zrozumiał zrozumiał pan już w osiemdziesiątym pierwszym, że PZPR jest zombie jeszcze się ruszali jest już martwa, kiedy pan zrozumiał, że w końcu trzeba się będzie ułożyć z opozycją, bo mam wrażenie, że wierchuszka PZPR zrozumiała to dopiero po słynnej debacie Lecha Wałęsy Alfreda Miodowicza mnie nie rozumieli wcześniej, ale nie wzięli się wewnętrznie istnienie nowe raz, że wie pani wtedy były 2 nurty w partii i więcej pani powiem, że ten nurt twardy w sensie historycznym miał rację, bo ten nurt reformatorski taki dialogowi nazwijmy Ciosek Barcikowski nie jakimś sensie Czyrek Gdula itd. tym, że trzeba gadać, bo nie damy rady inaczej nie Jaruzelski też w dużej mierze na macie odpowiadał za całość, więc tak to dochodzi do tego wszystkiego z, ważąc racje różnych stronach, ale w myśl uważać trzeba dialogu, że tutaj nie da się tego rozmawia czy co oznacza dialog dialog zadanie to, że pogadamy tylko, że rezygnujemy z części części władzy to było dosyć oczywiste, nawet jeżeli nie wypowiadane głośno to jest ten nurt twardy no kto miał swoich przedstawicieli takim najbardziej krzyż szanuje ówczesny sekretarz KC do spraw organizacyjnych Kazimierz Pieniak na tych naszych spotkaniach w czasie okrągłego stołu cały czas nam mówił Słuchajcie jak wy to wszystko doprowadzić do końca to jest koniec PZPR najżywiej, kto miał rację no myślę żali się byśmy oczywiście Villi jak Piskorz mówi, że nie jest także nie będzie partia się tam zreformuje odbuduje przygotuje do do takiej normalnej działalności w systemie demokratycznym to projekt ma rację, bo auto aparat bardzo dobrze wiedział, że to jest tak jak mur nawet zmurszały, który stoi tak długo się nieznacznie mówi Kovač po 1 cegle ze środka, a zaczął się zajmować ten cały równie zjawili, ale w moim przekonaniu konieczność podjęcia rozmów ona, że tak to powiedzieć jasno w skrócie była taka rosła w sposób następujący pierwsze po osiemdziesiątym pierwszym roku postanie wojennym Jaruzelski i większy także wojskowe kierownictwo wiedziało, że drugi raz stanu wojennego nie wprowadź, czyli że, jeżeli wychodzimy ze stanu wojennego nie otrzymujemy jako ustrój, czyli przez 10 lat 20 na co inny kraj leżał no to to jakby nie ma wyjścia trzeba trzeba rozmów tak dla drugi moment, który był bardzo wyśle takiej nie w do oczyszczających to było słynne już wcześniej nie pamięta, że miało miejsce referendum w sprawie reform gospodarczych zostało powszechnie, bo gotowana przez społeczeństwo nikt nie głosował wyniki były niedobre, czyli przyzwolenia dla tej partii do dla dla jaj dla daleko idących reform gospodarczych nie było trzeci ważny element to był Gorbaczow czy osiemdziesiąty szósty roku Gorbaczow, czyli następuje trochę rozróżnienie tego tego uścisku rosyjskiego Radzieckiego, czyli można gadać kolejny czynnik to jest nie zbliżające się wybory mieć często pytają, dlaczego tak zdecydowano się okrągły stół poza wieloma przyczynami, który powiedział przed chwilą był też taka 80 dziewiąty rok to jest o moment wyborów do parlamentu, który trzeba przeprowadzić zgodnie z konstytucją i Party już wiedziała wtedy żadnych oszustw na dużą skalę zrobić nie da nawet szkodzi frekwencji czy można zrobić wybory można wystawić tam listy frontu jedności narodowej coś podobnego frekwencję na poziomie 2030% tego ukryć nie da, czyli mówiąc krótko, aby możliwości możliwości się wyczerpały Gorbaczow był jak mówi szczęściem, że można było tutaj eksperymentować i tak też rodziło natomiast dla mnie nie ulegało wątpliwości, że te zmiany są konieczne pani dzielenie się władzą i pyta ja np. jeszcze przed okrągłym stawem przygotowywałem umowę z ustawy o stowarzyszeniach w Polsce zmiana ustawy stowarzyszeń, ponieważ byłem Rakowskiego przewodniczącym komitetu społeczno-politycznego i poszedłem na rozmowy, które poproszono nas, żeby odbywały się w sekretariacie Episkopatu na skwerze Wyszyńskiego osiemdziesiąty ósmy rok i nigdy nie zapomnę wrażenie po obu stronach, ponieważ my przychodzimy z tymi propozycjami przechodzę ja też 80 mrok, czyli ja mam 34 lata mój dyrektor gabinetu Krzysztof Pietraszkiewicz później wiele lat szef związku banków polskich jest rok ode mnie starczy starszy 236 wiek, gdy ktoś tam jeszcze ma też paru prawników mają po 30 parę tak dalej to jest ta strona rządowa tata komuna nazwijmy ktoś dzisiaj mówi po drugiej stronie jest biskup Pieronek jest Jan Olszewski mecenas jest, kto był jeszcze Tadeusz Mazowiecki nie ale, ale jest Towarzystwo, gdzie najmłodszy jest gdzieś tam pod siedemdziesiątkę, a jednak patrzą na to, żeby tu proponujemy daleko idące tak takie demokratyczne demokratyczne zmiany także to też był w tym kierunku byśmy wiedzieli, że myśmy chcieli żyć w takim państwo jak tam zorganizowano przez ostatnie dziesiątki lat szczególnie postanie wojennym myśmy jeszcze jej chcieli, chyba że każdy miał doświadczenia byliśmy za granicą widzieliśmy jak to działa także czy zmęczenie było sąd krakowski bardzo trafnie powiedział jak był słynne przemówienie wszyscy zapamiętali jedno zdanie sztandar wyprowadzić jako takie symboliczne kończące okres za męża mówi o tym, że to teoria nie Rze historia nas, że już tego, że to jest zrobimy dużo, że tak nie nie znęcają się nad sobą są, ale zobowiązanie do 6 do momentu, że tej partii nikt nawet my sami nie lubimy, gdyż bardzo dramatyczne wyznania, ale niezwykle prawdziwe po prostu osiemdziesiąty dziesiątym roku na końcu drogi wszyscy tej partii mieli pod 80 oby inne partie o takiej sile również spotkał taki los, ale dzisiaj kawę czarną pan prezes jak rozróżnić Aleksander Kwaśniewski z moim państwa goszczą słuchają państwo Radia TOK FM pierwszego Radia informacyjnego w osiemdziesiątym dziewiątym roku ma pan 35 lat pan rocznie 50 czwarty jest pan, o czym pan mówi w tej książce 100 pierwsze na, a liście do Senatu się pan nie dostaje w tym setnym senatorem będzie senator ani Solidarności ani nie jest PZPR, czyli Henryk Stokłosa no i za chwilę tej partii już się nie będzie pan doskonale wie, że tej partii i już nie ma to jest dla pana taki moment zawahania, bo ma wrażenie, że nie do końca wyczytałam tom w tej książce, że pan rozważa np. rozstanie z polityką, bo jakąś inną działalność czy nie czy pan wie, że będzie po prostu mają działanie nowych warunkach, jeżeli ten tak się domyśla tak było czy to był moment, w którym rzeczywiście by taka pytanie stały się zasadnicze czy czy dalej to ciągnąć czy czy pójść inną drogą, szczególnie że jest pan młody człowiek może zaczynać od początku mogę 2 no ileż tam perspektyw otwiera nie czuje się, jakby niegotowy do tego czy Niejestem zafiksowanie na polityce, bo to też jest bardzo ważne tam pani zapytała chwilę wcześniej, skąd takie postawy Otóż ja uważam, że w polityce mamy 2 typy ludzi tych, którzy uzależnienie od polityki, którzy nie uzależnienie jak należy tylko nie uzależnionych to znaczy ja jestem gotów uprawiać politykę sprawdza się nie, ale to jest tak, że to jest moje życie zawsze koncern mógł łatwo pani podać kilka nazwisk osób, które są uzależnione od polityki życia poza polityką niewyobrażalną dla niektórych tez narkotyk, ale nie tylko, ale tak jak zorganizować swoje życie, że właściwie w nie znają innego lody będą Jarosław Kaczyński świadom tego przykład, ale nie tylko nie jest więcej tego typu postać to uzależnienie od polityki czasami pomaga Bono daje taką siłę przetrwania cierpliwości tak dalej u człowieka, który nie jest tak uzależnione od polityki, jakie jest taki moment właśnie na cholerę to można się zająć czymś innym też sprawdzę i będę więcej czasu dla rodziny dla siebie samego tak wysoki byłoby tylko, że wydarzenia potoczyły się strasznie szybko bo nowa partia to było takie oczekiwanie, że to była moja ma idea że, że jedyną szansę stworzyć tworzyć nową partię jak już zaczęliśmy o tym mówić budować nową partię to co się okazało, że ja muszę zostać przewodniczącym, bo jestem takim jakby najbardziej postacią znaną i oczekiwano też spajające to wszystko na krótką wszak już los zadecydował przypadek zadecydował kwestia przypadku tyczące się pojawia i ja myślę, że ona w życiu człowieka w bardzo wiele to przypadek wiele znaczy może, ale nie narzekam to co zostało zapisane na wielki rulon chciał Kubuś Fatalista może również lokal skoro się do tego, że są sytuacje, które wymuszają decyzje często bez świadomości dalszego ciągu bywa jak myśmy zakładali z RPA to wciąż się opisane nie kończymy te strasznie trudne zjazd w sali Kongresowej ona jest otoczona przez protestujących głównie z KPN tak na marginesie wtedy szefem KPN Leszek Moczulski po latach to dzisiaj jesteśmy bardzo dobrych relacjach bardzo szanuję nie szanuje świat się potrafi naprawdę pozmieniać ogromnie i stoimy przed Forte pianie dużą trybunę na zapleczu ktoś przyjdzie jakiś miejski już tacy doskonali już z wszystko się opóźniła też to też mało, kto pamięta zjeździe było 1000 kilkuset w 21006 delegatów z tego 100 kilkudziesięciu poszło w liczbach stworzyło Unię pracy późniejszą się rozwali wtedy Unia pracy większość została z nami tworzą SdPl 300 delegatów takich najbardziej twardych nie wstąpił nigdzie nie zostali takimi krytykami naszej działalności na zawsze, ale nie o tym chcę mówić stoimy Rakowski, który był z natury pesymistą, ale wtedy skrajnym pesymistą mówi Słuchajcie, a nasze to, żeby ta Polska lewica wróciła do władzy chociażby za jedno pokolenie mówi ludziom, którzy wtedy mają 30 parę lat jedno pokolenie znaczy, żeby do siedemdziesiątki żadnej szansy nie mamy więcej to nie wzbudziło żadnego jakiegoś procesu jakieś opory co tychże dziś w Mietek ten przyjęliśmy, że może tak źle nie będzie, ale ktoś powiedział leży za 3 lat działa 3 lata rząd przecież grać autor no tak po dziewięćdziesiąty trzecie wybory parlamentarne, licząc od osiemdziesiątego dziewiątego dnia dziesiąty roku luty na marginesie też wciąż nie ma, ale powiem pani to też ciekawe jak jak to historia ocenia z różnych perspektyw co jest ważne wciąż jest moje zdjęcie jak odwiedzam 1004. roku Ronalda Reagana w jego bibliotece w Kaliforni wstrzymywali dokładnie jak w zeszłym roku organizowane także główna część tego tej najbardziej to było pokojowa czy tam, gdzie urzędował jako prezydent w no ale byłoby tego wystawa najważniejszych wydarzeń z różnych krajów, które były związane z prezydenturą Regan no i tam przyszedłem to dochodzę do Polski co było najciekawsze, że jedyną dat w naszej bywa taki roślinki niebo po krajach tylko wg dat jedyną datą z Polski, która pojawia się jako taki zwycięstwo w tej region lega i w tym w tym jego dorobku politycznym to jest luty dziesiątego roku, czyli koniec polskiej zjednoczonej partii aha, bo mało zarejestrował jedno zarejestrować tak z drugiej strony, jeżeli spojrzeć na to, że jego głównym celem było pokonanie tego imperium zła czy związku Radzieckiego, jakby wykończenie tych wszystkich elementów, które stanowiły mniejszy to jest rozwiązywane tutaj spójne, ale nie było ani planu Balcerowicza ani ani okrągłego stołu ani 4czerwca, czyli zwycięstwa Solidarności jedyna data z Polski to jest koniec PZPR najpierw szczerze, że to pokazało, że na historię patrzy się jednak zupełnie różnych perspektyw Aleksander Kaczorowski zadaję panu takie pytanie w tej książce, dlaczego 90 tym roku nie zdecydował się pan na start w wyborach prezydenckich i pan odpowiada panie prezydencie byłem zbyt zajęte tworzenie partii to jest coś innego niż kampania prezydencka, a i tak sobie pomyślałam, że może nie jest pan do końca szczery w tej odpowiedzi, bo może pan po prostu wiedział, że w roku 90 jeszcze nie nadszedł Pański czas, bo to były wybory pod Lecha Wałęsa nie budżetu co do tego nie było żadnych wątpliwości, że te wybory wygra Lech Wałęsa, gdyby pan wystartował to mógł pan już rozdrobnić nie tytoń odchodzi nie to tak tak nie było jest, że tak się nie pchałem też do wyboru dziesiąty piątym roku była jasność nie jest tak, że to była moja jakaś idee fixe natomiast dziesiątym roku trzeba pamiętać po pierwsze, Wałęsa nie do pokonania po drugie, nigdy nie wymyślił jego głównym kontrkandydatem będzie Tymiński w ogóle po trzecie nam chodziło o to, żeby się w tej kampanii się zorganizowali, żebyśmy mieli wiarygodnego kandydata mądrego dobrze wyglądającego itd. i jazdy z ubiegłego to początek drogi w mieście wtedy zajął kampanią wyborczą to prawdopodobnie te wszystkie działania związane z partią trzeba gdzieś odłożyć odłożyć nawet, więc mnie w więcej też powiem by w moim przekonaniu takie podzielenie się tym wszystkim na początku też też dobre dla lewicy znaczy, że przyszedł Kwaśniewski chce wszystko kandydat na prezydenta on kandydat na premiera kandydata wszystko nie no, więc myśmy to rodzili Włodek zrobił wspaniałą robotę wziął więcej niż 10% głosów myśmy później Cimoszewicz wolę Cimoszewicz tak później musimy w wyborach parlamentarnych, czyli blisko 12%, czyli podtrzymaliśmy nawet nieco rozszerzyliśmy ten ten elektorat, ale to nie był to tak samo 1005. roku pani w tonie był mój plan, że ja chcę to Wałęsa uważa, że to jest mój plan wciąż wierzy w pierwszy, który przewidział, że ziemia one być premierem 93 im Europa myśli o prezydenturze, ale pan chce być prezydent pan chce być prezydent, więc to był jak mówi prorok Wałęsa pierwszy to powiedział, ale nie dynie są 2 pani polityka się udaje wtedy, kiedy jest mniej obsesji, a więcej do racjonalnego podejścia i lepsze moją właśnie przewagą przez okres zawsze o to, że rzecz, że ja znałem swoją siłę nie mam kompleksów z tego powodu, że jestem za słaby czy się nie analizuje stan wiedziałem jak to aktor mierzy co zrobić, żeby było lepiej to nie pchałem się 1003. roku być premierem pewno, gdybym zrobił straszną awanturę to może bym to uzyskał i też nie był związany z jakimś tam dalekosiężny plan szybko przekonaniem, że przed 1003. roku PSL, który miał nieco mniej mandatów niż my powinien mieć premierostwo, bo Polska 3 lata po tej zmiany była nie do końca gotowana, czyli chcieliście się pchać na pierwszy plan tak ja uważam, że nie była powszechna postawa w SLD, ale uważałem, że to jeszcze jest ciut za wcześnie jeszcze potrzebujemy takiego oswojenia z nami pokazania, że są nowe gęby itd. przez proszę pamiętać jak dzisiaj spotykam z ludźmi, którzy ostatnio pani była przy tym w Gdańsku mieliśmy to spotkanie organizowane przez przedsiębiorców i tam jednym z pani rozmówców panelu był dr Bogusław Grabowski na pola wtedy był w pełni w Afryce jak się dowiedział, że oni przekonani, że to jest recydywa komuny Rumuna wróciły itd. po latach mówi muszę panu jakaś bardzo byli w wieku od spraw na cenę itd. tygodni bierze 1 pod uwagę ostatnia rzecz, która przychodziła do głowy, kiedy został prezydent Barcy lewaków budżetowych Hutnik za wszelką cenę to drobne gorsza rzecz problem zrobił już jest dla Polski dla siebie samego mnie w ogóle nie odpowiedzi wiemy, że fajnie fajnie być cesarzem, a czy fajnie jest być prezydentem czy pan lubił tę robotę takie uważam w ogóle, że jeżeli ktoś tej roboty nie lubi mieć jedynie brać, ponieważ oczywiście ona jest wyczerpująca oczywiście jest stresująca niezwykle wymagająca to też książce mówię prezydentura to jest taki teatr, w którym trzeba rano być na scenie schodzi się albo późną nocą albo wręcz po północy nie jesteś cały czas obserwowany filmowane itd. trzeba być wszystkiego przygotowanym krawat powinien być nie na miejscu i garnituru prasowane itd. tak dalej jak to trwa miesiąc 2 to co się wydaje jeszcze do wytrzymania trwa 10 lat to już jest pewien pewien kłopot ale, ale trzeba oczywiście mieszkalną trzeba trzeba cieszy się, bo po pierwsze, też wielka pozycja jest fascynująca praca to jest wielki honor jest też ogromna odpowiedzialność, ale ostatnia rzecz, którą pani usłyszy ode mnie to jest to że, że to było cierpienie, bo to bywało cierpienia, ale ale, ale jako jako praca jako obowiązek nie co 2 to była fascynująca przygoda najlepsza przygoda mego życia co dużo gadać a, gdybyśmy zostawili takie najważniejsze wydarzenia, które towarzyszyły Pańskiej prezydenturze, których był pan uczestnikiem kreatorem albo spółka torem, a jak choćby kwestia na to czy Unii Europejskiej to, gdyby miał pan ułożyć taką listę 3 najważniejszych wydarzeń, a tej Pańskiej prezydentury to co by to było takie rzeczy nieoczywista dla pana istotne rzeczy oczywistych jak zawsze są 3,5 pierwsza to jest konstytucja druga to jest na to trzecia to jest Unia europejska półka z Ukrainą, a ja byłem zaangażowany w Ukrainę od samego początku bywało, że byliśmy blisko Ukrainy w unii europejskiej oddalała się dzisiaj mamy, aby poza tymi kamieniami milowymi poza kamiennym, bo to historia nie spadkowym to historia panu przydaje los takich Stanów co w innych kategoriach, a wtedy mówić pierwsze to był czas spotkań naprawdę wybitna postać i to jest coś, czego się nie da już, bo część z nich już nie żyje spotkałem Jana Pawła II Elżbietę drugą i wybitnych polityków jak Clinton jak tony Blair jak call Schroeder przy całym krytycyzm wobec niego Aznar kont, ale z Hiszpanii poza mnóstwo ludzi dok, dzięki którym też wiele rzeczy zrozumiałem myślę, że dzięki miał też więcej rozumieli zrozumieli o Polsce, więc to jest druga rzecz wydaje się, że przez 10 lat, choć na pewno wiele spraw który, który się nie udało do końca załatwić nie wszyscy, że albo takie przekonanie, że udało się nikogo skrzywdzić, że to była prezydentura, w której ja nie budowałem niczego na nienawiści na podziałach na takiej złości tak dalej raczej było takie czasami nawet niektórzy podśmiewali z tego, że to było zbyt miękki zbyt takie otwarte itd. zawsze chodziłem z przekonania, że polityk powinni mieć pamięć nie być pamiętliwy jak pamięć ma na razie dajmy sobie najdłużej, ale pamiętliwy nie jestem, więc jestem gotów ludziom wiele wiele darować taki pozytywny stosunek do ludzi data ta otwarta otwarta wojna moim zdaniem ma ma głęboki sens i trzecia nagranie oczywiste, że być może taką reakcją na to, że tyle osiągnęła 6 tym formalny, że ten styl był taki nie jest jako muły moja żona też ogromny udział przewidzieć, że byłoby niesprawiedliwe, żeby w czasie tak długiej rozmowy nie wspomnieć jak ona stworzyła instytucję pierwszej damy, ale nie była tylko pierwsza dama to pierwsza dama to była dla dla dla narodu, ale dla mnie to prawdziwy przyjaciel i wsparcie w tym w tym czasie, że wie pani minęło tyle lat przed świętami impreza, która się skończył w 2005 roku mamy 2003. 18 całe pokolenie się rodziłoby przyjdzie głosować w tym roku pokolenie, które urodziło się w w ostatnim roku prezydentury i pamiętajcie, żeby może głosować głosować może głosować, więc to, że się mam tyle dowodów sympatii że, że ludzie uśmiechają się na ulicy, że nawet ostatnio przeczytałem z kim by chcieli spędzić majówkę i też pan łapie niech wygrałem brak miejsc frazę Duda no cóż ja uważam Rze, że to jest taki taki fajny feedback jest taki taki rodzaj dziękuję miłego skojarzenia tego co się udało zrobić tego co chciałem zrobić z tym jak ludzie odczuwają akurat dobrze koresponduje był ostatnim pytaniem o życie pożyciu, bo fetę książce jest taka niesamowicie smakowita historyjka kawiarniana z udziałem Billa Clintona niechże pan ją nam opowie się po pierwsze nie kawiarnia też nazywa Cafe Milano czy restauracja jedną z najlepszych Waszyngtonie i lubiana Billa Clintona rzeczywiście świetna no i tam siedzimy kiedyś na zaczniemy rozmawiać z co jest były prezydent, bo taka nie wiadomo co wymyśliliśmy parę rzeczy pierwsza były prezydent jest taka jednoosobowa Engie organizacja pozarządowa czy tak działamy dziś na obrzeżach możemy swoje robić tak, ale drugie co to jest być byłym prezydentem stwierdziliśmy, że to jest combi Nation off Liberation Szustra wyścig kombinacja wyzwolenia i frustracja, dlaczego dlatego, że wyzwolenie wreszcie robimy co chce spotkamy się z kim chcemy mamy kalendarz, jaki chcemy no nie ma tego kieratu w towarzyszy prezydenturze proszę panie też rozmawiał facetów 110 lat prezydent ja i Clinton 8 lat prezydenci razem 18 lat im, ale dobra Liberation to jasne, ale czemu sióstr mniejszych tu doszliśmy do tego samego wniosku, ponieważ niestety oglądać swoich następców i to jest niezwykle trudne myślę, że to jest dosyć uniwersalne, bo to dotyczy i prezydentów i szefów korporacji i redaktorów naczelnych muszą oglądać jego następcy, dlaczego nie, dlatego że myślę, że dlatego są przekonani, że wiele rzeczy zrobić lepiej, że zrobiliby szybciej byliby mądrzej, ale tak jest taka jest kolej rzeczy i i Clinton i ja rozstaliśmy się po tej po tym, plansze z radością, bo muszę powiedzieć z wielu polityków, których spotkałem on był niezwykle kompetentny bardzo dla Polski pomoc nie bylibyśmy na to, gdyby Clinton Marley Albright o tym też warto pamiętać też puentując tę historię w Cafe Milano na spotkaniu ze swoimi współpracownikami kończąc już prezydentura drugą kadencję powiedział im pan, że tak to wszystko fajnie ułożone, że nie sposób tego zepsuć, choć użył pan mocniejszego słowa dziś pan już nie powtórzył tę deklarację, że można zepsuć wszystko może wie pani to jest jedna z najbardziej gorzkich nałóg, które przez te czasy po prezydenckie zrozumiałem zobaczyłem jak ktoś pani powie, że gorzej być nie może pani nie wiesz Otóż niestety zawsze można zgłaszać mieszkanie od spod morza i jak patrzymy na to co się dzieje się wydawało mi się Ameryka wielka demokrację nagle wybierają Trumpa uwierzyła pani to 20 lat temu niewielu Putin, który szaleje i morduje kraj jeszcze w styczniu ubiegłego roku nie chcieć poważnie jeżeli, więc mówiąc krótko to jest bardzo gorzka, ale ważna nauka zawsze może być gorzej od nas zależy, żeby jednak było lepiej nie gorzej ja ciągle się, żeby była pytana często co jest mottem mojego życia to będzie płyta naszego spotkania mówi, że nie mam takich biskupi, że tak powiem nie haseł, które organizują życie, ale takie praktyczne którymi się zawsze kierował robię co mogę, a jak nie mogę też Robbie i w związku z tym dedykuję wszystkim naszym lekarzom róbcie co możecie, żeby lepiej, a jak nie może to też róbcie może ze swego wynik Aleksander Kwaśniewski były prezydent rozmawialiśmy o książce prezydent to wywiad rzeka z Aleksandrem Kwaśniewskim na rozmowę przeprowadził Aleksander Kaczorowski panie prezydencie bardzo dziękuję za godzinę poza rozmowami z zapraszam do czytania ja państwu dziękuję za wspólnie spędzony czas sprawy różne już się kończą rok wydawała Małgorzata wołyńska życzę państwu spokojnej nocy dobrego wieczoru do usłyszenia
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: SPRAWY RÓŻNE
-
50:18 W studio: prof. Andrzej Friszke
-
50:02 W studio: prof. Jerzy Pysiak
-
49:59 W studio: dr Anna Materska-Sosnowska , Jakub Majmurek
-
51:02 W studio: prof. Roman Kuźniar
-
46:54 W studio: prof. Tadeusz Gadacz
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
24.09.2023 10:00 Nagłe zastępstwo52:03 W studio: Mateusz Mazzini
-
-
-
-
24.09.2023 08:00 Poranek Radia TOK FM - Weekend12:04 W studio: Olga Wanicka
-
24.09.2023 08:59 Tak rośnie jedzenie01:15:05 TYLKO W INTERNECIE
-
24.09.2023 09:00 Magazyn Filmowy „Do zobaczenia”10:36 W studio: Artur Zaborski
-
24.09.2023 09:20 Magazyn Filmowy „Do zobaczenia”15:46 W studio: Monika Frajczyk
-
24.09.2023 09:40 Magazyn Filmowy „Do zobaczenia”14:51 W studio: Jakub Gierszał
-
-
24.09.2023 13:40 Życie w Zdrowiu14:02 W studio: Michał Sutkowski
-
24.09.2023 14:40 Magazyn Radia TOK FM15:00 W studio: dr Agnieszka Kozak
-
24.09.2023 19:00 Sprawy Różne50:18 W studio: prof. Andrzej Friszke
-
24.09.2023 11:00 Magazyn Radia TOK FM09:05 W studio: prof. Bogusław Pacek
-
-
24.09.2023 11:20 Magazyn Radia TOK FM14:08 W studio: Łukasz Muszyński
-
24.09.2023 13:00 Życie w Zdrowiu22:37 W studio: prof. Robert Gasik
-
-
24.09.2023 12:00 Magazyn Radia TOK FM11:29 W studio: Adam Radoń
-
24.09.2023 12:20 Przy niedzielnym stole14:39 W studio: Krystyna Radkowska
-
24.09.2023 12:40 Jak z dzieckiem14:55 W studio: Maciej Jakubczyk
-
24.09.2023 15:40 Praca od podstaw15:15 W studio: Anna Jaglińska-Prawdzik
-
24.09.2023 15:20 Praca od podstaw14:16 W studio: Marek Szymaniak
-
24.09.2023 18:19 Twój Problem - Moja Sprawa
-
24.09.2023 17:00 Przy Niedzieli o Sporcie23:56 W studio: Marek Magiera
-
24.09.2023 17:40 Przy Niedzieli o Sporcie13:31 W studio: Jerzy Skarżyński
-
24.09.2023 16:00 U TOKtora34:32 W studio: Anna Apel , prof. Jan Styczyński
-
24.09.2023 20:00 Wywiad Pogłębiony47:03 W studio: prof. Mikołaj Cześnik
-
-
24.09.2023 18:00 Przy Niedzieli o Sporcie22:39 W studio: Marcin Gazda
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL