REKLAMA

System Orbana - populizm w najczystszej postaci

OFF Czarek
Data emisji:
2023-05-17 10:00
Audycja:
Prowadzący:
Czas trwania:
34:50 min.
Udostępnij:

Gościem Cezarego Łasiczki był prof. Bogdan Góralczyk – znawca Chin i Węgier, były dyrektor Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu

Rozwiń » Cezary łasiczka, to jest program ow czarek dzień dobry, witam państwa bardzo serdecznie i zapraszam na dzisiejsze spotkanie, a państwa i moim gościem jest pan prof. Bogdan Góralczyk, znawca Chin i Węgier, były dyrektor centrum Europejskiego, Uniwersytetu Warszawskiego. Witam serdecznie, panie profesorze.
Sypi ono poszukiwanouk, czyli dzień dobry pięknego dnia. Życzymy.
Po węgiersku, oczywiście Szanowni Państwo, pomyślałem, że dzisiaj się trochę z nadrobię to, co zaniedbałem ostatnio, bo zawsze przedstawiam pana prof. Bogdana Góralczyka jako znawcę Chin i Węgier. I oczywiście to nie są jedyne państwa, czy jedyne regiony też, w których pan profesor się specjalizuje, czyli, które zna bardzo dobrze, także Tajlandia i okolice, ale, ponieważ ostatnio rozmawialiśmy o Chinach, panie profesorze, a dawno nie rozmawialiśmy o Węgrzech. Pomyślałem, żeby to nadrobić i dzisiaj skoncentrować się na tym właśnie państwie.
I bardzo dobrze, pan wybrał kierunek, bo ja właśnie z tego kierunku wróciłem, spędziłem ten nasz majowy długi weekend 8 dni, więc jestem świeżo napompowany węgierskim winem.
No, a oprócz tego rozumiem, że jest pan też świeżo napompowany wiedzą.
No jak pan ją ze mnie wyciągnie, to może się okaże, że tak jest.
Panie profesorze, wielokrotnie w czasie naszych rozmów, ale też wielokrotnie w czasie swoich rozmów na temat tego, co się dzieje na Węgrzech. Mówił pan o tzw systemie Orbana. I pewnie można by zapytać, no dobrze, a cóż to jest ten system Orbana, pan wielokrotnie to opisywał. I dlatego pan to tak zrozumiałem nazywa systemem Orbana, że kiedy zabraknie Wiktora Orbana, to trochę ten system się temu nie będzie nie będzie no ale to mnie ciekawi czy faktycznie ten system? No bo cóż, to za system, który spoczywa na 1 elemencie. Czy ten system myślę tutaj z znajdzieją, że tak się nie stanie czy ten system może istnieć bez Wiktora Orbana, który w końcu być może wybierze się na polityczną emeryturę, a może zostanie odsunięty od władzy w sposób demokratyczny? Czy ten system?
Ale, ale pan redaktor ma życiel ojgo. I no dobrze, panie redaktorze, formalnie rzecz biorąc ten system jest związany z dojściem fidesu, czyli partii Obywatelskiej, na czele, której stoi Wiktor Orban od 2010 roku. I kiedy było pierwsze posiedzenie zgromadzenia Narodowego węgierskiego, czyli tamtejszego parlamentu, jednoizbowego w początkach czerwca 2010 roku, to ogłoszono jak ten system się nazywa. On się nazywa ner, czyli NZ i edzit mi kiedyś ręce C re, a więc Narodowy system porozumienia czy współpracy Narodowy jest tu kluczowy i równocześnie bardzo ważny element, że Węgrzy mieszkają nie tylko na Węgrzech, ale są rozsypani w diaspporze, głównie w krajach ościennych i na Węgrzech jest 9,5 1 000 000 ludzi, a tych Węgrów rozsypanych po świecie szczególnie po sąsiedztwie jest dalsze kilka milionów. To mogą być spory jak dużo i to jest formalna nazwa do dziś obowiązująca co więcej. No dzień dla Węgier smutny, czyli podpisania traktatu trianą po pierwszej wojnie światowej, kiedy Węgrom odebrano 2/3 terytorium. O jest świętem Narodowym, od tamtej pory, a więc od lata 2010 roku i to jest właśnie świę święto pojednania Narodowego wszystkich Węgrów. Natomiast po 4 latach rządów Wiktor Orban, który rokrocznie z wyjątkiem 2 lat przerwy na pandemię jeździ do węgierskich górali zwanych seklerami na południowym Wschodzie Transylwanii, czyli Siedmiogrodu. To jest jakieś 950 km, tak wskazują drogowskazy od Budapesztu, a niewiele więcej niż 200 od Bukaresztu. I tam jest około milionowa enklawa czystych Węgrów węgierskich górali, do których Orban od lat dziewięćdziesiątych sukcesywnie jeździ i co więcej robi to w lecie z reguły pod koniec lipca i w zasadzie ma tam swoje z tej to dla junion, czyli taki raport o stanie państwa orędzie do całego narodu węgierskiego i w 2014 roku. Wiktor Orban na spotkaniu z tą młodzieżą seklerską w miejscowości tuż na twórcdę po węgiersku bajle tuż nad po rumuńsku ogłosił, że buduje system demokracji nie liberalnej, kiedy bodaj 1,5 roku później z wizytą w Budapeszcie była ówczesna kanclerz Angela Merkel i zapytano w jej obecności na konferencji prasowej ją. Co ona rozumie przez system nieliberalny nie liberalną demokrację to wzruszyła ramionami, bo zna tylko demokrację liberalną. Natomiast praktyka pokazuje, że Wiktor Orban przez te ponad 10 lat zdemontował demokrację liberalną, która u nas wewnątrz Unii Europejskiej jest zdefiniowana poprzez tzw kryteria kopenhaskie, które zresztą Unia przyjęła, no, spodziewając się to już był czerwiec dziewięćdziesiątego trzeciego roku. Bardzo dawno temu, jak widzimy, już 30 lat temu, ale, spodziewając się, że wcześniej czy później ona się rozszerzy poza żelazną kurtynę i przyjdą państwa jakże prorocze, to przewidywali, które nie mają za sobą Demokratycznej spuścizny czy dorobku. No i te kryteria kopenhaskie to jest przede wszystkimokracja liberalna gospodarka rynkowa prawa mniejszości i państwo prawa i teraz Wiktor Orban sukcesywnie wszystkie te elementy rozmontowywał, a przede wszystkim demokrację liberalną. No i podporządkował sobie system prawny, czyli powoli sukcesywnie zawłaszczał państwo i podporządkowywał cały system egzekutywie, czyli rządowi, a demokracja liberalna to nie jest klasyczny trójpodział władzy, gdzie jest egzekutywa, czyli rząd legislacyjna, czyli parlament i jeszcze organy sądownicze, tylko w demokracji liberalnej są jeszcze niezależne od tych 3, a szczególnie od rządu media oraz niezależne od tych 3, a szczególnie od rządu społeczeństwo obywatelskie i Wiktor Orban najpierw rozmontował media była wielka rozrubana całą Europę, a na pewno Unię Europejską. W związku z jego ustawą medialną później podporządkował sobie sądy, a potem podporządkował sobie wszystkie instytucje, a teraz w ostatnim czasie ma już sterowanie ręczne, bo jego gabinet składa się wyłącznie z akolitów i powierników Wiktora Orbana, więc w ramach demokracji liberalnej zbudował sobie rządy jednoosobowe, no i coraz bardziej autorytarne, albowiem co już się w Polsce nie za bardzo podkreśla w czasie pandemii Wiktor Orban skorzystał z tego wprowadził z zarządzanie dekretami, a jeszcze to wzmocnił po rosyjskiej agresji na Ukrainę, gdzie ma zupełnie jak wiemy, inne stanowisko niż Polska i świat zachodni. No a teraz w ostatnich dniach właśnie sobie te dekrety przedłużył do końca tego roku, a ile jeszcze raz i będzie przedłużał zobaczymy.
Zobaczymy, panie profesorze, ale tak pan to pięknie opisał, ale jest także w którymś momencie Wiktor Orban przejął władzę na Węgrzech. No, więc skoro Orban przejął władzę na Węgrzech, to można by powiedzieć. No dobrze, ale to, co stoi na przeszkodzie, aby władzę przejęło inne ugrupowanie, które nazwiemy na razie bardzo ogólnie opozycja. I o tej opozycji chciałbym, abyśmy w drugiej części naszej rozmowy porozmawiali, czy jest także, opozycja jest słaba, czy jest także opozycja jest wyróżniona, czy jest także Węgrzy, popierają Orbana. I żadna opozycja nie ma szans na to, aby dojść do władzy czy przejąć władzy, czy zmniejszyć ten udział pan prof. Bogdan Góralczyk, znawca Chin Węgier, były dyrektor centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego opowiada o systemie Orbana, informacje o dziesiątej 20 po informacjach wracamy.
O.
Państwa i moim gościem jest pan prof. Bogdan Góralczyk, znawca Chin i Węgier, były dyrektor centrum Europejskiego, Uniwersytetu Warszawskiego przed informacjami. Panie profesorze, pytałem o opozycję, jak to się dzieje, że 1 człowiek no 1 człowiek oczywiście wraz ze swoim zespołem może tworzyć system niedemokratyczny i w kolejnych wyborach opozycja przegrywa przegrywa przegrywa, przegrywa Unia się przygląda Unia krytykuje, ale nic nie robi. Jak to jest z tą opozycją, czy Wiktor Orban ma poparcie społeczeństwa i tym samym nieważne, czego chce opozycja, czy może opozycja popełnia jakieś błędy? Czy coś robi nie? Tak?
Zacznę raz jeszcze od Wiktora Orbana, bo ostatniego dnia tego miesiąca, czyli 31 maja tego roku Wiktor Orban skończy 60 lat. Już wcześniej przy okazji jego urodzin odbywały się msze i zambony padały słowa, że jest największym węgierskim wodzem od czasu króla Świętego Stefana w tym sensie spodziewam się, że tego dnia w tym w tym miesiącu w niejednym kościele węgierskim mogą zabić dzwony. To już sprawa pierwsza druga, że Wiktor Orban, kiedy doszedł do władzy, zdefiniował swoje rządy, on tak naprawdę gra na nucie nacjonalistycznej populistycznej i pompuje dumę narodową i synonimem tego jego populizmu jest taka jego wypowiedź, że ja Wiktor Orban jestem przywódcą narodu węgierskiego, a Węgrzy są wszędzie tam, gdzie mieszkają, a niekoniecznie jak są wyznaczone granice jako taki przywódca. Ja rozmawiam i gram na naród, a elity, a elity można przestraszyć skorumpować albo zignorować. No i nie znalazłem dotychczas lepszej definicji populizmu niż właśnie ta i teraz z takim Wiktorem Orbanem mierzy się węgierska opozycja tak naprawdę jest 6 liczących się partii opozycyjnech liczących się powiedziałbym do wiosny ubiegłego 2022 roku. Te partie opozycyjne są rozdrobnione i zrozumiały, że trzeba połączyć siły i był taki elęzyjki esfogasz, czyli zjednoczenie opozycji. To bardzo dobrze się rozwijało, były prawie wybory. No sondaże zaczynały pokazywać, że zbliżają się do fidesu, że widać przynajmniej po raz kolejny nie uzyska konstytucyjnej większości. Natomiast to było wiosną ubiegłego roku przyszła rosyjska agresja, opozycja natychmiast zaatakowała Orbana, że jest twarzą Putina, ale to nie wystarczyło, ponieważ wszystkie media na Węgrzech liczące się chwała wyjątkom należą do rządu i mają jedno przesłanie takie jak nada centrala. Czytaj Wiktor Orban i Wiktor Orban ustrzelił 3 kuropatwy, naraz powiedziałbym tak po pierwsze, wykpił i nie chciał rozmawiać z kandydatem peterm marki zajął się nazywał opozycji, bo to był mer zaledwie czterdziesto 5 tysięcznego miasta o pięknej zresztą nazwie dla Polaka nie do wymówienia, hołd mez waszarej. No i Orban pokazał się. Ja tu jestem liderem światowego formatu, bo i z trampem i z Putinem i z hitinpingiem i zerdoanm i z netaniachu jestem skolegowany i współcuję niekoniecznie, jak widać z przywódcami demokratycznymi, za wyjątkiem może pani Angeli Merkel. I to była pierwsza rzecz, która była istotna druga, że Orban zagrał na strachu po prostu węgierskiego społeczeństwa, że jeżeli będzie wojna, no to nie będzie dostawcy dostaw surowców, a już wcześniej wprowadził umowne czy rządowe ceny na ropę naftową znacznie niższe od rynkowych. I wreszcie trzecie i to zdecydowało jednoznacznie, że my Węgrzy my jesteśmy byjkę partii, my jesteśmy partią pokoju, a tam jest wojna i to nie jest nasza wojna. To jest jakaś wojna między Słowianami, niech oni się tam biją, a my chcemy mieć spokój, nasza chata z kraja no i te elementy spowodowały, że mimo, że opozycja była zjednoczona poniosła sromotną kręskę. Organ raz jeszcze zdobył wiosną ubiegłego roku konstytucyjną większość i po tej klęsce węgierska opozycja najwyraźniej nie może się pozbierać w tej chwili na Węgrzech nie ma żadnej alternatywy ani partyjnej, ani osobowej, ani programowej dla systemu Orbana i Wiktora Orbana. Natomiast pan powiedział jedno słowo, że Unia nic nie robi. Otóż Unia nic nie robiła, ale teraz robi, dlatego że.
Mądry Polak po szkodzie można by zakrzyknąć. Panie profesorze.
Prawda było trzeba słuchać 10 lat temu ekspertów, którzy przepowiadali, co się może dziać, ale tym, niemniej to Polska i Węgry nie mają tego tych funduszy specjalnych po covidowych, a na Węgrzech jest jeszcze zagrożenie, że nie otrzymają tzw. funduszy spójności, czyli wszystkich środków z siedmioletniego budżetu, a to już jest potężna sprawa i potężne wyzwanie i WiK to Orban zgodnie ze swoją definicją jeszcze 1, że uprawia taniec pavia pavo tanc, no rozpoczął kontrredans z władzami unijnymi. I całkiem niedawno już w maju parlament węgierski przyjął cały zestaw ustaw, które mają rzekomo przywrócić państwo prawa, zapisy państwa prawnego na Węgrzech, bo Węgrzy dostali aż 28 kamieni milowych coś na ten temat i w Polsce jest przecież mowa. No ale opozycja w parlamencie europejskim już wyciągnęła orbanowi, że, owszem, próbuje coś dostosować, jeśli chodzi o państwo prawa, ale to, co jest na Węgrzech najistotniejsze, czyli korupcja w ogóle nie zostało ruszone. W efekcie na Węgry pojechała właśnie delegacja raz jeszcze Olaf, czyli tej agencji unijnej zajmującej się korupcją. No i mamy kontrredans i teraz 31 maja są urodziny Orbana, a dzień albo 2 wcześniej będzie kolejna debata w parlamencie europejskim na temat Węgier, czy one spełniają te kamienie milowe, czy nie spełniają, czy im dać pieniądze, czy nie dać?
Marna pociecha, panie profesorze, bo mówię to ten system już dość skutecznie opanował. Całość. Natomiast z tego, co pan mówi, wynika, że właściwie społeczeństwo węgierskie Wiktora Orbana popiera elitami się Orban nie przejmuje albo je lekceważy, czyli pewnie możemy sobie rozmawiać, spotykać się i opowiadać, jak to jest, ale nie zanosi się tak wyczułem na jakieś drastyczne dramatyczne zmiany na szczytach węgierskie władzy.
Absolutnie się nie zanosi tylko 1 trzeba nawias dodać. No wiktororban prowadzi specyficzną politykę względem Ukrainy i Rosji, a my, panie redaktorze, nadal rozmawiamy w trakcie wojny wojna trwa i nie wiemy, kiedy się zakończy i jak i to jak się zakończy. I kiedy może mieć bezpośredni wpływ na losy dalsze Wiktora Orbana, no bo on i jego propaganda, co w pełni potwierdzam, prowadzi politykę i propagandę pro putinowską, a nie zachodnią. I to jest coś nawet dla mnie szokującego, a przecież słucham węgierskich mediów na okrągło.
No dobrze, ale tak długo jak to nie przeszkadza jego wyborcom, to jaka to różnica?
Taka różnica, że jeździby wygrał zachód to Orban już jest traktowany jako czarny Piotr Ruś w świecie zachodnim. Nawet Sojusz z Warszawą przecież miała być oś, a nawet miał być Budapeszt w Warszawie już się, jeśli chodzi o bezpieczeństwo zewnętrzne stosunki z NATO i Stanami Zjednoczonymi rozsypał łączy jeszcze Warszawę i budapeszty wspólny praktycznie tożsamy stosunek do Unii Europejskiej, a raczej wrogość do niej do jej rozwiązań, a szczególnie np. do dalszej federalizacji czy wspólnych uwspólnotowienia podatków pod tym względem Wiktor Orban prezentuje wypisz wymalu i takie same poglądy jak u nas Zbigniew Ziobro i to są elementy, które w przypadku zwycięstwa czy niepokonania Ukrainy mogłyby mieć ogromny wpływ na dalsze losy, bo Orban może już pieniędzy unijnych nie dostawać, a jeśli dostanie chińskie, bo zaczyna dostawać, to one będą na dużo większy procent. No i zobaczymy, jak na tym wyjdzie.
To może tym porozmawiamy. Panie profesorze, po informacjach Radia to KFM, które zbliżają się już za chwileczkę o godzinie 10:40 państwa i moim gościem jest pan prof. Bogdan Góralczyk, znawcach Chin i Węgier, były dyrektor centrum Europejskiego, Uniwersytetu Warszawskiego informacje o dziesiątej 40, a po informacjach wracamy.
O czarek.
Dzisiaj w programie Owczarek pan prof. Bogdan Góralczyk, znawca Chin i Węgier, były dyrektor centrum Europejskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, pan profesor opowiada o tzw. systemie Orbana, czyli niedemokratycznym sposobie sprawowania władzy, ale w dość interesujący sposób w taki, aby w organizacji, która promuje w prawa człowieka wolności i demokracji, czyli w Unii Europejskiej, doskonale funkcjonować za te unijne pieniądze przez wiele wiele lat. Wspomniał pan, panie profesorze, że wszystko zależy od tego, jaki sposób potoczy się ta inwazja rosyjska na Ukrainę ta wojna, która trwa, jeżeli zwycięży szeroko rozumiany zachód, czyli Ukraina no to Wiktor Orban może stać się tym przywódcą, który nie będzie mile widziany na salonach. No ale przecież na szczęście dla Wiktora Orbana tych salonów jest dużo więcej. Wspomniał pan o Chinach chociażby i wspomniał pan o sześćdziesiątych urodzinach Wiktora Orbana z punktu widzenia nie wiem sprawowania władzy, kiedy ma się lat 60. No to pewnie przed przywódcą, który nie zamierza oddać władzy, jeszcze dobre 20 30 lat. Myślę, że spokojnie na chińskich pieniądzach można pociągnąć bez względu na konsekwencje pana choćby potop. Panie profesorze.
Tu jest 2 rzeczy bardzo kluczowe Węgry nadal są członkiem na to nie tylko Unii Europejskiej, a państwo nie muszą tego wiedzieć, że szef dyplomacji amerykańskiej Antoni blinken ma matkę i macochę Węgierki. On chyba po węgiersku nie mówi, bo w dzieciństwie wychował się w Paryżu i doskonale na poziomie języka ojczystego mówi po francusku, ale Węgry rozumie i zna i Amerykanie sierpniu ubiegłego roku wysłali na Węgry nowego ambasadora. Zresztą przedstawiciela społeczności lgbit, a Orban twardo wszelkimi sposobami z tą społecznością walczy. No i od tamtej pory mamy bezustanne utarczki w relacjach ze Stanami Zjednoczonymi i nie dziwi. No Orban ma cotygodniową audycję swoją w radiu koszut, oczywiście jemu podporządkowaną, gdzie powiedział po raz kolejny zresztą, że oczekuje zwycięstwa Donalda trampa w przyszłorocznych wyborach, bo wtedy będzie znowu przyjmowany na w białym domu, bo przez ponad 20 lat nie był przez władze amerykańskie właśnie za swoje inklinacje polityczne, czyli autorytaryzm nie był przyjmowany, czyli ze Stanami Zjednoczonymi. Węgry mają mówiąc potocznie nabruóżdżone. Natomiast Wiktor Orban, kiedy tylko doszedł do władzy, czyli już przed 13 laty do tej niepodzielnej, bo on jeszcze wcześniej był 4 lata premierem w latach 1998 2002 to kiedy doszedł do tej niepodzielnej władzy, to bardzo szybko, wyciągając. Jak potem wyjaśniał wnioski z wielkiego kryzysu 2008 roku postawił na keletynitas, czyli strategię otwarcia na wschód, początkowo wydawało się, że tu chodzi o Biznes o handel o gospodarkę bardzo szybko okazało się, że z tego narodziła się osobista. Nie powiem przyjaźń, bo w polityce w taką niewierzę, ale ścisła więść z Władimirem Putinem i mimo ostracyzmu względem Putina jeszcze przed wojną na Ukrainie, a po aneksji Krymu to Orban jako jedyny przywódca Putina przyjmował. No i na Kreml jeździł i był jednym z tych przywódców, który spotkał się przy tym siedmio milowym stole na Kremlu z Władimirem Putinem w lutym ubiegłego roku. Pamiętamy to i wtedy Wiktor Orban zaczął grać z politykami tego typu, jak Władimir Putin, jak Donald Trump, jak Beniamin netaniachu? Jak recepta i perduan, a więc z nieliberalnymi systemami i bardzo mu się podobało w okresie traumpa mniej mu się podoba teraz i teraz jeszcze jest 1 element. Niezmiernie ciekawy organ rozumie, że ma bardzo napięte stosunki nie tylko ze Stanami, ale również z Unią Europejską i że teraz realnie rysują się scenariusze, że straci wiele miliardów euro. Tam jest 6,3 1 000 000 000 EUR zamrożonych. On już jak władze polskie część tych pieniędzy bezpowrotnie stracił na kpo no 1 słowem tu się rysuje apoka lipsa, a sytuacja na Węgrzech jest dosyć dramatyczna. Tam inflacja jest dwukrotnie wyższa niż w Polsce, co trudno sobie wyobrazić, ale taki jest, Fakt taka jest drożyzna, są wprowadzone ręcznie ceny umowne można kilogram mąki kilogram cukru tylko kupić w 1 sklepie, potem trzeba iść do drugiego, żeby drugi kilogram dokupić. Można by na ten temat opowiadać wiele, ale istota rzeczy jest taka, że Wiktor Orban nie tylko prowadzi keletinitarz, ale otworzył się i jest w Sojuszu narodów turańskich, czyli tureckojęzycznych pod wodzą Turcji. No i zobaczymy, jak to będzie po tych wyborach tureckich, czyli on gra na wielu fortepianach, no i najważniejszym zaczyna być ten chiński, a nie rosyjski, chociaż ten rosyjski nadal jest ważny, bo są umowy wielkie umowy gazowe i elektrownia postradziecka w pokś. Natomiast z Chinami jest tak, że z Chinami rozsypała się chińska inicjatywa 16+1 tam już jest bez państw bałtyckich ostatnio bez Czech w zasadzie już tego nie ma i Wiktor Orban wykorzystał tę okazję i przyjął w roku ubiegłym inwestycję sięgającą 8 000 000 000 EUR, czyli większą niż te 16+1 czy 16 państw z Chin otrzymało. I ta inwestycja rozpoczęła się już ona jest pod miastem Debreczyn i chodzi o największą w Europie chińską fabrykę akumulatorów do samochodów elektrycznych. To wywołało ogromne poruszenie tamtejszej ludności, bo nie dość, że ją wysiedlono z uprawianej ziemi, to jeszcze wyliczono, że ilość wody potrzebna na tę inwestycję będzie większa niż sąsiedniego 220 000. Mniej więcej liczącego odebraczyna na co więcej Chińczycy swoim zwyczajem sprowadzili swoją nie tylko swoich inżynierów, ale siłę roboczą, czyli węgrzynic na tym nie zarabiają. No i ten ruch społeczny był na tyle silny, że obecnie, kiedy na Węgrzech byłem sam widziałem, że Chińczycy wprowadzili zamiast własnych robotników, różne swoje maszyny automatyczne, ale nadal nie są to węgierscy pracownicy. I jeszcze jest 1 ciekawostka jako sinolog zajmuje się tym szczególnie na Węgrzech jest mniejszość chińska szacowana na powyżej 30 000 ludzi i w Budapeszcie jest jedyna w naszym regionie Europy Środkowo-Wschodniej szkoła dwujęzyczna chińsko węgierska, która już jest nie tylko podstawową, ale również gimnazjum. I obecność chińska jest coraz bardziej zauważalna, są chiińskie sklepy takie nasze powiedzmy Żabki czy mrówki, ale są też centra hazji, handlowe nazywają się Azja tylko, że u nas są Wietnamczycy, a na terenie Węgier są Chińczycy. No i to trzeba obserwować, bo to jest coś bardzo istotnego.
Ale czuje pan, że ta obecność chińska coraz bardziej zauważalna przez zwykłych obywateli, w jaki sposób przechyli szale w kierunku opozycji? Czy no zastanawiam się, jeżeli ona się przez tyle lat udało, no to wystarczy, że albo da więcej chleba albo więcej igrzysk i sprawa ogarnięta.
Problem jest taki, że nie ma pojęcia Węgrów, tak jak niestety nie ma pojęcia Polaków, są plemiona polityczne i na to samo pytanie o może pan otrzymać diametralnie odmienną odpowiedź również na Węgrzech w Polsce. Jak jest każdy widzi koniaki jest natomiast na Węgrzech polaryzacja jest przebiega nieco inaczej jest szeroko rozumiany obóz widesu rządzącej partii, która po prostu żyje z państwa i jego uwłaszczenia. I to jest ponad 2 000 000 ludzi i oni będą robili wszystko, żeby utrzymać się przy władzy podwiktorem Orbanem. Jest też ponad dwumilionowy Budapeszt przeciwny liberalny socjalistycznej przeciwny fidesowi. No i niektóre większe miasta jak seget pycz, no ale ogólnie jest jak węgierskim powiedzeniu jest na Węgrzech powiedzenie Budapeszt niż wydyjk Budapeszt, bo ponad 2 000 000 ludzi i prowincja, bo odebra czyn czy misz szkolc czy segetin. To jest 170 230 000 mieszkańców. I ta prowincja jest absolutnie prol orbanowska, bo ona uważa, że Orban jest wspaniałym wodzem, podbija ducha narodu kreśli i zawisł za jego biurkiem, wisi mapa wielkich Węgier, że Węgry to jest wielki naród o wielkim potencjale Orban bezustannie. To przypomina, daje niejednokrotnie do zrozumienia, że stąd ja sporą to jeszcze zacieśni swoje związki w tej jednej z audycji w radiu koszu nie przedostatniej przed naszą rozmową, to nawet pozwolił sobie na powiedzenie, że Ruś zakarpacka to odwieczne ziemie węgierskie, a ona należy do Ukrainy i potem trzeba było samego Orbana cenzurować i już w zapisie tej rozmowy na YouTubie zawieszonym już tej wypowiedzi nie ma, ale to trafia do społeczeństwa i na tym etapie, mimo że jest drożyzna, mimo że jest inflacja torban jest popularny autentycznie, a jeszcze jego popularność niezmiernie podniosła pielgrzymka papieża Franciszka do Budapesztu, bo został organ na 60 swoje lecie konsekrowany.
Panie profesorze, bardzo serdecznie dziękuję za dzisiejszą rozmowę. Nie brzmi to wszystko jakoś bardzo pozytywnie, ale.
Jest jak jest.
Ale jest jak jest i warto to warto to dostrzegać i warto to rozumieć pan prof. Bogdan Góralczyk, były dyrektor centrum Europejskiego, Uniwersytetu Warszawskiego znawca Chin i Węgier, był państwa i moim gościem informacje już za kilka minut o godzinie jedenastej po informacjach wracamy do programu ofczarek. Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA