Polski przemysł lotniczy w międzywojniu. Wielcy konstruktorzy, piloci i lot na oleju rycynowym

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Babel, czyli Rzeczpospolita multikulci i cykliczny podkast zawsze późno popołudniową.
Porą dzień dobry mówią Adam Balcer i Paweł Sulik.
Babel Rzeczpospolita, multikulti podkast historyczny toke.
Z rubryki ogłoszenia drobnej komunikaty ogłoszenia parafialne napisali państwo teraz w ogóle piszą adres Babel. Małopar to gorąco zachęcamy, tęsknimy za wami tak bez państwa głosów ten program byłby naprawdę inny w znaczeniu gorszy, to po części, dlatego że państwo różne rzeczy proponują, sugerują, wrzucają dodatkowe wątki. Tak też uczynił jeden z naszych słuchaczy.
Tak, pan Wojtek do nas napisał, mówię pan Wojtek, bo dzień dobry panom tak dzień dobry, panie Wojtku. Dzień dobry, panie Wojtku, początek jest taki bardziej prywatny na wesoło, a propos naszych fryzur itd. więc o wzroku, więc to nie będziemy się z państwem dzielić, ale oprócz tego pan Wojtek napisał, chciałbym zasięgnąć panów opinii na temat książki Stanisława wiczędzza na wysokiej połoninie alboicenza. Też prawda tak może tak nie italinizując, na ile wiernie prawidłowoło odzwierciedla huculszczyznę, na początku wobec tego wieku i na ile jest reprezentatywna dla sposobu życia mieszkających w tamtym regionie narodów czy grupę etnicznych może umknęłam jakaś panów opowieść babelska czy lechistańska opowieści lechistańskie dotycząca Stanisława win tęza albo wincenza? Panie Wojtku? Winces się u nas pojawiał, ale nie było z tego, co pamiętam podkastu Babla albo lechistanu, który byłby wyłącznie na jego temat krytycznym, opracowanie z tego powodu, że on się pojawia się w kontekście np. Wołochów i ich migracji przez skarpaty związków górali karpackich z góralami bałkańskimi. I tutaj związków imperium osmańskiego z Europą środkową i Ukrainą to wszystko było, ale może umówmy się, że pan nas zainspirował, że zrobimy jakiś podkast, co wy na wysokiej połoninie. Polecam lekturę, tylko oczywiście, proszę podchodzić do tego, że to nie jest studium naukowe oparte na badaniach terenowych i z jakąś metodologią chłod z chłodnym oczkiem naukowca. Tylko mamy do czynienia z książką, którą polecam lekturę pod względem beletrystycznym, że jest to pewna wizja opowieść artystyczna tego regionu, więc robimy coś o w incensie, to obiecuję i pamiętam, że kiedyś obiecywaliśmy i teraz mam wyrzuty sumienia, bo mi się przypomniało, że zrobimy też w kontekście książki, gdy Bug. Tak dobrze pamiętam tak to, a propos książki o rodzinie kurskich i postaci z tej książki i obiecuję, że też się temu przyjrzymy, natomiast dzisiaj.
Dzisiaj to państwo będą tak no.
Będzie niespodzianka.
Życzę, bo to jest tak jak w kinie wiesz uwaga na filmie mogą wystąpić sceny drastyczne, albo masz skończone 18, ale to my tak samo dzisiaj musimy dzisiaj niespokoić. Jeśli państwo są w fotelach, prosimy zapiąć pasy.
Paweł przez trzeba również były pod klasy, w których ludzi kroiliśmy na kawałki, obcinaliśmy głowę alecinanie, nie tylko kończyn tylko języka narząd umowy.
Ale my dzisiaj.
Powjaliśmy ludzie na pal.
Ale dzisiaj słuchaczymyliśmy tam wszystko prawda w przestworza.
Bo rzeczy jeszcze to jest moje też wyłupiliśmy oczy, ale nie.
Star osoba, ale nie ludzieom nam słuchające, a teraz ludzi słuchających zabieramy w przetworza.
To lecimy, ale no jeśli wtedy nie było ba wzięła oku, jeśli wtedy nie było 18 wyżej czerwonego znaczka z kluczykiem, to kluczykiem, to to trochę mogą nam zarzucić hipokryzję, a oprócz tego przypominam ci, że pan Maciej Świlski nas bardzo uważnie słucha i zauważaj, zauważa to to nie prowokuj, więc trzeba być bardzo ostrożnym, będzie trochę przemocy. Nie ukrywam, ale to nie jest najważniejsza kwestia już Paweł zdradził niespodzianka, opowiemy wam już wam mówi, jak to się stało. Byłem niedawno w Rumunii odwiedziłem Braszów, a tam na przedmieściach jest industria aeeronautika, Romana Jar inaczej tak, czyli przemysł samolotowy rumuński. No, więc oczywiście to to jest firma, która miała wielkie znaczenie dla rozwoju lotnictwa rumuńskiego i bardzo dużą rolę odegrały, odegra współpraca z polską. I przypomniałem sobie, że kiedyś będąc młodszy nie wnikajmy w szczegóły, jak znacznie młodszy, to interesowałem się bardzo lotnictwem i m.in. współpracą właśnie z Rumunią bałgarią, Turcją Grecją i Jugosławią, co widzimy Bałkany, więc będzie mocno bałkańsko o polskim przemyśle lotniczym. Oczywiście, to wszystko w kontekście też wojny obecnej rosyjskiej agresji na pełną skalę przeciw Ukrainie Ukraina się broni. My się też zbroimy i to powiedzmy teraz wszyscy nagle słyszałem 2 panie stojące w kolejce, że rozmawiały o chłubicach, więc jeśli taki się toczą rozmowy patriotach it no to ha marcach. No, więc to chwilę to stoimy, musimy kupić dostosować się do nastrojów o Ukrainie też trochę będzie mniej, ale jednak będzie. No oczywiście zacznijmy od podstaw, czyli OP powiedzmy o tych firmach, samolotach konstruktorach itd. oblatywaczach i żebyśmy mieli podstawę do tego, żeby potem ruszyć na Bałkany. No i oczywiście jak to u nas no największy nacisk położymy na wątki multikulti. No jednak audycja nazywa się Babel. No, więc zacznijmy od tego, że no ten eksport broni, szczególnie będziemy mówić o lotnictwie, jest ważny dla budowy pozycji Polski. Wtedy takie było aspiracje jako lidera w regionie, to były te koncepcje, prawda, np. między morza i oczywiście to się wiązało też z taką sytuacją, że ten eksport miał być kołem zamachowym rozwoju przemysłu. Jak spojrzymy na mapę, no to ta Europa międzywojenna. No u nas często wtedy mówiono, że jesteśmy między Rosją bolszewicka, a Niemcami, no i tutaj rzeczywiście się bardzo dużo zmieniło i to jest też inna Europa niż dzisiaj. Jak spojrzymy na mapę, bo przypomnę wam tylko, że Polska w 30.09. roku miała prawie 390 000 km² i mieszkało wówczas 35 000 000 ludzi. No znacznie więcej proporcjonalnie plus, jakbym był takim prawdziwym prawda, szczególnie jakiś ndk by powiedział kilka, powiedzcie, że jeszcze prawie 2000 km² to wolne miasto Gdańsk i tak naprawdę ono powinno być nasze i mamy tam specjalne specjalny status. Tak to ok to dobra i teraz patrzymy na innych. No widzimy Rumunię, która się wtedy nazywa Romania Mare sporo będzie o wielka Rumunia tak Rumunia wielka no to jest bardzo ciekawa sytuacja pierwsza wojna światowa Rumunii zmienili strony, bo byli w Sojuszu formalnie z państwami centralnymi byli neutralni po wybuchu wojny w szesnastym roku. Przyłączają się do enty robią woltę, bo chcą co chcą przede wszystkim te tereny liczą bardziej ich interesuje Siedmiogród niż bez Arabia w Rosji wówczas. No i na początku przegrywa walczą heroicznie oczywiście, ale przegrywają, muszą zawrzeć separatystyczny pokój mi, a parę miesięcy i państwa centralne przegrywają. I Rumunia wychodzi jako wielki zwycięzca terytorium powiększa się o prawie prawie dwu.
I półkrotnie niesamowite i graniczyn z mocany.
Mocę imię graniczymy z nimi wtedy przed moście rumuński o tym wam też jeszcze opowiemy w podkastach. To jest prawie 300 000 km². No znacznie więcej niż dzisiaj Rumunia 230 kilka tysięcy ma dzisiaj rumuno, wtedy mieszkańców Rumunii jest prawie 20 000 000 30.09. roku, następnie mamy Jugosławię w Roś na porządku nazwa królestwem sermu w chorwaty w Słoweńców po tym, Jugosławią. To 5,5 15,5 1 000 000 ludzi. To nie jest także. Mamy przypominam, że dzisiaj tam spójrzycie, to mamy o słowenie Chorwację możemy iść dalej, bo właśnie Serbii itd. wtedy to było jedno państwo, więc mamy kilka takich, no jeszcze możemy mówić o Czechosłowacji, kilka takich średnich państw z tym to Polska, która jest ma to poczucie, że aspiruje. Jak zobaczycie też, jeśli chodzi o przemysł lotniczy, do bycia mocarstwem z innej kategorii wagowej, no ale ma poczucie, że no to są też potencjalni sojusznicy. Czy oczywiście wiadomo, że Czech o czechosłowcja to inna sytuacja, żeby wam pokazać też jak świat się bardzo zmienił, to np. Turcja dzisiaj bezdyskusyjnie jest mocarstwem regionalnym czy wszystkich swoich problemach i ma prawie 85 000 000 mieszkańców, a wówczas 30.09. ja nie żartuje miast 17 000 000 mieszkańców A2 razy mniejszą populację niż Polska, tylko taki.
Był niewiarygod.
Przerost naturalny, plus dopływ ludzi ma, pamiętajcie, że np. Polska miała więcej mieszkańców 30.09. roku niż Brazylia. Ja nie żartuję tak, czyli co był inny świat. No i tutaj tak jak nam zależy bardzo na pozycji wpływach, no to jest bardzo ciekawe, że my dajemy lepszy sprzęt na eksport i sprzedajemy niż mamy u siebie lepszy, czyli np. samoloty szybsze z lepszymi osiągami lepiej uzbrojone. I to nawet to ludzie już potem będą bardzo krytykować, no 30.08. 30.09. my się staramy być bardzo solidnymi wiarygodnymi partnerami producentami. I my, mimo że jest już zagrożenie, czy jest dziewiąty tak wkrótce wojna, natomiast sprzedajemy ten sprzęt i oczywiście to było potem przyczyną krytyki, ale zacznijmy od, bo tu znowu będziecie mieli niespodziankę, no, że pewnie kojarzycie. No tak ta wschodnia Polska to raczej to nie jest ten region, który nam się kojarzy z przemysłem zasadnie no to gdzie tam na jakieś pierwsze zakłady produkujące samoloty, to tam no tak w Lublinie w roku 1921 roku powstają, to zakłady mechaniczne plagę i Laszkiewicz. Ten plagę to Emil i od razu mówimy no mamy naszego po prostu multikulti rodzina luterańska on jest tam pochowany w Lublinie pochodzenia niemieckiego. I czym się zajmowali on przed pierwszą wojną Umar, ale zostało nazwisko właśnie było nawet Emil plagę w nazwie w pełnej nazwie on się zajmował warsztat mechaniczny założył, ale przypominam, że browar też Perła to nie ona, ale też Niemcy wkład w rozwój to w różnych miejscach w Polsce i co budowa kotłów to była specjalizacja rodziny plagę do czego te kotły gorzelnie?
Trochę daleko w onie browary od kotłów. Do samo samolot, ale.
Mechaniczne no to nie no padł, no to wtedy to nie produkowano o 35 i nie latali ludzie w kotłach, żebyś też się nie rozkręcał i istniał ten zakład przez do 30.05. roku, kiedy został znacjonalizowany od 20.08. roku produkował własne samoloty, to znaczy własne na bazie własnych konstrukcji projektów. Tak nie jakiś na licencji z zagranicy zmienił nazwę na lubelską wytwórnię samolotów lws właśnie po nacjonalizacji po uństwowieeniu, jak z jakimi samolotami możecie kojarzyć, o których jeszcze wam opowiemy w kontekście Bałkanów. No to będzie samolot towarzyszący tzw to nie znaczy, że pani do Towarzystwa albo prawda. Szukam Towarzystwa tylko chodziło o to, że to był taki samolot, który był można powiedzieć np. rozpoznawczy zwiadowczy, który latał, który pomagał prowadzić ogień artyleryjski, nazwał się r 13 Lublin, żeby nie było wątpliwości, skąd inny, który tam powstał RWD 14 albo lws Czapla. To powstał później oczywiście te literki rozszyfrowujemy, to mam jeszcze o tym, będziemy opowiadać, bo to ta literka r to moi drodzy to jest Stanisław Rogalski, potem będzie Stanisław wigua, ten słynny Wigura Żwirko i Wigura. Tak i jeży Drzewiecki trochę o nich opowiadaliśmy orogalskim jeszcze się pojawi, bo miał wieki wkład w rozwój przemysłu lotniczego w Turcji, więc o nim jeszcze wam potem opowiemy w kolejnym podkaście, więc mamy RWD.
Czapla.
Oprócz tego kolejny, towarzysząc samolot jeszcze lepszy lws 3 Mewa to były takie taka tendencja w Polsce, wówczas, żeby nazywać samoloty nazwami zwierząt głównie ptaków, ale też jak zobaczycie. Ryb czy zwierząt leśnych i to jest taki, który już był szybszy tak lepszy itd. za czasie produkcji, ale nie wszedł do służby, bo wybuchła wojna i głównym konstruktorem mewy był pan, który się nazwał Jerzy tej sire i teraz samolot nawiązywał układem do takiego, który wygrał w czelendżu, bo były organizowany takie zawody 30.04. to były bardzo ważne zawody. Jak zobaczycie zaraz w naszym spotkaście, no to słynęliśmy z tego, że takie zawody wygrywaliśmy, można powiedzieć, że Polski pilot, to nawet na drzwiach od stodoły. Jak to mówiono i generalnie byliśmy no ułańska fantazja no, więc kim był konstruktor pan inżynier tej sejiire, no to za protoplasty rodu uważa się pana armąd tej sire, który był nauczycielem i Medykiem z okolic Tuluzy i żył w średniowieczu. Na przełomie dwunastego i trzynastego wieku był związany z Albi gnsami, czyli z ruchem katarów, przeciwko którym były krucjaty, których no mord mordowano, to można spokojnie nazwać ludobójstwem. Wtedy duchomni mówili zabić wszystkich.
Rozpoznać.
Swoich dokładnie i o tym macie znakomity esej Zbigniewa Herberta w barbarzyńcy w ogrodzie i teraz, czyli mamy pochodzenia francuskiego, jak jest rewolucjacuska, to jego przodkowie pojawiają się w Polsce. I mamy na początku jest się w Polsce, ale ma się słabość chyba do kobiet z regionu można powiedzieć małżeństwa wyszehradzkikie, ponieważ właśnie mamy ślub z czeżką, potem już te dzieci mamy jako sytuację. Francuz ożniu się z szeżką, a dzieci czują się Polakami?
Tak powinno być tak.
Powinno być po prostu, a, ale jeden z nich no nie może niestety i to jest dziadek naszego inżyniera. Panie inżynierze, pana dziadek ożenił się z Węgierką, więc mamy tak grupa Wyszehradzka on sam urodził się we Lwowie, Jerzy tam przeżył lata młodzieńcze gimnazjalista, jak wybucha pierwsza wojna światowa. Przepraszam, to był jeszcze młody, ale już szesnastym w osiemnastym rok miał 16 lat i poszedł do wojska zaciągnął się walczył właśnie wówczas w Ukrainie w wojsku polskim potem skończył służba jako kapral i za zdał maturę i wstąpił właśnie do wydziału mechanicznego. Politechniki Lwowskiej. Opowiadam wam o nim więcej, bo tutaj trochę spojlerujemy, ale w pozytywnie pojawił się on wcześniej w naszych podkasekda. No dawno temu lehistanie i powróci z tego powodu, że znowu bardzo duży wkład w rozwój przemysłu lotniczego Turcji i projektowanie samolotów w Turcji, następnie można być no Lublin, taka wyspa chwileczkę chwileczkę jedziemy na północ wytwórnia lotnicza powstała w białej podlasce o nazwie Podlaska wytwórnia samolotów pws powstała w 20.03. roku rodzina Stanisław. Pan się nazywał Stanisław Rozen, wert pochodzenia niemieckiego dodali sobie Różyczka, tak się człowiek polonizuje, urodził się niedaleko białej Podlaski i oziemianin arystokrata i ożenił się z Julią z rodziny świętopełków mirskich, czyli też piękna rodzina pochodzenia rusińskiego ruskiego i teraz suchej drogi Pawle, jak się wyjeżdża na miesiąc Miodowej? Możesz tylko pozazdrościć podróż to Chiny Syberia. Mongolia tak się jedzie i potem powrócili w majątku, oczywiście folwark służy podczas wojny polsko bolszewickiej w dwudziestym roku roku pod wówczas pułkownikiem potem generalem Andersem. Kolejny taki Polak luteranin pochodzenia niemieckiego okres ii w wojny wak. No i oprócz tego po wojnie prześladowany represjonowany trafia do Wronek właśnie no jako Ziemianin do tego jeszcze arystokrata i dla nas jest ważny w tym sensie, że to on właśnie odegrał równą rolę w założeniu tej pws u Podlaskiej wytwórni samolotów. I tutaj jest ciekawa sytuacja, że jak tak wspomnieliśmy o tych kotłach gorzelniach, no to budynki, które stanowiły podstawę taką infrastrukturalną dla tego zakładu, to był browar. No, więc można zawsze browar, jak to może zachęta do jak będziemy prawda rozwijać Polski przemysł zbrojeniowy, to można się zastanawiać, czy w niektórych browarach nie produkować jakiegoś sprzętu wojskowego, co tam produkowano. No, więc np. pws 26 to był taki samolot szkoleniowy treningowy łącznikowy też i to był najliczniej obok RWD 8 produkowany w Polsce przed wojną samolot RWD 8 też był w PWE produkowany przede wszystkim wyprodukowano łącznie tych samolotów. Oba rodzaje typy 900 przy w Polsce łącznie i oczywiście był używany my o nim jeszcze opowiemy w następnym podkaście, bo pokażemy, że był na Bałkanach, ale co ciekawe oba te samoloty zostały wykorzystane do tak naprawdę ostatnich walk w wojnie obronnej, jak już praktycznie nie mieliśmy lotnictwa i pamiętacie, że ze szkoły może Franciszek kleberk walczy z grupą po lejesie ostatnia bitwa pod Kockiem w październiku 30.09. roku. No to oczywiście to były samoloty, które można było wykorzystać łącznikowo, także przynoszono przewożono meldunki jakiś rozpoznanie, ale co ciekawe mamy 30.09. rok, a można powiedzieć, że jest trochę retro, no na bez rybu i rak ryba, więc naloty wyglądają też w ten sposób, że mamy działania, no ataki bombowe, ale trzyma atakują granatami ręcznymi, bo nie mam prawda przyczepinek. Bomb, więc marują i atakują Niemców, zrzucając w nich granaty i ten RWD 8 to właśnie zaprojektowali Rogalski Wigura i Drzewiecki produkcja była też w Warszawie, bo tam powstały na bazie sekcji lotniczej zakłady tzw doświadczalne warsztaty lotnicze na Okęciu, ale zdecydowana większość z tych 600 samolotów, bo 500 wyprodukowano w białej podla, czyli jakby się zastanowić, gdzie okresie międzywojennym wyprodukowano najwięcej samolotów.
Proszę Biała Podlaska.
Ale przede wszystkim.
Biała podlawska Podlaska to mówi tak.
O o oczywiście, jak sobie poszukacie w Google, polecam, to zobaczycie, że są, że oni są świadomi mieszkańcy Podlaski są np. murale, które to upamiętniają pewnie, że trzeba i tu zobaczcie, jakie są historie, że np. mamy taki motyw, że to był samolot najliczniej produkowany samolot polskiej konstrukcji do początku lat. Siedemdziesiątych dopiero w latach siedemdziesiątych Wilga przebiła RWD 8 znowu ta tradycja z ptaszkami i 3 z tych samolotów jako ciekawostka przed wojną zakupione zostały przez przedstawicieli Hagany i przez żydowską spółkę z Palestyny. No i zostały przez hagane właśnie wykorzystane do zwiadów wykonywania zdjedźwy wiosek arabski można powiedzieć, że to jest jeszcze nieformalnie początek lotnictwa Izraela. Właśnie te RWD 8 i w trakcie kampanii wrześniowej powiedzmy wojny obronnej, bo jak wspomniałem, nawet w październiku jeszcze walczyliśmy pod Kockiem, no to były one wykorzystywane przez polskie lotnictwo, bo by utworzono właśnie takie plutony łącznikowe, które latały właśnie pomiędzy. Co było ich zaletą, no, że one mogły praktycznie wylądować wszędzie tak może być jakieś pole itd. przy tzw przygodnym terenie i to się bardzo przydawało do tego, tak, ale oczywiście pod względem takiego sprzętu na eksport bardzo poważnego, który był też jeśli chodzi o broń, byśmy powiedzieli nie defensywna, tylko ofensywna to jest to pytanie, co jest defensywna ofensywną, ale lotnictwo typu myśliwce bombowce. No to mamy państwowe też nazywane polskimi zakłady lotnicze PZL i tutaj no bezdyskusyjnie Warszawa założone w 20.08. roku, a potem w latach trzydziestych jak mamy rozwój centralnego okręgu przemysłowego. No to np. w Mielcu i do dzisiaj przypominam Rzeszów, że to są ta tradycja copu została tak, jeśli chodzi o przemysł lotniczy i postacią kluczową związaną z rozwojem polskiego lotnictwa, jeśli chodzi o konstruktora i inżyniera, to był Zygmunt Puławski, który urodził się w Lublinie. I tam jest pochowany, natomiast tutaj ZD drodze tajemnicę, że Paweł jest z ochoty no i o Puławski zginął 21 marca 30.01. roku samolot doświadczalny leciał bez zgody Dyrekcji, a to niestety takie trochę polskie klimaty. No i wykonywali zakręt czywist oczywistym wietrze runął na ulicę w dzielnicy Ochota spadł tam jest tablica upamiętniająca ten wypadek u zbiegu ulicy sękociskiej i Kaliskiej trysk kawałek od placu Narutowicza tam zginął. To jest wielka tragedia, bo straciła Polska w efekcie jednego z najbardziej utalentowanych konstruktorów lotniczych miał. Słuchajcie tylko 30 lat, jak zginął. I no oczywiście no to jest tragedia, bo jak pokażemy wam oczywiście, możemy być dumni z tego polskiego przemysłu przy różnych jego wadach zastrzeżeniach lotniczych z przemysłu lotniczego, ale oprócz tego no tacy ludzie byli. No jak diamenty byli bardzo cenni, bo ich nie było dużo Puławski jest związane z tym, że opracował różne nowe rozwiązania. To są np. jakiś pod podwozie nożycowe, ale najbardziej znany spłata, który był nazywany płatem puławskiego płatem polskim, przypominał skrzydła, mewy, stąd też nazywany był czasem mevi płatem i można powiedzieć oszacować, że łącznie na świecie, bo zainspirował dużo samolotów wyprodukowano około 6000 sztuk samolotów, które wykorzystały ten motyw płatta puławskiego. I jak spojrzycie na samoloty z to mamy PZL i często właśnie literkę p i wszystko wskazuje na to, że to właśnie chodzi o niego i on projektował p 1 p 6 itd. p 7 i rozpoczął prace nad p 11 z naszej perspektywy są ważne p 7 i p 11, ale tamte pozostałe też się pojawią w kontekście właśnie bałkańskim, jak zaraz wam pokażemy, oczywiście oprócz tych, którzy projektowali, no to ważni byli ludzie i to były barw bardzo barwne postacie, którzy byli oblatywaczami. I wtedy taki pilot się nazywał często doświadczalny, niedoświadczono często też doświadczany, bo właśnie on testował, to było naprawdę troszeczkę, jak skader, tak kaskaderka i trochę jak Myszka w laboratorium i taką postacią naprawdę nietuzinkową. To jest eufemis wielką, to był Bolesław Orliński, który urodził się koło kamienica Podolskiego. Tu mamy związek z Ukrainą i służył w armii ukraińskiej ukraińskiej armii Ludo armii ukraińskiej Republiki ludowej u Petlury przez jakiś czas oczywiście potem zrobił tak karierze, są pułkownikiem wojska polskiego kawalerem Orderu wojennego wirtuty militarii, z czym on jest najbardziej kojarzonej w Polsce, był w okresie międzywojennym bardzo znany, no z czymś wybitnym znalazłem np. takie sformułowaniem 1 pana, że to lotor lińskiego, o którym zaraz wam opowiemy z Warszawy do Tokio i stoki od Warszawy w 1926 to naprawdę, bo spektakularne. No to, że można porównać z lotem wahadłowca, jeśli nie z lotem na Księżyc, no to już to już troszeczkę może za mocno, ale patrzcie, jak to wyglądało, to jest tak w 1 stronę to jest 10 300 km i powrót to jest znowu, czyli 20 parę tysięcy tylko, że oni lecieli w pewnym momencie z uszkodzą z uszkodzonym śmigłem. I tak samo dolnym płatem uszkodzonym, czyli te ostatnie 6000 prawie 700 km trasy pokonali, tak naprawdę w uszkodzonym samolocie i oprócz tego silnik bardzo zużyty w wyniku utraty oleju. Po co się stało w zbiorniku na olej trzeba było użyć aptyczny rycynus apteczny rycynus zastąpić olej zarazłam opowiem, jak to się stało śmigłobo pęknięte z zalano je, co panowie zrobili. No Polak potrafi Adam Słodowy klejem stolarskich. To były takie czasy przycięte skrzydła. No i tak no to chyba mógł tylko może być tylko Orlicki, mógł coś takiego zrobić entuzjastyczne przyjęcie w toki ono wie się no nagle, lecz to bym przylecieli. No i cesarz ich przyjął na oddcji specjalnej. No, więc oczywiście otrzymali japoński cesarski Order wschodcego słońca. No z takim odznaczeniem to człowiek już jest ustawiony na całe życie. No, więc wracając w Mandżurii między ciito harbinem posadzili w stepie szerokim swój samolot, bo właśnie z przewodu uciekał o olej i wspomnienia są takie, że to było w pobliżu miejscowości berka Polek poszedł na stację kolejową telefonować to najbliższego lotniska i prosić olej na wszelki wypadek wykupił cały zapas oleju rydznowego z miejscowej apteki, więc okazało się, że do lotniska jest daleko nie mają oleju i trzeba było lecieć na rycynie z apteki.
Ale.
Julian, Przybyś, poeta poświęcił postaci Orlińskiego, wiersz pt. lotu Orlińskiego i oprócz tego normalnie Hanka Ordonówna w kabaretach śpiewała, a gdy pan ME serce zdobyć chce jeślisz sportowiec KUP pan szybowiec, tak jak Orliński miał brroże, pocałuj ślicznie pocałuje. Ślicznie. Podziękuję i puścimy się tak jak Orliński poprzez Rosję Sybir i kraj chiński, więc taki wierszyk pow powstawały i po francusku nie wiem, czy Czekaj bro musiałbym to sprawdzić.
Czy samolot br rzecz drogęba?
Tak, przepraszam, taka powinna być ta wymowa.
Tak, wrażenie mamy nagrania, to mogą sobie słuchaczem być może poszukać w internecie, czy gdzieś jest nagranie tego, co tam wyśpiepywano?
Tak, to niestety, my nie mamy takiej nasz podkast nie jest jednak audycją muzyczną, więc nie możemy tego prawda sprawdzić.
I puścić nagra i puścić was pogorzelskiskiej taki ordu.
I chanki.
Ordonównej. To mamy sytuację naprawdę zaskakującą, jak państwo sobie zastanawiają się w aptece. Co tu jeszcze kupić, bo tutaj człowiek sobie już kupił syrop itd. do gardu, a to warto zaopatrzyć się w dużą ilość oleju rucynowego, zawsze przypadek, bo to wiadomo z silnika zacznie coś się w samochodzie, to można zakroplić tak siędzi, przynajmniej Bolesław Poliński, o którym mówimy?
Są też takie. Przypominam, teraz zegarki nazwane właśnie od, bo sprawdziłem sobie od tej fi firmy.
Od której nazwę samolot?
Tak, tak samolot był pierwszy.
Myślę, że Star zegarki na olej renowy.
Mogę nawet w gie brgie, proszę państwa, po raz pierwszy sprawdzamy brugie rzeczywiście, bo nie zauważyłem, że, że tu jest u jest brugie w takim razie la pronnorasium. Dobrze wracamy, bo to nie jest jednak lekcja francuskiego rok 20.08. i Zygmunt Puławski wykona właśnie pierwszą tą swoją konstrukcję pzlp 1 i tutaj Orliński będzie te wszystkie jego konstrukcję oblatywał jako pierwszy nawet i tutaj, bo niesamowite, że uszkadzały mu się skrzydone. Niesamowite szczęście krzyczeli do niego skar ze spacer ochronę nie spróbuje uratować samolot i lądował, więc brał udział też w licznych zawodach lotniczych w prezentacjach one te zawody często nazywano mitingami konkursami prezentacjach samolotów, więc latał zdobywał różne nagrody m.in. jego taki wielki sukces. No wszyscy myślę Stali z otwartymi buziami wykonał w czasie 1 lotu 225 pętli, gdyż naprawdę niesamowitym akrobatą ustanawiał różne rekordy. Np. właśnie z samolotem pzlp 24 to Polski Myśliwiec, o którym wam dużo opowiemy, bo będzie właśnie eksportowany do krajów bałkańskich. To jeśli chodzi o samolot z silnikiem gwiazdowym, to właśnie Orliński na nim osiągnął światowy rekord w 30.04. roku jak wybuchła wojna. To trafił do Rumunii, był tam przez kilka miesięcy, będziemy jeszcze o tym opowiadać, potem przez Rumunię i Jugosławię Włochy Francję do Wielkiej Brytanii, gdzie powstawały polskie siły powietrzne i wtedy była taka stacja, że on miał 40 lat i mówiono mu nie. No jest pan już za stary, ale był naprawdę bardzo zdeterminowany i udało mu się przekonać, że zaczął latać jednak czterdziestym trzecim roku na samolotach myśliwsko bombowych i został nawet dowódcą Dywizjonu, potem trafił do Kanady żył prawie prawie 100 lat 90 kilka lat i tam na stare lata trafił do domu kombatantów. I tam była bardzo ciekawa sytuacja, że co roku w rocznicę tego lądowania w Tokio odwiedzał ten dom kombatantów, przedstawiciel ambasady japońskiej, żeby ten sposób nie uhonorować. No scena filmowa. Moi drodzy no ale jak już jesteśmy przy naszym multikuli, to multikuli, to to oczywiście trzeba dostrzec 2 wielkich polskich projektantów konstruktorów, którzy no nie byli z typu Polak katolik. To jest w sjevołot, jakim juuk to, żeby nie było od razu miotów wątpliwości urodzonych w karzynie. No to są te tereny prawda, byśmy powiedzieli, robiliśmy o nich i opowiadaliśmy wam trochę o nim. To jest to Pogranicze białorusko ukraińskie, ale byśmy go pewnie bardziej skierowali na Białorusina syn prawosławnego duchownego miał piękny głos bas baryton, dlatego często śpiewał arie, ale też pieśni ludowe z regionu. No myślę, że jak jeszcze troszeczkę się napił, to wchodził na jeszcze wyższy poziom szkoła średnia ukończona w Wilnie i potem też matematyka na Uniwersytecie Stefana Batorego, więc z tego powodu bym mówił o tym, że tutaj mamy bardziej ten białoruski wątek. To jest to Pogranicze. Tam mówimy oczywiście Podlasie na w okolicach Narwi tam jest karzyn i potem studiował w Paryżu właśnie areonautykę i po powrocie do kraju zaczął pracę w państwowym zakładzie lotniczym w Warszawie w zespole puławskiego. Jak Puławski zginął tragicznie, no to właśnie on to w sjewołot jakimmuk dokończył samolot pzlp 11 i oprócz tego zaczął konstruować tą jego agrejdowaną wersję lepszą tak na eksport pzlp 24 to jest jego konstrukcja, potem będzie konstruował kolejne samoloty, więc to on puławskie bardziej znany ze względu na właśnie, że nawet ma tą literkę p, ale to on tak naprawdę w latach trzydziestych rozwijał polskie lotnictwo w trakcie wojny trafił do wielkiej bryketanii Kanady, projektował samoloty wchodzące do produkcji i jego pewnie taka tam ożenił się też druga żona francuska. No i mamy tutaj pewnie jego taka najciekawwszy motyw, że został jednym z dyrektorów handlowych w firmie, która produkowała. Pamiętacie, może kiedyś był taki samolot naddźwiękowy pasażerski konkort, który latał między Europą bardzo szybko, a Ameryką no to właśnie on był odpowiedzialny, bo 5 dyrektorów kierujących tym projektem i to jednym z nich był nasz opcjewoołot, jakim syn prawosławnego duchownego z południowego Podlasia, ale, żeby nie było, że mamy tylko ścianę wschodnią głównie. No to oprócz tego dodamy jeszcze Stanisława prausa z Warszawy, który był też oprócz tego, że konstruktorem to był pilotem turystycznym np. w euro klubie warszawskim pełnił różne funkcje i rodzina generalnie kalwinów jest pochowany jego prawda grup rodzinny jest na cmentarzu mengelicko reformowanym on sam Umar na emigracji w Londynie nie przypadkiem, bo jego dziadek był prezesem konssystorzza w ewangelickiego węngelicko reformowanego. To znaczy, że był głową wspólnoty kalwińskiej w Polsce, jego dziadek tak i brat też bardzo zainteresowany lotnictwem został pilotem i m.in. był dowództwą dowódcą lotnictwa armii Modlin w 30.09. roku zamordowano go w Charkowie. Tak zrobili to Sowieci, więc jak widzicie rodzina pilotów i zaprojektował prauzzl 23 Karaś bez literki p, bo to nie ma puławskiego, to był lekki samolot bombowy, który w 30.09. był już trochę zacofany, ale radził sobie naprawdę dobrze i jego wersja sportowa PZL 43, o której będziemy wam opowiadać trafiła. Lepsza oczywiście do Bułgarii, oprócz tego kolejny lepszy samolot taki bombowo rozpoznawczy został zaprojektowany przez prausa PZL 46 o nazwie sum, czyli teraz była tutaj jak widzicie, była moda na ryby Karaś i sum samolot nie wszedł jednak do wyposażenia polskich sił lotniczych. Z tego powodu, że no już było za późno, ale jak wam pokażemy, no też znowu było duże zainteresowanie nim na Bałkanach. I gdyby nie wojna to wam pokażemy w podkaście, ten nasz wkład w rozwój lotnictwa na Bałkanach i przemysłu tych krajów byłby jeszcze większy. Natomiast to, co wywołało furorę na Bałkanach, to jest no coś, czego jesteśmy bardzo dumni i praust nie pracował, ale był i tat akurat nad tym samolotem to jest PZL 37 Łoś tak i to jest rzeczywiście no jest to powód do dumy bezdyskusyjnie, bo mówimy o dwu silnikowym, bombowcu nowoczesnym bardzo dobrym samolocie przy drobnych wadach, dlaczego to było coś wyjątkowego, bo znowu pamiętajcie, że ten świat przed drugą wojną światową on był też inny właśnie pod względem potencjału poszczególnych krajów. I Polska przy całym zacofaniu bezdyskusyjnym i nie ma co idealizować tego okresu drugiej RP nie chodzi tylko o politykę, ale też o ten potencjał ekonomiczny. No to były takie wyspy nowoczesności w kraju, i który był zdolne robić takie tak jak teraz byśmy powiedzieli te wyłaniające się potęgi tak mełding Powers. No to mamy coś takiego, że wówczas na świecie taki samolot była w stanie wyprodukować 8 państw. W tym Polska to był związek radziecki stany Zjednoczone Japonia wielka Brytania Francja Włochy i Holandia, czyli spoza tymi bezdyskusyjnie mocarstwami mieliśmy w.
Holandiipolska brał udział w kampanii także brany w.
Brały udział w nalotach itd. to akurat my nie audycja nasza nie i podcas nie jest o tym my wam pokażemy w kolejnych podkastach, że znacznie bardziej brały udział w operacji barbarosa, bombardując Ukrainę. No jako samoloty rumuńskie, ale o jeszcze nie teraz żegnamy się na razie i ruszamy, Słuchajcie na Bałkany, czyli zakładacie teraz takie wielkie okulary, telefon gogle, dokładnie czapa na głowę i dzwąci porlińskiego lesimy.
Babel. Mał Patok, kropka FM. Proszę pisać na ten adres, jeśli państwo mają komentarze jakieś inspiracje ciekawostki. Proszę, natomiast napisać, a my słyszymy się z państwem za tydzień, jak zwykle późno popołudniową piątkową porą do usłyszenia w podkaście Babel, czyli Rzeczpospolita multikulki. Mówią.
Adam Balcer.
I Paweł Sulik.
Tabel Rzeczpospolita multikulti. Podkast historyczny Adama Balcera i Pawła. Zwiń «

Polski przemysł lotniczy w międzywojniu. Wielcy konstruktorzy, piloci i lot na oleju rycynowym

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: BABEL. RZECZPOSPOLITA MULTI-KULTI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 08:00

Najnowsze Podcasty

Izabela Leszczyna: "Najważniejszą walutą jest wiarygodność"

"Zaprzestanie wydawania wiz nie jest rozwiązaniem. Potrzebna jest dobra polityka migracyjna"

Vademecum wyborcy według Episkopatu. "Kościół wkroczył na teren, na który nie powinien"

PiS zdecydowało, że idzie z Ukrainą na ostro - Poranny przegląd prasy Dominiki Wielowieyskiej

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL