REKLAMA

"1989" - Pozytywny mit o Polsce czy opowieść o historii

Jest temat!
Data emisji:
2023-05-22 16:00
Audycja:
Jest temat!
Prowadzący:
Agata Szczęśniak
W studio:
dr Helena Chmielewska-Szlajfer, Magdalena Rigamonti, Sara Herczyńska
Czas trwania:
24:35 min.
Udostępnij:

Nowy model dumy narodowej Jest temat! - Kończy się epoka mobbingu?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu

Rozwiń » Szesnasta 6 takta szczęśnia dzień dobry raz jeszcze ze mną w studio jest Magdalena rigamąt i dziennikarka onetów współzałożycielska Saskiej szkoły realnej i autorka książki niewygodni, na podstawie której powstał spektakl w teatrze polskim w Warszawie dzień dobry dzień dobry, dzień dobry państwu, a na łącza jest z nami dr Helena Chmielewska, szleifer socjolożka z Akademii Leona Koźmińskiego. Dzień dobry.
Dzień dobry i Sara.
Herczyńska kulturoznawczyni, muzeoloszka z Instytutu kultury polskiej Uniwersytetu Warszawskiego dzień dobry. Dzień dobry, a pretekstem do naszej rozmowy jest rapowy musical 1989, który miał premiera już jakiś czas temu ostatnio mogli go zobaczyć. Widzowie w Warszawie by był pokazywany na warszawskich spotkaniach teatralnych. Ten spektakl jest taką próbą pozytywnego opowiedzenia polskiej historii od osiemdziesiątego do osiemdziesiątego dziewiątego roku właśnie o tyle o tyle aktualny, że będziemy niedługo obchodzić kolejną rocznicę 4 czerwca, które ma być takim ważnym politycznym wydarzeniem. No i jest to, ale nie będziemy rozmawiać tylko o tym spektaklu, ale też o opowiadaniu polskiej historii i o tym, ile w tym opowiadaniu powinno być tego pozytywnego mitu, a ile rzetelnego rzetelnej opowieści. Natomiast jeśli chodzi o ten właśnie musical, to dr Helena Chmielewska szlajfer jest jego wielką entuzjastką bardzo się tobie ten spektakl lub podobał, dlaczego i jak rozumiem, dlaczego nie tylko ta garstka, która może go zobaczyć w teatrze, powinna go zobaczyć?
Co prawda, jestem ciągle trrząśnięta w bardzo pozytywnym znaczeniu. Chciałam go wczoraj jestem pod wielkim wrażeniem tegoalu pod kilkoma wględami raz, że jest on fantastycznie wykonany. To jest poziom w językalu, jakiego ja po prostu płacenia i nigdy nie widziałam, a widziałam dużo tego dobrych produkcji, zwłaszcza w Londynie na nowymbiorku rodzice tam szpitalle są siłą z tamtejszego teatru stan właśnie zfalowej, a poprzez szpitale no no były dość słabe, po prostu w poziomie na poziomie realizacji, a tutaj na przestrzeni 589 jest doskonale wykonane pod każdym względem na takim poziomie czy to krytycznym i produkcyjnym jest jest on bardzo bardzo dobrze zrobiony A2. Jestem też pod ogromnym wrażeniem tego, w jaki sposób twórcy i wykonawcy tego tegozykalu byli w stanie przełożyć język i dyskusje, które no działy się 40 lat temu na bardzo współczesny język naprawdę, jakie wyszłam obejrzeć tenlikl czy język rapowy. To będzie ten język, który się sprawdzi no bardzo rab to jest to jest amerykańska specjalność, ale okazuje się, że po tych no ponad 30 latach istnienia rozwoju właśnie naszej polskiej kultury rakowej. To jestem język nam się doskonale w tym szpitalu sprawdził i no okazuje się, że tam, że to jest to jest ten sposób, którym można wcześnie opowiedzieć no historii założycielską polskiej demokracji. Jestem też pod wielkim wrażeniem tekstów piosenności i też będę się powtarzać wykonania tych piosenek też choreografię to no to po prostu bezwzględnie dobre, no one się bronią w każdy w każdej w każdym wymiarze przynajmniej w mojej perspektywy. I teraz prowadziłam jakiś ludzi rozmowy z osobami obecnemi w teatrze, czy ten wtektak dałby się przełożyć, czy byłby zrozumiały dla osób, które, jakby nie znają w Polski wątków politycznych. Tak tak dobrze, jakby sami, dlatego że jestem na poziomie estetycznym rozrywkowym, po prostu bardzo ważny danych. I pytanie czy ta rozbywwość byłaby w stanie też ma zrobić takie wrażenie, pogrzybiła na mnie na publicznościach, które nie znają polskiej polityki, tak dobrze jak my sami.
To mówiła dr Helena Chmielewska, szlejfer i tutaj już mi się zgłasza Magdalena rgamąt i żeby zaponować, ale wcześniej, ponieważ też.
Tylko ja tylko jedno zdanie, że się z panią trochę troszkę nie zgadzam. Nie zgadzam się z taką tezą, że w polskim musicalu wszystko było takie sobie albo byle jakie albo złe aż nagle pojawił się w 1980 dziewiąty i on jest wspaniały oprócz. Otóż to, co się dzieje w teatrze syrenarz pod rządami Jacka Mikołajczaka, dyrektora tego teatru. To jest bardzo ciekawe kap. Żbik, który został tam wyrejestrowany 2 lata temu, chyba tuż po pandemii w reżyserii pana Kościelniaka. No to jest naprawdę świetne musicalowe arcydzieło jeszcze kilka innych spektakli, typowa rozrywka w teatrze Roma to są też spektakle wyreżyserowane na zrobione zrealizowane i chorograficznie, wokalnie na wysokim poziomie, więc tak nie przekreślałabym całkowicie tego, co się dzieje w polskim muzykalu, również w innych miastach na Śląsku w Gdyni w Gdyni są chłopi w teatrze muzycznym. W, więc naprawdę naprawdę dużo się dzieje, śledzę to ostatnio bardzo bardzo pilnie i tak, ale to tylko 1 taka mała mała kontra mała kontra.
To teraz chciałam wrócić do tego wrażenia, po po 1989, czyli rapowem musicalu, jak powiedziała przed chwilą dr Helena Chmielewska, szlejfer okazało się, że ten rap to rapowanie bardzo tu dobrze się sprawdziło w opowiadaniu polskiej historii najnowszej. W tym musialu takim powtarzającym się jednym z kilku powtarzających się renów jest taki, czy możemy mieć wreszcie pozytywny mit historie, które dobrze się kończy bicie serc pod nowy pozytywny BiT jakiś hit. Co nas nie podzieli, lecz połączy i teraz chciałam zapytać Sarę herczyńską kulturoznawczynię czy ciebie przekonał ten spektakl, bo też go widziałaś i czy ten pozytywny mit, który tam jest przedstawiony jestkonujący? Unknown speaker 4 No i ja się muszę zgodzić z doktor SKO schejiker pod pod względem tego, że mi też się bardzo bardzo podobał. Ten musicaali też mnie przekonał. Nie wiem, czym powiedziałsz to jest taki jednoznacznie, pozytywny mit, to znaczy tam nie ma hurraoptymizmu. Wydaje mi się, że to jest jednak bardziej zniuansowany spektakl niż sam się promuje, ale to, co wydaje mi się jakoś tam szczególnie istotne właśnie pod kątem też budowania takiego mitu. To jest reprezentacja kobiet i to, że tamten głos kobiety jest jest bardzo bardzo obecny, może nawet jest bardziej wyrazisty niż głos męski. I to, co mnie jakoś tam szczególnie w tym ucie szło, to to, że to już nie musi być mical, który ma w tytule właśnie kobiety Solidarności albo albo Solidarność od kuchni. Czy coś takiego tylko po prostu ta perspektywa kobieca może być no równorzędna z mąską, tak i że możliwe zbudowanie takiego mitu, w którym kobiety no są do reprezentowane.
To państwu, którzy nie widzieliście tego spektaklu, powiedzmy, że tam jest np. bardzo mocna scena Danuty Wałęsy, która odbiera nagrodę Nobla i postać spektaklowa Danuty Wałęsy, śpiewa piosenkę o tym, jak jest przejęta, stojąc na tej scenie, odbierając w imieniu męża nagrody, ale jednocześnie pewien wyrzut robił wobec zgromadzonej tam norweskiej wyobrażonej oczywiście norweskiej publiczności, wyrzut taki. No ja jestem jednak osobą, która wie, jak wygląda ta walka o wolność, no od kuchni poniekąd, a wy tutaj dajecie mi nagrodę, ale właściwie nie wiecie, na czym ta walka o prawa człowieka polega?
Sara Herczyńska, tak tutaj zawiesiłam głos, zastanawiając się. Czy to jest właśnie tego rodzaju przedstawienie kobiet, o którym pani mówiła? Unknown speaker 4 Tak tak testowanie i tutaj te postaci kobiet są bardzo różne i bardzo zarówno bardzo zaangażowane politycznie, tak jak np. Gaja Kuroń jak i takie, które no zajmują się domem, natomiast to też zajmują się domem. Nie jest gorsze, ani niezdeprecjonowany, tylko no również jest jakąś częścią tej historii. Więc, więc to wydaje mi się Super, że te różne uwikłania w historię są przedstawione.
Ten spektakl 1989 jest przedstawiane jako Polska wersja Hamiltona, ale.
Tylko, dlatego że ropowo i tylko, dlatego że dotyczy historii, bo osiemdziesiąty dziewiąt nagle on historii najnowszej najnowszej historii Polski, natomiast Hamilton, którego widziałam na sam koniec marca. Na sam koniec marca w Nowym Jorku dotyczy najstarszej historii Stanów zjednoczonych najstarszej historii tej budowania demokracji budowania państwa amerykańskiego i tak to jest trap. To jest wszystko na swoim miejscu. To jest wspaniały liny manułem Miranda, który spektakl wymyślił, który spektakl wyreżyserował, i który od 2016 roku przez kilka lat grał w pierwszym składzie głównego bohatera Hamiltona. Teraz już nie gra. Ja widziałam, ja widziałam obsadę chyba drugą albo trzecią, natomiast mogę państwu powiedzieć, że jak wychodziłam z teatru na brodwayu, to po drugiej stronie ulicy jest też teatr, jak to na brodwayu. I tam okazało się, że wchodzą ludzie na kolejną premierę i pośród tego tłumu był sam lin Emmanuel milanda i ja podbiegłam jak fanka, jak grupi i machałam do niego robiłam mu mu zdjęcia, bo ten spektak, który przygotował. To jest coś rzeczywiście rzeczywiście niezwykłego ten pomysł, żeby opowiedzieć historię Stanów zjednoczonych właśnie w taki rapowy musicalowy sposób okazał się wielkim wielkim sukcesem. To jest jeden z największych brodwo jest brodwojowskich hitów biletów w zasadzie w zasadzie nie ma przyjeżdżają ludzie z całych Stanów zjednoczonych i przyjeżdżają ludzie z całego świata przed wejściem do studia. Rozmawiałam z jedną z redaktorek Radia tokfm, która powiedziała, że w czerwcu wybiera się do Stanów i idzie właśnie na Hamiltona, żeby zobaczyć ten spektak, żeby zobaczyć jak Amerykę budowano. No właśnie tu.
Na chwilę przerwiemy i dohamiltone i do osiemdziesiątego dziewiątego roku za sekundę wrócimy, ale wcześniej informacje.
16 20 4G też częściuk raz jeszcze dzień dobry i raz jeszcze przedstawiam gościnie moje w studio jest Magdalena rigomąt i dzień dobry dobry, dzień dobry, a na łączach telefonicznych Sara Herczyńska. Dzień dobry raz jeszcze. Unknown speaker 4 Dzień dobry.
I przed informacjami Magdalena ligamąt i opowiadała o hamiltonie, bo rozmawiamy o próbach w kulturze próbach też teatralnych stworzenia pozytywnego mitu historii.
Nie, to jest nawet nie próba stworzenia pozytywnego mitu historii to jest po prostu nauka historii. No szkoła nie wypełnia bardzo często tego tej misji, szkoła zajmuje się, czym innym. I tu jest wielki wielkie pole do popisu dla teatru, wielkie pole do popisu dla filmu dla mizikalu. Właśnie ja pamiętam jak Jan p Matuszyński realizował reżyserował swój film, żeby nie było śladów na podstawie książki te zareagował zarewicza o zamordowaniu Grzegorza Przemyka i on rocznik osiemdziesiąty czwarty powiedziałbym, przecież w szkole nigdy nie doszliśmy do osiemdziesiątego dziewiątego roku. Nigdy nie mieliśmy tej współczesnej historii, no bo kończyło się na drugiej wojnie, a albo co najwyżej na tuż troszkę po wojnie, a teraz się uczy, bo jest dużo żołnierzach wyklętych i on również z tego powodu, żeby opowiedzieć te historie, żeby uczyć, żeby edukować, żebyśmy my my moje pokolenie prawie pięćdziesięciolatków również, bo często przecież nie wiemy. Nie znamy historii po prostu się douczało, żeby się edukowało, żeby wiedziało więcej po co to jest również po to nie tylko rozrywka nie tylko mit nie tylko przyjemność, ale i po prostu zwykła zwykła edukacja wiele teatrów. To robi teatr powszechny, mówią w Warszawie teraz teatr powszechny, który, który wystawiała sztuki. No takie mocno zaangażowany politycznie, ale historycznie ich opowieść o sześćdziesiątym ósmym roku o tym, co się działo w sześćdziesiątym ósmym roku. Jest bardzo ważna, jest w innych teatrach, również sztuki historyczne polityczne mają duże znaczenie i myślę, że to tego będzie coraz coraz coraz coraz więcej.
Sara Herczyńska czy chciałabyś coś dodać na temat Hamiltona, którego też wiem, że widziałaś? Unknown speaker 4 Tak, znaczy ja chciałam nagranie, więc nie wiem, czy mogę się wypowiadać, ale. Unknown speaker 5 Tak nagranie dla mnie Super, proszę bardzo, tak z pewnością.
Jest powszechniej oglądane niż spektak, na które faktycznie trudno się dostać na bruej, a można również w Polsce obejrzeć.
Ekran można też w Londynie słuchać na estanzie, też jest na żywo. Unknown speaker 4 No, więc tak mi się bardzo podobał Hami toonys faktycznie z fantastyczny muzycznie, chociaż no właśnie muszę przynajmniej, że go obejrzałam już po 1989 znaczy po muzyka lub osiemdziesiąty dziewiąty. I już trochę mnie właśnie zirytowało. Brak tej kobiece i reprezentacji może przez to, że go jakoś porównywałam jednak w hamiltonie z tego, co nam są 3 postaci kobiece i śpiewają głównie o tym, jak wszystkie uwielbiają hamiltone jak i hamiltone wspaniałe.
I no nie tam jest żona elaiza, która tak niekoniecznie go cały czas uwielbia, jest dość zaangażowana politycznie i no pełni tam taką rolę nie niewiasty delikatnej uwielbiającej hamilitona, także trochę tu mam niezgody na to. Unknown speaker 4 No nie znaczy wydaje mi, że jednak wszystko wszystkie piosenki są na jego temat i również jej działalność społeczna jest związana. Jak już tak to znaczy tak jak już umarł, to, że zakłada się rodziciec, dlatego że on był sierotą itd. znaczy, że wydaje mi się, że tam jednak te kobiety są takim bardziej dodatkiem do mężczyzn. Więc, więc to jakoś mi się mniej podobał, ale oczywiście jest to fantastycznie fantastyczny fantastyczny spektakl muzycznie i świetnie zrobiony. No i wydaje mi się, że jest więcej podobieństw niż tylko rap między między 80 dziewiątym, a miltonem no chociażby to, że oba są musicalami o rewolucjach, tylko o trochę innych rewolucjach, ale na pewno te ta tematyka jest zbliżona.
A czy rzeczywiście ta forma teatralna musicalowa może mieć też taką taką rolę edukacyjną?
No łatwiej jest przyswojać dla większości, bo niektórzy po prostu nie lubią jak się śpiewa na scenie, ale dla większości jest łatwiej przyswajać treści wyśpiewane wytańczone w dobrej chorografii. Dobrze wyresterowane, nawet te trudne treści myślę niż w takiej dramatycznej formule niż w zwykłym teatrze dramatycznym nie wiem, jak to by wyglądało na deskach teatru Narodowego nie wyśpiewane ten Józefa 80. Nie wiem, z ich tylko dramat osiemdziesiąty dziewiąty rok łatwiej jest przyswajać tym ludziom, którzy no nie są teatr romanami, którzy uważają, że nie wytrzymują w teatrze, którzy uważają, że to nudne, że trzeba siedzieć cicho. Proszę poprosić o młodzież lialnej, przecież młodzież lisaalna naprawdę mówiąc kolokw kolokwialnie wali na ten język kalbali na ten spektakl mam pewne wątpliwości, czy tak by było, gdyby to był zwykły zwykły spektakl, dramatyczny nie właśnie nie wy śpiewany niewytańczony. My tylko to jest forma lekko łatwa i przyjemna taka dostępna dla wszystkich, ale z drugiej strony bardzo bardzo bardzo trudno, bo jak się ogląda hamilitona, czy to na żywo, czy na jednej z platform, to widać, jak bardzo wysoki poziom reprezentują. Ci artyści amerykańscy i jak bardzo dorównują temu poziomowi artyści, którzy występują w osiemdziesiątym dziewiątym w tym musicalu, ale również i tu wrócę do początku swojej wypowiedzi artyści w tarze Syrena. Czy w teatrze Roma, gdzie jest w danym musical o fredim Merkury o zespole kuin, który jest podobno też świetny i świetnie wyśpiewane i niepolityczny, chociaż pewnie znalazłyby się tam wątki, o których przecież dyskutujemy od lat. Matema lbt na temat tego, co robi Polski rząd w tej kwestii.
Sara Herczyńska, czy chcesz tu coś dodać? Unknown speaker 4 Na temat musialokujm? Unknown speaker 6 Nie zmieniam, dlaczego ja jeszcze nie.
Widziałam jeszcze nie widziałam tylko słyszę, czy tam lesensję, że tak dobra. Unknown speaker 4 To ja miałaam im się średnio podoba.
Ale, czyli nie zachęcasz. No dobro.
Nie bardzo jedno dodatkowe pytanie, bo kiedy ja powiedziałam, że te spektakle czy hamil ten czy osiemdziesiąty dziewiąty rok mają przedstawić taki pozytywny mit o Polsce, czy o pewnym okresie historycznym Magdalena ligand i zaponowała, mówiąc, że jednak to jest przedstawienie historii opowiedzenie o pewnych faktach. No ale takie jest założenie i chciałam zapytać Sara herczyńską, jaki ma stosunek do takich prób właśnie pozytywnego opowiadania o polskiej historii, czyli wygładzania kantów, czyli takiego disneyowania trochę polskiej historii? Unknown speaker 4 No i ja myślę, że to jest jakoś tam konieczne. Znowu bym broniła tego musicalnie, nie wydaje mi się, żeby on disnejował. I wydaje mi się, że jednak jest dosyć zniuansowany i widać też, że jest oparte na bardzo pogłębionym riserchu, no ale zawsze jak się opowiada przeszłość, to tworzy się pewien mit, prawda zawsze jakieś Kanty się wygładza. Prawda, tworząc jakąś opowieść.
I przerwę na chwilę to disneyowanie pojawia się w tym kontekście, że jednak no jest to historia, powiedzmy głównie tych 3 małżeństw, że historia robotnicza nie jest tak naprawdę aż jej tak oddana tutaj, że nie jest może tak opowiedziana dosadnie, jak jak chcieliby niektórzy krytycy?
Tylko, jeśli ja mogę się wtrącić. To jest zawsze tak z takimi pamiętam, jak folko szlęndor zaczął robić filmu o Annie Walentynowicz, to by film międzynarodowa produkcja kołoprodukcja i na początku Anna Walentynowicz akceptowała to, że niemiecki reżyser robi film o niej, a potem, kiedy się okazało, że właśnie nie są powygłaadzane te Kanty nie jest to historia pomniku pomnika ze spiżu. To się z tej produkcji wycofała w tym sensie, że poprosiła nawet szwendorfa, żeby nie padało tam jej nazwisko, że nie chciała, żeby to był film. O niej, więc są myślę, że 2 strony w takich sytuacjach firm powstał nie jest to wybitne dzieło, ale warto zobaczyć właśnie ze względów historycznych, tak jak warto zobaczyć w teatrze monom Agnieszki przepiór przepiórskiej o matce Przemyka, czy też o aniwalentynowicz, czy też o ginczance, zwłaszcza że dzisiaj się dowiedzieliśmy, że państwowy Instytut sztuki filmowej nie chce finansować filmu o gińczącce żydowskiej, wspaniałej cele spektakl jest grany Przepiórka. Robi to świetnie i w tych dniach chyba będzie w tym tygodniu w Warszawie i ona akurat nie zcina tych kaantów nie nie łagodzi. Myślę, że opowiada historyk kobiet z krwi i kości. Natomiast myślę, że naprawdę już zwykle też się trochę rządzi swoimi prawami, jest trzeba go inaczej traktować niż ten teatr spektak dramatyczny czy czy film fabuarny taki poważnie?
To mówiła Magdalena rigamont i Sara Herczyńska może jeszcze ostatnie zdanie. Unknown speaker 4 No coś, co można się jeszcze dodać, to to, że mam nadzieję, że sąd trakt z tego mizikolu będzie jakoś dostępne w internecie za jakiś czas nie wiem, czy są takie plany, ale wydaje mi się, że, zwłaszcza jeśli mówimy o takiej edukacyjnej, roli musicaali. To jest jakoś bardzo istotne, to, żeby, że ten tryb odbioru to nie jest tylko to się raz pójdzie nam musical, tylko, że później można słuchać tych piosenek jakoś próbować. No właśnie jakoś lepiej zrozumieć, czy doszukiwać się tych wszystkich kontekstów historycznych?
Wiem, że trwają nagrania, nawet dzięki temu, że trwają mogłam tutaj puścić. Unknown speaker 5 Że tu jest bardzo dobry fa.
Klub musicalu, oczywiście tym dziewiątym roku. Ja jestem ciągle w fanklubie Lecha Wałęsy, mimo wszystko mimo wszystkich różnych jego gaf również na temat kobiet i jego żony, więc z przyjemnością wielką przyjemnością ten musical zobaczę premiera była w zeszłym roku, równocześnie na scenie teatru Szekspirowskiego w Gdańsku i na scenie teatru Słowackiego w Krakowie.
I tak jak mówiłam wcześniej w związku z tym państwo, którzy nas słuchacie w Krakowie i w Gdańsku macie większa szanse, żeby go. Unknown speaker 5 No ale bardzo.
To łowić warto tym, ale nauczycieli, żeby jak będą organizować wycieczki do Krakowa czy Gdańska, to, żeby brali pod uwagę to, żeby późno i zobaczyć ten spektakle z młodzieżą trochę wam was odciąży. To nie będziecie musieli na lekcjach opowiadać o osiemdziesiątym dziewiątym roku, tylko jedynie może ktoś taki, że słów zaśpiewać piosenkę, albo napisać świetną recenzję ropowym językiem.
Magdalena rigamont, jej Sara herczeńska. Bardzo dziękuję, a to była audycja jest temat, którą wydawał Maciej Jarząb, zrealizował Adam Szura. Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: JEST TEMAT!

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA