REKLAMA

Nagroda im. Wisławy Szymborskiej. Kogo nominowało jury w edycji przypadającej na setną rocznicę urodzin poetki?

Gościnnie: Wyborcza, 8:10
Data emisji:
2023-05-24 10:10
Prowadzący:
Czas trwania:
20:24 min.
Udostępnij:

8 lipca w Krakowie zostanie wręczona najważniejsza nagroda poetycka w Polsce. Kto w tym roku zasiada w jury Nagrody im. Wisławy Szymborskiej? Kogo nominowano? Jak na polskie wiersze patrzą członkowie jury pochodzący z zagranicy? Jakie inicjatywy miały już miejsce w ramach obchodów Roku Szymborskiej i co się jeszcze wydarzy? Gościem Michała Nogasia z "Gazety Wyborczej" jest Michał Rusinek, prezes Fundacji Wisławy Szymborskiej, były sekretarz noblistki. Rozwiń »
Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl. Zwiń «

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu

Rozwiń » To jest ósma 10 podkast gazety wyborczej.
Kolejnej edycji nagrody imienia Wisławy Szymborskiej wyroku Wisławy szmborskiej.
Ósma 10 podkast gazety wyborczej.
Michał Nogaś, dzień dobry państwu ósmej 10 w środę, a dzisiaj państwa i moim gościem jest Michał rosinek, były sekretarz Wisławy szmborskiej i prezes fundacji Wisławy szymbowskiej. Dzień dobry.
Dzień dobry.
Które to już edycja nagrody imienia Wisławy szmbowskiej?
O chyba już jedenasta trochę się pogubiłem, dlatego że z powodu pandemii 1 niby wstrzymaliśmy, potem wznowiliśmy. No ale uznajmy, że jedenasta.
Ale założenia są wciąż te same.
Założenia są wciąż te same i to są zresztą założenia, których nie ma w statucie fundacji sporządzonym przez samą Wisławę Szymborską, ani nie ma ich w testamencie, bo tak naprawdę Szymborska nas zobowiązała do organizowania nagród literackich, jedną z nich, owszem, nazwała i określiła. I to jest nagroda w postaci stypendium imienia Adama włotka, natomiast reszta to są tzw i inni, czyli inne nagrody. My doszliśmy do wniosku na samym początku funkcjonowania fundacji, że mamy obowiązek może nawet moralny obowiązek zorganizować, skonstruować nagrodę imienia Wisławy Szymborskiej jako taki rodzaj no pomniczka można powiedzieć, no bo chyba tak działają nagrody i właściwie jednym z naszych założeń podstawowych było, żeby dosyć w nietypowy sposób było skonstruowane. Jury tej nagrody, to znaczy nie składa się ono wyłącznie z krytyków i czy krytyczek z Polski, ale także i krytyków i krytyczek i tłumaczy i tłumaczek w każdym razie osób zajmujących się poezją, którzy patrzą na poezję polską z zewnątrz, by także rzec, to znaczy z innych krajów. To są zazwyczaj przy okazji, tłumacze czasami są to też naukowcy czy nauków czy nie zajmujący się poezją polską, czyli literaturą polską w ogóle i to trochę zmienia. Jak sądzę spojrzenie całej kapituły na te panoramę poezji polskiej współczesnej to.
Tworzy się zmienia, co jakiś czas, kto w tym roku zasiada w jeżeli, kto tworzy jego skład.
W tym roku jury obradowało w składzie Anna marchewka Magdalena Rabizo Birek anndrea czykerelli Janusz Drzewucki siwierfare, Marta Wyka i jurii Zawadzki właściwie Żyry się zmienia. No powiedzmy, że nie zawsze co roku, ale tak średnio kadencja juro raczej jurorki to są 3 lata.
Czy ty jako prezes fundacji masz okazję przysłuchiwać się obradom żywi, interesuje mnie, zwłaszcza ten głos osób, które nie pochodzą z Polski. Jak patrzą na wiersze powstające nad Wisłą?
No, więc ja nie przysłuchuje się obradom żywi jednak, uznałem, że to moja obecność może jakoś na nich wpływać, więc nie przysłuchuje im się. Natomiast spotykamy się zwykle po obradach, kiedy już emocjach opadają, ale no też rozmawiam z nimi wszystkimi o tych ich wyborach i powodach tych wyborów. I zauważyłem, że, o ile na początku, czyli powiedzmy te 10 lat temu jurorzy z innych krajów pochodzący głównie patrzyli na przetłumaczlność, to znaczy wybierali te wiersze tych poetów czy poetek, które wydały im się przetłumaczalne, a w każdym razie implementowane w ich językach tych językach, na które oni tłumaczą. Natomiast wydaje mi się, że to się też już zmieniło, to przetłumaczalność nie jest najważniejsza, ale też ja uważam, że to jest bardzo ważne, bo jedną z funkcji i tej nagrody i właśnie decyzji o takiej, a nie innej strukturze żyli. Krótko mówiąc, chodzi nam o to, żeby te wiersze były laureatów czy nominowanych miały szansę zaistnieć w innych językach były publikowane w innych językach, żeby trochę ta nagroda imienia Wisła wy Szymborskiej była taką przepustką za granicę. I rzeczywiście wygląda na to badania wykazują, że czymś takim może nie jest, ale przynajmniej bywa.
W czasie konferencji prasowej, która odbyła się niedawno i w czasie, której poznaliśmy osoby nominowane w tym roku, przyjaciółka Wisławy Szymborskiej Teresa Walas, prof. Uniwersytetu jagiellińskiego mówiła o tym, że po otrzymaniu Nobla pani Wiesława szymbrowska wspierała twórców i twórczynia. Także finansowo niewiele o tym wiemy.
Tak i nawet ja o tym niewiele wiemy, dlatego że ona to robiła samodzielnie, że tak powiem czasami prosiła mnie, żebym gdzieś tam komuś przekazał jakieś pieniądze, ale rzeczywiście to było tak i chyba nadal jest także, nie ma odpowiedniej liczby programów takich zapomogowych dla ludzi pióra, którzy się znaleźli w trudnej sytuacji finansowej, nagle tracą możliwości zarobkowania i Szymborska zdawała sobie z tego sprawę, że to bardzo często dotyczy jej znajomych mniej lub bardziej znajomych ich wspierała w taki czy inny sposób. No i też zobowiązała nas, żebyśmy założyli taki rodzaj funduszu zapomogowego i ty rzeczywiście to robimy od tych 11 lat. To jest taka jedyna rzecz, jedyny można powiedzieć aspekt działalności fundacji, na który nie możemy pozyskiwać środków od sponsorów, bo to nie jest coś, czym można się chwalić, ale mamy jakiś taki algorytm, który pozwala nam co roku, z jakich ewentualnych naszych dochodów fundacji wydzielać jakiś tam procent i wspierać ludzi pióra, także Szymborska wspierała czasopisma, zajmujące się literaturą też o tym niewiele wiadomo, ale rzeczywiście to robiła przez wiele lat.
W tym przypadku w przypadku nagrody wszystko odbywa się w sposób jawny, wiadomo, że osoba, która otrzyma w tym roku, nagrody imienia Wisławy szmbalskiej, wiejące, trafią statuetka i 100 000 zł niemałe pieniądze. To teraz może przyjrzyjmy się liście nominowanych i poprosiłbym Michała Rusinka o to, żeby powiedział kilka zdań o każdym z tomów, które trafiły do finału jako pierwszy Maciej bobula za tą pustkę opublikowany przez warstwy.
Tak i przyjąłem taką zasadę, że nie mówię o o toach nominowanych, więc nie powiem nic o tych domach nominowanych, ale to jest książka bardzo pięknie wydana przez wydawnictwo warstwy i to.
Jest też dowód na to, że nasze rozmowy nigdy nie są ustawiane prawda.
Tak wprost, nawet można powiedzieć, bardzo polecam, też rysunki nawet powiedziałbym Baś groły Macieja obubuli w tej paź groły u książce tak i to jest też. Ja co jakiś czas, to zauważam, ale to w ostatnich latach, szczególnie że poziom edytorski książek poetyckich, czyli wydawałoby się takich o najmniejszych nakładach jest coraz wyższy. I to są bardzo piękne dzieła sztuki edytorskiej i w przypadku tej książki szczególnie.
Dobrze, skoro nie mówimy nie mówimy nie mówimy o osobach, które to znaczy skoro Rusinek nie mówi.
Nie no dobrze, dobrze jedno zdanie powiem, bo rzeczywiście tego unikam ze względu na taką frontową ostrożność, ale też w przypadku tej książki. To warto zwrócić uwagę, że autor posługuje się takimi formami, czy też zabiegami literackimi, które wydawałoby się, że są już w odwrocie, że już należą do jakiejś przeszłości, mianowicie posługuje się remami i rytmem niebywałe zupełnie, a przy okazji ma poczucie humoru.
Niebywałe tak mówi Michał wrocich, które też mam poczucie humoru drugą osobą nominowaną jest Stanisław Kalina jaglaż tomno się tytuł gościć sujki.
Tak jest. To właśnie myślałem sobie o tym tomie, że po pierwsze, też jest bardzo pięknie wydany polecam i okładkę i jakby to powiedzieć fakturę książki teraz nie wiem, czy to słychać, jak tutaj?
Słychać znakomicie, faktury książki, bo właśnie.
Tak się starałem zrobić synnestyzyjnie. I to są takie bardzo gęste.
Miał dodajemy ocieał książkę obwodę.
Nie nie nie dłonią pocierałem książkę, jednak mam jakiś szacunek dla tak, oczywiście poza tym o moją brodę mogą się ocierać wyłącznie moje.
Koty to tyle Michał wycinek ma do powiedzenia na temat Macieja bobuli i jego tam pustko jak państwo słyszą, bardzo są to lapidarne wypowiedzi, ale szanujemy decyzje.
Mogę powiedzieć więcej, ale dopiero po przyznaniu nagrody, dlatego że teraz nie chce, żeby np. ktoś liczył słowa, które ja wypowiedziałem, o której książce i na tej podstawie wysnuwał wniosek co do właśnie, kto tutaj jest bardziej preferowany, więc zachowuje ostrożność.
Bardzo szanujemy ostrożność ostrożność w wypowiedziach publicznych w Polsce, jak wiemy, jest cechą rzadką.
Tak.
Przypominamy sobie, wszyscy przypadek rakiety ciekawe, czy kiedyś o ekiecie pod Bydgoszczą powstanie wiersz poza Maciejem, bo bólą w finale nagrody imienia szybowskiej w tym roku znaleźli się także Stanisław Kalina jaglasz za tą gościć córki Kamila Janiak za tą miłość Jadwiga Malina. Za tą teorię powtórzeń i Tomasz Różycki za tą ręka pszczelarz.
Tak i to może skoro zakończyłeś na Różyckim zgodnie z zresztą alfabetem, to wprawdzie nie pojawia się w tym tomie motyw rakiety spod Bydgoszczy, ale pojawia się w tym tomie pandemię, a bo to jest w ogóle tą pandemiczny. Muszę powiedzieć, że ja czekałem na pandemię, to znaczy czekałem na pandemię w poezji. Myślałem, że ona się pojawi nieco wcześniej w jakiś takich dojrzałych formach, ale pojawiła się tutaj w tym tomie i jest pewną no bardzo interesującym kontekstem dla tych utworów poetyckich.
Dodajmy, że Tomasz ożycki właśnie opublikował prozę, a więc jesteśmy w takim ciekawym momencie dla samego autora, gdy jest nominowany do najważniejszej nagrody poetyckiej w Polsce imienia noblistki, a jednocześnie ukazuje nam swoje prozatorskie. Oblicze mi, ale jeszcze 1 ważna chyba informacja związana z pieniędzmi nie tylko laureatka laureat osoba laureacka może otrzymać przekaz na swoje Konto.
Tak, już kilka lat temu wprowadziliśmy taką zmianę, że wszyscy nominowani otrzymują takie no nietrudno być nagrody pocieszenia, ale w każdym razie nagrody już za sam, Fakt, że zostali nominowani i w tym roku ta kwota została podniesiona dzięki wspaniałomyślności naszego sponsora do 8000 zł na osobę.
Chciałem zapytać teraz o jeszcze 1 istotną rzecz, która ma związek z nagrodą jej funkcjonowaniem i też odbiorem jakiś czas temu na łamach wy wyborczej opublikowałem wywiady z jedną z laberatek nagrody imienia wissławy Szymborskiej. Chodzi mi o poetkę Genowefę Jakubowską i Białkowską, która powiedziała wprost w rozmowie, że bardzo się cieszy z tego wyróżnienia, ale nie należy do największych fanek twórczości, pani Wisławy dla niektórych to było bardzo ciekawe wyznanie. Inni byli tym faktem, przynajmniej oburzeni. Ja chciałem ciebie jako byłego sekretarza i prezesa fundacji zapytać, jak ty na to patrzysz, jak na to patrzę żywy i cała Fundacja, czy poezja, która triumfuje w tej nagrodzie musi w jakimś sensie podążać szlakiem wytyczonym przez panią Wisławę. Czy może być zupełnie odmienna?
Nie, oczywiście może być zupełnie odmienna i nawet myślę, że to jest dobrze, kiedy ona jest odmienna. I myślę, że bardzo dobrze, że ktoś taki jak laureatka nasza wprost powiedział, że ceni albo nie ceni w każdym powiedziała, że nie ceni Wisławy Szymborskiej. To jest jasna sprawa, każdy ma do tego prawo. Ja też rozumiem głosy oburzenia, bo żyjemy w kraju, w którym oburzenie jest absolutnie podstawowym naszym uczuciem. My jesteśmy nieustannie przecież czymś oburzeni, więc to też dobrze, że niektórzy dostali powód do oburzenia. Ja się absolutnie nie oburzam i nawet byłbym muszę powiedzieć zaniepokojony tym, gdyby np. we wszystkich tomach poetyckich, które są zgłaszane do nagrody imienia Wisławy Szymborskiej, był jakiś rodzaj hołdu jej zgłoszonego albo wśród tych domów, które wybiera żyli, bo też żyli absolutnie nie myśli tymi kategoriami. I ja sądzę, że z takimką decyzją czy z taką perspektywą żyli zgodziłaby się sama fundatorka, nasza, czyli Wisława Szymborska, która bardzo ceniła inne poetyki niż własna i zupełnie jak to się ją pytał np. dlaczego jak ona może cenić Mirona Białoszewskiego. Przecież to jest zupełnie inna poezja, ona mu powiedziano właśnie mówi, że to właśnie dlatego.
Przy okazji warto przypomnieć, że to Marcin Wicha, który jest pozaikiem ieseistą, to on stworzył patrona Polski Świętego. Oburza prawda nie wiemy, czy to była droga do nagrodnika, ale jednak Marcin Wicha znakomicie no wyczuł to, co w jakimś sensie jest fundamentem naszego narodu.
Jest nie bójmy się tego powiedzieć.
No dobrze, nagroda imienia wisowy Szymborskiej ta tegoroczna wpisuje się tak, że w cały program obchodów roku wissławy szymborowskiej to ustanowił Senat. Przypomnijmy w roku ubiegłym, co dzieje się jeszcze przy okazji lub jak teraz po kilku miesiącach patrzysz na wydarzenia związane z rokiem Szymborskiej i co przed nami, bo przecież jedną z istotnych części jednym z istotnych elementów tych obchodów będzie także wydanie wszystkich wszystkich możliwych do odnalezienia wierszy na blistki.
No i wpisuje się i nie wpisuje się tegoroczna edycja nagrody w rok Szymborskiej, dlatego że my zupełnie świadomie oddzieliliśmy te 2 kwestie, to znaczy nagroda jest jednak dla innych twórców, a my tylko na samym początku gali poświęcamy kilka minut na przypomnienie, kim była Wisława Szymborska i wybrzmiewa na początku jej wiersz, więc teraz będzie oczywiście jakieś nawiązanie do tych okrągłych urodzin Szymborskiej, ale to wszystko to znaczy nie będzie to jakaś inna gala z tego powodu. Natomiast rzeczywiście w tym roku wydarza się w Polsce już bardzo wiele różnego rodzaju wydarzeń, które mają charakter jubileuszowy. I mnie bardzo cieszą różnego rodzaju inicjatywy oddolne, ponieważ my jako Fundacja nie dostaliśmy żadnego wsparcia od naszych władz, więc nie jesteśmy taką skarbonką, nie rozdajemy pieniędzy na wsparcie różnych inicjatyw w Polsce, natomiast funkcjonujemy trochę inaczej jako taka stacja przekaźnikowa, bo do nas zgłaszają się różne instytucje kultury z dużych lub małych ośrodków. I my je wspieramy na różne sposoby materiałami i przyklaskujemy najczęściej ich inicjatywom, więc tych inicjatyw w Polsce będzie bardzo dużo, staramy się je zbierać kolekcjonować. I pod koniec roku pewnie zrobimy jakiś taki filmik podsumowujący to, co się działo w Polsce, ale dzieje się bardzo dużo i dla mnie rzeczywiście najważniejsza jest poezja i literatura i najważniejsze tom już się ukazał. To znaczy wiersze wszystkie wisłaby szymborskie ukażą się jeszcze zabawy literackie właśnie w tej chwili kończymy ich wybór i zaczynamy je redagować jakoś one się ukażą jesienią. No i zostaną wznowione lektury nadobowiązwe, czyli felieet toony Szymborskiej te teoretycznie feletony o książkach ukażą się także książki o Szymborskiej już się ukazały przed chwilą dosłownie ukazały się pamiątkowe rupiecie i Anny Szczęsnej i Anny bikąt wznowione ukazała się też moja książka szalik z ilustracjami mojej siostry, która jest właściwie skierowana do młodych Czytelników. Jakoś no i w Krakowie zapraszam państwa wszystkich do Krakowa do 2 lipca, a właściwie od 2 lipca, bo 2 lipca, czyli w sam dzień urodzin setnych zostanie w Krakowie otwarty park imienia wisłay Szymborskiej zostanie odsłonięta niespodzianknka od pewnej firmy produkującej klocki poza tym jesienią zostanie owarta w małopolskim ogrodzie sztuki, wystawa pt. jarmark cudów poświęcona Szymborskiej. No i cóż jeszcze ahano i poza tym po Krakowie będzie już niedługo jeździł nasz jubileuszowy tramwaj.
Dodajmy jeszcze, że pamiątkowe wypiecie to jest wydanie kolejne i uzupełnione. To znaczy autorki dopisały. Tam.
100 stron podobno.
100 stron, więc całkiem sporo informacji na temat życia Wisławy Szymborskiej, a z kolei w szaliku opowieści o Wisławie Szymborskiej dla dzieci Michał rosinek m.in. proponuje różnego rodzaju zabawy literackie, z których pani Wisława spłynęła.
Tak i w które mogą się bawić dzieci.
To nie jest niebezpieczne, ani np. w jakikolwiek sposób językowo obraźliwe.
Nie broń Boże absolutnie to jest całkowicie bezpieczne.
To bardzo jestem spokojny o to chciałem jeszcze zapytać się na zakończenie o to, czy w jakikolwiek sposób władze państwowe zauważająisławy szmbarskiej poza Senatem, bo tak jak wiemy, zrobił bardzo dużo.
Wydaje mi się, że nieszczególnie zauważają w każdym razie do mnie takie informacje nie dotarły, natomiast kiedy niedawno odwiedził Polskę, prezydent Włoch, to w pierwszym zdaniu swojego przemówienia powiedział, że bardzo się cieszę, że przyjeżdża do Polski. Akurat w setną rocznicę urodzin Wisławy szymmorskiej, więc ja bardzo szybko mu podziękowałem, że zechciał przypomnieć panu prezydentowi Andrzejowi Dudzie, że to właśnie w tym roku przypada ta rocznica. Także jest szansa, że może coś się zmieni w tej kwestii.
A przecież pan prezydent z Krakowa?
No i rodzinnie jakoś powiązany, ale to trudno podejrzewam, że ma dużo na głowie, on się przypomnijmy, ciągle uczy nieustannie uczy.
Czasy są niełatwe trwają poszukiwania obiektów latających, które do nas przebywają, więc.
No, więc jak ktoś patrzy w nie, bo to trudno, żeby patrzył w kalendarz albo np. czytał.
Chociaż to poeci patrzą w niebo często.
No ale potem to jednak zapisują. Aha, to może się no dobrze, to nie wiadomo, czy ja książka będzie zgłoszona w przyszłym roku do nagrody i imienia Wisławy Szymborskiej może głowy państwa?
Czy to jest optymistyczny akcent, którym zakończymy? To.
Jest pseudohumorystyczny. Akcent moim zdaniem dobrej i to.
Michał wysinek był państwa i moim gościem w podkaście gazety wyborczej przypomnimy jeszcze Michale na zakończenie, kiedy dokładnie wręczenie nagrody.
Wręczenie nagrody imienia Wisławy Szymborskiej odbędzie się 8 lipca w teatrze imienia Słowackiego w Krakowie o godzinie dwudziestej.
O czym przypominamy i zapraszamy do śledzenie na stronie wyborczej kolejnych informacji na temat nagrody imienia Wisławy Szymborskiej i oczywiście zapraszamy na relacje z samej gali, ale to na początku lipca. To była ósma 10 Michał Nogaś. Dziękuję bardzo, i do.
Usłyszenia dziękuję. Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: WYBORCZA, 8:10

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA