Bliżej czy dalej porozumienia nuklearnego z Iranem?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Siódma 21 Filip kakusz jest z nami Marcin Krzyżanowski, wydział studiów międzynarodowych i politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dzień dobry, dzień dobry panu, dzień dobry państwu. O sytuacji w Iranie, będziemy rozmawiać, a konkretnie o sytuacji umowy nuklearnej zawartej w 2015 roku przez teherany światowe mocarstwa zerwanej 3 lata później przez Donalda trampa. No i od kilkunastu miesięcy ponownie negocjowanej, choć umiarkowanie skutecznie w tym tygodniu doszło do kilku wydarzeń. Pojawiło się kilka wypowiedzi, które zaciemniają mocno obraz tego, jak te negocjacje przebiegają, tak więc będę prosił naszego gościa o to by trochę odcyfrować znaczenia, które mogą być w nich ukryte 3 dni temu szfirańskiej dyplomacji, rozmawiając z agencją prasową schinua. Powiedział, że w trakcie rozmów dotyczących umowy nuklearnej został poczyniony dobry progres, który zbliża nas do zakończenia rozmów, a tego samego dnia m.in. agencja Reutera przytoczyła wypowiedź rzeczniczki francuskiej dyplomacji, która odniosła się do testu irańskiej rakiety balistycznej, przeprowadzonego również w tym tygodniu i zdaniem Francji. Ten test jest niepo niepokojący właśnie biorąc pod uwagę rozmowy o irańskim programie nuklearnym. To na początek te słowa ministra spraw zagranicznych rządów Teheranie dla agencji shinnuacz, one faktycznie o czymś świadczą jest jakiś progres, który zbliża nas do zakończenia rozmów.
Zdecydowanie tak jest został poczyniony pewien progres z tym, że wciąż jest bardzo daleko do osiągnięcia jakiegokolwiek porozumienia rozmowy, które się toczą w tym momencie nie są nawet negocjacjami w pełnym tego słowa znaczeniu są to prowadzone nie bezpośrednio negocjacje między Iranem, a Europejską częścią porozumienia, czyli Francją Niemcami i wielką Brytanią wciąż wciąż bezpośrednio w negocjacje nie są zaangażowane stany Zjednoczone.
To, o czym są w tym momencie negocjacje, czy są jakieś porozumienia techniczne, czy tu jest mowa o jakichkolwiek konkretach? Czy nie wiem, trudno mi sobie wyobrazić, co się właściwie może dziać?
Głównie są to porozumienia techniczne, bo trzeba pamiętać, że samopo porozumienie czy jest kolej, to 1 sprawa. Natomiast to o co toczy się tak naprawdę gra to właśnie wątki, które do tej pory nie były poruszone w porozumieniu nuklearnym, czyli przede wszystkim właśnie wspomniany irański program rozbudowy rakiet balistycznych, który oprót rozwoju irańskiego programu nuklearnego jest głównym programem dla Zachodu, w szczególności dla Stanów zjednoczonych.
Dobrze, to w takim razie przejdźmy do tego testu rakietybalistycznej, o który który tak skrytykowała Francję, co tutaj się właściwie wydarzyło? I czy rzeczywiście to był dobry moment dla Iranu, żeby taki test przekonałem przeprowadzić?
Z punktu widzenia Iranu był to dobry moment do przeprowadzenia takiego testu, ponieważ pokazuje z 1 strony możliwości i determinację Iranu. Z drugiej strony daje też Iranowi jakieś pole do przyszłych ewentualnych ewentualnych ustępstw z tym, że do tej pory Iran stał na stanowisku, że jacpwe. Ja cp i program atomowy to jedno natomiast program rozbudowyowę rak balistycznych, to drugie i tych spraw nie należy ze sobą w żaden sposób łączyć.
A tymczasem światowe mozarstwa uważają inaczej.
Zdecydowanie tak i to stanowi problem z punktu widzenia ewentualnego przywrócenia do życia umowy nuklearnej. Na co w najbliższym czasie się nie zanosi, ale też trzeba pamiętać, że sama umowa nuklearna też była efektem procesu negocjacji trwającego no blisko blisko 4 lata.
A komu w tym momencie bardziej zależy na tym, żeby do tej umowy dążyć czy bardziej Iranowi, czy bardziej światowe mocarstwa?
Jeszcze problem polega na tym, że i z 1 i z drugiej strony mamy do czynienia z dużą rozbieżnością opinii w samym Iranie zdania wobec zdania na temat porozumień nuklearnego są bardzo podzielone duże części irańskiej. Sceny politycznej uważa, że po tej zdradzie Donalda Trumpa, który jednostronnie zerwał to porozumienie z Zachodem, tak naprawdę nie ma już, o czym rozmawiać, ponieważ stany Zjednoczone zawsze będą wykorzystywać okazję, żeby, żeby zaszkodzić Iranowi, a Europa jest zbyt słaba, żeby być samodzielnym samodzielnym graczem w tym temacie. Z drugiej strony w szczególności dla Zachodzie w szczególności w Stanach Zjednoczonych istnieje bardzo duża presja, zwłaszcza ze strony Republikanów by tego podpis porozumienie nie ożywiać, a wręcz przeciwnie, żeby dalej być no na takiej zimno wojennej ścieżce, jeśli chodzi o Iran, gdyby porozumienie udało się podpisać, żeby udało się znowu ożywić korzyści odniosłyby obydwie strony z 1 strony Iran mógłby mógłby wyjść w końcu z kryzysu gospodarczego, a z drugiej strony zachód miałby niejako pod pewną kontrą ograniczoną, ale jednak kontrolą irański program atomowe.
Czy mocarstwa światowe są w tym momencie tak istotne dla teanu? Jak jak były, zanim została zawarta umowa o normalizację stosunków między zarabiabią Saudyjską i Iranem właśnie pod auspicjami Chin? Czy te wydarzenie sprzed kilku tygodni coś zmieniło w tym obrazie negocjacji właśnie ze stronyhu?
Nie była to diametralna zmiana już główne paratygmaty irańskiej polityki w tym zakresie pozostały niezmienne. Natomiast na pewno wzmacnia to pozycjanegocjacyjną Teheranu okazało się, że okazało się, że nawet bez mediacji moca bez zaangażowania mocow zachodnich państwa regionu są w stanie w jakiś sposób załatwić swoje własne problemy i je rozwiązać i austpit tutaj obecność Chin wsparcie Chin w zawarciu tego porozumienia też znacząco znacząco zmienia obraz sytuacji. Natomiast nie jest to diametralna zmiana wciąż i bezustannie stany zjednoczony na bliskim Wschodzie są obecne i wciąż i bezustannie rozdają karty już nie tak swobodnie. Jak jeszcze w jakiś czas temu, ale wciąż.
Wspomniał pan o tym, że Iran liczyłby, że, gdyby ta umowa została zawarta, to, że gospodarka Teheranu mogłaby wyjść z kryzysu. No właśnie, w jakiej formie ona jest w tym momencie i pytam nie tylko w kontekście tych sankcji gospodarczych nałożonych, gdy Donald trum zerwał porozumienie z 2015 roku, ale też biorąc pod uwagę, to jak gospodarka zwolniła w zeszłym roku w trakcie protestów, które wybuchły po śmierci masami.
Irańska gospodarka już od tak naprawdę kilku lat, czyli 2018 roku znajduje się w fazie perbanentnego kryzysu i kolejno COVID później protesty były kolejnym dla niej ciosem. W tym momencie głównym głównym problemem Iranu główną mojego porządku jest inflacja wynosząca około 40% oraz związany z tym drastycznym wzrost cen żywności i pałperyzacja pałperyzacja społeczeństwa.
I jak ta jak te jak te jak te problemy związane z inflacją są komunikowane przez władze również w kontekście wydaje mi się pewnej nieufności, która nasiliła się w ciągu ostatnich miesięcy, to znaczy jak wyjaśnia, teherany to, co się dzieje w tym momencie z gospodarką Iranu?
No oczywiście, standardowo rozwala zwala wiy na zachód. Na Stanów jest na stany Zjednoczone, które sankcjami chcą doprowadzić irańską gospodarkę do upadku. I tutaj pomimo tego, że za znaczną część problemów irańskiej gospodarki odpowiada odpowiadają sami ileńczycy sama polityka gospodarcza prowadzona przez rząd Iranu. No to trzeba przyznać, że jednak sankcje swoje robią i faktycznie upośledzają tą ilańską gospodarkę, w szczególności upośledzają wymianę handlową, która tutaj, która przed 2018 rokiem była jednym z głównych kół zamachowych irańskiej gospodarki.
Jeszcze wrócę do tych protestów, o których dużo mówiliśmy w zeszłym zeszłym roku, dlatego że jakoś w tym w tym roku mówimy o nich mniej zastanawiam się, czy to, dlatego że te kwestie tych niepokojów jest już zamknięte, czy one wygasły? Czy zostały stłumione i energia się wypaliła? Czy to czy ten sprzeciw, który, który wtedy obserwowaliśmy właśnie po śmierci masamini? Teraz na razie trochę mniej się gotuje, ale to napięcie może jeszcze powróci w formie jakiś nowych. Czy to zwolnień gospodarki czy masowych protestów, czy innego rodzaju rozruchów?
Te protesty zostały stłumione, oczywiście też czas spowolnił nieco zmniejszył nieco energię tych protestów, ale zostały one stłumione i w tym momencie zasadniczo zasadniczo już można mówić, że zostały zakończone. Natomiast frustracja społeczna pozostała frustracja społeczna pozostała nie zniknęła i przy każdej nadal przy następnej nadarzającej się okazji zostanie znowu znowu wyzwolona i takie protesty, jakich byliśmy świadkami w zeszłym roku. No będą się w Iranie zdarzać się cyklicznie.
A czy ta frutracja społeczna ma czyją czyjąś twarz i nie mówię to twarze masanina, ale często jest tak, że takie oddalne protesty w pewnym momencie są zagarniane przez jakąś grupę pojawiają się jacyś liderzy protestów, którzy potem rosną na nich politycznie. Wiem, że na początku w Iranie czegoś takiego nie było, że to było raczej spontaniczne działanie, ale czy na przestrzeni tych kilku miesięcy sprzeciwu pojawiły się jakieś twarze, które rzeczywiście mogą w pewnym momencie stanowić mniej lub bardziej istotną opozycję dla władz? W to.
To zdecydowanie nie te protesty przez cały czas swojego trwania były amorficzne, były pozbawione pozbawione liderów, pozbawione jakiejś formy organizacyjnej. Co zresztą, co zresztą jest efektem świadomej polityki władz w Teheranie, która za jedno z największych zagrożeń uważa właśnie ewentualne pojawienie się lidera protestów i jeśli tylko jeśli tylko takie zagrożenie się pojawia. Jeśli pojawia się jakiś potencjalny kandydat bądź kandydatka na jako trybunał Ludowego, władze w bardzo szybko bardzo szybko reagują i eufemistycznie rzecz ujmując neutralizują takie zagrożenie.
Jak w tym momencie wygląda sprawa osób posadzonych w więzieniach po tym, jak te protesty były tłumione? Co kilka tygodni dostajemy informacje o nowych wykonanych wyrokach śmierci też, że ta liczba wyroków śmierci w Iranie wzrosła w tym roku zdecydowanie w stosunku do roku zeszłego znaczy biorąc pod uwagę kilka ostatnich miesięcy w porównaniu do kilku miesięcy poprzedniego roku.
Zgadza się, by jest wykonywanych coraz więcej wyroków śmierci coraz ich liczba rośnie w miarę z w miarę z wydawanymi wyrokami. Z drugiej strony oczywiście wspomina władzy irańskiej, wspominały też o amnestii coraz więcej osób jest jest wypuszczanych. Czy to czy to tylko po nazwijmy to upomnienia delikatnie upomnieniu, czy też z wyrokiem wyrokiem w zawieszeniu wciąż bezustannie kilka tysięcy osób jednak pozostaje w więziach, oczekując na wyrok?
Biorąc pod uwagę wszystko to, o czym mówiliśmy, spodziewa się pan, jakiego horyzontu czasowego, w którym ta umowa nuklearna z Iranu ze światowymi mocarstwami? Może zostać?
Zawarta? To jest bardzo trudne. Pytanie negocjatorzy mogą nas zaskoczyć jakimś przełomem w każdej chwili, natomiast wątpię, żeby w ciągu najbliższych miesięcy udało się stroną wypracować na jakieś wstępne porozumienie nie mówiąc już o ożywieniu tej tejże umowy.
Prawda, no nie jest tak, że w pewnym momencie ktoś może stracić cierpliwości, stwierdzić, że to już nie ma sensu, że tylko rytualnie dyskutujemy, ale nic z tego nie będzie.
Zasadniczo takie stwierdzenia już kilka miesięcy temu się pojawiały i to i to zarówno ze strony zachodniej jak irańskiej. Natomiast są też obecne obecne opinie, które, które pozwalają kontynuować negocjacje i z obu z obuzów po obu odwu stronach mamy gołębie i Jastrzębie. No i póki co póki co zdanie jastrzębi przeważa, ponieważ wciąż bezustannie nie mamy ożywionej tej umowy, natomiast poparcie dla umowy dróg prawnej po obu stronach jest równocześnie na tyle duże, żeby jednak te negocjacje kontynuować. Biorąc pod uwagę, że problem, czyli problem, czyli irański program no program nuklearny raczej nie zniknie, no to jeszcze jeszcze długo będziemy będziemy świadkami takiej przepychanki między zwolennikami, a przeciwnikami rozwiązania dyplomatycznego.
Bardzo serdecznie. Dziękuję Marcin Krzyżanowski, wydział studiów międzynarodowych i politycznych, Uniwersytetu Jagiellońskiego, był z nami spokojnego dnia po godzinie 7:40 informacje skrót informacji, a po skrócie informacji Jaku Pieńkowski z analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i będziemy rozmawiali o sytuacji w Mołdawii. Zwiń «

Bliżej czy dalej porozumienia nuklearnego z Iranem?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WEEKENDOWY PORANEK RADIA TOK FM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 05:00

Najnowsze Podcasty

Swoją historię opowiada Łukasz Krasoń

Nowelizacja ustawy o lasach potrzebna od zaraz

System kaucyjny się zbliża. Co to będzie?

Czy będziemy tęsknić za "Sex Education"? Recenzujemy finał serialu

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL