Szczyt Europejskiej Wspólnoty Politycznej w Mołdawii. "Największe polityczne wydarzenie w historii"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Siódma 41 Filip kakusz jest z nami Jakub Pieńkowski, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, dzień dobry, dzień dobry Mołdawia w przyszłym tygodniu będzie gospodarzem drugiego szczytu Europejskiej wspólnoty politycznej, czyli takiej organizacji wymyślonej przez prezydenta Francję maniuela Macrona, m.in. która powstała w zeszłym roku w odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę. Ta organizacja ma koordynować współpracę na kontynencie dbać o bezpieczeństwo zacieśniać współpracę na wielu polach, jakkolwiek by oceniać teizację, to chyba rzadko się zdarzało, żeby Mołdawia gościła jednocześnie tak wielu przywódców, jak to nastąpi 1 czerwca. Co obecne władze w kieszeniowie mogą na tym spotkaniu uzyskać?
To będzie największe wydarzenie takiego o charakterze politycznym w historii w ogóle istnienia współczesnej Mołdawii. Impreza ta odbędzie się 1 czerwca w pod kiszyniowskiej bólbułat. To jest spodziewanych mniej więcej 50 liderów państw europejskich i dla Mołdawii. To będzie przede wszystkim okazja do tego, żeby swój kraj pokazać, bo przez ten dzień, o czym mediów europejskich i części także światowych skupi się na Mołdawii, a Mołdawia ma tego pecha, że jest krajem cały czas bardzo słabo znanym jest krajem, który leży na uboczu Europejskiej światowej polityki. I przede wszystkim właśnie to będzie ten walor z punktu widzenia Mołdawii promocyjny, bo sama Europejska wspólnota polityczna, to nawet w sumie nie jest organizacja międzynarodowa. To jest Platforma współpracy państw Unii Europejskiej z państwami sąsiadującymi z pozostałymi państwami europejskimi tutaj z wyłączona Białoruś. I Rosja z oczywistych względów, która to Platforma współpracy ma na celu koordynację wspólnych działań w zakresie bezpieczeństwa w zakresie bezpieczeństwa energetycznego. Natomiast no w tak wielkim formacie trudno jest rzeczywiście wypracować jakieś skuteczne porozumienia. I też musimy dodać, że Europejską wspólnotę polityczną wymyśliła dyplomacja francuska, no niejako po to, żeby skierować na boczne tory, kwestie rozszerzenia Unii Europejskiej, żeby przesunąć to do Europejskiej wspólnoty politycznej, oferując tym partnerom, którzy marzą o wstąpieniu do Unii Europejskiej, czyli państwa tzw stowarzysznego trio Ukrainie Mołdawii Gruzji, ale także państwom Bałkanów zachodnich inną formę współpracy bardzo szerokiej oczywiście, ale bez mówienia głośno, że może jednak kwestię członkostwa w Unii, to my odłóżmy na bok.
A tymczasem Mołdawia ustami prezydent maii sądu mówiła w tym tygodniu, podczas 75 tysięcznego wiecu poparcia dla wstąpienia do Unii, że kieszeniów chciałby dołączyć do wspólnoty w 2030 roku i to się wydaje bardzo ambitny, cel biorąc pod uwagę obecną sytuację Mołdawii.
No to ten cel jest niezwykle ambitny i mówiąc wprost chyba mało realistyczny, bo z 1 strony sama, bo udawia musi dokonać koniecznych reform, a z tym ma poważne trudności, mimo oczywiście chęci determinacji obecnych władz proeupejskich, prezydent maiisandu i jej partii działania i Solidarności, bo mamy taką sytuację, że mniej więcej 70% ustawodawstwa unijnego jest już w tej chwili uchwalonych w Mołdawii. To jest o tyle łatwo, że Mołdawia może skorzystać z dorobku rumuńskiego i po prostu z racji tego, że oba kraje po prostu posługują się językiem rumuńskim, więc Rumunii przekazali już przetłumaczone tekst aktów prawnych unijnych i Mołdawia zaoszczędziła sobie dużo czasu i pieniędzy na tłumaczeniu tych dokumentów. Natomiast 1 sprawą jest to, że te akty są uchwalone, a drugą sprawą jest i to jest o wiele trudniejszy problem jest ich wdrożenie i z tym jest cały czas poważny opór z 1 strony taki, że no część kadry urzędniczej. No są ludzie związani z dawnym systemem oligarchicznym Władimira plachotniuka, a potem Igora dodona, a z drugiej strony bardzo taka poważna szczupłość kadry jako takich musimy pamiętać, że np. no problemy jest to, że niektóre ministerstwa w Mołdawii to jest raptem kilkanaście osób, więc zwyczajnie brakuje specjalistów, którzy byliby skłonni za bardzo niewielkie pieniądze, które oferuje mołdawska administracja przyjść przyjść tam do pracy, też ta demonstracja ta manifestacja była obliczona na to, aby dać no niejako kontrę wobec protestów, które od wiosny zeszłego roku organizuje ilan szor i mają i tam manifestacja ma pokazać, że większość społeczeństwa, a tutaj na tym demonstrację przybyło wg różnych danych od 60 do 80 000 ludzi, no to ma być widoczny ten kontrast z protestami takimi socjalnymi teraz one coraz bardziej taki wymiar rosyjski przyjmują protestami chora, na które przychodzi czy też jest nawet przywożony w sumie 2000 czasami 3000 ludzi, więc no przepaść jest ogromna i chodzi o to, żeby pokazać własnemu społeczeństwu przed tym szczytem, no ale także wspólnocie międzynarodowej, że Mołdawia i Mołdawianie są zdeterminowani, aby do Unii Europejskiej dążyć.
W ostatnich miesiącach od wybuchu wojny na pełną skalę w Ukrainie pojawiają się różne obawy różne narracje dotyczące tego, co się może stać z Mołdawią, biorąc pod uwagę i sytuację geopolityczną i m.in. pojawiały się kilka miesięcy temu. Takie obawy, że wspomniane przez pana ilan schor spróbuje doprowadzić w kieszeniowie do przewrotu, który pozwoli zainstalować prorosyjkie prorosyjkie władze i wydaje się, że troszeczkę te te obawy okazały się. Czy to za bardzo rozdmuchane, czy może już to zagrożenie minęło?
Zagrożenie jest cały czas poważne, tutaj może sobie powiedzmy, kim jest i lunchon i lanchor to jest w polityk biznesmen, który w 2014 roku organizował największy skandal w historii Mołdawii, kiedy to wyprowadzono 1 000 000 000 USD z mołdowskiego systemu bankowego. I lanchor ukrywa się obecnie w Izraelu, którego ma także obywatelstwo, a w samej Mołdawii jest już prawomocnie skazany za no ten skandal na 15 lat więzienia. No i z Izraela za pośrednictwem mariny fauber to jest wiceprzewodnicząca tej partii i dla naszora koordynuje protesty i jego celem jest przede wszystkim doprowadzenie do upadku proeuropejskich władz na niego. W tym momencie stawia Rosja wspiera go finansowo, wspiera go takim no ho wywrotowym przy organizacji tych protestów i to było z Rosją koordynowane o, tyle, że jesienią zeszłego roku Rosja odcięła znaczną część dostaw gazu. I to było obliczone na to, że ludzie wyjdą na ulice przyłączą się do tych protestów masowo, które organizuje szor w momencie, kiedy zabraknie gazu, a na nim bazuje mołdawska gospodarka czy także ogrzewanie domów zimą, bo ceny gazu wzrosły. W tym czasie, no nawet sześciokrotnie, natomiast Mołdawia, wykorzystując infrastrukturę, którą zbudowała w ostatnich lat, łączącą z Unią Europejską, zaczęła kupować gaz. Co prawda droższy, ale z Unii Europejskiej i okazało się, że wbrew kalkulacjom Rosji nie udało się Mołdawii rzucić na kolana, bo znalazła alternatywne źródła dostaw. No i konsekwencja jest raczej taka, że.
Mołdawiano będzie bazować na tych źródłach nierosyjskich, co sprawia, że możliwości nacisku Rosji stają się coraz coraz mniejsze.
Prezydent maja sądu zapewnia, że zrywa systematycznie współpracę i zależności od Rosji. Tak mówiliśmy o tym powoli mołdowie opuszcza wspólnotę Niepodległych państw uniezależnia się od rosyjskich surowców. Ten kierunek też się wydaje naturalny w tej sytuacji, ale jak to odrywanie się od Rosji wygląda na poziomie demografii, bo emigracja do Rosji zawsze była wysoka. I czy widać jakieś drgnięcie w tej tendencji w ciągu ostatnich 15 miesięcy?
Emigracji do Rosji? Tak?
Tutaj jest ten problem, że znaczna część społeczeństwa mołdawskiego cały czas żyje w przekonaniu, że Rosja jest kluczowym partnerem gospodarczym, mimo, że to od dawna nie jest prawda, ale w umysłach ludzi to cały czas funkcjonuje, bo w tej chwili Rosja odpowiada za jakieś stanowi jakieś 4 może 5% wartości mołdawskiego eksportu. Równocześnie jeszcze 10 lat temu w Rosji legalnie mieszkało i pracowało około 500 000 Mołdawian. To był główny odbiorca mołdawskich brzydku, mówiąc gaz arbajterów w tej chwili jest tych Mołdawian w Rosji około 70 000. Raptem natomiast ludzie cały czas są przekonani, że Rosja jestem głównym partnerem, mimo że od dawna jest nim Unia Europejska, jeżeli chodzi i o eksport i także te 500 000 Mołdawian. Oczywiście w większości to są inni ludzie niż wtedy, ale pracuje mieszka na stałe w Unii Europejskiej i stamtąd przysyła pieniędzy. No tutaj jest też ten problem taki generacyjny, że znaczna część tego pokolenia młodego i średniego właśnie wyjechała i pracuje w Unii Europejskiej, a mołdawis zostali dziadkowie, którzy no jeszcze z nostalgią wspominają czasy radzieckiej. Są przekonani, że Rosja jestem najważniejszym partnerem i dla których często nie jest zrozumiałe, zwłaszcza jeżeli oglądają rosyjską telewizję, która dla nich jest podstawowym źródłem informacji. No, dlaczego władze w Kiszyniowie są skonfliktowane z Rosją z tego przekazu propagandowego rosyjskiego, który do nich dociera, wynikałoby, że prezydent sądu i parte działania i Solidarności dążą z nieuzasadnionych zupełnie przyczyn do konfrontacji z Rosją, która jest niby gotowa z Mołdawią, współpracować konstruktywnie i nawiązać korzystne dla obu stron stosunki handlowe itd.
załóżmy, że uda się wprowadzić unijne prawodawstwo, o którym mówiliśmy Mołdawia, zacznie spełniać coraz więcej kryteriów związanych z przynależnością do wspólnoty. Uda się uspokoić te tendencje prorosyjkie ze strony ze strony pana szora bądź jego następców, ale wciąż jeszcze pozostaje kwestia Naddniestrza, która wydaje się nierozwiązywalna w tym momencie.
Jeżeli Mołdawia liczy na członkostwo w Unii Europejskiej, to problem nadniestrza będzie musiała oczywiście rozwiązać. Mamy co prawda precedens, kiedy przystąpił do Unii Europejskiej cyfr, na którego konstytucyjnym terytorium miejsce artystyczna turecka Republika Północnego Cypru i która faktycznie jest poza Unią Europejską, ale rozwiązanie to odbiło się czkawką w Unii Europejskiej. I w tej chwili jest jednoznacznie w Brukseli stwierdzone, że tego typu rozwiązań na przyszłość należy absolutnie unikać. Tutaj, jeżeli chodzi o nadnierze, ta obecnie trwająca inwazja rosyjska na Ukrainę sprawiła, że nadniestrze, które jest rosyjskim protektoratem, faktycznie cały czas raczej zmierza w stronę tego, że staje się dla Rosji dodatkowym balastem, ponieważ gospodarka nadniestrza.
Bazuje na dostawach faktycznie darmowego rosyjskiego gazu, czyli Gazprom dostarcza gaz do nadniestrza, wystawia rachunek, ale się nie domaga zapłacenie za niego i w tej chwili te długi nadniestrza mogą sięgać wg różnych szacunków 9 może nawet 10 000 000 000 USD. Natomiast problem nadnieża polega na tym, że ten gaz, który trafia do nadnierzeń, jest kontraktowany przez samą Mołdawię i on napływa poprzez Mołdawię, a nie niezależnie z Rosji, więc w tej chwili Mołdawia ma narzędzia takie, że może gaz na nadniestrzu zakręcić. Natomiast sytuacja cały czas nie jest taka do końca jednoznaczna, ponieważ w większości ten gaz, który trafia do Naddniestrza za darmo służy do opalania elektrowni w kuciurganie, a elektrownia ta zapewnia 80% prądu dla samej Mołdawii, więc mamy taką sytuację, że łapał Kozak Katarzyna, a katarzyn za UE trzyma i obie strony mają narzędzie nacisku na siebie nawzajem. Natomiast w momencie, kiedy Rosja by zdecydowała się na całkowite odcięcie gazu do Mołdawii, to będzie oznaczało, że tego gazu także nie będzie miało nadniestrze, a jego gospodarka bazuje właśnie na tym darmowym gazie. I to także na tym, że za ten prąd, który elektrownia w kuczurga nie wytwarza i dostarcza Mołdawii Mołdawia płaci i te pieniądze są podstawą utrzymania w ogóle nadniestrzańskiego budżetu, więc w tym babecie, kiedy by ustały dostawy darmowego gazu z gazrobu, to gospodarka nadiestrza całkowicie załamuje się, no jest nawet problem do katastrofy hubanitarnej, bo 300 000 tamtejszych mieszkańców, którzy w znacznym stopniu czy nawet może w większości to są emeryci ludzie starsi. No tak naprawdę nie mają z czego się utrzymać, bo ten gaz, który jest dostarczany ludziom do mieszkań w Naddniestrzu. No praktycznie jest dostarczany za jakieś symboliczne kwoty.
Halo.
Chyba zerwało połączenie natomiastżu, a towodem.
Tak, słucham dokończmy dokończmy akapit.
Mistrzu ewentualną pomoc w zakupie gazu na rynkach komercyjnych, natomiast problemem nadniższe jest to, że ewentualnie nawet gdyby takie dostawy zakontraktować nadniższe, nie jest w stanie za nie zapłacić, więc jeżeli Rosja podejmie radykalniejsze kroki nadniższe, będzie zmuszone do tego, aby nawiązać współpracę i przyjąć warunki mołdawskie. Oczywiście tutaj pozostają jeszcze te tego typu problemy jako obecność garnizonu rosyjskiego, to 1500 żołnierzy, i których no zależy od tego, jak zakończy się wojna na Ukrainie. To jestem przekonany, że ich obecność w nadniestrzu ich w ogóle tam status ulegnie w przypadku zwycięstwa ukraińskiego ulegnie ten status zmian.
Zmianie musimy kończyć połowanie. Bardzo dziękuję jako Pieńkowski, analityk Polskiego Instytutu Spraw. Międzynarodowych zbliża się godzina ósma, ósma 1 informacja. Zwiń «

Szczyt Europejskiej Wspólnoty Politycznej w Mołdawii. "Największe polityczne wydarzenie w historii"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WEEKENDOWY PORANEK RADIA TOK FM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Swoją historię opowiada Łukasz Krasoń

Nowelizacja ustawy o lasach potrzebna od zaraz

System kaucyjny się zbliża. Co to będzie?

Czy będziemy tęsknić za "Sex Education"? Recenzujemy finał serialu

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL