Co przyniesie trzecia kadencja Erdogana? Perspektywy dotyczące Bliskiego Wschodu i wojny w Ukrainie

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Jest dziesiąta 5 na zegarach to jest przedpołudniowy program Radia tokfm w poniedziałek 29 maja Przemysław Iwańczyk kłaniam się wydawcą tego programu jest Bartłomiej Pograniczny, jego realizatorem jest Szymon Bauta w pierwszej części mówić. Będziemy o wyborach prezydenckich w Turcji zakończonej wczoraj drugiej turze tych wyborów i zwycięstwie reczepa erdoana, który będzie sprawował swoją funkcję przez kolejne lata, by chciałbym przywitać naszego goście z nim dr hab. Łukasz federek z Instytutu bliskiego i dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dzień dobry, kłaniam się panu, dzień dobry pragnął uprzedzić i pana, a także naszych słuchaczy, że w każdej chwili możemy przerwać naszą rozmowę, by kontynuować ją nieco później, a to ze względu na zapowiedzi kancelarii prezydenta Andrzeja Dudy w sprawie zabrania głosu w ramach tzw. wypowiedzi dla mediów. Chodzi o właściwie wszyscy przypuszczają, że chodzi o odniesienie się prezydenta do tematu komisji, badających wpływ rosyjski na polskie życie polityczne. Ustawa ta zwana jest potocznie lex Tusk, ale o tym później najpierw o tym, co w Turcji czy pańskim zdaniem to zwycięstwo reczaperduana smakuje, tym bardziej, że czuł się naprawdę zagrożone, że może przegrać te wybory, bo sondaże mówiły naprawdę naprawdę wiele.
No nie do końca wiem, czy mogę tak wykazać i na tyle dużą dozą empatii, żeby wyobrazić sobie, jak czuje się tutaj breczeperdogan, czyli polityk, który no sprawuje władzę o bardzo szerokim zakresie, już ponad 20 lat, a jak wiemy, no sprawowanie władzy dość mocno wpływa na postrzeganie świata, czy też wręcz demoralizuje? Jak ma wiorgi klasycy, myśli politycznej na pewno jest to poczucie ulgi dla można nie tyle dla samego Erdogana, ale dla obozu, który go, który go wspiera, który, który ma dużo do stracenia, czy, który miał dużo, miałby dużo do stracenia. Przypadku, gdyby doszło do alternacji władzy w Turcji, natomiast także także, o ile trudno mi wyobrazić sobie emocje samego Erdogana, to to otaczający go elity władzy, elity biznesowe, elity administracyjne, a także te frakcje wojskowych, które zdominowały armię i służby bezpieczeństwa pod rządami erdoganatu, a tam na pewno bardzo duże bardzo duże oddech ulgi się rozległ.
Wczoraj.
O ile powinniśmy patrzeć na te wybory wieloraki sposób także przez pryzmat wewnętrznej sytuacji w Turcji także ekonomicznej, a ta no ulega zmianie z miesiąca na miesiąc i wpływ na nią mają choćby klęski, jaką było lutowe trzęsienie ziemi? Tak przede wszystkim zajmijmy się tym wątkiem międzynarodowym. No bo jest on w jakiś sposób dla nas też dość istotny czy słuszny pańskim zdaniem jest ten przekaz, że, gdyby wybory wygrał kielicz darou, to wówczas Turcja zwróciłaby się ku Zachodowi. Wreszcie zwróciłaby się eku Zachodowi, a nie lawirowała między Rosją, a zachodnią Europą, jak ma to miejsce w przypadku erdoana?
W większym stopniu prawda zwróciłaby się, bo nie byłoby to prawda 0 jedynkowe ujęcie, ale w większym stopniu zwróciłaby się ku Europie i ku staną Zjednoczonym na pewno doszłoby do poprawy relacji. Także w ramach NATO, natomiast nie zrezygnowałaby, ponieważ no miejmy świadomość, że jakieś da rou to też jest przede wszystkim nacjonalista turecki i wiele recept, które czy też wiele diagnoz, które stawia erdog, jaka PE PESEL w pełni podzielone przezóz cehp i obóz karego twarzą stały się ostatnio o kicz daolu, czyli, AD ater recepty. Czy też te diagnozy mówią o Turcji jako samodzielnym ośrodku, o samodzielnym mocarstwie po prostu o Turcji, która korzysta ze współpracy z Europą i kicz za rolu inaczej tu rozkłada akcenty, uważa, że powinna bliżej bardziej się esternizować i bliżej. Ta droga turecka powinna być bardziej zachodnia bardziej świecka. Natomiast z całą pewnością obydwaj liderzy i jest to pewien konsensus wśród tureckiego też społeczeństwa, że miejsce Turcji jest niejako części Zachodu, ale, ale w no Turcja ma swoją swoją ścieżkę, tyle tylko, że w wydaniu kilicz daolu była ona nieco bardziej złesternizowana, a w wydaniu erdoganu. No jest taka bardziej islamska, prawda, bo ten ten wymiar jednak religijny jest jest ciągle mocny i też przyczynił się w dużym stopniu do wygranej wyborów. Prawda część tego twardego elektoratu Erdogana widzi w nim przede wszystkim lidera, który, który prowadzi turcie ścieżką bliską islamowi, tak jak jest on pojmowany przez dużą część Turków.
Pozwoli pan państwo również, że przestaniemy teraz zajmować się tą, a alternatywną ścieżką, no bo ta alternatywna rzeczywistość się nie wydarzy, w której to klicz darou zwycięża, skupmy się na samym erdoalnie czy blisko około 20 lat sprawowania władzy. Najpierw w roli premiera później prezydenta to nie jest zbyt długi czas, by zatracić poczucie w rzeczywistości i właściwego oglądu spraw, jeśli chodzi o wewnętrzne sprawy.
Turcji.
To tutaj by w odpowiedź z całą pewnością mogłaby brzmieć pozytywnie, gdyby nie to, gdyby Turcja była takim klasycznym przykładem systemu autorytarnego, ale jednak jest to taki system polityczny, który możemy klasyfikować jako bardzo niedoskonałą demokrację, albo autorytaryzm wyborczy, czyli pojawiać mamy właśnie ten sprawdzian w postaci wyborów, i który wymusza na przywódcy. W tym erdoganie, odzyskanie kontaktu z tą rzeczywistością społeczną i ekonomiczną wyjście z z murów Pałacu prezydenckiego w Ankarze i zderzenie się z nim, więc to jest to jeden z ważnych przewag demokracji, nawet tak niedoskonałej jak turecka nad systemem znacznie bardziej autorytarnym, jak chociażby system rosyjski, w którym wybory są tylko i wyłącznie farsą, i które nie wymuszają na przywódcy odzyskiwania kontaktu z tą rzeczywistością społeczną. I to sprawia, że, gdy postrzegamy system polityczny jako system decyzyjny, no to długotrwale rządzący dyktatorzy są znacznie bardziej podatni na dokonywanie, czy też na błędne decyzje na tracenie kontaktu niż długotrwale rządzący przywódcy demokratyczni albo przywódcy właśnie w sytuacji redogena w tych systemach serii demokratycznych. Czy też na autorytaryzmach wyborczych, to tak jakby tytułem komentarza tego z perspektywy porównawczej politolog i porównawczej i w tej kampanii wyborczej też widzieliśmy, że Erdogan bardzo intensywnie jak na stan swojego zdrowia też dodajmy, który nie jest najlepszy bardzo intensywnie prowadził tą kampanię wyborczą, spotykał się z wyborcami, spotykał się ze społeczeństwem. Przyjmował też pytania od dziennikarzy, no tylko, że oczywiście miejmy świadomość, że scena dziennikarska scena medialna jest dość mocno ta swoboda wypowiedzi jest dość mocno ograniczana, ale do pewnego stopnia trafiały do niego też trudne pytania, trudne pytania, które nurtują Turków, przede wszystkim są pytaniami o stan gospodarki, w pierwszym rzędzie. No i w drugim stopniu ta część opozycyjne była również zmartwiona stanem demokracji w Turcji, który jak już to kilkukrotnie powiedzieliśmy, jest jest zły, ale dla Turków. No przede wszystkim tutaj te wątki gospodarcze dla dla ogółu społeczeństwa były istotne i tak naprawdę to jest wielka jedna z dużych dużych znaków zapytania jeden z dużych znaków zapytania co dalej istnieje. Takie przekonanie, że lira turecka stoi na krawędzi kolejnej kolejnych spadków swojej wartości i inne szeroko kolportowane też przez opozycję turecką. Przekonanie mówi o tym, że stabilizacja liry była możliwa tylko dzięki tylko i wyłącznie dzięki potężnym pożyczkom i zastrzykom depozytom waluty walut wymienialnych złożonych przez kraje zatoki, Perskiej arabskie kraje zatoki Perskiej. I czy ta względna stabilizacja przedwyborcza utrzyma się już nie mówimy tu o perspektywie kolejnych miesięcy, ale w kolejnych tygodniach także to będzie to będzie istotny test, gdy no szczególnie będziemy spoglądać na to, co się dzieje z turecką walutą i prognostyk jak przebiegać? Będą rządy rządy prezydentowi rzeczywiście świeżo wybrany prezydent. Ma ten mocny mandat demokratyczny i nie spodziewałbym się tu dużych protestów w perspektywie najbliższych kilku miesięcy, choć, jeżeli sytuacja na co zdaje się większość o o prognoz makroekonomicznych wskazywać, że sytuacja raczej nie będzie, o ile Erdogan będzie kontynu swoją politykę, oczywiście w gospodarczą. To to być może w jesieni pojawić się kolejna faza protestów, ale, ale no zobaczymy tu jest tu jest sporo tych zmiennych.
Mamy 1,5 minuty do skrótu informacji jeszcze zapytam o sam przebieg wyborów, bo prognozowano, że będą ono niezwykle gorący, że spotkaniazie sam rdoan z falą protestów. Opozycja uznała przecież, że te wybory być może będą sfałszowane, a na pewno wpływ na nie będzie miała Rosja, bo przecież taki komunikat popłyną ze strony kilicz da rolu to wszystko się nie wydarzyło.
Tak, no my nie mamy sygnałów, że o dużych nieprawidłowościach są oczywiście informacje szczególnie z południowego Wschodu kraju, że mogło dochodzić w niektórych komisjach do nieprawidłowości przy liczeniu głosów, ale opozycja była też bardzo dobrze przygotowana pod kątem monitorowania tych wyborów i i w tym sensie, jeżeli nie ma zgłoszeń na temat dużych nieprawidłowości. Czy też nieprawidłowości na tyle dużych, żeby były w stanie wpłynąć na wynik wyborczy, to to spodziewam się, że te wybory nie zostały tam te nieprawidłowości po prostu do nich nie doszło. A, ale to nie oczywiście nie oznacza, że wybory były były, odbywały się sam akt wyborczy odbywały się w sposób uczciwy, co nie znaczy, że kontekst był dawał możliwości równej rywalizacji, bo jak wiemy, tak nie było, ponieważ no istnieje dominacja medialna przekazu rządowego, a przeciwnicy polityczni są albo metodami administracyjnymi, pozbawieni możliwości kandydowania. Tak było chociażby z ekranem i mam ogniu, który był zapewne bardziej charyzmatycznym kontrkandydatem niż kiż do rou, ale został pozbawiony tej możliwości kandydowania, albo są zamykani w więzieniach. Więc, o ile sam akt wyborczy prawdopodobnie odbył się w sposób właściwy o tyle kontekst funkcjonowania tych tej demokracji jest bardzo mocno sprzyjający obozowi władzy.
Za chwilkę wracamy do naszej rozmowy dr hab. Łukasz federek jest naszym gościem z Instytutu bliskiego i dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego skród informacji przed państwem.
Zbliża się dziesiąta 25 w przedpołudniowym programie Radia tokfm naszym gościem jest dr habilitowany Łukasz federek z Instytutu bliskiego i dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ponownie kłaniam się panu.
Dzień dobry ponownie.
Tematem naszego dzisiejszego spotkania są wybory prezydenckie w Turcji druga ich tura i konsekwencje pozostania na na stanowisku na urzędzie reczepa rdoana. Czy można rdoana nazwać się współczesnym kemale mataturkiem, a więc bohaterem Narodowym narodu tureckiego, którego dzieło gdzieś podnoszone jest właściwie w całej Europie na całym świecie przez turecką społeczność bez cienia krytyki nawet i pytanie czy doan aspiruje po pierwsze do tego by być współczesnym ataturkiem, a po drugie, czy rzeczywiście są jakieś cechy wspólne między nimi?
No, to oczywiście na odpowiedź na to pytanie zależy. Komu byśmy zadali to pytanie, bo dla wielu zwolenników. Jak pan słusznie zauważył Erdogana i wyborców, a w szczególności tych, którzy żyją poza turcem i to w sumie bardzo bardzo dobrze, że pan o tym wspomniał, bo diaspora rzeczywiście w przeważającej części turecka w Europie głosowała na Erdogana. To odpowiedź byłaby myślę w dużym części w dużym stopniu twierdząca, że jest to lider tego samego formatu, oczywiście zwolennicy opozycji absolutnie zaprzeczyliby takiemu utwierdzeniu, pokazując na istotne różnice, ale w porównaniu do Mustafy Kemala i to nie tylko, jeżeli chodzi o wielkość zasług, no jednak mustafakemal był bohaterem wojennym, który co najmniej dwukrotnie jego, jakby uchronił, że tak powiem jego dowodzenie, pomogło uchronić Turcji militarne od militarnej i Kręski. Najpierw imperium masmańskie potem świeżo rodzącą się Republikę, czego takich zasług Erdogan rzecz jasne nie może sobie przypisać. No ale z drugiej strony w przeciwnicy Erdogana podkreślaliby, Fakt, że ustawa kemel zmodernizował ukra i nadał mu tą tą nową dynamikę dzięki przyjęciu oświeceniowego Zachodniego sposobu myślenia i odrzuceniu skostniałych form związanych z tradycją i z religią, do których to Erdogan przecież wraca. I część czy też niektóre momenty w jego polityce i niektóre decyzje były wprost odwoływały się do dziedzictwa neoosmanizmu. Czy czegoś, co jest antytezą dziedzictwa ustawfyqemala, no bo można powiedzieć, że w w takim kulturze politycznej Turcji mamy tą narrację postsmańską i narracje właśnie kamalistowską i i Staffa i tej recepta Erdogan zdecydowanie częściej odwoływał się do tej do tej post osmańskiej narracji. I to widać bardzo dobrze w polityce zagranicznej chociażby ten zwrot w stronę bliskiego Wschodu su stronę polityki na kierowanej na kraje takie, jak Syria Liban. Czy kraje jest tokiperskiej, no jest czymś, co jest zupełnie niezgodne z tym, co robił mu stafa Kemal. Pamiętajmy, że po przejęciu władzy przez mu stafekemla właściwie przez kolejne 80 lat Turcja odwróciła się od bliskiego Wschodu. Turcja no leżała wlewancie i leży nadal geograficznie, ale to jest rzadko dyskutowane, może dlatego warto o tym przypomnieć, że prowadziła politykę 0 kontaktów 0 problemów. I to było dziedzictwo gustafy Kemala od lat dwudziestych do początku właśnie właściwie do przejęcia władzy przez AKP relacje gospodarcze kulturalne dyplomatyczne ze swoimi sąsiadami arabskimi były absolutnie minimalizowane, były były zupełnie na niskim poziomie utrzymywane. No i to właściwie zmienił dopiero erdoga i pod hasłem niekiedy tej polityki właśnie na Osmański.
Właściwie wczoraj, wieczorem już można było nasłuchiwać komunikatów, które płyną tak z Moskwy Agi z Kijowa. I przyzna pan, że doszło do totalnego paradosu, którego można było się spodziewać, że obaj prezydenci, czyli i włody zełeński Władimir Putin po pierwsze, pogratulowali jardanowi zwycięstwa w wyborach i obaj spójnie wyrazili nadzieję. Tak to nawet ujęte zostało w komunikacie na wzmocnienie współpracy z Turcją, to tylko potwierdza, że w kontekście wojny w Ukrainie ten języczek uwagi, a właściwie ta to centrum języczków uwagi jest w Ankarze. Pan przychyla się do takiej tezy.
No na pewno Ankara stara się trzymać zachowywać politykę porównywalnego dystansu do obu stron konfliktu i stara się pełnić rolę mediatora. Częściowo wychodzi ta polityka przynosi dobre skutki właśnie i dyskontowanie polityczne. Tego widać w tym przytoczonym przez pana przykładzie tragamów gratulacyjnych i to jest podnoszony też przez samego Erdogana i jego zwolenników. Popatrzcie Turcja ma istotną rolę na świecie z Turcją, liczą się największe siły do Turcji przychodzą przywódcy mocarstw po to, żeby mocarstw czy istotnych krajów, żeby, żeby mediować Turcja pomaga, a w szczególności właśnie Erdogan pomaga tutaj negocjować. Zasiada przy stole z największymi jest w obecny w przy najważniejszych konfliktach i to jest bardzo mocno, to w bardzo mocno wybrzmiewa w propagandzie rządzącej partii AKP z drugiej strony można powiedzieć, że widoczność niekoniecznie i to jest argument krytyków Erdogana, że widoczność i bycie przy stole nie oznacza dobrego nie służy dobrze tureckim interesom, że w szczególności oczywiście tej istotne są relacje i problematyczne są relacje z Rosją. Tak Erdogan mówi, no zasiadam z płtnem, rozmawiam komunikujemy się załatwiamy jak równy z równym problemy na Kaukazie w Syrii. Czy także właśnie w mediuje tutaj w konflikcie ukraińskim przeciwnicy mówią, że strategiczna sytuacja Turcji wcale się nie poprawia w wyniku tych dobrych relacji pomiędzy tutinem, a Erdoganem, a wręcz przeciwnie umożliwienie usadowienia się Rosji w Syrii sprawiło, że strategiczna sytuacja Turcji uległa radykalnemu pogorszeniu, bo do tej pory miał miała Turcja tylko no jednak swojego potencjalnego adwersarzza. Prawda, czyli, czyli Rosję na swojej północnej rubieży, a teraz ma ma ma Rosję zarówno na północy jak i na południu. Co więcej wygląda na to, że Turcja, że wynik wojny domowej w Syrii jest raczej po myśli Putina, a nie Erdogana i to Turcja będzie musiała w najbliższych miesiącach w jakiś sposób odnaleźć się w sytuacji, w której nie udało się obalić baszaralasada. Nie udało się na tyle wzmocnić opozycji i zarówno wynik w postaci utrzymania się baszalasada władzy w Damaszku, z 1 strony, a z drugiej strony utrzymywania administracji kurdyjskiej na północno wschodnich terenach Syrii. Obydwa te rozstrzygnięcia są bardzo nie pomyśli, czy też są bardzo niezgodne z interesem Narodowym Turcji. W związku, z czym przeciwnicy Erdogana mówią na świetnie tyle fotooportj Unit jest tyle uścisków dłoni różnych takich przepychanek, niekiedy prawda z tym, że się kazało Putinowi oczekiwać na na Erdogana w poczekalni, ale efekty końcowe są dla Turcji w ostatecznym rozrachunku niekorzystny stąd.
Ale przepraszam, to ja chciałbym jeszcze, żeby pan doprecyzował, jeśli mogę czy wobec tego, co nazwane zostało strategiczną autonomią Turcji w konflikcie rosyjsko, ukraińskim ona zostanie ta autonomia zachowana. Czy też jednak rdoan pójdzie w którąś ze stron albo, chcąc rozwiązać ten konflikt albo przyczynić się do jego rozwiązania, może w ten sposób albo całkowicie się od niego zdystansować?
No ja myślę, że należy spodziewać się kontynuację aktualnego kursu na organ nie mam narzędzi Turcja nie ma narzędzi, żeby przyczynić się do rozwiązania konfliktu. Natomiast ma swoje interesy, które akurat w odniesieniu do konfliktu ukraińskiego są stosunkowo dobrze, jakby ta polityka w odniesieniu do jest jest tutaj trudniej, o ile politykę wobec konfliktu syryjskiego można raczej negatywnie oceniać. O tyle polityka wobec konfliktu ukraińskiego, rzeczywiście tutaj trudniej wskazać zarzuty Erdoganowi, bo z punktu widzenia interesów tureckich no są one stosunkowo dobrze obsługiwane. I mamy tu z 1 strony zwróćmy uwagę na rozwój tureckiego przemysłu zbrojeniowego na bajraktary na na dostarczane Ukrainie. Z drugiej strony wywiązywanie się z konwencji MON z montre i nie wpuszczanie okrętów bojowych w trakcie trwania konfliktu na morze czarne w tym rosyjskich albo nawet przede wszystkim rosyjskich. No, a z trzeciej strony te mediacji związane ze zbożem z korytarzem zbożowym, które pozwalają Turcji lewarować się także wobec krajów Afryki krajów globalnego południa, ale w szczególności krajów afrykańskich, w których Turcja też w ciągu ostatnich lat rozwinęła swoje interesy gospodarczy i w których politycznie chcę zaznaczać swoją obecność, więc no spodziewam się, że może dojść do pewnych korekt i będą to drobne drobne korekty, o ile Ukraina będzie jej ofensywa się powiedzie, to spodziewam się, że będą to korekty w stronę proukraińską, jeżeli przewagę jednak zacznie zdobywać. Rosja spodziewam się, że Turcja wtedy no portunistycznie będzie nieco bardziej korygować swoją politykę na prorosyjką, ale, ale to będą korekty, a nie radykalny powiedzenie się po którejsta.
Dr hab. Łukasz federek jest z nami z Instytutu bliskiego i dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Teraz skród informacji wracamy do naszej rozmowy już za kilka minut?
Dochodzi dziesiąta 44 to jest nasz przedpołudniowy program Radia tokfm już wiemy, że prezydent Andrzej Duda podpisze uchwaloną w piątek przez Sejm ustawę powołującą państwową komisję do spraw, badania wpływów rosyjskich ustawę potocznie zwaną lex Tusk. Z 1 strony mówił o tym, że wpływy rosyjskie wymagają wyjaśnienia, później zaapelował powołanie unijnej komisji do spraw rosyjskich wpływów. Ostatecznie jednak poinformował zakomunikował, że ustawa zostanie podpisana, to w dość niespodziewanynym przemówieniu, które rozpoczęło się o godzinie 10:30 przemówieniu do mediów będziemy wracać do tego. Poprosimy o komentarze w tej sprawie, natomiast teraz jeszcze wracamy do sprawy wyborów prezydenckich w Turcji, ale nie tylko dyrektor habilitowany Łukasz federek jest z nami z Instytutu bliskiego i dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od razu zapytam pana my patrzymy na Turcję w kontekście wyborów prezydenckich, ale także powinniśmy wziąć pod uwagę wybory parlamentarne i całe mandat, jaki dostał rdoan i jego ludzie on na trzecią kadencja, a na najbliższe lata cała formacja polityczna.
Tak, no to jest bardzo silny mandat on zdobyty, jednakże w kontekście ograniczonego pluralizmu politycznego, prawda, bo jeżeli lider jednego z głównych ugrupowań parlamentarnych siedzi od 7 lat w więzieniu. Mam na myśli Lecha i na demirtasza, jeżeli w wypowiedzi nieprzychylne władzy wypowiadane przez ludzi mediów czy przez ludzi Akademii włączą się z sankcjami z pozbawianiem możliwości pracy bądź z aresztowaniem. Dotyczy to też chociażby członków, czy też przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, no to mamy tutaj do czynienia z aktem wyborczym, który odbywa się w warunkach ograniczonego pluralizmu, siłowo państwo, korzystając ze swoich narzędzi, ogranicza możliwość prezentowania poglądów, zawężając ją do pewnego spektrum, w którym to łatwiej władzy. Czy też partii rządzącej i w tym przypadku prezydentowi wygrywać kolejne elekcje i no manipulować w ten sposób aktem demokracji, który w swej istocie powinien być demokratyczny, więc to jest oczywiście bardzo duży taki cais, który, który służy, który na, który powinniśmy patrzeć też w kontekście polskim w kontekście ograniczeń plalizmu politycznego, które mają miejsce bądź mogą mieć miejsce w kraju. No to w sposób świadomy bądź nie nawiązuje pan do ustawy, o której za chwilkę mówić, będziemy najbliższe lata dla Turcji, jeśli chodzi o sytuację gospodarczą, o tym pan już wspomniał, ale też i klęski i żywiołowe. To wszystko erdan musi brać się pod uwagę, zwłaszcza że jest islozy zapowiadają, że być może dojdzie do kolejnych kataklizmów właśnie w rejonie wschodni Południowej części kraju. Tak i też uderzające, że w większości okręgów, które zostały dotknięte trzęsieniami ziemi, czyli w okręgach południoweowych po południowedniowo zachodnich nadal Erdogan wygrał te wybory, to znaczy miał kilku przynajmniej procentową przewagę nad kawalem kiż daolu. I to, co nam, o czym nam to mówi, prawda, jak wyjaśnić to, że przecież wiemy, że, o ile za samosienie ziemi Erdogan przecież nie odpowiada, ale o o sposób budowania domów za, przeciwko któremu protestowali, chociażby Izby zawodowe, architektów i inżynierów budowlanych za korupcję, która doprowadziła do, za, którą odpowiedzialni byli ludzie związani z AKP to jak najbardziej wydawałoby się, że wyborcy pozostawieni sam na sam z kartą wyborczym powinni ukarać w akcie wyborczym tą władzę, która przyczyniła się do ich nieszczęścia. No tak do tego nie doszło. No i jeżeli zastanawiam się, dlaczego tak się nie stało, to oczywiście mamy tutaj, no główna 1 odpowiedź jest taka, że ludzie postrzegają erdogany jako mniejsze złot, to znaczy media w Turcji na tyle obrzydziły i zamerbogan kemela kicz do rolu i opozycyjne partie, nazywając je mianem zdrajców samego pilicz, do rou określają mianem zdrajcy jananem skrytego sympatyka i członka PKA czy organizacji terrorystycznej, że wyborcy. No uznali, że to jest to jest mniejsze zło, prawda i ta taktyka mniejszego zła czy też wyboru mniejszego zła dobudowała Erdoganowi jakieś kolejne kilka do 10% poparcia, prawda, bo mamy gdypatrzymy na tureckich wyborców, mamy tych, którzy rzeczywiście wierzą, dla których religia jest chociażby istotna. Mamy tych dla, którzy wierzą w to, że Erdogan buduje potęgę polityczną właśnie na arenie międzynarodowej, o czym mówiliśmy przed przerwą, ale także, o czym nie mówiliśmy. My bardzo sprawnie wykorzystuje też rozwój tureckiego przemysłu zbrojeniowego i nowe programy zbrojeniowe, żeby pokazywać tą nową mocarstwowść Turcji, no, a i to jest to jest pewna część wyborców, a dla pewnej części wyborców to jest po prostu mniejsze zło, zdają sobie doskonale sprawę z korupcji nieefektywności gospodarczej i nieudolności w zarządzaniu gospodarką, ale uznają, że w alternatywa przyniosłaby Turcji niewyobrażalnie gorszy obrót. W związku, z czym głosują na zagłosowali na AKP i nardogan.
Jest dziesiąta 50 naszym gościem był dr hab. Łukasz fedyrek z Instytutu bliskiego i dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Bardzo dziękuję panu za tę rozmowę.
Dziękuję również. Zwiń «

Co przyniesie trzecia kadencja Erdogana? Perspektywy dotyczące Bliskiego Wschodu i wojny w Ukrainie

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: PRZEDPOŁUDNIE RADIA TOK FM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 14:00

Najnowsze Podcasty

Populista Robert Fico wygrywa na Słowacji - "Te wybory były o wojnie"

Rywalizacja Donalda Tuska i Jarosława Kaczyńskiego

Scenariusz 5. Rząd mniejszościowy opozycji z poparciem Konfederacji

''Marsz Miliona Serc pokazał, że ludzi, którzy mają dość szczucia w Polsce jest ogrom''

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL