Spór o wodę między Iranem i Afganistanem

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Czternasta 24 Filipka kurz jest z nami dr Ludwika Włodek studium Europy wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Dzień dobry pani doktor.
Dzień dobry.
Wrócimy do zbrojnego starcia, do którego w sobotę doszło na granicy Iranu z Afganistanem. Tam wg różnych źródeł zginęły 2 albo 3 osoby pogranicznicy obu państw obie strony oskarżają się nawzajem o rozpoczęcie tej wymiany ognia. Co jest przyczyną tego incydentu? No i no i właśnie to jest incydent. Czy to jest element jakiegoś procesu eskalacji, a ta strzelanina to może przed smak tego, co się może dziać w.
Regionie? To jest element bardzo długiego sporu, jak i ciągnie się pomiędzy Afganistanem, a iram od lat od dziesiąch lat tak naprawdę i to jest spór, jakich w regionie tego typu sporów jest bardzo dużo. No mianowicie jest to spór o wodę tak się składa, że w Afganistanie mają początek różne rzeki, które w swoim dolnym biegu zasilają irygowane rolnictwo w krajach sąsiadujących z Afganistanem m.in. właśnie wiranie. I tutaj akurat konkretnie chodzi o wody rzeki Helman, która, która jest właściwie ogromną rzeką usytuowaną głównie w południowym Afganistanie. Przez chwilę jest rzeką graniczną pomiędzy Iranem, a pomiędzy Iranem Afganistanem. I problem polega na tym, że problem polega na tym, że był traktat, kiedy Afganistan Iranem umówiły się do tego, jak korzystać z tych wód, to był traktat zawarty jeszcze przez stary reżimy w 1973 roku, ale generalnie rzecz biorąc Afganistan, no narusza postanowienia tego traktatu, dlatego że jeszcze za prezydenta szafa ganiego, czyli za poprzedniego rządu wybudowano nowe tamy na helmandzie i nawet sam aż afganii mówił, że Ano teraz będziemy sobie brać tyle wody, ile dusza zapragnie, a Iran za każdą krople wody będzie musiał nam płacić ropą. Natomiast no wg traktatu jest także jednak Afganistan przede wszystkim powinien zresztą niedużą część tej wody pozwolić jej spłynąć do Iranu, a dopiero resztę może sobie wykorzystać. Problem jest też ekologiczny, dlatego że w Iranie już właśnie w tym dolnym wieku rzeki Helman są takie bardzo cenne przyrodniczo obszar. To się nazywa. To są takie, jakby podmokłe tereny z 3 wielkimi jeziorami, gdzie w ogóle cała ogromna społeczność żyła, gdzie żyły różne ptaki wodne, rośliny zwierzęta. Teraz to jest właściwie wyschnięte na wiór pół pustynia mnóstwo ludzi musiało się stamtąd wyprowadzić. No i ta od lat, jakby uszczuplona rzeka Helman po prostu już nie zasila nie zasila tego obszaru i to jest jakby no jak mówię, to jest wszystko proces, dodatkowo dochodzą napięcia. No między talibami, a Iranem takie już polityczno wyznaniowe związane z tym, że talibowie są sunitami w Iranie rządzą szyici, ale akurat region, gdzie wpada rzeka Helman. Irański, to jest region sunicki, więc Irańczycy też są wyjątkowo, że tak powiem tacy napięci ci ci strażnicy irańcy akurat w tamtym obszarze, dlatego, że to też jest region np. który wyjątkowo gwałtownie protestował w Iranie. No i wszystko wszystko wszystko to składa się na to, że ta sytuacja jest po prostu napięta. No i doszło do eskalacji, zresztą ona trwała tylko chyba w sobotę już później tam dalszych strzałów nie było, ale nie wykluczam, że one jeszcze nastąpią.
Afganistan ustami rządzących talibowska bólu twierdzi teraz, że rzeki umowy w sprawie rzeki helmant nie narusza. Natomiast Iran twierdzi, że w takiej sytuacji trzeba powołać jakąś międzynarodową komisję, która sprawdzi jak rzeczywiście co jest regulowana, woda przez w tych tamach, o których o, których pani wspomniała wspominała, czy sądzi pani doktorze, uda się rzeczywiście wysłać jakąś międzynarodową misję w te rejony? Czy czy nie ma na to szansą?
No dobrze by było, gdyby się udało, bo tak jak mówię, to nie jest problem tylko Iranu i Afganistanu. To jest problem setek tysięcy ludzi, a tak naprawdę jeszcze większego jeszcze większego kalibru problem po prostu ekologiczny. No wiemy, co powoduje wysychanie różnych obszarów. No nie wiem, np. bardziej znany jest problem wysychania morza Aralskiego, a dzieje się to dokładnie z tych samych przyczyn te jeziora obszaru tego haamon. Dokładnie to samo powodują, to znaczy wysychają te obszary migrują, ludzie pojawiają się choroby, jakby zmienia się środowisko naturalne i no przy w ogóle zmianach klimatu te konflikty o wodę one będą coraz bardziej głośne. I to jest w ogóle też napięta sytuacja w całym regionie, np. część tych tam, które gani pobudował finansowały Indie, które miały bardzo dobre stosunki z rządami ganiego, no, a mają znacznie gorsze stosunki z rządami talibów w regionie są też w regionie. Są też oczywiście te napięcia, jakby no ogólnie między szyjtami, a sonitami między Indiami, a Pakistanem między właśnie różnymi wersjami też tego, na czym polegają rządy. Nie wiem demokratyczne, a na czym polegają rządy, nie wiem, islamskie, więc tam jest mnóstwo mnóstwo takich dodatkowych czynników, które po prostu sprawia, że ten no mała właściwie potyczka graniczna jakiś taki BZD. No może być taką Iskrą, która po prostu doprowadzi do dużo większego konfliktu, podobny konflikt chcieliśmy między nie wiem tarczykistanem, a kirbistanem tam też poszło o kontrolę nad nad zbiornikiem wodnym, z którego płynie woda do irygacji, po prostu kanałów na nawadniających pola uprawne. No tyle tylko, że tu jest jeszcze większa kwestia, bo Afganistan to jest prawie 40 000 000 Iran blisko 80 ludności. Ja mam na myśli, no dodatkowo jeszcze Iran jest też takim państwem, no bardzo mającym złe stosunki zresztą świata afganickiego rządu w ogóle nikt nie uznaje. No właśnie sprawa już komplikuje.
No chciałem się zapytać, czy tam są jakieś możliwe w ogóle kanał komunikacji w przypadku, gdyby dochodziło do dar dalszej eskalacji, czy Teheran właśnie to już pani częściowo odpowiedziała na to pytanie on przyjmuje do wiadomości, że talibowie rządzą? Czy próbuje nawiwiązać z nim jakieś relacje? Czy to jest w ogóle marca?
Nawet jest nawet irańska ambasada w Afganistanie. Iran jest jednym z tych państw, które nawet nie wycofały swoich swojego personelu dyplomatycznego, po po przejęciu władzy, no bo też, jakby proamerykański rząd Afganistanu to może nie był najlepszy rząd, jak i Iran by chciał widzieć u swojego sąsiada. I jak najbardziej te rozmowy oficjalnie Iran afgańskiego rządu talibów nie uznaje, no ale taką komunikacja jakoś się odbywa. Natomiast talibowie i ich też różni sąnicy fundamentalistyczni poplecznicy no nigdy nie byli ulubionymi bohaterami z kolei Irańczyków. I o tym trzeba i o tym trzeba pamiętać, ale tak jak mówię, no to jest to jest region o świata, gdzie bardzo dużo różnych sił ma ma swoje interesy, natomiast no wszystko wskazuje na to, że Iran i Afganistan same po prostu nie są się w stanie do końca dogadać, dlatego że jak mówię. No ten konflikt jest on się oczywiście nasilił za talibów, dlatego że talibowie po prostu w ogóle prowadzą taką bardziej rabunkową gospodarkę i no ze względu na to, że nie są przez nikogo uznawani, więc trochę mają już po prostu zachowują się jak takie niegrzeczne dziecko.
No tak, bo przez kilka dokad nie słyszeliśmy o jakoś oskalacja jak ten konflikt.
No był tylko mi się wydaje, że nie słyszeliśmy, bo po prostu się tym nie zajmowaliśmy, ale to jest to jest stary tylko jak mówię, teraz wszyscy się tak najeżyli o strzelanina między Afganistanem, a Iranem. Słyszeliśmy o tych protestach w Iranie, no wiemy, że talibowie są w ogóle niebezpieczni, więc może on jest taki medialnie bardziej sekcji w tym momencie ten ten konflikt, ale, ale tak naprawdę to nie jest nowa rzecz.
Bardzo dziękuję. Dr Ludwika włodtek, stud Europy wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego była z nami na tym kończymy popołudnia Radia tokfm w poniedziałek 29 maja. Program przygotowała i czuwała nad nim Martyna Osiecka realizował Szymon waluta za chwilę przewodnik tokfem na zdrowie, potem informacje o godzinie 14:40, a następnie magazyn Europejski, na który zaprosi państwa Maciej Zakrocki. Ja nazywam się Filipka Kusz spokojnego popołudnia. Zwiń «

Spór o wodę między Iranem i Afganistanem

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: POPOŁUDNIE RADIA TOK FM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 13:00

Najnowsze Podcasty

Scenariusz 5. Rząd mniejszościowy opozycji z poparciem Konfederacji

''Marsz Miliona Serc pokazał, że ludzi, którzy mają dość szczucia w Polsce jest ogrom''

''Wera wie, że świat potrafi zranić'. Zyta Rudzka z Literacką Nagrodą Nike 23'

"Komedie Arystofanesa dobrze pokazują, o co chodziło starożytnym greckim prawnikom. Rozprawa była wtedy rodzajem teatru"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL