Forum socjalne w Porto, czyli jakie cele społeczne chce osiągnąć UE?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Maciej Zakrocki przedstawia.
Dobry wieczór w poniedziałek 29 maja w radiu tokfm pierwszym radiu informacyjnym chciałbym dzisiaj państwa zainteresować tematem, który w zasadzie nikogo nie zainteresował. Nie chodzi o to, że bardzo chcę być oryginalnym, pokazać, że inne media są gorsze, bo zlekceważyły do dość ważne. Jednak wydarzeniem mam na myśli forum socjalne w Porto, które odbyło się w ostatni piątek i sobotę w tym pięknym portugalskim mieście nawiązywało do spotkania przed 2 laty, kiedy to podczas portugalskiej prezydencji w tym samym mieście był tzw. szczyt społeczny, ale wtedy do wydarzenia dołączyli szefowie państw i rządów, którzy także złożyli tam swoją deklarację sportu, więc zainteresowanie mediów było niepomiernie większe niż teraz pomyślałem, że w ten poniedziałkowy wieczór, w który z gośćmi rozmawiam o naszej Unii Europejskiej. Zwrócę jednak uwagę na to, o czym tym razem rozmawiano w Portugalii, to oczywiście o społecznym wymiarze Unii o tych decyzjach rozwiązaniach prawnych, które przybliżają wspólnotę do celów zapisanych w art trzecim ust. 3 traktatu o Unii Europejskiej, jakie to cele no to sięgnijmy do głównych zdań wspomnianego artykułu, Unia ustanawia rynek wewnętrzny działa na rzecz trwałego rozwoju Europy, którego podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy oraz stabilność cen społeczna, gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjności zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakości środowiska wspiera postęp naukowo, techniczny zwalcza wykluczenie społeczne i dyskryminację oraz wspiera sprawiedliwość i ochronę socjalną równość kobiet i mężczyzn Solidarność międzypokoleniami i ochronę praw dziecka. Tyle ten artykuł z traktatu o Unii Europejskiej. No i to m.in. z powodu właśnie tych zapisów Unia ogłosiła w 2017 roku Europejski filar praw socjalnych, który to jest takim rozszerzeniem, można powiedzieć tego artykułu, bo zawiera aż 20 zasad, jakie musimy spełnić by Europa była właśnie socjalna, a więc sprawiedliwa inkluzywna i oferująca liczne szanse na miarę 20.01. wieku w tym zestawie celów jest np. postulat by to 2030 roku pracę miało co najmniej 78% ludności w wieku od 20 do 64 lat.
By co najmniej 60% wszystkich dorosłych co roku uczestniczyło w szkoleniach by liczba osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym zmalała, o co najmniej 15 000 000 o, tyle że jak spisywano te cele? To żyliśmy w innym świecie? Od tego czasu przeszliśmy pandemię, która wiele planów kazała zweryfikować. No i wtedy był właśnie ten pierwszy szczyt społeczny w Porto znowu przyjęto pewne założenia, ale w lutym ubiegłego roku wybuchła wojna w Ukrainie, która znowu wywarła i wywiera ogromny wpływ na nasze.
Życie.
O niej właśnie dużo rozmawiano 20.06. i 27 maja w portu, ale nie tylko myślę, że warto te sprawy przybliżyć państwu, sam też chętnie się przyjrzy im bliżej dzięki wiedzy naszych dzisiejszych gości, którymi będą już za chwilę pani Barbara Surdykowska z Instytutu spraw publicznych, jednocześnie z biura eksperckiego dialogu i polityki społecznej NSZZ Solidarność. I pan Krzysztof patter, wiceprzewodniczący Europejskiego komitetu Ekonomiczno społecznego. Przypomnę, że pan Krzysztof Pater od 17 lat pracuje w tym, że europejskim komitecie Ekonomiczno społecznym, a funkcję wiceprzewodniczącego objął niedawno 26 kwietnia. Mamy, więc znakomitych gości z wyjątkową wiedzą o socjalnym społecznym modelu Unii Europejskiej. Zapraszam na rozmowę.
Maciej Zakrocki przedstawia.
No i są już z nami zapowiadani goście pani Barbara suldykowska, biuro eksperckie, NSZZ Solidarność dobry wieczór, dobry wieczór państwu i pan Krzysztof patel, wiceprzewodniczący Europejskiego komitetu Ekonomiczno społecznego. Dobry wieczór. Dobry.
Wieczór.
Najpierw chciałem państwa poprosić o taką ogólną refleksję, ponieważ właściwie od zarania Unii Europejskiej czy wcześniej wspólnoty po prostu Europejskiej. Tu ówdzie zapisywano, że społeczna gospodarka rynkowa sprawy socjalne prawa Obywatelskiej itd. to jest wszystko to, co będzie w centrum uwagi tejże wspólnoty. No tymczasem mijają dekady, a właściwie co jakiś czas pojawiają się kolejne dokumenty, które mają to potwierdzić czy to dowód na to, że jakoś nie idzie nam ta budowa Europy socjalnej może zaczniemy na razie typowo od pani, a potę po prostu proszę o spontaniczne włączanie się do rozmowy.
Oczywiście, no no cóż w roku 2000 znaczy Europejski Fila obszar socjalnych z 2017 roku, to na pewno był taki bardzo silny przełom, jeżeli chodzi o budowanie tego społecznego wymiaru Unii Europejskiej. No przede wszystkim, dlatego że przyjęto taką wyraźną myśl o tym, że nie jest istotne, co leży w czyich kompetencjach czy państwa członkowskiego czy komisji Europejskiej czy partnerów społecznych związków zawodowych, organizacji pracodawców czy na poziomie krajowym czy na poziomie unijnym, że ustalamy wspólnie 20 kierunków. I później staramy się ten tą całą mapę drogową. Ten projekt krok po kroku implementować. I oczywiście Europejski filalp, a w socjalnych to jest taki żywy dokument, to znaczy on ma na tyle ogólne cele i na tyle ogólne zasady, no, że one muszą być implementowane, zależnie od tej zmiennej sytuacji, z którą mamy do czynienia. No jasne jest, że w tej chwili w obliczu kryzysu wywołanego agresją rosyjską cenę energii, a kwestia dotycząca łańcuchów dostaw jeszcze konsekwencje pandemii COVID-19. No jesteśmy, jakby specyficznej sytuacji, no i musimy także poprzez pryzmat tej sytuacji na budowę tego wymiaru społecznego Unii Europejskiej patrzeć, ale wydaje się, że można powiedzieć, że to jest taka pewna wyraźnie w tej chwili zarysowana ścieżka, która polega na tym, że są zasady zasady są określone filarze i bardzo ważne. To i to cały czas jeszcze proces. To jeszcze jest cały czas niedokończone, aby filar był punktem odniesienia w ramach procesu semestru Europejskiego i tutaj, żeby państwu przypomnieć semestr Europejskiej. To jest ten proces zarządzania gospodarczego, czyli ta coroczna procedura oceny działań państw członkowskich w szerokim wymiarze, która się kończy uzyskiwaniem określonych przez radę rekomendacji zaleceń dla poszczególnych państw członkowskich, czyli to powiązanie filaru z semestrem. Ma stanowić taki kręgosłup budowania tego właśnie społecznego wymiaru Unii Europejskiej, ale oczywiście tak jak pan słusznie zauważył. No Unia Europejska, a u swojego zarania wspólnota była projektem przede wszystkim ekonomicznym projektem gospodarczym projektem, w którym tym pierwszym podstawowym działaniem była likwidacja czy zapewnienie istnienia swobód swobody przepływu towarów usług, a osób no i oczywistea napięcia między swobodami traktatowymi, a tym wymiarem socjalnym to było od początku od początku widoczne na kolejnym wyzwaniem. Było oczywiście i dalej to będzie miało przecież miejsce i jesteśmy w tym procesie no rozszerzanie Unii Europejskiej o państwa. O najzwyczajniej mówiąc niższym poziomie rozwoju Ekonomiczno społecznego, więc tutaj te napięcia napięcia są widoczne, ale wydaje się, że można w tej chwili powiedzieć o istnieniu takiego nie chcę powiedzieć, że działającego bez zakłócań w żadnym wypadku, ale pewnego schematu działania, który wydaje się, że może być na tyle elastyczne, że będzie sprawdzał się także w kolejnych latach.
O punkt widzenia Krzysztofa Patera zaraz zapytam, ale jako dyżurny ma Ruda chcę powiedzieć, że nawet w dokumentach nie tylko związanych z instytucjami, które no w skrócie nazywamy unijnymi, ale też i rada Europy 62 lata temu przecież wystawiła do podpisu, jak to się mówiło Europejską kartę jest kartę społeczną, potem 27 lat temu przyjęto zmienioną Europejską kartę społeczną. Pani wspomniała o europejskim filarze praw socjalnych. To jest getebork, przypomnę 2017 rok 4 lata minęły prawie 4, kiedy komisja Europejska dopiero przedstawiła plan działania na rzecz tego Europejskiego filaru. No potem mamy do czego zaraz wrócimy zobowiązanie sportu o z 20.01. roku no i teraz to forum społeczne w Porto, które było w minioną miniony piątek i sobotę przywołuje to tylko, żeby słuchacze też mieli świadomość, że dużo się o tym mówi, ale ciągle właśnie jest takie wrażenie, że trzeba może mniej mówić, a robić więcej. Panie Krzysztofie.
Ja myślę, że warto podkreślić 1 kwestię Unia Europejska w różnych obszarach życia, ma różne możliwości wpływania na to, co się dzieje w państwach członkowskich i szczególnie, czyli bądź bardzo twarde instrumenty typu rozporządzenia bądź trochę bardziej miękkie dyrektywy bądź po prostu bardzo miękkie, czyli pewne wspólne działania wspólne uzgodnienia, ale niewielkie możliwości wpływania, jeżeli państwa członkowskie czegoś robić nie chcą i w zakresie szeroko rozumianych zagadnień społecznych te możliwości wpływu są, jakby dosyć ograniczone, uzgadnia się wskazuje się na pewne obszary newralgiczne. Bardzo często odbywa się to przez taką metodę niż wiele lat temu poprzez pewnego typu zawstydzanie, a więc pokazywanie w pokazywanie, co robią poszczególne państwa po to, aby ci, którzy nic nie robią po prostu na takich forach. Troszkę zrozumieli, że nic nie robią spróbowali też też podziałać jest no sporo sporej ilości obszarów te możliwości sprawczył nie Europejskiej są jednak ograniczone. I jeżeli tak jak pani Barbara zaznaczyła, my posuwamy się jako Unia Europejska do przodu, ale to oczywiście jest proces po pierwsze, proces, który na, który wpływają czasami bardzo zewnętrzne okoliczności, jak choćby, jeżeli już skoncentrujemy się na tym okresie od geteborga. To początek komisja oczywiście spóźniła się później mamy jednak czas trudny covida mamy czas wojny na Ukrainie. To są czynniki, które spowodował bardzo istotny kryzys, a gospodarka i polityka społeczna są ze sobą bardzo często bardzo mocno powiązane, więc ja bym zachęcał tego, żeby raczej doszukiwać się w tym wszystkim elementów pozytywnych nie budować sobie nadziei, że nagle z dnia na dzień wszystko się będzie tak pięknie ujednolicone, ale pewnie jeszcze będziemy mówili choćby o kwestii płacy minimalnej o pewnych, a nawet w tym czysto społecznym rozwiązaniu, bo pamiętajmy choćby o kwestii szczepionek w czasie covida. Tu Unia jako całość sprawdziła się to nie doszło do sytuacji, w której 23 największe państwa nagle zgarnęłyby o tak mówiąc kolokwialnie całą pulę szczepionek, no bo wiadomo łatwiej dostarczać w pierwszym etapie wielkim odbiorców.
Ja oczywiście, że przejdziemy zaraz nawet do takich konkretnych przykładów, o których pan powiedział, jak płaca minimalną czy dyrektywa o właściwej, bo chyba tak to było tam nazwane po prostu adekwatnej o adekwatnej tak, ale jeszcze jeszcze sekundkę o tych sprawach ogólnych, bo ja po prostu na świeżo tak, przygotowując się do spotkania z państwem. Przeczytałem sobie właśnie różnego rodzaju dokumenty w tym właśnie deklaracje sportu z 20.01. roku różnego rodzaju dokumenty związane z działalnością właśnie Europejskiego komitetu Ekonomiczno społecznego Europejskiej Konfederacji związków zawodowych itd. znajduje przez lata. Właściwie takie deklaratywne hasła czy punkty, które no ciągle się powtarzają, natomiast może to jest właśnie kwestia, że jest to zbyt ogólnie opisane, no bo np. żeby nie być go gołosłownym. No właśnie z tych z tego dokumentu, który się nazwa zobowiązanie sportu o2 tysiące 21 jeden z punktów wspierać uczciwą i zrównoważoną konkurencję na rynku wewnętrznym poprzez innowacje wysokiej jakości miejsca pracy, godziwe płace odpowiednie warunki pracy bezpieczne i zdrowe miejsca i środowisko pracy równe traktowanie i sprawiedliwą mobilność. No podejrzewam, że cała masa różnych ludzi by się skrzywiła, że Boże, jakie to blabla może zatem jeszcze powinniśmy, zanim przejdziemy już do tych konkretów odpowiedzieć na pytanie, które państwo już troszkę zasygnalizowali, to w swoich odpowiedziach. Może to jest właśnie tak, że niemiejętnie rozgraniczyliśmy to, co się w Unii Europejskiej nazywa pomocniczością, a tym, co się nazywa kompetencją państwa. No mówiąc krótko może to jest problem, że my ciągle mówimy, jak powinno być ładnie, ale, ale właśnie to się za wolno przynajmniej przekłada. No jakiś konkret o charakterze legislacyjnym.
No znaczy, wydaje mi się, że tutaj pan redak dyrektorczął bardzo wiele wątków, bo proszę zwrócić uwagę na to, że wstępnej wstępnej wypowiedzi pojawił się nawet motyw związany z Europejską karęą społeczną. I no tutaj musimy mieć świadomość, że przede wszystkim Polska nie jest z związana wszystkim postanowieniami Europejskiej karty społecznej nie ratyfikowała protokołu o skardze zbiorowej, który pozwalałby związkom zawodowym organizacjom pozarządowym, organizacjom pracodawców na kontrolowanie przestrzegania przez państwo przyjętych zobowiązań nie ratyfikowaliśmy zrewidowanej Europejskiej karty społecznej, więc co po prostu jest tak, że też skala tych polskich międzynarodowych zobowiązań w zakresie tych właśnie praw człowieka drugiej generacji tych praw człowieka społecznych nie jest na to zależy od po prostu od woli państwa członkowskiego rady Europy. Nie jest znaczna na to się jeszcze nakłada na to się jeszcze nakłada orzeczenie polskiego Trybunału Konstytucyjnego z ubiegłego roku, które było pokłosiem takiego bardzo sprzed wielu lat wniosku, Rzecznika Praw Obywatelskich, które dotyczyło braku dodatku za nadgodziny dla członków korpusu służby cywilnej i innych kategorii pracowników. Co właśnie było oceniane w kontekście prawa do wypoczynku zagwarantowanego w Europejskiej karcie społecznej i właściwie to orzeczenie polskiego Trybunału Konstytucyjnego, no de facto wskazuje tam były zdania odrębne, to trzeba podkreślić, a wskazuje na to, że Polska nie czuje się związana tymi aktami aktami rady Europy, które mają właśnie wymiar dotyczący praw społecznych prac socjalnych praw człowieka drugiej generacji. Więc, jakby trudno liczyć na to, żeby te impulsy były silne w sytuacji, w której jakby odmawiamy rozszerzenia zakresu ratyfikacji, a co więcej nawet w odniesieniu do tych postanowień, które już są ratyfikowane. No jest powiedzmy bardzo dalekie sceptycyzm, tak co do ich takiej wykonalności i do konieczności no poddania się pewnym normom, które wynikają z przyjętych postanowień. No, więc z filarem jest trochę jeszcze jakby bardziej skomplikowana sytuacja no bo Europejski filar, a praw socjalnych, tak jak podkreśliłam, to nie jest akt prawny, to nie jest dyrektywa. To nie jest rozporządzenie, tylko to jest pewna mapa drogowa. No i teraz to nie jest do końca tak, że to wszystko jest takie w pełni tylko blabla bla i gładkie słowa ostatecznie w Porto na szczycie społecznym w po to, 2021 roku, do którego pan nawiązywał. No wskazano na dosyć konkretne cele dla państw członkowskich. To jest te 78% populacji, która ma być zatrudniona. To jest 60% osób w wieku takim wieku produkcyjnym, które mają uczestniczyć w kształceniu ustawicznym. To jest najtrudniejszy cel dla Polski. To jesteśmy najbardziej oddalenie od możliwości jego realizacji. I to jest zmniejszenie zagrożenia ubóstwem w tym dotyczącego co najmniej 5 000 000 dzieci. Oczywiście w świetle tych procesów uchodźczych z Ukrainy. Ten cel też państwom członkowskim będzie trudniej wykonać niż, gdyby te no konsekwencje rosyjskiej agresji nie nastąpiły. No, więc chcę tylko zwrócić uwagę na to, że do filaru są cele określone cele określone w Porto, a poza tym są też takie miękkie narzędzia np. tzw skorbat, czyli taka właśnie tablica, która pozwala porównywać poszczególne państwa członkowskie w kilkudziesięciu kategoriach. Oczywiście takie mechaniczne porównywanie do średniej unijne, nie zawsze nam za dużo mówi, no ale jest jakimś jakąś taką wizją, prawda tego, że ta polityka społeczna ma także wymiar unijny nie jest tylko wyłącznie domeną państw członkowskich.
Oczywiście pełna zgoda ja tylko zresztą często podkreślam w programach jestem państwu, wiedzą wielkim zwolennikiem działań wspólnotowych i poprawiania naszych warunków życia pod każdym względem. Natomiast czasami tylko odnoszę po prostu takie wrażenie, że, że pewne rzeczy są wyrażone w deklaracjach są podpisane jest uroczystość i w jakim stopniu mamy zaspokojone poczucie, że coś zostało zrobione w tym jednym z punktów, o którym pani wspomniała z deklaracji w sportu, a więc, aby do 2030 roku zmniejszyć liczbę osób żyjących w ubóstwie lub wykluczeniu społecznym, o co najmniej 15 000 000 w tym 5 000 000. No przecież to piękny postulat, tyle że przed tym teraz spotkaniem w Porto teraz właśnie w ostatnim tygodniu pojawił się m.in. taki dokument, z którego wynika, że, a właściwie, w którym oni powołują się na dane Eurostatu, że w latach 2020 21 okazało się, że w Unii Europejskiej jest o 200 000 dzieci więcej doprowadzonych na skraju ubóstwa. No, czyli po 3 latach od tej deklaracji jest dużo gorzej i oczywiście, że możemy powiedzieć, bo się pojawiły takie okoliczności, o których pan Krzysztof Pater wspomniał, jak właśnie pandemia, a potem wojna, co wszystko miała ogromny wpływ na sytuację gospodarczą, też w Europie, a więc rodzin. No, niemniej jednak właśnie chodzi o takie zderzanie tych oczekiwań, bo tego typu dokumenty często rozbudzają różne nadzieje, no właśnie potem z taką prozą, która potrafi być przygnębiająca. Ten dokument, o którym mówię, przygotowywany teraz na to forum Port, to przygotował biuro hels, Net taka organizacja pan Krzysztof Pater.
Ja chciałbym 1 rzecz podkreślić w tym, bo to oczywiście tak jak pan mówi, mogłoby się wydawać, że no nic się nie dzieje raz na kilka lat jakaś deklaracja i po kilku latach nowe okoliczności znowu deklaracja itd. otóż w zakresie szeroko rozumianej polityki społecznej tak bardzo syntetycznie, mówiąc po pierwsze jednak identyfikowane są kluczowe problemy. Po drugie, zestawienie danych, niezależnie od wszelkich ułomności danych statystycznych pokazuje państwom członkowskim, gdzie są w porównaniu z innymi po trzecie także, jeżeli pokazuje zmiany w czasie, bo można oczywiście być daleko, ale robić postępy szybciej niż inni ludzie mają to do siebie, że niech nie chce być, jakby w tyle w ogonie. Na końcu w związku z tym, jeżeli i moim zdaniem to jest 1 ze skuteczniejszych mechanizmów nie napiętnowane, choć, ale pokazać, gdzie są liderzy stwarzać Platformę do wymiany doświadczeń, jak inni to robią, żeby było lepiej na tym, jak na chwilkę tylko. wspomnę O o tym ostatnim szczycie przez europoosłanka z Holandii powiedziała, że u niej w kraju kwestia ubóstwa dzieci, mimo że wydawałoby się, że to bogaty kraj jest też istotnym problemem dzieci chodzą do szkoły, bez śniadania ze względów finansowych. Także Unia Europejska to to co w zakresie polityki społecznej może robić, to właśnie wytyczać cele pokazywać, gdzie jesteśmy pokazywać dynamikę, stwarzać płaszczyznę do tego, żeby wspólnie szukać rozwiązań, żeby transferować doświadczenia, żeby podkreślać choćby rolę partnerów społecznych, jeżeli w iluś krajach partnerzy społeczni w sprawach kluczowych dla pracowników dla biznesu rozmawiają podejmują jakieś decyzje, to, jeżeli są kraje, gdzie ci partnerzy są w jakiś sposób deprecjonowani. No to jest przede wszystkim wstyd dla danego rządu, całe szeroko rozumiane społeczeństwo obywatelskie, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, które w wielu obszarach odgrywają kluczową rolę, a COVID i kryzys po migracyjny zaraz po wybuchu wojny pokazał, że w wielu miejscach władze lokalne czy rządy nie poradziłyby sobie z tym bez społeczeństwa obywatelskiego, więc mamy, więc to jest taka, jakby wspólna droga do przodu, ale też miejmy świadomość, że Unia Europejska to jest także gra interesów wszyscy korzystają na tym projekcie, ale w dużej mierze, bo tu nie ma w globalnym rozwiązaniu przegranych, wszyscy są wygranymi tylko jedni mogą w danym obszarze w danym momencie czasowym wygrać więcej nimi. To trochę zależy oczywiście od operatywności rządu. No mieliśmy przykładowo dyskusję na temat funkcjonowania, dyrektywy dyrektywa transportowa, gdzie z punktu widzenia naszych kierowców była to sprawa czy naszych firm była sprawa istotna z punktu widzenia z Europy zachodniej. Także istotna dla ich interesów gospodarczych, to jakby jako także. My musimy sobie zestawić z 1 strony jednak jako Unii Europejską jako projekt gospodarczy z drugiej strony co bardzo silnie podkreśla się też w ostatnim czasie, o czym pan dyrektor nie wspomniał, że cała polityka społeczna jest traktowana jako inwestycja, dlatego, że jeżeli wszyscy mogą godnie żyć z pracy, którą wykonują to w dłuższym okresie. Wszyscy są wygrani i poziom dobrobytu rośnie.
Znaczy. Przypominam, że gość audycji, oddając pani głos jest pani Barbara sudykowska, biuro eksperckie, NSZZ Solidarności pan Krzysztof Pater, wiceprzewodniczący Europejskiego komitetu Ekonomiczno społecznego oddaję pani głos pani Barbaro.
Tak, bo tutaj przedmówca wspomniał o takim tym właśnie bardzo ważnym też wątku, który się pojawiał bardzo wielu dokumentach unijnych, przede wszystkim związany z udziałem partnerów społecznych z udziałem związków zawodowych, organizacji pracodawców i w procesie stanowienia prawa i w procesie określania różnorodnych polityk publicznych. W tej chwili będą wydane zalecenia dla państw członkowskich właśnie związane z obszarem dialogu społecznego. Także jak pamiętamy, przecież przy kamieniach milowych do polskiego kpo my kwestia udziału udział partnerów społecznych w procesie stanowienia prawa w ogóle opiniowanie projektów aktów aktów prawnych. Taka prawidłowość procesu legislacyjnego była no bardzo silnie podkreślana, więc to wydaje się być taką bezpośrednią wartością wartością dodaną, która oczywiście to znowu jest kwestia dotycząca, co tylko zalecenia, to są tylko pewne miękkie mechanizmy dla pewne zalecenia dla państw członkowskich. No ale nie zmieniają one takiej pewnej możliwości oddziaływania i wpływu.
A poza to akurat jak świetne podała, pani przykłady, raczej partnerzy społeczni w Polsce narzekają naość dialogu SPO społecznego, a do Sejmu ciągle wchodzą projekty poselskie, które wyłączają pani właśnie. To właśnie.
W radzie dialogu społecznego albo pojawiają się poprawki do projektów rządowych wnoszone przez posłów, które w bardzo mocny sposób de facto zmieniają wydźwięk jakiś ustawy, która podlegała opiniowaniu, ale innym wątkiem czy też, który się pojawił w naszej rozmowie. To jest ten po prostu wątek dotyczący porównania i ja nie wiem, czy do końca państwa nie lubią być w ogonie, ale chociażby mamy taką większe zwrócenie obywateli i poszczególnych pańn członkowskich na to, że możemy coś porównać. No np. jeżeli popatrzymy na nie właśnie ten skorbot, to mapę wskaźników, którą obudowany jest Europejski filar praw socjalnych i popatrzymy, że przykładowo oczywiście to tylko przykładowo w Polsce na ochronę zdrowia wydajemy 5,8 są dane z 2021 roku produktu krajowego brutto na ochronę zdrowia, a średnia unijna to jest 86. No to nawet w takim najprostszym wymiarze coś nam to mówi o pewnych kierunkach. Prawda tak samo możemy popatrzeć na edukację 4963 wiadomo, że takie cyfry to jest dopiero początek do jakiejś dyskusji debaty, ale przejrzenie sobie właśnie takich wskaźników pozwala dosyć łatwo umiejscowić, w jakich obszarach są faktyczne wyzwania w danym państwie członkowskim. No najprostszy przykład jest np. opieka nad dziećmi do lat 3 kiedy, czyli mówiąc językiem takim normalnym rozwój żłobków. Popatrzymy na wskaźnik w Polsce, popatrzymy na średnią unijną, oczywiście mam świadomość, że to się dosyć mocno w Polsce poprawia, ale cały czas pokazuje nam, jaka jest skala wyzwania, jeżeli chodzi właśnie o budowę tej opieki instytucjonalnej nad najmłodszymi dziećmi?
No.
To teraz spróbujmy powiedzieć o konkretach, jak wiemy, Europejski komitet ekonomiczną społeczny opiniuje propozycje legislacyjny komisji Europejskiej współpracuje z parlamentem europejskim na etapie prac legislacyjnych. Czy można powiedzieć. Mnie nieskromnie, powiem wydaje się, że można, ale tu oczywiście będę chciał zapytać pana Krzysztofa Patera, że rzeczywiście w ostatnich latach po tym, jak się kończył kryzys finansowy i pod ogromną też presją właśnie partnerów społecznych. No głównie oczywiście związków zawodowych próbowano wymusić na szczególnie tych liderach politycznych, którzy byli związani mocno z taką liberalną, koncepcją rozwoju gospodarczego, odejście właśnie od tej polityki zaciskania pasa, bo ona się nie sprawdziła i że w związku z tym nastąpiło takie nasilenie działań o charakterze legislacyjnym z poziomu unijnego na rzecz właśnie tej Europy socjalnej. Czy.
Tak?
To jest bardzo trudno powiedzieć do pewnego stopnia, myślę, że tak, dlatego że no my Unia Europejska jest częścią globalnego świata, wtedy, kiedy zaczęła się dyskusja o polityce zacieśniania pasa, równocześnie obserwowano. To, co się dzieje w innych krajach, przede wszystkim, co się dzieje za oceanem i w pewnym momencie także narastało przekonanie, że zacieśnienie pasa to nie jest jedyne rozwiązanie. Trzeba także spojrzeć na to, bo Europejski komitet ekonomiczne społeczne jest instytucją zbudowaną z 3 mniej więcej równych grup grupa pracodawców grupa pracowników, czyli związki zawodowe i szeroko rozumianego społeczeństw. Szerokie rozumiana grupa organizacji społeczeństwa obywatelskiego bardzo różna, ale generalnie trzeba powiedzieć, że większość ma nastawienie takie prospołeczne dostrzegające, jakby człowieka czy obywatela jako w centrum uwagi i te opinie to bardzo trudno tam powiedzieć, do jakiego stopnia one kształtują politykę Unii Europejskiej, bo często też obserwujemy sytuację, gdzie szczególnie w parlamencie europejskim niektórzy europosłowie wyjmują fragmenty z opiniieks u i przedstawiają, jakby jako własne opinie. Także to jest bardzo bardzo zróżnicowane, ale na pewno można to porównać do pewnego drążenia skały kropla drąży skały krok po kroku, sygnalizując nie tylko poprzez opinię, ale także podczas spotkań na sesjach plenarnych z unijnymi decydentami. Także podczas spotkań z nadchodzącymi prezydencjami w Unii Europejskiej, bo przecież przyszłe prezydencję czy bieżące prezydencje, kraje, które sprawują prezydencje, mają istotny wpływ naprawdę duży wpływ na kształtowanie polityki na decydowanie i o obszarze legislacyjnym o priorytetach w obszarze legislacyjnym, ale także o priorytetach w zakresie takich miękkich działań niepopar nie może niezakorzenionych w europejskim systemie prawnym, ale również istotnym kończącym się przykładowo jakimśiś deklaracjami wezwaniami. Także ma pan rację zmiana w ostatnim w ostatnich kilku latach i my to obserwujemy takie nastawienie na człowieka nastawienie w centrum uwagi i także myślenie dalekosiężne. No chyba w tej chwili takim bardzo dobitnym przykładem daleko długoterminowego myślenia jest kwestia właśnie gwarancji dla dzieci, świadomość, że niejako inwestycje społeczne w opiekę nad dziećmi w działania wobec dzieci za 20 25 lat zaowocują ich zupełnie inną znacznie lepszą pozycją na rynku pracy, gdy będą na ten rynek pracy w Warszawie?
Tak tutaj zdecydowanie czasie zgodzić taką diagnozą, że ten wymiar społeczny Unii Europejskiej bardzo się ożywił w ostatnich latach. To jest nie tylko dyrektywa o adekwatnej płacy minimalnej Unii Europejskiej, gdzie też warto zawsze przypominać, że obok tego aspektu dotyczącego płacy jest tam art. 4 mówiący o dążeniu do zwiększenia liczby pracowników objętych rokowaniami zbiorowymi, czyli pracowników, których będą dotyczyły układy zbiorowe pracy. Po raz pierwszy Unia wyraźnie wskazuje pewien cel, to właśnie pokrycie układami 80%owe, więc no nie muszę tutaj dodawać, bo myślę, że dla wszystkich jest jasne, że jest to bardzo ambitny cel nie tylko z polskiej perspektywy, ale generalnie.
Spędz, o ile jest u nas dobra powiemalnej?
Pokrycie nie pokrycie nie przekracza pewnie 15 16%, aczkolwiek trzeba też jednak 1 rzeczy pamiętać, właśnie o tym wszystkim partnerzy społeczni w tej chwili dyskutują właśnie w kontekście art. 4, że tam jednak jest mowa o takim trochę szerszym rozumieniu porozumień zbiorowych. My np. w Polsce nie mamy żadnej kompletnie żadnej wiedzy i żadnej statystyki dotyczącej rokowań płacowych, które są po prostu podejmowane, czy nie przekształcają się w zapis układu zbiorowego pracy, ale nie zmienia Faktu, że no wpływają na sytuację pracowników. Także, więc pewnym wyzwaniem w kontekście art. 4 będzie w ogóle stworzenie modelu statystyki, które będzie to chwytał, który będzie pokazywał nam, więc wydaje mi się, że można postawić tezę, że ta skala objęcia porozumieniami zbiorowymi tak nie w rozumieniu tylko tych zarejestrowanych układów zbiorowych prac jest nieco wyższa niż 11%, o którym powiedziałam. Co oczywiście nie zmienia ta uwaga Faktu, że jest to bardzo.
Ambitdziesięciu jeszcze daleko.
Tak dokładnie, ale.
Pamiętajmy to jeszcze inne dyrektywy, no właśnie, aby pani z tego ostatnio.
Wskazano wskazałabym przede wszystkim na to, co się w tej chwili jeszcze dzieje, co nie przekształciło się jeszcze w dyrektywę, a więc pamiętajmy o zatrudnieniu poprzez Platformy internetowe, tam się nam pojawia domniemanie stosunku pracy zatrudnienia pracowniczego. To jest bardzo, jakby.
Ważne tak dla zwykłego Łukasza, aby pani w skrócie mogła powiedzieć, co to znaczy?
Tu chodzi chodzi po prostu o to, żebym dostrzegamy zjawisko nie tylko w większości państw unijnych, tego, że coraz mniej ludzi, którzy w przyszłości byli pracownikami, czyli byli objęcie jakimś gwarancjami wynikającymi z układów zbiorowych kodeksu pracy w danym państwie. W tej chwili jest traktowanych jako pewnych samodzielnych wykonawców, tak m.in. ma to dużą skalę wśród platform, które dostarczają posiłki, różne paczki. Np. Uber i pyszne PL. No tutaj można byłoby wskazywać liczne przykłady i chodzi nam o wzmocnienie wskazania, kiedy taką osobę, która wykonuje usługę poprzez Platformę, musimy traktować jak pracownika z wszystkimi konsekwencjami, które z tego wynikają. No, które wynikają z ustawy ustawodawstw w poszczególnych państwach członkowskich. Ja właśnie mówię o tym przykładzie tworzonej w tej chwili dyrektywy dotyczącej zatrudnienia poprzez Platformy, że chcę zwrócić uwagę, że to jest taki obszar, w którym się nic nie dzieje w polskiej legislacji, czyli ten impuls z poziomu unijnego będzie bardzo ważny. W kontekście no tutaj pewnego nowego wyzwania, jakim jest zatrudnianie poprzez Platformy. Tutaj.
Może jestość wynagrodzenie może jeszcze bardzo.
To jesteśmy wynagrodzeń jest już w Polsce. To jest dyrektywa, która już jest dawno tym stała się dyrektywą, jest już implementowana w Polsce te zmiany ostatnie w kodeksie pracy, które miały miejsce właśnie wynikały z tych bodźców unijnych, czyli z 1 strony zmiany dotyczące pewnego wzmocnienia godzenia życia osobistego z życiem zawodowym. Tutaj był bezpośrednio impuls, wynikający z konieczności implementacji dyrektywy, która powstała na poziomie unijnym, no ale też zwróćmy uwagę np. że to nie tylko dyrektywy, ale Europejski dialog społeczny toczą się w tej chwili negocjacji między Europejską Konfederacją związków zawodowych, czyli to jest taka parasolowa, organizacja, która zrzesza związki zawodowe z państw członkowskich Biznes Europ znowu wleka parasolowa, organizacja dla organizacji pracodawców i 2 pozostałych organizacji pracodawców, gdzie m.in. właśnie kwestia prawa do odłączenia, czyli tej naszego prawa do bycia ofline, czyli próba odpowiedzi znowu na nowe wyzwanie, które jest związane z faktem, że coraz częściej jesteśmy non stop dostępni poprzez różnego. My pracownicy poprzez różnego rodzaju komunikatory maile maile to już brzmi tocznie, więc różnego rodzaju.
7 kwietnia mamy obowiązującą ustawę, znaczy nowelizację kodeksu pracy o pracy zdalnej tak i to rozumiem, że jest powiązane z tym.
Oczywiście prace oczywiście, że jest powiązane w tym sensie, że praca zdalna jeszcze bardziej niestety zaciera granice między tym właśnie czasem pracy, a czasem odpoczynku i rodzi nam nowe tutaj wyzwania, ale są też tematy, które np. Europejska Konfederacja związków zawodowych chciałaby, żeby przekształciły się dyrektywę, ale to się jeszcze w tej chwili nie dzieje, jak np. potrzeba dyrektywy dotyczącej zagrożeń psychospołecznych. Czy generalnie tego kwestii związanych ze zwiększającą się intensywnością pracy i konsekwencji dla właśnie tej sfery psychicznej, a pracowników, więc tutaj można byłoby wyraźnie wskazać na ożywienie tej sfery oddziaływania Unii na państwa członkowskie w obszarze zatrudnienia czy w obszarze szerzej rozumianym obszarze socjalnym.
Oraz jeszcze przypominam, że gość miał audycji są pani Wall Barbara suulldykowska, biuroeksperckie, NSZZ Solidarność i pan Krzysztof Pater, wiceprzewodniczący Europejskiego komitetu Ekonomiczno społecznego. No właśnie to jeszcze może wrócę do do pana Krzysztofa właśnie z tym?
No właśnie chciałbym o troszeczkę jeszcze od kwestiach zatrudnienia, pokazując, bo myślę, że to jest jeden z tych przykładów, gdzie w wartość czy w sad intelektualny Unii Europejskiej jest niezbędny, aby rozwiązać problem z kilku powodów. Po pierwsze, doświadczenia z bardzo różnych krajów są zawsze pomocne. Po drugie, poruszamy się jednak na europejskim globalnym rynku, a więc pewne standardy, które są w 1 kraju, powinny być standardami, także w innych krajach, ale problem czy to pracy zdalnej. Czy to kwestie Platformy, to z 1 strony oczywiście cały obszar w relacji pracodawca pracownik w tym prawa pracowniczy, ale w tych systemach bardzo ważną rolę czy ważny interes, mają też poszczególne państwa. Otóż system podatkowy system podatkowy jest praktycznie nieprzygotowany globalny system podatkowy do kwestii pracy zdalnej. Po wyobraźmy sobie mechanizmy transgraniczne. My mamy w Europie takie swoisty Zagłębie Luksemburg Francja Niemcy, gdzie ludzi mieszkają w 1 kraju, pracują formalnie w innym kraju. I teraz w momencie, kiedy zaczęła się telepraca, to pytanie, które z tych państw powinno czerpać korzyści podatkowe, czyli podatek od dochodów osobistych, czy tam, gdzie pracownik mieszka i wykonuje np. 3/4 pracy. Czy państwo, w którym znajduje się siedziba pracodawcy, a co, jeżeli tak na dobrą sprawę, pracownik przemieszcza się między kilkoma państwami i to jest coś, nad czym oczywiście nie oczekujmy się z dnia na dzień tego rozwiązania nie będzie, ale w tej chwili Unia Europejska jest chyba jedyną instytucją czy najbardziej zaawansowana, jeżeli chodzi o myślenie troszkę OECD, natomiast komitet ekspertów podatkowych ONZ, który siłą rzeczy skupiak globalny świat globalny. No ten świat globalnych państwa trzeciego świata zaczynają dostrzegać potencjalny interes dla siebie, bo przecież liczba osób wykonujących pracę zdalną mieszkających na stałe w krajach trzeciego świata będzie rosła, więc to jest jeden z takich przykładów, gdzie żadne pojedyncze państwo nie jest w stanie rozwiązać problemów czy sprostać wyzwają, które niesie życie nowe formy pracy, nowe formy zatrudnienia, nowe formy aktywności. I jeszcze 1 uwaga wracając na chwilkę do tych 800 tylko wskaźnika 80%, bo to jest, o którym była mowa, czyli.
Władzy zbiorowych.
Liczba pracowników pokrytych, jakby bardzo szeroko, przyjmując rokowaniami zbiorowymi czy umowając zbiorowymi. To jest coś, co nawet gdyby nie zostało w takim wskaźniku zrealizowane, ale, ale byłoby traktowane jako cel, do którego państwa członkowskie realnie zbliżają się. To jest zupełnie no wielu krajach to jest zupełnie nowa rola z pracowników ich reprezentacji związków zawodowych. Ja nie wiem 80%owe pokrycie, to może ma kilka państw mających z naprawdę wieloletnie tradycje w zakresie układów.
Zbiorowych. To może to tym, że to jest tak się wcinam. Skąd, w jakich państwach mamy do czynienia z takim wysokim pokryciem, bo to nie muszą być wyłącznie państwo, w których jest wysoka skala uzwązkowienia ludzi będących członkami związków zawodowych? Jak to ma miejsce w państwach skandynawskich, np. w Szwecji, gdzie faktycznie to bardzo wysokie pokrycie układami wynika, znaczy pewnym sensie po prostu z Faktu, że ponad 80% pracowników jest członkiem organizacji związkowych. Ono może też wynika z tak jak we Francji z tzw generalizacji układów zbiorowych, czyli mamy decyzję władzy publicznej określonej procedurze, która rozciąga zapisy takiej właśnie takiego właśnie porozumienia zbiorowego na ogół pracowników i ogół pracodawców. I przykładowo to niemalże stuprocentowe pokrycie układami, z którym mamy do czynienia we Włoszech czy we Francji ono w tych państwach nie wynika z liczby członków związków zawodowych, tylko jest głównie właśnie pokłosiem stosowania tego szerokiego mechanizmu generalizacji układów zbiorowych pracy, który formalnie rzecz biorąc istnieją w polskim kodeksie pracy, ale w praktyce nigdy żaden ponadzakładowy układ zbiorowy pracy tej procedurze generalizacji nie podlegał.
No dobrze, ja miałbym jeszcze taką prośbę do państwa, bo dzisiaj we wstępie do audycji powiedziałem, że szukałem w internecie jakiejkolwiek choćby 1 informacji na polskiej stronie internetowej o tym forum socjalnym w Porto z piątku i soboty i nigdzie nie znalazłem. Nie ukrywam, że również w anglojęzycznych portalach na ten temat było niewiele biuro acti w po prostu przedrukował dokument, który przyjęto jako deklarację sporto 2023 pod hasłem Europa to ludzie. No to natomiast na koniec znowu troszkę po marudze właśnie, że znowuż jest to chyba dowód na to, że się o tym mówi, ale mało, kto się tym poważnie interesuje. Był oczywiście pod tą deklaracją podpisało się bardzo wiele osób m.in. szef Europejskiego komitetu Ekonomiczno społecznego pana Oliwer, rebkę kompletnie nieważne, spotkanie ważne, tylko przypomnienie pewnych założeń. Co to było.
Dzisiaj przede wszystkim wydaje, że większym problemem jest to, że kiedy był szczyt społeczny w majcu tego roku, który jest traktatową instytucją. Tak to na temat szczytu społecznego, no też nie było, jakby specjalnie nie był on widoczny w polskich mediach, tak no bo jeżeli jeszcze wypadku tego forum socjalnego w po to w tej chwili, o którym które jest pewnym przyczynkiem czy katalizatorem do naszej rozmowy w zeszłym tygodniu. No to można powiedzieć, to jest bardziej taka takie spotkanie polityczne, które ma utrzymać w obiegu temat filaru i zwrócić uwagę na działania implementacyjne. No to szczyt społeczny jest normalną instytucją traktatową i on powinien być widoczny zdecydowanie bardziej w polskich mediach niż niż to ma niż to ma miejsce.
Pan Krzysztof pachy.
Szacunkiem od wydarzyło pewnych. I zanim powiem o kilka zdań o tym spotkaniu w portu. To było drugie wydarzenie organizowane tak de facto przez z inicjatywy rządu portugalskiego we współpracy z komisją Europejską, czyli 21 teraz 23 premier Portugalii już ogłosił, że zaprasza za 2 lata, chcąc to spotkanie traktować jako rozwiązanie cykliczne z punktu widzenia Polski. To, co będzie za 2 lata, czyli w 1 maj 25 jest o tyle istotne, że będzie to okres, kiedy Polska będzie sprawowała prezydencję w Unii Europejskiej. W to jest.
Zabrzmiało.
Nie na pewno się na pewno się.
Mówiłem o pomysłach o anulowania prezydencji dla Węgrów, w związku złamaniem praworządności itd. ale to tylko taki w to.
Więc i oczywiście to tak celem tego było utrzymanie, jakby w obiegu tego spojrzenia na kwestie społeczne, ale także próby zdefiniowania, bo oczywiście wtedy, kiedy jest to dyskusja taka dosyć różna bardzo różne grono. To siłą rzeczy pewne tematy wybrzmiewają mocniej pewne tematy wybrzmiewają słabiej, co wybrzmiewało wybrzmieała. Na pewno gwarancja dla dzieci, czyli ten projekt gwarancje dla dzieci wybrzmiewała, ponieważ jesteśmy w roku w europejskim roku umiejętności wybrzmiewała kwestia potrzeby zwracania uwagi na podnoszenie kwalifikacji na wykluczenie cyfrowe, które wiele osób doświadcza siłą rzeczy, tracąc pewne możliwości na rynku pracy, wybrzmiewała. Także kwestia tego, że zdecydowana większość beneficjentów wszelkiego rodzaju systemów szkoleń to są osoby znajdują będące w zatrudnieniu, czyli pokazanie problemu jak dotrzeć z kwestią szkolenia podnoszenia kwalifikacji do tych, którzy są poza zatrudnieniem aktualnie także. Także kwestia uznawania kwalifikacji i tych nieformalnych z mojego punktu widzenia szalenie istotny temat kilka lat kilka lat temu w Polsce Europejski komitet Ekonomiczno społeczny robił bardzo dużą konferencję wspólnie z rządem, bo jako kraj myślę, że jesteśmy powyżej przeciętnej i unijnej, jeżeli chodzi o kwestię poszukiwania rozwiązań kwestii uznawania kwalifikacji, ale to podnoszono. Podnoszono kwestie, jakby zmiany pracy i wyjścia niejako z czymś, co potwierdza nabytek kwalifikacje wcześniejszego pracodawcy, to tylko takie przykłady, któremi chodzą w tej chwili myśl, więc tego typu spotkania, gdzie spotyka się ją się przedstawiciele komisji Europejskiej, kluczowe postacie w zakresie polityki społecznej z parlamentu Europejskiego przedstawiciele rządów nadchodzących prezydencji, bo no najbardziej licznie to był urząd hiszpański. Prezydencja hiszpańska od 1 lipca i później rząd belgijski prezydencja belgijska to pierwsze połowa 20.04. roku. Także te europejskie organizacje Platformy, związki zawodowe, pracodawcy Platformy kilka wielkich Platformy gosowych, oczywiście także Europejski komitet Ekonomiczno społeczny i przy takiej luźny nie poglądów czyniły niezdefiniowanej za bardzo pozwala to zidentyfikować, gdzie ta społeczność Europejska dostrzega tu i teraz największe.
Problemy. To może bardzo.
Maksymalnie minuta.
A zdążę, że z polskiej perspektywy bardziej niepokojące jest to, że cały czas nie mamy żadnego dokumentu programowego dotyczącego implementacji Europejskiego filaru praw socjalnych. Nie mamy też takiej dobrej oceny praktyki prawa w Polsce w kontekście tych 20 zasad, to by bardzo pomogło znowu jako takiej krajowej mapy drogowej. To jest bardziej niepokojące nawet niż ta niespecjalna obecność w mediach, a tego forum socjalnego w portu brakuje nam do wystarczającego nam wysu nad filarem.
Czyli wracamy trochę do punktu wyjścia i właśnie tego mojego marudzenia, że jest bardzo dużo dobrych inicjatyw deklaracji, natomiast no potem jest właśnie problem wdrażania tego wszystkiego na poziomie poszczególnych poszczególnych państw, ale dobrze, żeby o tym mówić, czego również dodatkowym, jakby sensem była ta dzisiejsza nasza rozmowa, za którą bardzo państwu dziękuję. Pani Barbara sultykowska biuro eksperckie, NSZZ Solidarność pan Krzysztof Pater, wiceprzewodniczący Europejskiego komitetu ekonomiczną społecznego, byli gośćmi dzisiejszej audycji dziękuję.
Dziękuję.
I podziękowania, dla Małgorzaty włoczyńskiej, która audycje wydawała Maciej zakowskiej, do jutra o tej samej. Zwiń «

Forum socjalne w Porto, czyli jakie cele społeczne chce osiągnąć UE?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 13:00

Najnowsze Podcasty

Wybory w USA: "elektorzy mogą na prezydenta wybrać nawet Myszkę Miki"

Jaka będzie przyszłość technologii mRNA? [Nobel z medycyny]

Afera wizowa z punktu widzenia Hindusów

Prof. Włodzimierz Wróbel: "W dzisiejszych czasach naukowiec musi być odważny. I nie ulegać naciskom''

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL