Nowalijki, czyli sezonowo, taniej, zdrowiej i ekologiczniej

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Światopodgląd Agnieszka.
Lichnerowicz łączymy się w światopodglądzie z prof.
Pauliną Kramarz, dzień dobry dzień dobry.
Prof. Kramarz, jest związana z Instytutem nauk o środowisku na wydziale biologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Czym się pani teraz zajada? Nie teraz w przenośni w tym czasie w obecnym czasie?
Czym się teraz zajadam, no rzadkiewkami, sałatą wszystkim co tzw. nowalikami, że tak powiem osoba w moim wieku. To jeszcze pamięta, co to były nowaliki. No co to prostu zajadam się tym, co jest w danym sezonie do jedzenia w zimie zajadałam się kiszoną kapustą i kiszonymi ogórkami.
Czyli nowaliki. To.
To nowaliki to jest coś, co się pojawia zgodnie z sezonem. No, że tak powiem na naszych Polak i naszych ogródkach.
To właśnie o tym chciałam się z panią profesor porozmawiać, bo oczywiście dużo się martwimy i mówimy o inflacji i ona ma swoje źródła, powiedziałabym globalne, a pewnie też związane z zarządzaniem państwem, ale jednak nietrudno było zauważyć narzekania na drugie truskawki miesiąc temu czy drogą paprykę 3 miesiące temu. Nie wiem, czy pani też odnotowała już, jakby właśnie całkowity z albo duży zanik świadomości sezonowości u nas warzyw i owoców.
Tak, zdecydowanie zresztą niestety nie tylko w naszym kraju. No to się dzieje we wszystkich krajach. Przyzwyczailiśmy się, że mamy właściwie wszystko dostępne cały rok, choćby tutaj oczywiście bogatsze kraje. No ja nie myślę, że to jest no to jest złe z wielu powodów, tak no oczywiście przede wszystkim, dlatego że ta żywność, jeżeli nie urośnie u nas, no to jest transportowana często na duże odległości, słynne pomidory hiszpańskie, które możemy właściwie jeść obecnie cały rok. No to sobie znaleźć w internecie, jak są one uprawiane w giganytycznej szklarnia, które prawie z kosmosu widać. No prawie z niewolniczą pracą osób emigranckich. No do tego potem jeszcze transportowane, bo to mamy oczywiście też za tym się potem ciągnie problem z tym, że nasi rolnicy i rolniczki nie mają mają problemy ze zbytem swoich owoców i warzyw. No i to się dzieje właściwie no na każdym kroku. No.
To pomidorów w styczniu słucham nie panie pomidorów w styczniu?
Nie wiem, jakoś przede wszystkim. No oczywiście też ze względów takich, że staram się jednak troszczyć również indywidualnie o środowisko no i skoro namawiam wszystkich do lokalności sezonowości, to samo muszę je, że tak powiem jej hołdować. No ja się zajadam kiszonkami przepysznymi chwalę się, że nie całkiem niedawno odkryłam czerwoną kiszoną kapustę i to też jeszcze dodatkowo od staram się kupować od lokalnych wytwórców, tak, czyli tak po prostu wspierać te osoby, które również wytwarzają z lokalnych sezonowych warzyw, jakieś przetwory. No i no znaczy można oczywiście szukać badań naukowych, co jest zdrowa, co nie no ale no kiszoki, no to jest samo zdrowie, tak no zawierają różnego rodzaju bakterie, które te z grupy lek dla batsilu, które są po prostu dla nas zdrowe, mają witaminy. Pomij to, że są tańsze niż te nieszczęsne pomidory, no, a domaganie się w maju czereśni po przyzwoitej cenie, to tak trochę no nie ma takie możliwości, żeby one były z Polski. Tak no, więc.
Rozumiem, że teżść.
Koniecznie no to musimy wtedy płacić. No ja sobie grzecznie poczekam do czerwca. Mam szczęście, że mam też czerść nie w ogrodzie, więc pewnie z nie będę jadło owoce i po prostu no mam truskawki truskawi też jest czerwiec. No to zupełnie osobiście, ale to jest nie tylko moje zdanie, ale no mówiąc szczerze jak się na coś czeka, no to po prostu potem lepiej smakuje, tak dodatkowo często te warzywa i owoce, które urosły niedaleko nas. No to też są po prostu smaczniejsze, tak no bo nie były specjalnie przygotowywane do transportu, często paakowane niejrzałe itd. no tylko po prostu, że tak powiem po prostu z Krzaka. No, więc ma to same tak.
No też klarnie, o których pani wspomniał, to jest oczywiście kwestia energii jest sprawa. To jest bardzo rozumiem też energo prądochłonny, procesy produkcji w tym roku wg GUS u ma być, bo wchodzimy teraz w naszym w naszej szerokości geograficznej. W najlepsze czasy najlepsze miesiące, więc będziemy się zajadać, ale rozumiem, że oczekiwane są właśnie pewne opóźnienia, bo to już truskawko truskawki, to już teraz czy jeszcze nie.
No my panie są w tej chwili nawet w Polsce są uprawiane truskawki całoroczny, one często niestety oczywiście wymagają szklarni. No i tam jeszcze dodatkowego nawadniania, czasem no niekoniecznie może jest prąd, potrzebny zresztą te pomidory w Hiszpanii się dlatego uprawia, no bo tam jest więcej słońca, tak jest cieplej. No, więc też mniejsze zużycie prądu. No tylko ja no to trzeba sobie zadać pytanie. No po co no to są takie, no nasze ludzkie fanaberie, które nie służyła ani przyrodzie, ani ani środowisku, a możemy po prostu jeść. Co jest akurat charakterystyczne dla danego sezonu, się tym cieszyć dodatkowo musimy pamiętać, że no następuje, jeżeli chodzi o południową Europę, gdzie się sporo warzyw uprawie po takim m.in. eksportuje do Polski. No mamy postępujący stpowienie, no Hiszpania m.in. ma coraz większe problemy z wodą.
Wielka susza w tym.
Roku? Wielka susza co roku? Jeszcze musimy pamiętać, że mogą być różne inne fajne klęski, ponieważ w lipcu zaczyna się linia, czyli ten ciepły prąd odwrócony, który no może powodować, tak jak np. m.in. dziewięćdziesiątym siódmym roku gwałtowne powodzie. Tak no to było właśnie linia, a szykuje się nam naprawdę bardzo poważne, to linia no, więc myślę, że no tak niektórzy mówią z te indywidualne wybory, niewiele zmieniają. No ale jeżeli były.
Zmian dla portfela w tym sensie, że zmieniają dla portfela. To znaczy.
Dla portfela. No właśnie no po prostu kupujmy zdrowe rzeczy, które są charakterystyczne dla danego sezonu. Cieszmy się z tych pomidorów, kiedy przyjdzie na nie pora, teraz jest też dużo odmian, które sobie można nawet w domu pochodować. Jak to bardzo chce mieć tego pomidoratu, można sobie na oknie krzrzeczy pomidora posadzić i nic z tego też dodatkową frajdę. No po prostu no nie dajmy się zwariować takiego no no bo jeszcze do tego wszystkiego jest to oczywiście ze szkodą dla polskich rolników i rolnicze, które nie są też zaciekawej sytuacji. Tak no bo no, jeżeli będziemy kupować tras, się pojawiają np. ziemniaki, tak no dawniej ziemniaki młode to też znowu koniec maja. Czerwiec, no, a pojawiają się tzw wczesne ziemniaki, które są są z różnych krajów, znów importowane, no a potem nasi rolnicy mają problem ze zbytem swoich produktów. No, więc to takie trochę jest działanie ze szkodą dla wszystkich, jak zwykle z pożytkiem dla tych najbogatszych. No to tak trochę tak to niestety wygląda. No, więc a, jeżeli chcemy mieć zapewni zapewnione, no słynne bezpieczeństwo żywnościowe, no to musimy się po prostu opierać na lokallności sezonowości. Tak no krakowi np. działa bardzo fajny targr pietruszkowy, który deklaruje i jest to spełnione, że żywność do niego jestprowadzana najdalsza odległość, to 150 km. No i no i tak to powinno funkcjonować. No i rozumiem, że od czasu do czasu można sobie pani nie pozwala na pewne fanaberie, czyli jednak no nie wiem, zakup owocu, który jednak w Polsce nie rośnie. No teraz na jakiś czas, dlaczego nie no tylko to nie możemy wymagać, będzie, że będzie to tanie dostępne codziennie, także codziennie będziemy mieć np. paprykę. Tak za grosze, no bo papryka, jeżeli skądś gdzieś indziej uprawiane iportowane, no to musi być droższa, to samo jest z innymi rzeczami, no można sobie przypomnieć różne inne odmiany, inne warzywa, np. Jar można szczęście wrócił do ład, który jest faktycznie przez całą przez sezon jest dostępny, bo też dosyć ładnie zimuje. No, więc troszkę sobie poczytać, przypomnieć porozmawiać z rodzicami z dziadkami w zależności od wieku no i naprawdę da się spokojnie skonstruować bardzo fajną dietę albo warzywną albo dodatki mięsa. Co to woli no w oparciu o sezonowej lokalne wyroby no i łatwo sobie wyobrazić, to zresztą teraz widać i w przypadku wojny w Ukrainie. Co się dzieje, jeżeli te łańcuchy, jeżeli się opieramy o żywność, importowano z dalekich odległości, co się dzieje, no no po prostu zresztą to też takie trochę było też widać Wielkiej Brytanii. Tak no, jeżeli się siadają te wielkie łańcuchy dostaw, no to po prostu zaczynają być puste półłki w sklepach. Tak no no w Afryce, gdzie uzależniono właściwie tamtejsze kraje od pszenicy z Rosji z Ukrainy no jest no jest widmo głodu, no uzależni zamiast tam im pozwoli wytwarzać własną żywność. No to doprowadzono do tego, że oni importują pszenice, a swoich krajów zamiast produkować żywność dla siebie, no to produkują dla nas kkao kawę cięte kwiaty. No takie to wszystko jest trochę rozregulowane, no ale jeżeli już mówimy o Polsce, no po prostu naprawdę domagajmy się lokalności sobie zostaną nowoowości, bo to jest i zdrowe i bezpieczne po prostu dla nas i dla naszego społeczeństwa też.
Tak. Amy.
Też rolników wrolniczki.
Dotknęła pani tego wątku, który zawsze się pojawia, czyli tej kwestii indywidualnej systemowej. No indywidualnie, to my decydujemy czy z powodu kosztu, czyli po prostu papryka w lutym, czy w marcu będzie droga, bo kto się musiał przetransportować, ale czy tutaj nie wiem, są jakieś rozwiązania systemowe, na które pani by wskazała, które mogłyby no, jakby no tak trochę nam pomóc w tym albo utrudnić z kolei takie strasznie klimatożerne konsumpcję?
No rozwiązania systemowe, no to no powinno być po prostu wg mnie. No z tego, co przynajmniej się orientuję i czy tam no większe wsparcie dla rolników i rolniczek naszych własnych tak. No i tutaj dotykamy bardzo takiej kwestii nielubianej przez wiele osób, często jak o tym mówię, no to nie mówią, że komunizm PRL no po prostu no muszą mieć rolnicy powinni być gwarantowany. Skup tego, co wytworzą je gwarantowane ceny i to właśnie rolnicy i rolniczki powinny być osobami, które najwięcej na tym zarabiają, a nie pośrednicy tak no bo czasem zdawać sprawę, że to pośrednicy podnoszą ceny żywności. I to pośrednicy i duże koncerny spożywcze zarabiają na tym, że się możemy zajadać paprykom przez i czy też pomiorami przez cały rok. No, więc tak to powinno być no, a ja dam takie proste wytłumaczenie. No chyba nikt nie chciałby pracować w pracy, gdzie nie wie, ile dostanie pensji, no, a tak działają rolnicy i rolniczki, tak oni nigdy nie wiedzą za ile sprzedadzzą, to co wytworzyli. No, więc to były takie rozwiązania systemowe. No ja oczywiście bym naciskała też na rolnictwo ekologiczne, bo jak najbardziej się to je opłaca i dałoby się to rozwiązać gospodarczo. To musiało być ze wsparciem również ze strony państwa tak, a w tej chwili głównie wsparcie ze strony państwa Unii Europejskiej, ale w wielu innych krajach niż Stanach Zjednoczonych idzie przede wszystkim to dużych wytwórców, tak, czyli tych związane z rolnictwem przemysłowym, która również wytwarzał owe pomidory i faprykę. Tak.
To jest ta dyskusja, którą prowadzimy bardzo burzliwa i na razie reformy się nie udaje, bo jednak są różne interesy i punkty widzenia bardzo dziś dziękuję za rozmowę. Profesor poulina Kramarz z Instytutu nauk o środowisku na wydziale biologii nasytecie Jagiellońskim była państwa gościnią za co jeszcze raz bardzo dziękujemy. I myślę, że w wielu z entuzjazmem, jeżeli nie wszyscy myślą o nadchodzących miesiącach pełnych warzyw i owoców. To już koniec dzisiejszego programu, który przygotowałyśmy dla państwa z Katarzyną murawską, realizowali go Filip Górski i Adam szuraj za chwilę informacja, a po nich Michał Waszkiewicz zaprosi państwa na jeszcze więcej sportu, a świato podg. Zwiń «

Nowalijki, czyli sezonowo, taniej, zdrowiej i ekologiczniej

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 14:00

Najnowsze Podcasty

Populista Robert Fico wygrywa na Słowacji - "Te wybory były o wojnie"

Rywalizacja Donalda Tuska i Jarosława Kaczyńskiego

Scenariusz 5. Rząd mniejszościowy opozycji z poparciem Konfederacji

''Marsz Miliona Serc pokazał, że ludzi, którzy mają dość szczucia w Polsce jest ogrom''

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL