''Pasażer'' i ''Stella Maris''. Dwie najbardziej szczere książki Cormaca McCarthy'ego?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Kultura osobista.
To jest kultura osobista filipkakusz przy mikrofonie ze mną jest Karol Jałochowski, dziennikarz naukowy tygodnika. Polityka dzień dobry, dobry dobry nie tylko dziennikarz i nie tylko naukowy jesteś, reżyserem film owiir dokumentu zapisu rozmowy między Davidem kracauerem, a kormakiem maccartm jednym z najwybitniejszych żyjących amerykańskich pisarzy. No i tu jest chyba konsensus krytyków PiS USA i ze świata kormach Mac karty po kilkunastu latach milczenia wydał w zeszłym roku 2 nowe powieści pasażer i Stella Maris te powieści pod koniec czerwca ukażą się w Polsce nakładem wydawnictwa literackiego przełożył je Robert Suduł. Ty już obie te powieści przeczytałeś na początku roku twój tekst na ich temat ukazał się w polityce i piszesz o nich tak radykalne i schyłkowe wspaniałe i nieznośne mówią o nim o kormaku więcej niż wszystko co dotychczas napisał. Odnosisz się do nich w kontekście też dotychczasowych powieści makadiego, ale z twojego tekstu wynika. I ja przynajmniej mam takie wrażenie, że zupełnie inaczej spojrzę na te książki osoba, która dopiero od nich zacznie przygodę z MAK karty, a zupełnie inaczej czyta się jej w kontekście całej twórczości pisarza.
Tak, wydaje mi się wierzę, że ja w ogóle chyba nie do końca rozpatrywałbym te powieści w kategoriach literackich. Te 2 ostatnie, o ile te pierwsze te początkowo jeszcze za pallachów późniejsze z pogranicza Stanów zjednoczonych i Meksyku. To jest to taka moc.
Strażnika sadu do drogi to były.
Powieści to były powieści tak, no jest i one to była głęboka literatura. To była taka soczysta gęsta literatura, natomiast te 2 powieści wydaje mi się, że są wynikiem bardziej przemyśleń takim natury naukowej czy się o topoglądowej kormaka. Mniej chyba taką klasyczną literaturą, tak tak na to patrzę takie mam odczucie i jeśli ktoś zacznie lekturę od tych książek, to może odnieść w wrażenie, że, że kormak jest zupełnie inny pisarzem niż ten, który, którym był na początku swojej drogi.
Ale spory problem w ogóle mają recenzenci z tymi książkami, bo przeczytałem sporo sążnistych tekstów publikowanych na ich temat w nework dałem się w gardianie w czasopismach poświęconych literaturze. No i tam krytyce się tak ściskają, bardzo mocno, bo nie są w stanie wprost mi powiedzieć, tak to jest dobra rzecz. Nie to jest słabe zakończenie kariery.
No myślę, że ta powieść rodzi wielo nieporozumień, bo ona się porusza nas styku nauki, to nauki takiej najbardziej wyrafinowanej nauki. No mówiąc krótko mechaniki kwantowej.
Mówimy jeszcze opowieści pasażer, czyli tej, jakby głównej części.
Nie ona obie stewarii też też dotyczy tego też też w sumie dotyczy problemu istnienia realności czy rzeczywistości roli obserwatora w pracy i rzeczywistości. To są takie pytania, które urodziły się czy zaczęłyby stawiane 100 lat temu w chwili narodzin mechaniki kwantowej wcześniej nie były stawiane w taki mocny sposób i kormak. No od już 20 chyba 5 lat przesionka tego typu pytaniami czy też te pytania są na porządku dziennym jego jego jego życia, spędza czas w miejscu zwanym santafae Instytut, gdzie o tych rzeczach się dyskutuje? Przylanczu przy śniadaniu przy kolacji non stop. I wydaje mi się, że, że te tematy, że to tak naprawdę te tematy są jądrem obu tych powieści.
Jak to spędza czas, to już się wybiegniemy trochę na bok. Wrócimy jeszcze oczywiście do samych książek, ale co znaczy spędzać czas w Instytut w Santa fe Instytutu, bo to jest pisałeś też o tej inicjatywie. To jest bardzo nietypowy Instytut i no rzecz, która nie ma porównania chyba jeśli chodzi o w ogóle instytucje, czy to naukowe, czy badawcze w całych Stanach Zjednoczonych.
Co więcej nawet próbowano klonować ten pomysł zaraz powiem, na czym to polega, gdzie indziej wielokrotnej to się nigdzie nie udało być może ten kontekst nowego Meksyku tego rozrzedzonego powietrza tych gór tego, że na horyzoncie maja czy instalację losalną ostatnie miejsca, gdzie realizowano program machattan, czyli inaczej budowano bomba atomowo, piewszą może to robi to różnicę, a Instytut powstał po to, żeby zmierzyć się już nie właśnie z problemem bomby czy zbrojenia, tylko z problemem jeszcze większym, czyli tym, co dzieje się w bardzo złożonych układach, takich jak układ np. społeczny, jakby tego typu układy złożone z wielu elementów nie poddają się prostej analizie, gdzieś tam się w tych układach rodzą prawa, których nie sposób wywieźć. Z takich takich praw prostych najprostszych podstawowych, a jednocześnie my wszyscy funkcjonujemy w takich układach i od losu tych układów od stabilności tych układów zależy przyszłość i to, czy zawalimy sprawę z klimatem, czy nie. No i ten Instytut powstał on powstał z inicjatywy osób, które no trochę tak uciekły mentalny z programu loanas, to byli ekonomiści i fizycy i bioloody rozmaite informatycy rozmaite specjalizacje i metoda pracy polega na gadaniu na rozmowie na nieustannym zderzaniu ludzi ze skrajnie różnych środowisk ludzi, którzy posługują się skrajnie różnymi metodami pracy językami, nawet którymi się posługują, bo się okazuje, że samo pojęcie rozumienia np. dla biologa i dla fizyka jest czymś zupełnie innym. I trzeba to jakoś uzgodnić, jeśli chcemy rozmawiać o o losie cywilizacji, np. i kormak spędza tam czas od 25 lat jako taki trochę dobry duch ma tam teraz już chyba nie ma, ale wcześniej miał własny pokój, gdzie na tej słynnej maszynie do pisania ovti pisał wcześniejsze powieści, a teraz pojawia, że ten prawie codziennie nie wiem, jak teraz, bo jest już jest już starszym panem w tym roku korm.
O karty. Kończę.
Tak. No właśnie, ale wcześniej, kiedy tam jeszcze częściej bywałem kilka lat temu, no był stałym gościem był widoczny codziennie w zasadzie i można było bez problemu go zaczepić i pogadać o o czymkolwiek.
Ale jak on tam trafił, to jest jedno pytanie, a drugie, które mi przychodzi, kiedy ciebie słucham, czy ta metoda ciągłego zdarzenia poglądów dyskusji osób z różnych środowisk daje rzeczywiście jakieś efekty i pozwalana odpowiedzieć na pytanie związane z przyszłością i z tym jak się będzie kształtować cywilizacja?
Dalej pewne pewne nie będę chyba chodził w szczegóły, ale jednak pewne pomysły podsuwa. Okazuje się np. że bardzo podobne prawa wzrostu rządzą organizmami żywymi czy to są rośliny, to zwierzęta, niezależnie od ich rozmiarów, ale też miastami. I z tych praw wynika jednoznacznie, że w przeciwieństwie np. do zwierząt do ssaków te miasta, jeśli te prawa są prawdziwe, a wydaje się, że tak będą się rozrastać w sposób niekontrolowany i jest to jakiś tam kłopot, znaczy mamy naukowy dowód albo prawie dowód, że no musimy wiele wysiłków włożyć w to, żeby powstrzymać ten niekontrolowany wzrost. I to już nie jest intuicja. To jest to jest wiedza i tego typu tego typu pomysłów tam się wiele narodziło i też, jakby sposób funkcjonowania tego tej instytucji polega na tym, że sam w samym ją mądrze Instytutu jest tylko kilka osób. Natomiast setki, a może może 100 osób. To są znakomici badacze z rozmaitych instytucji na całym świecie, którzy są tak na orbicie i tam się pojawiają co pół roku, co kilka miesięcy spędzają kilka tygodni, zderzając te poglądy swoje pomysły itd. no z tego coś i wyjeżdżają z bagażem może jest bagażem właśnie z jakby skarbem nowego nowej idei.
Ale co kormak ma karty, wnosi do działania tego Instytutu.
No on wnosi zamieszanie takie pozytywny, znaczy wnosi inny porządek myślenia literatura jest opisem nie sposobem opisu rzeczywistości nie lepszym nie gorszym niż fizyka czy matematyka i z takiego zdarzenia rodzą się dobre rzeczy. No przychodzi z pomysłem czy z takim sposobem patrzenia świat na świat, który może się przydać, może być inspirujący i z takiego zdarzenia coś sensownego? Może może wyjść? On zresztą nie jest jedynym pisarzem, czy osobą, która parasie sztuką jakoś, która w Instytucie się pojawiała był tam np. przez dobrych parę lat chyba sam przepart dramatopisarz. Aktor zdaje się, że 1, że jest jedną z rezydentek jest andra wul w to jest autorka wspaniałej biografii Aleksandra wonubolta tego typu osób, artyści też gry wizualni tam się pojawiają. To jest tego typu miejsce i w przeciwieństwie do innych podobnych miejsc, jakby z tego rzeczywiście coś sensownego się rodzi.
Wiadomo już w takim razie co kormak ma karty wnosi i też po tychjściach. Wiadomo co z tego Instytutu wyniósł?
Tak no wyniósł właśnie takie rozdarcie. Myślę, że rozdarcie dotyczące tego jak na te rzeczywistość patrzeć, czy mamy na nią wpływ, czy jaka jest rola przypadku myślę, że to istotne bardzo istotne pytanie. Czy ten świat jest deterministyczny, czy zupełnie przypadkowe, to są pytania bez, których zadawania można żyć i można rozwiązywać równania i można budować komputery. To wszystko działa perfekcyjnie, no ale one są tak trochę od wielu lat od właściwie 100 lat są spychane gdzieś na 02.03. plan, ale kiedyś przyjdzie nam się z tym zmierzyć. No i być może pierwszą dobrą metodą literatura. Powiedz trochę o tym, w jaką fabułę są opakowane. Te pytania, dlatego, że to jest też bardzo nietypowo już na takim poziomie czy to naracyjnym czy umiejscowienia, czy nawet bohatera bohaterki, która która, która pojawia się w tej powieści? Tam tu są zabiegi nietypowe dla maketiego, którego znamy właśnie dla sześćdziesiątych aż do lat dwutysięcznych? No myślę, że najbardziej nietypowe jest to, że bohaterką, a przynajmniej jedną z bohaterek jedno pary bohaterów jest kobieta jest dziewczyna z tym kormach zawsze miał kłopot bohaterami zawsze byli mężczyźni kobiety były co instrumentalnie traktowane, jeśli chodzi o taki warsztat literacki, więc to jest dość wyjątkowe, myślę, że fabuła ona jest ona jest kwantowa, to znaczy tam są skoki takie ruchy brałna trochę i bohater pierwszy powieści. On się chyba nazywa Bob jest nurkiem, który żyje z odzyskiwania przedmiotów zatopionych pod wodą i on wykonuje taką podróż, która wdaje mi się mieć wiele wspólnego z biografią samego kormaka, to znaczy wykonuje podróż po noem orlanie po pograniczu amerykańskim pallachach. Chyba już teraz nawet nie do końca pamiętam, ale pojawia się w tych miejscach, które dla kormaka były kluczowe, w których osdzą fabuły wcześniejszych powieści, w których też żył, więc wydaje mi się, że to coś, bo to nawet nie wiem, czy to jest powieść jest ukrytą autobiografią jest jakimś takim wspomnieniem takim zapisem Stanów ducha sprzed lat kilkudziesięciu aż do dzisiaj. Tak, natomiast druga powieść jest Tea Marii, to właściwie monolog czy też dialog, który to czy bohaterka Alicja siostra bohatera głównego bohatera pierwszej powieści ze swoim lekarzem, bohaterka schizofreniczna z ogromnym problemem takim mentalnym. Ja myślę, że te elementy tej formy pojawiały się już we wcześniejszych powieściach w powieściach kormaka nakretyiego, ale tutaj posunął się już tak do skrajności, znaczy poszedł na całość bez kompromisów.
Wspomniałeś, już 3 × o tym, że to może nie być powieść, niemniej jednak na poziomie takim podstawowym dostajemy dużo objętościowo tekst zamknięty w okładkach wydany przez wydawnictwo literackie, więc musimy to traktować jako książkę jako literaturę, to się znajdzie w księgarniach, a nie nigdzie indziej raczej pod literaturą piękną niż pod filozofią. Sądzę, więc muszę zadać pytanie z perspektywy czytelnika kormarka ma kartego wiernego, ponieważ mam pewne obawy związane z tą książką, to ich absolutnie nie rozwiałeś, dlatego że biorąc pod uwagę te strzępy tekstów i literatury, którymi nas raczył przez ostatnie lata, to znaczy dramat szanse limit i scenariusz do filmu adwokat. To były takie teksty, gdzie nie było za wiele fabuły, było natomiast dużo pełnych patosu monologów i nauczony tym doświadczeniem będę sięgał potenowe książki z takim niepokojem, że właśnie nie dostanę bohaterów, a wehikuły, które mają mi przekazywać jakąś prawdę. I właśnie ta fabuła zejdzie zupełnie na drugi.
Plan już myślę, że te powieści czy to powieści, o których wspomniałeś, powstało dla pieniędzy, a tak sądzę, natomiast te 2 ostatnie powieści to są rzeczy, być może najbardziej szczere, które kormok popełnił.
Próbując jakoś zakończyć rozmowę, muszę się jeszcze spytać, czy warto sięgnąć twoim.
Zdaniem. To bardzo trudne pytanie warto nawet jeśli wyrzucić te książki, jeśli odrzucisz po po 2 dniach, myślę, że warto to jest wspaniała próba przełamania schematu, który własnoręcznie się zbudowało. Myślę, że to jest ogromna zaleta tych ogromny atut tych książek.
Polski czytelnik przekona się już niedługo, czy warto, dlatego że 2 nowe książki karmaka ma kartiego, pasażer i Stella Maris ukażą się 28 czerwca nakładem wydawnictwa literackiego, przełożył je na język Polski, podobnie jak poprzednie teksty ma kartiego Robert Suduł bardzo ci. Dziękuję za te rozmowę. Karol Jałochowski, dziennikarz związane z tygodnikiem polityka dziękuję ci bardzo dzięki. Serdecznie zbliża się godzina dwunasta informacje w radiu tokfem, dzisiejszą kulturę osobistą przygotował Tomasz Kopka po godzinie dwunastej przywita się z państwem Mikołaj-li zód w programie, a teraz na poważnie. Ja się nazywam Filipka Kusz spokojnego popołudnia. Zwiń «

''Pasażer'' i ''Stella Maris''. Dwie najbardziej szczere książki Cormaca McCarthy'ego?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: KULTURA OSOBISTA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 05:00

Najnowsze Podcasty

Swoją historię opowiada Łukasz Krasoń

Nowelizacja ustawy o lasach potrzebna od zaraz

System kaucyjny się zbliża. Co to będzie?

Czy będziemy tęsknić za "Sex Education"? Recenzujemy finał serialu

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL