REKLAMA

Prof. Ewa Łętowska: Prezydent może stosować prawo łaski wedle uznania. Wyręczając sąd pospieszył się zanadto

TOK360
Data emisji:
2023-06-06 18:30
Audycja:
TOK360
Prowadzący:
Wojciech Muzal
W studio:
prof. Ewa Łętowska
Czas trwania:
09:50 min.
Udostępnij:

Ekonomia360: Stopy procentowe bez zaskoczeń i bez zmian Zapora w Nowej Kachowce zniszczona. "Mówi się o 80 miastach i wsiach pod wodą"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu

Rozwiń » Mariusz Kamiński i inni byli szefowie CBA ponownie staną przed sądem w sprawie tzw afery gruntowej. To po dzisiejszej decyzji Sądu Najwyższego, który skierował sprawę do ponownego rozpatrzenia. Sąd uznał, że panowie nie mogli zostać ułaskawieni przez prezydenta Andrzeja Dudę przez prawomocnym przed prawomocnym wyrokiem wbrew temu, co ogłosił w piątek w swoim orzeczeniu trybunału Konstytucyjny moimi państwa gościem jest teraz prof. Ewa Łętowska, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie w stanie spoczynku, była Rzecznik Praw Obywatelskich. Dzień dobry, witam, to kf witam i na początek chciałem panią poprosić właśnie o komentarz do tego wyroku w kontekście tego piątkowego wyroku. Jak pani na to patrzę?
W momencie, kiedy pan prezydent przed kilkoma laty ułaskawił osoby, które były jeszcze w trakcie rozpatrywania sprawy niezakończonej wyrokiem prawomocnym sądowym. Pan prezydent powiedział, że chce wyręczyć sądy i dlatego zastosował prawo łaski, otóż nie ma żadnych wątpliwości, że pan prezydent może stosować prawo łaski wedle własnego uznania. I kiedy wtedy, kiedy kieruje się, jakimi motywami to jest jego rzecz, tyle tylko, że w momencie, kiedy dotyczy to osoby, która jest w trakcie postępowania sądowego, czyni to przedwcześnie. I cała sprawa miała u swojego podłoża właśnie wątpliwości dotyczące tego, czy aby pan prezydent się nie pospieszył, zanadto wyręczając sądy w konstytucji. Mamy podział władz na władzę ustawodawczą wykonawczą i sądowniczą brambuła konstytu mówi, że wykonywanie podziału władz wymaga współdziałania władz, a zatem, jeżeli są jakieś, wątpliwości, to to raczej należy je tłumaczyć w taki sposób, żeby nie uszczuplać kompetencji tych tych władz w stosunku, do których ktoś sobie rości w możliwość wkroczenia. Zatem ta rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego teraz to, które nastąpiło jest tylko konsekwencją wyciągnięcia ostatecznych wniosków z przepisów konstytucji o podziale władz i w trybunału i Sąd Najwyższy uznał, że w tej sytuacji orzeczenie uwaga Trybunału Konstytucyjnego, który w międzyczasie potwierdził prerogatywę prezydenta do wykonywania prawa łaski. Ma wszelako ograniczenie w samej konstytucji i do tego sprowadza się cały problem.
A proszę powiedzieć, co ta sprawa w ogóle mówi nam o prawie łaski? No bo dzisiaj po wro ciągu.
Łaski jest prerogatywą prezydenta, to znaczy prezydent nie musi się tłumaczyć z tego, jakimi względami się kieruje. Nie musi specjalnych zapowywać jakichś specjalnych procedur, np. wynikających z innych ustaw, ale jest skrępowany konstytucją, a z konstytucji wynika, że sprawowanie wymiaru sprawiedliwości jest wyłączną podkreślam wyłączną kompetencją konstytucyjną trzeciej władzy, czyli sądownictwa. I w tym zakresie pan prezydent, tak jak wszystkie władze podlega konstytucji, a więc podlega temu ograniczeniu. W związku z tym pan prezydent może wszystko, ale poza tym, że nie może wkraczać w kompetencje sądu.
Proszę powiedzieć, co ta sprawa na tym etapie mówi nam o polskiej praworządności? No bo mamy do czynienia z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego w piątek w takim ani innym brzmieniu z tym wyrokiem, który zapadł dzisiaj Sądu Najwyższego, jakby to pani nazwała Sąd Najwyższy się nie nie byłemej presji, jaki zostałabudowany?
W tej chwili mój Boże. No jesteśmy w tej chwili i tutaj nie ma, co udawać w stadium dosyć głębokiego kryzysu praworządności, który zresztą rzutuje na bardzo wiele kwestii. I w tym właśnie w tej konfiguracji, o której rozmawiamy sytuacja jest taka, że to są historycznie rzecz, biorąc to się zdarza zawsze, że władze takie jak władza wykonawcza władza wykonawcza, to znaczy rząd, to znaczy prezydent, bo to też jest władza wykonawcza, one trochę lubią się z przyczyn politycznych rozpychać łokciami w stosunku do judykatywy, czyli w stosunku do sądów, ale również w stosunku do legislacyjny. To znaczy parlamentu, dlatego że np. no znana nam praktyka, że powstają jakieś projekty ustawodawcze i one idą jako powinny iść jako projekty rządowe, a w rzeczywistości rząd podkłada te projekty grupie posłów, żeby ona je wnosiła jako własne. Egzekutywa lubi się chować, lubi się ukrywać, lubi się rozpytać mukciami, kosztem innych władz. I właśnie ta sytuacja, o której mówimy, jest przykładem tego rodzaju właśnie rozepchnięcia się, dlatego że wolno władzom konstytucyjnym wszystko z wyjątkiem tego na co im zezwala nie zezwala konstytucja, a teraz co do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w gruncie rzeczy. No cóż ja przedstawiam to rozumowanie, które uważam, którym lidyktuje moja wiedza i moje umiejętności w zakresie interpretacji prawa i tego, co ja o prawie wiem, jeżeli chodzi o Trybunał Konstytucyjny, obecnie no nie znajduje się on w Kwitnącej formie z różnych przyczyn, dlatego że u nas niestety polityka zmieszała się w sprawy, które nigdy nie powinny akurat o politykę zatrącać i kryzys praworządnościowy, z którym mamy do czynienia właśnie m.in. na tym polega, dlatego też to, co przedstawiłam ta wykładnia konstytucji zgodna z moją najlepszą wiedzą i umiejętnościami. Wydaje mi się powinna przemawiać przeciwrozstrzygnięciu, które wyemitował nie tak dawno trybunał konstytucyjnym.
Wracając czy na chwilę do samego prawa łaski? Co wynika dla obywateli, jakby z tego dzisiejszego wyroku także no bo nie można przedwcześnie kogoś się ułaskawić choćby z tego względu, że pokrzywdzeni w jakiejś określonej sprawie mają prawo też do sprawiedliwego procesu do rzetelnego procesu i ułaskaienie może nastąpić dopiero jak już zapada wyrok. To prawda w ich interesie jest również, co by pani tutaj powiedziała?
Akurat o tym wspomina, to wspomniejmy, jaka była konfiguracja w tej konkretnej sprawie. Tam chodziło o to, że byli skazani w postępowaniu karnym, funkcjonariusze państwowi i jednocześnie funkcjonariusze państwowi byli jednocześnie stronami postępowania, były osoby trzecie to, które były w jakiś sposób też poszkodowane w tej sprawie. W związku z tym interesy tej grupy nie były jednakowe te prawo łaski dotknęło tutaj dbójki funkcjonariuszy, a to dlatego zresztą tak się śpieszono, że powstawał nowy rząd i osoba skazana nie mogłaby być ministrem o to chodziło. I dlatego prawdopodobnie pan prezydent przyspieszył swoje działania i nie być czekał do momentu, czy mógł to zrobić zupełnie spokojnie bez żadnych problemów, kiedy zapadły rok re być wyrok też uniewinniające. Natomiast osoby, które były zainteresowane w uzyskaniu rozstrzygnięcia, czyli osoby poszkodowane w sprawie na skutek działania Sądu Okręgowego, który umorzył postępowanie, dlatego że byłoby mi było udzielone prawo łaski w stosunku do sprawców tej afery gruntowej zostały pozbawione możliwości uzyskania wyroku sądowego, więc w związku z tym rozstrzygnięcie pana prezydenta korzystne dla sprawców przestępstwa urzędniczego było głęboko niekorzystne i to z przyczyn konstytucyjnych, dlatego że pozbawiono możliwości uzyskania wyroku sądowego dla osób poszkodowanych w tej sprawie. Dlatego ta sprawa ma podwójny aspekt Konstytucyjny nie tylko naruszenie podziału władz, ale również pozbawienie obywateli możliwości skorzystania z prawa do sądu i w tym zakresie jest odpowiedź na pana pytanie rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego umocnia gwarancję dla obywateli, że ich sprawa przedtoczy się przez wszystkiestancje sąduowy.
No i stąd wyrok sprawa trafia do ponownego rozpatrzenia. Bardzo dziękuję za ten komentarz profesor wałentowska, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w sprawy stanie spoczynku, była Rzecznik Praw Obywatelskich, a już za chwilę połączymy się z lesią ewakuliuk ukraińską dziennikarką, która opowie nam o tym, jak wygląda ten proces ewakuacji z zalanych terenów w Ukrainie w okolice Lwowa. Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: TOK360

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA