Najpierw przechył w lewo, a teraz "poza skalę" w prawo - chilijskie zmagania z konstytucją

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Światopodgląd Agnieszka Lichnerowicz, a w studiu Radia to KFM Mateusz macin. Dzień dobry, dzień dobry, dzień dobry państwu, socjolog latyno, amerykanista, współpracownik wyborczej i tygodnika, polityka, a w kontekście nasze książki, szczególnie podkreślę, że autor książki koniec Tęczy, czyli po pinoczecie, bo będziemy o Chile rozmawiać. To jest wydaje mi się niezwykle ciekawa i fascynujące fascynująca walka czy fascynujące są zmagania, czyli czyków spisaniem konstytucji znajdziecie państwo m.in. rozmowę naszą z Mateusz Mar wieczorem, gdzie bardzo ciekawie może dostrzeżecie te porównania między polską, a Chile, więc nie będę ich teraz przywoływać, ale później jest to element procesu transformacji ustrojowej po systemie autorytarnym w Chile. No i próbują nopsyć konstytucję, skracając te zmagania po protestach ulicznych wybrali prezydenta bardzo progresywnego, potem ciało konstytucyjne, które tą kontekst konstytucji napisało też bardzo progresywne ciało i konstytucja niebywale nowoczesna. No ale potem było referendum i konstytucja upadła odbyły się kolejne wybory do rady konstytucyjnej nieco zmienionej i rada konstytucyjne tym razem skręciła w to prawo i to bardzo na prawo. I teraz dziś jak rozumiem, ruszają prace nad drugim tekstem konstytucji.
Tak i myślę, żeby oddać dobrze ducha tego, co się wydarzyło w, czyli przez ostatni miesiąc, bo tu mówimy o tych wyborach z 7 maja, czyli no niecały miesiąc od naszej rozmowy. No to myślę, że stwierdzenie skręciła w prawo w ogóle nie oddaje skali zmiany, dlatego że te ostatnie 3 lata procesu transformacyjnego procesu Konstytucyjnego w Chile to jest pasmo ogromnych i też jednoznacznych triumfów progresywnej lewicy, ale też takiej lewicy pozapargamentarnej, aktywistycznej miejskiej zorientowanej na klimat zorientowanej bardziej na tożsamość niż na takie tradycyjne. Jeszcze powiedzielibyśmy, miałem zimno wojenne, nawet postulaty lewicowe gdzieś związane z warunkami pracy z kwestiami materialnymi rzeczywiście 2019 to są te protesty one szybko doprowadzają do upadku rządu ówczesnego prezydenta konserwatysty Sebastiana piniery. Mamy zgodę na nową konstytucję wybieramy nową konstytutuantę, tam przygniatającą większość mają właśnie te nowe ruchy lewicowe, nawet nie te stare partie socjalistyczne. Ta konstytucja upada 4 września zeszłego roku upada 60 kilku procentową przewagą czy 60 kilka procent czylijczyków ją odrzuca w referendum, dlaczego upada. To dużym skrócie jest zbyt skomplikowana, jest nie wyjaśniona obywatelom. Ma jest bardzo dużo fake newsów i jakiś szkodliwej propagandy wokół niej no ale też przede wszystkim ona troszeczkę za późno. Czy nawet bardzo za późno się pojawia w kwestii tych protestów z 2019 roku. Tam ten entuzjazm społeczny się wyczerpuje.
Tylko było mniejsze.
Okienko, jak się okazuje było dużo krótsze niż się tej lewicy, wydawało do tego jeszcze dzisiaj pewnie wrócimy w rozmowie, natomiast teraz oczywiście mamy do czynienia z drugim podejściem, bo warto powiedzieć, że natychmiast wtedy 4 września, kiedy czyjczycy odrzucałem projekt konstytucji i wychodzi też egzit po z innym pytaniem. Czy nadal chce pan pani nowej czyjskiej konstytucji tam 62% czyjczyków mówi, że tak tak, czyli jest chęć zmiany, tylko nie takiej zmiany, jaka nam została zaproponowana. No i rzeczywiście ten proces toczy się dalej.
Wychylenie z lewa teraz wychyla.
Czekamy właściwie prawo poza skalę, dlatego że 35% w majowych wyborach otrzymuje Partia Republikańska, której przewodniczącym jest HOS Antoniuka. To jest partia skrajnie konserwatywna, obyczaj obyczajowo skrajnie nacjonalistyczna gdzieś ocierająca się. No myślę, że należy to to nazwać tak jak to rzeczywiście wygląda o takie faszyzujące postulaty typu wykopywanie wilczych dołów na granicy z Peru, żeby powstrzymać przepływ migrantów z wenezu czy z karów karaibskich głównie z Haiti chodzę Antonio cast sam nie bierze udziału w tych wyborach ryzyko liderem partii, ale to jest też skrajny konserwaty, Star religijny wręcz fundamentalista, człowiek, który ma dziewiątkę dzieci i chciałby odwrócić wszystkie progresywne zdobycze ostatnich lat w Chile, czyli zakazać rozwodów zakazać małżeństwie jedno płciowych zakazać aborcji. Też przeorać kształt katedry nauk społecznych na uniwersytetach, bo on powie ten taki stary też zimn wojenny argument, że neu marsizm się rodzin na uniwersytetach wszelki fragment społeczny. No ale to nie to jest najgorsze, dlatego że rzeczywiście 35% głosów tam się przekłada na 23 mandaty w tym pięćdziesięciuoosobowym 50 jednoosobowym zgromadzeniu. Ten 1 to jest.
Konstytucyjnym. Tak tak mówimy o taką konscowej.
Instytucji nowej konstytutuancie ten 1 dodatkowy członek reprezentuje ma pół czy, czyli największą mniejszość etniczną, no ale to już jest powyżej progu weta, tak więc każdy postulat, który długa w wyborach lewica, która miała nieco ponad 28% i ma 16 miejsc wyprodukuje on może zostać właściwie natychmiast natychmiast wyrzucony przez okno przez skrajną prawicę, natomiast trzecie miejsce jeszcze w tym wszystkim w całej tej układance zajmuje dawna centroprawica, czyli taka prawica głównego nurtu staje się wcześniej wywodzi właśnie piniera. I razem, jeżeli sumować sobie 2 bloki, no to jest prawica skrajna i prawica troszkę mniej skraina 34 na 51 miejsca. No to już jest dla weźmie.
To właśnie, czego się pani spodziewać od nawet, odkładając na chwilę fakty, że partie republikańska, czyli ta większość najsilniejsza teraz nie chciała zmieniać konstytucji tej, która jest jeszcze z czasów augustu pilnoczeta, czyli takiego dyktatora prawicowego. No liberalnego, więc co oni mogą wyprodukować, czego się po nich spodziewać?
I już mamy pierwszy draft właśnie przed wejściem do studia, jeszcze czytałem depeszę bomberga na ten temat, dlatego że tym razem ten proces jest troszeczkę inny. Jest.
Bardzo małołą.
Informacji jest bardzo mało informacji i dlatego że ten proces został skłócony i ograniczony pod względem jego uczestników wcześniej rzeczywiście te deliberacje trwały rok. Ta pierwszegotuanta miał 150 członków, to się potem skończyło dużą katastrofą, da lewicy, bo te różne małe ugrupowania lewicowe nie potrafiły ani się między sobą porozumieć, ani też w jakiś sposób unormować swojego zachowania.
O tym, że demokrację też trzeba dobrze zaplanować.
Instytucji, ale też trzeba umieć się w niej odnaleźć, bo to rzeczywiście był taki klasyczny problem miejskich aktywistów czy liderów ulicznych takąfialnie, byśmy powiedzieli, którzy potem na tej scenie parlamentarnej w normach procedurach niekoniecznie się mieli odnaleźć. Teraz mamy troszeczkę inny proces, dlatego że najpierw jest grono ekspertów wyłonione z Kongresu, a w kongresie prezydent BOR, czyli ta progresywna lewica też nie ma większości. To warto podkreślić no i nie przygotowali ten szkic i dzisiaj konstytutuanta nad tym szkic, ale czego ty się spodziewasz? Tym jazdy już wiem, czego się spodziewać, powiedziałem ten pierwszy draft i ten pierwszy drf jest dokładnie taki, jakim, że będzie myślę, że najlepiej to podsumowuje wypowiedź HOS antoniokasta zgodnie ubiegłego ubiegłego roku, w którym on publicznie powiedział chilej nie potrzebuje. Nowy konstytucji, więc teraz mamy sytuację absolutnie paradoksalną moc 7 maja, no bo w grudniu, kiedy będzie kolejne referendum już zaplanowane, czyli też mniej niż rok, poprzednio no to czyjczycy będą musieli wybrać pomiędzy skrajnie prawicową starą konstytucją pinoszeta, które jest po prostu neuliberalna, oraz nowym tworem, który im przygotuje prawica w porównaniu porozumieniu ze skrajną prawicą, które mówi, że nie potrzebuje nowego dokumentu. No już wiemy, że w tym trafcie eksperckim dzisiaj przedłożonemu przedłożonym konstytuancie nie ma ani słowa o tych progresywnych postulatach, które miały by zostały zapisane w zeszłym.
Roku. To znaczy, że oni napiszą taką powiedzmy konserwatywno narodową konstytucję czy ją tak ba dziwnie napiszą, że zostanie re odrzrzuconeona w re referendum czy co.
Widzę, że na dłuższą metę niewiele to zmienia w ogóle, dlatego że ten draft jakiś traft musi powstać, bo to referendum się musi zmaterializować. I to prawdopodobnie to będzie absolutne zabetonowanie tej doktryny neuliberalnej, czyli brak naruszenia praw.
Myślę, że to prawo do prywatyzacji wody jak.
To to przykład do dlatego, że to nie istnieje nigdzie indziej na świecie, że czyliska konstytucja od 40 lat uznaje wodę za dobro urynkowione. Tak to nie chodzi o prawo do wody, tylko prawo do handlu, wodą także można po prostu te koncesje nabyć od państwa za śmieszne. Przedłuża.
Pieniądze korporacje surowcowe już wzaają się na lit i no.
Właśnie na nic niekoniecznie, dlatego że lid został zacjonalizowany poza tym dyskusem konstytucyjnym, ale to też wychylając się w przyszłość, czyli bieżące prywatne kontrakty zostaną takie, jakie są. Natomiast te w przyszłości już będą musiały iść przez administrację rządową, tu mieliśmy gorzenie palcem ze strony azjatyckich, korporacje, które mówiły, że no nam się nie podoba, to, że to tak musi wyglądać, aczkolwiek Borcz, prezydent Borcz ma nadzieję, że jednak do jakiejś dialogu dojdzie ten drafto, który mówiliśmy na początku, to jest już widzimy wyrzucenie tej najbardziej chyba progresywnej idei z poprzedniego projektu, czyli pełnego parytetu na wszystkich szczebach administracji i też w partnerstwie publiczno prywatnym tego nie ma nie ma ani słowa o prawach mniejszości seksualnych nie ma ani słowa o prawach mniejszości etnicznych. Nie ma prawie nic o klimacie.
O rdzennych. O.
Oczach, a ma puczach ani pozostałych mniejszościach też nie, więc nie ma absolutnie śladu po tej idei jakiejś progresywnej rewolucji czy progresywnej nowej idei społecznej. Ten projekt jest 3, bo oryginany miał 162 ten ma 126 stron.
I prawdopodobnie to kwestia klimatyczna. Mówimy też mówiłeś tutaj w radiu tokafam, państwo znajdziecie te rozmowy. No, czyli ile ma potężny problem z suszą, to jest już wieloletni problem.
Piętnasty rok z rzędu w tej chwili tak.
I rozumiem, że to nie jest.
Niezebrane pod uwagę na poziomie konstytucyjnym.
I poprzedniej tej progresywnej było jak to.
Najbardziej poprzedniej było i z punktu widzenia inżynierii politycznej czy jakieś mechaniki politycznej, to ja nawet postawię taką kontrowersyjną tezę, że to działa na korzyść tej partii Republikańskiej skrajnej prawicy, dlatego że oni naprawdę starają się jak najmniej rzeczy wpisać do tego procesu Konstytucyjnego, bo dzięki temu upraszczają przekaz, a sobie na wypadek przyjęcia władzy w przyszłości zostawiają większy margines do tego, żeby w bieżącej polityce dzień po dniu. Tak to kształtować, jakim będzie w danym momencie pasowało.
Czyli koniec tego eksperymentu z nową.
Konstytucją ja się nie pokuszę o taką tezę, że to koniec, dlatego że koniec się zmaterkalizuje, będziemy wiedzieć w grudniu, no bo różnie to jeszcze może przebiegać. Natomiast myślę, że to, jakby pokazuje.
To, że wściekłość no właśnie na te paradygmaty na tą starą konstytucję niezałatwione sprawy nierozliczone sprawy no doprowadziła do wyjścia już nie będą, ale to były setki tysięcy ludzi.
3 000 000 3 000 000 w szczycie protestów tak to ludzie prawie takiego było 7 000 000 ludzi na ulicach w Polsce przez miesiąc. To jest taka skali.
I oni rozumiem dalej są sfrustrowani.
Tak, ale ja tutaj przytoczę kilka danych, które pokazują, że ten proces trochę nabrał innych kształtów, dlatego że o tyle, o ile w 2019 czy dwudziestym roku mieliśmy do czynienia z taką bardzo dużą jednością społeczną, bo to były wszelkie klasy społeczne, to też szło na przekój wiekowy. To nieby tylko nie byli tylko młodzi, to nie byli tylko wykluczeni, to byli też starsi ludzie z kasy średniej po prostu takie konstruktywne wotum nieufności dla całej klasy politycznej po osiemdziesiątym dziewiątym roku. Dzisiaj jak sprawdzałem dane, no to już w tej chwili pod koniec maja 46% czyjczyków deklarowało, że odrzuci nową konstytucję, a jeszcze nie było tego draftu, więc oni w ciemno mówili, że tej nowej konstytucji napisanej przez prawicę nie będą chcieli. Natomiast ważne jest 34 powiedziało, że zagłosuje w ciemno za czy za zagłosowałaby za bez raftu 20% powiedział, że jest niezdecydowane. I to kluczowa dana, dlatego że ona pokazuje, jak bardzo się pokazuje, to społeczeństwo przy pierwszym projekcie w tych 2 miesiącach między pokazaniem go w lipcu ubiegłego roku, a głosowaniem we wrześniu liczba niezdecydowanych dochodziła do 45%, więc teraz obie te części się okopały, środek znowu się kurczy i dialog społeczności.
Podstaw ograniczrobki o polaryzację to będą dosyć dobrze i mechanizmy w Polsce rozumiemy bardzo ci dziękuję za rozmowę. Mateusz mecini, socjolog letyno amerykanista, autor książki, koniec ten czy ile po powinno trzecie, bo państwa gościem bardzo dziękuję informację o. Zwiń «

Najpierw przechył w lewo, a teraz "poza skalę" w prawo - chilijskie zmagania z konstytucją

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 21:00

Najnowsze Podcasty

Zetki na rynku pracy

Wyboje Trzeciej Drogi

Test: Cupra - Formentor oraz Leon

Populizm

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL