Drewniane synagogi "namioty" z osmańskimi polichromiami. Niezwykły metysaż kulturowy

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Babel, czyli Rzeczpospolita multikulticykliczny, podkast, w którym dzień dobry mówią Adam Balcer.
I Paweł Sulik, dokąd dzisiaj i czym dziś będziemy się zajmować?
Słuchajcie, zbliżają się wakacje i to jest.
Rzecz obiektywnie warunkująca bardzo wiele innych rzeczy m.in. zawartość spotkaniatu.
Ale oprócz tego no jak wakacje, no to my też pojedziemy na wakacje i no rozstaniemy się z wami na trochę.
Chyba że spotkamy się gdzieś na szlaku wakkacyjnym.
Bo oczywiście podczas dryfu naszego szerokiego trybfu krajuznaw szerokiego dryfu groznawczego, więc chcemy się tak pożegnać, że troszeczkę zareklamujemy coś co wkrótce. I no wiadomo, że jak zobaczycie zaraz no to raczej nie w te wakacje się udacie, żeby to zwiedzać, co rekomendujemy, ale koniecznie jak już będzie można, bo chcemy was zabrać do drewnianych z synagog namiotów z dywanowymi osmańskimi, polichromiami znadniestrój pru wspaniałe zabytki, przejaw materialny metysarzu kulturowego na pograniczu Polski Ukrainy Osmanów Mołdawian itd. a oddziaływanie nawet na Niemcy Babel Rzeczpospolita multikulti podkast historyczny, to oczywiście to jest wirtualna wycieczka, bo jedynie co możecie zobaczyć, to np. zrekonstruowano i nie trzeba już się przestraszyliście o jej.
Ale wystarczy w Warszawie.
O muzeum Polin i stamtąd macie z gwoźdźca wnętrze synagogi. I tutaj wam zapowiadamy, że już po wakacjach zrobimy coś z muzeum Polin bardzo ciekawego i fajnego wspólnie wspólnie tokefem i Polin i Balcer suulkiewicz. Nasz tutaj Sulik w skrócie i jeszcze cała ekipa nagrywamy, więc to nie będzie tylko fonia, ale także wizja, czyli na razie taki trhiiller.
Tak i tu dżingiel i w tym momencie podkład, które buduje napięcie, ale na większym skrócie, zapraszamy już państwa teraz na takie spotkania, które będą polegały na tym, że Adam będzie opowiadał o tym, o czym dotychczas opowiada tylko, że oprócz właśnie tego, że będzie go słychać. To niego jeszcze będzie nas jeszcze widać, a i wspólnie na rad tokfm muzeum Polin chce taką inicjatywę uruchomić w nadziei, że państwo będą.
Powiedzieć Babel żydowski.
Tak żydowski baweł, że państwo Pr oprócz tego, że coś słyszą, to jeszcze będą mogli poglądać różne rzeczy, a my będziemy naprawdę sięgali. Proszę państwa, bardzo różne materiały bardzo różne także tych o, że się tak wyrażę tych wypraw w różne rejony świata, to przed nami jest jeszcze bardzo bardzo wiele, ale dzisiaj wracamy jak rozumiem.
No nie stre prud, tak tylko pamiętajcie. No tutaj pomyślliście okej sugerują, że powinniśmy tamjechać na wakacje, ale przecież tam nie można jechać, dlatego powiedzieć, że jak już będzie można jechać, to nie no niestety, Słuchajcie tak jak powiedzieliśmy, zaraz zobaczycie, to w trakcie ii wojny światowej te synagogi. Niestety wspaniałe zostały zniszczone, powstawały one przede wszystkim od końca siedemnastego wieku i bardzo bardzo dużym stopniu w xi wieku wzdłuż dniestrój i Prutu jak spojrzymy na mapę, to zobaczycie, że to jest tak więcej odhyrowa, to już blisko granicy z polską do jareszowa. To jest prawie 450 km, ale ściśniemy pochyów jest daleko na północ taki troszeczkę izolowane, ale już od Żydaczowa to się robi taka właśnie skupisko mniej więcej 330 km. I w tym regionie powstaje właśnie pierwsze wspaniałe polichromie, najpiękniejsze największe skupisko i stamtąd prawda ruszą i w świat, bo można mówić o szkole malarski, także powstała po prostu żydowska. Szkoła malarska tych wspaniałych właśnie drewnianych synagog namiotowych. I tutaj oczywiście gwozic jest najbardziej znany, ale mamy Jabłonów Jaryszów Smotrycz, o którym wam nieraz opowiadaliśmy Chyrów, o którym przed chwilą mówiłem itd. i jak zobaczycie czas, możecie też odwiedzać miasteczka w Polsce, gdzie kiedyś były te synagogi, po nastąpił eksport tego wspaniałego zjawiska na zachód, że drewniane, dlaczego tutaj powstają właśnie na tym Podolu Rusi czerwonej na Pokuciu na pograniczu z Mołdawia no, że drewniany to nie ma się, co dziwić, przypomnimy tylko, że w czasach pierwszej pospolitej, jeśli wyłączymy Prusy tam, gdzie był Gdańsk, czy Toruń, to z kamienia cegły to mniej więcej jakieś 3% budynków w procent w dużych miastach.
Tostaw w drewnianą, ale zostawił muowano. To.
Chyba nie do końca. No, więc w małych było jeszcze gorzej, jeśli chodzi o kamień i cegły, natomiast no byliśmy bardzo dobrze z drewna, to jak wydzie no z drewnem. No jestem problem, że jest łatwo opalne. No, więc to jest pierwsza kwestia, że no generalnie Polska drewnianą architekturą stała ta pierwsza RP po drugie, pod dole, czyli Pogranicze z osmańską Mołdawią, to no to macie tutaj od groma tych naszych historii. No lechistanów i babli o tym nakręciliśmy, nagraliśmy od groma handel wielki wg w ramach tego przesmyku polskiego, o którym pisał brodel w wybitny francuski historyk Gdańsk Bałkany Konstantynopol. Oczywiście kluczowe miasto Lwów kupcy z imperium przebywają, osiedlają się tutaj ich rodacy są na Podolu wśród nich syfardyjczycy, żydzice faardyjscy, którzy przynoszą też w sobie E elementy kultury arabskiej, będzie coś takiego, że Turcy podbiją część Podola i powstanie eyalet, czyli województwo Podola będzie istniało prawie 30 lat i część synagog namiotowych właśnie na tych terenach, które były osmańskie, albo były bardzo blisko dalej Chocimiu i wokół niego. Mamy to nazwało Raja takie terytorium wydzielone. To już przy granicy z polską jest po prostu garniz nosmański też był tam mecze byli no była też nie tylko architektura o charakterze wojskowym dalej zjawiska architektura nie bierze się z niczego mamy pewne zjawiska, jakie zjawiska kulturowe. No mamy np. po dole jest bastionem sabataizmu. Opowiadaliśmy wam bardzo dużo, czyli islam z silnymi elementami udaizmu mistyczny IS heterodoksyjny. Tutaj związane bardzo z sabatajemwi, potem mamy w ramach tego sabataizmu, pamiętajcie, jak Kuba franka Olga to karczu księgi Jakubowe sam urodził się w Buczaczu całkiem albo drugie miejsce, gdzie się u wersjach Korolówka. To już naprawdę koło granicy z mołdawwią, a potem ruszył na Bałkany, opowiadaliśmy wam od groma o przejściu na islam, powrót jego całe konwersje itd. wspaniała zresztą książka Opus wite Olgi tokarczk. No, więc mamy okopy świętej, Trójcy tam w okolicy, gdzie urodził się balszem, to w sefadyjczyk, który zakłada coś takiego, jak hasydys, mistycy żydowski, który ewidentnie był w dialogu z sabataizmem. Patrzymy trochę na tą koło myje na bok pokucie, no Karpaty Karpaty, no imigracja tych właśnie wołochu, wśród nich Albańczyków pasterzy i idą z Bałkanów i przenoszą też różne elementy z Bałkanów, a te elementy bałkańskie oddziaływują na imperiumsmański klesmerska muzyka w Mołdawii. Zrobimy wam obiecuje po wakacjach podkasty na ten temat no to po prostu mieszanka cygańsko osmańsko bałkańsko Karpacka, tak więc jeszcze elementami muzyki tatarskie, więc na tym pograniczu. No nie ma się, co dziwić, że powstają wspaniałe cyrk, przepraszam cerkwie też no ale synagogi w tym przypadku synagogi, namiotowe drewniane, które są mają polichromie, właśnie przypominające zdobieniami właśnie dywane, gdy te namioty oczywiście zdobywaliśmy czasami podczas bitew kupowaliśmy, ale oprócz tego produkowaliśmy na miejscu na licencji i Żydzi biorą udział bardzo ważny też aktywny oprócz Ormian w produkcji tureckich namiotów we Lwowie w Brodach brzułkwi. Jak w roku pańskim 1600 pięćdziesiątym dziewiątym Rada Miasta Lwowa, stwierdziła, że król i Jan Kazimierz drógi powinien dostać coś specjalnego stwierdziła. No dajmy mu uznała, że trzeba dać mu coś naprawdę wspaniałego namiot turecki, kto nawet turecki przygotował, kto dostał zlecenie Żydzi lwowcy, to świadczy o ich kurzcie. I oczywiście tak samo z dywanami i popularny import i oczywiście to te najlepsze sztuki i im miejscowa produkcja i widać te wzorce w ornamentyce wewnętrznej właśnie tych synakok. Oczywiście zjawisko to zaczyna się wcześniej oddziaływania na miejscowych Żydów sztuki i tej można powiedzieć wrażliwości estetycznej od Osmanów. Jak spojrzycie to na 50 km na północ od tego regionie regionu, byśmy powiedzieli epicentrum synagog namiotowych nad dniestem leży szarogród szarogród też jest w muzeum Polin. Nie przypadkiem bardzo ciekawe miasteczko Jan Zamoyskiego lokował konclerz nasz żelazny, który też lokował Zamość. I oczywiście oprócz tego kontroluje oprócz miasteczka ma tam cały rodzaj ordynacji Podolskiej ziemie, która jest aż do granic do Dniestru, czyli do granic imperium osmańskim. No, więc chodzi, o co o handel daje przywileje na handel mieszkańców szarogrodu z Wołochami, czyli Rumunami Turkami Tatarami. Wiadomo zajmują się też tym Żydzi Ormianie nadaje prawo składu, czyli nakaz dwudniowego wystawiane na sprzedaż swoich towarów, który obowiązuje przede wszystkim właśnie kupców z Turcji.
Dlaczego na temu zależało, żeby.
No, żeby jak jadąc towarami gdzieś dalej to, co tylko w szarogrodzie się zatrzymają będą w karćśmiee siedzieć z popijać sobie i spcia towar będzie sprzedawany? Wyrwał?
Ja myślę, że takie rzeczy czułem się, żeby mniej problemuowo to cołem się załatwiało. Jeszcze.
Pana, no to był obowiązek chcesz wjechać do miasta, to to handluj to zrobiło się drugie miasto na Podolu po kamienicu Podolskim szarogród. Tak muzeum Polin jest np. informacja i co ciekawe informacje o tatarze, który sprzedał nieruchomość Żydowi, bo to często nam się wydaje, a Tatarzy to mieszkali tylko tam na północy tak w Rzeczpospolitej tam, gdzie były te Litwa Białoruś Podlasie i te meczety. To tam byli nie rozproszeni, byli też takie małe skupiska w różnych miejscach. I proszę bardzo, mamy taką informację i oprócz tego no właśnie pojawiają się Żydzi. Pamiętajmy, że no generalnie Zamoyski wspiera osadnictwo żydowskiej i to takie nietypowe, bo na jeśli chodzi o Rzeczpospolitą, bo przybywają do niego Żydzi se faardyjscy synagoga w Zamościu bardzo dobry przykład tak i ci żydzice faardyscy są albo z imperium osmańskiego albo przychodzą poprzez Włochy, bo tu przypominam wam, że to robiliśmy już sporo na ten temat podkastów sefadyjczycy. To są tereny półwyspu Iberyjskiego, Hiszpanie Portugalia i potem właśnie migrują, trafiają do Włoch, trochę trafia jak bar ruch spinoza do Niderlandów do Amsterdamu i w różne miejsca Europy, ale także właśnie przede wszystkim Afryka Północna imperiumsmańskiej, więc powstaje synagoga w roku 1500 osiemdziesiątym dziewiątym i ona jest renesansowa obronna jest częścią fortyfikacji, niczym Barbakan i generalnie wdobią ją renesansowa atyki ona się zachowała z można mówić takich malniczych zębach i mini basztak na rogach. No i historycy sztuki też mówiono. Widać tu pewne elementy takie właśnie pseudomauretańskie, neouretańskie mauretańskie tak to było związane właśnie z 1 strony mamy Pogranicze zosmanmi, ale z drugiej, którzy oddziaływują też na sztukę, pamiętajmy rumuńską, ale mamy też oczywiście coś takiego, że jest duża podatność miejscowej ludności na tego typu prawda estetykę popularność tych wszystkich dywanów strojów. Czy też oczywiście namiotów. No i ostatnia kwestia no właśnie, skąd pochodzą sefadowie, stefadowie generalnie roznoszą po Europie też sztukę elementy sztuki islamskiej, bo sami się wywodzą właśnie z andaluus. No, więc poseł turecki nie był zadowolony z tej synagogi, bo ona miał charakter obronny i była połączona z murami, więc generalnie te fortyfikację zamek. No momencik powołuje się na traktaty, że nie można takich fortet z granicznych burdować, że trzeba powstrzymać. No, więc Zamoyski, bo stwierdził spokojnie, forteca będzie służyć do tego, żeby Kozacy nie napadali na Mołdawię. No i już, a oprócz tego, jak nie można tylko słowem, to trzeba troszeczkę rączkę posmarować, więc łapóweczka i się od razu czaóż, czyli poseł trochę uspokoił i zaakceptował, więc dalej fortyfikował, ale generalnie zamojski np. nie chciał drażnić imperium osmańskiego, bo on ją znacznie większy problem z Habsburgami zabraniał kozakom najazdów na Mołdawię. I to spowodowało, bo jedną z przyczyn wybuchu powstania na lewajki wtedy właśnie najechali Kozacy te dobra podolskie w tym zniszczyli, splądrowali szaerogród, oparł się im zamek w 1600 czterdziestym ósmym znowu został szarogród zajęty przez kozaków i zniszczony w dużym stopniu wtedy bez walki go zajęli. Był w nim E w lia czelebi szarogrodzie wielki turecki podróżnik, który pozostawił po sobie niesamowite pamiętniki i tak pisał o szarogrodzdzie, stoi ona na ziemi króla polskiego władca i jej ze swoim dziesięciotysięcznym wojskiem zrobił dla Hana. Chodzi o Hana Krymu, uroczyste przyjęcie i pod jej ścianami zrobił bankiet, a kiedy chanowi przywieziono 50 wozów darów 50 wozów ta stwierdzy na powitanie zagrzmiała armaty dalej w niej dużo armat bogata Zbrojownia Cytadela. To niewielkie pięciokonnoomocnienie itd. dolne stanowisko twierdzy, duże on miał miećsamowity taki przewod, jak przewodnik ona jest otoczono napełnioną wodnogrrzskim roowym itd. na ogółem naliczają się tu 20 cerkwi z dzwonami do 500 sklepików 7 drewnianych zajazdów w ogrodach winogrona siliwy i jabka grusza. No, więc mamy oprócz tego informacje, że mołdawskie twierdze jasy Bender i coroka razem twierdzą szarogród znajdują się jakbygby na górnych podstawach trójnogu i odległość między nimi ma po 1 przejściu, czyli generalnie widzimy, że mamy układ pewien miast na szlaku handlowym i szarogród no był w miejscu strategicznym, więc Turcy w 1600 siedemdziesiątym drugim go zajęli podobno się zachwyci, zachwycili nazwali go kuciuuk cystambu, mały stambu, tak jak stąd mamy słowo kucyk, ale.
E wychowani na lek dyrektor dyrektor.
Powiedzieli, naprawdę kuciuk kuciuk maleńkim maleńki sam w okresie panowania tureckiego. Słuchajcie synagoga zamieniła się w meczet i podobno jeszcze na początku dwudziestego wieku na ścianach tej synagogi były właśnie napisy walfabecie arabskim i na zamku też mamy opis, że duża sala na parterze miała stromp belkowany boki belek nosiły napisy pismem tureckim arabskim. Oczywiście o to chodzi dzisiaj jest 1 ślad osmańskiego panowania w szarogrodzcie, to jest murowany słup graniczny, który się zachował i stoi na granicy miasta, ale z szarogród znowu co widzicie, to, co wam opowiadałem, staje się centrum sabataizmu, potem balszem to w często odwiedza miasto, czyli ojciec hasydyzmu tam się za jego przyjacielem jest rabin miejscowy, który jest jej łuczniem i przyjacielem. Tak i oczywiście robi się sytuacja nieprzyjemna, bo wspólnota hasydów miejscowych nie przepadała, zanim no i generalnie go wypędzili. I to także mu zabrali przezbkopisy i lisy spalili na rynku rabina, przed trzebatem wywieziono na wózku, to wywożenia śmieci za bramę miejskich.
Tak się zwalcza inne.
Poglądami to były starcie wewnątrz wspólnoty wiernych, ale wtedy rabin obrócił się i wspiął się na wzgórze i powiedział przeklinam was, czyli po niedługim czasie w mieście wybuch pożar. No to wszyscy zinterpretowali kalą trwa działa ruszamy i przepraszali bardzo właśnie rabina kolena skruszyli się oczywiście i przebłagali go następnie mamy kolejnych ważnych haasydów, jeden z nich Zalman albo calman. W tym przypadku z szarogrodu został pierwszym rabinem wspólnoty żydowskiej w Kiszyniowie stolicy Mołdawii. To jest to miejsce, gdzie też mamy bardzo ważny dla rozwoju muzykieklezmerskiej. I oczywiście on upowszechnia popul prowadzi działalność, można powiedzieć prozęlicką, popularyzuje hassydys śródmiejsowych, to Żydów i to pamiętajmy, to cały czas jest taka sytuacja, że Mołdawia jest lenne mosmański, czyli to nie jest tak, że jest jakaś żelazna kurtyna mur wielki chiński na granicy imperium osmańskiego i Rzeczpospolitej. Nie ludzie są w ruchu, więc mamy teraz Gwoździec, gdzie polecamy wam bardzo cudo, która jest muzeum Polin, jest to także, wiemy, że w 1700 20.09. bez data doszło do w środku do synagodze re do renowacji gruntownej, ale oprócz tego te najstarsze potwierdzone malowidła polichromie są z połowy siedemnastego wieku. Są to w takim razie też najstarsze oprócz tego, że piękne polichromie z tamtego regionu tutaj, co widzimy, że kluczową rolę dla badań upowszechnienia tego cudu z gwoźca odegrał Karol zyndra Maszkowski ze Lwowa, babcia z rodziny ormiański matka Włoszka, typowy Polak pracował nad zaprojektowaną przez Matejkę polichromiu w krakowskim kościele Mariacki. No to można powiedzieć na polni chromiach, to ja się proszę pana trochę znam, bo w ogóle byłem uczniem upatejki i przybył do gwoźca zachwycił się napisał studium wystroju malarskiego. To on właśnie zaczął podkreślać związki z Perską sztuką z dywanami, dostrzegać podobieństwa wzorców, następnie uzupełnił to opracowanie rysunkami, które wykonał na zlecenie polskiej Akademii umiejętności. On można powiedzieć odkrył dla świata Gwoździec i zainteresował nim polską naukę i następnie dzięki temu wszystkiemu była właśnie możliwa w dużym stopniu rekonstrukcja sklepienia synagogii znajdująca się dzisiaj w muzeum historii Żydów polskich Polin w Warszawie oprócz tego jego związki, bo my tutaj nie uciekniemy nigdy od Ukrainy zawsze będzie z nami przez 5 lat na Huculszczyźnie staje się malarzem tzw hucullski. Maluje, oczywiście sceny rodzajowe, różne typy ludzkie huc ludzkie wnętrza cerkwi z polichromiami też, a pejzaże, ale bezdyskusyjnie i jego główna specjalizacja to jest polichromia vitraże, gdzie go możecie jeszcze spotkać, to jest kaplica Czartoryskich na Wawelu, polichromia kościoła w piźnie, gdzie byliśmy w Czechach realizację kościelne w Chyrowie Żywcu w Warszawie Poznaniu znowu w Czechach, czyli generalnie, pisząc o polichromiach. Z wojskca mamy do czynienia z wybitnym specjalistą, walczy w Legionach w czternastym roku wstępuje i wtedy prawdopodobnie stwierdził, że wezmę sobie pseutonim zyndra kim był zyndraam Zyndram z marszkowic herbu słońce. No to jak Maszkowski tak.
Narzuca się.
Sam narzuca się samo. To jest tak. To jest pan, który żył na przełomie czternastego i piętnastego wieku i był Niemcem z Małopolski, ale polskim patriotom. No wiem, że to jest jakiś oksmoron, to jest chore, to jest jakaś sprzeczność wewnętrzna, ale jeśli Karol Szajnocha Polski historyk, napisał o nim tak człek animuszu wielkiego, a prawie hetmańskiego, chociaż osoby niewysokiej, lecz z siadłej. Ależ pan OS z pana.
Siadła skularny był może tak chodziło datki.
Mały taki napakowany ta uważaj na niego czyita, lecz w sensie z dużą szyją imię zdrama z Maszkowic jego herb wszystko wskazuje, że pochodził z wioski zonenberg z sesji stamtąd rodzina pochodziła i są przypuszczenia. Pamiętacie opowiadaliśmy wam kiedyś, że Zygmunt Luksemburczyk wziął sobie z armię węgierską, w niej trochę Polaków i dostał straszny straszny wycisk od Turków i Serbów Serbowie byli sojusznikami Turków w bitwie pod nikopolsk. I podobno zynddram tam był, ale na pewno walczył pod Grunwaldem i z tego powinniśmy być oczywiście wszyscy fani Zyndrama dumni pojawia się na obrazie Matejki bitwa pod Grunwaldem otrzymał na Podkarpaciu. To są tereny Rusi Kijowskiej przy sieętnice i m.in. jego zadanie obbrana przed Tatarami i zbójnikami tymi Wołochami schodzącymi skarpat i wg legendy tam leży właśnie jego ciało zostało pochowane na usypisku kamieni, ale to tylko legenda z czasów Legionów nasz Karol. To, co jeszcze zrobił, to bardzo dużo rysował węglem oraz plus tempera. No i mamy portrety żołnierzy oficerów Legionów, to jest ważne źródło, jeśli chodzi o taką upamiętnienie tego dziedzictwa Legionowa, okej trochę odpłynęliśmy, ale jak widzimy takie wątki poboczne. Lubimy wracamy do Galicji Rusi i bo stamtąd ruszają, ruszamy z malarzami żydowskimi ze szkoły nadniestrzańskiej i nad Prutu ruszamy z nimi na zachód ruszają i gdzie ich spotkamy najdalej w Rzeczpospolitej kurnik Wielkopolsce, następnie Świętokrzyskie Połaniec nad Wisłą kołopacanowa, Ostrowiec Świętokrzyski pińczu Szydłów wzdłuż Pilicy znów jak rzeka Warka. Nowe Miasto nad Pilicą góruje z, który jest na górze przed burz sama Pilica, tam wszędzie powstają później niż nad Dniestrem synagogi drewniane, które w środku są właśnie te polichromie odwołujące się do sztuki Perskiej osmańskiej. Tak samo Litwa perny koło trok po kroje kołoszawli mamy cały zespół, mieliśmy niestety, bo zostały zniszczone, to jest no wielka tragedia synagogi tzw grupa Grodno biały sztuk to za budów, o którym mamy, opowiadaliśmy jako opowiadaliśmy o drukarstwie ukraińskim i białoruskim korzan grudek kołopińska wołpa koło Grodna. Pamiętajcie tamto w ogóle w okolicy są też Tatarzy meczety. To drewniane to też jest w ten sposób i 1 naprawdę wspaniały w środku Mohylew, czyli wschodnia Białoruś nad Dnieprem. I tu pracował haim zegar ze słudzka pasy suódzkie, słynny to też może powiedzieć pas łódzki jest jakby pojawia się tak naprawdę wnętrzu synagogi i bardzo ważny ośrodek produkcji pasów kontuszowych, który za założył, kto Jan madżarski, madżarski węgierski, oczywiście, bo chodził z siedmiuogrodu Ormianin, który karierę zrobił w Stambule, potem Stanisławów niedaleko naszych synagog namiotowych nadniestrem. I wielki skok i do słudzka, więc jest coś takiego, że też tam na północ spokojnie można znaleźć wiele inspiracji związanych z sztuką osmańską i Perską. Co ciekawe uważa się, że ten haim zegar najprawdopodobniej to przodek szagala tego wielkiego malarza, tak więc no można powiedzieć, fach został odziedziczony alel fach to byłlfemis ten geniusz, jeśli chodzi o malarstwo szagala i teraz tak czy znamy jakiś ludzi. Tak znam znam z tych artystów. Ja wybram 1 elizer zusman, który był szyny synem Kantora Szlomo kca z Brody, czyli miejscowość Brody Brodów, przepraszam Brody miejscowość Galicji, właśnie znowu blisko tych naszych niestrowych synagog i co ciekawych, gdzie go widzimy, więc on rusza poza Polskę. I Słuchajcie, trafia tak prawdopodobnie Morawy tam mamy holeszow, a potem mamy 7 synagog, to są synagogi w landzie Bawarii, poprzez boczechy zawsze były powiązane ściśle z Bawarią. I to są synagogi, które są nazywane polskimi o i to są synagogi właśnie lata trzydzieste czterdzieste osiemnastego wieku pięćdziesiąte też i teraz tak jak będziecie w muzeum helisz franki się muzeum. To tam macie część polichromii, która została przetrwała cudem i została tam przeniesiona. Niestety te wszystkie synagogi zostały zniszczone i to nawet przed wojną przez nazistów Niemców nazistów, żeby nie było wątpliwości. Oczywiście, jak była noc Kryształowa i no niestety jest toka tragedia jedna z tych synagow chorób z 1700 30.05. roku. To jest jedyny zachowany przykład całej polichromi, który nie jest rekonstrukcją, gdzie go możecie zobaczyć w muzeum Izraela w Jerozolimie tam został przeniesiony i tam go można podziwiać. Oczywiście, Fakt, że jest u nas SKO rekonstrukcja to nie oznacza, że od wty wymiarze artystycznym miasto gorszej wartości nie, ale oczywiście niektórzy są strasznie wyczuleni, że coś musi być oryginalne. To to mówimy i to, co jest wspaniały i co mnie naprawdę rozczula, że oglądałem zdjęcia. No i mamy coś takiego, że na tej polichromii autor przedstawia takie typowe miasteczko z Podola, które jest pełne cerkwi, cebulastych greckokatolickich i sąsiaduje ono z murami o jerozolim o to miasteczku. No i chyba tutaj się.
Jednoczesność czasu przestrzeni, to w nawias wzięta i bardzo słusznieletko.
Można spokojnie powiedzieć, że tak jak Usza gala podróżujemy lewitujemy.
Wszystko fruwa tak, czy to jest co powiedziałeś na samym końcu nie domaga się doprecyzowania? Czy.
Te przy pana słyszymy nie łapać za słówka.
Ale chciałem zapytać, czy wszystkie te osoby, które zajmowały się polichromiami, to były polichromie na drewnianych synagogach, tak, czyli sama idea, żeby to była drewniana synagoga. Ona się przesuwa na zachód, razem z tymi ludźmi, tak jak rozumiem, to nawet, że gdzieś tam.
Być to znaczy można było pamiętać i wstawić do też była takie rzeczy robione, że robić polichromie na drewnie i drewnem. Wykładasz z budynek synagogę, która nie jest drewniana. Tak, jak możesz mieć np. drewnianą pamiętaj ambonę, tak w kościele, który tak różne możesz mieć ołtarz drewniany i tak w ten sposób tak, ale oryginalnie. To co było największym urokiem tych synagog, to polecam wam poglądajcie sobie zdjęcia w Google archiwalne też są albumy, to właśnie ich ten kształt namiotowy. To wszystko oczywiście nawiązywało, można powiedzieć też do Biblii. Jak wnętrze miało najróżniejsze motywy bibliny, to oczywiście chodziło o namioty, które są bardzo związane z kulturą bliskiego Wschodu. I tutaj możemy opowiadać o przejściu przecież mieszkaniu przez Żydów w namiotach podczas tej drogi z moichrzeszem z Egiptu do ziemi obiecanej.
Aczkolwiek wszystkim państwu polecamy wizytę w muzeum Polin, żeby to obejrzeć to, co jest się ukrywa pod hasłem polichronia, dlatego że ilość symboli i ta kolorystyka, która się tam nazywa, jeśli ktoś tego nie widzi.
Wzorcę. Tak.
To może być toszało mi, ale tym i jak to przebogaty jest świat barw kształtów i symboli, które tam się znajdują, zresztą w muzeum są bardzo dobrze opisane poszczególne elementy dzięki czemu ta wycieczka naprawdę może być fascynującym przeżyciem. I przypominamy, że w naszych planach ambitnych ambitni ludzie mają ambitne plany. Wiadomo, jest współpraca między naszym podcasttem i trochę państwem jako audytorium naszego podkastu Babel czy Rzeczpospolitą multikulti z muzeum historyczów polskich Polin. I szczegóły wkrótce, bo ta faza jest chyba?
Tak, iż możemy dać to.
Do usłyszenia i do zobaczenia w podkaście Babel mówią.
Adam Balcer.
I Paweł Sulik. Zwiń «

Drewniane synagogi "namioty" z osmańskimi polichromiami. Niezwykły metysaż kulturowy

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: BABEL. RZECZPOSPOLITA MULTI-KULTI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 03:00

Najnowsze Podcasty

Swoją historię opowiada Łukasz Krasoń

Nowelizacja ustawy o lasach potrzebna od zaraz

System kaucyjny się zbliża. Co to będzie?

Czy będziemy tęsknić za "Sex Education"? Recenzujemy finał serialu

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL