Rozwiń » Gościem programu jest dr Krzysztof kanapka, prezes spółki bluedot sooluszyn, a także autor w serwisie kosmonauta. Net dzień dobry.
Dzień dobry, witam ze słonecznego Gdańska.
Dzień dobry, Ano właśnie, a m.in. o słońcach będzie mowa, ponieważ teleskop Łeba sfotografował galaktykę, która nosi poetycką nazwę spt zerocz 418 47 to jest Galaktyka odległa proszę państwa od nas o 12 000 000 000 lat świetlnych. Nasz wszechświat liczy mniej więcej 13,8 1 000 000 000 lat świetlnych, więc jest to powiedziałbym zdjęcie bardzo młodej galaktyki, można powiedzieć pierwszego pokolenia galaktyk we wszechświecie. Na czym polega przełom tego przed cudownego zdjęcia?
Poprzez cudowne zdjęcie jest obrazem galaktyki, która z 1 strony wydaje się być już całkiem dobrze uformowana. Nie jest jakaś chaotyczna jak i rozwijająca się w zupełnie jakimś nie za bardzo zorientowanym kierunku, a także w swojej strukturze nie ma tylko samych takich pierwszych powstałych gwiazd złożonych ze zwyczajnych podstawowych z atomów, czyli wodoru i Helu, ale także wykryto w tej galaktyce dużo pyłu, który ma m.in. dużo związków organicznych. W sobie, więc jest to pewien przełom, ponieważ odkryliśmy naprawdę ciekawe ciekawy pył i ciekawą galaktykę, która wydaje się, być bardziej złożona bardziej skomplikowana niż wcześniej nam się dawało. Jak na ten wiek takiejtyki.
No właśnie węgiel m.in. to jest bardzo ciekawe, ponieważ no jak rozumiem dla dla naukowców, to jest pewne zaskoczenie, że węgiel, czyli no nasz podstawowy pierwiastek nasz budulec jest tak stary lepszych świecie.
No właśnie, i tu jest najciekawsza część tego odkrycia, bo wiem, gdy nasz się powstawał, powstało powstał tak naprawdę tylko wodór Hel i być może pewne niewielkiej ilości litu, wszelkie inne atomy wyłącznie właśnie z Węgrem. Czy z tlenem czy zazotem na pewno powstały w znacznie mniejszych ilościach, zatem ten cały te wszystkie atomy, które dzisiaj patrzymy na, z których dzisiaj my korzystamy w naszych ciałach. I mamy je dookoła na ziemi, musiały gdzieś indziej powstać, one powstały w gwiazdach, które, jakby to powiedzieć w tych hutach wewnątrz gwiazd, czyli wiązach i jazd w odpowiednich warunkach te teatr atomy powstawały przez kolejne generacji gwiazd i dotychczas astronoum się wydawało, że to jednak zajęło miliardy rad, zanim taka większa ilość tych cięższych atomów mogła się pojawić we wszech świecie, a tymczasem mamy wyraźny dowód na to, że w 1 praktyce tego tych tych atomów tego węgla np. jest tak dużo, że już może może, że już tam powstały np. drrobinki pyłu i powstały takie tzw dzień wielopierszeniowe węglowodory aromatyczne, czyli coś już bardziej skomplikowanego niż same tylko atomy węgla po prostu fruwające sobie w przestrzeni między międzybiezdnej w tej galaktyce. I to jest naprawdę ciekawe odkrycie.
No właśnie, coś w tej niezwykle starej, a właściwie dalekiej nam galaktyce odległej o 12 000 000 000 lat świetlnych się już paliło. Co to było można powiedzieć, zobaczyliśmy, zobaczyliśmy smog prawda.
Tak, zaczęliliśmy smog paliły się gwiazdy i tych gwiazd prawdopodobnie było kilka generacji, ponieważ każda z tych każda kolejna generacja gwiazd we wszechświecie mam już sobie w swoim składzie troszeczkę więcej tych cięższych właśnie atomów, ponieważ te poprzednie generacje gwiazd już stworzyły i wyrzuciły podczas np. eksplozji supernowych przestrzeń między gwiazdną dużą ilości tych cięższych cięższych atomów. I ponieważ kolejne generacje już była troszeczkę bardziej powiedzmy zanieczyszczone lub też zawęgrlona w tym konkretnym przypadku konkretnymi kolej kolejnymi ilościami atów produkował ich więcej więcej aż wreszcie w całej praktyce tego pyłu i tego węgla było tak dużo, że udało się je wykryć. Nawet tak wielkiej odległości, tak z wielkiej odtchłoni czasu przez nowy teresskop jama EBA i to jest niesamowite odkrycie z tej perspektywy, bo zupełnie inaczej patrzymy w tej chwili napocz na postrzeganie nasz rozwoju początkowego wszechświata. Co jest niesamowite?
No właśnie, a to jest być może dobra okazja, żeby spytać, co my wiemy o tej ewolucji, galaktyk we wszechświecie, to znaczy jak rozumiem, są różne pokolenia gwiazd i galaktyk ta Galaktyka, którą sfotografował teleskop z jamsa ueba jest. Jak rozumiem, młodą, czy powiedzmy pierpy galaktyką pierwszej generacji po powstaniu wszechświata. Jak wygląda ta ewolucja?
No właśnie dotychczas naukowcom wydawało się, że pierwszy galaktyki była złożone z pierwszych takich gwiazd, które miały w swoim składzie tylko wodór. I no nic więcej tak naprawdę i był to takie chaotyczne twory, które kręciły się bardzo blisko siebie, były małe często ulegały kolizjom z innymi pobliskimi obiektami, czyli galaktykami, ekolizje, to znaczy takie przenikanie się gadach tych ze sobą i tworzyły jeszcze bardziej chotyczne twory, które napędzały powstawanie kolejnych właśnie takich gwiazd złożonych z wodoru i Helu. No i tymczasem ta 1 obserwacja sugeruje, że wcale tak nie było, że jednak jakaś forma większej organizacji już wtedy mogła występować w galaktykach, że te generacje gwiazd mogły szybko następować po sobie i mogły tworzyć coraz więcej właśnie cięższych atomów. Tutaj należy chyba zaznaczyć na to, że to jest pierwsze takie odkrycie, które pokazuje, jak dużo nie wiewał przyś świecie i jak dużo się dowiemy. Dzięki literku, powiedziałem imcaewa, na pewno kolejne takie obserwacje innych galakty także tak samo daleko odległych i tak samo młodych przydadzą się, aby potwierdzić, bo może nam wam się zdarzyło, że rzeczywiście spotkaliśmy tylko 1 taki przypadek na 1 000 000 lub 1 000 000 000, który mógł rzeczywiście wyróżniać się względem innych, ale jeśli się okaże rzeczywiście i tu i tam i tam w innych miejscach nieba widzimy podobne stare Arktyki o podobnym właśnie zanieczyszczeniug węgla i smogów. No właśnie tym Węglowym, jeśli tak można powiedzieć w swojej swojej strukturze swojej przestrzeni, to wówczas będzie wyraźnie wyraźn z tej granatu, że musimy odnowować świeże książki o powstaniu wszechświata i ewolucji wczesnejlekty.
No właśnie, tutaj też warto powiedzieć kilka słów o tym niezwykłym urządzeniu, jak jest, jakim jest teleskop Jamesa ueba, który potrafi zajrzeć właściwie do początków wszechświata, czyli sięgnąć swym okiem, tak daleko właśnie jak 12 000 000 000 lat świetlnych? Powiedzmy kilka słów o.
Teleskopię?
To jest niesamowite osiągnięcie techniki budowane przez ponad dekady z ponad dekadę dekadą opóźnienia 6,5 m lustra, czyli tak jak gdyby ludzkie oko miało 6,5 m średnicy. To mniej więcej bylibyśmy takim teleskopem juissaeba, teleskop zbudowany nie ze szkła, tylko z berylu i na swojej powierzchni ten teleskup te układy optyczne mają napylone złoto, aby lepiej odbijać promieniowanie w zakresie podczer czerwonym. A dlaczego w poczerwonym no właśnie tam się dużo dzieje w spektrach i właśnie dużo takich sygnat jak węgiel właśnie jak azo być może tlen i być może kilka innych rzeczy są właśnie ujawniają swoją swoją swoją pozycję i tego.
Z dzień jak rozumiem, zakład, które przez rozszerzanie wszechświata mamy to słynne odchylenie kulku czerwieni, jeśli chodzi w ogóle o widmo, to da dalekiego dalekiego kosmosu. Prawda.
Tak oczywiście, chociaż bym tutaj mocno zaznaczę, że teleskopływa nie służy tylko do obserwacji dalekiego kosmosu. Przydaje się nawet do obserwacji naszego układu słonecznego odkrywaniu komet spoglądaniu na Jowisza na jego księżyce. Zatem jest to wielofunkcyjne urządzenie. Oczywiście bardzo bardzo popularnej mające znacznie więcej zapotrzebowania na obserwację nie jest w stanie wykonać, ale to wyraźnie pokazuje na to, jak dużo takich danych potrzebujemy właśnie, aby zweryfikować ze względu teleskopu. Łeba względem względem tego to już wcześniej odkryto, bowiem tą praktykę np. o której teraz mówimy, już odkryto wcześniej ona była ciekawa odkryto ją za pomocą obserwatorium Alba w Chile, ale wówczas nic tak dużo o jej nie wiadomo było oprócz tego, że rzeczywiście jest chyba lepiej poskładana niż się nam wydawało astronomą i m.in. dlatego zespół naukowców stwierdził, że fajnie byłoby Jamesem łebem, spojrzeć właśnie w TOK, ponieważ już te wyniki z Almy z tego innego obserwatorium były na terenie interesujące, że warto byłoby z ją zbadać troszeczkę dalej i dowiedzieć się coś więcej. No i ich okazuje się krok po kroku, odkrywamy coraz więcej tajemnic wszechświata, w szczególności tego mogę.
Tego typu obserwacje i tego typu odkrycia no pozwalają też spojrzeć na nasz wszechświat z punktu widzenia kosmologia, a co za tym idzie, także filozofii, to znaczy dowiadujemy się z tych odkryć, no także tego, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy prawda.
Spraw pewnością tu akurat to, co jest ciekawe. To jest to, że tego typu cząstki węgla są dosyć ważne, ponieważ podkrywa je się na kometach, istnieją teorie, również, że mogły mieć ważną rolę w powstawaniu życia, także na ziemi. Zatem jeśli już je odkryto we wczesnym wszechświecie, to z pewnością zaraz się pojawi pytanie, zaraz pojawią się symulacje lub modele komputerowe sug sprawdzające. Jak dużo takich cząstek mogło tam być jak dużo one z nich mogło gdzieś tam przyczynić się do powstawania komet, a być może nawet jakiś obiektów pltarnych. To oczywiście jest w tej chwili na granicy z naszego postrzegania i zrozumienia, niemniej jednak ich udział w powstawaniu życia, nawet tego najprostszego był na pewno ważne. Zatem jeśli we wczesnym przechświecie już życie potencjalnie mogło korzystać z budulców, które mogłyby je, jakie tworzyć, to czy we we wczesnym przeświecie mogło już powstać życie. To jest na pewno pytanie, co, do którego niektórzy naukowcy, a być może ich filozofowie, będą sobie zadawali te pytania w najbliższych latach i dekadach?
No właśnie, wspomniał pan o tym, jak duża jest kolejka do tego teleskopu Jamesa ueba. W tym sensie, że no są tysiące naukowców i różnych projektów, które no chciałyby wykorzystać tą urządzenia do przeprowadzenia własnych badań i eksperymentów. Ciekaw jestem, czy zecknął się się pan z takimi naprawdę ciekawymi projektami, które mógłby, do których mógłby posłużyć tereskop jamesewa?
Tak jak najbardziej generalnie może tak powiem moim małym taką spec specjalizacją zainteresowanie jest układ słoneczny, który jest wokół nas. No jak paneć układ słoneczny nasi ił układ taletarny jest ciekawy, bowiem mamy bardzo dużo ciekawych obiektów i w zasadzie teres poływa może obserwować wszystko, co jest poza jego orbitą w kierunku zewnętrznego układu peenttarny na naszego układu słonecznego, czyli wszystkie planety poszukiwanie nowych komet, poszukiwanie nowych obiektów, poszukiwanie nowych nowych nowych zjawisk, które mogą być, które mogą się znajdować na poszczególnych miejscach. I generalnie mogę powiedzieć, że bardzo ciekawe w spraw jest to, że niedawno jeden z polskich instytutów astronomicznych uzyskał także czas na obserwację na teleskopie czy imseba. On akurat nie będzie obserwowa naszego układu słonecznego, on będzie szybko obserwował z 1 brązowego karła, który jest bardzo ciekawy, gdy się jest bardzo chłodny, czyli dosyć mocniej albo jeśli w ogóle przewiduje to właśnie na tym zakresie por czerwonym no i bez tegosko pół Jamesa ueba nie uda się inaczej jego bardziej zbadać. I to może być jedność ciekawych jedno ciekawych obserwacji. No inne obserwacje, których na pewno możemy się spodziewać najbliżych latach, oprócz wspomnianej właśnie galachty, to poszukiwania chociażby nowych jakiś małych obiektów typu właśnie brązowe karły. Czy też czerwone karły bezpośrednim otoczeniu naszego słońca, bezpośrednim to znaczy w naszym sąsiednim gwiednym towarzystwie w sąsiedztwie, czyli np. wł odległości np. od 20 30 lat świetnych od oddziemi i jest to przestrzeń, w której być może wciąż skrywają się małe obiekty, które o, których nigdy nie słyszeliśmy, o których nigdy nie wiedzieliśmy. One są słabsze niż gwiazdy, ale większość oczywiście niż planety i któreś z nich być może są gdzieś w stosunkowo blisko dzięki dzielnicowej łabogi, prawdopodobnie takie odkrycia będą możliwe. Zatem ten teresskup ma naprawdę niesamowite możliwości.
Bardzo dziękuję za ten rozmowę dr Krzysztof kanapka, prezes spółki Blue nad souszyc oraz autor w serwisie kosmonauta Net był gościem państwa i moim i to wszystko, co przygotowaliśmy dla państwa z Bartłomiejem pogranicznym, program realizował Szymon waluta. Za chwilę informacje Radia to krfem, a po nich program połączenia, na który zapraszam w imieniu Jakuba Janiszewskiego, mikołai ZUT do. Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: A TERAZ NA POWAŻNIE
-
10:19 W studio: Jacek Dehnel
-
-
-
-
15:11 W studio: Jacek Harłukowicz
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
-
30.09.2023 18:00 Szkoda czasu na złe seriale36:30 W studio: dr Agata Loewe
-
30.09.2023 11:00 Godzina Filozofów44:27 W studio: Artur Nowak , Tomasz Terlikowski
-
30.09.2023 07:20 Poranek Radia TOK FM - Weekend20:50 W studio: dr Konrad Maj
-
30.09.2023 08:00 Poranek Radia TOK FM - Weekend08:43 W studio: Joanna Solska
-
30.09.2023 07:40 Poranek Radia TOK FM - Weekend14:37 W studio: prof. Maciej Mrozowski
-
-
30.09.2023 08:40 Poranek Radia TOK FM - Weekend15:36 W studio: Natalia Broniarczyk , dr Zofia Szweda - Lewandowska
-
30.09.2023 08:20 Poranek Radia TOK FM - Weekend16:02 W studio: dr Andrzej Kassenberg , Dominika Lasota
-
30.09.2023 08:59 Tak rośnie jedzenie59:32 TYLKO W INTERNECIE
-
30.09.2023 12:00 Magazyn filozofa - Tomasz Stawiszyński37:13 W studio: Michał Kacewicz
-
30.09.2023 07:35 Pod dyktando
-
-
30.09.2023 11:59 Pod dyktando
-
-
30.09.2023 10:40 Młoda Polska14:03 W studio: Jagoda Pijaczyńska
-
30.09.2023 10:00 Młoda Polska22:31 W studio: Kacper Nowicki
-
30.09.2023 12:29 Pod dyktando
-
30.09.2023 13:00 Magazyn filozofa - Tomasz Stawiszyński24:26 W studio: Joanna Nawrocka
-
30.09.2023 13:40 Homo Science25:38 W studio: Leon Ciechanowski
-
30.09.2023 14:20 Człowiek 2.026:39 W studio: dr Izabela Kowalska-Leszczyńska
-
30.09.2023 15:40 Twój Problem - Moja Sprawa21:36 W studio: Tomasz Włosok
-
30.09.2023 16:10 Kampania w TOKu24:18 W studio: prof. Dorota Piontek , prof. Rafał Chwedoruk
-
30.09.2023 15:00 Skołowani28:09 W studio: Rafał Glazik
-
30.09.2023 16:00 Kampania w TOKu04:47 W studio: Pani Joanna
-
30.09.2023 15:20 Twój Problem - Moja Sprawa19:00 W studio: Katarzyna Rozenfeld
-
30.09.2023 16:40 Kampania w TOKu14:16 W studio: Klara Klinger
-
-
-
30.09.2023 21:00 Weekend Radia TOK FM49:12 W studio: Filip Piotrowski
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL