"Zbiednieliśmy w rosnącej gospodarce" - kto stracił najwięcej, a kto jednak zyskał?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Światopodgląd Agnieszka Lichnerowicz dziś na koniec Światopodglądu porozmawiamy o dochodzie szczególnie o dochodzie rozporządzalnym. Co on nam mówi o tym o zmianach o ubóstwie w Polsce te dane opublikował ostatnio Główny Urząd Statystyczny, łączymy się w światopodglądzie z dr. Michałem możdżeniem. Dzień dobrym dzień dobry dr Michał modeń, jest ekspertem ekonomistą związanym z centrum polityk publicznych na Uniwersytecie ekonomicznym w Krakowie jest też współtwórcą polskiej sieci ekonomii. Tam jest dużo, oczywiście liczb i jak to ze statystykami można na nie spojrzeć z różnych stron, więc pozwoliłabym sobie poprosić pana o wskazanie, co w zasadzie z tych GUS owskich danych o dochodzie rozporządzalnym wynika oprócz tej informacji podstawowej kluczowej, która się przedarła do nagłówków, czyli że w 2022 roku. No wszystko życie wszystkich stało się ekonomiczne w Polsce trudniejsze, ale co poza.
Tym to jest w ogóle pytanie, na które jest niezwykle trudne odpowiedzieć dużo trudniej niż mogłoby się też powierzchownie wydawać, dlatego, że to nie tylko jest kwestia złożoności, ale też kwestia specyfiki tego badania bardzo istotna do tego, jeśli będzie okazja, to przejdę, dlatego że wydaje.
Mi się, to możemy zacząć, dlatego, bo pan tak to proszę powiedzieć, bo pan w dużej mierze zwraca uwagę na niekompatybilność tych danych z innymi danymi.
Znaczy może może powiem, jakby najpierw o tym, że są one zapewne kompatybilne z odczuciem bardzo dużej części społeczeństwa. Tak to znaczy nie wiem, czy pani redaktor się zgodzi, czy słuchacze się zgodzą, ale wydaje mi się, że jest dosyć powszechne odczucie, jednak relatywnego zubożenia czy realnego zubożenia, a co jest potwierdzane różnymi wskaźnikami gospodarczymi? Tak to znaczy no płace prawda spadają realnie i to już praktycznie przez cały rok. I pamiętajmy, że to się dzieje w ogóle w gospodarce się stało wszystko w 2022 roku w gospodarce, która urosła o 5%, czyli generalnie dochody realnie rajnie urosła o 5%, czyli w sumie urosła jakieś 20% tak to, uwzględniając inflację, więc to oznacza, że wszystkie czynniki produkcji, tak jak wszystkie czynniki wytwórcze otrzymały przeciętnie rzecz, biorąc wzrost dochodów realny o 5% ale gdzie to się pojawiło, no to no raczej nie prawda nie uparło nowych takich przeciw. No w dużej mierze pewnie w marży i pewnie też gdzieś w kieszeniach rzeczywiście pewnych Kowalskich, ale takich Kowalskich, do których nie trafiają ankieterzy gussu, tak bym to tak krótko. Kró.
Przynajmniej tych najbogatszych tak prof. Bukowski na to zwraca uwagę.
Tak, rzeczywiście rzeczywiście jest tak, że, przechodząc właśnie do tego do tego problemu związanego z kompatybilnością. No dane z badania budżetów gospodarstw domowych, bo o tym badaniu badaniu mówimy są zbierane bardzo bardzo rzetelnie i dokładnie na próbie kilkudziesięciu tysięcy gospodarstw domowych w Polsce. To są Super poważne badania porównywalne międzynarodowo itd. jednak no i one są też ważne nie tylko ze względu na to, że mówią nam coś o tym, jak wygląda tak naprawdę sytuacja gospodarstw domowych, ale też np. są bardzo istotnym źródłem informacji o inflacji, dlatego że badania budżetu gospodarstw domowych wynika struktura konsumpcji, która jest potem wykorzystywana do analizy inflacyjnych do konstruowania. Tak naprawdę wskaźnika inflacji cepii, więc dlatego dlatego z pewną z pewnym niepokojem, jakby można odkryć, że rzeczywiście, kiedy się popatrzy na te na te dane w porównaniu do innych danych, które, które w gospodarce, jakby występują. No nie na takim dużym poziomie szczegółowości, to okazuje się, że bardzo, że występuje bardzo duża niekompatybilność dość powiedzieć, że z danych badań badania budżetu gospodarstw domowych wynika, że przeciętnie Polacy oszczędzali 34% swojego dochodu. No to razem prawda razem z tymi kosztami, prawda kredytów itd. no bo to są to traktowane jako inwestycja, więc także oszczędność, tak ale, ale no no to nie spina się to, z jakim chodzi, jakby doświadczeniem. No nawet prawda no klasy pewnie średniej, do której pewnie należymy, czy tam do bańki, ale przede wszystkim to się nie spina z informacjami zarówno z makroekonomicznej zmiennych w zawartych w rachunkach narodowych. Jak i z danych banków tak to znaczy z danych na temat tego, ile oszczędności rzeczywiście ludzie odkładają w relacji do kredytów, które nabierają itd. bo tutaj mówimy o no w tym lepszym miejscu tym bankowym to jest jakieś 10% pewnie oszczędności tak.
No ale to, jaką tak ogólnie mówiąc, mamy ograniczony czas i też zdolności zaangażowania się w szczegółową analizę ekonomiczną, to, gdyby miał pan wskazać, co w zasadzie one nam pomagają co z tych danych nowego. Wiemy, jak inflacja zadziałała, albo proszę dokonać syntezy tych danych z innymi danymi. Co z tego wszystkiego wynika? To tylko, że udział płac w PK spada, czyli prawdopodobnie jednak w marrze poszły ten wzrost PKB.
W jakimś stopniu rzeczywiście zostały przechwycone przez kapitał. Tak bym to nazwał, jakie były to tego przyczyny to oczywiście trwa debata, może kiedyś będzie okazja, żeby o tej debacie też porozmawiać. Natomiast jeśli chodzi o to bbgd, czyli wyniki, które, które zostały przedstawione, to one na bardzo dużo mówią, to znaczy potwierdzają pewne wskazówki, które sugerują, że jednak pewnego rodzaju wzrost ubóstwa raczej w 2022 roku nastąpił, bo realny realne uszczuplenie dochodów tego najniższego kwintyla, czyli tych 20% najbiedniejszych był najwyraźniejszy tak w 2022 roku. W porównaniu do innych jednocześnie, co jest dosyć interesującą interesujących zjawiskiem w tych badaniach pokazuje jednocześnie spadek nierówności, ponieważ prawda tam na górze, także ten spadek był większy niż przeciętnie na górze drabiny dochodów. I to prawdopodobnie pokazuje właśnie ten niedostatek tych badań, że on nie ujmują po prostu najbogatszych, którzy raczej w 2021 roku mieli tendencje do tego, że troszkę stracili. Natomiast w 2022 roku odbiła się odbiły się dochody, które co jest widoczne po prostu w dochodach z przedsiębiorstw, tak to znaczy z tzw. dochodach mieszanych, czyli, czyli uzyskiwanych z firm jednoosobowych działalności gospodarczych. No, które są prowadzone przy przede wszystkim przede wszystkim przez najbogatszy, tak więc więc to jest jakby taka.
Środkiem tak.
Środek no to się środek jest mniej więcej, jakby ubożeje, tak jak można by było się spodziewać np. z danych o płacach tak, czyli, czyli o te 23% realnego spadku naszych dochodów obserwowaliśmy. I to jest rzeczywiście akurat ten środek, no to tutaj nie jest specjalnie zaskakujący, chociaż trzeba powiedzieć, no, że nieraś tego do końca zweryfikować z tymi danymi, które, które tam no na poziomie makro się analizuje, dlatego że one takiego podziału nie oferują tego właśnie media mediany. Tam nie znajdziemy tak, ale trzeba powiedzieć, że jakby dużo rzeczy też się dzieje, w związku z tym, że te badania były realizowane w 2022 roku, tak przez cały ten 2022 roku, a jednocześnie w 2022 roku odbyła się bardzo bardzo poważna. Reforma tak naprawdę reforma obniżająca PIT tak i teraz ta obniżka PIT u ona się w części, jakby ujawniła w portfelach gospodarstw domowych już w 2022 roku, ale jak zapewne nie chce pani patrzeć w portfel, ani naszym słuchaczom, ale podejrzewam, że wielu słuchaczy ma takie doświadczenie, że duża część tej obniżki ujawniła się dopiero w 2023 roku wraz ze zwrotami z PIT u i tutaj to mogło też zaburzyć wyniki dla części dla części gospodarstw domowych, które no nominalnie prawda zwiedniały. Tak, ale to wynikało z tego, że nastąpiło pewne przesunięcie ich dochodu, który był dochodem przyobiecanym już 20.02. roku, tak bym to tak bym to określił, bo rzeczywiście Ministerstwo Finansów no zmuszone było w pierwszym kwartale tego roku. No wydać na nas, w związku z polskim ładem kilkanaście miliardów, dodatkowo tak, w związku z tym z tymi zmianami, które weszły w życie już 20.02. roku, więc no, więc to jest, to tutaj to jest tutaj dosyć istotne źródło pewnego zaburzenia.
Czy najwięcej stracili w wyniku inflacji, czy najbardziej ich uderzyła najubożsi w ubiegłym 20.02. roku, prawdopodobnie ci najbogatsi zyskali. Co w tych danych się nie ujawnia, bo trudno o takie dane, a no średni ten cały środek prawdopodobnie stracił te 23%, a może trochę mniej. Co co nie wyszło z powodu tych zwrotów? Tak dobrze podsumowali na co by pan jeszcze zwrócił.
Uwagę bardzo bardzo dobrze. No ja ja nie mogę nie mogę przejść do porządku dziennego nad sytuacją, w której my zbiednialiśmy w rosnącej gospodarce, tak to znaczy wydaje mi się, że to to jest jakby bardzo bardzo istotne, żeby, jakby zwracać uwagę na to, że, że jednak no w sytuacji takiego chaosu wywołanego wywołanego tym kryzysem prawda inflacyjnym. To no ci, którzy byli silniejsi byli w stanie się najlepiej ubezpieczać tak przed przed konsekwencjami tej inflacji. No i to prawda widać było m.in. w tym, że po prostu silne firmy nabierały zapasów, tak pompując zyski tym, którzy, którzy dysponowali tymi zapasami. Więc, więc no ten wzrost gospodarczych, a czy jest w związku z tym takim dobrym wskaźnikiem w takiej sytuacji tak.
Ale to w zasadzie, jakie byłyby wnioski dla polityk publicznych z tego obrazka, który tutaj pan zarysował?
No dla mnie dla mnie bardzo ważnym wnioskiem, który z tego wynika jest ten raczej nie wynikający ze struktury dochodów czy wielkości dochodów, ale ze struktury wydatków. Co mam tutaj na myśli zwracał. Warto zwrócić uwagę na to, że Polacy stosunkowo dużo wydają na pewne rzeczy, które w Europie nie są tak nie są tak obciążające dla budżetów gospodarstw domowych ze względu na to, że są dostarczane przez sektor publiczny. Tak to jest spore wydatki na zdrowie z kieszeni, tak dużo wydajemy na leki bardzo dużo wydajemy na transport prywatny tak przez co te elementy, prawda bardzo dużo ważą w naszej strukturze konsumpcji, a w sytuacji, w której w, której ceny akurat związane prawda z transportem bardzo mocno rosną. No to siłmą rzeczy bardzo też obciążają nasze nasze portfele, nie więc, więc w tym sensie ja tutaj widzę po prostu, jakby taki dramatyczny apel wskaźników gospodarczych o to, żeby jednak stabilizować tą strukturę wydatków, także nawet nie struktura wysokość wydatków poprzez dostarczanie dostarczanie różnego rodzaju usług przez sektor publiczny. I trzeba też zwrócić uwagę na to, że w sektorze publicznym nie ma takich motywacji do tego, żeby maksymalizować zyski, więc tam raczej z pominięciem oczywiście spółek skarbu państwa, który mają trochę hybrydową logikę, tam raczej nie będziemy się spodziewać żadnych podwyżek cen wynikających z oczekiwań marżowych, czyli z możliwości marżowych, więc tutaj moglibyśmy się też spodziewać po prostu mówiąc, zupełnie jakby wprost niższej inflacji.
A wnioski, jeżeli chodzi o ubóstwa, też wydaje się, że coś nie za bardzo było byli najubożsi oku polityk publicznych.
No zdecydowanie nie to znaczy wydaje mi się, że tutaj ta kwestia usług publicznych i jest istotna, dlatego że one przede wszystkim są konsumowane przez ubogich. No i po drugie, no oczywiście teraz na prawda na fali obietnic kampanijnych z jakby no wydatki na 500, plus, który jest dużym dużo większym, jakby źródłem tak naprawdę dochodu dla uboższych was ludności z naturalnych względów. Tak zostały będą no są obiecywane, że zostaną zwaloryzowane podczas gdy to zasadniczo nie powinno być przedmiotem jakiejś prawda walki politycznej czy próby próby kupowania głosów tylko elementem czy konsekwencją pewnej umowy z elektoratem, która została zawarta już no będzie 8 lat temu, która polegała na tym, że my państwo część część dochodów finansuje. I ta część dochodów nie powinna po prostu maleć wraz ze wzrostem cen. Tak taki jest taka jest moja intuicja.
3 kropki, ale mam nadzieję jednak tutaj kilka wątków warto tak mi się wydaje rozwinąć, więc będziemy od razu skończymy te rozmowy z kolejnym zaproszeniem. Mam nadzieję do szybkiego usłyszenia, słuchali państwo dr. Michała mdczenia z Uniwersytetu ekonomicznego w Krakowie ostatniego goście dzisiejszego Światopodglądu, który przygotowaliśmy dla państwa z Katarzyną murawską, program realizowali Adam Szura i Filip Górski za chwilę informacje po nich jeszcze więcej sportu. Słyszymy się we wtorek o piętnastej świato podgląd. Zwiń «

"Zbiednieliśmy w rosnącej gospodarce" - kto stracił najwięcej, a kto jednak zyskał?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 03:00

Najnowsze Podcasty

Swoją historię opowiada Łukasz Krasoń

Nowelizacja ustawy o lasach potrzebna od zaraz

System kaucyjny się zbliża. Co to będzie?

Czy będziemy tęsknić za "Sex Education"? Recenzujemy finał serialu

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL