Odc. 7: Dwa światy. Z Warszawy widać inaczej

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Rozwiń » Reforma samorządowa była najbardziej udaną, najbardziej skuteczną.
Reformą. Po 80. Roku.
Tak zaczynał się 1. odcinek małej władzy. Samorząd się nam udał, wciąż powtarzają samorządowcy i politycy, ale rzeczywistość odstaje. Odwiedziłem małe miejscowości i sprawdziłem, jak to wygląda. Naprawdę pokazałem ci, jak samorządowcy budują strefy wpływów, jak robią propagandę? Jak traktują obywateli i zatrudniają swoich? Wystarczy przyjrzeć się z bliska, a problemy samorządu? Widać, jak na dłoni.
Był moment, że w szkołach np. Sprzątaczka nie mogła być przyjęta bez wiedzy burmistrza. To wszystko z nim trzeba ustalać. To jest najgorsze, nie ma nikt swobodzielnie te wszystkie spółki co malowane, no bo przecież wiadomo, że na baseny nie może zrobić nic ani czy stadionu, czy w klubie Polonia. Nikt bez wiedzy.
Kiedy widzisz prezydent, która ma swój biuletyn informacyjny, który i ma świadomość tego, że on wpływa na funkcjonowanie gazety, która jest w mieście, która ma tradycję, w której ba, pracowała, kiedy widzisz prezydent, wychodzącą na ulicęe, podnoszącą rękę w gestcie Solidarności albo widzisz to na Facebooku z nakładkami wolne media. Zastanawiasz się, gdzie jest granica robienia głupka z drugiego człowieka.
Konkursy to w ogromnej większości lipa, zawsze wygrywają je ci, którzy powinni wygrywać.
Przed startem do rady. Miałeś jakiś optymizm związany z samorządem? Unknown speaker 5 Taką naiwną wiarę w to, że może się coś uda. Zmienić.
Dlaczego obraz lokalnego samorządu w ogólnopolskiej przestrzeni publicznej, poza wyjątkami jest zupełnie inny? Dlaczego w badaniach Polacy deklarują, że samorządowcom ufają i są z lokalnej władzy zadowoleni? A gdy odwiedzam ich miejscowości, opowiadają coś innego i przecież nie tylko mi w końcu. Dlaczego te 2 opowieści tak się rozjeżdżają? To kluczowe pytanie, bo jak inaczej samorząd naprawić, jeśli nie wiemy, jakie ma defekty? A może one wcale nie wymaga naprawy. Nazywam się Andrzej Andrysiak, to jest radiowy serial dokumentalny mała władza, wyprodukowany przez toefer. Odcinek siódmy. 2. Uwaga. To na poważnie. Szukam lokalnego samorządu, poziom powiatu i niżej, który w miarę dobrze działa. Ktoś? Coś? Zadałem to pytanie znajomym w mediach społecznościowych. To była moja pierwsza myśl. Przecież muszą istnieć samorządy, które w miarę dobrze działają nie idealnie, bo takich pewnie nie ma, ale w miarę dobrze. Może tacy dobrze oceniani samorządowcy będą znali wyjaśnienie, skoro u nich udało się ograniczyć kary. Nieprawidłowości. Wskażę, jak to zrobić? Dostałem prawie 30 wskazań. Zacząłem spraw. W internetowej wyszukiwarce, wpisywałem nazwy miejscowości razem ze słowami afera, nepotyzm, prokuratura, władza. Efekty nie były najlepsze przy kolejnych nazwach miejscowości wyskakiwały artykuły to tylko kilka tytułów. Przewodniczący rady po cichu wyprowadził się z gminy. Grozi mu utrata mandatu. Śledztwo w sprawie byłego starosty. Zawiadomienie złożyła regionalna izba Obrachunkowa. 3 miesiące aresztu dla burmistrza, prokuratura Apelacyjna chce postawić zarzuty. Byłem wójtowi. Prokuratura Okręgowa skierowała do sądu akt oskarżenia przeciwko 3 byłym prezesom PKS, 4 członkom byłych rad nadzorczych oraz. Kolejne i kolejne nazwy miejscowości, gdzie samorząd miał działać, w miarę dobrze znikały z mojej listy. Na szczęście były też inne. Wybrałem Pleszew. Tam od 2018 roku rządzi Arkadiusz Ptak, wcześniej przez 12 lat był zastępcą burmistrza, jest też profesorem w Instytucie rozwoju wsi i rolnictwa Polskiej Akademii Nauk. W 2023 roku został członkiem komitetu naukowego zajmującego się architekturą krajobrazu i urbanistyką Włoch. W internecie trudno znaleźć o nim negatywne opinie czy komentarze. Jestem w Pleszewie, kilkunastotysięcznym miasteczku, województwie Wielkopolskim, jestem na rynku, który został zrewitalizowany, co w polskich warunkach oznacza, że jest wybetonowany, ale też co od razu rzuca się w oczy? Widać. Tutaj bardzo dużo zieleni, są drzewa, jestem w środku tygodnia, w południe, w dzień powszedni, a mieszkańcy siedzą na ławeczkach i korzystają z uroków. Dzień dobry panu radiotokefem? Tutaj przygotowujemy program o samorządzie, mogę pan zająć? Chwilę o burmistrza? Chciałem? Zapytać, nie dziękuję, bardzo. Dzień dobry przygotowujemy tutaj programu samorządzie. Nie dziękuję. Bardzo. Mieszkańcy nie są zbyt rozmowni. Trudno mi znaleźć kogoś, kto chciałby o burmistrzu porozmawia. Arkadiusz Ptak ma 2 interesujące mnie perspektywy, z 1. strony jest burmistrzem, a w samym samorządzie działa od 2006 roku. Z drugiej strony jest naukowcem, może widzi więcej, pytam go, co to za pomysł i na czym w ogóle polega? Unknown speaker 7 Powiedzieliśmy sobie jasno chcemy mieć małe miasto 15 minutowe, w którym się będzie dobrze żyło. Podstawowe pytanie sobie zadaliśmy, w jakim mieście my chcemy żyć? Ja bym chciał żyć, chcę żyć. Małym, kompaktowym mieście, gdzie podstawowe usługi mam zapewnione? Tak żłobki, szkoły, przedszkola są 4 elementy, które decydują o jakości życia, praca, mieszkanie, edukacja i zdrowie. Na mieszkalnictwo? Uważam, że no w takiej małej gminie w zasadzie oddajemy 130, teraz 4 mieszkania w różnej formie plus wspieramy deweloperów poprzez np. Sprzedaliśmy grunt w przetargu nieograniczonym, ale deweloper, który to kupił, musiał w ciągu 2 lat wybudować tam mieszkania. Oczywiście, komercyjny, przedsięwzięcie, druga rzecz edukacja, każdy rodzic chce mieć dobrze wykształcone dziecko. Stąd też olbrzymie nakłady inwestycyjne nie tylko na infrastrukturę, ale również na zajęcia pozalekcyjne, na pracowni komputerowe, językowe, ogródki takie można powiedzieć, przedszkolne, trzecie zdrowie. Co prawda tutaj akurat kompetencja główna powiatu, ale miasto i gmina Pleszew zdecydowała się na dofinansowanie kwotą 1 000 000 zł na rozwój szpitala. No i kwestia pracy porównywaliśmy sobie ze znajomymi, którzy mieszkają w dużych miastach. Że żeby zapisać dziecko? Jech z dzieckiem na basen, pierwszy wolny termin 20. Tam pierwsza i co najmniej godziny. Trzeba zmarnować czasy, skoro tu są żłobki, przedszkola, szkoły podstawowe, szkoła muzyczna, basen, dom kultury, kino, które działa. 6 × w tygodniu, taki małym powiatowym miasteczku? Czy to jest? A tu tego tego miasta? Że jestem w stanie w ciągu 15 minut dotrzeć do. Żeby? To było śmieszne, to ja dopiero później się dowiedziałem po tym, jak zaczęliśmy z akcją reklamową. Że jest taka teoria?
Widzisz więc, że burmistrz ptak ma pomysł na miasto i go realizuje? W Polsce? Wielu podaje go jako przykład samorządowca sprawczego, a w środku w Pleszewie ma przeciwników. Ma pan opozycję w radzie? Unknown speaker 7 A czy trudno tu nazwać opozycję? Natomiast mamy współpracę ze wszystkimi klubami rady do tej pory głosowania.
A z absolutorium jak było głosowanie, ile pan miał? Unknown speaker 7 Wszyscy byli za.
Wszyscy byli za? Czy nie ma pana pozycję? Unknown speaker 7 W jak pan definuje słowo opozycja?
Ci, którzy mają inne? Pomysł na władzęć. Unknown speaker 7 Mają inny pomysł, jak ja na władzę, ale drogą uzgodnień, konsensusu rozwiązujemy ten problem.
W teorii brzmi pięknie, wręcz idealnie. Poszukiwanie konsensusu politycznego dla dobra miasta, ale moje doświadczenia podróży po Polsce i opowieści z małych miast sprawiają, że taka deklaracja staje się niepokojąca. W jednym z poprzednich odcinków opowiadałem ci o burmistrzu Trzebnicy, który też nie miał opozycji. To nie jest dobra sytuacja dla demokracji, zwłaszcza gdy władza uznaje, że jest przede wszystkim od tego, by inwestować. Wtedy standardy schodzą na dalszy plan, bo nic innego poza kolejnymi tonami betonu się nie liczy. A jak pan myśli, dlaczego w ogóle? Samorząd? Nawet w perspektywie mieszkańców, jest odbierane jako taki punkt, w którym, który powinien budować? Unknown speaker 7 Z punktu widzenia samorządu najprostszy? Tak wybudować drogę? Myślę, że politycznie to się opłaci, bo jednak to widać, niczym się nie ryzykuje, no bo droga jest zawsze potrzebna. Natomiast czy dla rozwoju miasta, gminy, to ma jakiś istotny wpływ poprawia jakość życia tych mieszkańców, którzy mieszkają. Owszem, jeśli ta droga jest budowana do jakiejś strefy przemysłowej i uruchamia okej, natomiast no to też jest taki znak czasu, że samorządy wchodzą w inny etap rozwoju, ile można budować tych dróg, tej kanalizacji? Są obszar, gdzie jeszcze tego nie mają, natomiast pojawiają się kolejne wyzwania tak np. Pieka nad osobami w wieku senioralnym, te olbrzymie wyzwanie, o którym się na razie tylko mówi. Natomiast gminy będą musiały w jaki sposób ten problem rozwiązać. Demografia staje się teraz największym problemem gmin. Nie szkoły, tak jak było 20, 30 lat temu. Natomiast w jaki sposób zorganizować czas wolny? Pomoc, opiekę zdrowotną.
Transport jak na samorządowca. Arkadiusz Ptak brzmi dość krytycznie? Pod tą wypowiedzią mogliby się spokojnie podpisać miejsce aktywiści, którzy domagają się zmian. Pytam burmistrza Pleszewa, skąd w takim razie ten dominujący, optymistyczny obraz samorządów w Polsce. Unknown speaker 7 Może do góry jeszcze gorzej, bo jest jakiś taki punkt odniesienia, a z drugiej strony ci ludzie widzą, to się w danej miejscowości dzieje. Myślę, że oceniają przez pryzmat konkretnych zadań do zrealizowania, widzą cały proces modernizacji, który się dokonuje ich okolicy. Być może podchodzą do tego, że w naturze każdej władzy są rzeczy, które są nie do przyjęcia, które nie powinno się wydarzyć.
Nawetz? Wie pan pan użył takiej argumentów? Że widzą, że się zmienia w takim infrastrukturalnie, ale ja użyję perwersyjnego argumentu każda władza buduje, nawet totalitarna, też i też ma efekty, też buduje autostrady, buduje mosty, chodniki. Tylko. Unknown speaker 7 Porównując nawet to, co było przed 90. Rokiem, z tym, co są ostatnie lata wasze po wejściu do Unii Europejskiej, widać. Progres niesamowity. Tak to gołym okiem widać ich statystyka i w otoczeniu. Dla mnie, dla mnie to zasadnicza różnica. Oczywiście może pan zadać pytanie, czy gdyby nie było samorządu, tylko inna forma władzy, lokalnej, władzy centralnej? Czy udałoby się to zrealizować? Tak, i to pytanie, na które nie potrafimy odpowiedzieć.
Widzi pan w środowisku samorządowym chęć do zmiany? Ja nie widzę tej chęci. Unknown speaker 7 Znaczy może inaczej. Nie jest podejmowana dyskusja w tym zakresie, o którym pan mówi w chwili obecnej głównym, zasadniczym problemem, w jaki sposób? W jaki sposób finansować samorządy tej dyskusji na temat jak zmienić, to nie widzę.
W takim dobrze ustawionym systemie samorządowym powinny być inaczej opisane sposoby zarządzania metropoliiami, a gminami. Unknown speaker 7 Które zdecydowanie to jest chyba podstawowy, podstawowy błąd, że gmina mała, pięciotysięczna jest tak naprawdę, jeśli to nie miasto na prawach powiatu, bo tu już jest troszeczkę inaczej, taki samych ramach prawnych, organizacyjny, tylko skala jest zupełnie inna. Kategoryzacja gmin, ja uważam, jest nieunikniona, trzeba pewien sposób zróżnicować.
Gminy, są więc włodarze, którzy widzą mankamenty samorządu. Nad zmianami pracują też naukowcy mają swoje propozycje. Podczas naszej rozmowy burmistrz pokazuje mi okładkę. Opracowania, które ukazało się nakładem fundacji rozwoju demokracji lokalnej nosi tytuł. Potrzeba zmian w samorządzie terytorialnym. Trochę się śmiejemy, bo ja też właśnie tam zacząłem? Szukać odpowiedzi na moje pytania. Kilkunastu naukowców opublikowało swoje pomysły na ulepszenie samorządu. Burmistrz p takk zaznacza, że to świetny początek. W Polsce. Unknown speaker 7 Samorząd powinien może nie na nowo, ale powinna toczyć się poważna dyskusja. Punktem wyjścia. Niech będą te rekomendacje, nie tylko te, bo jest cała masa książek, która mówi o tym i artykułach, co należy zmienić? W samorządzie? Nie ma dyskusji, rozmawiają samorządowcy, rozmawiają naukowcy. Natomiast żeby coś zmienić, to czy one iść do polityki, to politycy wymieniają i teraz pytanie, czy politycy szefa centralnego nie widzą potrzeby zmian, że po prostu są ważniejsze z ich punktu widzenia problemu? Ja uważam, że to drugie jest, skoro samorząd jako tako działa, a w opinii społecznej samorząd, a nie władza lokalna działa bardzo dobrze. To po co zmieniać? Natomiast uważam, że jest potrzeba zmian i punktem wyjścia niech będą rekomendacje naukowców.
Burmistrz Pleszewa jest krytyczny, ale jednocześnie nie zgadza się, że samorządowe patologie dominują. Unknown speaker 7 Obraz, który pan rysuje i ja myślę, że zbyt. Zbyt czarne, zbyt czarne. Dobrze. Mamy 2,5 ty, 1000 gmin, okej 300 ponad powiatów.
Wie pan, ja widziałem 8 miejsc i wszędzie jest przy. Unknown speaker 7 To samo. Być może. To są jednostkowe przykłady, pewnie zdarzające się we wszystkich samorządach? Trudno mi teraz powiedzieć, czy to, co pan mówi, jest w każdym samorządzie? Cały czas mówimy o 2,5 tysiącach gmin i ponad 300 powiatach. Z drugiej strony popatrzymy sobie, jak funkcjonuje system polityczny nie tylko w Polsce, sama Europie zachodniej. Oczywiście, ta nie tłumaczy tego tym wszystkim, natomiast to jest element władzy, niestety tam, gdzie jest władza, tam są nieprawidłowości, w każdym samorządzie moim innych gmin tak, bo myślę, że takich gmin dobrze funkcjonujących to są setki, pewnie się tam gdzieś coś znajdzie, które jest niezgodne z prawem. Nie wiem. Elementy nepotyzmu itd. Natomiast myślę, że ta metoda i to hasło, że źle się dzieje w samorządzie, jest na wyraz tak, co nie oznacza cały czas. Mówię, czy nie należy. Wprowadza.
Stoję na rogu Marszałkowskiej i jerozolumskich w Warszawie. Czas tutaj poszukać odpowiedzi na pytania o stan i jakość samorządu lokalnego. Tu określono jego ramy prawne. Wykonanie zależy od samorządowców, ale przecież zasady ustalili parlamentarzyści, to oni uchwalili ustawy, to oni zdecydowali o tym, jak samorząd lokalny jest urządzone, to w Warszawie są fundacji itynktanki zajmujące się samorządem, to tu są media ogólnopolskie, które opisują go w taki, a nie inny sposób. To tu w końcu są specjaliści, którzy samorząd badają, czy widzą problem. Adam kędziwił jest doktorem socjologii, adiunktem w katedrze rozwoju i polityki lokalnej Uniwersytetu Warszawskiego współpracuje z fundacją baatorego, która angażuje się w promowanie idei samorządności. Gęźwiuł bada samorządy zawodowych, on też zwraca uwagę, że kończy się czas samorządów jako wielkich budowniczych? Nowe baseny, chodniki i drogi już nie wystarczą. Unknown speaker 8 Mi się wydaje, że przede wszystkim samorząd bardzo zyskuje, jak się go zestawi z innymi instytucjami publicznymi? Te wszystkie badania, które dają samorządowi i władzom samorządowym wysokie oceny działalności, wysokie oceny zaufania one zwykle są realizowane w takim pakiecie, razem z oceną innych instytucji, głównie szczebla centralnego. Mi się wydaje, że z takim punktem odniesienia, przy ogólnej niechęci do władz wszystkich szczebli, Polacy zaczynają różnicować. Taka jest moja hipoteza, generalnie ona jest w jakimś sensie potwierdzona też przez badanie jakościowe, które myśmy prowadzili razem z Dorotą wiszejko Wierzbicką z Uniwersytetu SWPS dla fundacji Batorego. Gdzie nie, nie poprzestawaliśmy na tych sondażowych wskaźnikach, tylko rzeczywiście też w terenie rozmawialiśmy z tzw. Zwykłymi obywatelami pytaliśmy ich o to, jak rozumieją samorząd, samorządność, jak oceniają władze lokalne w swojej gminie? Kiedy się pyta tak po prostu o ocenę władz lokalnych? Ludzie nie są specjalnie zadowoleni, mówią raczej o tym, że te władze są odległe, o tym, że i jest nepotyzm, o tym, że powstają takie relacje, powiedzmy nieczyste, ale potem, kiedy rozmawiamy z nimi dalej i mówimy no dobrze, ale w takim razie i czy jest jakaś w ogóle różnica między władzami centralnymi a władzami samorządowymi? To wtedy ludzie zaczynają trochę bardziej niuansować i zauważają, że no tak, no ale to jest władza, która jest blisko, no oni widzą nasze problemy i to trochę tak, że no wtedy stają się mniej mniej negatywni, mniej surowi w tej w tej w tej ocenie.
Bo rozumiem, że ta pozytywna ocena samorządu wynika z tego, że on na tle złego lepiej wygląda, jednak nie jest dobra ocena. Unknown speaker 8 No nie, nie, to nie jest dobra ocena i mi się wydaje, że to jest jakiś alarm dla samorządowców.
Gęźwi mnie, patrzy na samorząd przez różowe okulary, jest naukowcem, jego szkiełko, oko nie mogą przeinaczać obrazu. Ale gdy rozmawiamy o tym, co w samorządzie trzeba zmienić, zwraca uwagę. Że mamy na to najgorszy czas? Z możliwych. Wszystko przez aktualną władzę czy. Unknown speaker 8 Wiele lat paliwem napędowym. Dobrych ocen samorządu było to, że samorząd był inwestorem publicznym, był ogromnym inwestorem, dzięki samorządom. Zostały, można powiedzieć, skutecznie, sprawnie wydane pieniądze z funduszy strukturalnych? Pewnie już ta wielkość strumienia funduszy się nie powtórzy, więc jakby trzeba też myśleć o tym, jakie może być nowe paliwo dla samorządności.
Podsumujmy, samorząd wymaga zmian, ale to nie jest dobra pora. Samo inwestowanie już nie wystarczy, ale nie wiadomo, jakie zadania miałyby być najważniejsze, czyli co status quo. To by oznaczało, że samorządowe patologie będą kwitły w najlepsze. Adam gędźwił zaznacza, że jego obraz nie jest tak pesymistyczne. Tu. Unknown speaker 8 Chyba jest trochę pochodną. Tego, co się dzieje w ostatnich latach z relacjami rząd, samorząd znaczy mi się wydaje, że wielu ekspertów jest przekonanych ja do nich też należę o tym, że samorząd jest wartością, że to jest coś ważnego, coś, co powinno być trwałym elementem ustroju. W ostatnich latach obserwujemy bardzo mocno zachwianie tej równowagi i taką pełzającą centralizację i mam poczucie, że bardzo trudno jest teraz na poważnie myśleć o reformie samorządu, dlatego że w tej chwili mam wrażenie, debata publiczna jest ustawiona wokół zupełnie innych priorytetów, raczej to, co obserwujemy, jest próbą scentralizowania władzy, więc próbując wybrać priorytety dyskusji, my najpierw próbujemy argumentować i obronić samorządność jako zasadę, a potem zastanawiać się nad tym, jak ulepszyć samorządność w lokalnych społecznościach. Ja wiem, że jest mnóstwo tych historii samorządowych, które pokazują samorząd od tej strony, właśnie tych takich brudnych mechanizmów władzy, klientelizmu, nepotyzmu, w jakiejś katastrofy, w planowaniu przestrzennym czy w tym, jak samorządy gospodarują zasobem mieszkaniowym. Ale ja bym też chciał zwrócić uwagę na to, że jest druga strona medalu, to znaczy, że jest wiele samorządów, które bardzo skutecznie sobie radzą z wyzwaniami, z którymi władza Centralna sobie nie radzi, po prostu samorządów jest bardzo dużo i one są bardzo różne, to jest trochę część całej tej opowieści o samorządzie nie ma 1 samorządu, mamy 2,5 tys. Gmin i zdarzają się wśród nich historie smutne i pożałowania godne, ale zdarzają się też historie świetnych lokalnych liderów. To zniuansowanie też trzeba mieć, trzeba mieć w głowie.
Czułem się skołowane. Burmistrz Arkadiusz tak mówi, że patologie są, choć samorząd generalnie się sprawdza. Adam kędźwił. Że pokazane przeze mnie przypadki to nie jest reguła, a ja już po 1. odcinku mojej władzy dostawałem odsuchaczy maila. Unknown speaker 7 Panie Andrzeju, 1. odcinka słuchałem z zapartym tchem, rozważał pan zgłębienie tematu w cudzysłowie najszczęśliwszego miasta w Polsce, czyli Gdyni. Unknown speaker 9 Dzień dobry. Działam w grupie aktywistów, chcielibyśmy zainteresować pana Toruniem?
0 W Piasecznie też mamy ciekawostkę. Patodeweloperka, zniszczeniem unikatowego zabytków, tle. Jeśli jest pan zainteresowany, zapraszam do kontaktu.
1 Mała władza to również niestety Podkowa Leśna od dekady. Mimo zarzutów prokuratorskich, burmistrz trzyma się.
Spróbuje inaczej. Ruchy miejskie. Aktywiści, którym też zależy na lokalnych społecznościach, zawiązali sieć, wymieniają się doświadczeniami, wiedzą, pomagają sobie, mają krytyczny stosunek do samorządowców, nie samego samorządu, ale władz. Idee popierają, ale nie odpowiada im wykonanie. Zaglądam do Gdańska na ósmy Kongres ruchów miejskich, organizują go co roku, co roku w innej miejscowości postanowiłem sprawdzić, czy tu znajdę konkretne. Pomysł na zmiany i przykłady miejsc, w których zadziałał.
2 Dzień dobry. Witajcie w Gdańsku w gościnnych progach. Wydziału architektury Politechniki gdańskiej. Marta, nazywam się Marta Jaskulska i bardzo mi mówiłała. Rozpocząć ósmy Kongres ruchów miejskich.
Główną debatę otwierali młodzi aktywiści, opowiadali o swoich relacjach z władzą. Lokalną.
3 Witam państwa, serdecznie nazywam się Julia Rutkowska, jestem mieszkanką Mrągowa. Mieszkańcy od prawie 5 lat toczą walkę słowną z burmistrzem. Burmistrz w ogóle nie wysłuchuje głosu. Mieszkańców. Nie słyszy w ogóle tego, o co prosimy, wydaje pieniądze na inwestycje, które tak naprawdę nie są w ogóle potrzebne albo są potrzebne, ale nie otwiera tych inwestycji np. Toaleta miejska prosiliśmy o toalety miejskie w Mrągowie powstały, ale ani razu nie zostały włączone. Nikt nie może z mieszkańców z nich korzystać. Parł się na likwidowanie małych przedsiębiorców lokalnych. Tak się stało z ekomeriną w Mrągowie. Tam był mały. Lokalne bary gastronomiczne. Burmistrz odprawił dzierżawcę i stwierdził, że sam stworzy tam słynne zapiekanki mrągowskie. Ja nigdy o takich w ogóle zapiekankach nie słyszałam, a on na wjeździe do miasta wystawił wielki szyld. Słynne zapiekanki mrągowskie, Eko Marina. Przez rok działania to miejsce dostało najwięcej najgorszych opinii. A wiecie, jak jest teraz? Jest zamknięte? Gdzie wcześniej bar, który tamten był, który miał lokalne? Przedsiębiorca, działał cały czas i miał to samo? Tylko nie nazywał się? Słynne. Burmistrz wydając któregoś razu oświadczenie, stwierdził, że mieszkańcy to hejterzy, dlatego że sił, panikę wśród innych mieszkańców? Mówiąc, nieprawdę? Bo staramy się sami dowiedzieć prawdy, jak usłyszeliśmy, że. Powstał plan zagospodarowania przestrzennego w nogowie, to spojrzeliśmy jako mieszkańcy, jak to wygląda? Okazało się, że u nas mają powstać 7 i dziesięciopiętrowe apartamentowce, czyli praktycznie wieżowcy w Mrągowie, w środku, w krainie 1000. jezior. Spotkały się osoby w większej wiedzy, budowlańcy, architekci, wszyscy z mrogowa oraz mieszkańcy i stworzyli uwagi do tego planu. Na zdjęciu możemy zobaczyć pana Adama, który trzyma 10 000 podpisów z Mrągowa, gdzie w mrogowie mieszka około 22 000 złoż. To praktycznie wszystko zostało nieuwzględnione.
No tak, to już znamy. Aktywiści wyliczają problemy, wskazują bolączki, mają nawet postulaty zmian, ale trudno im się z nimi przebić. W Polsce jest kilka dużych mediów ogólnopolskich, które zajmują się samorządami. Na co dzień mają specjalne działy, bogatą ofertę, dużą wiedzę. Choćby dziennik Rzeczpospolita idę do redaktora naczelnego Bogusława Chraboty porozmawiać o tym, jak wygląda samorząd. Z jego perspektywy.
4 Ktoś był w tym kraju 30 lat temu w małym miasteczku naswie się Pińczów, bowina Tatrzańska białka i przyjedzie dzisiaj, to nie poznaje tego kraju zupełnie inny kraj. Po 30 latach najwięcej się zmieniło na poziomie właśnie małych ośrodków lokalnych. Mówimy o wszystkim o standardzie obsługi w sklepie, o urzędnikach, o obecności banku, bankomatu, o czystości, namalowanych pasach na przejściach, o szkołach zadbanych itd. W znacznej mierze to jest samorząd i aktywność ludzka. Powiedziałbym tak w sensie systemowym. Na pewno doszło do takiej zmiany, która spowodowała, że ludzie lepiej sobie radzą. To jest głównie zasługa samorządu i tej synergii, do której doszło dzięki przestrzeni formalnoprawnej, którą stworzyła najpierw ta ustawa z 90. Roku, a potem kolejna.
Gdy zwracam uwagę, że widoczny efekt działania samorządu to przede wszystkim infrastruktura oponuje.
4 Nieprawda, to nie jest tylko infrastruktura. W sensie drogowej są obyczaje ludzi, to jest angażowanie się ludzi w swoje sprawy, to jest czystość, to jest dbałość, to jest dyscyplina pewna, to jest angażowanie się w różne formy życia społecznego, to jest liczba sklepów na wieś, miasteczko to jest wszystko uruchomiona przez pewne procesy demokratyczne, oddające decyzje w ręce ludzi, inicjatywa oddolna, to jest to zmianą. W Polsce był moment, kiedy uruchomiono inicjatywy i odpowiedzialność ludzi na poziomie lokalnych wspólnot dzięki zmianą samorządowym. Teoretycznie wcześniej państwo polskie też miało środki na to, żeby to wszystko lepiej wyglądało, ale nie było tego slicia nie było. Czy tego momentu zmiany systemowej, strukturalnej, która się wiązała z uruchomieniem procesów demokratycznych, do których doszło i które się udały w Polsce? Zmiany ustrojowe, zwłaszcza w tej dziedzinie, spowodowały skokową reorganizację państwa polskiego. Nie mamy tego w sądownictwie, nie mamy tego w edukacji Polski. Uniwersytety, choć jest ich wiele, to o jest jakiś ogon światowych, prestiżowych uczelni. Najbardziej czytelna jakościowa zmiana jest w obszarach aktywności samorządów od gminy, poczynając po miasto typu Warszawa, kończąc.
Przez nasz bardzo. To optymistyczny obraz, dla wielu chyba zbyt optymistyczny, ale gdy pytam naczelnego Rzeczypospolitej o defekty samorządu, nie spodziewam się aż tak ostrej odpowiedzi.
4 Pan mówi o mankamentach, ja też je dostrzegam. Pierwszy to jest nepotyzacja władzy samorządowej. To ma związek z tym, że nie było ograniczeń, długości kadencji burmistrzów, wójtów, prezydentów miast, powstały na skutek tych wielokrotnych kadencji. W bardzo wielu miejscach w Polsce. Układy, uwikłania towarzyskiego, gospodarczego i każdego innego. Nie wszędzie. Ale myślę, że statystycznie więcej jest takich sytuacji. Kiedy doszło do, że tak powiem, sprywatyzowania sobie ról u usterrów? Nie zawsze władza, często tak i ten człowiek staje się w swoim własnym poczu. Nietykalne. Kompletnie nie reaguje na krytykę. Społeczną kompletnie nie reaguje na opinię publiczną poprzez różnego typu manipulacje, układy itd. Powoduje kolejne wybory swoje, czyli przechodzi przez kolejne wybory i pozostaje w tej samej roli. I to jest patologia. Oczywiście, to ograniczenie kadencji do 2. uważam za dobry krok w stronę, właśnie rozbicia tej struktury, władzy, która w pewnym momencie zaczyna być mafina. Druga rzecz to jest coś. To, co mnie branżowo dotyczy bardzo blisko, to jest zły obyczaj przejmowania sfery komunikacyjnej. Od lat walczymy z tzw. Prasą samorządową, która jest rakiem w polskim systemie medialnym, która zabija lokalną inicjatywę informacyjną i komunikacyjną poprzez konsumowanie środków, a ma tą przewagę, że jest w rękach ludzi, którzy wydają pieniądze i z tym trzeba walczyć. Zdecydowanie. Władza samorządowa przekazuje pieniądze publiczne do kontrolowanych przez siebie bądź utworzonych przez siebie mediów, przez co upośleda za komercyjne system komuni komunikacyjny powodując bankructwa lokalnej prasy codziennej tygodników Radiofonii czy portali.
Rzeczpospolita. Bardzo wiele miejsca poświęca samorządowi? Opisuje go codziennie. Może więc to media powinny być motorem zmian, zdiagnozować sytuację, opisać problemy, zaproponować zmiany, lobbować za nowymi zapisami prawnymi. Chrabota się zgadza, ale wg niego to nie jest dobry czas na zmiany.
4 Jeśliby popatrzeć na interesy samorządowców, no to intencja jest jasna znaczy więcej władzy w ręce samorządów, prezydentów, burmistrzów, prawda itd. natomiast z drugiej strony mamy też nadzwyczaj niełaskawy dla samorządowców kurs polityki Prawa i Sprawiedliwości, który buduje władzę centralistyczną i tą władzę odbiera. Także dzisiaj. Tak naprawdę wydaje mi się, że ważniejszy z perspektywy ruchu Samorządowego jest obrona przed tymi tendencjami centralistycznymi PiS u niźli myślenia o własnym, własnej reformy. Oczywiście, Polska dojrzała do tego, żeby taką reformę przeprowadzić i to powiedziałbym fundamentalną.
Jest jeszcze 1 wątek. Samorządy dysponują setkami milionów na reklamy i marketing, gdzie je wydają? Oczywiście w mediach, nie tylko tych lokalnych, zresztą lokalne, jeśli są niezależne i tak mają pod górkę samorządy. Są ważnym graczem na ogólnopolskim rynku reklamowym, mogą wpływać na politykę redakcji.
4 Nie 80% mediów w Polsce to jest Warszawa. To jest bardzo mocny rynek, nieporównywalnie mocniejsze od każdego z innych ośrodków w Polsce i powiedziałbym od każdego z każdej z innych stolic Europy centralnej i wschodniej.
Może i rynek jest silny, ale przecież pieniądze samorządów też niebagatelne. Poszukałem danych, zadzwoniłem do Sebastiana żulińskiego z firmy cntar media, która monitoruje rynek reklamy w Polsce.
5 Ten temat jest bardzo rozbudowane, ponieważ każdy urząd, np. Marszałkowski czy samorząd reklamują się w mediach, bardzo szerokich kategoriach i w zależności od tego, co chcą przekazać. Niestety to jest rozbite po całej, np. Naszej bazie danych podam przykład mamy reklamodawcę. Urząd Marszałkowski województwa pomorskiego, ten urząd prowadzi różne aktywności, reklamują się jako województwo pomorskie czy jako urząd Marszałkowski województwa pomorskiego, promują różne konferencje lub konkursy czy np. Promocja regionu, Mierzeję Wiślaną czy pętlerz. Uławską. Zgodnie z naszą metodologią tam prowadzi kantarmedia. Każda taka aktywność jest odpowiednio kategoryzowana i umieszczona w odpowiedniej kategorii. Największy problem właśnie, aby oszacować te wydatki tych samorządów.
6 A tak na pana ogląd? No bo pan zna dość dobrze ten rynek czy samorząd jest liczącym się reklamodawcom w skali kraju.
5 To też jest tak trudno jednoznacznie określić. Ja przygotowałem malutki taki raporciek dla urzędów marszałkowskich. To np. Wydatki? Urząd Marszałkowski województwa Warmińsko mazurskiego w tym roku w ciągu pierwszych 5 miesięcy mieli wydatki zgodnie z cennikami w mediach około 3 000.
6 001. instytucja to jest i pół roku.
5 Tak pięćsięczna, w zależności od urzędu, np. Urząd Marszałkowski województwa zachodniopomorskiego wydał prawie 4 000 000 cennikowo. Oczywiście, tak, ale małopolskie małopolskie wydało już 5.
Szukam więcej. Inaczej. O aktualne dane trudno Ministerstwo Finansów w 2016 roku podawało, że samorządy na marketinki reklamy wydały 666 000 000 zł? To było 7 lat. Jak jest dziś. Warszawa na 2023 rok zaplanowała na ten cel 41 000 000 zł, Gdańsk 32 000 000, Katowice 21, Kraków 30, a Łódź 5,5. to tylko 5 miast i 130 000 000. pamiętaj, że. Gmin w Polsce z 2,5, tysiąca, a powiatów ponad 300. te 130 000 000 to ułamek. Kwoty mogą przekroczyć nawet 1 000 000 000 rocznie. Wg firm, które analizują rynek reklamy w Polsce, w 2022 roku, na reklamę wydano w sumie około 11 000 000 000. widzisz więc, że samorząd to ważny? Samorządy mają dobry Pijar, potrafią dbać o swój wizerunek na własną, propagandę, też wydają mnóstwo pieniędzy. Czyżby to wystarczyło? Czy naprawdę? Choć na co dzień na dole widzimy coś innego? To po prostu daliśmy się nabrać. Z pecom od reklamy? Mało przekonujące, pewne wyjaśnienie przedstawił mi Adam kędźwił. Unknown speaker 8 Samorząd w Polsce jest w jakimś sensie na zakręcie i trzeba pomyśleć na nowo wielu kwestiach.
6 A jak pan rozmawia z samorządowcami? Oczywiście, poza trybem oficjalnym, to jest u nich jakaś samoświadomość. Defektów. Unknown speaker 8 Myślę, że to kwestia pokoleniowa, myślę, że ci, którzy są takimi samorządowymi, ma tu zalemami, pamiętającymi pierwsze wybory samorządowe, lata 90. Psy i jest taka legenda samorządności, która im towarzyszy i która, można powiedzieć, uzasadnia wszystko, natomiast wydaje mi się, że u młodszych samorządowców, zwłaszcza u radnych, mi się wydaje, że pod względem takiej świadomości, defektów, radni są dużo bardziej świadomi, niż burmistrzowie, wójtowie i prezydenci miast.
Może to jest nadzieja dla samorządu, zmiana pokoleniowa. Przyjdą nowi i wywrócą stolik. I w końcu Polska lokalna uwolni się od samorządowych patologii. Unknown speaker 7 Najwięk sukces Polski po 89. Roku. Bo nikt nie ma wątpliwości, że dzisiaj w gminach mamy gospodarzy. Samorząd działa dobrze.
To był wad im teżkiewicz, przez lata prezydent nowej soli, teraz senator. Nowo. Sól to miasto wielkością, podobne do tych, które pokazałem ci w serialu. Ma o władzę. Większość moich rozmówców miał opinię mocno odmienną, niż senator Tyszkiewicz, jeśli ją wybory do parlamentu w przyszłym roku. Samorządowe. Chcesz kontynuacji? Czy zmiany? Może to zmiana? To.
7 Autorem podkastu jest Andrzej Andrysiak redakcja, produkcja i postprodukcja, Magdalena Birecka i Bartosz Dąbrowski Fakt, czeking, Katarzyna Rogowska promocja, Marta Szewczyk grafika, Andrzej piłatowicz studio zaiste czytała Dorota wartecka. Zwiń «

Odc. 7: Dwa światy. Z Warszawy widać inaczej

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MAŁA WŁADZA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 09:00

Najnowsze Podcasty

"Po ośmiu latach normalność jest skrajnością"

"Rozkład PiSu to jedno, a realizacje i wzmacnianie strony demokratycznej to drugie"

"Nie bójmy się transformacji energetycznej"

A może komisja śledcza ds. COVID-19? Poranny przegląd prasy Jacka Żakowskiego

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL