O obozie oficerskim w Woldenbergu opowiada Wiesław Dembek

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

pierwsze radio informacyjne widzą państwo Ewa Podolska widzom w ten dzień szczególny i w związku z tym chcę od razu złożyć państwu życzenia, a raczej powiem tylko tyle mam nadzieję, że państwo święta upływają w cieple tym najważniejszym było płynącym od innych w cieple ludzkim i niech wam będzie dobrze spokojnie w na jej do zobaczenia tak naprawdę już to nowym roku także są to równocześnie życzenia dobrego nowego roku szczęśliwego zdrowego pomyślnego przez Rozwiń » państwa vis-a-vis mnie mój gość pan Wiesław Dembek witam pana witam panie witam państwa Wiesław Dembek prezes stowarzyszenia w Woldenbergu czeków i myślę, że stałym słuchaczom już to co się mówi tak jak poprzednio mam w ręku książkę Mariana Brandysa wyprawa do oflagu już coraz cieplej coraz cieplej tak w Woldenbergu niemiecki obóz jeniecki w miejscowości od tejże nazwie teraz co się nazywa Dobiegniew przeznaczony dla oficerów wojska polskiego ich ordynans opisujący proces drugiej wojny światowej, gdy zjawił się pan tutaj po raz pierwszy to przy szyld Panny z książką o swoich rodzicach i opowiedział pani jak kto znalazł w szafie listy, które pisał pana ojciec właśnie z tego w blogu do mamy to była pierwsza nasza audycja później spotykaliśmy się jeszcze co najmniej 2 × w zawsze zawsze wracałem do tego czym, bo wolę, by nabyć nie możemy założyć, że każdy nasz słuchacz wielkiego się cykl w wiedzy przypomnimy w Woldenbergu największy obóz jeniecki na ziemiach polskich 7000 oficerów znane postacie, jakby nie zapomnieć nazwisk co nas patrzy się także obóz, który nie tylko znalazł odbicie to w tej książce Maria dal, ale Brandysa, który pojechał tam jako reporter, a książka wyszła w wyroku nie chwaliliśmy w 50 lat chwilach jeszcze wcześniej pięćdziesiąty czwartym roku 52 w tym roku, ale tra, a także film Munka jest nas noweli Pareiki w klasie w tym obozie dobrze pamięta jak 1 z 2 noweli druga tak i tam grało Kazimierz Rudzki, który faktycznie był jeńcem w obozie był, więc o Woldenbergu niektórzy mówią Adam Nergal i kiedy spytano go oddać jak w Ponta zrobił tak świetnie zagrał to powiedziano grałem przecież razem 5 lat został Marian plany zapowiedziano jego reporter pojechał na tak lot pojął do miejsca, które zna OP niemalże Marian Brandys także w czasie wojny tam przebywał inne znane nazwiska to pan prof. Kazimierz Michałowski wielkie archeolog Jerzy Hryniewiecki architektem PiS w grobie ska późniejszy generał broni lęk co jeszcze przed laty, a psy Jazz Ryszard Koncewicz trener naszej kadry tak tam było dużo po wojnie znanych ludzi jak pani redaktor powiedziała było prawie 7000 jeńców to był jedyny, ale największy obóz jeniecki dla oficerów polskich większości tych, którzy dostali się do niewoli po w wojnie obronnej w 3009 . roku był w myśmy poprzednie programy poświęcili także w pewnej specyfice, opowiadając o życiu w tym w tym obozie w i Janice myśmy powtarzali to co już padło w, a jednak bardzo go tytułem książki Mariana Brandysa pozwoli to z popiersiem, by zainteresowani sięgnęli po książkę, choć bardzo trudne, bojąc się na dzień jest na Allegro, chociaż nie chciałbym tą informacją podbić cenę pcha cham i unijnych te sprawy honorowe piękna Helena piękne lato spektakl miał być wystawiany przez wieś nigdy nie doszedł do skutku wyspa pomysłowych Robinson wtedy fantastyczny rozdział, jaki pomysł się realizowały 3 poeci oflagu drugiego c Woldenberg syn nauczyciela prawda wagę ta wielka polityka wyjście z niewoli i t d . w tak go czasem powiedzieć, że obóz Kubuś wytworzyło się taki mikro społeczeństwo będące odbiciem no powiedzmy sobie układów w drugiej Rzeczpospolitej układów społecznych trochę politycznych też tylko, że społeczeństwo całkowicie z Łasku inicjowane tam nie było ani 1 kobiety w obsłudze co o nich nie zaś było kobiet wody również w obsłudze jeśli były to w dalekiej obsłudze terytorialnie dalekiej i nawet właśnie Brandys lub opisuje, że jak po 56 nawet latach po raz pierwszy zobaczył kobietę to my nimi z dumą byli oficerowie byli zdumieni, że kobieta może mieć tak wysoki głos byli przyzwyczajeni do terroru budzi basu w w tych rozdziałach przeczytamy tytuł widać mnie to w wasze sposoby po radzenia sobie US kwestią taką, że tam ludzie weszli nie mieli co robić co znaczy to tam problemem było zagospodarowanie tego czasu wolnego ile można tak powiedzieć i stąd ten cały swój kurs nauczycielski tych plotek barak owych 4 kół zawodowy klub sportowy i t d. była komisja kulturalna oświatowa powołana przez najstarszego obozu w procesie Rudnevs w jej skład wchodziły 4 wydziały kursów kół naukowych imprez artystycznych bibliotek wychowania fizycznego w i sportu powstały 4 instytuty językowe działają liczne koła środowiskowe jako nauczycielskiego rolników koło prawników kompozycja logo w te, gdzie odtwarzali po prostu struktury życia społecznego w Melbourne Lindsay nie pracowali w sądach nie musieli pracować zimą o tym, stanowi konwencje genewskie, a więc groziło im oszczędności, aby ściany doprowadzał do błędu, bo było olbrzymie stłuczenie prawda na 25 ha prawie 7000 osób mężczyzn w to było bardzo niebezpieczne i zaczęło się objawiać się w pierwszym roku istnienia obozu przypadkami no powiedzmy sobie psychiatrycznej i Antoniusz nie pomagała dyscyplina wojskowa obozu trzeba pamiętać, że wolę Berg i oflag w 2 c był obozem wojskowym w ściśle wojskowym to byli ludzie umundurowanie i prawda, którzy dostali się do niewoli jako żołnierza i rodziło to nie dyscyplina wojskowa i nie władze wojskowe, ale nauczyciele i twórcy podtrzymali kondycję psychiczną jeńców tutaj ta kultura sztuka i bardzo ciężkich warunkach budowy w warunkach głodu chłodu pokazała swoje znaczenie jak nigdzie indziej, żeby mnie jeszcze pociągnąć ten wątek był 3 chóry była orkiestra byłaby bowiem z drużyn piłki nożnej zespoły siatkówki koszykówki i boksu na terenie obozu były teatry były 2 dramatyczne 1 kubełkowe fotele m. in. występował Kazimierz Rudzki ja muszę wtrącić, bo to często stwarza taki wizerunek dojrzałego fałszywy wesołe dodaje, że ja run Fiat trzeba pamiętać, że racja żywnościowa przyznawana jeńcom przez zarząd niemiecki to była połowa pod względem kalorii połowa racji w Polskim więzieniu wojskowym przedwojenny na tym rynku dla takich racja nie można było przeżyć, które się budowa już pominąwszy grille Jan Ziobro nie można było przeżyć, więc o ludzie byli wycieńczeni ludzie na pewno byli wycieńczeni, zwłaszcza 3 pierwsze lata były głodowe potem było trochę lepiej, ale jemu dożywianie jeńców odbywał się w oparciu o system Paczkowa przyczyn tak trochę dziwnie jak i sytuację jeńców poprawiała się w miarę jak pogarszała się sytuacja frontowa nadzieja Niemców, bo nam wtedy Niemcy już tak nie kontrolowali prawda tego przepływu paciorki jeńcy otrzymywali paczki z czerwonego krzyża Międzynarodowego czerwonego krzyża także odrodzi, ale tuż za te paczki od rodziny i były bardzo reglamentowanego zależały od sytuacji rodziny, a to było bardzo różnie, bo kraj przecież wiadomo pod okupacją, a w, ale paczka mnisi dzielą je przypominam sobie w razie będziemy jeszcze mówić, bo wrócimy jak te święta wyglądały prawnej w kwestii kultury wrócimy, ale przypominam sobie że, gdy była to pierwsza audycja dzban apelował do potomków w Woldenbergu cieków, by się zgłosili, jako że istniało Stowarzyszenie Stowarzyszenie AIM potrzebny byli co reaktywacja tego stowarzyszenia, które siłą rzeczy z powodu odchodzenia jeńców w sposób naturalny no zaczynało zanikać no powiedzmy sobie tak wprost w stowarzyszeniu wymarł no i umarli z ronda w stowarzyszeniu opierało się w pierwszej fazie jej głównej działalności na Malince na świadka bezpośredni ich rodzina ich już niema i my z drugim przypadku właściwie on na terenie i ludzie, którzy się poznali tam na terenie obozu był jakiś zjazd 13 drugi zaczęliśmy się zastanawiać co robić, bo tak jest muzeum w wolnym Barczyka w Dobiegniewie na terenie obozu jakoś zagospodarowany prowadzący swoją działalność taką prawdę z profilowaną i była to przedstawicielka tego muzeum była pani dyrektor portal Helena Maciejewska, więc może wydać swą ku prawda nie ma świadków muzeum jest na to w sumie to sobie odpuścimy prawda no cóż Loacha, ale jak zaczęliśmy się zastanawiać to sobie pomyśleliśmy tak jesteśmy dziećmi jeszcze żyjącymi jeńców no no i co rusz no i matki Nataszy w ciemnych izbach wyższych wały na sztandarach hasło honor ojczyzna i rusza w pole wiara na miarę wyruszyła w pole 75 lat temu chcemy w tych ciemnych izbach ocieplane styropianem powinniśmy trochę niższe po dziergać standard pierwsze radio informacyjne w państwa gminy w studiu Wiesław Dembek prezes stowarzyszenia o wolnym berlińczyków mówimy o potomkach w tej chwili o ich działaniu w działalności potomka jeńców o niemieckiego obozu jenieckiego w Woldenbergu myślę, że sam obóz jeniecki strużka takiej zapomniany w w przekazie istniejącym dotyczącym drugiej wojny światowej zazwyczaj słowo obóz kojarzy nam się z obozem koncentracyjnym w i myślę że, gdybym tak przespacerował łatwo tej szybko budynku to Niewiem ilu osobom, by to coś mówiło, ale my mówimy o tym, bo chcemy przypomnieć Change także dlatego on, że kiedyś zrobiłem audycję, gdy pan apelował do właśnie z synów i córek wnuków po wolnym berlińczyków boleje ci, którzy chcą działać stowarzyszeniu FIS zgłosili no i jak widzę, że co powstał nowy zarząd był mu wybory były tak zły pomysł pojawił się taki sorry stary zarząd i zmarł po mężu większości wymagałoby to byli ludzie prawda sta sta tek z tamtego czasu, a o tym, przed przerwą już mówiłem mu postanowiliśmy jednak reaktywować Stowarzyszenie jego zarząd zarząd jest zgodnie z ze statutem w siedmioosobowym i chętnie bym powiedział, kto do niego wszedł, bo tak czuję, że mógł powiedzmy sobie pewne wahania, jaki wyczuwam ze strony potomków jeńców część jest ich dużo w Polsce ta zakłada, że paręnaście tysięcy wynikają stąd ta jakaś grupa znajomych ku prawda może mają jakiś interes, a może, a może coś kombinują no, więc proszę państwa nic nie kombinujemy nie mamy żadnego interesu można się zgłosić także do Azji oraz źle oddalone poziomy telefon może na koniec wsi, kto wszedł do zarządu no no ci, którzy chcieli wejść przede wszystkim w układy i ale jestem mu się po okresie było Stowarzyszenie gmin muszą zapisywać się tylko potomkowie czy też rodziny jeńców pomogłoby sympatycy, a więc wiceprezydent prezesem jest pan burmistrz Dobiegniewa Leszek Waloch burmistrz prawda który, których na to jak utrzymują to muzeum prawda z funduszy gminnych drugim wiceprezesem równorzędnymi i jest pan Andrzej Pazgan syn jeńca znanego grafika plastyka obozowego, który potem był zaangażowany w tworzeniu muzeum aranżację muzeum pan Przemysław Słowiński dr Przemysław Słowiński, który prowadzi jest kierownikiem pracowni badań nad wodą Belgię w wyższej szkole zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim i jednocześnie z prorektorem tej uczelni, a więc to jest profesjonalny historyk pani Irena Marczyńska dyrektor muzeum woli dom bez krzyków pana Andrzej Grzybowski siostrzeniec jeńca i Dariusz Stawicki w sejmie inicjały działaczy sportowych, a pan Andrzej Grzybowski kim jest prywatny i jej pan Andrzej Grzybowski wpływa nie musimy tutaj zajrzeć do chwili w -li ne jest jej, by ją i siostrzeńcem i kapitana marynarki Jana Sienkiewicza obecnie mieszka w Poznaniu i jest pracownikiem naukowym Summer in na Politechnice Poznań, ale stanowi tak zarządził wymarsz, ale w nocy udało się zrobić zjazd, gdzie zjawili się w wolnym decyzje, które zarząd mogli wybrać Nowy Targ danych co robili tam osoby z Lechem kumpel ech, trzeba było zrealizować walne zgromadzenie synodalne no niech no no no nie było zbyt dużo osób, ale należało się tego spodziewać, bo tak naprawdę jak powiedziałem Stowarzyszenie przejmie jego zarządcą było reaktywować Piwosze od początku no no no nowy numer w krajowym rejestrze sądowym nowa rejestracja do nowości wszystko znów coś ma zajmować Stowarzyszenie nasze prace Stowarzyszenie powstało, więc wspomniałem o tym, wahań prawda no właśnie czy ma się zajmować myśmy opowiedzieli KO no my jesteśmy dziećmi prawda winna się składać z synami jeńców my jesteśmy emocjonalnie związani prawda z nimi nowe, więc póki my jesteśmy chcielibyśmy dokonać pewnej wolty prawda ich było, bo jak powiedziałem zmieniło się pokoleń prasy jest chyba dużo no bo po pierwsze, no to jest Stowarzyszenie, które jako główne zadanie stawia sobie lub po prostu podtrzymywanie pamięci o tym, nowość w jak tutaj tak trochę sakralną muszę powiedzieć, że w tradycji polskiej bohater, który przeżył nie jest bohaterem my mamy pewną trudność odczuwamy to by nasi widzowie przeżyli co w naszej mocy i Waldemar Gaja i wsi przy w ogromnej większości przeżyli i to trochę na liście jest prawda jak to na wojence ładnie, kiedy ułan z konia spadnie oni przeżyli i chcemy podtrzymywać to pamięć oczywiście współpracują z muzeum, bo to jest baza po bandzie, gdzie zawsze będzie wzrastać współpracują z władzami regionu bardzo zły pan Boban i podtrzymywać pamięć podtrzymywać pamięć co konkretnie, a tak i odbywa się szereg różnych imprez i odbywa się szereg różnych spotkań odbywa się szereg różnych ekspozycji nawet w tej chwili w muzeum sportu w Warszawie jest chyba jest wystawa, bo miał być do końca roku upamiętniająca właśnie tu wspomniano o olimpiadę odbywa się cały szereg imprez do nowoczesnej sobie tak wysta w ekspozycji konkursów recytatorskich spotkani, a częściowo na terenie Dobiegniewa częściowo na częściowo wyjazd do wiosny chcemy w tym uczestniczyć jakoś to podpierać, ale może takim głównym wyzwaniem jest to, że w tej chwili obóz tak naprawdę ten obóz, który był największym obozem jenieckim oficerów polskich prawda tak naprawdę nie ma żadnego statusu jako miejsce pamięci narodowej, a coś z zimnem najkrócej mówiąc działo przez te wszystkie lata od zakończenia wojny w jakiś PGR czy monografię, gromadząc stłoczono tam jeńców niemieckich żołnierzy, których potem deportowano do związku Radzieckiego, a potem powstała największa w Polsce hodowla świń na terenie tego obozu dla 1 z planowanym baraki jak, a wykorzystano te baraki i jako o do hodowli świń to była największa w Polsce hodowla ryb mówi nie wiem czy doszukiwać się tutaj prawda pewnej złośliwości czy czy też nie, ale w każdym razie inny akt ten tekst trochę paradoksalnie to pozwoliło zachować się tym barak z prawdą, bo równie dobrze mogło być rozebrany neony były potrzebne jest użyteczny no ale i to był taki wielki PGE pełno w tym PGR upadł, a wiadomo, kiedy po awans z wraz ze zmianą ustroju jest w tym momencie zaczęła się dewastacja tego majątku pozbawionego administracji baranki znalazły się w takim stanie, że trzeba było je stosunkowo niedawno kilka lat temu rozebrać teraz ten teren no powiedzmy sobie i jest jej jest muzeum i są zachowane dawne baraki w dobrym stanie komendantury niemieckiej przy doborze komendantury niemieckiej one były jeszcze lepiej zbudowany w cały i całuje innych jej cały teren obozu natomiast baraki rozebrany został krzakami i prawda, bo ten status tego terenu jest jest poniekąd jej nieustalonych oczyszczenie się w rękach prywatnych część jest pod administracją gminy i tak naprawdę ten teren wymaga uporządkowania lekką ręką, bo na to potrzeba środków finansowych no trudno oczekiwać, żeby teraz dla takie miejsce o tej wadze pamięci historycznej utrzymywała niezbyt w końcu duża i niezbyt może zamożna gmina prawda, bo jest to pamięć i jest to miejsce pamięci ogólnonarodową, a ja powiedziałem obóz w 2 c Woldenberg nie ma żadnego statusu jako miejsce pamięci narodowej nie jest pomnikiem, ale czy za nie powinna wykazać inicjatywą zaangażowaniem rada ds. pamięci Dalajlamy były jak wiemy ja jestem prezesem od niedawna, więc tutaj jeszcze tak nie wszedłem w szczegóły były takie próby robione, ale stanął na przeszkodzie właśnie ten przeze mnie wspomniany status własnościowych tego terenu, gdzie część baranków i część terenu jest w rękach prywatnych od części jest we władaniu nimi idą, żeby to uporządkować drożał wykupić wygra ukrywa, że opuszczony dół no powiedzmy sobie, że co, by zrobić szczegółowy projekt do zagospodarowania terenu, bo bardzo prosi się po, żeby tam powstały powstała ścieżka historyczna ani też zarysy baraku nie było możliwe utrzymanie baraków stanieje, gdy jest sprawnym technicznie, bo to jednak było 25 lat więcej baraków na 25 ha gruntu nie jest możliwe trudno natomiast jest kwestia uporządkowania tego terenu, jakiego w knockdown przystępnie nie to co jest przed nami oczywiście tutaj na pewno będziemy to zrobili z władzami gminy, ale powiedziałem no troszeczkę niezły ale, żeby obciążać tą gminę takim latać, ale ślub i największy obóz jeniecki w czasie drugiej wojny światowej w UE, w którym inna, o czym była elita naszego społeczeństwa i chce pan powiedzieć, że jakby władza ministerstwa, by Góra i inni inni nie widzi w tej potrzeby pomocy włączenie się zainwestowania Jagoda gmina ma się tym zajmować tym miejscem tak i nie mogę stwierdzić tego są odpowiedzialnością, bo ja nie miałem okazji kontaktowanie się z ministerstwem w wiem, że muzeum korzystał z epizodycznych dotacji były tam wizyty kolejnych ministrów kultury sztuki, którzy obiecywali pomoc, ale mało jak w oficjalnych publikacjach można wyczytać no zwykle się na tym kończy na pewno na pewno jest to jakieś wyzwanie, które trzeba podjąć próbować to jest trudne sprowadzony właśnie te zadania dla was na pewno zadanie dla nas, ale powiedzmy sobie szczerze i otwarcie to co potrzebne duże środki finansowe, toteż duży tezę o 2, a były tam pomysły takie jest to jeszcze teraz żywy, żeby stworzyć park kultury park kultury może utworzyć rada gminy to to jest sprawa otwarta i na tym się trzeba zastanowić, ale na pewno sytuacja taka, żeby ten teren obozu był jej, jakby to powiedzieć czytelny dla zwiedzających prawda jako miejsce pamięci no no i wymaga wymaga na pewno znacznego nakładu sił pracy i pieniędzy inną, bo stopniowo będziemy się starali coś jest we współpracy z z władzami gminy w tym kierunku zrobić, bo czasem powiedzieć, że muzeum Dubieniecki utrzymuje w całości gmina prawda jedno etat ten cały dobytek substancję materialną, a nie są to małe wydatki Chińczyk czy dużo osób przyjeżdża będąc w okolicy zatrzymuje się tam by zobaczyć czy jest wiedza wśród turystów tamtego regionu powiedzmy, gdzie leży w dobie nie dobiegł jeszcze Dobiegniewa Dobiegniew zdobędzie też Dobiegniew Borne dżuma czy słyszał dobiegnie k Dobiegniewa, gdzie stoi w Polsce ogólnie Pojezierze pomorskie przy czym Pojezierza Dobiegniew jest wydzielony jako jednostka fizyczne geograficzne są nawiasem mówiąc ten, który utworzył podżegaczy, jakby był autorem podziału fizycznego graficznego polskim przez 5 lat jeńcy Woldenbergu poseł Jerzy Kondracki po i jest to wojna i z kraju województwa lubuskiego na no tak naprawdę zachodnie Pomorze jest miejscowość zagubiona wśród pięknych lasów i wśród jezior i to jest na pewno przyszłość tego regionu tam połowa gminie to Trawiński park Narodowy, a w całości gmina co co nie jest takie częste i leży w granicach sieci natura 2000 gości no tak mogę dopowiedzieć prawda, bo na co dzień zajmuje się ochroną przyrody szanować, żeby pan powiedział powiedział pan kibicom członkowie zarządu prywatnie osoby pani wypowiedział jedno jest pan przyrodnikiem, a powiem tyle, bo spotykaliśmy się już cudze rozmawiając o sprawach zupełnie innych wcześniej, czyli o przyrodzie w Jaśle zrobić tak z Chin zajmuje się ochroną przyrody na co dzień jestem pracownikiem naukowym jak w cenach mówi żartobliwie pan prezydent w chwili roztargnienia nawet w nadał mi prof . ale i tak naprawdę się zastanawiam właściwie potrzebni to była prawda nowo wykonuje takie auta analizy i wydaje mi się, że sprawa dziedzictwa Przyrodniczego i sprawa dziedzictwa historycznego to są bardzo zbliżone rzeczy, więc chyba po prostu tak jakoś mu torty mamy to dane, że rzecz, że jeśli dotykają one Spały i dziedzictwa to może być to historyczne przyrodnicze, ale trzeba się uczyć się powiedzie może problemy teraz numer telefonu ewentualnie, w jakich kontach jest zwami, gdyby ktoś chciał się skontaktować z wody Barczyka ani to taki mój bazowy telefonem to jest telefon do muzeum, gdzie ta funkcjonuje personel właśnie pani dyrektor do nas maszynista i ona zawsze służy informacjami to jest telefon 95 kierunek i 7611095, ponieważ jej mój telefon komórkowy jest z opublikowanych materiałach stowarzyszenia to mogę go też podać 604868967 odbiory każdy telefon jeszcze raz proszę o 2 telefony z muzeum 957611095 i mój 604868967 czy za tę stronę czy na stronie muzeum można znaleźć i na stronie muzeum nowe źródła znaleźć podstawowe informacje w aktualnościach w tej chwili pracujemy nad tym, żeby te wszystkie informacje się znalazły razem z chili właśnie członków zarządu i nawet ich fotografiami, żeby nie byli oni anonimowi anonimowi akrobatów w klauzulę wezwała my rozmawiamy o Woldenbergu rozmawiamy o Woldenbergu kilkadziesiąt lat po tym, jak cenne obrusy istniał moim gościem jest prezes stowarzyszenia wolnych Libijczyków senny jeńca Woldenbergu pan Wiesław Dembek za chwilę wróci w czasie rosną w pierwsze radio informacyjne, ale stare nagranie wideo to lament kibiców na śpiewała walca Françoisa musimy wytłumaczyć naszym słuchaczom, dlaczego właśnie w tej audycji o obozie w Woldenbergu w tym jest to nagrań niestety wynika z KNF melodia Adama Krasińskiego słowa Andrzeja Własta napisze specjalnie dla Toli banki liczą, bo proszę państwa w obozie była konspiracja konspiracją wojskową i o krótszy legalnej uznawanej przez Niemców pewnej struktury organizacji organizacyjnej starszyzny tworzonej przez starszyznę obozu, ale ta konspiracja była tworzona przez zawodowych wojskowych, z których niejeden pracował w wywiadzie kontrwywiadzie przed wojną, a więc była tworzona profesjonalni z drugiej strony trzeba pamiętać, że przy obozie funkcjonowała formacja Abwehry, czyli wywiadu kontrwywiadu niemieckiego, która bardzo ściśle profesjonalnie inwigilowała i nic, a w miejsce była walka wywiad, ale co ze sobą ocenę jego sprawę można zadać pytanie co nas niemal konspiracja wojskowa prawda są młodzi, kiedy więc, kiedy są, więc zupełnie bezbronni prawda były tam rozważany przede wszystkim scenariusze w punkcie rozwoju sytuacji brano pod uwagę kilka i klęska Niemców demoralizacja prawda, która pozwoli wykorzystać siły jeńcom sytuacje wejście Rosjan zachowanie się w trakcie wejścia Rosjan próba eksterminacji obozu przez Niemców i ich wtedy już rozpaczliwa obrona, ale i jednymi i czasem też powiedzieć, że i jej dowództwa konspiracyjnej było zupełnie niezależne od dowództwa kontaktowało się był niezależny od starszyzny obozowej tej funkcjonującej jawnie tak samo jednostka wg niemieckiej nie podlegała żadnym stopniu komendantów, że w obozie to była to był wywiad i wywiad wywiad nie był podporządkowany komentują postać to była walka wywiadów 1 z bardzo ważnych zadań konspiracji polskiej był właśnie wywiad kontrwywiad przez kontrwywiad można było założyć dużą pewnością, że Niemcy i osadzają i osadzili wśród jeńców swoich konfidentów no tak działa każdy rok działa przez święta okazało się, że było to założenie słuszne w obozie byli konfidenci, aczkolwiek tutaj było pewne ryzyko, że niejedno takie, że może się wytworzyć wśród jeńców w tych warunkach tego stłuczenia kosza osada nadmiernej podejrzliwości prawda i śledzenia się nawzajem tym niemniej już zdołano zlokalizować kilku agentów Sulich najbardziej znany to było Karol Zejman turniejem udaremnił poprzez donos takim największą chyba tak ku Polsce przedsięwzięcie ucieczkowe w obozie mianowicie podkop czyniony z 1 z wielu skrajnych baraków skrajne czy Łobzie zajął się na obrzeżu obozu trzeba było się przekopać przez kilkudziesięciometrowy plac apelowy oczywiście pod ziemią to był na głębokości 4 m robiony profesjonalnie podkop przyczyn było ogromne trudności organizacyjne materiałowe służyły do szorowania wykopu deski spalić jej tam pracowało ileś ekip pracowało ubezpieczenie prawda no bo trzeba było zachować konspirację no to powiem tylko dla przykładu, że nieraz tutaj nie mamy czasu, żeby rozwijać temat, że własnego do tego wykopu był zamaskowany stolikiem brydżowy mi kilku oficerów z poświęceniem grał zdania że, aby był zasłonięty, jaki musi jakimś obrusem prawda i grało z poświęceniem bez przerwy w brydża, bo wynoszenie urobku prawda, że nic z tego, by to było zadanie karkołomne, bo no, bo w sobota Artego rozsypywać oczach strażników, więc wykorzystywana jakiś trwające prace, gdzie ziemia była naruszona tam wysypywano woreczki z ziemią były oficer ta sekcja transportu wynosiła postu w woreczkach zamieszczonych na szyi gdzieś tam dyskretnie rysy pływała w swojej karierze ma inny jest jej zauważył jej świeżą ziemię zaczął się tym interesować i tutaj i wydał i wydało i wydał to sprawa nie znali, odkąd został zdemaskowany no powiedz co organizator niewiele się stało Niemcy mnie nie stosowali bardzo ostrych norm represji w takim wypadku, ale w był to jedyny przypadek jest w ogóle w oflagach Polski, że wydano na tego już konfidentów wyrok śmierci i wykonaną podjęto to było bardzo ryzykowne zrobiono po długich wahaniach niż miało to się odbyć także 3 oficerów wyznaczonej prawda miał każdy z nich miał uderzyć w głowę żelaznym prętem tego agenta u niej o ciało miały miało być wrzucone do latryny pierwszym, który to wykonywał uderzył za słabo i Karel Zeman zdążył uciec zaalarmowała Niemców i od razu został z naj starszy oficer obozu wezwany do komendanta, gdzie bardzo ostry brutalny sposób został zaatakowany przez komendanta obozu że, aby ich w obozie zaatakowano wieńce i nie obywatele niemieckiego najstarszy, bo zachował się bardzo przytomnie odpowiedział, że wie o bójce między jeńcami, którą ma nową polskimi jeńcami natomiast nic nie wiadomo, żeby to było bywa dla niemieckiego do tego prosiło wykaz jeńców niemieckich wzorowy obywatel Niemiec jest, aby zapobiec tak go zawiesił ubolewa używania innych albo komendant w niemieckiej poznał, że wpadło sam się wprowadził w pułapkę i temat się rozmył natomiast polskie Polska starszyzna z już jest samorzutnie zorganizowała akcję, prosząc wszystkich jeńców o podanie swojego obywatelstwa no było oczywiste, że to jest zabezpieczenie, bo żaden konfident prawda będzie mógł zaryzykować jak się już uniknęło frontu, zwłaszcza wschodniego prawnej zadedykował bezpieczniej w obozie to nie nikt nie chciał skończyć w zatrudnieniu to było poważne ostrzeżenie dla agentów rzecz, że sprawa nie jest tak bardzo bezpieczne dla nich i to i to się tak skończyła no ale zaraz chwileczkę został wykonany wyrok w Wilnie, a więc nie wyrok nie został wykonany, bo się to nie udała, że czasem powiedzieć, że udaremnił go inny niewtajemniczonym oficer był obdarzony dużą siłą fizyczną, który po prostu rozpędził atakujących zupełnie nieświadomie, bo po był przekonany, że bronili oni błonnika kromkę kanał zoom ME cha został ewakuowany oczywiście z obozu i w glorii żołnierza września i uciekiniera z obozu udało mu się to starsi przeniknąć do dowództwa Gwardii ludowej i na Śląsku, gdzie wydał wszystkich, paraliżując właściwie tamtejsze struktury konspiracyjne lewicowe to było ogromne straty w ludziach, ale gazet, że on był konfidentem ne wydał też zamiar w podkowę i t d . nie spowodowała, że on taką etykietą funkcjonował w obozie to było znane tylko nielicznym to tylko było znane darzyli go zlokalizował właśnie kontrwywiad Polski on był bardzo lubiany koleżeński uczynny ładny pro Bono w grę Sonny niema złoto w blogu myślę, że poszło im pewne aspekty tej sprawy zostały przekazane w prasie konspiracyjnej takiej takiemu biuletyny konspiracyjny ukazywał się przez większość czasu trwania obozu Aon pochodził z nasłuchów przede wszystkim posługiwał się informacjami uzyskanymi z nasłuchów radiowych zaraz, ale my się pan być nasłuch radiowy w inny, skąd brać w obozie, ale myśmy chyba nie powiedzieli, dlaczego toczyliśmy walkę Françoisa planować na w przeszłym, bo swych racji, dlaczego oblodzone konspiracja do walki Franz słowo, bo w obozie odbywała się w odbyła się cała epopeja radiowa jesteśmy w studiu radiowym, więc trzeba o tym, powiedzieć kwestia posiadania Radia i możliwość odbierania informacji to była kwestia życia lub śmierci prawda no bo obóz był ściśle strzeżonej całkowicie odseparowany wszystkie listy były skrupulatnie cenzurowane i limitowanych w związku z tym i i konspirację obozową zatroszczyła się o w odbiornik radiowy był jakiś przedwojenny, który się nie nadawał kupiono za jakiś bardzo duże pieniądze od podoficera niemieckiego radioodbiornik i zagrożenie, które istniało raczej trzeba sobie uzmysłowić, jakie to było zagrożeń w okupowanej Polsce zdemaskowanie jej odbiornika radiowego to był wyrok śmierci, a od zera przy cięższych przewinieniach przekazywała jeńców polskich gestapo bezprawnie, bo ją gestapo było policją jeńcy wojenni nie podlegali, ale wiadomo, że jeśli już, który był przekazany gestapo to nie wraca do słuch o nim zaginął zagrożenie było ogromne i utworzono specjalny druk konspiracyjny pluton tzw . pluton PRL którymi zaprzysiężono oficerów specjalnie dobranych i ten pluton ery jest wykonał ogromną pracę o wykonaniu bunkra, który w zbudowaniu bunkra z pod podłogą kasyna objęty jest on miał ten bunkier miał kubaturę 10 m ³ Tesco Stores proszę państwa około 25 ton ziemi proszę zejdź teraz wyobrazić za to ziemie trzeba było w tych woreczka prawda wynieść także, by nie zauważyli wartownicy, którzy Stalinowi, że prawda pomijam jeszcze inne inne względy i inne możliwości dekonspiracji z działały 3 sekcje 1 to było ubezpieczenia zewnętrznego druga to była ubezpieczenie wewnętrzna potrzeba sekcja techniczna, która dokonywała nasłuchu odbywało się to 3 × dziennie po 20 minut słuchano przede wszystkim Radia londyńskiego, a także radio Moskwa i ich komunikat przekazywany poprzez radio londyńskie i z komendy głównej AK dla com konspiracyjnego komendanta obozu jej były poprzedzane uwłaszczanie się w walce o fryzurach potem wiadomości oczywiście był szyfrowany, bo Niemcy nie mogli się tylko słuchali Radia nie mogli się dowiedzieć, że to są informacje dla dla jeńców prawda, ale na następnego dnia już z ogółu jeńców poprzez biuletyny konspiracyjnych miał najświeższe wiadomości jeńcy byli doskonale zorientowani w sytuacji frontowej sytuacji wojennej powiem jeszcze jako ciekawostkę, tyle że jej każdy z członków plutonu UR miał prawo oraz posłuchać audycji był to rodzaj nagrody za poniesione za za służbę ludzie płakali, bo tam był nadawany hymn Polski, gdzie są oni mieli przez tyle lat, by usłyszeć jej konspiracja była tak ścisła, że niektórzy członkowie tego tegoż plutonu dowiedzieli się, że byli w tym plutonie od siebie po 30 latach od zakończenia po zakończeniu wojny tak ścisła była konspiracja i prawda selektywność informacji udzielanej poszczególnym wielkim mieście może też ciekawostkę sekcja ubezpieczenia wewnętrznego to było tych 2 oficerów, którzy grali bez przerwy na pianinie na zmianę jego, ćwicząc tam prawda ćwiczą grę napełnienie przy czym jest za swoimi plecami mieli przycisk i w momencie, kiedy na zaistniało niebezpieczeństwo grający się odchylają naciska przyciski i ci prowadzący nasłuch wiedzieli że, że trzeba prawda tutaj u uważać wejście było pod piecem, który miałby udział, bo pies był gorący lipiec były jej z winy w, kiedy ta konstrukcja była taka umożliwia obrót pieca i wtedy można było wejść do tego bunkra w formule jedno były różne bardzo niebezpieczne sytuacje np. taka, że w przerwach mam z psem pies wyczuł u ludzi w bunkrze i zaczął drapać w Danko tego pieca, ale sam Bach Mann było odpędzić no bo uznał, że tam, gdzie pies może poczuł kiełbasę gdzieś tam, ale w lobby jest mi nie przypominam swojej wyprawie do oflagu wymogom aspiracji tej czy cała, skąd ten cel jest w opowieści zwolnienia więźniów jeńców po wojnie czy relacje w fizycznie nie zostałoby rzeźnickiego bunkra pewnie no niestety niestety nie tak samo jak z kasyna, ale właśnie to jest rzecz, którą warto 1 z tych wszystkich fakt 1 z tych statystyk historyka warto upamiętnić dostał ją z terenu obozu pełna tam się na znowelizowany dział relacji jeńców i relacji jeńców zapisany powstało kilka książek trzeba sobie powiedzieć, że jeżeli w czasie, kiedy żyli jeszcze jeńcy byli to ludzie wykształceni nie zdołano wydać kilka książek opartych o ich relacje i stąd te informacje na tak jest nam tylko te w 1, którą się doskonale czyta Marian Brandys wyprawa do oflagu w Niemczech Danii jest najbardziej znana też może mieć bardzo zdolny ze względu na na nazwiska autora na pewno napisana z największym talentem mimo pewnych przekłamań, które no byłym spowodowane faktem, że w owym czasie autor trochę lewica bała gan Fiona była na zamówienie tym reportaż, a po drugie to niech to będzie wybaczone potem przecież był udany, a na liście prawda nie wydawano przecież Mariana Brandysa przez długie lata byłby wzorowany jest wuj, a po drugie nie mogłoby się taka książka ukazać bez pewnych pewnych akcentów politycznych we właściwą stronę posty niby wtedy nie wydał prawda to był taki czas proszę państwa Nastazja kończy wspominaliśmy obóz w Woldenbergu mówiliśmy o przyszłości, ale także teraźniejszości w od teraźniejszości, czyli o tym co tam się znajduje czym się zajmuje w Stowarzyszenie Bawarczyków stowarzyszenia Waldemar czeków, a moim gościem był prezes tegoż stowarzyszenia syn w UE i wieńca radzą owady KOZ Ber w pana Wacława Depo kamień gościem był pan Wiesław Dembek, jeżeli państwo nie zapisali poprzednio numerów telefonu to proszę napisać po prostu do mnie na weekend Ewę małpa to kropkę FM po prostu list do Radia i też przekaże wszystko co trzeba mojemu gościowi oczywiście wchodząc na stronę, wrzucając gogle w Woldenbergu muzeum muzeum Hayden Berry czeków za wodę, dlaczego znajdą państwo, ale także kontakt życzę panu dobrych świąt z dziękuję bardzo od każdego roku wesołych świąt dla państwa dla pani redaktor dzieł Zwiń «

O obozie oficerskim w Woldenbergu opowiada Wiesław Dembek

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WEEKEND RADIA TOK FM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 00:00

Najnowsze Podcasty

"Podróże z pazurem." O podróży stopem z psem dookoła świata ... nie tylko samochodem

"UE chce nam zabrać władzę nad lasami". Prawda czy fałsz?

Przylatuje jerzyk do gniazda a tam "termomodernizacja". O ochronie ptaków mieszkających w budynkach

''Literatura uwalnia nas od determinacji i ciasnoty''. Prof. Koziołek o książce ''Czytać, dużo czytać''

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL