Kobiety, które kochały pisarzy. Opowiada Radosław Romaniuk

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

mamy magazyn kobiecy eter przy mikrofonie Hanna Zielińska, a z nami stąd jest już nasz gość Radosław Romaniuk literaturoznawca Edytor autor książki one kobiety, które kochały pisarzy wydawnictwa Wilk i król dobry wieczór dobry wieczór państwu literaturoznawca i Edytor chciałbym zatrzymać się my przy zawodzie edytora, bo właśnie sobie uświadomią, że właściwie o tym nie rozmawialiśmy nikt na antenie od redakcji o korekcie zdarza się, że o tłumaczeniach to bardzo Rozwiń » często zdarza nam się rozmawiać z PiS z pisarzami opisaniu jak najbardziej, ale Edytor właściwie jest, kto o tym wszystkim to nie jest zawód to jest funkcja społeczna funkcja społeczna leci tak tak tak zdecydowanie też pasja to jest pasja dotycząca Anna rękopis czuł, że treść prasie dotyczące dokumentu literackiego też pasze dotyczące też w końcu życia literackiego historyk literatury przebija, mówi że jestem edytorem, dlatego że opracowywała dzienniki Jarosława Iwaszkiewicza w takim zespole, ale też rzeczywisty właściciel daje Konstantego Jeleńskiego Don kelnera do córek niż do córek też konsumenci Konstanty Jeleński Czesław Miłosz Bombardier i grzywien, których dochody książek Penn i ważne to jest dla mnie właściwie z kilku powodów po pierwsze, dlatego, że właściwie tylko w tym momencie odczuwam jakąś tym pracę dla kultur własną doradczym jestem w stanie powiedzieć odpowiedzialnie uważam, że to byłoby wobec nieco takie na wyrost, że to co robię wpiszą się z pracą prokuratur, ale to co robię jako Edytor z pewnością jest szczyt czegoś nie było i staje się i to staje się sam się rzeczy tak ważne jak dzienniki Iwaszkiewicza, które są absolutnym Novum widziałem, bo przy fundamentach Anny i tutaj oczywiście rola edytora jeszcze i mała i duża w domu mała, dlatego że on jeszcze akuszerem tego on od zera, ale duża, dlatego że on właściwie od tego, jaką potraktuje zależy kształt tego dzieła czy też przed żmudne przepisywanie rękopisu też wykup od szefów HR nie ma pokusy twórczości po drodze się z via mam takie hasło i taką frazę właśnie, w którą jakoś pułku głębszy Dziennika sojusznicza niczego nie wykluczam niczego nie dodaje były trudne to jest się oprzeć pokusie nie miałem już dziś ma oczywiście taki stosunek do rzeczywistości naciera zaćmy mniej pruderyjny Jan i nie myślisz o tym, że po ciosie czyta toczą się widzi jeszcze jakoś bardzo mocno zakorzeniony jednak w rzeczywistości czy jest zakorzenione w jakiś czytać w towarzyskich, że komuś się zrobić przykro, że coś jeść zbyt otwarcie powiedziane, że dziś kończy się nieprawdą inne tutaj Edytor nie zawsze może dać przypisze na przejrzysty nie, tyle że ale rozumiem, że rola edytora mogłaby polegać również wykreślanie no przecież nie chodzi o to, żeby zachować siły, by wszystkie rękopisy świstki zapisy na bilecie autobusowym z listą zakupów myślę, że myślę, że wykreślanie to jeszcze rola kogoś innego my jako biograf wykreśla dla tej chorobie pełną eliminację faktów wybieram fakty najważniejsze, aby fakty trzeciorzędne któregoś oświetlają de facto najważniejszy, ale jajko Edytor ma przybyć historykiem i kosztów, a historyk musi zrobić jak najpełniejszą panoramy faktów i to jest, więc nie dopisywać się nie wykreślać Witold Bereś też bardzo trudne, ale Włosi tylko, dlatego że inne niż dajmy się sprawa, że jakość mamy do czynienia z historią literatury z historią, ale są ludzie, którzy jeszcze nie są historią i jakby to to dotyczy też tych całego środowiska, czego środowiska nie bardzo kiedyś trener na mnie bardzo wielkie wrażenie niż robią wypowiedź Jerzego Pilcha rzesze przy okazji książki Kapuściński non-fiction i tej dyskusji, a wypowiedź o tym, że inni, że właściwie nie da się kultury rozwijać myśląc o o tym, żeby nie zrobić przykrości cioci, a i to jest silny chłop bez piękne zdanie, które właśnie, jakby się w miejscu tak spotykasz z tą frazą niczego nie wykreślać niczego nie dopisywać i wracam do pani pytania, dlaczego też ważnym czy ważne jest właśnie, dlatego że z pracą dla kultury, a po drugie jest to ważne dlatego, że to właściwie wpływem naciągaczom mój stosunek do literatury ten taki aktywny uczynny słyszymy pisarza czy ja już sam się być bardzo blisko faktu bardzo blisko dokumentu bardzo blisko rzeczywistości tak kreowanej przez naziemne przez literaturę Annę i ja się, że to już z to jest właśnie taki mój bagaż edytora w tym sensie winna być spotykam się tutaj filmy w willi z bardzo bardzo ambitnymi ludźmi kiedyś spotkam nie tylko jako przyjemność obecności na moim spotkaniu o książce inne życie biografia Jarosława Iwaszkiewicza pani Hanny Kirchner która w nie w niedługim czasie wcześniej wydała się biografii Nałkowskiej Michaś miał przyjemność PUP w odpowiedzi w jej obecności, że właściwie pean łączy mnie coś się, że dziś warsztatem czy on ona napisała też biografię edytora taką biografię bardzo blisko źródeł szczerości to pociąg czy mogę tak naprawdę powiedzieć o sobie czy ja chciałbym jako pisarz jako biograf pozostawać też w jakimś sensie Edytor myśleć o ważne dlatego też ważnym no, a przed nami książka one kobiety, które kochały pisarzy książka, która jak rozumiem jest pokłosiem m. in. pracy audytora w w pewnym sensie tak są to szkice dotyczące Nadieżdy Mandelsztam Anny Iwaszkiewiczów obejrzą film ustrojowej i Marii Kasprowicza owej Jaś spotkałem oczywiście te kobiety właśnie w jak na drogę, że już swoich student studiów i pracy literaturoznawcy trochę również siły oczywiście ów on się on się znajdowały kosz na marginesie pewnych rzeczy którymi się znają zajmowałem i Uznam, że to jest głęboko niesprawiedliwe, że też targi branży tak naprawdę takim w taką Iskrą do nauczania tej książki była pewna myśl związana, że zawsze tu ustrojową nam się taki tom szkiców o myśli filozoficznej religijnej lwa Tołstoja, który się używał dramat religijny Tołstoja to była książka utrzymana na pewnym poziomie abstrakcji goście dotycząca myśli filozoficznej religijnej rosyjskiej tego okresu, w którym Tołstoj pisał o ich pomyśle przybliży właściwie powinienem teraz napisać dramat, że firma Dreier rząd już dwoje w erze to byłaby dopiero w starciu byłoby dopiero historia, ale to byłoby to byłby to byłoby dopiero Panorama rzeczywistości to byłoby jej jakiś istotne uzupełnienie, bo to byłby dramat nie idei tylko praktyki to byłby dramat miłości samotności śmierci rozczarowania, ale też szczęścia pełnili intensywności rynny silnik jest tutaj szkic, który się nazywa gromadzą się kraje i są szkice, która opisują i dramaty i no i przez takie ogromnie spełnione intensywne ważne życia jeszcze 3 innych żon pisarz, a te 3 inne żony to Zofia Tołstoj Maria Kasprowicz Nadieżda Mandelsztam 4 kobiety 4 zupełnie różne historie, chociaż oczywiście pewnie każdy z Czytelników doszukuje się jakiś wspólny mianownik ów myślę, że taką myślą, którą można wysłać jako wspólną właśnie cechy tych wszystkich związków to, że to kobiety rzeczywiście odgrywały istotną rolę w życiu twórczości swoich mężów i też poważnie były traktowane, chociaż w indeksie zatrzymam przy tym określeniu, bo te związki bywały różne bywały trudne oczywiście mnie, zanim powiemy, by po kolei o losach związków pana bohaterek z mężami chciałem pana zapytać jak to jest pana zdaniem zgodnie z pana wiedzą, jaką edytora, ale też jako pisarza czy to jest także pisarz zawsze wymaga opieki wsparcia żony męża kogoś bliskiego czy w takim związku w ogóle możliwa równowaga buty się wydaje, że dotyczy to jest tu jest taka dysproporcja w obecności 1 osoby nad drugą właściwie niemal związek związek pasożytnicze Chin za porozumieniem stron jeśli związek pasożytniczy to zawsze jest to bardzo skomplikowany tym, że posłuży niczyja czasami obie strony taka nasza loteria jakoś nie mniejszą niż te strony, że człowiek, który zajmuje się literaturą w człowiek twórczy geniusz ma jakiś specjalny wymaganych owszem pewnie tak pewnie dotycząc dotyczą one jakiś jakiegoś wewnętrznego porozumienia z partnerką ta, ale tak naprawdę wszyscy tęsknimy za opieką, ale nie tylko żarty, żeby już ktoś opiekował się z nami, ale też wszak my mogli opiekować się kimś innym ich jakość kształtować swoją świadomość samego siebie Cook kogoś postrzyżyny te żony opiekunki również spełniały swoje potrzeby oczywiście ruch on spełniał swoje potrzeby, ale to tu nie było także, że bohaterki mojej książki opiekowały się mężami oni też opiekowali się nimi, ale tutaj światło nie unikasz tych właśnie świetnym przykładem jest jeszcze ta relacja Anny Jarosława Iwaszkiewiczów to Iwaszkiewicz Łopuski oparciem był oparciem dla żony on się urodził w rodzinie, która mu zaszczepiła taki taką wizję, że mężczyzna jest potrzebny ważny tylko wtedy, kiedy opiekuje się rodziną Lecha nie nie tylko kobietą ale kiedy wiem dźwiga na sobie losy meczu 15 osób tak, ale Leszkiewicz nie przepada za to nową rolą osoby, która właśnie on 1 z Monachium szalenie marudził, ale tych łącznością to było coś co dawało mu się w sieci już wszystkie wszystkiego relacji odtwarzają ten sam schemat czy on uwielbiał być ważny w czyimś życiu w ten sposób część, czyja właściwie zrozumiałem to w momencie, w którym znów afl, w którym pisałem o i jego młodzieńczej biografii onych przyjechał do Warszawy w 1918 roku cieszyły dużym kufrem książek w jakimś sztormu ubranie z kuflem rękopisów, po czym niedługo potem zjechały do do Warszawy z Kijowa jego matka i siostry i one naprawdę sądził, że on się powinni mieszać aż w Lechii o jak ta w tamtych czasach był on szalenie cierpiał w samych nie miał, gdzie mieszkać nie miał, czego uczą je jeść czym tak czuł, że się nie sprawdza i właściwie dopiero gdyby się sprawdził i kiedy się zaczął sprawdzać w tej sferze to odczuł jak przed swoją istotność, więc ta i inne ta opieka nie jest to otoczone drzewami opieką niż jakaś relacja nadrzędności podrzędności Building to kim się opiekuje co ktoś kiedyś ten ważny, a od, a tam ten drugi oddech i ścieki obok usiądzie on jednak aż ma no i brak tutaj rozbudowana sieć może rzeczywiście przy Iwaszkiewicza ach tak nie było, ale przyjrzyjmy się małżeństwu zawitał stoi z jej mężem on miał 18 lat, kiedy się poza zapoznali Anny 34 przez tydzień były byli narzeczonymi, a potem jak się zaczęło to ona po 50 latach chyba pierwszy raz usiadła w spokoju w Koziegłowach zdjęli jej nie rozumiem, że pani zazdrości absolutnie ja w ogóle w życiu bym się nie zdecydowała na związek małżeński z artystą taki mój mały kamień hałd na nie nadaje się do tej roli jeśli będą, kto napisał, że jeśli Tołstoj wchodził w jakiś związek to właśnie próbują wejść w związek z Dostojewskim i po to, mogło być bardzo twórczy FR, gdzie każda, ale właściwie w przypadku Zofii to co można odnieść wrażenie żona zupełnie nie widziała takiej grze bierze udział w co taka osiemnastoletnia dziewczyna córka lekarza carskiego dziewczyna dobrego domu mogła wiedzieć ożyciu burzliwymi pełnym napięcia kielczanka z Lwem dostał go w swoim ona była w nim zakochany cenne jak go można było kochać, ale ona właśnie byłam tym przypadkiem podrzędnej roli jednak nic w w pewnym sensie tak i tutaj różnica wieku doświadczeń ona była była taką osobą nie uformowano na, ale pamiętajmy, że żona Tołstoj, choć jeszcze w tym okresie był pod takim bardzo wielkim wpływem myśli Jean Jacques naruszony o tym, że takim idealnym człowiekiem niż właśnie ktoś, kto jest taką białą kartką, że życie zapisuję nasz czymś złym, że właściwie wszystkie doświadczenia na jakiś sposób wypaczają kształt kreują w naszym jakiś fałszywy lament osobowości i w tym sensie ideałem jest dziecko tak i dla dla tłuszczu ja w tej relacji mężczyźni kobiety naruszy wówczas tym ideałem była właśnie taka młoda niewinna piękna kobieta, jaką była innym uważa się i w taki naturalny sposób dobra Anny, ale Wa wrócę do nabytego od od czego pani zaczęła jego było bardzo łatwo pokochać, dlatego że on był kimś zupełnie innym i to się, jakby chyba inna niż innym niż inni mężczyźni i też, jakby istota tej tej siły fatalnej, która wczoraj jak już leżała bohaterką mojej książki wiązać się współ bohaterami tej książki czy torze oni byli zupełnie innymi ta inność roztaczała z perspektywy, którym się właściwie nie można było oprzeć i które były dla nich ważniejsze niż wszelki inny perspektyw już takiego Zofia wyniosły z tego małżeństwa urodziła trzynaścioro trzynaściorga k 13 rodzice sześcioro dzieci tak przepisywała jego dzieła była jego asystentką w ne, a jednocześnie cały czas trwała z nim jakoś lepiej czuł kłótni i instytucjach co to była ta siła przyciągania to małżeństwo dało w jej życiu jakąś istotność nadało jej życiu pewien ciężar pewną Wang to nie jest tak przecież to co jest łatwe bez scysji bez rodzenia dzieci bez przepisywania to jest ważne oto co jest takie trudne długie żmudne i czasem przykre jest nieważna szefie wziął fit ustrojowej w naszej świadomości w ogóle nie było, gdyby wybrała inaczej przecież wszystkie wybrały inaczej ona nie to jest to już chyba coś istotnego czy to oznacza żona mogła nie czuć się żyje w cieniu mi męża tylko w jego blasku z pewnością mogła, bo ona tak naprawdę tylko ona wiedziała jak wielkie znaczenie ma w jego życiu jak on bardziej ją kocha mimo tego trudnego charakteru oczywiście mimo trudnego charakteru jego i mimo trudnego charakteru jej jednak ta w tutaj też pamiętajmy że żona dzienniki takie zapiski zapiski, które się jakoś wiążą z chwilą mniejszą pisane dlatego, żeby pisali w nich rzeczy dobrych to są zwykle zapiski czynione w momentach trudnych emocjonalnie stamtąd i do tych już kiedyś ich uszczęśliwić wtedy nie piszemy ale kiedy jesteśmy wściekli, kiedy jest nasz jednak, że raniono kiedyś nam przykro, czyli Ferrari sugeruje pan, że ten obraz może być ich nie są one już przed US są jeszcze na wieszcza przekonany czy jestem przekonany, że jakby my jesteśmy w stanie powiedzieć o tym, że jej życie to była taka hala byłej plan, dlatego że znamy jej notatki, które ona robiła wtedy, kiedy ktoś ci było naprawdę ciężki, ale nie, ale nie znamy tego im i tych innych momentów, które myślę, że tak per saldo sią bardzo istotne nie powiem istotniejsze, ale jestem przekonany, że dla nich są istotniejsze mówiąc o rodzinie to ustrojów mówimy o 15 osobach i pan zdecydował się oddać głos również dzieciom to ustaje w filii tak przede wszystkim ta historia lwa Tołstoja i że się drewnem jest takim taką historią, której myślę, że właściwie życie ułożyło fabułę, której nie byłby w stanie ułożyć żaden pisarz, więc właściwie nie ma to sensu, żeby takim tych historii opisywać własnymi słowami, tym bardziej że bierze w niej udział tak wiele postaci, które są też właściwie taki gnie w wspaniałymi postaciami literackimi i naszą postaciami literackimi również przez to jak mówią przecież to jak skomplikowane mają stosunek ds. IT nóżki 3 dotyczą życia wsi Andrzeja dramat zawsze Andrej Penny jest takim utworem złożonym z cytatów, że wypowiedzi przeróżnych fałszu chłodno przede wszystkim samej bohaterki, ale też ktoś już stoją też dzieci już takich też drugą trzecią planowych do postaci, ale już takim utworem się wielu ogłoszą inne które, których jakoś naświetla ten dramat Zofia Tołstoj to jest 1 z bohaterek, ale mamy jeszcze my w tym kręgu kulturowym Nadieżda Mandelsztam chciałbym poświęcić część rozmowy, bo po pierwsze, sam osy Mandelsztam nie jest tak znany dobrze dziś jak to ustalić czy Iwaszkiewicz inne Kasprowicz z naszych warunkach my tutaj też tak historia jest niesamowita z 1 strony jest tło historyczne właściwie mrożące krew żyłach mroki stalinizmu w inny w tyle, a z drugiej strony ta miłość czy też ten związek to snuł kolejna głośna historia mówi pan pisze pan o nich, żeby nie raczej karą niż małżeństwem jak na tamte czasy z zupełnie właściwie awangardową formę bardzo powszechna niż oni się poznali w w momencie, w którym już następowała rewolucja trochę jak członkowie ekip bohemy 2 radnych w paradzie wzięli jeszcze nie radzieckie takiej takich, które już wkrótce stanie się radzie szkół, ale jeszcze nie radzieckiej stąd też bardzo ciekawy moment, bo pokazuje, że ludzie, którzy nie mieli absolutnie żadnych jakiś ideologicznych ciągot w stronę komunizmu bardzo łatwo byli w stanie ulec tej wielkiej zmiany żywią się z entuzjazmem, bo byli młodzi chcieli żyć chcieli tworzyć bawić i nagle w ciążę, żeby być razem tu nie trzeba iść do cerkwi i brać ślubu żadna rzecz trzeba, że można pisać awangardowo, bo wszystko co się dzieje, zwłaszcza jeśli sztuka awangardowa i oni byli w myśl w pewnym momencie się w tym momencie, w którym Stali się parą oczywiście bardzo zadowoleni z tego, że żyją w tych czasach, w których żyją w też taki moment euforii w ogóle kiedykolwiek tak się naprawdę bardzo zakochani lektor czytał pana książce opis ich miłości do początku to wyglądało bardziej na fascynacji pewien układ jakiś romans, ale nie tak naprawdę na miarę wielkiego poety miłość pomoże wręcz wymusiła na nim nie będą się pani powiedzieć jak kończy wyobraża miłość do miana hitu władcy much na taką pełną, a tutaj wydaje się, że oni od razu dali sobie takie warunki do luźnego związku zresztą zaraz romanse się pojawiły nową przed nami chwila w takim związku powinna być na takim pełnym uniesień mi się wydaje tutaj nie widziałam takich jak może nie doczekałam się czymś w RMF FM z bardzo ciekawy w myśl, że można powiedzieć, że tak jak w takie kurzu fi lip no to ustrojowej te momenty szczęśliwe są, jakby poza kadr w Alpach tutaj lawenda chyba znowu się to powtarza w oczy się do wody trochę żart, bo z pewnością oni byli bardzo mocno szum związany mówi o nim właściwie nie wyobrażali sobie życia bez siebie i jeśli chodzi o tego wielkiego poety Osipa Mandelsztama jeśli chodzi o Nadieżda, która była absolutnie w cieniu tej osobowości z wyboru z wyboru i dlatego można, że nie chciała próbować rywalizować wierzymy, że żaden sposób to to już FF jest taka Anna Achmatowa, która już zdobyli zgoła nasz kraj żyje Lis Kalisz krainą o obojgu poetka powinny, która przeszła przy Bogu absolutnym geniuszem chodziarzy dopóki żyli nasi mężowie siedziały siedziałyśmy w kuchni odbijają się śledczy co oczywiście była to prowokacja, bo mąż Anny Achmatowej nie był dla nawet w częściach wybitną osobowością jak jak ona, ale pokazuje tutaj pewne miejsce i popu takie miejsce, w którym rzeczywiście społecznie te kobiety były i też tak jak już akceptację ten też opisuje to relacje inne pasje pani na wieść, że osób w tym pisał w myślach wiersza nie zadawał sobie trudu, żeby spisywać tym zajmowała się już Nadieżda nie tylko dyktował wysyła rola sekretarki ona namawiała go do tego, żeby oni podyktował wiersza, bo nie chciał, ale tylko w tej głowie w nie chciała, żeby tylko szczególnie, ale też ona nie chciała, żeby tylko w jej głowie, bo skąd ona wiedziała żony napisał stan żony jej wypowiedział stąd, że wystarczyło mu, że napisał je dla siebie dla nich 3 i jasne jest to sekretarki, ale już wczoraj na osoby, która zdajesz sprawę, że w moment powstania takiego wiersza też coś ważnego też coś co jakoś wzbogaca rzeczywiste lub w przypadku Nadieżdy my rzeczywiście to jest niezwykła rola wręcz heroiczna walka nie tylko w przypadku części zapisywania wierszy mylne w takich warunkach domowych, ale taka przemyślana metoda walka o pamięć o twórczości męża w sytuacji, kiedy historia polityka zacisnęła mocno swoją żelazną obręcz na ich losie powiedzmy o tym, gdyż uszczelni absolutnie niespotykana historia ten czerwona dokonała to już 500 ton, a kolejny przykład tego jak życie pisze fabuły jakieś życie pisze fabułę tym OSIP Mandelsztam wydał kilka tomów wierszy takich przewidzianych przez cenzurę w radziecką rynny, po czym ta linia kulturalna zaczęła się oczywiście ta polityka kulturalna w czasie zaostrzać przestano go opublikować na salonie przestał pisać i spisał nie wszystko zapisywał było wiadomo, że Gollob aż nie będzie no owszem, prominentnego poety ani nawet oficjalnego poety została aresztowana został zesłany do takiego miasta Woroneż to była wspólna tułaczka to było ich na tułaczkę ona oczywiście nie została zesłana, ale pojechałam dostałam propozycję nie do odrzucenia zaś może, że można znaleźć na Plantach pojechała z nim po po powrocie z tego, że słania oni wrócili do takiej rzeczywistości szkół już absolutnie przepłynięcia Hornu, w której gościł Bochum było wiadomo, że ani nie powinni wracać do Moskwy Mandelsztam został aresztowany po raz drugi i ślad po brzegi właściwie nie jest to Jaś gdzie, kiedy dokładnie umarł również są pewne ten dane, które zostały podane przez 3 NKWD w tym Nadieżda zachowała się już archiwum i w pamięci rękopisy jego wiersz czy teksty jego wierzyć w sensie dosłownym, ale codziennie, zwłaszcza działa inny przekaz zachowała teksty jego wierszy napisanych na zesłaniu napisanych później po po po wydaniu tych książek Anny i teksty, które stały się tekstami niebezpiecznymi teksty, które rozsyłane gdzieś uczyć czy deponowane u znajomych jest zagrożenie niosły zagrożenie były niszczone rzeczywiście był taki okres, kiedy ona nauczyła się na pamięć o twórczości swojego męża z po to, żeby stać się takim ruchomym archiwum Anny i niszczy się lata całe zajęło jej odtwarzanie w pamięci dzień po dniu części tego archiwum uczenie się po powtarzanie tych tekstów na pamięć o przypominanie wypełnianie luk tak, żeby to było to, żeby to miało tam tak taki doskonały ruch kształt i w ten sposób przeniosło poezji Mandelsztama przez najtrudniejszy okres, żeby się z nim nie do pokonania granice rzeczywiście udało się to wydać w latach 30, po czym, po czym w derby 3 odtworzyła z pamięci Tomasza w dzieł męża przekazała to zagranica ukazał się to po rosyjsku w stanach Zjednoczonych i jeśli chodzi o to w spełniła spełniała rolę ma dziś można działać to już mój dzień krócej niż moje pytania uważa czy uważa pani żona była sekretarką no teraz już emisariusz szkołę hotel, ale w lotach do pewnego stopnia oczywiście pensja sekretarki też, ale emisariusz com bohaterką i chyba jednak osobą kochającą swojego męża jak najbardziej, tym bardziej że właśnie samo wydanie wszystkich dzieł Mandelsztama, który pamiętał jej nie wystarczyło ona również pisała opowieść o losach Osipa Mandelsztama dla niej bardzo było ważne, żeby świat dowiedział się też, że właśnie tej tułaczki są cenne ponurym stalinizmie w tyle o tym wszystkim co go spotkało co pewnie oczywiście miało i w jakiś wpływ znaczący na jego twórczość być może nawet pozytywne w jakimś ponurym sensie no ale też przesądziło o tym, że za długą tenisową się nie pocieszyli są pomysły małżeństwa tak zdecydowali życie bez niego było o wiele wiele dłuższe niż wspólne życie po tym, jak i jak udało jej się wydać na Zachodzie działa Mandelsztama wnętrza 3 książki czytasz książki o nim to właściwie nie byłbym taki pech to, o czym z pewnością się do książki o Rosji stalinowskiej z pewnością są tu książki o zniewolonym umyśle innych to są książki też samo znieczulenie, bo intelektualistów w tamtym czasie radzieckich też jej samodzielnie w Holandii strachu to są tematy, które pojawiają się na marginesie ich wspólnej historii, ale tematy zasadnicze zasadnicze tematy jej książek po polsku ukazała się tylko, jednakże z tych 3 zatytułowana w Polskim przekładzie nadzieja w beznadziei ktoś taki wielki człowiek teologiczne studia i wielkie szczęście i znaczenia i siły wyraźnie w sensie objętości do filmu ona była właściwie i tym Maksem brodami, które wydał dzieła Kafki wbre w jego woli i dzięki któremu znam Kaśkę i Aleksandra Sołżenicyna, która w dał światu ten świadomość czym jest związek radziecki w 1 drodzy państwo przypomnę, że rozmawiamy dzisiaj o książce one kobiety, które kochały pisarzy naszym gościem jest autor książki Radosław Romaniuk literaturoznawca Edytor net opowiedzieliśmy państwo 2 bohaterkach zasiadał w tej Nadieżda Mandelsztam wspomnieliśmy też ani Waszkiewicz 3 jeszcze Maria Kasprowicz, który mam wrażenie, że wiemy znacznie mniej niż małżeństwa Iwaszkiewiczów o nich to dzięki również pana twórczości edytorskiej pracy edytorskiej wiemy całkiem sporo do Marika sprawdź chciałbym poświęcić chwilę rozmowy jeszcze inny tutaj z kolei mam wrażenie, że taki model klasyczny Panny w średnim wieku może już nawet starsza wieniec około pięćdziesięcioletni poznaje w pociągu młodą piękną zachwycającą dziewczynę wszystko idzie oni niewielki statusy płeć narodowość, bo to Rosjanka mężczyzna z przeszłością z córkami niewiele młodszymi od niej i oto wybucha no właśnie wielka miłość namiętność zatem wybucha wszystko wszystko wybucha wszystko i tak i jak 8 wiat myślącą mali też policzyły myślałem o tym, że właściwie całe jej życie nie tak długi przed Poznaniem Kasprowicza tam z tego co można się zorientować dzięki zapiskom wygląda na poszukiwanie kogoś, kto świetnie, więc może on wybucha przeznaczonych w mec Naumann czekała na taką okazję czy faktycznie spełniła się w tej roli, a właściwie weszła właśnie w rolę klasycznej literackie Muza wydaje się, że z wyboru i ze świadomością tej konwencji o tak i ze świadomością, że ta konwencja będzie będzie trwała krótko podzieli ich jednak wiek Kasprowicz był dość siły dość ciężko chorym i ona zdawała się sprawę, że rząd ich wspólne życie będzie można liczyć na lata na morzu 10 lat uczeni zawalili jakiś kontrakt jakoś tę pozycję uzgodnili, kto tutaj jest kim scenariusz taki istnieje konieczność to pani, że zawiera się jak dziś kontrakty w rolę trzeba go aresztu na szczęście nie mam pojęcia, ale możliwe, żeby nie nas zdaje się, że bywali tacy twórcy wielcy malarze, którzy stawiali warunki swoim żonom Einstein co prawda nie twórca naukowiec nastawiał okropne warunki swojej żonie ile razy ona może wejść do jego pokoju i co tam wnieść do jedzenia do picia i co ma ambicje ubraniem no i ona jakoś przystała na tę warunki okrutne to nie ten przypadek będzie mnie nie ten przypadek mam wrażenie, że Piszczek niepokojące grzechami z bardzo stronnicze nastawienie chorych efektem tych planów już jakoś może on może nam przypadek żona Einsteina kurz panią tak, gdy żywił obraz może w faktach w minimalnych co można tego co rusz żal, że te kobiety były szczęśliwe poza Zofią doustnej Tołstoj mam wrażenie, że pozostałe 3 rzeczywiście mogą się spełnić swoje funkcje mnie po prostu nie wyobrażam sobie matki trzynaścioro dzieci w wiecznej kłótni z mężem jako szczęśliwej osoby, która na koniec jeszcze został przez tego chorego starego męża opuszczonej porzucone, ale to już zasta w na zawsze powtarzam to dla niej nie jest tak chcę państwa uspokoić ktoś coś się martwić odsyłam państwa oczywiście do książki one kobiety, które kochały pisarzy tam państwo będą mogli doczekać, ale wracamy do Marii Kasprowicz czyli by nie było układu nie było kontraktu nie dostała warunków została literacką muzą ze świadomością tego, jaka jest ich rola i że ona w pewnym momencie pryśnie czy prysła prysła wpływ pyta pani czy rola prysła Szmal uczona Maria Kasprowicz Lesław no tak to jest o naszych zdawała sprawę z tego że, że ich wspólne życie jest mierzone na lata silny, że ono musi być intensywna, że ono musi być intensywne nie tylko dlatego, żeby te lata ostatnie życia tego poety były ważne, ale też, dlatego że ona nie wyobraża sobie, że jej życzenia na dzień 3 i wiedziała, że w pewnym momencie pojawią się takie tutaj pojawi się tu taka różnica w osobowością owa Uciecha, który już chciał odpocząć i jej, która chciała nadal żyć w Łowiczu świata na wsi poznawać rzeczy no Anny i właściwie po w ich związków ich małżeństwie pojawił się taki moment, w którym ona ona odeszła od niego odeszła w sposób metaforyczny uczona pisze o tym co się działo było zabawnie zboczyła z drogi porwany samolot w taki dar, a to były to były takie podejście, które miały one miały pewien takiej wymiar dosłowny do pewnego momentu do momentu, w którym ona nie zobaczyła, że jest mu naprawdę bardzo potrzebna do życia na jeszcze takim opisie Antoniego Słonimskiego, który ich widział w ostatnim okresie życia Kasprowicza, który chce wspominał Kasperczak, który podnosi się z fotela i jest podtrzymywany przez przez rząd na jakość w widzisz Słonimski ta ręka i która tak, jakby szyku asekuruje go już jego poruszanie każdym zdajesz sprawę, że jeszcze w tym coś istotnego czy jest jeszcze to ważne dla niej ważne dla niego jest to coś czego, czego trzeba zazdrościć czy on ma ona niebyła stworzona na Old opiekunkę na sekretarkę tutaj pojawia się ciągle w jako takich podejrzeń, bo pogardzany przez panią pogardza ona funkcję sekretarki ona nie była nie była kimś, kto się w jakość spełnia w ofierze, ale ona była kimś, kto jeszcze w stanie odróżnić rzeczy ważne od nieważnych i je klub PUK, kto poszukuje rzeczy nasz liczy się też ostatnie lata życia Kasprowicza były ważne dla niej bardzo ciemno, a po śmierci Kasprowicza właściwie jej rola dalej kwitła została jako archiwistka gdańskiego twórczości założyła nieformalną muzeum i dalej dbała o tym, spuściznę została właściwie twórczynią salonu literackiego tak właściwie należałoby powiedzieć i jej osobowość bardzo prędko w okazała się wykraczać poza rolę wdowy w tej roli chciałoby chciały jej ją widzieć przeróżne komitet uczczenia życia i twórczości Kasprowicza i tak dawny on zaczął pisać książki Nemo i jej pierwsza książka miała tytuł moje życie z nim i zioła i cieszyła się żużlem i wsi wszyscy byli bardzo zainteresowani bardzo chcieli tworzyć się poznać wyobrażali sobie, że to będzie jak ścieki hymn ku czci wielkiego poety coś takiego, że wzmocni pozycję pomnikach one jego kumpel tymczasem to była jakaś niesamowita i ich jak piszą w tekście bicia niż emocjonalny tylko wierceń to była książka, w której tytułowa akcent był zdecydowanie na moją prośbę FIA i zmierzyć się to była książka, która bardzo dobrą ożywiła postać Kasprowicza i wykreowała postać Anny postać Marii Kasprowicza owej możesz analogicznie inne można byłoby ją porównać z ostrą w wydawca tej książki w wodę oczywiście, bo od razu się szalenie się czy szaleniec zaczął wszystkich poważnych ludzi przepraszać myślał, że zacierać ręce w Gnienie czynienia to były czasy zupełnie inne zaś, że to już nie pytam Ossolineum to dał co szczęśliwie bardzo poważnego natomiast Mario już się złapało wiatr żagle zaczęła pisać dalej i już już o sobie tak bez owijania w bawełnę tak ona w życie, ale tak zrobiła mówi rzeczy sobie ukazało się w kilka tomów jej Dziennika kilka domów takich szczupłych potem zebranych w 1 tam w boksie dzienniki to wydawał wydawca komercyjnym i stworzył się jakiś taki krąg krąg wielbiciele k po jakoś te książki trafiały do kobiet się do tego, że podległość kobiet wielbicielek mali Kasprowicza, więc trudno będzie żona była wdową archiwisty osób trzecich tegoż muzeum w Warszawie dobrze życzy sobie wyjaśniliśmy więcej szczegółów więcej informacji na temat kobiet, które kochały pisarzy w książce Radosława Romaniuka mamy dla państwa egzemplarze dostępnym pod adresem mailowym kobiety małpa to krótka FM kobiety małpa ta krótka FM od wydawnictwa Wilk i król prosimy o maile z adresem pocztowym, a ja bardzo dziękuję za rozmowę naszym gościem był autor książki Radosław Romaniuk dziękuję bardzo dziękuję również literaturoznawca i Edytor zapraszam państwa teraz inne informacje Radia TOK FM Zwiń «

Kobiety, które kochały pisarzy. Opowiada Radosław Romaniuk

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - HANNA ZIELIŃSKA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 06:00

Najnowsze Podcasty

Ameryka Łacińska drugą ojczyzną! Pisarz, podróżnik, reporter Roman Warszewski

Magdalena Gościniak. Jeden las, jedna wiedźma i ludzi tłum

Czas na zakaz sprzedaży żywych karpi

Duchy i demony Hani Rani

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL