Rozmowa z autorem ''Sztuki życia według stoików'' Piotrem Stankiewiczem

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

do rejestru państwo Wiktor Osiatyński witam kolejne audycje zrozumieć świat naszym gościem jest dzisiaj pan Piotr Stankiewicz pan Piotr Stankiewicz jest fizykiem i filozofem jest z autorem książki sztuka życia wg stoików jak żyć mądrze dobrze szczęśliwie i oczywiście jestem bardzo ekscytujący temat i książki i mam nadzieję, że nasze rozmowy dobry wieczór panom galerie czy pan dobry wieczór państwu plasować się przechodzi to nie jest rzadkie też dosyć częsta, ale w Rozwiń » pana przypadku przychodziło się z fizyki do filozofii przyjemnie znaczy w pewnym momencie po prostu zauważyłem, że fizyka czy w ogóle naukowe podejście do świata, które mnie na kilka lat życia wciągnęło bardzo i które wielu ludzi dzisiejszych czasach wciągana zauważyłem, że rynek nie starcza mi nie nie nie nie wszystkim potrzeby spełniają postanowiłem go takie kompendium przejdę filozofii gdzieś konkretnie wróci, bo się w Zawierciu, licząc za wcześnie, ale po prostu postaram się temu poświęcić partyjnej to się chyba sprawdziła a kto pana zaciągnęło ról w UE pociągnęło co przyciągnęło zaciekawiło uchem Richardson perony z mało znany w Polsce żył w od 8800 osiemdziesiątego siódmego do sześćdziesiątego siódmego roku, czyli już po prawie 50 lat nie ma go między nami co pana w jego filozofii wydało się interesującej pociągają być może to właśnie jest niszowa i mało znane, ale bardziej serio Ferenc to po pierwsze nie jest do końca prawda, że SNB jest niszowy mało znany, bo one być może faktycznie jest w drugiej lidze dziś, choć nazwiska filozoficzne zamiast na powinienem być wyżej powinien być pierwszy w ASO nie przyciągnęło ono przede wszystkim chyba wszyscy się wyciągnąć z niego maksymalizuje, jakby bardzo głęboko bardzo radykalną część duża jego tez i poglądów i taka konsekwencja, z którą oni sobie stawia jak również Zelmer na badanie maksymalnej samych tez czy też postulatów moralnych i postulatów zachowań samych tez filozoficznych bardzo celnie pan wychwycił maksymalnej liczby te 2 różne rzeczy maksymalnym etycznym znacznej mierze napędzany stoicyzm mem jak również radykalne Szczygły głębokość stawiania pewnych pytań i spraw to są powoda przykład takiego pytania, bo nie ma wśród nas zbyt wielu filozofów na 13 mniej słuchaczy, gdy n p . tak radykalnego pytania stawianego przez Aleksander Prystor ten był pytania aksjologiczne, czyli na starych wartości pyta i jedno konkretne pytanie z tym pan chyba najdłużej zmagał jest to czym jest wartość znaczy jak zdefiniować rzeczy wartościowe i o co taka definicja, iż powinna opierać, w czym palić ugruntowana i w tym biegu długiego wg Marksa wywożony pracy rezerwuarem jest zdecydowanie był wożony pracy, ale leśnicy podejrzanej konkretna powiedzie generować będzie tam całe życie, by nie był zadowolony całe życie poszukiwał i chociaż Grecja najmu trzeba wypełnić do mistycyzmu, jakby żadnej sferze rzeczywistości takiego ugruntowania nie znajdowały, jakiego chciałem go potrzeba rzeczywiście proste pytanie czy to jest konieczne, żeby ta definicja wartości była czymś ugruntowana tak radykalnie, ale jeżeli tak jak on jak pan filozof jako filozof wnyków także po części jako autor tej książki o sztuce życia zajmuje się teorią wartości to nie musisz mieć jakiegoś tam szablonowe, do którego te wartości mierzyć czytelnicze no właśnie to jest pytanie czy taki szablon musi być tego być nim po panu zadaję to pytanie czy dla pana jako filozofa ze stolika filozofa zajmującego się teorią wartości musi istnieć taki szablon, czyli to znaczy proszą o sprecyzowanie pytania czy dla mnie jako dla mnie czy dla mnie jako osoby, które przekazuje wiedzę z tej szkoły, by ta co oczywiście lawa ma dość, że dla pana kopia Ciastoń dla mnie RSA i to nie nie musi być takie szablony testujące 800 właśnie ważne, żeby go nie było, bo w momencie, kiedy zaczniemy się posługiwać szablonem jakimś zamkniętym z kodeksem etycznym moralnym na to dość szybko natrafimy na duże rasy i duże problemy bezpieczeństwa, które daje kodeks etyczny czy kodeks wartości tych w zamkniętym klasycznym Dekalogu owym znaczeń jest bezpieczeństwo bardzo pozorny powierzchowne i oczywiście na nie ukrywam, że tak jak stoicy inaczej trochę na to patrzą tak moje osobiste zapatrywania nasze na pewno odbije nadinterpretacji stolicy ma teraz do niego przejdziemy jeszcze chciałem pana zapytać raport jak pan się ze mną orgiami bym chciał wiedzieć co to jest ich też próba powiedział naszym słuchaczom co to są w Porębie jako pewien problemy moralne tu żyje jazzem akwariami Steinmeier powiedział napisał pan w takim swoim wyznaniu osobistym, że interesuje mnie teoria wartości aksjologii jako taka, a w szczególności auli US and Erykah Badu chodzi, a po jej problemy, które wydają się stanowić immanentną część aksjologii, a także specyfika refleksji nad wartością, by wystąpić nawet remis 00 zlotego z Bloomberga, że one to znaczy el Zandberg przede wszystkim euforię u niego 3 Napoli, czyli sprzeczności problemy paradoksy w Żninie redukowanie redukowane, jakby pogmatwana Ania, ale i one były czymś co sprawiło, że on nie do końca wydłużone właśnie Napoli różne problemy one były czymś co sprawia, że nikt mu się nie udało swojego systemu filozoficznego domknąć zamknąć 1 zamkniętą spójną wspólną całość, bo po prostu się rozwodziła tego było cały czas zbyt duża i w pewnym momencie słaba na wierzchu głowy jakiś przykład topoli takiego sprzeczna jest sprzeczna wewnętrznie rozwiązanego problemu przybysze mogli porozumiewać się w przeszłości Niemcy można z Napoli Walter czy Niemcy że, choć jego opory, ale całą pewnością takim najbardziej znanym paradoksem 13, a folią stoisko, żeby wykonać krok w stan tego estetyzmu lat jest twierdzenie, że nie ma dobra i zła poza dobrem moralnym to jest coś co funkcjonuje jako taki paradoks, jakby na problem teraz nie ma obiektywnego dobra zła tylko moralne dobro zło tylko po co czynił dobro albo zła w sensie moralnym natomiast źle wg stoików nie ma zewnętrznego dobra i łanie to nie jest tak duże 3 sprawy i wydarzenia, które z dziejów w świecie mają same siebie jakąś określoną wartość tylko i wyłącznie to jakiś sposób my się do tego odnosimy koło nadaje Warty to ta podlega wartościowaniu jako dobre lub jako złe to wszystko teraz przejdziemy do stolicy ma wcześnie jeszcze do książki, a może słuchaczom powiem książka jest gruba 525 stron jest to książka, która składa się w rozdział głów właściwie ułożonych w 7 częściach te części każda ma tytuł jakiś rozdział i każdy rozdział składa jest niezwykle interesująco zbudowany pełne składa się z Pańskiego krótkiego wprowadzenia, który ma pod szczytów w pigułce typuje są fragmenty te fragmenty to są cytaty przeważnie Seneki Marka Aureliusza i bardzo duże pikieta, czyli myślicieli stoliczki i potem jest pana komentarz tak jak układa się to książka tak dokładnie tak jak ta struktura nam jak pan powiedział można wczytać się w dowolnej kolejności tam otworzyć w dowolnej strony taki jest pomysł intencja autora takich jeszcze ważne, że w tej książce nie ma mowy o zgodności z naturą z rozumem niema mowy o losie co determinizm je i nie ma w nim żadnych porad i nie ma w tej książce żadnych porad jak żyć tak przynajmniej pan napisał o tej książce, że pan od porad jak i w jaki sposób się wystrzela, a dla mnie cała książka ludzkości jest brak męczyli się zbiorem porad w gardle w jakim sensie co rozumiem poprzez porady jak, pisząc o zakończeniu, z którego pan zacytował, że książka nie zawiera porady nie ma myśli pan, że ona nie daje odpowiedzi na konkretnego życiowe pytania w taki jak czy pracować w radiu TOK FM czy pracować w telewizji Republika czy Polska 19 z niego wyjechać czy wziąć kredyt we frankach czy nie brać kredyty we, ale dla stolika obok nie ma śladów dna no właśnie chatami chodzi właśnie tam chodzi, ale wiele osób oczekuje czy stoicyzm jako takiego czy w ogóle od literatury, jakby takiej strefy parkingowej poradnikowe jej oczekuje od niego jak żyć on tak odczytuję bardzo konkretnych odpowiedzi i w pewnym sensie zadaniem jest postęp, bo pokazali, że taka prawdziwa uczciwa porada i ud i parada stoiska Małek był musi się zacząć od tego, że to powiemy, że sorry, ale tak tego typu odpowiedzi nie będzie, bo nie chodzi o to, żeby uciec w wodzie od odpowiedzialności, żeby nauczyć się brać odpowiedzialność za te wybory Iza te decyzje GITD puby macie dobrze dotąd przyjęliśmy do istoty z katolicyzmu w pana ujęciu czy pana iPod pan pisze, że to jest pana interpretacja i czy dobrze zrozumiałem, że właściwie w 2 zdaniach dałoby się ująć, że powinno się zajmować się pani zajmować się tym co od nas zależy, a nie tym co nas nie zależy i zależy od nas to tylko to co zależy od nas w całości od początku do końca, a po drugie, że my sami jesteśmy źródłem naszego szczęścia nieszczęścia tak uważa pan ryzyka poprzez rozumne to teraz pan pisze w swojej książce czy moglibyście rozwinąć bardzo długo, ale proszę bardzo klarownie krótko i jej to co pan powiedział tak jakbym jeżeli pan mnie zapytał ten właśnie mnie coś takiego powiedział, że są rzeczy są na świecie zależna od nas niezależne tylko te, które w całości od nas zależy też są zależne powinniśmy się skupić w znaczeniu podchodzi do świata chwytać świadczył wyłącznie przez te rzeczy, które od nas zależy to oraz nauka wyobrażeniach jej zdanie sobie konieczne jest zdania są sprawy, że żyjemy nie w tym co się dzieje wyobrażeniami o tym co się dzieje to jest jakby w mojej interpretacji to jest punkt początkowy to jest dokładnie treść pierwszych 4 rozdziałów książki tam jest najlepsze streszczenie, jakie byłyby w stanie w przedstawić problem pisze pan taką rzecz, która mnie właściwie trochę zdumiewa i zaciekawia, że porozmawiać uważa pan, że nie istnieje możliwość dostosowania ich nie istnieje możliwość dostosowania etyki stoliku do współczesności tak pan na razie istnieje możliwość wystosowania nie jestem taki pewien czy w trzydziestce na pewno chcę mogę mogę rozwinąć ten groźny Marlena Hajduk incydent chodzi o to, że stoicyzm jak pewnie słuchaczem się orientują jest filozofia starożytna, czyli filozofia, która powstała w epoce starożytnej antyku 300 przed naszą erą kod przed wami nic do roku 2 jego wyświetlał Marka Aureliusza i potem jakby przestała trwać instytucjonalnie znaczy przestała istnieć jako szkoła natomiast istniała jako dalej oddziałujące sił jako stały punkt refleksji moralnej, jakbym teraz tak chodzi o to, że minęło 2000 lat prawie tego czasu im zadanie, które ja sobie stawy i wyzwań wysyp starań nie tylko ja, bo taki nurt odradzania stoicyzm u nas dosyć powszechny jeśli jest zjawiskiem, na który nie tylko nie obejmuje testy pytanie jak ten stoicyzm powinien wyglądać jak i jakby on wyglądał, gdyby inni nie przestał istnieć jako szkoła w roku 180 naszej ery, gdyby przez 2000 lat żył ewoluował zmieniał się dostosowywał się do zmieniających realiów politycznych społecznych filozoficznych innych jak wygląda dzisiaj RDS oczywiście zawsze trochę taki skok wiary nadal nie można tego robić, a teraz my my wciąż jest próbą odpowiedzenia właśnie do pytań i teraz wracam do tego co pan być na początku to nie chodzi ani o to, żeby jak zwykł z punktu większość twardego Trybunał powiedzieli stoicyzm się zdezaktualizowała, by żyć nie zdezaktualizował ani też nie chodzi o to, żeby jedyną siłę dostosowywać je w zupełnie zmieniać doktryny z tej, żeby tylko dostroić do wymogów wąsko rozumianej współczesności chodzi o to kto trochę z amerykańską konstytucją to też chyba tym pisze w imprezie i w wywiadzie 1 ze PAK Nadrzeczna pisane dawno temu, nawet jeżeli literalnie nie do końca stosują tryby nie mnie nie obejmują pewne rzeczy, które są dzisiaj przy odpowiednim wysiłku interpretacyjnym i przepowiedni tradycji interpretacji poddadzą się, jakby z ducha tych rzeczy da się wyprowadzić rzeczy obejmujące współczesność i aktualny wiek, by taki był taki był zamysł ja zauważyłem czytając książkę, że są 2 elementy, które by pasowały do współczesności, ale raczej do współczesności świata Zachodniego świata w ogóle, czyli silny nacisk na autonomiczność na noże być autonomicznym, czyli postulat autonomiczność w ogóle w stoicy niespodzianki w PZŁ zachodnia, jakby to w nurcie cywilizacji zachodniej stoicyzm jestem stałym punktem odniesienia stałym punktem moralnej refleksji więc, jakby zgadza się tak to niewątpliwie jest to ta książka z tradycji zachodniej z tym, że nie w znaczeniu zachód zaoferowali za oni w rywalizacji 2 w nogach był początków zachodniej cywilizacji chociażby fragment zachodniej cywilizacji GT autonomiczności, bo mniej tak, ale myślę, że bardzo cenię to one widziałyby zachodnie książki polega na tym, że ona na jednostkę podmiotowość tak podmiotowość jednostki na autonomię jednostki ma w stawie duży nacisk i to nie tylko ta książka to stoicyzm w ogóle w tym znaczeniu tak jak najbardziej to co pisze pan również w części czwartej piątej książki czwarta część ma tytuł Carrolla w świecie część piąta rola innych w świecie to jak tu widzę, że to też pasowałoby do Zachodniego świata dzisiejszego, ponieważ te rozdziały i filozofia w nich zawarta troszkę oddziela człowieka od innych to się wiąże z autonomiczną siłą, ale tak jak wiele kultur dzisiaj funkcjonujących istniejących kładzie nacisk bardziej nawiązanie na to co jest między ludźmi na wspólnotę to te postulaty stoiska, o których pan pisze to głównie po bracie oddzielają człowiek od innych ludzi jednak nie wszystkie to po pierwsze, niemniej jestem dużo prawdy co pan powiedział i w pewnym sensie jest 1 z większych problemów w katolicyzmie, które są, który szedłby, które są trudne, jakby nie redukowane w tym sensie, że nie da się, czego moim zdaniem nie da się w żadną retoryką omamić i ominąć jest właśnie prolog odniesienie się do odniesienia się do drugiego człowieka czy to na poziomie miłość przyjaźń czy w ogóle społeczno-politycznego zaangażowania, dlatego że stoicyzm kładzie tak dużą tak duży nacisk na autonomię moralną tak duży nacisk na właśnie odpowiedzialność jednostki każdego pojedynczego człowieka, że istnieje pewne ryzyko, że w tym się o odniesienie do drugiego człowieka do innego trochę się zagubili i na to trzeba bardzo ufa aż strach i oczywiście wciąż jest aż roi może na to uważać Stelmach lodowe na sposób, żeby nie stać się za bardzo i o tym, wpisie zakończenie rozdziału, że każdy rzeszy czy każdym błędzie nazwę rachunek, że nie możemy się stać oswoili to znaczy w odniesieniu drugiego człowieka, który poza sferą naszej kontroli i fizyczne i moralnej nie powinniśmy ich zbyt łatwo popaść ani żadną odlot kogoś niż potępianie ani w o odcinanie się od tego od dróg efekt na zasadzie ja jestem wielkim strajkiem mać inni pewnie będą grubą kreską oddzieleni i o tym, pisał też wprost Marek Aureliusz jaśnie nam Marek Aureliusz Szatan komentuje, że inni ludzie jakby płynął z nami tym samym statkiem czy współwinę stłukły się z nami w tej samej sali gimnastycznej i powinniśmy być dla nich wyrozumiali przecież tolerancja to 9 w test życzliwa akceptacja tolerancja tak myślę, że myślę, że te są dobre określenie, więc w tym wyodrębniła te 2 elementy autonomiczności może trochę indywidualizmu Jakow współczesnych, zwłaszcza dla człowieka Zachodu elementów stoicyzm, ale jednocześnie jest element taki, który moim zdaniem czyni go niesamowicie trudnym w rozdziale dwudziestym w części się mylicie się w pięknej zresztą dziękuję bardzo pisze pan ze szczęścia wcale nie jest w bloku na odległe iluzoryczne przeciwnie jest dostępny na wyciągnięcie ręki łatwy do uchwycenia i pyta pan jak zaradzić tym groźnym wyobrażeniem, które od nas od szczęścia odpychają licytuje pana bardzo prostą Otóż powinniśmy krytycznie podchodzi do wszystkich wyobrażeń o tym co jest niezbędne do szczęścia koniec cytatu i teraz pisze pan to w społeczeństwie, które od 1518 lat jest coraz bardziej konsumpcyjne w społeczeństwie kult telewizyjny danymi z internetu zwanym społeczeństwie, choć wszystkie potęgi siły świata wmawiają w nas, że musimy mieć to albo owo zdobyć jeszcze coś innego oby z tego nie będziemy szczęśliwi i co stoi na to wszystko co nas otacza las nie wymaga to Ewa Drozd ojczyzny w czasach antycznych był właściwie trudno filozofią wymagającą, ale społecznie w jakim sensie łatwą nie tak trudno niech się nie wymagał heroizmu natomiast to co pan pisze, żeby krytycznie podchodzi do wszystkich wyobrażeń o tym co jest niezbędne to niemalże wymaga heroizmu dzisiaj no i jak mają podejście są też takie lekko zabarwione konserwatywny w tym znaczeniu, że uważam, że tak samo trudno jest trudna czy łatwo jest być tym kim dzisiaj bronią w starożytności to znaczy co do zasady się nie zmieniła styl znaczeniu, że pewna podejście do świata na gest tak samo trudne teraz jak było kiedyś natomiast niewątpliwie zmieniło się to w ciągu tych 2 tysięcy lat społeczeństwo w świat, w którym żyjemy w bardziej konsumpcyjnym bardziej oparty na dobrach materialnych w znaczeniu wpisanych dóbr, ale też jest bardzo silna presja na zdobywanie i korzystanie z tych dóbr materialnych z tym, że samo to nie świadczy jeszcze od nie jest jeszcze dowodem na to, że trudniej być z tej 80 był kiedyś, bo to jest jakby nacisk w 2 strony z 1 strony jest ten nacisk, jaki pan powiedział telewizji reklamy, że trzeba kupować Miedź coraz więcej jedno przy studiować artylerzyści z Albanią niż tych lat co się ma jak szczelność była niegdyś do destynacji, żeby miała 30 i siebie poprzez właśnie te rzeczy, a z drugiej strony są silne prądy w ogóle jak również Frondy zrozumienie stoicyzm, które są bardzo estetyczne, które właśnie Kazio to wszystko porzucić zdefiniować się negatywnie poprzez negatywne w odniesieniu do tych rzeczy jest moja propozycja jest taka, że ani 1 ani drugie podejście nie jest ostatecznie w rozwiązaniu z tego powodu, że na ich dostojnik, a nie musi żyć przesadnie ascetycznie ani nie musi nie powinien ulegać każdy lekami, które zobaczymy, a czy nie jest to trochę tak czysta ojczysta była fantastyczna filozofia dla stosunkowo niewielkiej liczby pochówków właściciele niewolników, którzy zajmowali się ich życiem ich bytem i t d. a oni sobie mogli dokonywać wyboru wyobrażeń wyboru poglądów i t d . i że demokracji, gdzie nie ma tych niewolników pracujących na tym garstka jest trochę trudniejszy inaczej 1 pięknie pan czuje mnie tu podejść od strony takiego właśnie społeczno-politycznego wytłumaczenia, ale to, jakby pytanie można wrócić, bo równie dobrze można powiedzieć, że być może lepiej jest łatwo powiedzieć, że w stolicy to właśnie filozofia dla niewolników, którzy mają wszystko ogarnięte wszystko ma załatwione nie muszą się martwić może tylko dostosować do zasad, które wyznaczy pan liczyć z góry, a pytał pan niewolnika oto jak Misietupodoba w ich z niewolnikiem znaczeniem dosłownym nie miałem przyjemność rozmawiać jeszcze, a w pewnym sensie niewolnikami jesteśmy wszyscy więc, by idea jest taka że, że oba te punkty widzenia są trochę przekłamane stoicyzm jest dla każdego i dla pana, który niewolników posiada i dla niewolnika sensu stricte, jaki nas wszystkich, bo od czasów starożytności liczne w naszym kręgu kulturowym zjawisko niewolnictwa na taką skalę nie występuje jego wycenę Meksyk to przesłanie stoickiej da się moim zdaniem zastosować dla każdego nawet większość ludzi to jest właśnie treść tej partii, który wymaga to jeszcze jedno z takich ogólnych rzeczy będę chciał potem do pewnych zasad przejścia, ale taka rzecz, która dotyczy właśnie może współczesności czy przydatności pan w tym w swoim oświadczeniu o tym dlaczego takim wypowiedzi na temat swoich rzeczywiście napisał pan, że interesuje pan w szczególności pana interesuje mnie to znak zapytania zamknięty nas też możliwość dostosowania tych historyków do realiów i wymogła na zjazdach wygnanie do pana losem, jakiego zdania jest też możliwa jest na pytanie czy cytryna SOS dla szczecinian zabił ojca ciasta, z czym rozmawiamy czy społeczno-polityczna niewolnicze układy Trybunał w starożytności konteksty kulturowe to one definiują wytwarzają swoje inicjały, by legitymację odległe znaczki czy właśnie tą może być obowiązujący dzisiaj moim zdaniem może być obowiązujący dzisiaj Toya mosty w tej dziedzinie dla mnie najtrudniejsze pytanie dla mnie są czyszczone wożenie dla mnie osobiście, bo mam chyba by zostawić tylko stosunek, ale Obama i dla filozofów historyków tak u nas pan przedstawia się podstawowym elementem całej reszty, żeby nie bać śmierci, jeżeli boimy się śmierci to boimy się całej reszty życia oboje misia boimy się tego co w życiu nas spotyka tego co mamy czego nie mamy i nie musi śmierci to o ile się nie mylę był 1 z głównych postulatów, a tu nie ma zaskoczył, bo akurat jej, żeby zdać tylko sprawy słuchaczom i 1 z rozdziałów książki w czasie 49 wydziałach jest rozdzielenie burz i śmierci i które dokładnie o tym, mówi natomiast jestem zaskoczony, że pana akurat o podium, dlatego że na nią z mego punktu widzenia nigdy nie wydawało mi się, że do nieba niż śmierć jest aż tak kluczowe znaczy ono, jakby faktycznie ta opisuje pewne schematy myślowe, które mówią o tym, że będziesz przestaniemy bać śmierci, które zebranej sumy wszystkich strachów teraz czeka to automatycznie, gdy strach mniejsze też się rozejdą tak mamy wspólne ze śmiercią są goście niczym natomiast rzeczywiście stoi śmierci jak panicznie bać czy nie powinien natomiast gdy jednak jestem zaskoczony, że ta akurat pan tak bardzo w ww MF, że ukryje, dlatego że jednak ten element Kazimierza Sasa Żivec wysoko, że wiele otręby mieli od kiedy tak ciężko się uporać z wieloma sławny na rozmowę mam wrażenie że, gdyby ten rozdział Praha Trefl to może niech różnie ale by wiele osób nie boisz śmierci aż tak bardzo pewnych rzeczy w życiu to trochę jest w gronie takich piosenek aż ich śmierci źródłem strachu w życiu człowieka rozmawiałem z wieloma osobami masz wrażenie nawet ustawicznie, która jawi się marzy o takie prace w naturalny koniec aż strach i jak prawdziwy problem z uprzednio i właśnie w życie z nimi chcemy się z objawień w pewnym sensie pozostałe 27 rozdziałów byłoby, gdyby uważali, że mnie, ale oczywiście każda nie dla mnie to jest o tyle ważne, że kiedy szukałem tego w odpowiedzi na pana pytanie nie znak zapytania dostosowanie stolicy mogą dzisiaj to 1 z głównych różnic, w którą wiedzie między antycznym Rzymie ma z dzisiejszymi czasami też stosunek do śmierci jednak to, że wtedy ludzie opuszczali sobie krew i dobór naturalny koniec życia i po także, że zginęło ich dużo ludzi umierało śmierć była, tym bardziej naturalnym społeczeństwie dzisiejszym, którą samobójstwo, jeżeli nie jest nawet karane też potępiam Doda, ale z Turem eutanazja jest właściwie z wyjątkiem 2 krajów całkowicie odrzucona, w którym życie zostało uświęcone ponad wartość samego człowieka to to ten stosunek do śmierci dzisiaj chyba jest inne to znaczy ja nie jestem ekspertem ani w dziedzinie prawa do eutanazji ani bez sensu stricte w historii starożytnego Rzymu czy Grecji nie miałaby do końca czy chce się spierać w tym punkcie natomiast na trudnym nie zauważyć że, choć niedawno 1 listopada w stanie Oregon w USA Westy 9 letnia dziewczyna chora na raka popełniła samobójstwo to znaczy eutanazji w Browarze tam jest legalna i to się spotkała z bardzo dużym i Tomek były relacjonowane obszernie w internecie i to się spotkało bardzo dużym w imieniem i bardzo dużo taką właśnie ciepłu z akceptacją tego aktu jest sama o tym, pisałem na stronie internetowej sztuki życia wg stoików, na które oczywiście zapraszam, jakby z reakcji Czytelników z w naszej grze akceptacja takiego rozwiązania tego zakątka, gdzie dość powszechna ona oczywiście etycznie jest nieporównanie mniej zinstytucjonalizowana niż w starożytnym Rzymie, by nie to nie jest taki wzór jeszcze, że się sobie to krew wpuszcza ich życie wychodzi z życia jak tablice Seneka ujął natomiast myślę, że coś się w tej materii zmienia, jeżeli miałbym się zgodzić się zgodził się fakt jeśli zgodzi pod tym względem, że faktycznie trudne stoi jakby nie tabu izolowanie śmierci, by zaakceptowani jako część życia, o którym można należy rozmawiać, w którą można samemu przywołać w formie samobójstw, jeżeli to jest konieczne, aby to jest faktycznie elementem stoickim ta faktycznie być może grosza podkreśla się kłócić horyzontem to z tych reakcji internautów w nosie, że może nie tylko zresztą przychodzi pora na trochę więcej stolicy znów wrócimy do tego po chwili rozmowy dziękuję zrozumieć świat Wiktor Osiatyński rozmawia w TOK FM i tam ponownie Wiktor Osiatyński rozmawia z panem Piotrem Stankiewiczem o jego książce z 2 sztuka życia wg stoików w tej części chciałbym porozmawiać trochę o samych zasadach stoicyzm, a to, dlatego że pana książka mnie zaszokowała mnie w bazach przecież w takim razie, ale zawsze miałem zadanie dla tego nie wiem teraz się okaże zaszokowany dosyć pokrętny sposób zacząłem czytać książkę też przeczytałem rozmowę, którą od w pewnym momencie zrobił pan Łukasz Długowski i to mnie zaciekawiło potem przeczytałem książkę i zorientowałem się, że pan drogą filozoficzną doszedł do pewnych zasad życiowych czy przyjął od stoików, do których ja inną drogą sam też doszedł mnie co kryje nie czyni tajemnicy z tego, zwłaszcza w tym programie, że jestem niepijącym 32 lata alkoholikiem i że bardzo wielkim dla mnie drogowskazem klub jest program 12 kroków anonimowych alkoholików i nagle biorę książkę, która nic z tym nie ma wspólnego i w ogóle tego nie ma i właściwie w prawie wszystkie zasady, których nauczyłem się z wielkim mozołem w tym programie w niej są począwszy od zdaje się, że jednak od Marka Aureliusza pochodzącej z modlitwą o pogodę ducha Boże użyliśmy pogody ducha, abym godził się z tym, czego nie mogę zmienić odwagi, abym zmieniał to co zmienić mokre i mądrości, abym odróżniał jedno drugiego dostał i teraz musi skomentować nie mogliśmy pozyskać za bardzo się RMF bardzo ciekawa rzecz, bo po pierwsze, gdyby skomplikowane tłumaczy, skąd ta struktura komentarza, aby kilka zdań po pierwsze to jest bieg tradycyjnie się mówić o dochodzie Marka Aureliusza i a z tego tria Marka Aureliusza z nami nie padał z niego nigdzie takie sformułowanie w tym brzmieniu ani żadnym jakość działania w rozmyślaniach nie wziął też ludzie, którzy mają te średniowieczne z dużo płynnych po drugie nie ma znaczenia jest absolutnie Arce stoiska myślę dokładnie, jakby w kapsułce stolicy w ten sposób można streścić po trzecie i krawata wymienia zaraz też rozmawiać pewnie 1 kwestia dodania do Boga będzie tam pada sformułowanie Bożena to tak jak on jest zarówno anonimowych alkoholików jak i w stolicy imiona, jakby jest to dodatek dodatek, że Bóg jako siła wyższa, jakkolwiek ją rozumiemy to oczywiście miał nawet mówić, jakkolwiek nie rozumiem, ale nie rozdawać miasto z drewna adwersarze jest taka, że to nie jest tak ja tak to jest dla niego stoickiej w tym na ryby to, jakkolwiek rozumiemy w stolicy jestem na to nie stoi z całą pewnością nie odwołują się do chrześcijańskiego Boga, a to daje 3 i do jakiego mogę się odwołują to jakby jest bardzo skomplikowane i inna na pewno nie nie należy wysuwać na pierwszy plan wy w dzisiejszym rozumieniu stolicy to takie powstały, ale to się tam modlitwa o pogodę ducha mieści się w pana w pigułce dotyczącej rzeczy zależna jest zależna w pełni niezależne od nas jest to co jest zewnętrzne wobec nas naszej woli, a więc pogoda polityka międzynarodowa jest innych ludzi nasz status społeczny, a także nasze zdrowe zdrowiej żyć zależy od nas natomiast to co bierze poziom początek naszej woli, czyli wszystkie nasze stany ducha i usposobienie obrażenia postawa wobec świata wszystko aprobaty dezaprobaty wszystkie pragnienia i odraza i w tym punkcie jest absolutnie stokroć, więc u nas, a proszę pana to się, mówi że od nas niezależnych kapituł Price and Six, czyli ludzie miejsca i że 3 no one od nas nie zależą od teraz Moskal trener Marek k roll et wypłacane dla Marka Aureliusza dokładny czystej komedii dowiadujemy zdjęła dali się w 100 % na stałe zależne są od nas nasze myśli czyny i dotarła nazywa wyobrażeniami my nazywamy myślałam, że to w jaki sposób myślisz tak, żebyś czuł dokładnie tak, aby zgodnie z tą, jakby tym samym Panek powtórzy innymi słowami to co mówisz na początku lat to co pan na początku, że tylko rzeczy leżą na 100 % od nas zależy od ludzie miejsca i że czyli co zewnętrzne ściany w żadnym stopniu mnie, że tak, ale mówi pan teraz on myśli o wyobrażeniach i mówi pan o tym, chciałbym trochę pogrążyć proszę bardzo niestety muszę prosić Czytelników o wybaczenie bagno myśleliście się państwo już zapewne dużo sporów między nami w tej części nie będzie tylko raczej różne interpretacje i 3 podejścia jest między mną, a panem Stankiewiczem różne podejścia do tego samego zjawiska Otóż, jeżeli mam jakieś zdarzenie zewnętrzne i to wspaniale wychodzi z takim instrumencie, który do mnie ktoś nauczył, kiedy pracowałem nad codziennie oprócz, żebym napisał sobie poczułem złość, kiedy żona widziała samochód wiem, bo tylko, kiedy też pierwsza rzecz nie mam nabrzeże poczułem złość, bo co się stało, bo trener rzeczywiście autoironia i syn tak oczywiście w momencie, kiedy zasugeruje Mertens przyczynowość Kate Bush popłyniemy nie stać kupujemy, bo to, że obwiniamy kogoś innego jak ubieramy się wolność wyboru i ja również stwierdzamy, że z rządu naszego samopoczucia jest coś zewnętrznego, a komisja, ale to tylko pierwsza część szkoły, którą ja przechodziłem od Stefana Johansson tego uczył i jest to Islandczyk potem MOL drugie zdanie zastanów się jak poczułeś tę złość zobaczyły, że nie ma samochodu to co wtedy pomyślałeś jak to wpłynęło na twoim mózgu i drugie zdanie byłoby takie pomyślałem jak ona mogła wziąć ten samochód bez pytania i złość spotęgowała albo pomyślałem co się stało z księciem musiał pojechać czy może być jakość pomocny i tam myśl zamieniła złość troskę i złość osłabła dla mnie to drugie zdanie co ja pomyślę pod wpływem pierwszej emocji pierwsze rozpoczyna jest istotą odpowiedzialnego życia czy to byłoby ono Islandczyk w pana znajomy jest stuprocentowym strajkiem tak dokładnie jest żywcem wyjęte ze stoicyzmu inaczej pewnie trochę ujęte w książce tak to dokładnie stoicy w stolicy mówią, że przestrzeń wolności autonomię właśnie źródło szczęśliwego życia jest w tym, że między tym co nam się zdarza, a więc jest reakcją jest właśnie ta szczelina, gdzie my możemy zareagować tak jak chcemy czereśnie, żyjąc odpowiedziałem, że pana zaciekawić, ale i Islandczyk Stefan Johansson nie bardzo rozumiem co to jest stoicyzm, ponieważ on w wielu wykładach, mówi że w stolicy jest czymś złym, ponieważ jemu jest nastawić wezmą, a jak jest jakby jak pan mówił urodzonym samolotem w stolicy mówi w stolicy to jest straszna rzecz, bo to jest coś się takich aktów którymi wisi w Indiach rozumie on tak nieźle rozumiał moje wetem stoi jest i to jest kwestia pytania bardzo ważnego na ile akceptacja jest biernością maila akceptacja jest właściwie tu chodzi o akceptację świata, jakim jest źródłem naszej odpowiedzialności i skłania nas do działania tańsze albo bardzo dobrze przygotowała też rozmawiać, bo ten pan też jest urodzony z tej temat, gdyby to kolejny się naprawdę dobrze co najmniej do rozmów z całych grup le młodych kartkach, ale możliwe, ale innych miast euro na dodatek stoicyzm, mówi że trzeba tak najbardziej skrótowym trzeba zaakceptować zderzenia kreśli dzieje czy świat, który się rozwija w taki sposób zwiad tak jak one są w 2 , 2 i pytanie czy wyschły wychodzi z tego, że myśmy się w bierny niewolnicy przytulnie wisi styczne wypełni Stańczyk ujął sposób poddać temu prom jest taki, żeby logicznie to nie wynika ja staram się właśnie o tej książce pokazać natomiast na tych dosyć te emocje psychologicznie bliskie i bardzo wiele osób nie tyle osób, które cała tradycja rozumienia stoicyzm jako właśnie takiego biernego dostosowanie się do urządzenia lasu istnieje jest moim zdaniem bardzo takim utrudniającym należyte zrozumienie stoicyzmu bagażem, dlatego że oczywiście uważam, że stoicyzm to nie jest wierność tym negatywnym znaczeniu tłum wisi mu obu mężczyzn jakieś takiego niewolniczego dostosowania się do świata przeciwnie Stojek, skupiając się na tym co od niego zależy, ale ani na tym co od niego nie zależy jest w stanie jakoś tam zmiany w świecie wprowadzić taką na jakim zależy natomiast nie znaczy to, że on się dostosuje do tego co się dzieje bez żadnej bez żadnej reakcji chodzi też to reakcja musi być takie przysłowie, iż musi być odpowiedzialna musi być między zdarzeniem, a nasz odpowiedział nie powinniśmy się zżymać, że coś się dzieje nie po naszej myśli n p . że żona nam zebrała samochód i szerokości czy pojechaliśmy z samochodem się w tym zapiekać sposób nie konstruktywny niebędący bezsensowną reakcją NATO tego nie robić nie powinniśmy powinniśmy przyjąć ten fakt bez akceptacji niezrozumieniem, a później zdążono porozmawiać, a później zdefiniować noworodki z wykorzystaniem samochodu i w ten sposób podchodzicie państwo złoto to prawie zeza skomplikowana, ale może w ten sposób, że dochodzi, bo ja to się no owszem, takie rzeczy, że jak pomyślę ma jakiś temat i jedno z 2 rzeczy jak on tak mógł albo jako na tak mogła dojść albo na pomyśle, jakie to straszne to stąd tak i tak dogonić Marka Żołędzia rycerz spotykamy na swojej drodze on zwrot wkładu podwórka gorzkie ogórek chce go odrzucić, aby nie wydać te pytania poco to w świecie nie da z tym pytam, dlaczego nie sugerować jakiś spisek przeciwko nam zda, jeżeli zrobimy to bardzo trudno będzie się z tego wyplątać, nawet jeżeli się plącze mi się z tą gorzką ogórkiem czy zdążono pogodzimy to cały czas będzie do Leszna Nicki wierna niewolniczy kompromis właśnie chodzi o to, żeby w miniony świat nie jest tani to tak jak pan powiedział na początku naszej rozmowy świat nie jest tani dobrani łydka jest taki, jaki jest taki od nas zależy co o nim będziemy myśleć jak nazywa obraża mnie nie ukrywam, że nie jest łatwe w tym znaczeniu, że cała tradycja stoicyzmu tryby bardzo wielu interpretatorów stoicyzmu na nich nie dostanie SLD sprawa jest bez prawdy akceptuje, że jest to właśnie zagrożenie to bierność w tym takim negatywnym znaczeniu ja dlatego właśnie w tym czasie wykresy liczy ponad 500 stron, żeby pokazać, że już można inaczej, że stoi z tym nie musi oznaczać pobłażania dla gwiazd zdarzeniami tam, gdzie one nas prowadzą dialog z 20 punkty są 12 kroków anonimowych alkoholików czystych nauk, żeby żyć tylko dzisiaj MON DT ani mi czas for Today, żeby tylko mieszkać koncentrować na tym co dzisiaj, że w przeszłości jest tylko synem, który był i jego jutro o przyszłość jest tylko wizją i od tego jak będziemy żyć dzisiaj zależy i to będziemy myśleć o przeszłości i czuł w urzeczywistnieniu wizji jutro, ale tylko dziś o taktyce absolutnie stoicki ja użyłem w defensywie frazy, że należy żyć dniem dzisiejszym, ale oczywiście nie chodzi o ile by ograniczenie się znaczenie, że tylko tu i teraz ciepła woda w kranie i tych kilku w płaskich hedonizm to nawet hedonista kraj smak jest jakby tak, aby do Szczecina Gagarina może tu i teraz ona będzie picie wody w planie można takich dań niż życie skutki korzystamy z niego to kompletnie nie dochodzi niepewna, że w tej książce urzędnik jest zdania, że bym z niego zadowolony bardzo jak napisałem, że chodzi o to, żeby żyć niech tak jakby dzisiejszy dzień był dniem stan naszego życia, ale tak jak gdyby o to właśnie prowadzi na manowce hedonizmu tak dalej, ale trzeba żyć tak jakby od dzisiejszego dnia zależało cała reszta naszego życia i toczy świat w ogóle się nie zawali i to mniej więcej jest ta myśl i ma oczywiście jestem frontmanem, ale dla wielu jest na ważne bardzo w tym znaczeniu, że bardzo dużo przyczaił teraz dużo mniej, ale też się zdarza spędzałem spędzam na rozpamiętywanie przeszłości skóry oczywiście biorą się albo uraz albo żale, bo to rozpamiętujemy czasami jakieś miłe zdarzenia wrażenia albo mieszkania o przyszłości najczęściej podszyte lękiem, bo inaczej nie myślimy o coś da się incydentalnie stoicki jak będzie tak, jeżeli myślimy o przyszłość o to, żeby się bać o to, żeby się gnębić hotel gliwiczan jakich niedobre rzeczy banalne nad nami wisiały wtedy oczywiście nie stoicki remis, jeżeli myślimy o przyszłości albo po to, żeby coś miłego chcę przypomnieć albo po torze przede wszystkim, żeby zrobić coś zrozumieć i wysiąść potencjalnie naukę na przyszłość wtedy jest to najbardziej stoicki derby stolicy do tego właśnie zachęcają, a czy pan wie czy pan uznaję teorię handlu co zmusza Kujaw konwentu to jest groźne jajka dotarł już wie pan jak przychodzi mi kiedyś to było 30 lat temu, żeby się martwić, a dzisiaj myśli pokusa albumy, żeby coś zrobić co może jest dwuznaczne moralnie albo np. żeby napisać jeszcze 1 książkę co wiem, że mi zaszkodzić n p . to ja Musze wyjąć kat c użył głowy i natychmiast tę myśl odpędzić Pag zacznie się nią wdawać tonami pokona i to jest pana na czterdziestej drugiej stronie, że przed fałszywymi wyobrażeniami najlepiej się bronić, zanim one powstaną albo na samym początku tak dokładnie tak to jest metafora pan użył metafory z KBC uszami, choć znamy metafora skały lub leśnego za Energę wyczytałem, że stoimy na brzegu przepaści czy klifowego moment, jeżeli w samym pierwszy rok zaczniemy spadać, gdyż bardzo trudno będzie nam wrócić tak kluczowe jest gorzej, żeby się nie podeszli pokusie, że niełatwo jest po prostu nie zacząć spadać będzie już z tym radzić duma to już będzie ciężko i to tak mniej więcej wygląda to się zgadzają i anonimowi alkoholicy stoicy chyba 90 % psychoterapeutów powie, że to dokładnie tak wygląda podrapał przykład lutnika czy lutnista czy kogoś, kto ma koncert zagrać tak mówi pan, że ten artysta bardzo dobrze się przygotował w alei drze w jednak ostateczny sukces jego koncertu nie zależy tylko od niego zależy też od sali zależy od słuchaczy zależy od tego jak słuchać to odbiorą czy to znaczy co to znaczy z punktu, a moja odpowiedzialność ja jestem lotnikiem albo ja jest krótka lista ulg Toro operuje jestem artystą albo jestem aktorem, który przygotowuje role albo profesorem, który ma wygłosić wykład co ode mnie zależy od co nie to znaczy, że pan jest odpowiedzialny za to, żeby chcieć jak pisze przygotować to właśnie pana zależy na tym, żeby zrobić tutaj coś mogę najlepiej jak potrafię chcieć, ale potem, jakby chciała zrobić chęć w momencie ich pan wykładać towar, żeby odrobić najlepiej robić jak najlepiej natomiast chodzi o to, że czyta się dobrze uda zrobić to nie zależy od pana, bo może teraz zgasną światła w tym studia, by ten budynek może się zawalić to jest trochę właśnie raport, jaki paradoks tej stronie Lesznie zmuszają nas dopuszcza bardzo dawno do bardzo daleki radykalnej opozycji że, żeby zrozumieć, że nic zewnętrznego nas nie zależy w każdej chwili może się zdarzyć coś co wszystkie nasze działania w przerwie czy zmieni natomiast nie leży w żaden sposób świat zewnętrzny nie zmieni naszego postanowienia, że chcemy jak najlepiej się przygotować do tego tego, tudzież jak mają zagrać koncert, jeżeli już dogramy ten przykłada się pokazać twarzy stolicy było bardzo daleko stawy do granicy tylko włącznie nasze rzeczy, które się w dziejach naszych głowach od nas my można sobie mówimy, a n p . czy mówimy tak czy jesteś odpowiedzialny za to co robisz, a nie za rezultaty tego co robisz i przykład częste, który nas doprowadza do tego, że niesiemy pomoc innym alkoholikom którymi możemy się podzielić naszą trzeźwość u i bardzo wiele frustracji, zwłaszcza jak to się z krótko powoduje to, że ten drugi nie trzeźwieje albo nie może i że to jest oczywiste, że jesteś odpowiedzialny za to, żeby nieść posłanie do tak się nazywa, ale nie w twojej mocy jeszcze do niej część donieść to może ja wiem los Bóg, a Energa zawisła bardzo sformułowanie tez oczywiście w 100 % stoisk w dokumentach wygląda jesteśmy odpowiedzialni za, tym bardziej że za intencje za to, żeby chcieć nieść przesłanie natomiast oczywiście od drugiej fazy będzie im nie będzie Kijów ma to już jest całkowicie poza naszą kontrolą wszystko, czego sobie trzeba zdać sprawę i to właśnie omówione w rozdziale tym każdy Bonina swój rachunek, a co zależy od mszy charakter, który ma mogę go poprawić nie mogę chcecie ja twierdzę czyje mija mówi w tej książce, że charakter można poprawić nawet na was też pewnie najbardziej kontrowersyjnych przykładów GUS fundamentalne w liczebnym najtwardszy przykłady są tak silna zależy od nas myśli postanowienia osądy po co chcemy to, czego nie chcemy, tudzież bardziej takim językiem w menedżerskim ujmując tabelka naszych celów naszych wartości po co chcemy osiągnąć w jak cenne rzeczy patrzeć to zależy tylko włącznie od 4 to może syf i rynkowych uważa, że wzruszyłem się w każdej chwili, gdy zechcemy możemy to zmienić rocka, a ich mieć charakter no to oczywiście sprawę z trochę bardziej śliska ana Botin wchodzimy w strefach, kiedy jego granicy między tym co wrodzone, a tym co nie wrodzonej granica między tym jest jednak dosyć krucha i ja bym choćby się bardzo stara ten stan się lutnista jak żeśmy określili naczyń wie, że niema zdolności muzycznych nagłośni stany mocarstwem to, żeby twardy, ale podważana z drugiej strony uważam że, stosując spójny sposób i długotrwały te techniki not można zmienić Sarah Palin przykład właśnie sobie niepijący 30 + 2 tys zlotego najdrożej może być trochę inaczej, że mogę mieć te same wady czy te same z charakteru, które przestają być wadami stał się cechami moimi i jak znając te cechy n p . że moja pierwsza reakcja jest dosyć porywczy i emocjonalna mogę się zastanowić, żeby odczekać chwilę poczekać na drugą reakcję mogę mieć ten sam charakter, a inne postępowania z bardzo wyrównane zmieni charakter burzy tak ktoś powiedział jesteś taki samego powieszony zupełnie inny pan ma musimy kończyć, ale zadam panu pytanie osobiste niedotyczące mnie pana to pan sądzi o facecie, który masz 70 lat i nagle czytając pana książka dochodzi do wniosku, że jest ojcem sądzę to co powiedziałem przed nagraniem bardzo pozytywnie, a on sam czy to częste jest czy może wszyscy ludzie z URE większość ludzi jest olejkami tylko o tym nie wiemy są różne, jakby wizje Strzępek zdaniem bardzo mądry, że w bardzo wiele osób jest i tak będzie jestem tam wpadnie w jej z tego co ona o anonimowość anonimowych alkoholików usłyszeliśmy w pana Dominika z bardzo wiele osób tam się od agnostycyzmu uczy natomiast jest ich wybierać tę książkę zdarza się bardzo pozytywny wpły w ludzi w każdym wieku nie dalej wzeszłym miesiącu dostałem maila od osoby to specjalność Harnaś ma 69 lat dla podkreślenia, że mimo tego wieku właśnie dokładnie dokładnie to samo przesłanie było, że odkryła, że jest oraz Towarzystwo im to życzę panu więcej takich maili telefonów dziękuję bardzo moim gościem był pan Piotr Stankiewicz autor książki sztuka życia wg stoików dziękuję ślicznie dziękuję do usłyszenia za tydzień Wiktor Osiatyński były zrozumieć świat Wiktor Osiatyński rozmawia Zwiń «

Rozmowa z autorem ''Sztuki życia według stoików'' Piotrem Stankiewiczem

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ZROZUMIEĆ ŚWIAT

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 03:00

Najnowsze Podcasty

Polityka azylowa UE

Przewodnicząca neoKRS chciała wysłać na szkolenie jedną z sędzi, po wydanym przez nią wyroku

Albert Einstein. O genialnym fizyku i jego relatywistycznym wszechświecie

40% rodziców w Polsce umieszcza w internecie zdjęcia swoich dzieci. A Ty?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL