AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU
no i ich Cezary łasiczka program Owczarek witam państwa bardzo serdecznie zapraszam na dzisiejsze spotkanie studio prof. Krzysztof Meissner wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego dzień dobry panie profesorze witam pana witam państwa Health kaleka lekka chrypka atak zimy jednak też ono tak bardzo lekki, ale właśnie nieprzygotowany organizm także troszkę Tomasz poza tym, że rozpiera pana energia decydowanie na czym to ciemna energia jest, choć MP 3 częściowo Jasną częścią
Rozwiń »
jesteśmy w trakcie sesji w związku z tym co jest częściowo jasno częściowo ciemna, ale dzisiaj porozmawiamy także Marcin znacznie bardziej ciekawe wraca co nas do dodatku, który pojawił się w czasopiśmie ne w scientist to był taki cel częściowo dodatek druga część dotyczyła wszechświata Dianą unijnych koszt z tytułu tego tej publikacji i powie pan, że tak i więcej im bardziej się wgryza głębiej się w grę znam ten dodatek to to takie wrażenie, że są takie elementy humanistyce naukach ścisłych partyjek owych wszystko sobie wyliczyliśmy, że mierzyliśmy zawarliśmy formułka lechita tabelkach i wszystko jest jasne na to co się kończy nauka ścisła jak coś nie jak coś tam świnie i nie działa tu mówimy, a może poszli do lasu, a może jest to ciemna energia, a może orzec o ciasteczkach, która wiemy, jaka jest, gdy wiemy, gdzie powinno być nie znaleźliśmy jej, ale na pewno to nie jest tak czy na pewno romantyzm neuro fizycy Neo romantyzm z całą pewnością fizyka jak się dochodzi do tych granic Poznania zarówno, jeżeli chodzi o MAK oświadczyli wszechświat, jakiego mikroświat wymaga niebywałej wyobraźni to znaczy to jest coś co nie jest także po prostu napiszemy formuła jesteśmy zadowoleni szkoda to wymaga niebywałej wyobraźni to zawsze prawda Einstein mówił, że jakaś jakaś teoria czy idea nie wydaje się absurdalna z początku to nic z niej nie będzie to oczywiście nie nie każda idea absurdalna co z nich będzie, ale w tę stronę to zawsze idzie to znaczy dróg jest to coś co wymaga ono jakiegoś takiego zupełnie swobodnej gry myśli na początek i dopiero z tej swobodnej gry w myśl jego nauk oczywiście są totalnej porażki na Cienistej swobodnej gry myślenie wynika, że jakiś pomysł potem zaczyna go konkretyzować ilu prawda na fizyce to niestety jest tak, że swobodna gra myśli to jest 1 rzecz, a potem to swobodną grę myśli gry myśli trzeba jakoś sformułować na końcu przedstawić w formie matematycznej teraz z tej matematycznej Formuły wynikają pewne wnioski, które to wyprowadzamy te wnioski porównujemy z tym co obserwujemy albo się da zweryfikować albo nie, jeżeli się nie da zweryfikować teraz to jeszcze nie jest źle, a jeżeli się nie da zweryfikować immanentnie tak jak np. to jest wielu światów to jest już niedobrze z mojego punktu widzenia 4 bardzo wielu fizyków 7 zajmuje, dlatego że fizyka jest jednak czymś co ma opisywać rzeczywistość, a nie naszą swobodną grę myśli nawet spójną na papierze Otóż ten proces przechodzenia od tej swobodnej gry gry myśli od swobodnego za zakładanie w zasadzie czegokolwiek wszystko jest dozwolone na początek go potem konkretyzacji jest niezwykle trudnym procesem np. można tutaj, dlaczego przykład Einsteina, który będziemy dzisiaj mówić dużo no bo to nie jest tak, gdyby u podstaw tej ukrytej tej ciemnej energii on jak sformułował jak wymyślił, jaka powinna być symetria we wszechświecie, która obejmuje to, na którą opisuje teorii grawitacji to ten po myśli miał zaraz po szczególnej teorii względności, czyli zaraz po 900 piątym roku, po czym GL en la, gdzie SN dąży do pewnie 67 dopiero zry w dowiedział się, że istnieje matematyczny formalizm, w którym tę myśl można zawrzeć można ją jakoś zapisać do tej pory to była myśl, którą on był pewny, że coś nie jest natomiast, dopóki się jej nie zapisze w sposób matematyczny to pozostaje ideał Itaki DSO sam mam taką ideę od 20 lat co najmniej inie wiem jak się zapisać matematycznie co za jego apel o uwzględnienie w porywach eliminacji nie istniał po Otóż nie wiem jak zapisać matematyczne pytałem się nawet dołączy pan wzrostu w Warszawie na na tajne przez poufne wizycie w miesiąc temu i rozmawialiśmy sobie 3 dni tam porozmawialiśmy sobie w 4 oczy i też nie wie, że w związku z tym to jest coś z to co nie należy do fizyki, dopóki się tego nie formuje wiąże go matematycznym toto nie należy do fizyki, więc Einstein się dowiedział, że Liman 50 lat wcześniej sformułował cały forma aneksu z urlopu cały formalizm stworzył zupełnie innych powodów, żeby opisywać po prostu trójwymiarowe Rozmaitości to nagle jak znalazł formalizm to zapisał te wzory i dopiero wtedy jak zapisał je to i to nawet nie on tylko kto inny zobaczył, że w tych wzorach siedzą czarne dziury i rozszerzanie się wszechświata fale grawitacyjne po tej idei początkowe i on tego nie widział on to zupełnie innych powodów wprowadził dopiero sformalizowanie zapisaniu w postaci wzoru ten wzór otwiera zupełnie nowe perspektywy, dlatego że z niego wynika znacznie więcej niż my wkładamy do niego, zapisując go na podstawie czego jakiś intuicji iluminacji na czegokolwiek zapisujemy wzór on oddaje naszą idei dopiero to się zaczyna rosnąć co z niego wynika w tym też to swobodne g Śliwa fizyce, a które dziś będzie m. in. mówić prawdę o tej ciemnej energii to jest dość swobodna gra myśli, ponieważ to zupełnie nie wynika z niczego co obserwujemy w naszym świecie w Ts to jest coś kompletnie innego ta swobodna gra myśli wynika z tego wzoru tu także toto to nie jest coś co my widzieliśmy zawsze świeci składamy i podoba to wtedy to lub samo słodkiej fizyce to jest to jest, że z teorii, którą sformułuje wynikają nowe rzeczy, a nie, że opisałem coś co widziałem to jest pół drogi i to jest znaczek w ogóle teraz na szczęście ten właśnie ten, o czym dzisiaj będzie mówić jest klasycznym przykładem on złożył pewną ideę pewną symetrię każdy obserwator niezależnie od tego jak się porusza musi tak samo opisywać prawa fizyki to jest ta zasada, która się różni od szczególnej teorii względności, że tam było powiedziane każdy obserwator poruszający się ruchem jednostajnym prostoliniowym musi tak samo opisywać prawa fizyki, więc zlikwidował jednostajnym prostoliniowym tylko, że każdy pod warunkiem, że włączy grawitacji to była idea Einsteina stąd jest szczególna teoria względności tam też ogólna teoria względności i on czas miał ten pomysł, ale nie mógł go zapisać, więc w tym sensie ta swobodna gra w myśl jest absolutnie konieczna czy możemy podważać wszystko w fizyce i każde twierdzenie tylko, że potem musimy sformułować teorie, która jest czymś w wychodzącym poza to co wiemy albo podważającym to co znamy jak zapiszemy to w sposób matematyczny musimy wyciągnąć wnioski z tego i dopiero wnioski jak porównamy z doświadczeniem toczy się na ogół się okaże, że ci nasi poprzednicy mieli rację, formując w ten sposób pani win, ale podważyć, a priori możemy wszystko to tylko no tylko niektórym gigantom się udaje to podważenie stworzenie czegoś nowego i nad tak, by tego nowego są wzory równania, które dopiero doprowadzają do obserwacji czy tutaj mamy właśnie taki przypadek, że mamy teorię mamy wzory, ale i poza naszym światem coś ktoś nie pasuje do ZUS skoro coś nie pasuje no to, a nie da się tego jeszcze zawrzeć we wzorze Noto fizycy i nie tylko zastanawiają się co to jest mamy jakiś zjawisko nie wiadomo czy ono istnieje nic nie wydaje się, że istnieje na razie nazwaliśmy je ciemną energią to nie do końca aż taki jest ezoteryczne to znaczy historia tego jest następująca mianowicie Einstein napisał swoje równania z 900 piętnastym czy prawidłowo postać 900 szesnastym równolegle z Herbertem to, ale absolutnie zawartość fizyczną należy do Einsteina Otóż on jak napisał do równania to zobaczą, że to równanie opisują wszechświat po raz pierwszy równania Einsteina można opisać cały wszechświat to Noska tory grawitacji nie pozwala na opisanie całego wszechświata pozwaną pisanie lokalnych ruchów grawitacyjnych typu Księżyc wokół ziemi kamień rzucony albo coś takiego, ale nie pozwalano opis całego wszechświata Otóż jak zauważył, że pozwala na opis całego wszechświata spojrzał na tę równania nie rozwiązywał ich jako zobaczył, że takie równania, które on napisał opisują wszechświat, który musi się albo rozszerzać albo kurczyć, że nie ma rozwiązań stacjonarnych, a ponieważ od ponad 2 tysięcy lat o przekonanie o zakresie rozszerza, ale rozszerza się bardziej, niżby chciał tego państwa miały w ogóle nie chciał, żeby się 6, a ona absolutnie na bon uważa, że takie w 2 tysięcy lat przez każdy przekona, że wszechświat jest niezmienne wziął się zmienia wewnętrznie natomiast data ta struktura, w której ta Arena, w której my żyjemy się nie zmienia to on uznał, że te równania coś im brakuje w koronie upadnie opisują niezmiennego wszechświatem i ostatecznego wszechświat był genialnym jak wiadomo dojdą do dowolnej potęgi genialnym człowiekiem zauważmy, że można do tych równań on już, a posteriori to podopieczni zrobił to po pół roku czy po roku dodać 1 wyraz, który cały czas jest zgodny z symetrią, którą założył i dodał ten wyraz i spytał się, jaki musi być ten wyraz, żeby opisywał niezmienny i statyczne wszechświat i las, bo to jest opisane przez 1 liczbę tamten dodatkowy wyraz nędzy zobaczcie, jaka musi być ta liczba, żeby wszechświat był niezmienny i powiedział to jest wszechświat nasz Otóż i wtedy on do stworzył coś co się nazywa teraz przed światem niż ta, na której wiemy, że zupełnie nie ma nic wspólnego z rzeczywistością raczej można, by rzec, że równaniami Einsteina też nie da się pisać wszechświata tak jak i troski nie da się tak samo jest Tarnowski mi się nie da zaraz zaraz no to anarchia inwestora niż ta jednak da się nie tylko, że miasto nie da się światu żyjemy w nie jest szefem państwa zdaje się pomylił, a najtańsze chodzi, a realista się pomylił wartości tej skały dzielący się geniusz no niestety na każdy się myli Einstein też się mylił rzadziej niż inni, ale fizycy wszyscy się mylą to jest generalna zasada wszyscy szemrali, że czasem wody to 90 stopni no 10 stopni się pomyliłem no i tam OJ tam 10 % ja też dość dość zasadnicza różnica, dlatego że w, a posłem potem on uznał, że to jego premie dodatek to był największy błąd w jego życiu, dlatego że gdyby on tego nie zauważył, że można dodać taki wyraz czy nie wprowadzi też tzw. stałej kosmologicznej, który dziś będziemy mówić to 12 lat przed Havlem, który zaobserwował to powiedziałby jedno trudno moje równania opisują wszechświat, który się musi rozszerzać albo się musi kurczyć i klapkach i by przewidział to, że wszechświat rozszerza Otóż potem dopiero w 2008 . roku Hubble na podstawie bardzo niepewnych danych, ale narysował prostą taką spośród punktów, w których można dowolną w zasadzie krzywo narysować Marsa po prostu i powiedział, że wszechświat rozszerza zim dalsze galaktyki są od nas w tym, że ma też szybciej się rozszerzają no i wtedy ludzie wrócili w dacie jeszcze wcześniej dwudziestym tam drogi panie profesorze to zanim jeszcze do właśnie to i aranżacją wnętrz prof. Krzysztof Meissner wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego jest państwem moim gościem dziś o ciemnej energii i o pomyłkach Einsteina o geniuszu, który się mylił w informacji w Cezary łasiczka program Owczarek studio prof. Krzysztof Meissner wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego rozmawia o ciemnej energii daje do ciemnej energii z prze jedziemy no to warto porozmawiać o wszystkich pomyłkach genialnego mieszkańców, więc ta była największa wg niego samego mianowicie tak my w tym jak mówiliśmy on wprowadził taki dodatkowy wyraz, który nazwał stałą kosmologiczną do swoich równań i powiedział dodał dobrze to teraz moje równania opisują taki stateczny niezmienny wszechświat, a przed kilka lat później fizyk my czy matematyk z rosyjskim 2003. roku to chyba młodszy 2002 . powiedział no trudno jak i brąz wiąże równania Einsteina on tylko zobaczył, że od równania opisujące zmiany wszechświata ja nie rozwiąże i zobaczy co z nich wynika, że niezależnie od tego trzonu opisują realny świadczy też nie to był początek lat dwudziestych i daje napisał nasz rozwiązał te równania w przypadku założenia, że wszechświat cały jest bardziej z niezupełnie jednorodny i dostał rozszerzanie się wszechświata zgodnie z przypuszczeniem, iż techno tylko powiedział jak się ten wszechświat rozszerza w momencie, kiedy jest promieniowanie w środku głównie w naszym wszechświecie teraz wiemy, że promieniowanie było mniej więcej do 300 kilkudziesięciu tysięcy lat po tej umownej chwili 0 i jak się rozszerza jak zdominowanej przez materię obecnie od tych 300 kilkudziesięciu ta tysięcy lat do dziś czuję dotyk lub 14 miliardów lat jest zdominowany przez materię, czyli główny wkład do do do Energi daje materia ani promieniowanie rozwiązał już MOW w rozwiązania są na przypuszczenie, że oni opisują realnego świata w te ich 2008 . roku w kabel pokazuje obserwacyjne, że wszechświat jednak się rozszerza i wtedy ludzie wracają do równań i mówią aha autorów rozwiązania firma, na który teraz nazywają potem niezależnie od rozwiązań Robertson miło Car Fleet Management co nauka, a przypuszczał to jeszcze wcześniej Lemek ktoś taki ksiądz belgijski niesłychany wizjoner kosmologii w w każdym razie te rozwiązania firma Robertson ukarana one mówią chamy to w takim razie to to są właściwe równania ani ten statyczny wszechświata reszta zaczęto się przyglądać temu i stwierdzono, że z bardzo dobrą dokładnością do rozwiązania opisują, rozszerzając się wszechświat jest dobra dokładność regulacji na tyle na ile obserwacyjny potrafimy stwierdzić, że zamierza go, że konstruktor mostów mówił, a tak z dość dobrą dobrze z dokładnością chyba obliczyłem proszę prezes nie bać dokładnie to, więc tak wygląda natomiast potem się okazało, że dokładność nie była aż tak dobra no ale to opóźni się okazać my ludzie powiedzieli to dobrze skoro jest tak dobra dokładność to to poco nam ta stała kosmologiczna, która jak bez niej równie dobrze opisujemy ten wszechświat znaczy nie mamy na tyle dobrych danych, żeby cokolwiek o tej stałej kosmologicznej powiedzieć no to załóżmy, że jest tak, że jej nie ma np. w międzyczasie po to, więc wtedy Einstein uznał swój błąd, ale stała, która wynosi 0 to nie jest stała, którą można, by też do dowolnego jednakże, że ten też ten wyraz, który dodał Einstein zmrożony przez 0, czyli go nie ma tak, bo to wina oraz znany rozumu rozwiązać równania bez tej stałej kosmologicznej np. my wtedy aż ten powiedział to był największy błąd w moim życiu, że w ogóle to kiedykolwiek dodawała do przygody nie dodał do Top z taką przewidział rozszerzanie się wszechświat dla prze no i tak tak to trwało trwało w międzyczasie w latach powiedzmy 50 tys ludzi się zainteresowali tą ustawą kosmiczną strony cząstek elementarnych rzeczy spytaliśmy czy taka stała to nie jest po prostu tak karano go odbierze noże po prostu jest, jaka jest go być może ona wynika z cząstek elementarnych i zaczęto obliczać na jej obliczenia takie powiedzmy na na odwrocie koperty w dodawały 10 do 120 × za dużo do tego co w ogóle można, by dodać do tych równania obserwacyjne jak czuje się bardzo bardzo bardzo spręży to 10 do 50 tej bazy za dużo w związku z tym gigantycznie zły wynik w związku z tym ludzie mówili coś takiego to dobrze na to być może jest jakaś zasada, która mówi żona ma być 00 jest łatwiej wytłumaczyć fizyce niż strasznie małego noc mówili na zaadaptowanie tej stałej niema dat przy zapomnieli o VAT jest osobą lata dziewięćdziesiąte i ludzie zaczynają się przyglądać się odległym o wybuchu supernowych Kwazar Ant i stwierdzają dla połowy lat dziewięćdziesiątych, że wszechświat rozszerza się coraz szybciej znacznie rozszerza się tak jak Friedman przewidywał tylko rozszerzy się coraz szybciej firma mówił, że się rozszerza nasze rozwiązania firma Robertsona pokera mówił, że się rozszerza, ale coraz wolniej, że wcześniej rozszerza się szybciej, a teraz rozszerza się wolniej będzie rozszerzał się coraz wolniej teraz cała lista geniusze, którzy po prostu nie potrafią mienie i zaliczyć do 2, ale zaraz po możliwe są rozwiązania, które zawierają stałą kosmologiczną lepiej nie zawierają musieli obserwacji nie znają kutrze w podstawówce liceum paliwowych, ale podział pani z córką kurczy stałej kosmologicznej dolarach wynik + 0 Widzew nie wyszło, ale to trzeba przeliczyć jeszcze raz i pokazane zostaną kosmologii dzwonienie to nie jest tak, że ludzie machają rękami na tych konferencjach i w tych artykułach to są rozwiązania konkretnych równe nawet stwierdzono aha no to znaczy Skorosze rosła coraz szybciej to rozwiązania, bo pies może kilka być rozwiązań, ale m. in. rozwiązaniem jest, że jednak stała kosmologiczna jest kilka oczywiście nie od tej wartości, którą dodała minister tylko innej wartości, która dopuszcza rozszerzanie się, że świat w nowy most mostem pojadą na morze jest stała kosmologiczna tylko dlaczego tu i teraz tak i to to był pierwszy jak gdyby taki szokujący zupełnie wynika, że ta stała kosmologiczna jest i jest dramatycznie mało znaczy z punktu widzenia cząstek elementarnych jest absolutnie w sposób niewyjaśniony dramatycznie mała 0 jest łatwiej wyjaśnić, bo być może nie znamy, jakiej zasady, która nam, która mówi, że nie może być w ogóle od 00 natomiast, jeżeli coś jest mniejsze miliardy miliardów miliardów miliardów razy grzybiarze nie mieli zera i kurczy dawali radę rywali których, ale to temat upadł w związku z tym, jeżeli to jest mniejsze niż cokolwiek co potrafi uzasadnić to czujemy się niepewnie i do dziś się przyjemnie pewnie zresztą w związku z tym do prze no jest tu i teraz zaczęto potem za to pojawił się obserwacji promieniowania tła, czyli te satelity, które mówią jak światło biegło do nas od momentu, kiedy ZOZ, kiedy wszechświat stał się dla niego przezroczyste składa teleskop pamięć nie potrafimy zajrzeć poza pewną historię, dlatego że w pewnym momencie wszechświat przed tą chwilą był w formie plazmy plazma niesamowicie rozprasza fotony w związku z tym po pierwsze nie było żadnych struktur wtedy we wszechświecie, a po drugie, bo to kompletnie przezroczyste dopiero po tym, jak z tyłu trochę wszechświat i wszerz i zaczął być neutralne atomy, a nie plazma to stał się przezroczysty do tej pory to światło do nas podróżuje teraz, badając światło, które przez 14 miliardów lat do nas leci w można, badając to światło stwierdzić czy one uczczono przechodzi przez płaski wszechświat czy troszkę zakrzywiony oboma tak dużo czasu i władzom zależało, że mogło ono z żoną mierzy taką średnią krzywizna wszechświata i okazało się, że wszechświat jest praktycznie płaskich trójwymiarowo jest praktycznie płaskich z bardzo dobrą dokładnością typu 1 proc obecnie walory już jak i może być Polski w 3 wymiarach jedno w 3 wymiarach płaskiego, że każdy trójkąt, który narysuje ma 180 stopni w mniej więcej do dopina się natomiast opłat kosztów miarowo to ją widzimy prawda sfera nie jest dwuwymiarowy oba trójkąty mają więcej niż 180 stopni, a na płaszczyznach płaszczyźnie każe tylko ma 180 przeniesienie tego do 3 wymiarów to jest właśnie tu to pan pan dotknął pytania, które dźgał zadał w połowie dziewiętnastego wieku Limanovii jak pokazać, że trójwymiarowa przestrzeń jest płaska i on wymyślił cały rok można niezależnie od nich 40 zmienić nazwę tej teorii gal całości chłop i Otóż Erdman rozwiązał ten problem nie tylko w 3, ale we wszystkich wymiarach i Tesco forma jest organicznego zginął w nocy do dowolnego NN jest również należy również do 2, ale on powiedział, że rozwiązał ten problem jak powiedzieć, że jest płaska czterodniowa przestrzeń 15 wymiary owa i 77 rok należy łatwość rozwiązuje wymiarach, których nie ma na czym łatwo tłumaczy łatwo no to nasza klasyfikacji Rozmaitości graczy klasyfikację Rozmaitości trójwymiarowy była niedawno dopiero zrobiono natomiast czterodrzwiową jeszcze nie ma w ogóle naszych klasyfikacji często to nie to nie jest tak, że to jest łatwo on podał formalizm, który pokazuje czy jest płaska czy nie jest płaska Lima no dobrze wróćmy wróćmy do żal do pomyłek dotąd udało się fizykom Otóż wtedy ludzie powiedzieli aha to w takim razie być może jest stała kosmologiczna we wszechświecie oczywiście inna niż ta, którą teraz stała kosmologiczna co to w ogóle jest to jest pewna jak sama nazwa wskazuje stała Otóż, która IS ma niebywałe własność to znaczy to jest coś, czego na ziemi być nie może ona może istnieć we wszechświecie jako całości natomiast naczyń na ziemi nie można stworzyć Cup bryłki materii, która na niejasność Konstal wizjera no troszkę inaczej, ale czuliśmy jesteśmy we wszechświecie, więc trochę jest, ale trochę jej imienia nie własności ma niebywałą mianowicie jest kilka takich własność po pierwsze w rugby, bo wrażenie panie profesorze, że opuściliśmy naukę i my jesteśmy w rodzinie mnie zupełnie nie taki dozór Święty ale, ale równania opisujące to nie jest coś co nam buja, jaka się wyobraźnia to jakiś obszarach uzupełnienie nie do zrównania jak na razie przypomina obłęd do tak nieudolnie nie doniosła młyny to byki Einstein IBM macie państwo no nie w ogóle teraz zanosi sprzed cudowną teorią fantazje będzie działał on no działa tylko, że nie jest w stanie Smolarz są to dobrze artysta sama teoria Novum jest czy czy też ba można powiedzieć, że nie mógł sądowa to ja polanie działa, bo masy elektronu, gdybyśmy zmienili też, by działała z inną masą elektronu tylko, że akurat tej masy nie obserwujemy obserwujemy tę, którą obserwujemy no to zdrada to sama teoria nosi dziś totalne tak jak Marks na niedzielę za kilka tygodni działa no tak można rozumieć nie ona działa ona, ale nie zgodzi działa raczej u Marka kompletnie nie działa tu zgadzam się nie mówimy o fizyce, a mnie nie jest absolutnie nie Tyl man se nie działa od początku do końca mianowicie tak no i nowy schodziliśmy do przy tym w ogóle teraz na szczęście wojna z inną stałą kosmologiczną też coś co opisuje nasz najgorszy teraz wszystko się zaczęło z tym zgadzać zarówno te obserwacje tych odległych galaktyk, jaki to co obserwujemy patrząc NATO świat przychodzą z natomiast samo stała kosmologiczna czy ten wyraz dodany przez Einsteina ma niebywały własność popiersia w ogólnej teorii względności nie ma zasad zachowania energii, czyli wszechświat może rodzić energię z niczego i może ona zniknąć nie można podać źródła tej energii ono się rodzić po prostu dostać niebywały fakt kontuzja szkolnego, w którym zasada zachowań czy znaczy znaczy fakt można zrównanie pokazać, że tak jest i wszystko co obserwujemy teraz jestem zgodny mianowicie powiem, dlaczego tak jest n p . dlaczego to może, dlaczego to nie powiem ale jakie są przejawy tego mianowicie stała kosmologiczna oznacza, że we wszechświecie mimo jego rozszerzania on zachowuje stałą gęstość to norma nie można też jest kompletnie niemożliwe mamy w balonie trochę powietrza po tym, jak go rozszerzymy NATO gęstość spadnie no bo ono mocno ma się urodzić masa w środku czy co tam się ma stać Otóż dla balonów dla wszystkich takich normalnych zjawisk, które obserwujemy nawet w wewnątrz układu słonecznego to taka zasada zachowania Energi istnieje naczynie można urodzić energii ona albo tam jest albo wypłynęła nam przez brzegi wtedy jest mniej natomiast dla wszechświata jako całości wewnątrz obserwowanego tak w każdym razie wszechświata może tak być wciąż rozszerza, a gęstość pozostaje stała co oznacza, że rodzi się energia i teraz jest to jest pierwsza rzecz, która jest kompletnie niezrozumiała, z której nie możemy stworzyć na ziemi takiej bryłki, która byłaby stałą kosmologiczną w cudzysłowie, ponieważ nie w nie wypełnimy to naszą perełką całego wszechświata teoria, że z misiem my musimy w tym, że w zeszłym roku eksploduje w Austrii wszystko ułożyć dobrze znasz jakąś ciemną energię do głowy bowiem wzrostu pokazuje barw nie koniec tego rodzaju odsyła on właściwie można to nie koniec dramatycznych własna logistyka wezmę syna to zamach wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego z państwem był gościem informacja Radia TOK FM już za 2 minut co dziesiąty 40 po informacjach wracamy do ciemnej energii i do właśnie do decyzji czuć się w Zakliczynie w pracę w informacji był w Cezary łasiczka program Owczarek studio prof. Krzysztof Meissner wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego ciemna energia tak i wracamy do jej zdumiewających własności, więc pierwszy gest taki, że ona powoduje, że we w naszym wszechświecie, jeżeli ona istnieje, że to nie jest prawda jakiś błąd obserwacyjny to, jeżeli ona istnieje to w naszym wszechświecie powstaje z niczego pusta podkreślam z niczego mniej więcej energia równa ten jest inna się 1 protonu na metr sześcienny na miliard lat tak jest tempo rodzenia się energii w naszym wszechświecie jesteś wolny, ale jednak koncepcyjnie 3 czy poznawczy jest strasznie ważne taki proces zachodzi druga droga własny związana ze ciemną energią i pies również nie do utrzymania w naszym świecie mianowicie jest to ujemne ciśnienie co testujemy nacisk na kwotę ciśnienie to my wiemy mamy jak on Board w i toteż tak mamy balon jak naciskamy go palcem to ciśnienie, które w środku powoduje, że przeciwdziała mojemu naciska na nią i dziś z pół punktu równowagi osiągnięty Otóż, gdyby ciśnienie byłoby ujemne tak jak nacisnął palcem to wciągnęło mówi pan jeszcze mocniej dla osoby co oznaczałoby, że dowolna fluktuacja balonu powoduje, że się natychmiast zapada nie mogą istnieć trwale układy, w których istnieje ujemne ciśnienie ciśnienie musi być dodatni, żeby one w ogóle istniał w sensie w sensie równowagi jakikolwiek Otóż we wszechświecie stała kosmologiczna ma ujemne ciśnienie co to powoduje, że wszechświat się jest ich tam się rozszerza to, gdyby nie było stałej kosmologicznej Thomasa z i energia zawarta w środku powodowałaby, że przyciąganie bez spowalnia auto rozszerzanie IT są normalne rozwiązania Frydmana Robert są mało karach, które mówią o spowalnianie rozszerzania natomiast, jeżeli jest stała kosmologiczna to w pewnym momencie to rozszerzanie jest to powoduje, że normalna materia i promieniowanie zmniejsza swoją gęstość no tak, jakbyśmy się spodziewali brak czegokolwiek normalnego prawda zwiększymy dwukrotnie objętość to gęstość nam spadnie 2 ×, ale stała kosmologiczna temu nie podlega rozszerzyliśmy 2 × objętość gęstość stałej kosmologicznej pozostała stał i w pewnym momencie ta prosta rosła w tym rozszerzający się wszechświat zmniejszy na tyle wagę w zwykłej materii i zwykłego promieniowania, że one stają się mniej mają będą miały mniejszą gęstość niż stała kosmologiczna i to już się stało w obecnym świecie gęstość materii zarówno ciemny, o których mówiliśmy jakiś czas temu, jaki tej widzialnej to jest 20 mniej więcej kilka procent natomiast stała kosmologiczna te 70 kilka procent już teraz i przy rozszerzaniu się wszechświata te stosunki się będą jeszcze bardziej zmieniać będzie coraz mniej materii w sensie gęstości, a coraz większą wagę będzie miał stała kosmologiczna ta może być także proste coś źle obliczyliśmy i to wszystko jest wszystko w piłce wszystko jest możliwe natomiast na razie to to się zgadza z wieloma różnymi obserwacja Otóż co powoduje bowiem non chociażby te ROD dalekie galaktyki plus światło przychodzące do nas z psów przez 14 miliardów lat ona wskazuje, że musi być tak tak też tak składowa, która jest tu i teraz nawet bada się to ciśnienie zostaje się stawkę reżim to ciemna energia zostanie jakoś oficjalnie odkryta zbadana opisana to czy ci wszyscy, którzy dostali nie wiem i piątki dwójki z fizyki w przyszłości będą mogli domagać się, jeżeli drużyna w swoim odpowiedzi w szkole dodawali, że dotyczyć całego wszechświata powinni domagać się rewizji oceny, ale wątpię, żeby w dużym procencie przypadków dodawali to ograniczenie w Otóż to co powoduje ujemne ciśnienie i jednocześnie powoduje, że normalnie to powinno spowalniać, ale ujemne ciśnienie powoduje efekt dokładnie odwrotnie to nasza pierwsza, czyli że przyspieszy ich ciśnienie jest to ujemne ciśnienie jest ważniejsze niż dodatnia gęstość energii, bo ona spowalnia ale, ponieważ mamy 3 wymiary przestrzenne to 3 jest więcej niż 1, więc to ujemne ciśnienie, które jest ciśnienie równe minus gęstości akurat dla stałej kosmologicznej powoduje jednak rozpychanie się tego wszechświat, a więc zachowanie dokładnie odwrotne niż tego oczekuje co oczekujemy zwykle od grawitacji Grawitacja skupia materia, ale ujemne ciśnienie to rozpycha i to właśnie ten luksus wspólny efekt, który powoduje, że mamy dodatni wkład do gęstości energii to jest 73 %, ale mamy ujemny wkład do ciśnienia i w sumie wszechświat nie ma dodatni gęstość energii się rozszerza coraz szybciej i teraz są w związku z tym stąd być może tak jest bada się nawet z różnych tam pośrednich obserwacji czy to ciśnienie rzeczywiście ujemne po pierwsze, a po drugie, czy z równym minus gęstości, bo dopiero wtedy jest to stała kosmologiczna, gdyby ciśnienie było ujemne, a równej minus połowa gęstości to byłoby coś innego to byśmy nawet nie widzieli dokładnie co to jest natomiast ono z boku teraz mniej więcej, o ile pamiętam jest między - 09, a - 1 krok 1 ta to ciśnienie, więc bardzo pasuje do - 1 co dokładnie odpowiada stałej kosmologicznej są przy tym takie powiedzmy teorii typów Tosię nazywa kwintesencja, które mówią, że to nie jest stała tylko, że to jest coś sobie ginie razem z wszechświatem tata ujemna ten są nawet teoria o tzw. materii fantomowe i która ma ciśnienie bardziej ujemny niż minus gęstość i to powoduje w ogóle dramatyczne skutki, bo może być start w taki tryb rozwiązania wtedy są takie np. że wszechświat się normalnie nic się w nim nie dzieje rozszerza się tak jak teraz inna gra, ale następuje zlot osobliwość, że nagle ciśnienie osiąga nieskończoność, ale to bez żadnego ostrzeżenia jak gdyby wzrok normalne życie fizyk czy fantastyka dacie rozwiązania takie istnieją natomiast nieznany, o ile stała kosmologiczna jest pewnym wyrazem rock, który po prostu jest w równaniach Einsteina o tyle materia fantomowe, która ma ciśnienie jeszcze bardziej ujemne niż stała kosmologiczna jest na razie fantastyką komplet naczyń nie znamy niczego co mogłoby dawać poza pewnymi ekstremalnymi Stanami pól klasycznych takich skala czarnych, ale co to jest fantastyka do tej pory na to by stała kosmologiczna nadal najlepszy, jaki przyjmiemy dobrze obserwacyjny już pokazaliśmy wszystko gra kilku, skąd się bierze co 4 taka stała po prostu, którą to Stwórca nałożył na nasz wszechświat już czy ona wynika z jakiś np. po to jest to jest taka energia próżni jak gdyby tata stał kosmiczne z energią próżni natomiast pytamy różnie, które znamy n p . w kwantowej teorii pola czy cokolwiek pytamy w tych opóźnieniach, jaka powinna być taka energia próżni prawda wiem, że w mechanice kwantowej próżnia nie jest stanem 10 nie dzieje w próżni powstają pary jedno to gęsta zupa de facto próżnia, która ma średnią liczbę cząstek 0, ale średnią liczbę kwadratu cząstek ma nieskończoność to niezwykle skromny niezwykle skomplikowany stan jest próżnia i de facto kwantowej teorii pola Otóż pytamy dla takiej próżni, jakbyśmy policzyli energię w próżni to ona wychodzi gigantyczna to znaczy w porównaniu z tym co obserwujemy w naszym wszechświecie 10 do minus jest dziewiąty grama na centymetr sześcienny to nam wychodzi 10 do dziewięćdziesiątki g na centymetr sześcienny, czyli po pomyłka jest dziś do 100 dwudziestej raz jest w zasadzie to jest najgorzej przy najgorsze przewidywania fizycy, jaki istnieje to jest dotyczące stałej kosmologicznej czym mylimy się no nie 2 × nie milionera z nie jest to miliardów razy tylko miliard miliardów miliardów powtórzony 15 × tak to jest nasza pomyłka w przewidywaniu, jaka powinna być stała kosmologiczna i tak naprawdę nie wiemy, dlaczego jest ona istnieje, a po drugie, dlaczego tak dramatycznie mało, kto się nie zgadza z niczym co wiemy związku z tym przypuszczam, że być może kwantowa teoria grawitacji, której nie mamy coś powie na ten temat natomiast obecnie jest to całkowita i uważam, że o wyjaśnienie stałej kosmologicznej jest 1 z najtrudniejszych problemów, które mam fizyce teoretycznej test wyjaśnienie wartości stałej kosmologicznej, dlaczego ona jest taka, jaka jest po ile masa elektronu czy coś można powiedzieć no dobrze no to jest coś co co jest po prostu parametrem w teorii o tyle to nie jest parametr to, dlatego że nasza energia próżni dodaje się do tego, dlaczego przy dodawaniu tak gigantycznych liczb wychodzi nam na końcu to coś tak straszliwie małego nie mamy na ten temat nic do powiedzenia to jest to jest gigantyczna zagadka, ale obserwacje mówią, że ona jest na coś z tym musimy żyć czy równania Einsteina z tą ustawą kosmiczną nad tą umową, gdyby po porównaniu z nową Stella jest nową stałą ono bardzo dobrze opisuje wszechświat ma 6 dni to co widzimy możemy używać teorii Einsteina do opisu rozszerzanie się wszechświata od najwcześniejszych chwil można, by rzec twoja stała płaszczu Einsteina w Delhi od najwcześniejszych chwil mamy wielkie zaufanie żona opisuje rozszerzanie się wszechświat oczywiście kiedyś musimy przerwać ją stosować przestać stosować te 10 do miasta jest drugi sekundy boski, bo wcześniej energia była tak duże, że na pewno na nic nie działo, że trzeba się czymś zastąpić to właśnie kwantową teorią grawitacji być może ona odpowie, dlaczego wtedy we wszechświecie została nam jako taka jest dualny gęstość ta stała kosmologiczna, które tak dramatycznie mała, ale to jest coś, o czym nic fizyka obecnie nie może powiedzieć na pewno to klasyczna teoria ta teoria Einsteina jest najpiękniejszą teorię fizyczną jako ja znam myślę, że ogólnie można to pojęcie obiektywnie, chociaż bomba nie jest błędna nie jest błędna stałą kosmologiczną on przyjął inną not przyjął 5 zamiast - 7 albo odwrotnie no to nie jest błędna teoria na to stać z tez ktoś, kto powiedział, że szczególne teraz na szczęście ten szczególny teraz czynności Einsteina jest błędna, bo ktoś kiedyś staną się prędko światła źle przyjął mnie wystarczy skorygować prędkość światła i teoria jest nadal słuszna Ano tak, gdyby historia jest prawda czy słuszna oparto piękną i prostą zasadę opisuje wszystko co wiemy na temat grawitacji działa od dziś 700 czterdziesty drugi sekundy do 14 miliardów lat spodziewamy się, że jeszcze dalej w Onet działa on jest fantastyczną teorię natomiast, dlaczego parametry w niej Ken 11 tak naprawdę parametr, a drugim to jest stała Newtona przyciągania, ale ona jest wymiarowa to nie jest taki problem specjalny natomiast ta stała kosmologiczną, którą musimy dodać no bo prościej było powiedzieć no dobrze równania Einsteina są bez stałej kosmologicznej tak położenie zera jest prosty natomiast położenie czegoś bardzo bardzo małego czegoś co wydawałoby się na bok bo, bo to jest bez wymiaru wlicz Bach mówi dziś już do minus po dwudziestej no to spodziewam się w fizyce 14 i Kwadrat no i 25 do siedemnastej, ale nie 2 PIT do potęgi i 5 jedno, bo to ładnie to nie rozwiązuje żadnego normalnego równania tak mała liczba bez wymiaru, a więc to jest kłopot, z którym który musimy sobie radzić w fizyce, ale to co tylko mówić o naszych kadr z ciekawszych niż nam się wydawało ono Bóg jest wyrafinowane, ale nie jest złośliwy to z jakichś powodów to musi tam być go jeszcze nie rozumiemy z jakich nie złośliwie, jaka się w fizyce nie w morze tak powiem w fizyce, gdyby był złośliwy to byśmy do dziś nic nie wiedzieli na temat świata wystarczy, żeby stała szklanka była już dziś widoczny jest złośliwy toby stworzył ciemną energię w UE media wystarczy, żeby stały fizyczne były takie, żeby nam nie pozwoliły poznawać wszechświata jak cebulki to znaczy najpier w mechanika klasyczna totemy elementy mechaniki kwantowej najpier w szczególna teoria względności potem w ogóle to wszystko naraz byśmy musieli wymyślić co byłoby absolutnie niemożliwe to, że mamy reżimy prostsze dopiero w pewne zjawiska mówią, że to nie do końca opisuje rzeczywistość skup się na tym szczególe ten szczegół otwiera nam zupełnie nową rzeczywistość to to jest właśnie, że tak powiem bardzo dla nas pozytywny pozytywny fakt dotyczący wszechświata, że możemy najpier w poznać prostsze stosować te prostsze teorie przecież nikt, budując dom nie stosuje ogólnych równań ogólnej teorii względności Einsteina, kładąc następną cegły na nie rozwiązują równania na krzywiznę czynnym czasoprzestrzeni kobierzec zwykła Newtona ski równania pion do widzenia, dlaczego to jest możliwe, dlatego że stała grawitacji taka mała trybuna była znacznie większa to, budując dom byśmy musieli rozwiązywać równania ogólny trend zmienności, czego byśmy nigdy nie zrobilibyśmy to nie sformułowali także to stwierdzenie w ramach fizyki jest absolutnie prawdziwa liczba jak to dobrze, że jaskiniowcy nie mieli takich problemów, bo wynik jaskiń oraz, iż nie wprowadzili nas w ogóle wiedziała co nie zbudowali, gdyby kwantowa teoria już wtedy obowiązywała to by nie wiedzieli jak maczugą machać, ponieważ oraz machnęli, by trafili raz, by nie trafiliby kompletnie nie wiedzieli dlaczego, ale empirycznie na szczęście pan chodzi w kieszeń podchodzi jak było to możliwe dzięki temu, że mechanika klasyczna działa w pewnym zakresie mianowicie w tym to jeszcze trudniej było maleńką klasyczną wtedy była jeszcze w ogóle nawet nie była sformułowana, ale czy to się podoba rzeczy, które tak działają 2 jezdnie są sformułowane tak, ale kumulacja wiedzy jest wtedy możliwa, kiedy powtarzalność jest mechanika kwantowa tej powtarzalności, by nam nie zapewniało bardzo dziękuję prof. Krzysztof Meissner wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego był państwem moim gościem bardzo dziękuję rozmawialiśmy o wielkich pomyłkach w minionych fizyków, czyli do ciemnej energii informacje już za chwilę o godzinie jedenastej po informacjach wracamy do programu Owczary
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK
-
-
-
22:54 W studio: prof. Bernadetta Darska
-
18:22 W studio: Julia Fiedorczuk
-
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
-
-
-
09:48 TYLKO W INTERNECIE
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
12:20 A teraz na poważnie14:04 W studio: Barbara Dolniak
-
-
-
-
-
-
11:40 Kultura Osobista11:23 W studio: Przemysław Stępień
-
14:40 Magazyn Europejski13:50 W studio: prof. Bogdan Góralczyk
-
14:00 Popołudnie Radia TOK FM10:45 W studio: dr Jerzy Plewa
-
-
-
15:30 Gościnnie: Herstorie23:09 TYLKO W INTERNECIE
-
-
-
-
17:00 Wywiad Polityczny16:48 W studio: Michał Danielewski
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
TOK FM Premium 40% taniej! Dostęp do nagradzanych podcastów, wszystkich audycji z anteny oraz Radio TOK FM bez reklam w świątecznej zniżce.
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL