Oflag II C Woldenberg. Historia obozu polskich jeńców wojennych

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzień dobry państwu Ewa Podolska i proszę państwa w święta inni tak zazwyczaj, bywa że zmieniamy naszą ramówkę robimy programy, na których nam zależy, a on jakoś tak nie mogą się znaleźć w tym codziennym biegun cyklu programów i właśnie dzisiaj chciałabym państwo wysłuchali takiego spotkania nasze rozmowy przy czym dla tych, którzy są wiernymi słuchaczami Radia TOK FM słuchaczami Radia tych audycji, które ja prowadzę tę sprawę nie nowa ty właściwie się Rozwiń » troszkę łożu w takich sektorach w taki serial Otóż to chyba było 2 lata temu może więcej, gdy rozmawiałam w z panem Wiesławem Adamczykiem w jej to on mi powiedział, chociaż wiedziałam, że istniał obóz oflag w 2 c Woldenberg to nie powiedział, że jego ojciec tam był wtedy spotkaliśmy się chyba to było święto Bożego Narodzenia, by właśnie porozmawiać o tym, fenomenie Derek pewnego rodzaju, jakim był ów oflag ja przeczytam książkę Mariana Brandysa, na którym się nieraz powoływała wyprawa do oflagu oby więcej wiedzieć od tamtego czasu spotkaliśmy się kilka razy i dzisiaj też takie kolejne spotkanie tym razem no chyba tylu gości nie była w studio, chociaż byli goście, którzy do nas przyjechali specjalnie z Dobiegniewa, ale ja oddam głosy w panu Wiesławowi Demkowicz, który w UE jest w tej chwili prezesem stowarzyszenia w Woldenbergu cieków przy tym w żałosnym morze zasług pana coś po raz pierwszy, jakby nie wie nic, chociaż zdania na początek, a także pana poproszę o przedstawienie gości, bo to pan właściwie ich zaprosić witam wszystkich państwa serdecznie i może zacząć od przedstawienia mu się mamy znakomitych gości pan Tomasz Jagodziński dyrektor muzeum sportu i turystyki pozdrawiam świątecznie pan Michał Listkiewicz były prezes polskiego związku piłki nożnej prezes pierwszej ligi piłki ligi piłkarskiej Minor państwo i pan Dariusz Stawicki członek zarządu stowarzyszenia Portugalczyków syn jeńca podobnie jak ja syn ppor. Henryka Stawickiego witam państwa tak pani redaktor nie jest nawet pewne czy to pani mi nie wykreowała na prezesa stowarzyszenia dzięki audycja na media wszystko logo FSC jest każda jest już czwarta nasza audycja jest rzeczywiście może mówić o cyklu, dlaczego oflag w 2 c Woldenberg Szymon był znała historię naszego kraju był największym obozem jenieckim dla oficerów wziętych do niewoli w czasie kampanii wrześniowej 303009 . roku, ale jednocześnie był obozem najlepiej opisany dzięki temu ruch dzięki literaturze wiemy o nim wspomnieniom jeńców wiemy o nim bardzo dużo, ale nie był to jedyny obóz w tym niemniej możemy traktować go jako taki model pewien obiekt studiów, bo możemy się w ogóle niż w innych w las gasiło pożar było podobnie byłoby podobnie oprócz w oflagu 2 c Woldenberg był jeszcze w oflagu Murnau, gdzie przebywała cały dowód w sprawie całe dowództwo armii przedwojennej armii polskiej armii drugiej Rzeczypospolitej był też oflag w w Bornem Sulinowie Gross Born in były też już w dniu flagi, ale obozy jenieckie na Wschodzie w to był w Starobielsku Kozielsku my możemy sobie wyobrażać niż jej, że w tamtych obozów na Wschodzie, gdzie będzie los oficerów i tam uwięziony był niesłychanie tragiczny byłoby podobnie jak w szufladach, bo przecież to byli ci tacy sami ludzie to byli ci sami oficer tacy sami oficerowie z takim samym etosem wychowaniem patriotycznym jak w Chinach zachodzi Tomek jest w ogóle tematów logów modułowych szczególnie trudny, bo w naszej tradycji my tolerujemy bohaterów, którzy przegrali mamy już zresztą dużą część ich w naszym panteonie Narodowym w grę z takim, którzy przeżyli tak, a natomiast z gloryfikuje pełniły najczęściej tych, którzy przeżyli, a oficerowie, którzy przebywali w oflagach to byli bohaterowie, którzy przeżyli zadbany ogród powiedział po prezesie gloryfikuje my tych, którzy nie przeżyli później przyznano w razie przejezdna właśnie trwa prawdziwy wygląd tych którzy, którzy nie przedłuży z nim oni przeżywali i jakość kształtowali naszą rzeczywistość lew pierwszej teraz o tym, cyklu audycji była już decyzję w Bazylei od lat dlatego też własny to co pan teraz powie, bo nazwać usłyszeli słowo sport sport usłyszeli i założymy, że na ustach dodajmy właśnie dlatego, a w pierwszej audycji dołożyliśmy w jaki sposób przekroczyć progu bramy czasu znaleźć się wśród tamtych ludzi oczami wyobraźni użyliśmy do magicznych rekwizytów w postaci kompletu listów mojego ojca narzeczonej no bo moja mama znaleziony przeze mnie w starej szafie powiedzieliśmy sobie pewnych realiach życia flagowego drugiej audycji mówiliśmy o eksponatach muzealnych pamiątkach, które pozostały pojęć sal w bloku pani dyrektor Matczyńska z muzeum walk Hubalczyków w Dobiegniewie dawnym Woldenbergu trzeci audycji mówiliśmy o konspiracji mu i w ogóle wyjaśnialiśmy, dlaczego głównym lub obiektem czy przedmiotem tej konspiracji było radio radio ukryte w bunkrze podziemny podcast pod podłogą kasyno i obsługiwane strzeżone przez utajniony konspiracyjny plutony wykwalifikowanych oficerów naszego globu uważa Wanda, a dzisiaj chcieliśmy je i podjąć wątek bardzo specyficzną wątek sportu igrzysk olimpijskich w oflagu 2 cele, a także w innych obozach, pamiętając o tym, że mówimy o igrzyskach olimpijskich luz oraz rozwijaniu i zajęć sportowych w miejscu, gdzie dzienna racja żywnościowa przypadającą najwięcej zawierała tyle kalorii co połowa kalorii i przysługujących więźniowi więzienia i wojskowego w drugiej Rzeczpospolitej połowa dawki kalorycznej ci ludzie rozwijali uprawiali sport i organizowali igrzyska nie chciał sprzedać 40 aut jest w audycji, bo studio są znakomici znawcy tematu, ponieważ w mojej obecności ja nie jestem kibicem sportowym związku z WWF i więcej z audycji w dziale kadr historykiem amatorem obozu w Woldenbergu to to to ja już moja obecność tutaj nie jest niezbędna ja państwu życzę nadal bardzo spokojnych i wesołych świąt i żegnał się z państwem bardzo serdecznie dziękuję naj po tym, wstępie pozostaje nam tylko w dopiero pierwszy mógł zabrać głos panu bardzo się na pana dyrektor muzeum sportu i turystyki pan Tomasz Jagodziński była wystawa jest wystawa wystawa Netię właśnie muzeum, które pan reprezentuje itp za drutami oraz wystawa jest muzeum niepodległości spot za drutami i Fed wystawy są poświęcone były właśnie temu coś było w Woldenbergu i co w ogóle dalej w jak coś tam znalazły na tych wystawach dokładnie tak drodzy państwo wśród 1,51000 placówek zajmujących się gromadzeniem zbiorów sportowych i olimpijskiej na całym świecie muzeum sportu turystyki w Warszawie wyróżniała się fakt posiadania niezwykle cennych eksponatów z zawodów sportowych rozgrywanych podczas drugiej wojny światowej jesteśmy jedynym muzeum sportu na świecie, które ma w swoim w swoich zbiorach taką bogatą kolekcję prawie 200 oryginalnych eksponatów z różnych zawodów sportowych w tym z igrzysk olimpijskich w cudzysłowie oraz wisi w umowie, bo one w 1940 roku w roku olimpijskim były zorganizowane konspiracyjne igrzyska w obozie jenieckim bram Wasyl koło Norymbergi na terenie obecnych Niemiec boi 4 lata później w kolejnym roku olimpijskim w 1944 roku były zorganizowane dla upamiętnienia roku olimpijskiej właśnie zawody olimpijskie w Woldenbergu i drugim obozie, w którym tutaj pan prezes Dombek opowiadał w Gross Born, więc tych zawodów sportowych było dużo więcej w różnych miejscach na świecie tam, gdzie były obozy, gdzie były, więc głównie oficerowie, więc jesteśmy jednoczyć siły się posiadaniem unikalnej kolekcji w skali światowej, bo jest to my prawie 200 oryginalnych pamiątek, które obecnie można za wzór zobaczyć i podziwiać na wystawie w junior w muzeum sportu górale w muzeum niepodległości w samym centrum Warszawy w Pałacu Przebendowskich serdecznie serdecznie zapraszam mamy jeszcze moment czas do zakończenia wycięcie nikt np. co się znajduje Nobody, bo tak musiały zostać w postaci materialnej poza tym było to do Poznania materialna to były opowieści tych, którzy tworzyli, którzy tam być, ale materialnie rano w brzeg szukamy kogoś, kto nie był chcielibyśmy zachęcić, żeby poszły to są pamiątki, które w, które wyprodukowali wytworzyli, więc go własnymi rękami dawnego domu rękodzieła tak to są różnego rodzaju dyplomy nagrody to są puchary wykonane z my naszych aluminiowej MEN naszego brązowych piękne puchary jak ktoś, kto zobaczy to dodało, niemniej z branży muzycznej, ale robi najcenniejszym naszym eksponatami są flagi olimpijskiej mamy zarówno flagę olimpijską z igrzysk w plan władz tych konspiracyjnych, która została wniesiona ambona jest lekko podniszczone i Tamgho koło barwy kół olimpijskich lekko się rozpłynęły my na tej wykonanej chyba z takiej koszulki a gdy w białej koszulki fladze natomiast ona została wyniesiona z tego obozu w opatrunku gipsowym przez 1 z więźniów do ich później po wojnie trafiła do naszej kolekcji imamy Slade piękną Flavią bardzo dużą haftowane wyszywane owym po tak powiedział z igrzysk w Woldenbergu wuj z obozu władzy z czterdziestego czwartego roku w jeszcze jest min zlotego za podróże usuwa konspiracyjnych z władz obozu nie wiedziały nie wiedziały o tym, że odbywają się zawody sportowe wraz z obozów ambasady dowiedziały się o tym fakcie tej grze Skobel konspiracyjne, dlatego że był to burzy jeniec i to nie było flag to był ustalali jej jakiekolwiek zawody sportowe były w tym obozie zakazane Gamal jeńcy którzy, bo nie byłem mieli możliwości zorganizowania się przeprowadzić zawody jest co trzeba po podkreślił z narażeniem życia w Eberswalde chwilkę wracamy do naszej rozmowy wracamy na naszej rozmowy opuścił nas one Wiesław Dembek prezes stowarzyszenia wolne berlińczyków, od którego zaczęły się nasze rozmowy na antenie naszego Radia w studiu pozostali rywale zużyli państwo pana Tomasza Glińskiego dyrektora muzeum sportu turystyki współautora wystawy od wystawa, której pan mówił igrzyska winę za drutami teraz powtórzmy przypomnijmy można oglądać i bierze z PL sport za drutami prawda muzeum niepodległości dokładnie tak w Pałacu Przebendowskich samo centrum Warszawy nieopodal placu bankowego, a innym tylnym później ta wystawa już w maju trafi do gmachu parlamentu będzie wernisaż wystawy pod patronatem marszałka ma Sejmu w bólu w gmachu Sejmu w 20 maja serdecznie zapraszam pozostali goście pan Michał Listkiewicz na złoto naszego Radia wolna nie trzeba wszyscy znają chyba nie jest, ale nie wiedzą na pewno, choć jest to bardzo wystawnie żyć panie z członkiem stowarzyszenia młodych medyków, a także obecnie studia pan Dariusz Stawicki członek zarządu stowarzyszenia Waldemar cieków i podobnie jak pan Wiesław Dembek syn jeńca Ks Henryk Jasik Henryk porucznika podporucznika podporucznika rezerwy rezer w dla Stawińskiego jak do pana po nim albo z wozu tak blisko Noble, skąd w ogóle ta sprawa obozu Waldemar tylko w Woldenbergu wzięła się one życiu za sporządzenie na listach tak jak nie byłem nie jestem synem jeńca mój tata co prawda też z warszawiakami został wypędzony do obozu w Pruszkowie, ale to była zupełnie inna historia na, tyle że się najpierw zakochałem w tej ziemi to są piękne tereny bardzo bardzo prosty jeździć dla gdańskiej zatrzymali dzięki panu Kazimierzowi Górskiemu najważniejszemu najwspanialszym trenerowi tym razem z gondolami danych, a zaraz potem stamtąd, ponieważ wieńcem tego obozu był słynny Polski trener Ryszard Koncewicz porucznik, który po prostu był jeńcem w willi pewnego on już ładnych kilkanaście może 20 parę lat temu miejscowe władze tego miasteczka Dobiegniew podjęły inicjatywę, żeby nadać imię 1 ze szkół szkoły podstawowej imienia Henryka koledzy, że Ryszard Koncewicz i ponieważ wówczas pan Kazimierz Górski był prezesem polskiego związku piłki nożnej na to PZPN oczywiście tutaj udzielił wszelkiej pomocy i delegacja udała się na uroczystość w składzie pan Kazimierz Górski prezes jeszcze kilka osób, a ja wówczas byłem wiceprezesem 1 z zastępców pana Kazimierza ze spra w zagranicznych pojechaliśmy odsłonięto tablicę nadano imię piękna uroczystość no ale postanowił zostać tam 23 dni pojeździe w okolicach cudowne tereny to nazwa tego jest lubuskie Mazury, a to jest dużo piękniejsza od tych też pięknych na wzór dla ludzi nie ma ludzi są cudowne jeziora cudowne lasy spokój cisza wspaniale wspaniali ludzie moi miejsca w niecałe społeczeństwo zwróciła się do mnie z pytaniem czy nie włączyłby się w pomoc przy organizacji turnieju piłkarskiego dla młodzieży, który upamiętnia oby również pamięć tych tych czasów denerwuje Niemców tak wspaniale okazujący swój patriotyzm sportowców znajdą się stało ten turniej już ma chyba dwudziestą, która edycja rozwija się pięknie co roku co roku na początku lipca zapraszam w drugi weekend lipca do Zbigniewa będzie 2002 ,51000 dzieci grających w piłkę coś wspaniałego no i zacząłem iść śladem tych Holender czeków i zupełnie przypadkowo pochwaliłem się mojemu przyjacielowi obecne moce Darkowi sta lińskiemu, który zasłoni się kariera sędziowska było dalej podobnie jak ja przez wiele lat był czołowym sędzią piłkarskim w Polsce daleką zaraz zaraz czy mój tata był w jej miejsce tego obozu i tak to się wszystko zaczęło potem jeszcze miałem szczęście był przed przed śmiercią wybitnego dziennikarza sportowego pana Witolda Domańskiego seniora w ich spotkać się z nim on również tam było jeńcem na pojazd ja pochodzę z rodziny teatralnej mówili moi rodzice pracowali w teatrach na torze w dowiedziałem się, że Kazimierz Rudzki wybitny Polski aktor również był w Woldenbergu życiem i w ten sposób wsiąkła jak to się mówi pan profesor domek Dembek mnie namówił na członkostwo są z niej woda będzie Coffee poznałem wspaniałych ludzi wspaniałe środowisko i teraz już jestem takim, mimo że nie mam osobistych wątków, czyli moja rodzina nie byłam nie była w czasie wojny zawieszona, ale się zakochałem właśnie w tej w tym klimacie w atmosferze inna jest woda będziński z krwi kości, a przy okazji z ich pozyskujemy przyjaciół dla turnieju Dobiegniew Cup, który jest dla młodzieży, ale w ramach tego tygodniowego pobytu młodzież młodzież z całej Polski nie tylko, bo przyjeżdżające z sąsiednich krajów Ukrainy Białorusi z Niemiec Angeli i jest zawsze taki wieczór pamięci przyjeżdżają właśnie byli więźniowie w Woldenbergu ich rodziny i opowiadają jak powiadają z dna odjeżdżają już teraz nie na początku przyjeżdżali w tej chwili już chyba tylko 132 osobowa Ryszard Koncewicz nigdy na ten temat nie rozmawia o realny zysk boom na tę nagrodę za mnie natomiast i jak bardzo znane umiera z tego śmiać się pan dowiedział się bowiem dopiero po jego śladach 8 min, gdy ten, jakby nie chwalił natomiast wspaniały trener mu nawet mówi się, że to był trener prekursorem Kazimierza Górskiego nie miał takich wyników, ale jeśli chodzi o miskę olejową o nowoczesności w trenowaniu to był pierwszy taki Polski trener na wskroś nowoczesny, który nie ustępował najwybitniejszym trenerem światowym w tamtym czasie w inną miałem też taki obowiązek przemawiać na śmierci Ryszarda Koncewicz na nagrody na pogrzebie Ryszarda Tarasiewicza po jego śmierci i tam się dowiedziałem właśnie Orlika od jego kolegów, że on był jeńcem Volver indeksy tak zapętlił od ponadto, gdy jadę tam ładnie pięknie prawda tak i potem foldery potem sport wole tarczycy i dzisiaj to jest dzisiaj to w zasadzie harmonii żydowską łączy turniej dla dzieci i Dobiegniew Cup w pamięć Holender był rajdy również ze strony zabawna za zbieg okoliczności, bo 1 z członków zarządu stowarzyszenia jest sołtys wioski, w której JATO mam przyjaciół Itaki mały domek letniskowy Janek nie wiedziała, że wybudował w świat, ale ich zaletą jest dla Marie szopka na narzędzia ale, ale w 2 miejsce jest tak cudowne, że każdy, kto tam przyjedzie też za ligowe, a przy okazji odkryłem wspaniałe lasy Puszczy Noteckiej są po drugiej stronie tej Puszczy w odległości 50 km mieszka wybitny Polski trener Paweł Janas, więc ruszamy na grzyby spotykam się w połowie drogi na jego czy też jagody zaś żona na ryby ja raczej mieć to nudzi, ale ale, ale KE za każdym razem z Dobiegniewa idziemy do muzeum poniesionych z miasta ekspozycja grunt to scala wezwał znany z jeszcze zrozumiałam, że to test 1 SA chodzi do muzeów na liście, ale ekspozycja tam w tym muzeum zastała ekspozycja robi wrażenie za każdym razem, ale wychodzi po prostu wzruszony dokładnie tak tutaj Michał wspomniał postać Witolda Domańskiego seniora Joanny drodzy państwo miałem przyjemność pracować razem z redaktorem Witoldem Domańskim właśnie seniorek juniorek zresztą też na to by w przeglądzie sportowym to było w latach osiemdziesiątych i właśnie kilkakrotnie wiedząc o tym, że nasz kolega redakcyjny był więźniem tego słynnego obozu wypróbowaliśmy go namówić na jakieś wspomnienia, żeby się z wieży ustnych z tamtych dni jednak mimo różnego rodzaju i z gróźb kierowanych przez różne osoby pan Witold Domański nie da się namówić, ale elegancki ponownie ograniczyła od pola nadziei, że rosnące właśnie ich podobnie chyba twój to dla nas nie mój ojciec po prostu jakaś trauma, ale tyle samo by pan jest Londyn, by chłopcy też ojciec mineralizacja złoża masę na innych groźnych pamiątek listów różnych dokumentów z obozu to wszystko było, gdzie salonu śmierć ojca pomyślnie nasilająca się dopiero to zesta w eksponowanych jak oni nie chwali się, ale znak odwilży wiedział pan, że był taki obóz, ale nadal będzie zwolnienie w rozmowach domowe dla takiego się przewijały, ale w szczegółach ojciec udzielał zwierzał się zabawą, ale przegrał wiedział pan, że powstała ta książka ta idea jest teraz to jest książka jak obozowe referencje dla Korony Piaski z podpisem mojego ojca, który kupił sobie z takim pietyzmem nowy model, ale to zostało wydane w osiemdziesiątym chyba czwartym roku tuż przed śmiercią mojego ojca Anne Milton Wolfganga retrospekcja refleksja taka do 1 sali Ojcze Ojcze ojciec zmarł został dogoniony i pan dopiero teraz zaczyna w nim beznadzieja i żyłem tym tematem, bo den Berga, ale nie tak intensywnie jak w chwili zapoznania się z listami do mamy umowę z dokumentami z różnymi, które notabene wszystkie przekazem do muzeum na Żabiance tylko kserokopie, żeby to miejsce jako pamiątka wszystkie te dokumenty te ciekawostki obozowe sam nad wydaje się, że tam powinny mieć miejsca nie ani w jej szufladzie bardzo słusznie potwierdzały dziękują HGW ZL muzealników w zalewie w 2 w ryzach, bo jestem innym muzeum w, a jest też teren obozu prawda 1 teren obozu gdzie, jaka będzie jego przyszłość, bo chcemy, żeby ona była na nas w tej chwili muzeum zlokalizowane w 1 tylko baraku, a resztę nie było po wojnie zagospodarowywane w formie odtworzenia na list substancji muzealnej takiej formie no tam już nic nie ma praktycznie, ale my robiliśmy tego, żeby jednak taki park pamięci jest taki pomysł, żeby jakiś park pamięci powstał i tak bym zaapelowała do dyrektora Jagodzińskiego ma większe od nas możliwości, ponieważ właściwy ciężar utrzymania tego tego muzeum wpływa na sam spoczywa na samorządzie gaz wiadomo na samorząd nie za bogaty wady ma wiele innych celów i od pewnego czasu już trwa dają takie próby, że ministerstwo kultury czy na dno państwowe zakończyły się może wojewoda marszałek województwa, żeby żyć, żeby się władze ligi byłoby, gdyby tutaj włączył się marż, ponieważ to jest unikalne muzeum w skali kraju i ci ludzie samorządowcy z Dobiegniewa z burmistrzem na czele na zasługują na pomoc bo, bo sami nie są w stanie a, a to muzeum zasługuje na to, żeby odwiedzało nie 100 000, a ileś set tysięcy ludzi rocznie w tej chwili jest wystąpienie do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w celu objęcia przez ten urząd jakiegoś nadzoru pomocy, bo do tej pory tego nie było do tej pory tego nie mam nadzieję, że to będzie skuteczne, że ktoś się tym mocniej zainteresuje, bo tak jak powiedział kolega Michał wszystko jest na barkach urzędu gminy Dobiegniew łączą z utrzymaniem w gminnym kierownictwo muzeum wytrzyma remont Damien Damien kin tym przez rejsy wróciliście do pana historię rodziny Stowarzyszenie istniało w żyłach ojciec prawda jest nie ona dopiero kiedy powstało ono powstało w jamie kino aha Stowarzyszenie, bo brak jako haniebnej operacji wolnych zostało zmienione nieco ciekawiej skoro tak jakby to niebyła poruszana jak to pan potem w ogóle nie odnalazł pan czy kolegować co pan szukał czy innych rodzin oznacza to dalszy spadek to ludzie, ale także dzięki nim Michałowi właśnie, którego zupełnie przypadkowo przez ten USA KO nie poinformował, że wspaniałe muzeum w Dobiegniewie i moje ING atomu, bo moja ojczyzna gwiazda pojechałem i po prostu padłem dom to jest lat temu było 3 Motor Dłoniak nawet tak jak żyła niedawno giełda całkowity przypadek, bo ja mówię o Darku jest fajny turniej dla dzieci Dobiegniew Cup może być jako były wybitny sędzia pomógł włączył się z organizacjami oraz Dobiegniew, a przecież tam mój ojciec był w obozie i tak to się zaczęło tak tak no no przyznam się też że, że to troszeczkę jak to się mówi odpuściłem część z nich tego życia tego etosu ojcom ale, ale tego nie było w domu o tym, się do mnie mówił dopiero potem odtworzyłem to cała historia historia pobytu ojca i nawet moment wyzwolenia moment dostania się do niewoli był bardzo ciekawy, bo ojciec w kampanii wrześniowej wziął udział w 2 dziś około 20 września pod Tomaszowem lubelskim działania wojenne zostały już przerywane i teraz dylemat oczywiście działania wojenne wojska polskiego prowadzone były z Niemcami z lisem nadchodzi już Rosjanie teraz mieli dylemat, gdzie się oddać do niewoli czy Niemcom czy Rosjanom Rosjanie zrzucali ulotki nad strefę to frontową poddaj się do nas podejdzie się dla nas wyzwanie nie wojujemy będzie będzie będziecie mieli lepiej niż Niemców my niestety też osób niestety albo stenty albo sterty poszła w stronę w stronę Niemców, a pana ojciec tak no bo przecież nie poszedł tam, bo tam znów nie wiadomo co było na Wschodzie gdzie by się dostał się do Kozielska czy do Ostaszkowa wiemy, jaki historia tego wszystkiego, aby stąd można przyjąć, że żaden wybór był w tym momencie Dawid, a więc jednak jak będzie zobaczyć w Dolinie Anglii poza poza trudami obozowym poza koszmarnym życiem w obozie w pierwszym okresie wyjątkowo to co to Niemcy przestrzegali konwencji genewskiej dla jeńców wojennych i dlatego wolą mogli rozgrywać zawody sportowe w różnych obozach, ale nowi sędziowie tych obozów jakoś nie zmierza się swoim bliskim z tych czasów spędzonych w obozach, ale my mamy obowiązek przypominać te wydarzenia, bo my o dzieci wszyscy, którzy niczym konspiracyjnie 3 później w w momencie, kiedy mogły być te igrzyska za zgodą władz obozowych organizowane są bohaterami i tak trzeba ich nazywać za chwileczkę wróci nasze rozmowy rozmawiamy o obozie w Woldenbergu wrócimy do sprawy tego sportu odkryliśmy zaczęli czemu ta audycja jest poświęcona jej pan dyrektor muzeum sportu turystyki Bartosz Jagodziński powiedział, że z masy eksponatów, ale to co ciekawi też stoi znak dla historii opowieści jak to było jak za drobne na ile to było konspiracyjne czy to jest on został spisany delty jedno przekazy tak dużo trudniej inne zostały zachowane mówimy o tych konspiracji na igrzyskach Blank basen z 1940 roku, które na odbyły się w obozie na terenach niemieckich natomiast tak natomiast czterdziesty czwarty roku zdobyły już zbliżał się powoli koniec wojny i tutaj władze obozowe zarówno w Woldenbergu jak w rozboju wydały, żeby ZUS zezwolenie i w te zawody olimpijskie odbywały się za zgodą męża pełną zgodą władz obozowych mało tego, kiedy w Woldenbergu doszło w bo z sytuacji, kiedy zgodnie z ceremoniałem olimpijskim otwierano czy igrzyska to proszę sobie wyobrazić, że w momencie, kiedy flaga olimpijska została w ściągana nam da na maszt odbywał się dołem inaczej niż podczas ceremonii, który pamiętamy z otwierania igrzysk olimpijskich, ale wieszały sobie znakomicie stolicy z ceremonią poradzili, zachowując noc cały całą procedurę i to w 2 warto w nich na wieży wartowniczej w tym momencie zdjął hełm odłożyły karabin karabin i i stanął na baczności oddając, jakby Czesi honorując tych, którzy te igrzyska mamy zorganizowali tak jak zwykle relacje zachował tak a jakie były, jakie były konkurencje jak sobie w lodowych rolkach idziemy do rad osiedli wyjaśniał mieście na moment powiedzieć po co mu transport to pamiętam z relacji ojca, że obowiązkowa codziennie, bo gimnastykę rano po to, żeby to godny i kondycję fizyczną Nowak utrzymać, bo tak trzymać jakoś amfora oni byli słabi oni byli w pierwszej fazie kompletnie niedożywieni, ale tą kondycję fizyczną starano się utrzymać wybiegi wzdłuż tam szefem drutów drutów może nie za blisko, bo nie wolno mu się zbliżać natomiast natomiast to była taka imitacja życia normalnego poza tymi elementami, które w poprzednich sekwencja naszej audycji były poruszane jak życie obozowe codzienne na eksport to się wpisywał również sport to się pisywał również bardzo bardzo mocno to niebyła fan fanaberia żadna to była ogromna korzyść w utrzymaniu zdrowia psychicznego po prostu zajęcie się czymś udział w chorobie drutów w samorządach, bo rodeo śmiało powiedzieć torturą psychiczną to była tzw. psychologowie dziś mówią czy psychiatrzy nawet choroba drutów kolczastych to chyba przewija się dzisiaj również w sekrecie, a wyborcy wtedy był doskonałą właśnie nasze słowo jest badana mówimy nie pozwólmy innym razem wziąć od nas Praga refleksja o szczegółach my wiemy o Dobiegniewie, ale wiadomo, że sport w czasie drugiej wojny światowej w Polsce był na czym stracą ludzi ich łączyło napawało jakimś tam ich autorów otuchą na czasami aktem wielkiego patriotyzmu odwagi jak pierwszy raz pojechałam do Dobiegniewa do muzeum w te przypomniały mi się spotkania, bo jest panem Aleksandrem za rankiem już nieżyjącym, który w na Mazowszu w Warszawie i okolicach organizował podziemne rozgrywki piłkarskie i dać sobie porównałem, że ci byli zamknięci i wykazali wielką odwagę Hart ducha, organizując te zawody sportowe, ale tu ludzie wolni teoretycznie na po w okupowanym kraju z narażeniem życia i to to jest jakaś paralela, że zarówno ci w niewoli jakich ci rzekomo wolni narażali życie BOR w błoto, bo zeznania o podziemne oraz grzywki piłkarskie na okupowanym Mazowszu przyjeżdżały drużyny z Krakowa z innych miast grali mecz w tajemnicy czasami wpadali esesmani były łapanki były warzywa wywózki do do obozów koncentracyjnych ci to pokazuje jak sport jest ważnym narzędziem na podtrzymywania ludzi na duchu czy wręcz wykazywania swojego patriotyzmu nie tylko z karabinem nie tylko z bronią, ale także uprawiając sport zakazany od lat wiadomo, jakby Carole White żadnego ze widza wtedy, gdy był jeńcem, jaka dziedzina sportu nie and roll na żywo piłka nożna magazyn piłka nożna lekkoatletyka Ogar piłki nożnej wbrew pozorom nie była aż tak dużo o parze z racji bloga ZGM dach lekka atletyka to ta, o czym daleko i gimnastyka natomiast Ryszard Sevilla z tego co później mówili mi jego i jego przyjaciele są one nie zapominajmy o słynnym z doskoku żabką to była ta data, ale dobre czasy Ryszard Koncewicz był takim człowiekiem renesansu Born Global generalnie zaś Ryszard Koncewicz był takim trochę człowiekiem renesansu w sportowej zaliczyli on uprawiał wiele dyscyplin i wzorował się na rożnie pucharów szczególnie Wacławie kucharze, którzy zresztą pochodzi z niej zajmowała każdy porządny Polski sportowiec Jakołcewicza Kuchara jak Kazimierz Górski pochodził ze Lwowa i Kuchar był reprezentantem Polski bodajże 6 domach była dyscyplina sportu tak w ich do wybitnym i Koncewicz również to były takie czasy, kiedy można jeszcze było, że ta specjalizacja trochę trochę moim zdaniem nazwiemy zarówno rodzicom, by nie lewicową Bożentyna nam się, że Jarek tutaj wie najlepiej działa, bo myślę, że najlepsze dla wójta za darmo z trenerem Hansem widziałem no More z takich modeli musieli się zna w obozie w głos z pojazdem za młody żeby, ale w tym czasie pan Koncewicz był ten słynny pan z fajką był selekcjonerem traci Polski widz w latach 60 latach sześćdziesiątych i ojca wspominał, że był iPad ale jakie były pop owe liczby, jakie były dyscypliny na wjazd na obozie to znaczy wracamy do olimpiad samych dniach graną na żywo z 2004 . roku i wjeżdżamy, więc do roku czterdziestego do tej jedynej olimpiady nieuznanej to znaczy głos w las Vegas bez wyrażenia zgody na odległość ta olimpiada można, by ich międzynarodowa, bo tam byli, więc Stalag to byli dla dla żołnierzy i potrwa od oficerów był obóz i tam byli poza Polakami Francuzi Duńczycy Belgowie można przyjąć, że były fajne międzynarodowe zawody z tym, że jak będzie dokumentacja tych w Lago Azul zachowała się w szczątkowej jak sam w listach natomiast wracając do olimpiady, która zastępowała niby to ona bowiem powiedz mi się działania wojenne spowodowały, że wie, że ostatnia olimpiada jedenasta w Berlinie środa była dwunasta w Helsinkach i trzynasta w czterdziestym czwartym roku prezydentem blond zniesienia barier związanych z powodu nogą w 2 warto w tym momencie dodać, że międzynarodowy komitet olimpijski uznaje numeracji tych pytań ale gdyby ich dla upamiętniania tych właśnie wysiłków, by więźniów obozów jenieckich niemieckich, którzy do za wszelką cenę z narażeniem życia jak w czterdziestym roku zorganizować zawody w czterdziestym czwartym roku w Gross Born in w Woldenbergu mniej więcej w tym samym czasie zaczęły się olimpiady różnica może polega na tym, że w Woldenbergu zezwolono na zawieszenie w autentycznej flagi LT znaczy flagi olimpijskiej z kółkami olimpijskimi to, bo ten symbol, a niestety Gross Born dziś nawet nie zgodzimy coś tam wywieszona, ale kółek olimpijskich nie było, niemniej w tym podciąga ona jest płatny od pon do olimpiady, jakie konkurencje chyba ty jesteś ważne jak to się odbywało no przez Marka Deca, bo to jest najprościej chorych, których biznes aż ktoś tak grać dalej na bieg żołd wszak czołówkę grano boksy dla boksu więcej mówią proszę bardzo na pazia i dziś po głowach ile w sensie wyzwalali, ale ich Box najmniej udany, bo wymęczeni, że Boga założono, że będą tylko 2 rundy po 1,5 minuty, ale po miał być 60 walk o odbyło się tylko około 30 i przerwano, by tak było masek kontuzji masę uszkodzeń ciała ciekawostką jest taką, że Niemcy nie zezwolili na 2 konkurencje jak ja łucznictwo, by została zrealizowana w Białogardzie zwolnienia w nocie będziecie przez 4 lata ćwiczyć no to się tak doszkolić się, że każdy może stać nas liczcie na start mają stanowić barierę, ale miał silnik DAF no tak jak w średniowieczu, a jadą ja nagle ablacja w orędziu do skoku tyczce pośmialiśmy się wszyscy, że nie wolno było prawie skoku o tych rewelacji tego, że wiele skandali przez w Londynie, gdzie Halina budżet to oczywiście była absolutnie zakazana w każdej formie czy to przez druty czy to pod drutami, bo takie takie wysiłki były notabene 1 była skuteczna ucieczka w podkowę, ale nie o tym, mówimy także ten skok o tyczce może paradoksalnie, bo tam była przestrzeń między tymi mowy nie ma, żeby ktokolwiek przeskoczył przez doradcę o tyczce no ale tak założę jak zauważa nasz dom, choć ja przepraszam bardzo, bo musi nas opuści w tej chwili pan prezes Michał Listkiewicz, a Very lat od kogoś, kto do końca w włączył się bowiem wie pan jest członkiem stowarzyszenia w Woldenbergu opowiada Woźniak do tego nie doszło mam nadzieję, że jeszcze się spotkamy z pewnością nauka gry w Anglii w dobie gniew KO na robienie kawy drugi na drugi weekend lipca nasz cały drugi tydzień lipca zarys zapraszam ale kto przyjeżdża Dobiegniew Cup musi pójść do muzeum to jest oczywiście bezdyskusyjnie dziękujemy wam dziękuję bardzo jej życzę wszystkim słuchaczom radosnych świąt na miejsce my mamy jest kilka minut ZT 3, a właściwie niczym ekscentryczny ciekawostką może są wyniki, jakie można orzec o VAT może do ludzi może to ludzi młodych słuchaczy nasze dania sezonowe domy tworzy państwo w biegu na 100 m startował 20 ta nowa i 4000 ludzi, bo boi się w tym czasie 4 ,51000 znalazło się 20 chętnych, a może to być selekcję niemal 20 start miał pierwsze miejsce do woli 115 dni wbrew pozorom w tamtych czasach nie nie było to niezły wynik owo jeszcze u schyłku lat dwudziestych był to wynik w granicach rekordu świata 11 ,5, aby się pod uwagę, że biegali to nie jest w ulicami nie na tartanie tak jak dzisiaj tylko na jakiś tam przygotowanych dróżkach sobie poruszali się skok wzwyż 20 startowało pierwsze miejsce zajął pan, który przed skoczył 169 jedno śmieszna wysokość do dzisiejszych wyników, ale taki wynik był skok w dalszej 2 siebie, ale na wynik na poziomie kobiet w el syna poety w gminie został zapis, kto wygrał w nową płytę zagrał w ramach realizujemy zdaniami na bieg na 100 m wygrał porucznik sprężyn daje szansę walki jest gwiazdą sportu i reaguje na dyplomy nagrodą realne są oglądane bardzo pięknie ręczną techniką przez artystów, którzy pewnie tam w obozie my również przebywali i to są naprawdę piękne oryginalne pamiątki ostatnio do nas trafiły już biuru pamiątek z obozu unijnego poziomu z Murnau to one wyglądają nos państwo tak jakby wczoraj była zrobiona to przecież ponad 70 lat minęło coś pięknego i chwała tym, którzy potrafili w tak cudownym sposób przechować przez tyle lat z te unikalne eksponaty były one trafiły z rąk tych rodzin w aktach wieś doznał czujesz się eksponatów z naszych w naszej kolekcji znalazło się 10 lat dzięki temu, że wierzy, że mężem pierwszej pani dyrektor muzeum w Warszawie pani Marii Brzezińskiej był Arkady Brzezicki, który był więźniem własnego obozu w Woldenbergu ją od swoich kolegów zbiera uzbierał ich też pana Arkady Brzeziński też wspaniała postać niedawno zmarł bowiem tych rozwiązań także jezioro białe, tworząc lancii dojazd dla Michela Owena Smitha Bender Bayer tak to ma Rek to by nie robi władza postać to była wspaniała postać ojciec ani wspomnień no właśnie w wodzie, zanim wspomina, że wszędzie go było pełno to był to był aktywista w dobrym tego słowa znaczeniu pełną jak to się mniej on był 1 z gawędziarz z autorów tych ważnych rzucali zawodów obozowych, a przed wojną kim w Wołominie tak jak w zawodowym żołnierzem w nocy wojska polskiego no bo mój ojciec był tylko podporucznikiem rezerwy w nocy tańczył ukończył to znaczy ów kurs wojskowy przeszedł w tym we Włodzimierzu Wołyńskim szkoli w szkole artylerii lekkiej tam bardzo wiele, a wielu wielu ale, gdybyśmy jeszcze długo mówić tak naprawdę dają one w pewnych ograniczeń ciekawostką jest ani też, że Fed nadal jest konkurencja dynamicznych wymaga wymagających wysiłku uzyskiwano słabsze wyniki dysku 39 m wkuli 12 m pasa drogi nie ma sił, ale namówili mnie wielbią go leżenie kaleka, skąd będą kule no może legalnie będzie ona na kulach tylko z handlu gazami, więc zaś powiat zamiast garażu oszlifowany do przypominających Kulej wadą był stosowany mniej więcej tyle no wszyscy mieli taką samą takie same możliwości jest zdać ją i nie wiedzą kim chciano, żeby paralela była tej samej powiedzmy sobie szczerze, że tak naprawdę, toteż nie chodziło o wyniki tylko o o udział, ale o to, żeby pokazać, że to, że można nawet w takich trudnych warunkach obozowych wystartować w darowiźnie na wolnych z grupy poważnie można było wykonać, ponieważ co dziwić, bo spojrzeć uwierzyli też wspaniałe emocje doświadczamy to niemal każdego dnia w różnych dyscyplinach sportu w tamtym czasie, kiedy trwała wojna, kiedy tyle ludzi przybywało w niewoli nowych torów to dla nich to było lekarstwo na nowych czasach i jeszcze ciekawostka, że mnie, że olimpiadę zakończono troszeczkę wcześniej, kiedy do obozu nadeszła wieść o powstaniu warszawskim, ale rozumiem to spowodowało, że jednak nie chciano tutaj obrzydzić tymi emocjami, kiedy tam takie sytuacje miały miejsce jak Warszawa wtedy pan z umowy przynieść bardzo ciekawe co to jest muzeum tutaj z przeglądu sportowego zakrwawioną informacja niestety niestety innym to jest właściwie chyba byłam zachęt do następnego spotkania bardzo późno wystawy o sobie mówi, a także państwa zachęcamy do kiedy ona będzie wystawa obecnie odnalazł Boga za drutami i muzeum niepodległości potrwa do 18 maja, czyli ma dużo czasu kryzys wydłuża czas tak, żeby zobaczyć jak podzielać, ale zwolennicy jak z okazji oczywiście zaprosić wszystkich chętnych do przepięknego muzeum do Dobiegniewa muzeum wody patyków, ale również o bliższe zainteresowanie się z uczestnictwem w stowarzyszeniu Golden Gate w ten może być rodzina gen to może być każdy miłośnik i tak jest i tak apel zawsze tym apelem zawsze kończymy nasz program wystarczy zapraszamy na stronę internetową w Woldenbergu czy CPL względnie muzeum kropelka Dobiegniew PL w planowali stylach formacje MKS-u sylwestra w tej chwili pana Dariusza Zawidzkiego członka zarządu stowarzyszenia wodę berlińczyków drodze sportowego syna jeńca właśnie tegoż obozu ppor. Henryka Stawickiego opuścił nas pan prezes Michał Listkiewicz, a ja żegnam się także z panem Tomaszem Jagodzińskim dyrektorem muzeum sportu i turystyki w był autorem wystawy igrzyska za drutami, a teraz sport za drutami mogą państwo zobaczyć dziękuję bardzo dziękujemy bardzo dziękujemy Zwiń «

Oflag II C Woldenberg. Historia obozu polskich jeńców wojennych

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WEEKEND RADIA TOK FM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 22:00

Najnowsze Podcasty

Przylatuje jerzyk do gniazda a tam "termomodernizacja". O ochronie ptaków mieszkających w budynkach

''Literatura uwalnia nas od determinacji i ciasnoty''. Prof. Koziołek o książce ''Czytać, dużo czytać''

Rosalie.: "Potrzebuję kobiecej energii"

Dobry serial poznaje się po tym, jak się kończy. "Sukcesja", "Ted Lasso", "Wspaniała Pani Maisel[SPOILERY]

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL