Przegląd naukowych newsów tygodnia / Łaziki marsjańskie? Pora na skoczki! Opowiada inż. Łukasz Wiśniewski z Centrum Badań Kosmicznych PAN

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór państwu audycja Homo science Aleksandra Stanisławska z serwisu Crazy nauka PL Piotr Stanisławski Gazeta PL w tym tygodniu w środę zakończył się trwający blisko rok eksperyment bardzo taki ważki z naukowego punktu widzenia medycznego, dlatego że był to i eksperyment dotyczący bliźniąt jednojajowych 1 z bliźniąt zysk odkryli astronauta został wysłany na 342 dni na międzynarodową stację kosmiczną, a drugi bliźniak Mark heli pozostał na ziemi obaj Elf w Rozwiń » przeszłości dla latali jako piloci Mark również była strona auto z Puszczy mają podobne doświadczenia życiowe podobną dietę prowadzą na jej przed odlotem obydwu panów przebadano w trakcie pobytu skatowana między dawnym międzynarodowej stacji kosmicznej również intensywnie obydwu panów badano IR pobierana od nich próbki, ale i sprawdzano co się zmienia pół Scotta względem Marka, który przebywa na ziemi w po co ten eksperyment ma pokazać ma pokazać w jaki sposób, że przebywanie w przestrzeni kosmicznej mikro grawitacji ETO o o nią głównie chodzi wpływa na ludzki organizm, a wpływa na wiele sposobów i to najczęściej negatywnie, dlatego że układ krążenia nie nie działa normalnie tak jak na ziemi choćby z tego powodu, że nogi nie są praktycznie używane i kre w skupia się większości w klatce piersiowej i w czaszce efekty tego są naprawdę nieprzyjemne, bo po pierwsze, nieużywane nogi w ogóle nie nie są zasilane odpowiednio w kre w w związku z tym mam to to już stwarza problemy sama w sobie ponad to serce się zmniejsza, bo nie pompuje krwi do koń tych kończy najdłuższych, więc to też jest nie mieć niekorzystny zwiększa się ciśnienie w czaszce w związku, z czym RM m. in . pojawiają się rozmaite problemy neurologiczne, ale też zmienia się n p . kształt od gałki ocznej i astronauci źle widzą coś jeszcze dzieje na mięśnie w nogach zanikają i tam się naprawdę nieprzyjemne rzeczy dzieją jedno 2 godzin dziennie ćwiczą przymuszanie w lutym 2 godziny dziennie, bo inaczej, by w bardzo szybkim tempie pozbyli się w ogóle mięśni w nogach już nie mówiąc mięśnie szkieletowe, które na ziemi utrzymują w pozycji pionowej też kości tam się na mineralizację kości i to straszliwym tempie 1,5 % gęstości tracą kości na miesiąc ze stołu, ale jeszcze 1 ciekawy element mianowicie skok, czyli urósł o 5 cm no tak drogo ziemska Grawitacja nie przygniata ogólnie chodzi o kręgosłup chodzi o te wszystkie chrząstki, które pomiędzy kręgami zwykle amortyzują nas na nasz kręgosłup i trzymają nas w pionie po to, ten mechanizm zgniatania przystaje na nie działa słuch produkującym co rano jesteśmy trochę wysilić bo kiedy leżymy to też kręgosłup kość się rozpręża no ale nie 5 cm, ale też skakali wrócił nieco młodszy od swojego brata Marka, który pozostał na ziemi i test efekt Einsteina w skali degradacji czasu tam jest chyba ileż mieli miliony kresek jest, że nie będzie to bardzo go z różnicy ale, ale jest to na nowe warte odnotowania to co robicie co najbardziej interesuje naukowców to jest m. in. Lech to w jaki sposób zmienia się odporność człowieka na orbicie i dlatego m. in. ESK odkryli robił sobie zastrzyki szczepionki sobie aplikował w różnych okresach lotu ponad to naukowcy chcą też sprawdzić czy pobyt w przestrzeni kosmicznej nie wpływa przypadkiem na geny BMW osoby, która jest poddana np. promieniowaniu kosmicznemu Hamas nie chroni tak rząd będzie po no właśnie nie chroni nas ziemska magnetosfera i ich naukowcy sprawdzają m. in. czy zmianie nie uległy długości telomerów Ustka takiego i te wyniki tych badań poznamy mam nadzieję niebawem natomiast spotkali wrócił w środę na ziemię i kre w nas w tej chwili rozpoczyna się etap badań w centrum lotów kosmicznych w Houston i na postaramy się śledzić to najbardziej element społeczny też brane pod uwagę, bo on tam rok przybyło z Rosjaninem, choć z Rosjaninem tak tak był to Michaił Korni NKO, które również podlegał temu eksperymentowi brata bliźniaka niema brata bliźniaka niema, bo to trochę trudno znaleźć brata bliźniaka wraz z grona radnych planowana jest też istotne, bo swój urok przebywania czy tak wesoło dłuższe już okres szczególnie Rosjanie się specjalizowali w bardzo długim przebywaniu na orbicie tak tak i to nie było lekko to rekord 342 dni chociaż, jakby zsumować wszystkie pobyty w kosmosie Scotta Kelly ego no to w tej chwili jest rekordzistą, więc ponad 500 dni w kosmosie, bo ciągłe przeciągi ciągłość ciągłe czuwanie ze 437 dni z foliowymi wiem, że chyba wreszcie tam przebywał no w każdym razie mamy dziwne doświadczenie, które tak naprawdę chcesz tego świadczenia mówi jest dużym stopniu ukierunkowane na lot na Marsa no bo bo, chociaż cały czas emocji na Marsie na Marsa Alam tusze wspomina z 1 strony z drugiej strony się dotąd tak to jak science-fiction, ale większość tych doświadczeń sprowadza się do tego czy wytrzymają astronauci trwający ponad rok lot BOŚ naw i mimo filmu Marsjanin to tak naprawdę mam wrażenie, że mniej się boją specjaliści tego co się działo na samym marż niż z tego lotniska czas podróży kosmicznej, a warte uwagi są też czynniki psychiczne, które tutaj też podlegały badaniom i też mam nadzieję, że niedługo poznamy wyniki tych badań, dlaczego się wnosić ziemi no właśnie mamy problem, a mianowicie coś pękło w klimacie wiem, że my mówimy o globalnym ociepleniu dachu i naszych audycji i w ogóle mowy o globalnym ociepleniu jest tak często, że pewnie większości z państwa ono już całkowicie z obojętnie mało wyszło bokiem i w ogóle nic z tego nie chce słuchać, ale fakt jest taki, że to o tym, już też mówiliśmy 2015 rok przełamał wszelkie rekordy to znaczy było najgorętszym zamontowanym kiedykolwiek w historii i od kiedy notujemy rokiem, jakby tego było mało styczeń 2016 był najgorętszym zanotowanych kiedykolwiek styczniem dodajmy, że go ręcznie w 2015 roku, jakby tego było mało luty 2016 jest jeszcze gorętszy to znaczy to tak naprawdę się nieźle, porównując ten miesiąc z miesiącami z analogicznymi miesiącami w ubiegłych latach i taką typową pułapką, którą się bierze tez mniej więcej od lat pięćdziesiątych do lat osiemdziesiątych, kiedy jest re no i był już wyraźny wpły w naszej cywilizacji na klimat, ale jeszcze silnie rozkręciło globalne ocieplenie te anomalie sięgają pół przekroczyły już 1 °C to jest oczywiście wiem, że to brzmi śmiesznie niegroźnie, ale w skali globalnej ocieplenie jest względem innych wcześniejszych lat Old no i 11 i 4 nawet stopnie Celsjusza Celsjusza to bardzo bardzo złe to jest roczna temperatura średnia roczna 7 lat średnia miesięczna temperatura tak, bo tu mówią mówią o tym, że tak 2015 był gorący styczeń się okaże okazuje być jeszcze gorętszy lub 1000 oraz rynki jeszcze gorętsza tak to są po prostu coś się zaczęło mi bardzo niepokojącego działać oczywiście nie do końca jesteśmy w stanie uchwycić wszystkie zależności, bo do tego dochodzi el Ninio, które w tym roku się pojawiło, ale z kolei specjaliści też mówią, że wpływ el Ninio most nie jest aż tak duży to znaczy być może po prostu zawartości gazów cieplarnianych przekroczyła połowę granicy, za którą oko, który zresztą było wielokrotnie mowa, za którą się ten to po to, globalne ocieplenie zaczyna naprawdę rozpędu i warto wspomnieć, że temperatura podnosi się nierówno na ziemi i są obszary, w których ignoruje się dużo wyższe wzrosty niż pozostałych obszarach i tak n p . takim wrażliwym rejonem jest Arktyka i Azja Północna Eurazja nowości można powiedzieć, gdzie te temperatury naprawdę poszło po poszybowały gwałtownie w górę dodajmy, że śniegi, a lodowca arktyczne się topią w tempie rekordowym w związku z tym mamy problem oczywiście można powiedzieć jak to często spotyka w internecie takie opinie, że maleje lub jak jest ciepło i w ogóle ślimaczy gmatwa będziemy mieli klimatach z Hiszpanią to nie do końca jest tak pani nie znaczy, że nawet abstrahując od takich rzeczy jak nie podnoszenie się poziomu oceanów, bo są też rzeczy, które sami zaczęliśmy odczuwać to znaczy jest coraz więcej gwałtownych zjawisk pogodowych nie tylko rośnie temperatura będzie mi bardzo upalne lata gwałtowniejsze wiatr więcej huraganów na Atlantyku być może, ale woda zniszczy się, że w Polsce to, żeby daleko nie szuka bardziej niszczycielski, a jest rzeczą, której się teraz znowu zaczął mówić co znaczy to, że takie ocieplenie powoduje poszerzanie zakresu od obszaru występowania chorób tropikalnych, a o tym, też za bardzo myślimy malaria w Czechach, a nie boimy się języki, a tymczasem Comarch wojujący z IKE spokojnie docierają już do Europy i to nie powiem, żeby poprzez stawał na Europie Południowej coraz dalej wojnie na północ są w stanie w tej chwili dać znaczy, jeżeli państwo nie przeraża podnosi podniesienie się temperatury o 14 średnia to chce pomyśleć o tym, że być może za kilkanaście lat może trochę więcej oby może mieć tylko w Polsce malarii czemu nie tak to jest to są te efekty globalnego ocieplenia, które naprawdę zacznę być odczuwalne no niestety już w tej chwili mamy pewność co znaczy jeszcze niedawno mówiło się o tym w tonie tak, bo w takim prawie pewność w tych już wiemy po prostu, że globalne ocieplenie wołali ludzie i mimo licznych teorii spiskowych opowieści o przy różnych oszustwa i t d. nie ma niestety to znaczy nauka to potwierdziła to jest wina ludzi, a także tak to wygląda, a na koniec ciekawostka, ale u wybrzeży Filipin rybacy odkryli w dni dryfując jacht żaglowy gospodarczymi żaglami podpłynęli do niego okazało się, że wewnątrz zajmą znajdują się zwłoki zwłoki mężczyzny i doskonale zmumifikowane okazało się, że tym mężczyzną jest Niemiec o nazwisku trudno mi myśl tej chwili odczytać Bajora chyba tak Manfred liczba rat 59 letni żeglarz niemiecki, który Sturm stracono kontakt z 2009 roku w specjalnie wtedy nie przyjął, ponieważ bardzo dużo podróżował także z 20 lat był na morzach w Nieustającej wyjaśnią stający wreszcie mają okazało się, że te zwłoki znaleziono by w takiej pozycji i mną, jakby prób w ostatniej chwili, że dla spółki żeglarz próbował przez radio wezwać pomocy prawdopodobnie dostał zawału serca i umarł, siedząc przy stole nim ciekawe w tym wszystkim jest to, że przez te 7 lat, kiedy pływał i został świetnie zakonserwowany siedział w zamkniętej kajać w związku z tym nie miał do niego dostępu ptaki morskie Mn co więcej nie nie było tam much na bok żeglował po oceanie i po prostu nie było tego typu zagrożeń natomiast z łonem morskie powietrze zdestabilizowało powietrze wewnątrz kraju te dodatkowo panował tam bardzo wysokie temperatury było sucho w UE i w ten sposób Wilno chciało się doskonale zachowała jest to zadziwiająca historia, jako że w sumie wydaje się, że jeżeli jest jasno to powinien przez w natknął się na jakąś inną jednostkę na ocean spokojny jest tak ogromnym akwenem rzezie naprawdę trudno o takie spotkania w dziejach nie za pomoc jest diagnoza stanu być może dobrze być może trafił do tzw. wielkiego wiru północno pacyfistycznego, czyli takiego obszaru, w którym woda, a wiruje na ogromnym obszarze od Filipin aż do wybrzeży Ameryki północnej w związku z tym być może po prostu krążył sobie przez te lata niesione nurtem oceanu, a za chwilę zapraszamy na spotkanie z naszych gości audycja Homo science znowu jesteśmy tym razem z gościem studia jest z nami inż. Łukasz Wiśniewski z centrum badań kosmicznych Polskiej Akademii Nauk czy dobrym pan Wiśniewski zajmuje się bardzo interesującą dziedziną nauki inżynierii, jaką jest skonstruowanie robotów, a właściwie powiedziałabym łazików, gdyby nie to, że właściwie to, o czym chce rozmawiać nie jest łazikiem tylko skoczkiem tak zajmuje się opracowaniem robota skaczącego do zastosowań w eksploracji planetarne i tu także Mar szał niebieskich typu Księżyc albo asteroidy jest to robot, który nie porusza się na kołach natomiast posiada 3 aktora tory, które determinują jego skok oraz kierunek kierunek wyskoku i siłę tego wyskoku co to za pomysł, żeby od razu, ale rozrabiać na w kosmosie gdzieś ci czy to ich bardziej się opłaca aniżeli poruszanie się na kołach jak to zazwyczaj każdy porządny łazik był wyścig utwory puszczane w kosmos zarobił istotą właśnie tej formy poruszania się jest to, że możemy poruszać się po pierwsze, nieznanym terenie po drugie, dużo bardziej skomplikowanym niż frank, po który w, którym poruszają się typowe łaziki, jeżeli byśmy uwagę właśnie na na znane wszystkim łazienki, które na co są na Marsa na wszystkie poruszają się po stosunkowo płaskim terenie wcześniej dobrze zbadanym Cirrus z poziomu orbity w grze wyselekcjonowanymi o to aby, aby ten robot mógł bezpiecznie tam się poruszać po tym, płaskim terenie natomiast też prawda jest taka, że ten teren oczywiście to w samo w sobie jest dosyć trudna, żeby już nawet na tym płaski teren dostarczyć robota natomiast Center, w czym się porusza przybyły reprezentuje tylko 1 epokę geologiczną geologiczną danej planety ciała niebieskie oczy to co się działo tak naprawdę w skali geologicznej tak naprawdę niedawno cieniem kilka milionów lat temu to co planetę bogów i geologów interesuje najbardziej to dostanie się do tych terenów górskich Kotlin Doliny, który w akcie podczas właśnie poruszania się wzdłuż takiego zbocza Górskiego możemy obserwować różne formy geologiczne i cały przekrój Geologiczny Marsa możemy mieć jak na dłoni prawda od takiej po prostu w obecnie brakuje rozwiązań technicznych do tego, aby umożliwić naukowcom dostarczania instrumentów naukowych to badania, że właśnie tych wcześniejszych epok geologicznych pan o tym, chce pan być łatwiej się poruszać, skacząc odechce tak próbuję wyobrazić to taki przyzwoity uczciwy łazić na kółkach czy nie jednak w Kozienicach to jedzie jedziemy pod górkę to się trudno wjeżdża na, ale w pewnym momencie stwierdzamy, że jest zbyt stromo dalej nie wjedziemy nas jakaś granica bezpieczeństwa ataki skoczek, nawet jeżeli dokładnie zaplanujemy mu ten skok w określonym miejscu, bo zakładam, że tak to jest to jak serek próbuję wyobrazić tę jakość ma zatrzymać powiedzmy na jakimś stołku czy coś przecież po takim wskoczenie mu w razie trudne bardzo precyzyjnie określić miejsce lądowania odważył no jak się tam zaczepić faktycznie to jest trudne znaczy, że założenie takie, że nie będzie jak kozica to z KHW mafia pionowych z potrzeby to nie jest możliwe w drużynie są jakieś taki skoczek jest w stanie poruszać się przeskakiwać przeszkody dużo większymi szansami leczniczy wskakiwać z 1 płaskiej półki skalnej półce na na kolejną ewentualnie niewiele niewiele nad stroną natomiast już to jest bardzo dużym dużą przewagą nad typowymi ryzykami, które mogą poruszać się obok pokonywać kamienie, które są niewiele większy niż niższy niż szkoła która, któremu posiadają, więc dużo łatwiej takiemu robotowi skarżącemu proszę się poruszać w ten sposób, że taki robot, skacząc prawda trudno będzie faktycznie bardzo precyzyjnie określić jako jego miejsce lądowania biorąc pod uwagę wyższe nieznane podłoże, pod którym się znajduje jego właściwości tłumiące i pewien poślizg może wystąpić przy skoku natomiast założenia on dużo łatwiej będzie się, jeżeli się dostanie mniej korzystne miejsce dużo łatwiej będzie mu się z wyskoczyć właśnie też przez przez sam skok, a to człowiek będzie podejmował decyzje o tym, w, którym miejscu ma wylądować wciąż sam stwierdzi rozejdzie się dookoła i podejmie taką autom autonomiczną decyzję na chwilę obecną to raczej powinno się rozważać sytuację, w której jednak to człowiek z podejmuje decyzje o każdym kolejnym skoku myślę, że w biorąc pod uwagę stopień skomplikowania też misji kosmicznej pewne ryzyko które, którego chce uniknąć związane z ze straceniem danego instrumentu ma do tego, aby każdy ruch był zdecydowany jest przez przez człowieka bądź przez łazika też taki skoczek nie byłby autonomicznym sam w sobie nic naszemu prośby, by pracować samodzielnie na na takim ciałem niebieskim śruby, które w Mroczy rozważamy czy będzie on współpracował z łazikiem wspierał go pracownika w miejscu, gdzie po prostu samosiejki może dotrzeć z nim komunikować z brodzikiem z kolei łazienek już się może mieć wystarczająco dużą moc, aby połączyć z ciocią Renato wciąż marzy mi krzyczy wszyscy są ukrytą komunikacyjnym, który tą jest kilka takich, które krążą wokół Marsa już nic, czyli wyobrażamy sobie coś takiego, że na Marsie czy na jakimś innym ciele niebieskim funduje sobie taki zespół łazik na kołach przyzwoitych oraz coś co jest skoczkiem co można sobie wyobrazić, że jest spuszczane niejako ze smyczy od czasu do czasu wskakuję trudny teren jak piesek zaczyna węszyć i się rozgląda a dlaczego skoki i ciągła SKOK -i mają ułatwiać poruszanie się w błąd ja rozumiem, że w normach mogą pomóc przeskoczyć jakiś większy głaz natomiast czy w jaki sposób na innych ciałach niebieskich skoki mogą być łatwiejsze niż na ziemi tort właśnie do dokładnie takie są skargi do dosyć naturalny sposób poruszania się także wśród wśród wielu zwierząt okazuje się, że jest bardzo efektywnej zasadzie jest jego efektywność wzrasta kiedy, kiedy mamy do czynienia z coraz mniejszą grawitację i oczywiście, wykorzystując to, że mamy mniejszą grawitację np. marszu możemy Energie wyskoczyć w dużo wyżej, więc to to samo co już są dużo bardziej efektywnie się skoki opowiadali, że tak jak na ziemi, by skoczył metr to ile wyskoczy na Marsie, a ile n p . na Księżycu przyczynę kimś jakiś czas starań, żeby w tak, porównując naziemnie, kto będzie Maćka 1,5 m to wtedy na Marsie skoczy około 4 m na Księżycu około 9 m, czyli i t d. znaczy strzałach czy panuje mikro Grawitacja torysi może zostać od władzy w tym skakaniem właśnie można zlecić rozpocznie się tą planetę natomiast skoki też mam taki przykład wśród astronautów, którzy poruszali się Rosjan od misji Apollo, którzy poruszali się w spacerowali po Księżycu i oni sami zauważyli sekretna konwersacja między nimi, w której oni zaczynają zamiast kroczyć po prostu skakać to jest dużo efektywniej oni sami odkryli w sposób naturalny takie dla ciała, że to jest dużo sporo lepszy sposób poruszania się to wynika też stąd, że po prostu mając mniejsze obciążenie na w mniejszym czy niebieskim mamy mniejsze od tarczy z podłożem, więc taki łazik, który był poruszał się po np. jakiś powierzchni komety 33 Księżyc Marsa Fobos, gdzie panują gorsze warunki mikro grawitacji już po prostu nie byłby w stanie wytworzyć odpowiedniego tarcia między swoimi kołami, a powierzchnią są obok miejsc albo właśnie ryżu mięsa albo co gorsza tak naprawdę ten ruch ku re pre, żeby spowodowało to, że środek nie właśnie odkryto w trakcie ziemi przekażą kulił pod krzyż przypadkowo winne miejsce w sodzie też podobno aż 3 była obserwowana 3 okazy lądowania łazika Fin Ville na komecie przełomu w KRS miękko mówi od tej komisji rozeta Europejskiej agencji kosmicznej, której też brał udział Polski instrumentem tak zgadza się to właśnie było z na pokazie chwilę penetrator mu wóz, który opracowany w centrum badań kosmicznych przez dr Grzegorz szuka ten lądownik Phila tom miał się uczy się zakotwiczyć do powierzchni twardo na niej stanąć 3 niestety się okazało, że to tu system dotyczący nie zadziałał w porę się zepsuł lądownik zaczął się odbijać od powierzchni i w sposób trochę przypadkowy odbijał się odnieść, bo 3 × droższe, gdyż padły jakieś szczeliny skalne Brzęczek dokonał ton to tylko kilku pomiarów w ocenie powinny być raczej ostrzeżenie, że z tym skakaniem to tak niekoniecznie niż zachęta do robienia kolejnych zgonów u nich nie to co jest raczej patrzyli na odwrót znaczne ograniczenie nie nie planował, żeby skakać orędownikiem, więc rośnie opracowanie systemów, które są w stanie w sposób kontrolowany wykonywać właśnie takie ruchy, skacząc na ciałach niebieskich jest z bardzo zasadne, gdyby on potrafił wyskoczyć z tej szczeliny, do których wpadł w ciemno może byłby w stanie naładować baterie w Chile i działałby dłużej niższy niż był w stanie, bo przecież kanał stosunkowo niewielu pomiarów go głównie ze względu na to, że nie był nie był nie mógł ładować baterie od światła słonecznego faktycznie trafi pod wpływ takiej zacienione obszary co z tych pomiarów to chyba tam wprost był taki wyścig chyba wszystkie 1 po drugim uruchamia Nowy Sącz chyba tak naprawdę prawie każdy instrument został uruchomiony i dokonał swoich pomiarów także instrument Opus jednak to było właśnie tak tak bardzo bardzo przyspieszonym w czaszek dosłownie kilka godzin było notatek z 12 godzin tej baterii, bo strony straszne nerwy temu towarzyszy, ale ta jest także 1 z problemów z Chile było coś się może nie przewrócił, ale nie stało porządnie i teraz jak jak zrobić takiego skoczka żyły po tym, skoku, który nie zawsze przecież będzie idealnie jak pan powiedział umożliwi zaplanowanie tak, bo raz coś może wyglądać na precyzuje miękki piasek okresie twardą skałą i się lądowym ten skoczek odbije jak to zrobić, by ten skoczek nie właśnie wylądowało w g do góry i bezradnie pomachał się nie pożegnał z nami, bo nie ma ławek mówi Grzegorz Sojda 82 jest znać są różne różne podejście chyba takie role się, choć od mikro grawitacji to najbardziej znanych lecznic akurat my właśnie tego nie pracujemy tylko inne ośrodki są śledczy o japońskiej agencji kosmicznej ktoś przygotował taki robot skaczą coraz NASA, która też opracowuje tego typu urządzenia to są roboty, które są zamknięte jak takie kostki sześcienne, gdzie mamy koła zamachowe w środku kręcone, jakby wywołują moment napędowy grupce 3 koła zamachowe są rozpędzane, a później gwałtownie hamowany to powoduje pewien taki zryw i moment na na całej obudowie jest nie potrzeba zewnętrzna, która torów natomiast my w ramach tego naszego robota skaczącego pracujemy zupełnie inną konstrukcję, która ma być przystosowana także do pracy na dno na większych ciałach niebieskich niższy w asteroidy czy rzeczywiście małe Księżyca tylko musimy coś się marszem czy nasza konstrukcja to jest rodzaj dyskusji trzyma asymetrycznie rozmieszczonymi paktu nad torami to wygląda tak poduszeczki Seszele Saint Lucia aż po to, to przypomina w asyście trud tercetem Nagy rozmieszczone co 120 stopniu wokół tego dysku zapewniają także ochronę przed upadkiem, że sąd dysk sprawia że, że mamy Nisko zawieszone środek masy, tak więc po wylądowaniu roboty z tak naprawdę jest stabilny są sobie trudno coś nie może się sam przewrócić się zacząć szturmować musiałby być na stosunkowo pro po dużym kątem ustawiony, żeby zaczął się jak kozica w taki, a co w Polskim projekcie sprawia, że ten łazik jest w stanie skoczyć czy to jest mechanizm który, choć trochę zmieni zbliżone do mechanizmu użytego w upuście w tym urządzeniu, które wylądowało wraz z lądownikiem sile na komecie czy Romowie racji miękko i nie do końca to nie jest do końca ten trend ten typ mechanizmów w w mu puszystym trotuarze impuls nam się rozrasta to był układ elektromagnetyczny drzewa kumulowane energia elektryczna wyzwalana przez elektromagnesy do rozpędzenia nic specjalnego młotka natomiast tutaj będziemy również akumulować energię natomiast w postaci sprężyn za pomocą silników przekładni, które będą właśnie na finał sprężyny napędowe, które następnie będą gwałtownie zwalnia z pozwalały tą energię poprzez ruch właśnie specjalnych odnóży, które znajdują się wokół budowy i tak nadal nakręcamy tak można powiedzieć myślę, że wdziękiem znalezione w jakąś dobrze napięta Atu nagle wyzwala czy IT Energa, która się powoli gromadziła z tego silnika zostaje w 1 momencie wyzwolona tak tak dokładnie, więc mamy 4 taki układ, w którym możemy za mąż bardzo dużo energii przy wykorzystaniu małej mocy cnocie robimy to oczywiście odpowiednio długo, więc mamy rozłożony w czasie sesji bardzo są trudności z wszystkich mechanizmów kosmicznych, aby o, których po prostu powoli energię czas pozostanie wierny powoli tak znaczy, żeby po prostu zużywać mało mało mocy, bo mamy oczywiście ograniczą moc, którą dostępną moc w taki limit paliwo, które można zabrać ze sobą też jest stosunkowo niewielkich ilościach dawkowane, więc z, jaką jest ten zaś, że wraz z gry paliwo czy baterie słoneczne z nową znaczy chcemy zastosować się baterie akumulatorowe cnocie akumulatory, które z UE zakłada się, że mogłoby wykonać nawet z Sas z 1 naładowania około 500 do 1000 skoków, więc możemy sobie wyobrazić to jest jeśli wykonujemy na Marsie skoki cztero metrowy odcinek z sokiem dużą odległość Marsa najnowszy projekt kilka kilometrów w ten sposób pokonać na 1 ładowaniu natomiast cnocie nie mamy jeszcze takiego opracowania natomiast rozważamy w możliwość ponownego ładowania przy wykorzystaniu niewielkich paneli słonecznych, które to mogłoby być zastanawialiśmy się troszczyć się to oczywiście w rodzi pytanie czy trzecią nasienie za kurzą się czy nie będą nieuszkodzone nie uszkodzą się cieszę z Kozią natomiast doświadczenie już też sorry sorry np. tych łazików marsjańskich u nas jest tak, że stosunkowo łatwo ten kurz zdmuchnąć z powyższym proszę takich paneli słonecznych one się same regenerują tak naprawdę okresowo na Marsie panują ciasto w dosyć dużym oraz, że duże duże silne porywy wiatru, w których który właśnie jak są w stanie oczyścić ścieki taki panel słoneczny także sam skok podczas każdego skoku Ronson wykonuje pewne wstrząsy, które powodują, że to będzie się z demonicznym siłom właśnie ten wstrząs mnie trochę dziwią to znaczy wyobraźmy sobie, że mu, trzymając się tej ziemskiej i grawitacji koniem taki 1,5 metrowy skok no to jest jednak całkiem potężne walenie się przy lądowaniu znaczy jak to zrobić, żeby tu panują 500 skokach i jak taki mechanizm cokolwiek ma przetrwać to mechanizm jest właśnie po to, co też są specjalnie skonstruowane stonogi, który daną ochroniły tłumiły nocą budowę takich jak zderzaki też trochę jak zderzaki, więc pełnią podwójną rolę, a także sam układ napędowy, który wcześniej wspominałem, czyli to sprężyny można w sprytny sposób tak wykorzystać żonę będą nie tylko z pełniły rolę napędzającą, ale też tłumiące już podczas podczas lądowania co znaczy ponownie się na finały, jakby się przy 3 trwały energii kin etyczną takiego robota skaczącego, kiedy on już się jest w kontakcie z ziemią innego lepszego będą się przygotowały do końca do kolejnego skoku w ten sposób pochłaniające energię tak można chcieć się energię odzyskać w ten sposób właśnie, że Lee, a jednocześnie pochłonąć energii lądowania i ten szok związany z silną woń rozmawiamy dzisiaj o przewagach skakania nad złożeniem czy nie lepiej skoczek niż łazik w kosmosie oczywiście jeszcze w kosmosie oczywiście w kosmosie, a naszym gościem jest inż. Łukasz Wiśniewski z centrum badań kosmicznych Polskiej Akademii Nauk w audycjach Homo science w studiu nasz gość jest z nami inż. Łukasz Wiśniewski z centrum badań kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, ale rozmawiamy dzisiaj o ESK jest o skakaniu tak projektowane przez centrum badań kosmicznych takim urządzeniu, które ma zastąpić łazika czy na Marsie czy nas remis raczej nie zastąpi właściwie to tak, ale w pewnych czynnościach zastąpić chociażby w czynnościach skakania dostawania się w trudny teren przeskakiwania przez wielkie głazy i ten skoczek spróbujmy go sobie wyobrazić, jaki on jest wielkości miałby być wielkości, bo to jest dopiero projekt mieści się niemal tak planujemy trekking w taki skoczek, aby był użyteczny powinien mieć masę kilku kilogramów, ale tak zakładamy, że nie więcej niż 10 kg litr takiego teraz prototyp czujemy w tym jego gabaryty powiedzmy około w ich nie więcej niż pół metra znaczy to zależy też czy Śródmieście drogi, które trzeba będzie wtedy dostosować taką konstrukcję to może właśnie być odpowiednio mniejszy albo skalowalny też to do różnych Grawitacja nie musi być tak duży dom powiedzmy w małych ciał niebieskich, ale na Marsa gruntu, na którym chcemy się skupić na front miał nie więcej niż pół metra linii 10 programów poza tym całym zestawem skaczącym, czyli dotyczy to, o czym pan mówi to są silniki te, które muszą napędzić snuć nakręcić sprężyny, które później z Libią bo gdy jest także jak rozumiem co te 3 takie sprężyny tak łączy te 3 na obszarze nas niefachowo nogi, w którego wybijają tak dla każdej z nich trzeba oddzielnie ustalić sporym tworzono ciągnie się do sprawy, żeby skoczyć tam, gdzie chcemy, a nie tak sobie tak dokładnie tym krótszy od morza na ziemię tak z morzem w rym niezależnie nimi sterować i napinać się do proporcjonalnie umalować różną Energie w każdej sprawie tak, aby zdefiniować kierunek skoków w tej trójwymiarowej przestrzeni kryją się ma poruszyć morale skoczyliśmy do skończyliśmy w niewiarygodnie ciekawy rejon marsjański jakiś przekrój skał, gdzie jako żywo widać małe muszelki z Toruniem połączy ponosi fantazja, ale co tam wolno w drogę DK i teraz co to znaczy co semestr i muszelkami zrobić, bo przecież na pokładzie tego półmetrowe go od 10 chwilowego talerzyka poza silnikami sprężyna im zrobić jakieś przyrządy naukowe w planujemy, że na pokładzie takiego robota skaczącego może się znaleźć nawet do 3 instrumentów naukowych oczywiście to pan, że jak wspomniałem ich stosunkowo nieduży w robot znaczy to 10 zlote jest niewiele w porównaniu z z typowymi modelkami, które rozproszyły się Marcin Hakiel jest się nie umywa, ale co do miejsc ich ale, więc będą dużo dużo prostsze instrumenty, ale wystarczająca, aby od dać naukowcom z bardzo dużej formacji znaczy po pierwsze to musi być 3 gry kamera rejestrująca taka zwykła standardowa kamera rejestrująca światło widzialne także w bardzo dużo informacji ekolodzy mogą wynieść z obserwacji światła podczerwieni w coś w obserwacji skał w podczerwieni czy mogą dowiedzieć się o o w swym składzie morfologii, ale także właściwościach termicznych zyskał istotne jest też posiadanie termometru i lokalny pomiar temperatury w obrębie takich w miejscu, w którym będzie znajdował się robot skaczący rozważane są też różnego rodzaju spektrometry masowy oczywiście zminiaturyzowane 3 czy też Magneto metry, aby lokalni badać kierunek pola magnetycznego, ponieważ może się okazać, że w miejscową występują pewne anomalie magnetyczne wynikające z 8 ułożenia warstwy gliny jest geologicznych i tych przemian geologicznych które, które następowały w historii planet no dobrze, czyli mamy skoczka, który wskakuje na jakieś miejsce tak już, podsumowując czy może raczej dojeżdża tam pewnie na Łodzi kółku łazik Zofia odnóża tak jest dużo się remisem 1100 jest właśnie to miejsce, gdzie warto, by sobie skoczyć i się przyjrzeć zaskakuje sobie z tego łazika kilkoma zgrabnymi skokami dostaje się na górę tam bada teren przesyła to z powrotem do łazika atak i potem wracała jedziemy dalej zapewnia stacje dokujące tak nie wyobrażam Błażej w żaden most złe skojarzenia z odkurzaczem się kres takiemu tomach no trochę jak odkurzacz Godków raźniej skacze trochę na odkurzacz mnie skaczą w chińskim etapie tak naprawdę wcale kształt podobny taktyką nie ma nurek w ich nie ma żadnego skaczącego odkurzacza lub w domu w na jakim etapie w tej chwili jest ta ten projekt to znaczy czy jest jakaś misja planowana, który może być wykorzystany czy to jest na zasadzie takiej, że państwo przygotowują projekt, a potem będzie oferowany z agencją jak to ma działać prezes na razie w fazie prototypowej wyzwania, więc po prostu pracujemy ten mechanizm projektujemy go w tym momencie mechanizm główny mechanik z chciwością mechanizm żyć tylko może w skumulowanej energii w sam proces projektowania dostania się na misję kosmiczną Sojuz instrument jest bardzo długi, więc co nie spodziewałem się, że o tym, robotnicy poleci za rok czy za 2 w jakiejś misji to to co to potrafią być tak naprawdę na wiele lat zanim, zanim powstanie prototyp nie zostanie on faktycznie zakwalifikowany na jakąś misję, więc tak, więc nie ma nie ma mocnych obecną żadnych takich konkretnych planów co do misji natomiast 16 normalna praca my zajmiemy się z różnymi misjami rosną, na który w, które są w fazie już w zasadzie wdrażania do dolotu w kosmos, ale także właśnie centrum badań kosmicznych robimy to od tego typu prototypy, które gdzieś kiedyś mogą dojść do tego, żeby się z poleciały w kosmos to na czym jeszcze państwo pracują bowiem, że to nie jest pani Pański jedyny projekt, w którym bierze pan udział tak w centrum badań kosmicznych obecnie są zaangażowane także prace z o projekcie brzóz to jest projekt serem et misja kosmiczna w zasadzie było w systemu ksiąg systemu Jowisza i jego księżyców to ma ruszyć w 2022 roku także w sumie w sumie niedługo jak na terminy misji kosmicznych w sumie tak, chociaż to jeszcze jest wiele lata już teraz planujemy budowę instrumentów lotnych już teraz bardzo intensywnie testujemy też nim to te instrumenty, które przygotowujemy, więc właśnie został skala czasowa, które mówią mamy 2016 rok chemiczne sól 60 jedno jest wyższy na kilka lat do tego startu natomiast już teraz trwają intensywne prace, a oprócz 3 skoczka marsjańskiego czy też księżycowego, które traktowane przez pana i planach wspólnych kolegów z centrum badań kosmicznych przy czym one jeszcze pracuje w obecnie w centrum badań kosmicznych razem z koleżankami kolegami jest z pracą zajmują się także opracowaniem instrumentów pomiarowych do emisji Europejskiej agencji kosmicznej Dżus co jest akronimem od meczu z tajskim są Explorer to jest misja do Jowisza i i jego księżyców mającą na celu zbadać otoczenie rozwiesza w niego, a także jego 31 z największych obok największy wpły w Księżyca kelner z euro folk licealista i emisja planowana nowa rada 2022 rok traktuje ona jest co tak jak pani mówi planowana od 2022 rok natomiast prace już bardzo intensywnie trwają od dna już teraz w zasadzie zrośnięta skala czasowa, o których wcześniej mówiłem, że przygotowania takiej takiej misji co już zostało kilka lat my zaś trotyl w tym okresie wzrost trwają bardzo intensywne prace nad Nabucco kwalifikacja modeli prototypów do tej misji może szczególnie, w którym powiem o 2 instrumentach, które w którym, że realizujemy stała sonda jak Mira oraz antena, która mają służyć do pomiaru plazmę w szczególności wyznaczono jej właściwości elektrycznych gęstości w rezultacie też kierunków pola elektrycznego, jakiej znajduje się wokół Jowisza tłumaczyli będzie wizyta w sądach starała się ogarnąć to co się dzieje bezpośrednim sąsiedztwie jest niższa tak dobrze się z bardzo ciekawym obiektem stoczni tylko to jest największa planeta układu słonecznego, ale ma też w bardzo potężną Magneto sfery, którą go otaczała generuje dosyć ciekawe zjawiska różne misje radiowe, które możemy obserwować silna z pomocą troską w radiowych w ziemi to potężny Magneto sfera jest jest na tyle duża że, że w, wpływając wchodzi w interakcję też z krzesłami zresztą poruszają w wyroku z samego Jowisza i właśnie do sądu mama badać się m. in. właśnie tą diagnozą sfery plazmy, która tam ryby, w którym się znajduje właśnie w okolicach 3 Magneto sfery, ponieważ właśnie z gmin są też można przykłady ziemi w przestrzeni kosmicznej mamy wyż, przemieszczając się plazmy wiatr słoneczny, który nie jest rozpędzony wóz w koronie słońca ich rozprzestrzenia się w układzie słonecznym, a na koniec roku plany działa trochę jak pułapka w lesie nocą plazmy i tam zaczyna wędrować poruszać się w tym polu magnetycznym ma w tym przypadku Jowisza i tam właśnie będzie to podane przez te instrumenty konkretnie się, że sąd dla gmin rad to jest rodzaj w 3 metrowego ramienia, które mu się rozłożyć na pokładzie takie sondy kosmicznej ciszy tych w tej sondy kosmicznej taki instrument przybędzie znajdował tam 4, które muszą się otworzyć w odpowiedniej konfiguracji VIP fortów sortują precyzją, by zostać właśnie z pozycją one, a drugi instrument to jest antena w postaci 3 taśmy rozwijanych prostopadle do siebie służącą do pomiaru kierunku pola elektrycznego właśnie to w tej w tych w tej właśnie wokół Jowisza, a wracając na Marsa wiem, że wspominał pan przed audycją, że w również w misji Insights, która ma w 2018 roku pojedzie na Marsa będzie brał chińscy udział instrument, który w, którego budowaniu bierze pan udział w tak w latach 20132015 byliśmy również zaangażowani są opracowanie mechanizmu drukującego do penetracji euro w wywarze z Lincoln tkanki mówił w mechanizm młot, czując dym się od razu przypomina to co było rozlać się mu Puls w filety ręce miał wbijać się w grunt kometa Arne czy to jest coś podobnego w gruncie rzeczy tak jest ten sam rodzaj mechanizmu natomiast czy inaczej zbudowany jest tutaj mamy w w inny układ z nowym, w którym w, którym mamy rodzaj silnika krzywki, który napina młotek na sprężynie napędowej w niego cyklicznie zwalnia tak ją wywołuje pewien impuls siły, których widziała, że taki mechanizm pod powierzchnię Marsa i taki model jest potrzebny do tego, żeby pobierać próbki mnie w tym przypadku on jest co do tego, aby przetransportować, po który trzyma są czujniki termiczne to także za sobą ciągnie taśmy właśnie z tymi czynnikami pozwoli to na dokonanie pomiaru temperatury, ale także profilu temperatury z Rena pewnej głębokości oraz sam penetrator jest rodzajem grzałki ono ma takie w rozmieszczone wokół siebie grzałki, które lokalnie ogrzewają ich brak goli, czyli grunt, w którym znajduje się mechanizm, aby zregenerować siły się wrogim Polsce termiczne, których możemy się zaobserwować szybkości wychodzenia z tego rogu ulicy czy rozchodzenie się tego ciepła w tym, czego liczyć z niezwykle istotne dla naukowców, aby określić właśnie przewodność cieplną Regalicą, ale także zmierzyć się sezonowe zmiany temperatury dobowe roczne w długim okresie czasu prawda ten ma niewielki instrument pozwoli określić jako leki, jakie zbiera astronomiczne planetarium przy przybliżyć naukowców do tego, by powiedzieć, jakie z bilansu termicznego planety a jakie w tej chwili jest sytuacja stołu z tą całą misję i seks, bo ona miała startować właśnie teraz za chwilę zdaje się, że są problemy co tam się dzieje tak w misjach start misji był planowany na marzec tego roku w proc, czyli za rok niestety okazało się, że główny instrument z, który ktoś wchodził w skład tej misji, czyli Lucy jest moment opracowany przez Francuzów i miał pewną nieszczelność nie udało się na czas niestety naprawić nieszczelności w związku z tym, ponieważ to był główny instrument wystrzegajmy się nie mogła się odbyć na SOS zrywało przesunięciu tej misji o kolejne 2 lata temu w 2 lata z tego powodu, że właśnie co 2 lata ziemia Mars znajdują się w swoim sąsiedztwie i wtedy najbardziej opłaca się kierować wszelkie sondy kosmiczne 33 rakiety w kierunku Marsa to rok będzie w tym w Szczecinie odbędzie nie za takie odkładanie z niebezpiecznych była noc to jest faktycznie problematyczne to od no oczywiście to trudny co w bardzo dużo, by takie odkładanie misji bardzo dużo kosztuje, bo to nie wiąże się tylko z poczekalni tych 2 lat, ale tak naprawdę to jest cały zespół ludzi to nie jest lekarską w dziale to jest to stała obsługa naziemna tak naprawdę takiej misji, która muszą być także przez 2 lata też, że w gotowości, gdyż chodzi o motorze jest pewne ryzyko związane w ogóle są z czekaniem i z magazynowaniem takiego instrumentu to nie jest siły oczywiste czyli, podsumowując w tej chwili poza emisją Insert, który sytuacja jest troszeczkę niejasna, chociaż instrument gotowej czeka tak naprawdę znać już poleci poza emisją Łódź ZUS, do której państwo przygotowują instrumenty mamy wszystkim tego tego skoczka, ale i tak pana zdaniem, kiedy to może być kiedyś kiedy, kiedy możemy się dowiedzieć ciąg dziś poleci ewentualnie, gdzie podziać tak widzimy skalę czasową stres nie wiem 5 lat 10 jak to wygląda od tych w branży kosmicznej oraz to różnie wygląda w znacznym raczej bym mówiła kilku mu kilku faktycznych kilku latach natomiast sprawę, że w centrum, ale jak słyszymy często bierzemy udział w projektach trochę tak patchwork mamy bardzo duże doświadczenie w czasie np. w tych mechanizmach do pracy mikro grawitacji to nieraz słyszy tak zdarzało, że na 2 lata przed startem np. się tą maską silnik silnik Rosjanie z przy misji Fobos grunt, aby w przekonać dla nich instrumenty do Pruszkowa będą do pobierania próbek z z Fobosa to było w latach 20101213 to zdarza się, że się w imprezie udział i trud tak naprawdę to co to bardzo dużo zależało od polityki obcość potrzeb agencji kosmicznych do Brzeźnicy związana w zanadrzu, bo wtedy jakaś agencja może akurat tego potrzebować i zgłosić się apel wiadomo, że Polacy mają doświadczenie jest, że są dobrze wykonywaniu konkretnych typów instrumentów kosmicznych nie jest konsoli ich tak samo jest dokładnie tak samo było z misją Insights i początkowo uczył się nie byliśmy zaangażowani w komisji jesteśmy zaangażowani w 2013 roku w Lotto czemu ponad 3 eksperyment, w którym braliśmy udział to jest eksperyment niemieckiej agencji kosmicznej na pokładzie lądownika na salon właśnie w tej misji Insights Norton w 2013 roku okazało się, że rzecz, że Niemcy mają pewne problemy z ZUS sprawnością tego mechanizmu skrócił się właśnie do grobu dr Grzegorz Szczuka, który stworzył się twórcom pozorów na pewno w górny wraz z misji re ZER są w sobie pewne konsultacje z pomocy i w ten sposób, że my też, by ostatecznie tak naprawdę wykonaliśmy główny napęd z tego w nich traktora z niektórymi, który jest najważniejszą, więc przetransportować TEN -T Thomson tom ten trend ten stał się sławny tracą 2 kondensatory to są termiczną pod powierzchnią ziemi jest właśnie to protest, który odpowiedź jest taka oczywista ile to trzeba czekać czasami coś prosperują różne pokazy w Soczi dotrwa w grę cały czas tak 13 proc ludzi do zadań specjalnych rozmawialiśmy dzisiaj o z w szczególnych projektach przygotowywanych z centrum badań kosmicznych wyszliśmy owcy skoczka z ciemności skoczą marsjańskiej walce sportu skoczek planetarny Lane żadna Księżyc o zadbaliśmy też innych projektach, a naszym gościem był dzisiaj inż. Łukasz Wiśniewski z centrum badań kosmicznych Polskiej Akademii Nauk dziękuję bardzo dziękuję bardzo Zwiń «

Przegląd naukowych newsów tygodnia / Łaziki marsjańskie? Pora na skoczki! Opowiada inż. Łukasz Wiśniewski z Centrum Badań Kosmicznych PAN

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: HOMO SCIENCE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 20:00

Najnowsze Podcasty

Czy Warszawa nie umie się starzeć?

Serial o tym, jak powstawał "Ojciec chrzestny". Czy warto oglądać "The Offer"?

"Jak płakać w miejscach publicznych" Emilii Dłużewskiej

"Wędrówka tusz" - jakie jest miejsce zwierząt we współczesnym świecie?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL