Biosfera: Albert Einstein. Opowiada dr Jerzy Kierul, autor książki "Einstein”

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Radia TOK FM Karolina Głowacka to jest audycja biosfera teraz łączymy się złodziejom, gdzie jest pan dr Jerzy kierują dobry wieczór panie doktorze wieczór pan doktor jest fizykiem pracującym na Uniwersytecie łódzkim zajmuje się z tą historią nauki historią fizyki historię astronomii i jest także autorem m. in. książki ani Stein, czyli jedność rozumu to jest publikacja wydana przez państwowy Instytut wydawniczy i dziś właśnie na ten temat będziemy rozmawiali na temat Rozwiń » Einsteina na temat tej książki, a jest przecież także Einstein stał się jak chyba żaden naukowiec psy popularny tylko, że w jego rewolucje są pojmowany dość mocno popkulturową nie trzeba się w zgodzie z taką moją obserwację, że często takich płytko traktujących naukę w portalach popularnonaukowych gdzieś są jakieś 3 miesiące pojawia się opis teorii rzekomo badającej Einsteina to też pokazuje jego popularność, bo jakoś rzadko kto ma ochotę obalać dajmy na to inż. Max złe np. jego cytaty z niego pojawiają się nawet jakiś poradnikach psychologicznych do popularności jest pewnym osobnym wątkiem, do którego chętnie później wrócę, ale na początek bardzo chciałabym pana poprosić o to, żeby pan powiedział kim wg pana realnie było Albert Einstein na pewno był u nas bardzo wybitną fizykiem znaczy 1 z kilku historii fizyki tak wybitnych to jest skala powiedzmy Newtona Galileusza i Maxwella np. właśnie pewnie w drugiej połowie dwudziestego wieku ostatecznie ma tego, że za bardzo wielu fizyków w ogóle fizyka Wschowy wszak wszelkie takie nauki przyrodnicze wybuchły jest mnóstwo ludzi się tym zajmuje no to właściwie nikomu nie było dane o porównywalnych osiągnięć mieć także, a także był bardzo wybitną fizykiem z Miedwia najważniejsze rzeczy, jakie zostały fizycy w ciągu ostatnich 100 lat stworzone to jest właśnie teoria względności, która właściwie autorskim przedsięwzięciem Einsteina na nim mechanika kwantowa, która była dziełem zbiorowym wielu fizyków, ale skoro państwem z różnych powodów się nie zgadzał, ale one to jest mało chcieli stworzył całą dziedzinę także, a także to jest to jest pierwsza zaczekać tak poważna no w programach studiów fizycy mają przynajmniej kilka wykładów powiedzmy tak do poziomu studiów magisterskich doktoratów to, zwłaszcza kilka wykładów, które zaczynają się od tego, że co zrobiła niż ten przykład teorii grawitacji kosmologia posąg są dziedziny astrofizyka właściwie została zupełnie zmieniona przez to co zrobił także to jest on są ogromne osiągnięcie do przecenienia zresztą koledzy zazdrościli nam razem nawet tacy koledze jak pan z Neapolu, gdzie rak, który gazową z twórców mechaniki kwantowej, który ma z wyraźnym takim jakimś żalem mówił, że zarząd z rodzeństwem właśnie stworzył tak piękną teorię wyraźnie było szkoda, że z rozwojem nie było dane z czegoś takiego równie równie ważnego i pięknego to co robić, a takiego rodzaju docenieniem nawet w pewnym sensie przez zazdrość przez środowisko naukowe to jedno natomiast tak duże oddziaływanie społeczne właśnie popkulturowe Ottona Stein z kim przeprasza za kolokwializm wyważonym językiem, który zna wielu koszulkach i kubkach najsłynniejsze równanie świata, z którego no właśnie pytanie ile osób Emu zdaje sobie sprawę z jego konsekwencji nie mówię tutaj złośliwie to po prostu tak jest, skąd się żyło torze on stał się postacią tak bardzo popularną tak bardzo cytowano właśnie nawet w kategoriach dziedzinach bardzo oddalonych od fizyki jak wspomniane mówiłam w poradnikach psychologicznych się zdarzają jakieś odniesienia do tego co kiedyś częściej powiedział, więc torze był istotny naukowo test jedno, a czy pan jako autor tej książki jego biografii dowiedział się jak to się stało, że stał się popularny właśnie tak społecznie jeśli chodzi o przyczyny to nie jest tak łatwo wyjaśnić ma on został popularny właśnie w roku 900 dziewiętnastym faktycznie jakoś z dnia na dzień można powiedzieć ekspedycja angielska odkryła, że promienie świetlne zakrzywia się w pobliżu słońca to było zaraz po pierwszej wojnie światowej, więc bezpośrednich kontaktów Anglicy z Niemcami nie mieli, ale oni ogłosili u siebie za coś takiego odkryli i właściwie cała prasa światowa zaczęła pisać o tym, że przestrzeń się zakrzywia, że jest jakaś taka nowa teoria, która wszystko zmienia to zostało to tak jak to zwykle działają media to znaczy wtedy jeszcze ludzie prawa nie mieli z tym oswojeni dzisiaj wiemy jak to jest za powiedzmy napisał Time spotem New York Times potem to przeszłoby jakiś tam prasy lokalnej właściwie wszyscy zaczęli o nim mówi ksiądz dostał taką postacią jak to się dzisiaj mówi kultową dla wielu ludzi np. tak 2002 . roku było 31 niedługo później był w Japonii do właściwego zaproszono jako taką znakomitość do wygłaszania wykładów publicznych dla bardzo wielu ludzi autor wykłady wygłaszał trwało pół dnia, bo trochę mówił potem ktoś, kto tłumaczył na japoński potem znowu mówił to musiało trwać przynajmniej 3 godziny, bo publiczność nauczy się czuła zawiedziona została zbyt pobieżnie skrótowo potraktowana w związku z tym to było takie przedsięwzięcia na całe popołudnie Jan ileż takich wykładów wygłosił my wzbudzał jakąś tam sensacje zupełną tam nie wiem na święcie chryzantem się pojawiły np. właściwie cesarzową się tak bardzo nie interesowało jak Einstein tak jak to było rzeczywiście jakiś taki sam wybuch medialnej popularności agendy 2 spotkał się też jest jego osobowością bo gdyby nie był taki wątek to powiedzieć wesoły najzwyczajniej w świecie i w pewnym sensie charyzmatyczny no to gdzieś, by to się rozmyło po prostu, bo media straciły zainteresowanie tak to szczególnie po władzę w, kiedy pierwszy raz pojechał do Stanów zjednoczonych udała się pojechał w mniej jako naukowiec, a bardziej jako syjonistów, bo to była delegacja syjonistów, zbierając fundusze na Uniwersytet w Jerozolimie, który miał powstać, ale Lotos miały też wykładów naukowych czysto, ale generalnie był bardzo witany entuzjastycznie i dziennikarze najwyraźniej odkryli wtedy, że za to jest z Chin ich człowiek to to jest ktoś, kto potrafi zażartować świetnie się czuję na konferencjach prasowych chętnie się sfotografuje miał taką potrafi tam odpowiadać na jakieś takie pytania te pożary profesorze państwa nie jak w 1 zdaniu można teoria względności streścić, więc coś tam mówił dowcipnego co oczywiście nie było streszczeniem teorii względności ale, ale się nadawało świetnie mama do takich takiej relacji w radiu też występował autostrady, bo takie medium najbardziej takie gorące to talib to rzeczywiście został tak odkryty przez media i potem nasze media mu nie dawały spokoju, bo go, bo to był taki dobry bohater w tym sensie, że miał taką osobowość, która świetnie się nadawała do dodał właśnie z ich relacji niemowlaki zasuszony profesor, który wypowiada jakiś tam parę okrągłych zdań i nie potrafimy zrobić więcej prawda, bo to np. to właśnie Poldi Rafako, które wspominam występ wśród fizyków to jest też postać wielkiej klasy, choć mniej znany szerszej publiczności NABU miał taką osobowość ziem, a więc, dlaczego ktoś zapytał po wykładzie o coś odnoszącego się do wykładu to goście potrafił powiedzieć tylko to samo co powiedział w czasie wykładu te same zdania i zgodnie z 0 jakiejś takiej interakcji z ludźmi natomiast państwem był właśnie takim człowiekiem dowcipnym łatwo nawiązującym kontakty z żywiołowym i to się bardzo podobało fotogeniczne był do tego w końcu to, że tak dużo zdjęć mamy Einsteina w różnych sytuacjach to strach, a także domu nie krępował się powiedzmy to swoją wielkością nie uważa się za jakiegoś takiego profesora, który musi występować zawsze we fraku i dalej, a z drugiej strony to mu to to właśnie złego takie poczucie humoru bezpośredniość bardzo bardzo dobrze bardzo dobrze się sprawdzały w mediach, a także jego tak bardzo chętnie wszyscy pytali rozmawiali z nim kupują czasem też wpadki na początku, zwłaszcza w OPS Bergman mawiał czasem czemu jakiś zastrzyk wolę te, które potem jakoś tam trzeba było prostować kiedyś coś powiedziało po wizycie w Ameryce o tym, że jakiś taki jest moje pochopne powiedzmy poglądy swoje być pochopne sądy na temat Amerykanów, a potem dobiegła kosz prasę amerykańską to jakoś stał się starał się z tego wycofywać, aby właściwie to tak to dość szybko opanował, jakby tak sztuka komunikowania się z mediami nie przepadał mówiąc o tym samym sobie bardzo dobrze radził, a media go uwielbiał zdjęcia, o których pan mówi i mogą państwo je obejrzeć i sączy się dostępne w internecie, ale tutaj w książce Anny, o której rozmawiamy, której autorem jest mój dzisiejszy gość jest dużo fotografie Alberta Einsteina inną cechą bije łączącą są jego oczy, w których ciągle tli się jakiś taki lekko złośliwie dowcipny ognik nawet takich fotografiach czysto pozowane, które gwiazd tamtego okresu są zwykle bardzo poważny, a tymczasem gdzieś tutaj mniej Einsteina delikatnie się pod nosem pod wąsem mówiąc precyzyjnie uśmiecha mówimy o tym, że był popularny medialnie wspomniał pan trochę o tym jak były traktowane we własnym środowisku środowisku naukowym przeczytał pan, że przyjmowanego do środowiska naukowego szło cokolwiek o porę nie bardzo nawet opornie, dlatego że nasza pewna, bo miał taki rodzaj osobowości, że ma dzisiaj może łatwiej, by mu było się przebić, ponieważ dzisiaj bardziej się ceni twórczość to znaczy takie twórcze powiedzmy indywidualności jak biega, więc jest większa gotowość wybaczania różnych różnych niekonwencjonalnych zachowań mamy trudny charakter na studiach udało się osiągnąć coś takiego zaś jest jedynym profesorem na praktycznie jedynym profesorem fizyki na swojej uczelni poróżnił i to właściwie im dłużej to te studia trwały jego praca dyplomowa tym gorsza miał z nim stosunki jakoś mu niezbyt okazywał szacunek, a wtedy, tym bardziej to kwota to były takie czasy oczywiście trzeba było panie profesorze ja odpadnie w obniżonym stanie on sobie to lekceważył np. mówił do niego pan Werder czy pani Weber na co wtedy uchodziła za Zaza coś bardzo mnie grzecznego w stosunku do do wykładowcy w rezultacie radni nie została ona na uczelni z jego roku to było no to były takie malutkie studia, bo to budynki jeszcze studia nauczycielskie tam wsiąść około 56 osób zakończyło ale, ale właściwie oni wszyscy znaleźli pracę i to ocena uczelni o żadnej pracy nie znam z przez 2 lata po prostu nikt go nie chciał odsyła ołów ze swoimi CV, jakbyśmy się podzielić z jakimiś listami w sprawie prac właściwie wszystkich fizyków mówił, że nawet jakimś momencie, że w razie chyba już fizycy w całej Europie dostali jego od niego listy nigdzie nie mógł żart, ale żadnej pracy to Niewiem nawet w taki jakiś placówkach jak tam po pomiarem meteorologicznego trzeba było tam po prostu coś co ileż godzin zapisać jakieś dane pani była nie chciał zaczął publikować wysyłał te publikacje też różnym znanym ludziom to, żeby 0 reakcji na to widać, że nie umiał sobie radzić z takimi sprawami, bo to było trochę tak np. buraki fizyk Gruda wtedy zmiany, które gęś staniu w ogólnie bardzo szanował, ale z 1 z jego prac krytykował i o tym, napisał właśnie drugiemu to on nie był najlepszy sposób na to, że bierze powiedzmy druga zechciał go powiedzmy zatrudnić 3 czy poprzeć jego karierę, bo podpowiedział mu jakoś tak z góry sposób w takiej autorytet rozmawiał z kimś tam nieistotnym w, a właściwie Lifetime cenił drób tego, tyle że ono zaczęło od krytyki uważam, że merytoryczna dyskusja jest jakby ponad takie sprawy typu Cola taki jakiś tam międzyludzkich starań prawda, że list student starający się stanowisko profesora to to jakby obok niego jego jakość psychologicznie mnie nie było dlatego za bardzo zdolny natomiast uważam że, że sobie, że pomoże mu jak będzie będzie próbował prowadzić merytoryczną dyskusję i zwykle taka merytoryczna dyskusja na kogoś tam u znanego z kimś kim się jeszcze nie słyszało słabo wychodzi, bo to mało, kto rzeczywiście taka taka reagujemy no to rzeczywisty los, kto realnie słucha przecież takiej osoby, którym właśnie także także to zupełnie nie wychodziło piąte on nie mógł bardzo długo żadnej w ogóle pracy znaleźć, a trzeba było je wam zabrać biednym bezrobotnym właśnie normą był biedny powiedzmy o tym, że on był z biednej rodziny, ale też przecież był taki moment, że dziecko było w drodze to jest przejmująca historia związana z córką Einsteina, z którą w gruncie rzeczy nie wiadomo co się wydarzyło tak mnie w sumie historycy włożyli sporo energii żeby, żeby było dociec co się stało, bo tam w nawiązało romans z koleżanką z roku to była zresztą jedyna kobieta ma ich studiach na małym takim kierunku kilkuosobowe w sumie mamy wtedy w ogóle kobiety były rzadkością, bo to Niemcy były te same czasy, kiedy studiowała mec Maria Skłodowska w Paryżu i to była właściwie jedyną studentką, a więc żyją z nią nawiązał romans z tą swoją koleżanką z roku chwilę wołali przez serbską mieli dziecko rośnie to córeczkę, o których wiadomo, że wraz z mamą dla niej wizerunku, czyli zdrobnienie od Elizabeth, ale maszcie nie wiadomo co się z nią stało na była urodzona chyba w Serbii właśnie gdzieś tam w domu rodziców, a potem nie wiem albo komuś oddana albo albo być może nie żyła długo no w każdym razie paniki, bo wtedy rodzic i jej rodzice płaczą nad nim matka była jeszcze studentką ojciec z już skończył studia, ale był właściwie bezrobotny bez środków do życia tak naprawdę na pewno nie mieli możliwości, żeby ją wychowywać co się potem stało nie wiadomo to była jakaś taka rodzinna tajemnica pewnie to też mogło wpłynąć na to, że kiedy już ten związek Miller wy Jaś i Alberta środek inną nabrał już stał się stał się rozbili usankcjonowane społecznie związkiem znaczy zawarli ślub i też było normalne małżeństwo normalne życie razem to po to, pewnie ta sprawa ciążyła, bo to jednak było coś co co oczywiście nie wspominało to nawet przyjaciele nie wiedzieli dlatego właśnie nie było wiadomo o tym, że, a nawet ich bliscy ludzie z nimi związani jakoś też o tym nie mówili w każdym razie niema niema dokumentów nie bardzo wiadomo co się stało z tą dziewczynką tak, że także te początki i w tym sensie były trudne i Einsteina początki właśnie takie zawodowe mogła paść dopiero po 2 latach dzięki protekcji Kolegium 2 latach po studiach dostał pracę w biurze patentowym to była dla niego to było zrządzenie losu, że ma wreszcie stałą państwową prace marnie płatną, ale zawsze i w tym biurze patentowym przepracował 7 lat i to właśnie dlatego czytamy wszędzie, że Einsteina pracujący w biurze patentowym oto w 1905 roku wydaje 4 szalenie istotne prace w tym słynnym cudownym roku Einsteina pan też zwraca uwagę na to w swojej książce, że jego aktywność zawodowa z tego okresu jest zupełnie zdumiewające zarówno jeśli chodzi o szerokości zainteresowanie lekki obfitość tekstów tak, bo to, dlaczego były też oczywiście etatem 900 piąte rok to jest to jest na rok wybitny no bo to jest właśnie kilka placów napisał kilka prac z różnych dziedzin, zwłaszcza za, które wskażą za każdą z nich mógłby dostać nagrodę Nobla za 1 z nich właściwie naprawdę dostał to za zjawisko fotoelektryczne, ale to też nagrody właściwą umową można byłoby za inne rzeczy mu przyznać właśnie z tego roku i w ogóle w tym czasie pracy w tym biurze patentowym nano opublikował kilkadziesiąt artykułów właściwie tak po godzinach czytam nie wiem w przerwach w pracy na rzecz małych karteczkach sobie wszystko pisał chyba, żeby jak będzie szef mógł schować te karteczki także to nigdy nie były długie rzeczy w takim sensie, żeby to było jakieś długie rachunki wymagające tam ogrom pisał jakieś takie rzeczy, które były proste w miarę rachunkowo nigdy nie robił taki bardzo skomplikowanych pod tym względem rzeczy, jeżeli nie sam róż później, bo po prostu on właściwie cały czas myślał nad fizyką nad iloma się rzeczami próbował z fizyki z co robić właściwie jakąś taką 1 dziedzinę i to jest to dlatego to stąd podtytuł książki coś znalazł jedność rozumu on wierzył, że w razie zaś fizyka powinna być 1 dziedziną nie powinna się dzielić, a mechanik elektryczność tak dalej świat jest 1 z jakimś sensie generalnie takie wskazania rozumu powinny być obowiązujące powszechnie w jakimś takim trochę oświeceniowym człowiekiem można, by powiedzieć, a co skłoniło do poszukiwań w efekcie, których powstała szczególna teoria względności to znaczy co konkretnie mu przeszkadzało co chciał zbadać co chciał zrozumieć był przeszkadzało to, że z ZUS nie był zadowolony z takiej teorii, która o, której wtedy uczono po prostu ona nie była dość logicznie spójna jak dla niego mała chodziła n p . to coś takiego, że było takie tak jest takie pojęcia jak Carter wtedy tak katar miał być takim medium dla fal elektromagnetycznych dla zjawisk w ogóle elektromagnetycznych trochę tak jak wezmą sale dźwiękowe są falami w powietrzu muszą mieć powietrze albo jakiś na sprężystym ośrodek, żeby mogły się rozchodzić od lat fale elektromagnetyczne wyobrażano sobie, że taki charakter, który wypełnia cały wszechświat, a kosztami z materią pop przenika się z materią, bo przecież wiadomo, że w morzu gwiazd obserwować n p . czyli te fale elektromagnetyczne mogą zabiegać wielkich odległości i to przekonanie, że związała sobie, że przez ZER wała i to przekonanie zostało w języku wszyscy kojarzymy, że czasem do tej pory mówi się, że nadaje się coś w eterze tak jak my teraz rozmawiamy o tym, głośno we własnym teatrze to jest nieprawda et runie gmach nie ma toru i właściwie, bo było także, że po wstrząsach, które przebywają stajnia wyglądało to trochę także te były pewne doświadczenia próbują, w których próbowano w wykryć ruchy ziemi w eterze ma, bo to jest także, że sobie wyobrażamy to takie nieruchome medium ziemia krąży wokół słońca ta nie może być tak, że w każdym w każdej chwili w czasach w każdym punkcie tej o swojej orbity ziemia jest w spoczynku względem eteru, kiedy się musi poruszać po to, powinno być zauważalne tego się nie udawało zmierzyć stworzono teorie, które wyjaśniały, dlaczego po to, się tego nie daje zmierzyć Lorenc posłanka ze takie takie teorie tworzyli, tyle że one były nieeleganckie to znaczy, że był charakter ale jakby wszystko oko inspirował Stali było tak jakoś urządzane sprytnie, że z ruchu względem eteru się nie dawało zaobserwować mieszanie się nie podobało w ogóle takie takie podejście, że budujemy coś w poziomie żeby, żeby wykazać, że rozważa takiego zjawiska nie ma, że skoro go nie ma na to pewno pewno trzeba się do tego inaczej zadbać to inaczej w tym przypadku to było po prostu polegało na zmianie pojęcia czasu, że czas nie biegnie dla wszystkich jednakowo to było coś bardzo rewolucyjnego no bo od co najmniej czasów Newtona tak naprawdę stała zawsze ludzie sobie wyobrażali, że nie ma sensu powiedzenie, że co się wydarzyło np. równocześnie 2 zdarzenia nawet w 2 różnych miejscach powiedzmy w Paryżu i Warszawie 2 wydarzenia zaś jednocześnie, jeżeli sobie potrafimy to zmierzyć mamy dostatecznie dobre zegary możemy powiedzieć co zaś jednocześnie czynnie w teorii względności jest tak, że niekoniecznie to zależy od obserwatora takie pojęcia jako równoczesność generalnie czas przestaje być absolutnym różni obserwatorzy mogą mieć różne pogląd różne wyniki pomiarów co do tego, jaki np. kolejności czasowej są 2 staże i to chyba dużo mówi o samej osobowości część tajna bo gdyby on nie był w pewnym sensie prywatnie w pewnym sensie po prostu, gdyby nie był odważny, żeby w ten sposób myśleć, żeby myśleć szerzej, żeby marzyć w pewnym sensie jakiejś fizyce ogólnej fizyce, która jest w stanie opisać wszystkie oddziaływania to do być może właśnie nie odważyłby się zmienić czegoś takiego jak chociażby podejście do czasu myślę że, gdyby miał inną osobowość to mogłoby być zupełnie inaczej nie wiem jak pan o tym, myśli tak to znaczy jadą generalnie uważam, że Wrocław był bardzo brakiem buntowniczy młodzieńcem, bo w sumie na nową formę matury nie zdał właściwie tak jak trzeba rzucił szkołę w Monachium mogą się w tej szkole nie podobało ma natychmiast studia ktoś mówią, że miał kłopoty właściwie jest jedynym profesorem, któremu od, którego mogło coś zależeć, żeby w złych stosunkach uważam, że rozwiąże to starsze pokolenie jest jakieś takie konserwatywne niezdolne do zmian i to on w życiu takim buntownikiem w ogóle w grę przeciwko społeczeństwu nawet mało osób jednak obraz z początku dostała swój związek z Milewa może, że może oni będą taką parą, która pracuje naukowo, która może jest jakby oddani sobie ma wszelkie takie społeczne konwencje długo i że to i tak jak jak może sobie nawet kiedyś kupiono rowery będą mogli jeździć na wycieczki czy sieć będą biednie ale, ale będą robić to co chcą i będą właściwie takimi społecznymi buntownikami Jan w nauce był takim buntownikiem, ale nigdy nie nie był takim profesorem, który przeszedł jakoś akademicką ścieżkę i który jakoś tam się czuje związany z tymi instytucjami, bo zawsze outsiderem człowiekiem z boku, ale z drugiej strony, kiedy inne konsekwencje jego ogólnej teorii względności tylko dodajmy, że w 1905, kiedy powstaje szczególna ma 26 lat ogólna teoria względności zaczyna być opracowywana przez Einsteina 2 lata później w 1907 roku ma wtedy 28 lat w każdym razie później, kiedy te konsekwencje stają się coraz bardziej, gdy to powiedzieć dziwne dla naszego postrzegania rzeczywistości to sam Einstein trochę stawał okoniem mam wrażenie wahał się czy istnieją fale grawitacyjne niedawno zarejestrowane nie chciał przyjąć model rozszerzającego się wszechświata chciałby raczej, że Bond był modelem stacjonarnym później się okazało, że się mylił on też w pewnym momencie, jakby nikt nie był w stanie uwierzyć do końca w to co jego teoria, jaki ma konsekwencje tak znaczy, iż chodzi o ogólną teorię względności czy jego teoria grawitacji o nią zaczął w 900 siódmy mniej więcej, czyli 2 lata po powstała w szczególnej natomiast zamknął ją stać napisał równania pola grawitacyjnego jesienią 1915 roku, a tak prawie równo 100 lat temu teraz jesienią w listopadzie był była dokładnie setna rocznica tego w tej chwili, kiedy on ogłosił wreszcie prawidłowe równania to droga była skomplikowana i Zawiła, ale rzeczywiście później okazało się, że ta teoria nie jest taka, jaką sobie wyobrażał to jest takie spełnia za wszystkimi takimi teoriami, że one są ostatecznie mądrzejsze od tych swoich twórców to znaczy w przypadku Einsteina było także, iż chodzi o fale grawitacyjne to się wahał to znaczy jeszcze w czasie pierwszej wojny światowej napisał kilka prac na temat fal grawitacyjnych w zasadzie to było to te prace były prawidłowe potem w latach trzydziestych miał chwilę zawahania myślał że, że w razie jednak fal grawitacyjnych nie ma nawet taką pracę napisał tę pracę mułów fizyka drwił nie chcieli wydać była awantura z po oba państwa stwierdził, że osobie mierzyć się żadnych recenzentów, którzy jak jeść w Andorze rzucać jego praca i wycofał z języka Review recenzent notabene miał rację ma, ale nie był nie była aż takim kupcami jak to w każdym razie później w znowu chyba wierzył w fale grawitacyjne to powiedzmy jest coś co co było trudne z różnych powodów absolutnie poza zasięgiem eksperymentów wtedy także, a także to tutaj może to nie jest jakoś tak tak nie można mu z tego robić jakiegoś realnego zarzutu po prostu ta to była trudna teoria nikt tego dobrze nie rozumiał natomiast jeśli chodzi o kosmologii oczywiście pierwsza praca Cosmo logiczna odbyła się pierwsza praca w ogóle z kosmetologii, czyli po raz pierwszy wszechświat został potraktowany jako 1 układ fizyczną to było coś zupełnie nowego dzisiaj wiemy, że to jest to jest dziedzina są książki są wykłady dla studentów można to wszechświat traktować jako 1 dziedzinę fizyczną jako 1 układ fizycznie można mówić rok takich rzeczach jak wielki wybuch tak dalej, ale jakimś momencie zrozumiał, że zaraz zaniesie wszechświata jest faktem nie jeździł do Pasadeny tamta miał kontakty z astronomami Trump tam właśnie Hubble odkrył rozszerzanie się wszechświata, a także w latach trzydziestych taki taki model nawet taki krok po prostu Walczak sztuki minimalny powiedzmy minimalistyczny w sensie wymagający najmniej, jakby założeń Einsteina opublikował także zgodził się, jakby z rozszerzaniem się wszechświata błędem jakimś jeśli chodzi o teorię względności konsekwencje z jego strony było nieuznawanie czarnych dziur to znaczy tego, że odpowiednio duże masy mogą się zapaść grawitacyjnie wydawało się, że to jest niemożliwe opublikował nawet taką pracę, w której dowodził, że to jest niemożliwe jakieś nawet obliczenia takie wykonał numerycznych prawdopodobnie na suwak logarytmiczny komu takie narzędzie wstyd oto bulwarach 3009 . wtedy porządnych kalkulatorów jeszcze zadłużenie było, więc wykonał jakieś obliczenia al-Asad zdobyła osób, a co fałszem tu sporo napisał pracę fałszywych to nie był perfekcjonistą to znaczy, że gotów był potem odwołać, jeżeli coś miało, jeżeli zauważy, że co się z nim w porządku Einsteina mechanika kwantowa, bo on to jest chyba to była w pewnym sensie miłości nienawiść jednocześnie nie doznał bardzo niepewne niepełne tak to jest stawianie pełna to tak naprawdę to prawie wodnym lub w 100 % to dzisiaj nie możemy powiedzieć żona jest pełna nazwa mechanika kwantowa jakiś problem ciągle jest to znaczy nad podstawami mechaniki kwantowej np. ludzie w tej chwili też bardzo pracują ale jakby wraca się znowu do Bodo do tego do podstawowych założeń wolniej niż wszyscy w te założenia w tym z taką interpretację, jaka wtedy była przyjęta wieżą trwały interpretacja kopenhaska łomot od nich Sambora jego szkoły i n p . teraz na tacy ludzie bez mała zajmujący się aktywnie jakimiś podstawami mechaniki kwantowej Zalesie tac zwolennicy tej interpretacji kopenhaskiej należą do mniejszości także że, że to jest taka teoria trudna do przełknięcia w jakim sensie to jest prawda natomiast państwo będzie ją krytykował trzeci nie mógł się z nią pogodzić w głównie z takiego punktu widzenia, że on sobie wyobrażał, że np. w, po czym wykonujemy jakieś pomiary 3 dni, by nie wykonujemy pomiarów nie powinno zmieniać świat to nie bardzo wierzył w to, że podstawowe prawa mogą być prawa, by -li styczny, bo mechanicy kwantowej jest także możemy przewidzieć jakiś czas na prawdopodobieństwo, że atomowy promieniuje Photon, ale nie możemy powiedzieć, w którym momencie rzeczywiście granatowy promieniuje kwotą, jakby podstawowa fizyka jest już tylko tylko mówią prawdę o podobieństwach stają się z tym za bardzo pogodzić mnie nie chciał atestu tak jest sławnego powiedzenie że, że Bóg nie gra w kości chodziło po prostu o to, że wraz z fundamentalna teoria nie powinna być statystyczna jego zdaniem powinno powinna odbyć się od deterministycznych przeliczyli powinna przewidywać co się co się rzeczywiście wydarzy przynajmniej w zasadzie tak tak to sobie wyobrażał ją szukał jakiejś takiej teorii właśnie tym właśnie tej swojej klasycznej teorii w Morągu grawitacji czy takie jak teoria Maxwella electro magnetyzmu wydawał się rząd, że być może jest jakaś taka jednolita teoria, która mocno pozwoli przy okazji zrozumieć zrozumieć budowę atomów, jakby mechanika kwantowa z niej będzie wynikała jak on rozumiał, że mechaniki kwantowej od jakiegoś momentu się już nie da ignorować po sam nawet wnioskowało nagrody Nobla dla twórców mechaniki kwantowej także także tak, że on rozumiał, że to są wielkie osiągnięcia tylko, że nie potrafił się z nimi wewnętrznie zgodzić pisze pan, że nie zgadzał się na coś co wydawało mu się zgniłym kompromisem w sprawach fundamentalnych i zapłacił za to 30 latami daremny pracy połową swego naukowego życia okazało się, że nie ma racji, ale może po prostu nie potrafił postąpić inaczej, czyli ujawnia nam się jeszcze 1 cecha charakteru niezwykły wręcz upór od zawsze taki był to znaczy komin Ślężan był zawsze taki był uparty i zawsze taki był zdecydowany robić to co co uważał za słuszne to się zresztą w takich sprawach miał też poza naukowych przejawiało to tak było pewnie zawsze, tyle że mało w pierwszej części swej pierwszej połowie jego naukowego życia mu prowadziło to Doda do wielkich odkryć, a później ten jego sposób myślenia o nie prowadził do odkryć szczerze powiedziawszy postawy trudno zrozumieć, dlaczego różne rzeczy odkrywał w tej pierwszej połowie po prostu pewnie on myślał pewien sposób w jakimś stopniu było zgodne z tym co co można było odkryć z naturą nie wiem naturą rzeczy można powiedzieć, że i to co doprowadziło do jakichś pozytywnych wyników, ale chyba sam tego też nie rozumiał to Strachy to są sprawy jakiś intuicji jakichś takich rzeczy, które się na nie da się ostatecznie wyjaśnić, dlaczego ktoś jest twórczym wytwórczym uczonym albo można być uczonym rzemieślnikiem, który rozwiązuje jakiś tam zagadnienia małp, o których z grubsza wiadomo, że są do rozwiązania da natomiast jeśli chodzi o takie odkrycia zupełnie niespodziewane 33 idąca gdzieś się w zupełnie inną stronę no to tu trudno sposób powiedzieć to był czy to się uda co da się nie udają się przez jakiś czas udawało ten jego punkt widzenia przynosiła owoce później przestało się udawać, że był człowiekiem upartym to przez 30 lat był coraz bardziej na uboczu robił swoje zresztą zupełnie spokojnie bez żadnego poczucia jakiegoś tam tragizmu 3 lub bardzo spokojnym takim zrównoważonym człowiekiem no właśnie chcę to zabytek to nie rodziło w nim frustracji, bo przecież łatwiej niż został wprowadzony tak wysoko wszyscy go kochali uwielbiali no może część fizyków jak pan mówi zazdrościła, ale to przecież też mogło łechtaczki śnieg nieco jego natury, a potem właśnie im starszy tym dno bessy bez znaczących sukcesów, ale pan mówi, że to oni nie powodowało w nim frustracji niezupełnie ją w czasie był zawsze bardzo spokojnej 35 pierwsza to jego hal głównie interesowała sama ta praca to co sądzą co w tej chwili miał do zrobienia i to od kogo najbardziej pasjonowało mnie mało go interesowało jak ludzie to odbierali tak powiedz mamie nie czytał prac, które już napisał na bazarze, że była jakaś dyskusja na ten temat coś trzeba było to mógł powiedzieć, ale we wtorki i nie wiem dostawał powiedz jakiś tam dostał kiedyś medal plamka razem z bankiem to taka była takim miał być bardzo prestiżowe odznaczenie dostał ten medal był tam jakimś swoim przyjacielem, który mówi, że rząd tego od medalu nawet potem nie otworzył Paweł poszli gdzieś do jakiejś restauracji w ogóle rozmawiali, o czym innym nawet nie wspominali o tym, że reguła ta uroczystość ten medal manka goście z państwem pewnie tam był głównie dla bramkarza mógł zrobić przyjemność u jego mało interesowały takie powiedzmy to 3 trzeciego, a że ich, kiedy odnosił sukcesy mało było mało się przejmował tym, że rzecz, że limit ocenią ludzkiej wyobraźni odnosił sukcesów otrzymało przejmował tym, że inni tego nie cenią swą nową po prostu mało się w ogóle przejmował tym co o nim inni myślą czy pan jako o mnie historyk jak fizyka zajmujący się historią nauki historii fizyki astronomii zgodził się z taką tezą, że w pewnym sensie zakończyła się epoka takich geniuszy, że już trudno będzie takiego nowego Newtona Galileusza Kopernika chociażby 3 Einsteina, dlatego że zmienił się modele zajmowanie się nauką fizyką astronomią żony stała się inny w znacznym stopniu no niemalże masowo uzależniona od licznych osób wielu osób uczestniczących przy jakiś eksperyment Kasi i pojedynczy uczony nie tyle może niewiele co co trudno, żebym mógł mieć podobny wpły w jak chociażby Einstein czuł to jest umowa się powiezie nas na pewno w pracach doświadczalnych, zwłaszcza w takich wielkich projektach teraz jest dużo takich projektów właśnie pozwól, aby detekcja fal grawitacyjnych to są to są programy za miliardy dolarów, że pracują tysiące ludzi to tysiące u naukowców powiedzmy nie nie, licząc jeszcze dodatkowo jakiegoś personelu technicznego itp, ale i t d. także w tego typu pracach oczywiście oczywiście wszystko zależy od zespołu i to musi być praca zespołowa w sumie właśnie rockowym wykrycie fal grawitacyjnych komunikat o tym na grze jest dużo krótszy niż niż lista nazwisk tych wszystkich autorów, którzy brali udział w tym wszystkim także to wygląda wręcz tak groteskowo, ale oczywiście wszyscy ci ludzie się przyczynili dawał tego odkrycia, a także należało im się to miejsce i mienia mienie nie sposób było tam zostawić tylko powiedzmy 3 nazwisk kierowników zespołów a, chociaż ostatecznie pewnie, kiedy przyjdzie do nagród Nobla i t d. to tu wracać kierownicy zespołów dostaną nagrody Nobla, bo tak zwykle bywa, ale gdy, więc takie projekty na pewno są zespołowej tutaj jest już mamą rola indywidualnego uczonego znacznie mniejsza w teorii prosta sztuczka chyba inaczej myślę, bo to jest trochę tak jak z matematykami, że tutaj się jednak to coś co może zrobić pojedynczy człowiek zawsze zawsze potencjalnie cenniejsze niż to co może zrobić zespół to znaczy, kiedy wiadomo już są jakieś obliczenia wykonać 3 czy trzeba powiedzmy jakiś model sprawdzić komputerowo i t d. na to się od razu robił z tego duży projekt potrzeba do tego ludzi no ale jednak od strony takich idei i takich rzeczy fundamentalnych to chyba jednak to chyba jednak dalej jest w jest także, że za pojedynczy seans w fizyce teoretycznej myślę, że za pojedynczy uczeni są słonie do przecenienia uczeni, którzy mają no i obraz sytuacji mają jakąś wizje mają odpowiednie pomysły być może jakimś momencie, a to wymaga zaangażowania większej liczby osób, a te idee same pomysły jednak to jednak są masą w dużej mierze sprawą jednak indywidualną to trochę przypomina matematykę no wielkie twierdzenie Fermata jednak udowodnił 1 człowiek pojedynczy jakimś momencie potem pomagali mu inni ale, ale trudno sobie wyobrazić, żeby usiadła grupa matematyków, żeby udowodnić wielkie twierdzenie Fermata Band Blues w nie wyszło cytuje pan historyka nauki juana, który spotkał się ze Stein 2 tygodnie przed śmiercią fizyka lub Pisz stał on tak przywitał mnie ciepłym uśmiechem, po czym poszedł do przyległej sypialni wrócił z fajką nabytą tytoniem jego twarz była kompletnie tragicznej głęboko w podróż Johna, lecz błyszczące oczy sprawiały, iż zdawał się nimi ci w wieku oczy wciąż mu zawiły nawet kiedy się śmiał wyciera łzy wierzchem dłoni mówił łagodniej wyraźnie jego angielszczyzna była znakomita, choć z wyraźnym niemieckim akcentem ogromny kontrast zachodził między jego cichą umową, a dudniące śmiechem, a później właśnie tę 2 tygodnie później to jest rok 1955 Einstein nowi pęka tętniak uczonym traci przytomność później sprzeciwił się operacji, kiedy chciano ją przeprowadzić Onyszko względnie odzyskał przytomność powiedział wtedy zrobiłem co miałem zrobić, ale za, a zatem pora bym odszedł uczynią to w sposób elegancki wygląd to jak opowieść o człowieku spełnionym od początku do końca, kto czuł spełniony to znaczy to co mu się udało zrobić to ogromna miało się poczucie, że zarząd to jest jakiś, że udało się co czegoś dokonać mam głównie pewna myślę tutaj ją myślało teorii względności, zwłaszcza w ogólnej, czyli teorii grawitacji wszyscy mówią, że to, zwłaszcza najpiękniejsza teoria fizyce to dzisiaj także tak, że to z tego powodu no i koledzy tacy właśnie Gierak trzeci i mimo tego zazdrościli, bo to jest coś co się oczywiście jedynego także miał poczucie pewno o sprawy do spełnienia, a poza tym on był to jakoś tak szacował, że Jerzego to on tego nie traktował w sposób w takich kategoriach jakichś tam, zwłaszcza z wiekiem chyba tak bardzo coraz bardziej podchodził do tego zdolny w sposób taki osobisty to znaczy robił coś Wozniak w tej pracy nad jednolitą teorią pola były także coś nie wychodziło Ola Zaborowska z jakimś asystentem coś nie wychodziło na to trudno na drugi dzień kończ ten przychodził z jakimiś nowymi pomysłami zatrzymali jakby, jakby nigdy nic, aby od początku wyśledzić jakiś jakiś inny pomysł i próbować go rozbudowywać potem następne ją chorobą zupełnie spokojnie w zasadzie tak prosto choinki swojemu sprawiało przyjemność sama ta praca natomiast nie traktował tego w taki sposób ja wiem na taki może nie miał takich generalnie nie ceniła ambicji oznaczono uważał, że razem człowiek nic pożytecznego nie robi w samej ambicji musi naprawdę lubić jakąś dziedzinę czy nie wiem kochać może są duże słowo nalewka może być zafascynowany jakąś dziedziną dla niej samej, a jeżeli robi to tylko dla ambicji, bo chciałby zostać znanym profesorem, bo chciałbym błyszczeć na konferencjach prasowych tak dalej od czegoś takiego nie cenił ją się to oczko w bardzo nie podobało, że w szkołach w Ameryce dzieci są uczone konkurowania zamiast współpracą to tak odbiera przyszłym A3, które dziecko było pierwsze w czymś głos całe zoo wiele lat u nas się wypowiadał, że chora ambicja same w sobie to nie jest nic dobrego bardzo serdecznie państwu polecamy książkę mojego dzisiejszego gościa Orenstein, czyli jedność rozumu wydaną przez państwowy Instytut wydawniczy w serii biografie sławnych ludzi bardzo polecam warto przeczytać historię tego niezwykłego człowieka, a z racji tego, że bez Einsteina nie da się, że bez fizyki przepraszam nie da się zrozumieć samego Einsteina to są tutaj także zawarte fragmenty tłumaczący swą Einstein wytłumaczył odkrył dla ludzkości są także fotografie bardzo państwu polecam im bardzo dziękuję mojemu gościowi autorowi książki pan dr Jerzy kier Muz Uniwersytetu łódzkiego dziękuję bardzo panie doktorze dziękuję bardzo to była audycja biosfera za chwilę będą informacje po informacjach program klasyki dla grzeszników zapraszam państwa już teraz do usłyszenia za kilka dni Zwiń «

Biosfera: Albert Einstein. Opowiada dr Jerzy Kierul, autor książki "Einstein”

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - KAROLINA GŁOWACKA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 19:00

Najnowsze Podcasty

Rekordowe targi uzbrojenia - vol. 2

Praca historyka białoruskiego ma ciąg dalszy

Nowe wątki w aferze wizowej. "My już chyba nie mamy polskich służb"

Od północy wraca kontrola na granicy polsko-słowackiej. Michalska: Kontrole będą wyrywkowe na podstawie analizy ryzyka

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL