Czy we współczesnej kulturze jest miejsce na doświadczenie melancholii? Mówi prof. Zofia Rosińska

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

mazda 5 Tomasz Stawiszyński witam państwa serdecznie zaczynamy godzinę filozofów dzisiaj państwa gościem jest prof. Zofia Rosińska Instytut filozofii Uniwersytetu Warszawskiego dzień dobry dzień dobry, bo to może od razu ad rem melancholia depresja możemy używać zamiennie tych pojęć Drwęcy takie powiedziałbym zasadnicze pytanie dał pan analityczny mnie Otóż to jest tak do osiemnastego wieku chyba do osiemnastego wieku, bo jeszcze przed Burtonem używano słowa tylko tego Rozwiń » używano słowa melancholia od osiemnastego 19 wiek aż do czasów współczesnych dominuje używanie słowa depresja ale, żeby tak na to dokładnie odpowiedzieć na to trzeba wiedzieć, kto używa, czego prawdę, jakiego słowa, kto używa, kto mówi w ogóle melancholii lub o depresji mówią psychiatrzy mówią psychoterapeuci to są ci ludzie, którzy się stykają Zdeb wraz z ludźmi cierpiącymi na depresję czy z ludźmi chorymi mówią tacy ludzie jak np. ja ja się zajmuje filozofią kultury, a mimo to jest przedmiotem mojej refleksji melancholia i depresja, ale także o depresji mówią ci, którzy sami jej doświadczają dając świadectwo swoich własnych przeżyć już rok temu, bo w 2015 roku ukazał się w Polsce nikt mnie nie nie nie tłumaczony tylko, że tak powiem Nataszy polskie wyrazy, czyli świadectwo depresji i 1 to jest książka Tomasza Jastruna osobisty przewodnik po depresji, a druga to są twarze depresji, gdzie pani Anna Morawska Rodezji robił przeprowadza wywiady z ludźmi, którzy odważyli się mówiąc o depresji o swoim przeżywaniu depresji dają jak gdyby świadectwa tego swojego doznanie, ale teraz w dalszym ciągu jednak jest tak, że niektórzy psychiatrzy używają słowa melancholia i depresja zamiennie tak n p . robi Kempiński prawda wielki Polski psychiatra, który mówi o melancholii, ale w zasadzie pojawia się tam w jego książkach również słowo depresja i ostatnio zmarł prof. Burzyński wprost w swojej książce p t. depresja używa depresja i melancholia zamiennie, jeżeli chodzi o moje myślenie na ten temat ja bym widziała mnie melancholia i depresji jako 22 skrajności nadziei, ale na 1 ciągu prawda taki, że jak, gdyby początek to jest melancholia, która może się przerodzić w depresję, czyli w ciężką chorobę Nino, które jednak wymaga poważnego leczenia również forma kolizje z pani zwolenniczką takiego używania tych terminów, gdzie PEC my ten pierwszy, czyli melancholia oznacza smutek, który nie jest jednostką chorobową, który nie jest jednostką chorobową, która leży w obszarze zainteresowania medycyny tylko wyraża pewną kondycję człowieka pewnego rodzaju stan, w którym zrzekł się znajduje rada gminy Wymiarki jest natomiast depresja to już jest termin psychiatryczną medyczne, kiedy właśnie melancholia staje się patologiczna to ciągle jest nie leży to urządzenie musi się przekształcić prawda w depresje artysty 1 z możliwych sposobów używania tych terenów jest w tym kierunku szła Annę, używając tych tych 2 kategorii, ale właściwie pani robi tutaj rozróżnienie, dlaczego jest pani zwolenniczką tego rozróżnienia na czystym, że jeszcze trzeba dodać jedno mianowicie, że depresja może się pojawić niezależnie od melancholii prawda nie musi ktoś być czy śnieg i melancholii czemu, żeby potem był Deep Sand może ktoś być czy cierpieć na depresję nawet wtedy, kiedy nigdy nie był melancholijne, aczkolwiek bardzo często się tak zdarzeń najczęściej się tak zdarzyć innymi słowy melancholia nie musi doprowadzić do depresja depresja może się pojawić u osób, które w rządowym, a u, których nigdy nie powiedzielibyśmy, że są melancholijnie, dlaczego rozróżniając, dlatego że depresja melancholia też taki smutek, który przynależy człowiekowi i całej ludzkości właściwie w dacie to nie znaczy, że wszyscy zawsze jesteśmy smutni, ale do nogi każdy z nas może być smutny prawda 1 bardziej drugie miejsce to co tak można, by patrząc na to w jaki sposób było to rozróżnienie, w którym pani mówi się pojawiło w takim dyskursie psychologiczno kulturowym powiedzieć, że nie i tak mówią często rzecznicy nie czynienia tutaj, ale jakiś taki bardzo wyrazistych rozróżnień, że coś pewnego rodzaju doświadczenie, które w jakimś sensie było kulturowo oswojone było obecne w kulturze miało ten swój wyraz symboliczny chociażby to doświadczenie opisywane właśnie jako doświadczenie melancholii współcześnie zostało z medyka awizowane i pojawiło się nowe słowo, które ma no właśnie taki bardzo ostry sposób oddzielać to kondycję człowieka postrzeganego w tej kulturze jako normalnego zadowolonego zżycia radosnego od tego, który tych wszystkich jakości w sobie niniejsze i dlatego no jest w sensie medycznym diagnozowane jako ktoś chory no no tak rzeczywiście jest znacznie wiele tekstów wiele osób wielu autorów pisze o tym w ten sposób, o których pan powiedział, ale niewiele też pisze inaczej mianowicie tak jak ja powiedziałem i ja się w zbliżonym do tego rodzaju wersji prawda nie chciałabym dorobić takich skrajności żal, bo jesteś energiczny działający żywy, a albo depresyjnie i bywa tak, ale niekoniecznie bywały też melancholii i to jest też przynależne człowiekowi kiedyś kiedyś wie pan, jeżeli pan pozwoli to zacytuję swój własny tekst rośnie las drzew lat jeszcze nie w tak już pisałam o tym, innych inne no właśnie wydaje się że, aby za rozszerzoną tak, bo nadal przez najbliższe 2 mniej naturalnie zacytowałem Baumana, a ponieważ domaga się ku zaskoczeniu wielu z nas pisał tak marzy się, więc świat prostszym bardziej jednoznacznej dającej się ogarnąć 1 spojrzeniem i wymierzyć 1 miarą tęsknota za wielkim uproszczeniem jest typowo po nowoczesną wersją znanej od wieków melancholii tęsknoty za uproszczeniem i szczerze mówiąc jak rozmawiam z ludźmi to każdy tęskni za jakimś uproszczeniem nagminną dolegliwością po nowoczesnego życia, czyli po nowoczesne życie nadmiar bodźców nadmiar różnego rodzaju no nie wiem, czego właśnie dokładnie na PL to jest coś, czego my tak nie do końca chcemy akceptować i z tego wypływa doświadczenie melancholii właśnie on z tej tęsknoty za uproszczeniem, czyli melancholia byłaby rodzajem tęsknoty nostalgii za czymś tak tak tak przynajmniej w jego sformułowaniu zielono mi się podobało bardzo dlatego też jego zacytowałem sama pisze tak po tym, wydaje mi się, że wielbiciele disco polo nie cierpią z powodu skomplikowania i wieloznaczności świata nie w tym obszarze kulturowej aktywności zapragnęła wyrazić się melancholia, chociaż ci o tym nie możemy wypowiadać się z niewątpliwą z pewnością melancholia może wybrać każdy obszar kultury i indywidualnego zachowania, aby pokazać swoją twarz ukochała artystów i świętych przez nich wyraża się najlepiej nie lubi lekarzy, bo chcą ją zamknąć więzienie somatycznie i nazwać się depresji u dlatego tak nie chce to w tekście u jednoznacznie, acz już skrajnie, acz prawda, bo mamy taką skłonność do tego albo jesteśmy z medyka Lis wolniej mamy hormony moralności mamy hormony szczęścia w albo jesteśmy de Press, zanim ci albo jesteśmy już dość szczęśliwie radośni i 1 mamy prawo do smutku coś z Azji najmniej chorobowe sięgnijmy do maja się zgadzamy absolutnie sięgniemy do klasyka wobec tego do tekstu Zygmunta Freuda żałoba i melancholia, gdzie najpier w melancholii charakteryzuje się w w sposób, który właśnie chce zaprezentować się przeczytam po prostu fragment z tego tekstu, a następnie próbuje zrozumieć na czym właściwie to doświadczenie polega i z czego się bierze i o tym, też za moment porozmawiamy, ale najpier w charakterystyka melancholii pióra Zygmunta frajda właśnie melancholia pod względem psychicznym wyróżnia się głębokim i bolesnym zniechęceniem ustaniem zainteresowania światem zewnętrznym utratą zdolności do kochania zahamowaniem każdej sprawności i spadkiem samopoczucia wyrażającym się w formie zarzutów i pretensji kierowanych pod własnym adresem posuwających się aż do błędnego oczekiwania kary w obrzędowym, by wybrał z tego tak dokładnym zwrócił uwagę na 2 elementy tej tego opisu tej definicji tej fenomenu login doświadczenia melancholii pierwszy to jest to coś takiego co może je z kontry intuicyjna zazwyczaj do melancholii mówimy to mamy namyśli właśnie smutek i my tutaj też się do tej pory posługiwaliśmy tym pojęciem smutku jako charakterystycznym wyróżnikiem doświadczenie melancholii, gdy tymczasem nurtów raj, charakteryzując melancholia zwraca uwagę na pewnego rodzaju obojętność na to, że właściwie melancholii czy czek melancholii pogrążony jest obojętne z obojętnie mały inne i od kiedy traci zainteresowanie światem traci zdolność kochania traci energię w jakimś sensie jest trochę poza światem co skądinąd znana rycinę Dürera ładnie nie pokazuje azyl dla ich wykonania badań słowo nie tylko lider proszę popatrzeć w naszych ludowych nim tabliczka mamy Chrystusa Frasobliwego to jest taka postać prawda Chrystusa, który jest podparty podparty ręką niż się z bucików to jest groźne jest z Vojens miały to być wyraz wraz z Wisły martwi się, bo nie tylko obojętność jak do tej pory uszyć sobie jeszcze wybrać tylko pewne elementy jeszcze powie na 3 liga to jest to sprawa to jest to jest ten tak komponentem moralna tutaj to znaczy to co później resort wiąże z działaniem sumienia, ale w każdym razie nie to poczucie winy oczekiwanie Hardy jakiś moralny niezadowolenie z siebie jest istotnym elementem doświadczenia melancholii wg trojga rzecz jasna, ale duszę powtarza w innych opisach też poza tym smutkiem ja wyciągnęłam z różnych tekstów następujące uczucia, które są związane z melancholią, więc to jest tak oczywiście smutek tak jak powiedzieliśmy, ale niepewność osamotnienie niechęć rozczarowanie no i oczywiście cierpień, więc ten obszar uczucie jest związany charakterystyczny dla melancholii to słowo to pisał wydaje mi się bardzo trafne, bo ono się ten opis jego powtarza się u wielu innych autorów prof. Zofia Rosińska jest państwa gościem przed państwem teraz skrót informacji Radia TOK FM, a potem do rozmowy wracamy ludzie cały czas prof. Zofia Rosińska raz jeszcze dzień dobrem raz jeszcze dzień dobry zastanawiam się nad melancholią nad tymi jakością ami, które się składają na to doświadczenie są w nim nieobecna jakoś je konstytuują w tym znaczeniu dodałbym jeszcze 1 jakość, która też w różnych opisach różnych sposobach rozumienia i temperamentu melancholijnego i melancholii jako pewnego doświadczenia jest istotnie obecna wiąże się z takim bardzo można powiedzieć tradycyjnym sposobem postrzegania melancholii, która melancholii wiąże z oddziaływaniem Saturna i właśnie Saturn owi przypisuje winę melancholijny jakimś sensie usposobienie o tym, n p . Marsylia fikcyjną sam melancholii i piewca melancholii rzec można sporo pisał, analizując wpły w Saturna właśnie oddziaływanie Saturna na melancholijne natury Otóż jest pewna ostrość widzenia w doświadczeniu melancholii jest też pewnego rodzaju można powiedzieć bezlitosny realizm w samym Saturn nie właśnie, który każe nam na rzeczywistość patrzeć bez tych wszystkich iluzji którymi zazwyczaj w i opatruje ME, które z nią w jakim sensie implementujemy oto widzimy świat w jego nagiej postaci w jego całym bez staje się absurdalności w naszej znikomą ości znowu jest, więc coś w melancholii takiego co powoduje, że niejako opadają złudzenia w tym sensie melancholii k widzi ostrzej często jest bardzo ciekawe co pan powiedział czy to ćwiczy atak wyciągnął nieomylność, choć to nie tylko jest dziś walczy o zachowanie nie mógł powiedzieć, ale w tej chwili zrobiło się drogą i psycholodzy i psychiatrzy, ale chyba bardziej psycholodzy nawet badania nad realizmem depresja gorzej wychodzi na to, że wychodzi na to, że właśnie osoby z represjami widzą świat może nie tyle ostrze w jego prawdziwie ich i trudno mi w to uwierzyć szczerze mówiąc, ale czytałam słyszałam na konferencji teraz niedawno byłam na tej konferencji w Chile właśnie, o których kiedyś panu mówiłem witam młoda dama z Anglii przedstawiała ponadroczny badania, które rzeczywiście statystycznie wykazywały to, że kciuk ludzie w depresji widzą się Fiat bardziej realistycznie natomiast, jeżeli można to ja bym jeszcze parę jak już pan im oficynie wspomniał ja też z niego wyciągnęłam parę rzeczy mianowicie takie mianowicie tak po pierwsze, nowych jest taka chwiejność wynikającą z poczucia wielu możliwości to znaczy melancholii k nie angażuje się to zresztą Floyd też o tym, mówić prawdę jest, gdy stanie się, ale nie jest w stanie podejmować decyzji po prostu nie umie decydować a dlaczego nie umie decydować no bo jak ćwiczyć mówi o tym wie widzi zbyt wiele możliwości i nie ma kryterium, które pozwoliłyby mu wybrać 1 lub drogą może też nie chce tracić tych możliwości oraz ich możliwości lawinowo nie są dla dla niego jeszcze otworem, a jak już wybierze jakąś no to wtedy innych nie będzie mógł realizować to by było bliskie temu rozumieniem melancholii, która stronic pro podaje w potem zaś w altanie umiejętność wyboru oni jeszcze ładnie powiedział o tym, że nie da niestety niestety nic to jest także melancholii i nie przywiązuje się do ludzi jest nielojalny natomiast las jest lojalny wobec rzeczy, a to z tym się nie zetknąłem mówiąc, tak więc ich mniej o tym, dopisały wynika nie lojalność melancholii KO nie wiem po prostu fakty są pisane Otóż nie jest łatwy w Chinach to jest chyba wzięte to wyciągam z tekstu pod znakiem Saturna nie jest taki tekst napisany przez jej nie pamiętam w tej chwili inne w twojej kuchni no dobrze przypomnieć, by przypomnieć, że mógł on co zamknął sezon tak tak w ich ponadto podkreśla, więc mniej ciekawe jeśli tak jest naprawdę, więc tym, iż to każdy Ano przede wszystkim wszystkie te właściwości, które sobie tutaj wymieniamy i do nie analizujemy ich bliżej po prostu wymieniamy, bo oni są znajdowane w różnych doświadczeniach nie można melancholii nadać 1 opisu na tym rzecz polega i najtrudniej jest właśnie z melancholią, dlatego że ona nie ujmuje się w kategoriach na molo licznych geologicznych, czyli takich, które pozwoliłyby nadać jej jakieś prawo i powiedzieć melancholia to jest to i to jest tyle melancholii i tyle sposobów doświadczania melancholii ile jest ludzi, którzy na nią cierpią ona jest zawsze inna dlatego jest taka trudna dlatego jest tak trudno powiedzieć, skąd to nasi bierze, jaki jest źródło, jaka jest jej przyczynach i dlatego jest tak trudno powiedzieć, że wszystkie właściwości występują u tego samego tło, lecz u każdego człowieka każdy doświadcza tego no swój własny spot, ale jak już jednak wspólne są tego doświadczenia musimy mieć choćby po to, żeby określać to doświadczenie 1 słowem tak to jest prawda no, więc na tym też ta trudność polega prawda, że wysiłek się nie kończy ja myślę, że nie to jest po prostu ta chęć samo ujawnianie się i to podkreślają wszyscy od ćwiczenia począwszy poprzez zaś kontakt ale gdy słyszy wiązankę oczywiście nie chroni mienie niestety nic nie nie specjalizuje się w analizie melancholii po prostu tam 1 SA jest tylko, ale także i mnie także ich w roli wszyscy mówią, że to jest taka konieczność samo ujawnianie się melancholii ich musi się ujawnić po prostu musi jak coś o sobie powiedzieć ja myślę że, ponieważ pan zaczął od kultury i od takiego doświadczenia kulturowego ja myślę, że możemy o naszej kulturze współczesnej powiedzieć, że ona jest trochę melancholijna jak w statystyki jeśli można tak powiedzieć wskazują, że nie znaczy z tą samą tą tezą tak sformułowaną to ja nie wiem czym się zgodzić sama też nie wyrzekł się znudzi, a więc przez chwilę powiedziałbym, że emerytura jest raczej maniakalną natomiast w jakimś nie jest rewersem jest to, że rzeczywiście statystyki pokazują, że depresja jest na gigantycznym cywilizacyjnym problemem o ten jakby ich liczba osób, które na depresję w tej kulturze cierpią rośnie z roku na rok i strat te statystyki publikowane m. in . przez światową organizację zdrowia np. przewidują, że w 2000 to mamy od razu taki cytat w 2030 roku liczba problemów zdrowotnych i zgonów wywołanych depresja będzie większa niż tych wywołanych innymi czynnikami z wypadkami wojnami włącznie więcej, by problem w sensie cywilizacyjnym jest ogromny to jest rzeczywiście problem społeczny cywilizacyjny wywołany uszkodzenia, ale źle myślę jest melancholijna co ja miał namyśli, kiedy opowiedziałem jej jedność jest jednocześnie, zaprzeczając sama sobie, że się nie do końca się z tym zgadzam mianowicie to, że zamiast objaśniać świata my zaczynamy objaśnić samych siebie i to jest też charakterystyczna właściwość melancholią chciałaby pani z tym samo ujawnianie w melancholii w jakim sensie z ze skłonnością jako psychiatra z Azji być może jest tak czysta kupcy kolonizacja kultury w tym eseju żałoba i melancholia stroje z powiada, że ten mechanizm, który nazwijmy to tak mechanizm, który stoi za ne melancholią czy za doświadczeniem melancholii ma coś wspólnego z żałobą właśnie czy w szczególności z utratą zdrowia Tomka, ale jest utratą, której podmiot nie chce przeżyć, z którą nie chce się skonfrontować powiada w żałobie jeśli wykonuje ona adekwatnie swoją pracę, kiedy tracimy obiekt, który jest obsadzony, który z, którym wiążemy jakiś zasób energii psychicznej to w trakcie, kiedy przeżywamy żałobę no mamy niejako czas, żeby z tą stratą się skonfrontować i z tego obiektu energię psychiczną wycofać się natomiast w przypadku doświadczenia melancholii mamy do czynienia z taką sytuacją, że podmiot właściwie nie zdaje sobie sprawy z tego, że traci jakiś obiekt to co jest nowym obiektem zostaje niejako utożsamiana z jakąś częścią ja w tym doświadczenie też ambiwalencja w stosunku do obiektu właśnie, która się odzwierciedlać tą samą negacją tym właśnie co się wiąże z przypisywaniem sobie jakiś złych cech np. na znak racją siebie, a tym samym na imię wówczas ten ten mechanizm jest istotnie to wg frajda od właśnie mechanizmu żałoby różne, bo tu żałoba tej pracy właściwie wykonać nie może, więc jest tutaj ten element, którym pani mówi w tym oświadczeniu melancholii wg frajda, że goście, ale mamy ten moment utożsamienia obiektu za sobą może ja i Daniela jest lista ujawniania się przez to, że nie konfrontuje się z utratą czegoś zewnętrznego wobec siebie tylko to coś za sobą właśnie ze szczęścia zjawią się zawieść, ale wie pan ciekawą rzeczą jest jeszcze to, że poza tym, że melancholii z tych tekstów prawda, bo ich na nie wiem jak to jest naprawdę to, dlatego że myślę, że naprawdę jest tak jak powiedział na początku, że każdy doświadcza tej melancholii no i swoisty dla siebie sposób no to co wójt powiedział o żałobie melancholii ciekawą rzeczą jest to, że w tych różnych klasyfikacjach psychiatrycznych się mówi o tym, że żałoba jak trwała dłużej niż 2 tygodnie albo miesiąc z Noto to już jest patologia Otóż projekt jest konserwatywny w wodzie z tradycyjnych, choć co prawda nie, mówi że musimy cierpieć 2 lata po śmierci czy po utracie małżonka, czyli 3 czy kogoś bliskiego, ale nie życzy wam dać czas, aby człowiek dojrzał do tego, kiedy ten smutek jak gdyby przyjdzie kiedyś się o swojej upora jak to pan powiedział prawda z tą stratą to jest w ogóle bardzo cieka w bardzo ciekawe zjawisko to, o którym pani, mówi że w kolejnych klasyfikacja amerykańskiego Towarzystwa psychiatrycznego, który też są podstawą do tych europejskich klasyfikacji ICD męczyli z klasyfikacja DSM, które opisują po prostu w tej jednostki, które psychiatrzy zdiagnozują Otóż w kolejnych edycjach tych klasyfikacji ten okres żałoby postrzegane jako zjawisko naturalne czy normalny nie patologiczna w każdym razie systematycznie się skraca włościan 3 to był rok, czyli rok po np. utracie kogoś bliskiego mamy w cudzysłowie prawo do tego, żeby doświadczać różnych objawów, które skądinąd, jakby pokrywają się z objawami depresji, ale jest to pojmowane jako naturalna reakcja na śmierć osoby bliskiej z DSM 4 to jest miesiąc właśnie natomiast w DSM 5 w tej najnowszej klasy w 2013 roku to są 2 tygodnie i już tylko, ale to strasznie to wiedziała co wie pan były dla mnie szokiem dla Abramowicza, dlatego że tam ład cała w ogóle dyskusja między nimi Lancet się także wielu z nich da się wypowiadał przeciwko tej regulacji, która skądinąd też ma pewne podstawy w sposobie w jaki funkcjonuje amerykańska służba zdrowia to co to jest inna sprawa, ale chciałbym jedno zdanie swojego przeczytać, który jako żywo nie przewidział, że coś takiego w ogóle będzie miało miejsce Otóż PiS w proc 100 lat temu wydaje się nader interesujące, że nigdy nie przychodzi nam do głowy, by żałoby określić mianem stanu choroby chorobliwe dorzucić terapie lekarzami może Stanów poważny sposób odbiega od normalnej sytuacji życiowej Otóż to się zupełnie zmieniło od czasu walk z Rojewa oraz ich, ale widać to z tego też powodu no nie wiem czym jesteśmy wszyscy tacy szczęśliwi, dlatego że my mamy prawo do żałoby w moich jeszcze w czasach tak powiem młodych to było tak pamiętam dobrze ten obyczaj, że po śmierci kogoś bardzo bliskiego rodzica to prawie 2 lata można było mieć całą żałobę nosiło się jakiś symbol żałoby prawda już nie mówi o czarnym ubraniu jak mówią o pasy czarnej na ramieniu i ludzie to szanowali w wymagania były inne nie nikt nie zmuszano mnie do radości do tańca do udziału w różnych hucznych zabawach, bo ja miałem żałobę po śmierci małżonka czy spółka czy dziecko nie daj panie Boże to wtedy Vive to to było naturalne, a w tej chwili to co naturalne, gdyby ucieka nam lipcowy sięgnął Filip arie w takiej książce człowiek śmierć analizuje ten sposób zmiany stosunku do żałoby w zachodniej kulturze okradanie niegdyś żałoba była wyrazem tego żeśmy nie boi się to się wiąże ze stosunkiem do śmierci w jego przekonaniu bardzo silnie no ale śmierć była czymś co dotykała całą wspólnotę tego wspólnota była śmiercią jakiegoś swojego członka zarządu w imieniu tyka DAG była była jakimś sensie porażona była dotknięta tą śmiercią w związku z tym żałoba żałoba była pewnego rodzaju rytuałem wspólnotowym pomagającym całej wspólnocie uporać się z tym doświadczali niemal przez rząd podjął słowo to nie tylko niż we Francji tak samo było ich w Polsce nie wiem czy dziś jeszcze tak to jest ogólnie o kulturę za oddanie w ogólnej kultury zachodniej ta książka jest nie tylko Francji natomiast to potem gdzieś, tak więc UJ od romantyzmu, kiedy śmierć jest już czymś co jest osobistym dramatem jednostki naprzód śmierć kogoś bliskiego ukochanego potem niejako wspólnota jednostce pomaga poradzić sobie z tym dramatem natomiast współcześnie taka jest dożywocie za śmierć jest wyparta całkowicie zew z ze współczesnej kultury w związku, z czym właściwie 2 tygodnie wystarczy EHF, ale jednostka w żałobie jest odrzucana przez wspólnotę opisuje bardzo wiele takich przypadków już taki bardzo empiryczne, kiedy ludzie doświadczają opuszczenia przez innych będąc w żałobie albo, tracąc kogoś bliskiego wspólnota się od nich odwraca nie chce z nimi mieć wiele do czynienia z niezłym rozmawialiście chyba not Dead to są zjawiska charakterystyczne dla tej współczesnej kultury no to zresztą pisał w latach sześćdziesiątych w każdym razie powiada poście wspólnota poddaje kwarantannie jednostka nie chce na nią patrzeć to jednostka w żałobie, dlatego że przesadza tak nie ma panie redaktorze tak nie ma jednak tak żyjemy nie ma tak w ogóle ani 1 schematu takiego nie było czy pańscy koledzy moich rozmów nie chcę myśleć, że żyje w takim społeczeństwie, gdzie tak jest, bo nowe jednak człowiek, który jest w żałobie po śmierci kogoś bliskiego no i musi czuć, że inni i ja jakoś z nim współ odczuwają lub przynajmniej aż 2 świecie często nie czuje właśnie w nogę w NATO no to niech czuje w nocy zaś to dosłownie od niego zależy również tak strasznie źle dróg i ludzie jednak współ odczuwają ze sobą to nie jest taka straszna obojętność jej nie miałem do niego nie, mówi że w ogóle wszyscy tak ale, że to są zjawiska które, które są coraz częściej obecne da się, jakby wskazać po prostu Arek Bartuś, ale też dlatego też się nazwa Apator legislacja kultury i utylizacją życia społecznego czy już kończymy cześć mamy broń Boże, jeżeli nie to ja bym chciała 1 jedno jeszcze rzecz zwrócić uwagę, że ta depresja czy melancholia jest często łączą nałożenie depresja sama może bardziej melancholia nie jest często łączona z ludźmi wybitnymi i w wielu tekstach jak pan czyta czy ustaje rolna czy w niczym nawet Ujazd u nas deszczem współczesnego nam kolegi prawda nigdy nie wymienia się ludzi, którzy poważnie cierpieli na depresję, o których wiemy tylko, tyle że byli sławni, żeby inni wielcy proszę popatrzeć Churchill Winston Churchill stany głębokiej depresji spotykały go często nazywał to się tylko o tym w swoich Stanach mówią, że go czarny pies wręczyć mandat Piłsudski cierpiał na depresję no, więc gdy, więc nie mówiąc już Colin Kol 1 golu Roosevelt jest, więc do ludzi, którzy dużo polityków z wybitnymi politykami mieli stany depresyjne tak uciążliwe, że wycofywali się wyżyć z życia politycznego, a także z życia społecznego no ale nie tylko polityków prof. Zofia Rosińska jest państwa gościem za chwilę skrót informacji TOK FM i wracamy do rozmowy na 241 godzina filozofów prezes Zofia Rosińska cały czas w studiu raz jeszcze dzień dobry los jeszcze dzień dobry bardzo ciekawe jest sobą mówimy tutaj w różnych modelach postrzegania depresji melancholii zastanawiam się na najlepsze są wymienne pojęcia my dla są tu jakieś różnice znaczenia tych terminów, ale ciekawe jest to, że właściwie dzisiaj po takim okresie, który gdzieś tam zaczął się w drugiej połowie lat osiemdziesiątych w momencie, kiedy na rynek wprowadzono proza jak, który był ogromną rewolucją w leczeniu depresji właśnie takim właściwie nie na początku wydawało się kamieniem filozoficznym psychiatrii oto znaleziono Oleg, który wreszcie na w sposób niezwykle skuteczny radzi sobie z tym problemem pozwala też na to ze względu na znikomą liczbę objawów ubocznych, żeby właśnie to leczenie nie odbywał w zakładach zamkniętych tylko ludzie mogli spokojnie funkcjonować poza właśnie zakładami leczniczymi, że oto właśnie jedno ten cały problem związany z narastającą epidemią depresji w kulturze zachodniej został rozwiązany potem się okazało, że po pierwsze, ta skuteczność nie jest taka wysoka jak się wydawało, że są rozliczne inne objawy uboczne, które może nie są tak dotkliwe jak tych wcześniejszych leków, ale też bardzo problematyczne i właśnie to taki moment, kiedy ta Prometeusz ska nadzieja psychiatrii, która właśnie już zdefiniowała też zaburzenia psychiczne jako wynikające wyłącznie z biologicznego podłoża zresztą do tej pory taki paradygmat bio logistyczne w psychiatrii jest silnie na długości jest tym najważniejszym paradygmatem w oparciu, o który się tworzy także również te klasyfikacje, ale że właściwie dzisiaj po tym, Kola się nie nazwałbym to jednak to taki Prometeusz Skiby logistycznej wizji, ale dzisiaj bardzo wielu takich jak najbardziej empirycznie usposobionych akademickich psychologów krytykuje ten medyczny model ten model, który mówi melancholia depresja to są choroby tak jak Gryfa mamy na to leki trzeba brać leki wtedy to wszystko przejdzie ona, że tacy psychologowie jak trotyl Donatan Rotten bark to jest ewolucyjny psycholog amerykański niedawno książka po polsku ukazała otchłań ewolucyjne źródła epidemii depresji, który w ogóle mówić należy o odejściu tego medycznego sposobu myślenia depresja nie jest chorobą co nie znaczy, że nie niesie za sobą cierpienia rzecz jasna, ale choroba w takim medycznym staje się nie jest jest pewną złożoną skomplikowaną reakcją naszych organizmów na sytuację, w której się kulturowo znaleźliśmy Amato duży związek także z tym w jaki sposób oczywiście nasze organizmy są można powiedzieć zaprojektowane przez ewolucję, a są krótko mówiąc tak zaprojektowane, że w dzisiejszym świecie sobie nie radzą, gdy zorientują się tracą punkty orientacyjne i uproszczenia właśnie im się wyłącza motywacja do jakiegokolwiek działania to jest tak w Polsce też są koledzy, którzy tego Rotten bark jakoś tak noży szanują bardzo i i nawet na starają się tak samo myśleć i jak tak nie myślę ja myślę, że zarówno ta biologiczna psychiatria i taka społeczna psychiatria to są wszystko mit 1 przysłania nie ma tak nigdy nie jest tak z człowiekiem, że człowiek tylko jest zależny od 1 elementu człowiek to jest ciało człowiek jest psychika człowiek to jest kultura zapanują mantrę nie ma człowieka bez kultury i człowiek to są to jest również życie duchowe, więc przekonanie, że tylko kultura i tylko społeczeństwo i relacje społeczne są źródłem naszych chorób wydaje mi się właśnie takim mitem 1 przysłania to wydatek, a psychiatria to była taka anty psychiatria, ale teraz jest format psychiatrii, która podkreśla wielość czynników, które wpływają na nasze życie wewnętrzne, ale nie unikają ani lekarze nadziei ani ani oni ani leków ani nie unikają tego, że środowisko także współ kształtuje to jak my się czujemy w jakim nastroju jesteśmy także torze to przychodzi właśnie od Saturna, więc we want to unikajmy tego 1 przesłania, bo to jest albo biologiczne albo polityczno-społeczne człowiek jest jedynym ich drugim i trzecim jesteśmy pewną całością i jeszcze jedno na jedno chce zwrócić uwagę, bo mówiliśmy sobie nie o tym, że smutek, że cierpienie wszystko to prawda nadzieja to jest utrata nadziei człowiek, który cierpi na depresję to jest brak nadziei i tak jak staje on pisał mści się absolutnie zgadzam nawet go zacytuję brak nadziei bardziej łamie dłuższe niż ból i czy to jest to, że ja widzę czarno ja widzę ściany i nie ma możliwości nie ma tych możliwości, ale to już jest depresja prawda, bo melancholii, który nie podejmuje decyzji dlatego, że ma za wiele możliwości możliwości, a jeszcze nie jest depresja, ale może jest taki to jest jeszcze asumpt do owej rozmowy o tym w jaki sposób doświadczenie melancholii mieści się albo nie mieścił we współczesnej kulturze na rozmawialiśmy poza anteną o książce Alana Moore wice liderom Małek winda do lasu osad nas utrata smutku oni twierdzą, że właśnie zdechła kultura na doświadczenie melancholii nie zostawia miejsca, że jest właśnie niejako maniakalną zgadza się to jest mit 1 przysłania albo jedziemy z biologii albo idziemy w społeczności no właśnie, ale tutaj tego nie chcemy waży ale bo to jest kwestia związana czy to co się wiąże z tym co pani mówiła tej nadziei to w jakim sensie być może nadzieja działa także odwrotnie to znaczy nie tylko jest czymś co daje jakiś oddech możliwość działania co właśnie wyprowadza z tej nic z tego bardzo ciemnego na doświadczenia tylko sama może być czymś co jest to doświadczenie spędza wtedy na przód, kiedy w bar nie rozumiem tego no choćby taki sposób jak to moim zdaniem we współczesnej kulturze bardzo się nie jest obecne, że wytwarza się na cały szereg rozmaitych oczekiwań np. albo nadziei na to, że w jakiś określony sposób nasze życie powinno wyglądać albo, że wyglądać będzie i zderzenie z rzeczywistością, kiedy okazuje się, że tak to się nie stanie może być bardzo bolesne często w tym co w Eurazji utrzymujecie melancholii nas pogrąża jest właśnie pewna idealna wizja tego jak być powinno, a nie jest, bo tak tak może być, ale to nie jest utrata nadziei to, że mamy jakiś złodziejaszek trzeba ją stracić, żeby nie jest obecnie wyraźnie stracił ja nie chcę tracić nie chce, żeby ktokolwiek traci, ale może tak jest w niemal tak nadzieja jest strasznie ważna panie redaktorze beznadziei to jest koniec świata wtedy, dlaczego no, bo tak jest, bo nadzieja jest wyraźnie ważne dla naszego życia to, że coś nam się nie uda czy mamy jakieś potknięcia to nie szkodzi od tego wstęp potem wstajemy podnosiły się nie zawsze no właśnie, ale dla, iż mamy nadzieję zawsze wtedy, kiedy tracimy nadzieję to jest nie zawsze tanie, ale jest także nie każda choroba kończy się wyzdrowienie niech każda doświadczenie zła kończy się czymś dobrym winem jest, owszem, czasami nadzieje z tym co nas w gruncie rzeczy odrywa od sytuacji niektóre jest też inne to będą inne doświadczenia, ale nie będzie, choć coś będzie zawsze nie można powiedzieć, że jest koniec nadziei to jest koniec świata ciekawe, że to taka emocjonalna reakcja realia są bardzo emocjonalna reakcja nie ukrywa jej wcale po prostu wie może bardziej problematyczne stosunek do nadziei uważam, że bardzo często bywa czymś co właśnie wpędza nas w stan działalność humanitarną i nadzieje z oczekiwaniami z jakimiś planami z jakimiś niż jest nadzieja ten w ogóle coś co jest postawa życiowa to jest coś tu musimy ją mieć oczekiwania są różne plany są różne gasił dają Rosji nie udają, ale niesie jednak mieć nadzieję uwagę na to, że nadzieje jest czymś co przenosi mnie z tej sytuacji, w której jestem w stronę jakiś Imagine aktywnej sytuacji zarejestrowanej na nią niż rok ofensywną, ale nie widzę, dokąd proszek do swych ideowych opisać to w SDE prowadzę zły nastrój anty nadziei nie chce tego tolerować tego wystąpienia jak i zwolennik Marsylia w Chile, gdzie zamierza pan w takim razie, bo jest znajdzie coś takiego co nas wyprowadza z tej sytuacji, w której jest ja nie widzę wtedy szczegółowo tej sytuacji, w której jestem teraz niejako zamykam oczy na to co teraz jest i projektuje jakież to co być powinna albo co może będzie, ale tego jeszcze nie ma może wtedy się właśnie zamykamy na to co jest dookoła było trochę się zamknąć na to co jest dookoła melancholii żyje w transcendencji w świecie jest, że te bowiem trochę przekraczającym to co jest to jest on melancholijna postawy zgadza się, ale proszę nie lekceważyć inaczej panie redaktorze to strasznie ważny strasznie ważne nie lekceważmy też melancholii melancholia też jest z jakimiś sensie doświadczeniem, które może być ważne i może być inny wzbogacające natomiast dbać o mieście o 1 rzeczy, które wydają się istotna w tym negatywnym stosunku współczesnej kultury do melancholii właśnie czy do depresji Otóż i to się w jakimś sensie łączy też z tym co wprost pisało melancholii szukająca komponenty moralnej czy etycznej w doświadczenie melancholii właśnie Otóż, gdy przyjrzymy się temu w jaki sposób to doświadczenie na przód funkcjonuje w obrębie kultury chrześcijańskiej czy chrześcijaństwa to zobaczymy, że bardzo wcześnie, bo gdzieś tak mi już od czwartego wieku mniej więcej pojawia się taka kategoria na władzę doczesną wcześniej już obecna, ale w czwartym wieku uzyskuje taką chyba najpełniejszą teologicznie artykulację w pismach Nowak już raz ponczu, w których sporo miejsca poświęca grze chowie absencji właśnie, a Cedyni stanowi w osadzie pokrewne mu oczywiście to samemu z doświadczeniem melancholii stanowi wywoływane mu przez jak powiada Nowak już demona południa, dlatego że zazwyczaj dotykamy mnichów o walce media w krew o no tak w okolicach południa właśnie, kiedy jest najgoręcej to egipskich mnichów znowu zwłaszcza, ale on o tym pisze właśnie jako czymś co jest w istocie efektem działania czynników demonicznych co jest czymś grzesznym właśnie, bo grzech władz Cedyni tam mowa jest bardzo silnie wypierane doświadczenie w obrębie tej perspektywy właśnie, bo ono rzecz jasna sprzeciwia się wspaniałą ości dzieła Stwórcy to znaczy człowiek w Arce Edi pogrążony w melancholii jakimś sensie neguje boską doskonałość neguje boską wspaniałość, a więc grzeszy właśnie no bo co ty facet jak właściwie, a celibat jest melancholia, która ogarnia ludzi, którzy są w zakonach to znaczy jest to osłabienie siły modlitewnej prawda i osłabienie ich zniechęcenie do modlitwy i można powiedzieć, że również zniechęcenie no do Boga w tym stanie święta Teresa doktor kościoła bardzo walczyła za Sergio i jej udzieli jej zaleceniem było mu dzisiaj Pracuj praca miała być tym elementem, który no, a w miałby wyzwalać nas Jacek Idzi, a to nie zawsze się udawało natomiast to, że w wyborze troszkę w opozycji do trojga i trochę Bob Ka nowości do trojga zostałby tutaj Hildegard i pozwoli pan żyje się do tego autora teraz odniosę on też uważał, że to jest grzeczność, ale nie facet, ale melancholia melancholia jest grzechem co pisał Hildegarda 19 wieku jest to histeria ducha jej źródła tkwią wżyciu duchowym człowieka obecność duchowego czynnika w melancholii dostrzegana jest wielu jej charakterystykach myśmy o tym nie wspomnieli, a warto jednak o tym, wspomnieć, bo nawet staje Iran prawda, który był 1 z pierwszych, który opisał swoje doświadczenie bardzo dziwna książka nawiasem mówiąc moim zdaniem ta książka stoi Roman dla tych ludzi na ciemność widoma tak się to książka Mazurowi z bojaźnią po angielsku gada jak widać dziwne, ale Neuer ja w ogóle jestem wielkim wielbicielem mój mąż wstaje rano na moich ulubionych pisarzy m. in. dlatego że jakiś niezwykły zmysł psychologiczny miał ten człowiek nie jest z poziomu wglądu w rozmaite mechanizmy zwalczać ciemne mechanizmy dla innych działań niemieckiego bardzo smuci mnie to właśnie jest niezwykła właśnie, dlatego że byłby on CON te swoje doświadcza swojej doświadczenie depresji opisuje, jakby to była grypa to znaczy definiuje jednak, że tutaj nagle coś takiego wszyscy jakby on jest zewnętrzne wobec niego hotelarzom jest czasem on jest artystą na tym polega właśnie ten styk melancholii ilu, ale to nie jest górniczych, gdzie i ją omijać widz może przyglądać się temu co się w nim dzieje, ale nie o to mi chodzi, że to jest tak opisane, że na oczy to nie jest w sposób świadomy opisane on nie powiada doświadczenie melancholii było dla mnie zewnętrzne właściwie nie postrzegałem tego jako coś co ze mną jest związane tylko pisze o tym w sposób tak w jakimś sensie płaski beznamiętne, że to jest zaskakujące dla dobrych chęci tak piszą przeczytać palącymi studentka napisała proszę bardzo zarośnięte czy jest przyniosłem ze sobą no może nie przyniosła tego akurat, ale wróćmy do gwiazdora dlatego, że to jest bardzo często sam salon pisze tak czułem się osłabiony i kruchy coś w tym dziwnego Jon wyraźnie podkreśla, że on wolał, żeby ta depresja, która wpływa również do atakowała również jego ciało była chorobą cielesną on nie chciał się zgodzić na to, że to jest choroba duchowa to jest bardzo ciekawi mnie to uderzyło u niego on znakomicie to pisze znakomicie pisze brak nadziei i bardziej łamie dłuższe niż ból cytowałem to przed chwilą, ale dajmy się to strasznie ważne nadszedł sztorm zwrotności co go wyzwoliło, że nie popełnił samobójstwo, bo to bardzo często kończy się samobójstwem, ale on był on miał sukces sukces rodzinę zamożność wszystko co mógł mieć co chciał szczegół był dumny i razem jest partia zaczęła się w dniu, w którym odbierał nagrodę włażą w kwestii za dar nieosiągalny Żuka tak zgadza się co go wyzwoliło Altera w sądzie Brahmsa prof. Zofia Rosińska bardzo dziękuję również dziękuję też państwo kończymy godzinę filozofów jeszcze z MON Tomasz Stawiszyński Małgorzata Wólczyńska tę audycję przygotowała i wydała zrealizował Karol Kowalewicz, a my się słyszymy we wtorek 14 i 40 do usłyszenia i miłe nie dzielić Zwiń «

Czy we współczesnej kulturze jest miejsce na doświadczenie melancholii? Mówi prof. Zofia Rosińska

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: GODZINA FILOZOFÓW

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 05:00

Najnowsze Podcasty

Simona - postać niezwykła. Rozmowa z reżyserką filmu o Simonie Kossak

Życie to za mało. Reportaże o stracie i poszukiwaniu nadziei

Poszukaj siebie na tym zdjęciu - o filmie ''W ciemności''

Edyta Bartosiewicz: Po raz pierwszy czuję swoją wartość

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL