Ilona Wiśniewska o swojej książce "Hen"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Radia TOK FM słuchamy Radia TOK FM nie przyszedł czas na program między stronami, czyli na rozmowę o książkach z ludźmi, którzy te książki piszą między stronami książki w domyśle i kolejna książka w naszym programie w RN na północ Norwegii autorka pani Ilona Wiśniewska w naszym studiu dobry wieczór dobry wieczór panie z reportażystą fotografką, a inni to już jest pani druga książka, która dotyczy Norwegii, aczkolwiek jeszcze przed rozpoczęciem naszej rozmowy Rozwiń » pani pocznie taką uwagę, którym się bardzo podoba dlatego upublicznienie, że to książka, której dziś mamy rozmawiać Henryk na północ Norwegii jest książka o północy Norwegii mało tego bardzo konkretnych miejscach na północ Norwegii kraju, który jest duży skomplikowany różnorodny i to miejsce łączy te miejsca, które pani opisuje nasz czytelnik, który sięgnie po książkę o niej nie jest problemem ich lokalizacja, dlatego że jest mapa, ale czemu tak zapytać co to jest ten Henry po polsku to jest bardzo daleko zazwyczaj u nas mówi Han Han daleko, a ty jesteś słowo, które w norweskim dodaje się na końcu pytania o kierunek można zapytać kogoś, gdzie idziesz Han i Job Cohen w norweskim to może być zarówno daleko jak blisko padł taki tytuł książki było tez daleko z naszego punktu widzenia to Północna Norwegia mają opisuje w sumie takie mechanizmy, które są obecne wszędzie pisze pani książka białe zimna ostatniej Spitsbergen gole to książka, która by ktoś mu opisuje rzeczywistość jeszcze bardziej na północ w 1000 km na północy szczytach także ta książka z południa na dobrą sprawę jak to się stało, że pani zaczęła opisywać właśnie te miejsca ja zaczęłam jeździć do północnej Norwegii Vuelta, a w 2009 roku, bo to pierwsze Rosji i rozmowę z ludźmi poznać tych ludzi z poznałam też History to mnie w poruszało to co mówią to były historie zupełnie nieznane w Polsce n p . to, że północne Norwegia była spalona, że tam były górą były problemy między ludnością rdzenną, a Norwegami są takie rzeczy, o których nie wiemy, a przez to, że tak dużo Polaków w Norwegii Nowak jest taka dosyć popularna kierunek wycieczek tak bardzo chciał ten obraz rozszerzyć to taka odmowa w wielu wywiadach zauważyłem wspominał o tym, że ciasto pani może rozmontować te miasta rok po jeziorze, które po podziale i północ Norwegii Finlandii została spalona, więc stereotyp jest inny Norwegia to był kraje satelickie wobec Hitlera Kisling, a premier rządu norweskiego wręczyć takim synonimem właśnie kolaboracji, a pani mówić o innej rzeczywistości można przypomnieć co tak naprawdę się zdarzyło w wtedy firma w czterdziestym czwartym roku Niemcy spalili wszystkie zabudowania z wyjątkiem iluś tam kilku wszystkie zabudowania, które człowiek tam kiedykolwiek postawię, ponieważ niemieckie wojska wycofujące się nie chciał zastosował taktykę spalonej ziemi jest powód nie min po bóżnicy miał zostać dla Rosjan, którzy szli od Wschodu i w takim razie jak ludzie, którzy tam mieszkali rodzice także ludzie byli przymusowo ewakuowani ze statkami na inne drzwi do innej części północnej Norwegii albo na południe, ale też duża grupa kilkadziesiąt tysięcy zostało we w jaskiniach gdzieś pod przewróconym łodziami lekkich drewnianych schodkach oni chcieli stamtąd wyjeżdżać na północy Norwegii nie wiem czy w całej Norwegii, ale na północ Norwegii bardzo ważny to, skąd pochodzi ludzie są bardzo przywiązani do miejsca, z którego pochodzą, więc oni chcieli się ewakuować, dlatego że oni byli dosyć, bo nie było najlepiej przyjmowani przez południowych Norwegów i byli trochę tak jest tak, że norweskich źródłach, że się, że oni byli uchodźcami we własnym kraju nie chcieli po prostu ochotę na NATO głównie się ewakuować, więc alternatywą dla nich było właśnie zostanie gdzieś w tej przestrzeni już nie domów w swoich domach zostały spalone ale, ale jakiś innych zabudowań czy w jaskini często jak to funkcji to wydarzenie jak funkcjonuje dziś pamięć jak oni o tym, mówią w oni o tym, mówią bardzo, że w domu mówi się o spaleniu oni o wojnie spalenie się mówić o tak, by tak dużej litery to jest najważniejsze to co wydarzyło się właśnie podczas drugiej wojny i dorośli Norwegowie teraz mówią, że wtedy jako dzieci zaraz po wojnie nie mogli słuchać o tym, spaleniu, bo to było budynków to wujek życie było przed spaleniem po spaleniu z 1 strony infrastruktura ktoś może pomyśleć, ale z drugiej strony aż infrastruktura, bo jak rozumiem warunki meteorologiczne są takie, że to jest niewyobrażalne, żeby przy w tych temperaturach w takim klimacie funkcjonować przy spalonym budynku w tej i wtedy w tym własny pokój 40 czwartym roku była łagodna zima mokra jesień zima i dlatego ci ludzie przetrwali o Bytom potem gruźlica zebrała żniwo, bo rzeczywiście po już po po wyzwoleniu bardzo dużo Norwegów umierało, ale jednak oni mogli przetrwać przez to, że właśnie nie było nie było zimno, a też ukrywając się dłużnik mógł znać mówi się lepiej ukryć przez to, że nie było dużo śniegu nie było żadnych prac w handel własną opowiada, kiedy w radiu TOK FM podczas 1 z wywiadów, że w samo będąc północ odczuła jako dziecko w pewien rodzaj językowe dyskryminacji, kiedy mówiła z wyraźnym to był wyraźny dialekt północny, ale do nas na południe z rodziną, bo nie została obsłużona sklep jako dziecko na to zapamiętała w to są takie sytuacje ciasteczek to jest coś co ja podaję taki przykład mówili działo Norweg z północy, że on się, że od północy Norwegowie bardzo się cieszyli, kiedy do Oslo zaczęli napływać Pakistańczycy, bo wtedy zajęli ich miejsce na najniższym szczeblu drabiny społecznej w tym się wydaje to znaczy, że jest to dobry przykład w szpitalach to, iż konstytuuje jakimś pozytywnym sensie też czy tylko kwestią jest czy też tylko kwestia świadomości prawnej dyskryminacji poczucia bycia odsetki gorszym czy czytaj też mają to odrębne się kozą też jest powodem do do myślenia o sobie lepiej może dziś południa te są źle postrzegani przez tych spółek oczywiście tak tak jakby to za 2 strony ludzie z południa krzyczą, bo się obnoszą z ze swoim bogactwem, bo albo ustalają zupełnie inne zasady niższy niż na północy do rzek to się podoba, że przyciąga też nie lubi ludzi, którzy w chętnych, że w sytuacjach jest bardzo ważne na północy Rosji bardzo ważne żeby, żeby nie krzyczeć na nią swój temat za dużo, żeby nie da, żeby nie mówić za dużo, bo to jest bardzo źle postrzegana i ratować południowi Norwegowie nie są one najlepiej widziani na północ zaraz zaraz czy to znaczy, że takim, gdyż takim kodzie zachowania jest to, żeby być po prostu małomównym 3 czy to nie wchodził w niezgodzie małomówność tylko chodzi o taką o taki umiar we wszystkim w dobrym, ale nie umierać z południa pewnie też twierdzą, że może, że zachowują umiar no to przecież po bo Norwegowie z południa będą się porównywali ze Szwedami każdy zawsze jest jakaś grupa, z których można porównać, która jest głośniejsze lub rufą właśnie bardziej umiarkowaną oczywiście można powiedzieć nie, tworząc nowego frontu walki były rozmontował taki stereotyp milczka z północy człowieka, który nie, w którym nie chce epatować, ale też nie okazuje emocji jak rozumiem, bo to gdzieś w stereotypie Skandynawowie trochę tak trochę tak, bo to ty jesteś my np. narzekamy albo nie marzy im pogoda nas zajmuje bardzo prawda tempo, bo pogoda jest, jaka jest tam nie prosił o pomoc tam jedynie materię takiego co jest tego tak tego życzę takiego bardzo emocjonalnego, bo upatrzyła sobie samemu poradzić nie ma co histeryzować jest także, że każdy jest zdany na siebie i grup bazują na 1 na własnym doświadczeniu i może przez to też ludzie są mniej, gdyby krzykliwi jaz tak, by dowiedziała się tak zdarzyło się pani takie sytuacje, że pani kogoś proszą o pomoc jak wyglądało to już wiem, że nie prosić o tym, pomóc w jedno 1 pomoc, jaką Eli z jakich skorzystało kiedykolwiek Toborek zatonęła Łódź, na której było to wtedy trzeba było rzeczywiście poprosić o pomoc, ale nigdy przy odśnieżaniu i stąd śniegu nigdy przy tym jak gdzie samochód wpadnie do rowu nie robi się tego co poradzić samemu, płacąc za historia z tą Łodzią, a zwłaszcza z prośbą o północy zatonęła Łódź, która był sztorm, ale urzędnicy jest to w latach dla większości osób, które teraz państwo mają szlifować zatonęła Łódź daleko na północnym się nie stało być może kwestia, bo tak jest dziś w bankach takich jak nie ma co prosić o pomoc do nic wielkiego się nie stało ten koszmar lat minęło też możemy do tego rodzaju wzdycha z 7, kiedy myślę też o o bohaterach pani książki i to taką rzeczywistością, która pani opisuje jako pewne tło, ale punkty wpływ na oczyszczanie wszystkich to jest swoisty kryzys rozpad czegoś jakież było tętniącą życiem miejscowością domy opuszczone domy, które powoli Morusa, ale też o wilgoci, że euro w naj naj le Thomas związek z takim pytaniem jak to powiedzieć, ale z takim jakimś nowoczesnym kapitalizmem, który mówi wszyscy być może w dużych miastach, a nie jakiś mały rybacki miejscowości, gdzie być może kiedyś prawda były przetwórnie ryb i to działa, ale teraz się już nie opłaca w Rosji w trosce o to właśnie nią płacą albo się ryby inaczej oprawę, gdyż oprawiona lądzie do tego są całe zaplecze na lądzie, bo potrzebna teraz już nie jest za domy są takim Raymond domen one przypominają o tym jak to kiedyś było, że tam było o wiele więcej ludzi, ale oczywiście ludzie wyjeżdżają na południe młodzi wyjeżdżają, bo nikt jak się nie pójdzie może nie mając 15 lat ktoś już nie duszy tego nie robi to się jedzie gdzieś indziej zdolnej do dowodu większych miast tych w dużych miast Norwegii także go na dobrą sprawę też nie ma prawda to są zupełnie inne zagrożenie już niż u nas dzieje podróżując po północy no może takie właśnie wrażenie, że ten film umiera podobnie spotykała bardzo często starych ludzi, którzy mieszkają w dużych domach, do których ich dzieci nie wróciłem, bo 1 z bohaterów książki rośnie też zbudował dom zbudował kioski i myślał, że jedno z jego pięciorga dzieci i gram, chociaż jedno z nich przejmie nikt nie chciał wrócić z deski i historia bardzo typowa dlatego dla tej części Norwegii, że właśnie, że odbudowywano ten film aż po spaleniu orzekł, że budowana jakość infrastruktury, ale potem ludzie wyjechali ludzie jak to widzą ci, którzy zostali oni Prostoz zgadzają się na to, że tak świat wygląda czym liczą na to, że na dobrze mieliśmy spalenie odkryło tragicznym traumatyczne wydarzenie nie później się podnieśliśmy to być może teraz też mamy chwilowe kryzysy później wróci życie wraca pod różnymi różnymi innymi postaciami woda to przetwórstwo ryb już nigdy nie będzie tak jak było, kiedy sale, ale też ich przyjeżdżają ludzie tam dużo Polaków, którzy pracują w właśnie w nas na różnych stanowiskach ostatnio nawet norweskiej prasie było artykułu o 1 z gminą, której nie wspominał w książce Altus gmina, która przetrwała tylko, dlatego że przyjechali tam Polacy Litwini w bojowego zresztą nie było to przyjechali cudzoziemcy którzy, którzy pracują tam ciężko pracują za mniejsze pieniądze w Monachium polskie warunki tej tak dobrane nie wiem czy to jest dalej także, że zarabia się mało nie wiem jak wyglądałby wykona płatności w tym z wf w przemyśle Rybnym w atakach na ciekawe jak się w takim razie aklimatyzują kulturowo ludzie, którzy tam lądują skoro pani mu powiedział parę minut temu, że dla mieszkańców ku Fin Marcus bardzo ważne to ten tytuł to miejsce, z którego pochodzą z naszych pochodzą moi przodkowie w ciekawy jak następuje wejście osób przy mnie mówi z innej kultury chociażby z innego kraju, ale mieszkańcy Fin Marcus są bardzo otwarci oni są też być jest też uwarunkowane historycznie, bo są bardzo ciekawi innych ludzi innych ludzi było to zawsze przypływały statki jest cel z innych części Europy i to jest też Pograniczny teren więcej zawsze byli bardzo otwarci na inność jest nam kilkoro Polaków, która już, którzy mieszkają w w północnej Norwegii niż do sza klimaty z UJ to zależy od Polaków co przyjazny, bo zależy czy się nauczą języka szybko i jak będzie jak ich proces socjalizacji będzie postępował byłoby jest też dużo ludzi, którzy przyjeżdżają zostają we własnych domach, że tylko pracują, a nie jest oni chcą być częścią społeczności wróćmy, więc bardzo się z dobrze przyjmowany na północy pani książce, przywołując słuchacza, że mówimy o książce Henry na północ Norwegii znajdują się zdjęcia pani autorstwa to co przede wszystkim zaskakujący zdjęciach to nawet tam, gdzie widać krajobraz i nigdzie nie ma drzew to w ogóle nie ma drzew są jakieś takie, w jakich zaułkach takie posadzone ród ludzką ręką, ale jest takich nas naturalnie rosnących nie ma, bo to miała pani problemu z tym, że to nie jest problem jeśli się żyje w w okolicy zupełnie bez żadnych nie ma nie ma lasu albo nie wiem, gdzie jest najbliższy rok pewnie pan to z dnia przekazania 200 km stamtąd jest laser nie jest tak na południe trochę, by pojechać taksy nie wolno z 50 km już na południe już, że już zaczną drzewa, ale dywany mieszkałam przez 6 lat na Spitsbergenie, gdzie niemal w Gdyni rośnie, nic więc rektorzy nie rosną drzewa w północnej Norwegii nikt nie zajmowało nawet lubią dołożył mu sprzyjała fotografowaniu więcej widać krajobraz jest bardziej rozległy nie nie przeszkadza zupełnie cicho jest do drzewa szumią, a tam cisza na nie mieć 60 w trakcie lektury pani śląskim miał takie wrażenie, że w salach są fragmenty, kiedy zrywa się huraganowy wiatr czy cały dom pracuje słuchać po prostu Belki każdą belkę w domu Otóż dlatego kiedy jest cisza to się do odrzucenia musi zatem tego tak nagle wiatr potrafią pomagać rzeczywiście były potężne i stąd też do więzienia się biorą, o których pani pisze, że od czasu do czasu właśnie jakaś tajemnicza siła zatapia w rybaków walut powoduje, że kogoś wpychano może czasem z kominka coś tam jakiś straszny potwór w usta, gdy drogę taki potwór, który maluch ma on jest różny ilustrowany z PRL w getcie przedstawieniach także na wkład jest takie noże, a jest tak duży, że wystawia tylko rentę od ręki się statki od wyboru odbijają gdzieś schować rękę nie wiadomo co się stało to interesujące dom w pani stanie się coś co bardzo wiele pisze pani sama zresztą rozmawia z bohaterami, którzy są bardzo ważni dla Samów nie tylko, choć miała artystkę wokalistkę, ale również o osobę, do której chciałem za moment wrócić, ale w Warszawie w liście w ubiegłym roku było czy to już w tym roku w muzeum Etnograficznym wystawa tak czy Dream to fragmenty książki moje dane jest niesamowite, że są wymiany sama mi to co nie mówią i nie wiedziałem czym to jest to co i oni wierzą oni pokazują jak pokazują bajki czy wciąż wierzą w taki jest takie historie dziwne jest gwarantem taki passus, o ile w 1 wsi mieszkał człowiek, który w czasach wielkiego głodu jak swoje dziecko, więc społeczność zdecydowała się go wysłać do Turcji, gdzie żyją w czołówce, bo tam się, bo to można już dzieci krokach jak dorosła osoba filmów niż w tym, że są tak są 2 opcje albo wyrzekać przetworzona baśni jak u nas smoku wawelskim albo autentycznie ktoś ma taką wizję świata, że jeszcze przed chwilą minie 100 lat temu zdarzyło się straszna sytuacja tak jak już kanibalizmu, ale odesłali go właśnie inwestorzy prośby o miejsce do Turcji niechęcią do z konstytucją w grafice emulsji no ale to, ale mam pytanie banalne takie paradoksalne niezrozumiałe absurdalne rzeczy Samowi mogą mówić w to wierzyć no i nie opowiadali mi takie historie o wierze bardzo w to, że nie mają się na kontach z naturą i że potrafią uzdrawiać rzucać klątwy i t d. właśnie orzekł, że potrafią w zareagować na wieży ktoś na co zasłużył Toronto pod powinien dostać nagrodę albo kary to bardzo wierzyli oni mają szamanów w dalszym ciągu, o których się nie mówili, że publicznie, bo albo wołową ich działalność przez lata była zakazana przez przez państwo wezwie jest także to ja po prostu wierzy w to, że się mieszka w takim regionie w taki, że w takim krajobrazie, w którym się jest kompletnie zależnym od natury to trzeba coś więcej umieć wiedzieć trzeba mieć kontakt z naturą, żeby przeżyć sam tak oni też mówią o tym, więc ty taki bardzo silny kontakt z naturą w 2 tak, ale on on nie jest w kontaktach tylko właśnie takim radykalnym nie jest pragmatyczna sztuka przetrwania ciężkich warunkach jest, więc wysoki taki obraz świata dziś chyba życie się bardziej rozgrywana na taki fragment przyrody, które my w Europie już uważamy, że nie są używane są tu są tylko kamienie są tylko jakiś dom to jeszcze jest upomnienie są jeszcze mają jeszcze taką większą moc zawsze zostawia pod kamieniami fragmenty gry fragmenty skór bodajże reniferów, więc stoi drzewo rośnie tak jak było, bo państwo norweskie przez wiele lat ruch dbało o to żeby, żeby tej mierze nie było no właśnie zaczęliśmy rozmawiać to faktu dyskryminacji wobec Norwegów z pomocy jeśli znaleźli się na południu to teraz powiedzmy o prawdziwych dyskryminacji, czyli Osama, w czym jak rozum, kiedy pani się zjawiła się na północ Norwegii to sama wiem co to to już był uznany fragment tak czy życzyć ci etniczni pierwotni mieszkańcy to już jest polityczna poprawność wymaga, żeby tak o nich mówić tak tak i to już od wielu lat to nam to nie zdarzyło w ostatnich 10 latach, tyle że w wydajny, że to jeszcze wymaga od g 1 pokolenia może jeszcze w jeszcze wielu lat żeby, żeby już ci ludzie, którzy pamiętają o nowelizację, żeby oni już 3, żeby już te historie były martwe prawda, żeby już inna historia budowały hamulec Norweg nowelizacja co panią minister ten proces wyglądał on dokonał także Norwegowie budowali Inter szkoły z internautami, których te, których szczątki dzieci były odcinano swojej kultury ich uczono tego samego, czego uczono dzieci w Oslo przykręcone nie miał 2 punktów odniesienia, bo bronienie dług tracił kontakt z tym co było fragmentem ich, że ich rzeczywistości ów były zmuszone do mówienia po norwesku nie mogły nawet w czasie wolnym mówi się w swoim języku nauczyciele, którzy byli przesyłanie takich szkół pochodzili z południa i czasami w ogóle nawet nie wiedzieli, że tam się mówi winnym języku Nowak jest naprawdę długi, grając w Donbasie dobrze pokazuje, że jeżeli nauczyciel nie miej świadomość, że rzezie, że dzieci i mówią w ogóle w innym języku i to coś jest to trwało jeszcze długo po wojnie, więc można jeszcze teraz rozmowy z ludźmi, którzy w tych internatach spędzili dzieciństwo co są to sól w trudne historie, więc sam mówię w latach osiemdziesiątych protestowali bardzo przeciwko budowie tamy na rzece, która jest kluczowa dla ich przemieszczania się z reniferami i jest pewien sposób zwyciężali właśnie w taki, że zostali dostrzeżeni, że tarasy funkcjonuje samodzielnie, czyli takich organ doradczy przy parlamencie norweskim, który nie ma mocy decyzyjnej, ale ma moc doradczą ilu jest g o to tego, iż nie można stwierdzić ilu jest sam Boni są Rosjanie w 4 krajach jeszcze w Finlandii Szwecji i Rosji, a też nim człowiek z kryterium zastosować właśnie, kto jest sama prawda czy z muszą być rodzice sama mi jak to w Rosji prywatyzowano to pytanie na północy nigdy nie zostałam w odpowiedzi Jasnej, więc nie mam też, ale teraz jak rozumiem w Norwegii dzieci się uczą, że samo to jest po prostu ten lot, który był tam na północy zawsze tak, że to jest w pewnym sensie rondach i nie uczą się uczą Sasal lśni aż tak bardzo, bo to jest w to tak jak w Południowej Norwegii przez lata nie uczono się w ogóle spaleniu północnej cha w Norwegii, więc nie wiem ile to jest ważny temat w programie realny wpły w nauczania lub w przebraniu w zapytać o to poprosi, żeby pani opowiedziałem w tej historii, którą pani opisuje tak, że to jest fragmenty historii Gran zdjęcia Nila sądy leży na śniegu i nic nie czuje, mimo że przed chwilą wybuchu drżą mu rękę i rozsadziło oko w jest moc 20 marca 1982 roku w okolicy Alty Zachodu Fin Markus w co poza historię to jest historia sama nieraz sądy, które jest 1 z najbardziej znanych jej wojownik to nie jest dobre słowo aktywistów sami sanockich, który właśnie w trakcie tego do tej walki są już o realnie dopuszczenie do budowy tamy na rzece, o czym mówią już on w akcie desperacji stwierdził, że musi użyć metod, jakie takie, jakie używała Norwega, czyli siły i po prostu postanowił wysadzić most, który prowadził na budowę tej tamy i lot zrozumiał takich ładunek wybuchowy, który by drewnianego mostu nie wysadził, a tym bardziej, że betonowego albo prostą, bo tam w procesie basie zagra w zakładaniu tej bomby nastąpił nieplanowane wybuch jemu oraz w oderwał rękę i stracił oko już dalej aktywistą sam Simon oczywiście osadzony w więzieniu potem zbiegł do Kanady schronił się u tamtejszej ludności rdzennej i wrócił po 1 jest bardzo duży, jeżeli myśleć o kimś, kto jest bardzo krytyczny wobec sytuacji Samów w Norwegii też właśnie lasom zawsze zabiera głos w we wszystkich kwestiach uważa, że samo nie mają żadnego prawa to jest to jest mężczyzna, który twierdzi, że mają tylko prawo mówić we własnym języków oficjalnych sytuacjach i tylko nosić swoje tradycyjne stroje, a poza tym, że nie mają żadnych praw uzasadnia to przekonująco w czy sądzi pani, że to jest ważne czy to było ważne dla opinii publicznej w Norwegii, że z Ostrowa trochę dotyczyła ekologia oczami środowiska naturalnego obszarami krajobrazu ta sprawa tak, bo cały proces ten cały proces Samuel dowodzenia Samów do ich praw to był za i zaczął się właśnie od protestów ekologów o torze byli tam Samowi to była sprawa drugorzędna, więc te najbardziej jak to jest być na północ Norwegii i patrzeć na nasz kraj, który ma taką niesamowicie spektakularnie piękną przyrodę i zastanawiać się jak to jest w Polsce ze stosunkiem do przyrody dyskusjami polskiemu teraz przenieść tam nagrodę norweski, gdzie są podobieństwa, gdzie są różnice w ten zabytek czy w takim codziennym życiu w ogóle widać to znaczy Niemczyk Norweg z łapania za rękę podczas stanu nie segregowanie śmieci powie wypowiem formułkę segregujemy śmieci z tego względu, że to toi to w, a Polak złapany za rękę przy segregowaniu śmieci nie wiem po zaserwuje Antonioniego rynkach, a chętnych to nie jest tak mało ludzi tak dużo dużo przestrzeń rzeszy nigdy nie spotkałem z tym, żeby ktoś jakoś lubiłem ten, na które inni w oczy ciągle tę przyrodę jak silnym nie nadużywał nie był to podobno nie ma tu także ludzie żyją tą właśnie także, że jest sezon na ryby i wtedy się tych Theater ryby łowić, żeby nie łowi się za dużo, żeby nie przemówi dlatego Norwegia nie jest Unii Europejskiej, bo to jest główny powód był właśnie należy, bo na północy najbardziej protestowano przeciwko dołączeniu do Unii Europejskiej właśnie ze względu na to, że nie chciano, żeby ktoś z Brukseli w umówiły, kiedy można, jakie ryby łowić ile ich łowić chodzi o to, żeby nie przez Łowicz żeby, żeby już, żeby to przyroda została tak tak jak jest co znaczy oczywiście jest to bardzo duża presja w na wydobycie surowców, bo tam jest bardzo tu są duże złoża różnych surowców i to jest właśnie ten konflikt trochę z południa Norwegii jest sama mi, bo Samowi potrzebują dużo terenu, żeby przemieszczać się z reniferami, a każda nowa kopalnia czy każdy dom to tu już jest ograniczenie tych tez ograniczenie tych tych pól co to znaczy nowoczesność w tym kraju o tym jak pan widział w tej miejscowości rzecz nowoczesną to co to oznaczało w ba czasami czytając pani książkę więzienie żywą najświeższe rzeczy były ich z lat siedemdziesiątych na półkach możemy po prostu interesują takie rzeczowe lub tak jest i lubi stare rzeczy lub ze starymi ludźmi rozmawiać ci one wrzucono nominalne większymi nośnikami historii, więc do pytania do nowoczesności nie ma teraz dobra odpowiedź na ty z drugiej strony bohaterowie też za bardzo mówią o rzeczach ciekawych historycznie ważnych zdań, które miałoby związek z nowoczesnością, chyba że z drugiej strony zjawiają się nagle artyści, którzy z podupadającej miejscowości zacznę robić coś ciekawego atrakcyjnego coś co mogłoby być powodem przyjazdu tam turystów może to jest nowoczesność tak OTK z taką dużą dozą autoironii co jest bardzo ważne dla każdej rodziny tak, bo są bardzo autoironicznie LM i już mają świetne poczucie humoru właśnie głównie na swój temat takich właśnie często spotykam się właśnie z młodymi ludźmi, którzy mówią, że też nam brakuje kompetencji dotacje są trochę głupie, więc wydzwaniać k Lechia przyjeżdża ktoś z zewnątrz i ma jakiś pomysł, bo w katedrze autoironia czy oni to może tak jeśli niezrozumiały dla nas Słowian rodzaj szczerości może to co innego artysty bardzo fajne wonie są wodą brakuje luzu ojciec luz mają właśnie w takim w takim był bardzo bardzo szerokim spektrum projekt ale w jakim czasie nam brakuje luzu to fundusze AXA wspieramy straż na swój temat jesteśmy zadęcie często, więc myślę że, że tam to jest jakaś gra się tam podoba że, że jest, że śluz to jest po prostu, że takie warunki życia już 1 co pozostaje złość dobry humor jest tak ciężko najazd, a co to znaczy ciężko w tamtych warunkach jest ciemno zimno wieje jest praca na łodziach test jest jakiś koszmar zupełnie 2 rozmowy się z rybakami oni mówią, że najbardziej to co robią ich kręgosłup boli cały czas balansują ciałem, stojąc na łodziach dystorsję wypływa dziś na połowę w ciemnościach kompletnych tamten wiatr to potrafili prawdy Ukleja wszystko co w głodzie el twarze to test co naprawdę bardzo bardzo to przyjdą to pogoda jest z wiosną co tu przeżyć wg jakoś im zrozumieć, ale też ciekawa, ale to jak rozumiem ludzi, którzy w takich warunkach to powinni hodować sobie mamie, że pewnego dnia stąd wyjadę, a talibowie na początku drużyny są bardzo przywiązani do miejsca są tak i mówią, że np. WORD w mieście, o którym pisze trzecią część książki są wasze rozmowy ze starymi ludźmi, którzy mieszkają sami w domach nie chcą nigdzie wyjechać pierwsze rzeczy nie mają, dokąd wyjechać ale, ale druk wziąć się godzą na ten samotności godzą się na tę pogodę mówią, bo powieść o północy style nieba, ale już w tym nie dyskutuje nie, bo jest to rzeczywiście dużo PSL tak jak śpiewają w trzeciej części można zrównać się bardzo tanio kupić tam dom, choć pewnie dalej można baldachim już wielu bardzo wiadomo tylko musiałby mieć pomysł na to co zatem robić no tak, ale z drugiej strony to jest miejscowość, która jest położona w takim miejscu, że tam po prostu geograficzny daleko tak przypłynąć z takich cech, bo powtarza się proste w ten będzie gra się powtarza się przy przepłynięcie promem także w Zagar poza tym prawem nie ma nic jestem już lotniska to jest lotnisko w talent od Niemców 1 dziennie samoloty na 2 dni takie małe samoloty na kilkudziesięciu pasażerów flotę, bo tak, ale nie zawsze mogą lądować, bo czasami pogoda jest taka, że przez tydzień nic nie może lądować w, a obok jest Rosja co też jest ciekawego przysporzy mama tak widać, że taka to okazuje się, że Rosja jest jest mu na myśl narzuconej przez chwilę przed chwilą przez chwilę o środowisko naturalne i mniej po rosyjskiej stronie granicy było widać jak się nie szanuje środowisko archeologów ta, a Norwegowie jeszcze w latach dziewięćdziesiątych stworzyli jakiś fundusz, który miał pomóc Rosjanom właśnie zmniejszyć emisję gazów trujących dymów z z kopalni, ale wynik był taki że, że Rosjanie zwiększyli produkcję mówi się z Drezna, gdzie dostać takie przysłowie, które działa w Ustce czy powiedzenie, które usłyszałam że, że właśnie, jeżeli się nie potrafił oszukać Norwega to nie maszynistą roboty biznesy wpływu w ładnych halach w ładnym, ale przy w przypadku Samów erozję kagańce nie miał większego znaczenia odciąć się przemieszczali między krajami mózg choroby i Finlandii są w Szwecji Norwegii tak dlatego właśnie sytuacja sam mów po wojnie tych rosyjski była najtrudniejsza, bo oni byli najbardziej odcięci od kwot od reszty tak zakończy, kiedy przemieszczali właśnie o to chodziło o to, żeby renifery miały pełną płynność szczegółowo w przemieszczaniu się zgonem tak idąc w kierunku Wybrzeża zawsze latem wracają w głąb lądu na zimę z pełni pani, pisząc książkę nie przypuszcza, że płyty te okolice nagrywano w wiadomościach pokazywana z racji zaskakującego incydentu związanego z falą migracyjną, kiedy okazało się, że tą flagą rosyjską norweskiej granicy jest dobrym miejscem do 3 debel dotarł tak właśnie do przejścia z Wielkanocą, który miał pisze w swojej książce to to zupełnie inne miasto teraz, więc powinnam tam wrócić już nie mógł dopisać fragmenty książki, bo potem rzeczywiście bardzo się miasto zmieniło przez napły w na wolności, a Norwegowie też chcieli pomóc więc, więc w bardzo duże ludzie się tam osiedliło zobaczymy jak i ile z tych osób zostanie, bo wiadomo, że nikt nie chce zostawać na północy aż w obrocie chętnie wróciłby pojechał do Oslo jak zmieniła się pani myślenie o Polsce pani widzenie po co pani zobaczyła go w Polsce będąc tyle czasu tam namawia na Spitsbergenie na pomoc w Norwegii przylatują do Polski i co zdarzyło się coś takiego pani, że pani zobaczyła coś mi się o znany jest w Polsce z takiego jest takich dziwnych bywam często w Polsce, więc nie mam takiego, o ile takie, jakiego punku takiego aż długiego dystansu Orzeł lubię Polskę bardzo lubię próby na chaos, bo w Norwegii nie ma chaosu prostuje swą szlachetną taką na tak krótką metę jest jest inspirujący bardzo, ale to był powód, dla którego mogę pani pojechała tam na północ może to chaos, bo za bardzo przekroczył pewną granicę za kołnierz inspirujący, ale inwestującym w letarg, który tak emisyjne powietrza na to teraz pewnie dla słuchaczy, którzy czasami o tym, myślą co zrobić głośniej odbiornik radiowy czy ktoś zgodzi to da się tak pojechać gdzieś daleko na północ, gdzie jest niema niema lasów aż Lee Rosja nie ma no i rzeczywiście to uda się osiągnąć jakiś taki kolor większość nie uczy koncentracji czystością umysłu to co zmienia, gdy jest to, że często nam się wydaje, że będziemy siedzieć nad brzegiem morza, a to będzie nam się lepiej pisałem też myślałam, ale po napisaniu tej książki, którą właśnie te same patrząc na morze przez cały czas muszą przyjechać do Polski muszą być w Warszawie przez jakiś czas było proste jednak inspiracje czerpie od ludzi mam naturalną właśnie teraz to przestrzeń dużo na nich na dłuższą metę dem szczerze, że jednak nie daje aż tylu lat aż tyle inspiracji to dobry oddech, ale jednak ludzie są najważniejsi ludzie i książki z drugiej strony i książki wymiana myśli właśnie ten chaos, który też to tutaj w Polsce ową wolą Polskę w pigułce cały czas jadąc sobie autobusem razem z drugiego końca Warszawy tutaj tych z nowym ty jesteś świetna nie ranna po jakimś czasie, by mi się to znowu był dniem czy znudziło to nie jest dobre słowo ale kiedy przestałby mi to, żeby zaciągnięte przez przeszkadzać właśnie do dopisania w pani książce nie ma 1 rzeczy, która w, których od, których spodziewa się tam znaleźć, a to trochę mnie na ten film trochę nie na ten temat książka jest a kiedy byłem w Norwegii to w górach podczas wycieczki rowerowej spotkałem polskiego lekarza, który w latach osiemdziesiątych zjawił się w Stavanger był opowiadał mi o tych czasach emigracji polskiej, kiedy polską gazetę są przekazywane z rządową i żeby nie niepokoi to jedyny egzemplarz i była bardzo zmotywowane emigracja to by ludzie, którzy potrafi norweski podstaw norweskiego się uczyć trzy-cztery miesiące bardzo chcieli znać swoje miejsce w społeczeństwie norweskim ten lekarz powiedział, że teraz od iluś tam latam obserwuję, że w Norwegii umierają wartości duchowe jak próbował jakoś to ważne w taki układ jest tam czasu, kiedy jechaliśmy obok siebie rowerem w jakimś górskim krajobrazie, ale z tego co zrozumiałem to bogactwo jest podstawowym powodem tego tak w zeszłym tygodniu rozmawiał w Oslo z Larsem Kristensen i norweskim pisarzu, który książkę właśnie wychodzi Jong powiedział, że w Norwegii właśnie to co się zmieniło to, że właśnie w Norwegii brakuje umiaru to właśnie to, o czym pan, mówi że żal, że właśnie bogactwo żal, że ludzie bardzo inwestują właśnie w w mieszkania domy właśnie samochody i t d . że to jest to jest właśnie 1 z takich rzeczy, które wcześniej nie było tu biedny kraj w ratowaniu skorzysta z języka z wnętrza, czyli umiar w Polsce na szatę, niemniej nie do końca wiadomo jeśli mówimy o umiar co mamy namyśli może, dlatego że akurat się szybko wiele tez nie może zabraknąć tam umiar pewnie coś znaczą, ale ten lekarz, którego wspomniano powyżej wartości duchowych i duchowym i to nie zaskoczyło jak też pytałem oto parę osób rozwój wiedzy i ta jest dla mnie byłby do chwili obecnej takie pytanie co to są wartości duchowe dla nowego, bo w, kiedy zdarza się tragedia to pani pisze o tym, że nie pojawia się chęć odwetu tylko wszyscy poszli do kościoła, żeby pobyć razem tak tak to, że zginęła osoba na wyspie Utoya z tej miejscowości tak zawsze to tobym szukał tego można bardzo możliwe jest w tys takich też naród, który się bardzo w siebie wierzy właśnie mniejsze, bo w życie powierza instancją wyższym, a bardziej właśnie bierze się w siebie, więc nie wiem czy to się zmieniło OFE w ciągu ostatnich lat ja też Norwegii nie znam tak dobrze nie mam danych z innych nie wiem czy otrzymam w ogóle prawo się wypowiadać o wartościach duchowych Norwegów tak taka to może nim kwestia danych sam się teraz się mną trochę w, a może bardziej kwestia tego meczu w literaturze się wychowali przed wejściem do studia rozmawialiśmy kapitalną zbiorze reportaży dwudziestowiecznych norweski wydaną przez ośrodek karta w cyklu świadectwa jest bardzo gruba książka wyróżnieniem czy Polacy, choć niemal 2 w rok z głowy chyba, ale z lektury tych reportaży znika ewidentnie, że jednak fundowane we znaki takich ideach, które dla nas mogą być egzotyczne bez takich liderach, w których jest umiar i nie wiem, jakby to jak wykonaniem czy oni inaczej robią zakupy czy panie przodem do sklepu naprzód miał wrażenie, że oto społeczeństwo miało służyć nie to co u nas promocja promocja promocja i wszystko kosztuje, tyle że powinnam kupić pół sklepu w Norwegii jest fajne, że tam np. 1 producent czekolady albo 1 producent nabiału i Norwegowie tłumaczą to także test od lat tak, że jest, że są właśnie pojedynczy producenci, bo prąd produkują tak dobre produkty, że każdemu Norwegowie powinny one wystarczyć w porozumieniu z przełożyć na klęskę wezwania do ronda w Podkowie trzeba przyznać, że chcieliby coś się że, gdyby nie wypaczenia mianowicie ten główny dystrybutor mleka chyba nie wie, kiedy co się stało, ale jest przeszacował w podaż popyt jakoś nie wyszło mu coś tam zabrakło mleka co dla nas niepomyślnie masła nie było w Łomazach zdobyło masło tak kochali, ale styl, ale z drugiej strony rzeczywiście skoro racjonalny damy nie jestem w stanie zaprojektować, dlaczego nie mamy Przemyśl też tak by, a na czym polega ta racjonalność jeszcze w nowo pamiętam taką historię ze starego słabość nie wyrzucą można dostrzec po prostu za mniejsze pieniądze gdzieś tam w sklepach po prostu możemy się bardzo dużo jedzenia wyrzuca w Norwegii są to ich mamy bardzo dużo się kupuje i kupuje się nawet w soboty słodycze dzieciom nie kupuje się w innym dniu tygodnia tylko w tego słowa, ale czemu tak jest wyleczona zazwyczaj aniżeli ROR nie Niemcy są zazwyczaj w soboty jeść słodycze, a w innych dniach w IT jest takie specjalne słodycze takie kupowane na wagę żelki takie takie umowy takie obrzydlistwo wszystkie takie w różnych kształtach dotąd to bardzo często właśnie jedzono w sobotę jak to się w sumie odpustowej słodyczy dach system start-stop, czyli tyle już więcej zatem rozumieć tego norweskiego umiaru w segmencie słodyczy raz w tygodniu notatek w wrócę jeszcze do rozmowy, którą odbyliśmy kiedyś w radiu TOK FM, że słuchacze mogą w archiwum na stronie internetowej Radia TOK FM na rzut oka ten krok po właściwą należność zostanie herb rosną w ich fascynującego może być w części się wydaje bardzo ascetycznym, choć miał krajobraz stanu Tadeusz Wasąg niby była zapytana o to by w tym co może być fascynującego w opisywanym przez nią krajobrazie takich torfowisk bagien wymowne to co to w tych wagonach jest przecież złota naszych torfowisk zapytam co jest złotem i torfowisk zapowiedział Mrożka, który wisi zdjęcie to nie powiedziało nie, więc w wróżkę wróżka to jest najbardziej cenna borówka w nich chyba powyżej mogą być w Polsce północy, bo to jest taki test taka borówka, który jest żółta jest przez prześliczną Jona rośnie na 11, gdyż za jedno rośnie tylko na północy i wziął się miesza tylko z cukrem, ale jeśli to na surowo ktoś może też jedno z tych rzeczy takich norweskich, że tam się nigdy nie gotuje owoców i czemuś tylko wszystko mieszała po prostu z cukrem jagody temu rożki właśnie Mrożka jest u Disneya na naj cenniejszy właśnie tym co rośnie czy zjadane w małych rzeczy jadalnych roślin zbierać grzybów grzyby rosną tak ogromna, że polscy grzybiarze do budowy domu tych bar w zbierali tam wszystko wznoszenie zbiera grzybów to właśnie nie ma tradycji zbierania grzybów wiatru one dość i betonowe głównie wspomnieniem nie potrafili mówić, ale po prostu my tego nie zbieramy zbieramy borówki wszelkiego rodzaju czekało mu co wiedzieli o Polsce to pewnie już jak z panią rozmawiali to już byli zdarzył się tym kolejnym ksiądz migracyjny największą mniejszością chyba teraz w Norwegii są Polacy około 9000 zlote ta, ale czy jest, więc o Polsce była duża jest wśród pań rozmówców na hasło Polska był jakiś reakcję niespecjalnie mu niespecjalnie to raczej na północy Polacy kojarzą się z z robotnikami to z dobrymi robotnikami teraz teraz dużo o Polsce w norweskich mediach mówi się w w kontekście zmian w naszym rządzie i 2 i doprawdy tak mu tak i to raczej jest to raczej zasmuca Norwegów dla nich to są rzeczy zupełnie nie nie nie do pomyślenia, że mogą być takie zmiany w FK to jest interesujące, że oni mogą być tak przejęci meczami z zagranicy, kiedy rok temu w Cannes to było w ubiegłym roku właśnie 3 blogerów norweskiego młodych ludzi blogerów modowych pojechało nas poniosło mnie zobaczyć w jaki sposób są uszyte ubrania, które kosztują w odpowiednie pieniądze to w czytałem, że to z Norwegią o całą Norwegię oglądała ten serial z otwartymi otrzymali to naprawdę dobre olbrzymie wrażenie to faktu wystarczy obejrzeć wiadomości w publicznej telewizji norweskie w połogu w pierwszych tygodniach miesiącach obecności we w Norwegii w oglądam wiadomości w pewnym momencie zapytam mojego męża czy oni mają jakiś osobny wiadomości NATO co się dzieje w rządzie hondach na mnie spojrzał mówi niech nas, nic więc oni po prostu pracują dziś w ręku ten cynizm mówił lokalnej polityce Włoch nie robią wszyscy mają oni robią z biurowców wychodzimy z Narodzeniem pakiet, który ja dostrzegłem z kolei trener może o to zapytać w taki wrażliwości na ludzi, którzy może nie wyglądają one najlepiej może w, a może nawet mają jakieś wady, ale oni są obecnie w przestrzeni publicznej w takim sensie, że nawet potrafi prowadzić jakiś program telewizyjny i coś co u nas jest niedopuszczalne poniesione na zawsze panią, która z powodu musi wyglądać jak modelka, a zwykła pani prezenterka telewizji musi wykonać też jak modelka, a oni są otwarci na taką krew wystarczy weksel samolotem latać po Norwegii stewardesy tam pracują po sześćdziesiątce również można, więc ze jest to miejsce dla wszystkich tych wynika z tego, że jest, że Norweg jest mniej ludzi, że tam jest niecałe 5 000 000 ludzi więc, więc też to dziennikarstwo też z nabytych mówimy o prezentera, że jeżeli ktoś jest dziennikarzem telewizji publicznej to o nim będzie przez kolejne lata żadna kolejna partia nie będzie go wyrzucała to w ogóle nie jest, dlatego że testy do pomyślenia dla Norwegów to co się dzieje w Polsce, bo tam pani, która prowadzi sport nie ma tam żonę właśnie koło sześćdziesiątki i nie znają najbardziej urodziwą niewiastą, jaką Norwegia mogłaby w wprawo po pokazywać, ale ona to prowadzi od lat Bones na tym też zna w atakach chodzi mi ten terror piękności, których w bardzo im bardziej się na południe Tomasz to widać w Europie w 2 stycznia wyglądać rewelacyjnie, żeby w ogóle móc robić coś co nie ma związku z wyglądem naprzód dziennikarze tak tak i to dla mnie dla mnie częścią tego fenomenu w Norwegii w przestrzeni publicznej były okładki pism kobiecych, kiedy okazało się, że tych wszystkich wszystkie te kobiety dziewczyny gość nie wyglądają niż się okazało, że duża część tych zdjęć to nie są zdjęcia elektronicznie ratuszowa na co mnie zaskoczyło bardzo bolą nas ruszy sprzed szczegółowe się też tam właśnie miejsce dla wszystkich, że dobrze, że każdy ma możliwość zaistnienia w przestrzeni publicznej, bo coś umie, a nie, dlatego że wygląda chleb, chociaż w Japonii na początku, że nie będzie pani mówią w Norwegii, ale udało mi się sprytnie FR pomniejszoną o grzywnie albo Polacy, którzy wiedzą więcej Norwegowie będą mieli tego za złe nie myślała pani o tym, że następna książka pani ta będzie jeszcze bardziej na południe zjawi się pani gdzieś nie nie mam nic moment Norwegia, ale jakiś w okolicach to oznacza panią Spitsbergenu przeszła pani do rejonów, które są jak rozumiem Live bardziej na północ wysuniętymi zamieszkanymi osadami w Norwegii tak tak można tak zdefiniować można, tak więc następna książka co w raportach będzie z jakich okolic, a ktoś właśnie ustala wszystko teraz, ale ja mam bardzo lubię to tereny na północ od ceny w kręgu polarnego, więc jeszcze trochę miejsc zostało mu proces tych terenach takiego niesamowitego powietrze światło nie tylko w Polsce nie ma jest inna bardzo dziękuję, że dzisiejsze spotkanie pani Ilona Wiśniewska autorka książki Han na północ Norwegii też w raportach wydanych przez wydawnictwo czarne z przepięknymi zdjęciami w pani Ilony Wiśniewskiej przypomnę, że ukazała się wcześniej pani książkę białe zimna wyspa Spitsbergen, za którym była pani nominowana do nagrody im się kamienia Teresy Torańskiej w bardzo dziękuję za poświęcony czas radiu TOK FM tyle dziękuję bardzo Zwiń «

Ilona Wiśniewska o swojej książce "Hen"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - PAWEŁ SULIK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 09:00

Najnowsze Podcasty

Erdogan wygra? "Kurdów i umiarkowanych nacjonalistów nie da się zjednoczyć"

DeSantis musi pozyskać bazę wyborców Trumpa, od Trumpa się odcinając. "Zadanie trudne"

Szczyt Europejskiej Wspólnoty Politycznej w Mołdawii. "Największe polityczne wydarzenie w historii"

Bliżej czy dalej porozumienia nuklearnego z Iranem?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL