Jaka jest dziś polska wieś? Stereotypy odkręca prof. Jerzy Wilkin

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór państwu Joanna Solska Polacy coraz częściej przeprowadzają się na wieść w i pierwszy starał o tym, że Polska wieś się wyludnia stereotyp nieprawdziwy jak wiele stereotypów, ponieważ od 16 mniej więcej lat więcej osób przenosi się z miasta na wieść niż odwrotnie kolejny stereotyp, że Polska wieś się starzeje, a nasze starzeje na tle wsi Europejskiej, ale też Polacy mieszkający na wsi są młodsi nic w Europie wydawało się, że to jest to jest Rozwiń » ciekawe, bo już 4 Dick 40 min więcej procent Polaków wybrało życie na wsi, a my w mieście niewiele o nim wiemy i nie wiemy np. tego, że kobiety wiejskie żyją dłużej niż mieszkanki miast nie bardzo się orientujemy, że mieszkańcy wsi są ze swego życia bardziej zadowoleni niż my mają większe poczucie bezpieczeństwa na mniejsze czują zagrożenie patologiami no, więc nasza wiedza o polskiej wsi bardziej opiera się na stereotypach dziś na rzeczywistości i właśnie dlatego polecam państwu świeżutki ciepły jeszcze raport Polska wieś 2016 przygotowany przez grono naukowców w Polskiej Akademii Nauk, a sfinansowany to jest zdaje się ważne przez fundację na rzecz rozwoju polskiego rolnictwa, ponieważ nic się nie kwapił, żeby tę wiedzę posiąść inni za nią zapłacić lektura dla raportu nie jest trudna i przynosi mnóstwo zaskoczeń powinna przede wszystkim dać domyślenia politykom z tego raportu i to tylko rąbek tajemnicy uchyla się w wynika, że polityka rolna, która kosztuje nas ogromne pieniądze nie prowadzi wcale do rozwoju naszego rolnictwa naszym gościem jest dzisiaj pan prof. Jerzy Wilkin współ autor ich główny redaktor raportu przypomnę tytuł Polska wieś 2016 pan profesor jest szefem Instytutu rozwoju wsi rolnictwa Polskiej Akademii Nauk witam serdecznie nie pomyliła się w 2 i troszeczkę, gdy w dobry wieczór jestem kierownikiem zakładu integracji Europejskiej w tymże Instytucie, a dyrektorem jest teraz pani prof. Monika stan to już wyjaśniliśmy nieporozumienia w pani profesorze k to kto przenosi się na wieść przychodzi na takie przenosiny, że ludzie z miasta wyprowadzają się pod miasto, a dalej pracują dojeżdżają do pracy w mieście co takie migracje autentyczne, że osobiście przenoszą na wieść i tam szukają nowego źródła zarobku, rezygnując z dotychczasowego większości ten pierwszy wariant jest najczęściej spotykany to znaczy ludzie przenoszą się z miasta, zatrzymując miejsca pracy stanowi aż czworga częściowo, żeby stać w korkach, ale czasami i chyba w coraz większej liczbie przypadków przenoszą się osoby n p . z tzw. wolnych zawodów, którzy nie muszą codziennie na godzinę ósmą jeździć do miasta czy na dziewiątą mogą liczyć z naszą część prac wykonać w domu mieszkają właśnie na wsi co sobie bardzo chwalą ja n p . jestem przykładem tego typu migranta na liście alei pracując naukowo można pracować oczywiście przed komputerem w prawie w dowolnym miejscu, a więc tych ludzi, że przenoszą na wieś, ale nie przenoszą swoich miejsc pracy najczęściej, chociaż przyznać trzeba, że także na obszarach wiejskich powstają miejsca pracy, chociaż znacznie wolniej niż ich miastach w, czyli w lesie robi taka bardziej miejska ani mieszczanie się robią bardziej mieszkańcami wsi tak i Edyty to z tą co się tak popularnie nazywa urbanizacją wsi i przebiega dość wyraźnie, a widać szczególnie w miejscowościach wiejskich, które mają status wsi, a znajdują się wokół dużych średnich miast i w całej Polsce tak takiej opcji nie ma tam ani 1 krowy kury często tak bywa w tych wsiach rolnictwo prawie całkowicie zanika co co jest niedobrym zjawiskiem ja uważam, że nawet w tych wsiach wokół dużych miast należy zachować rolnictwo tam jest np. sporo ziemi uprawnej, która często bywa już nie uprawiana jest porzucona z punktu widzenia produkcji rolnej jest bezużyteczna co widać łatwo wystarczy wyjechać poza rogatki miasta w Warszawie albo nawet nie nie ruszając się, że tak powiem poza obręb miasta ja pamiętam taki raport, który mówił o tym, że w samej Warszawie z 20 parę tysięcy gospodarst w n p . po kilka, ale kiedyś było PGR Bródno może każdy może latać do wsi natomiast mniej kilka dni temu starosta Bocheński to jednak nie jest blisko Warszawy w powiedział, że oni w ramach pomocy, bo do tego punktu też dojdziemy ubogim rozwozili darmowo warzywa i owoce i co ciekawe rozwozili to po gminie niektóre z gminą wiejską, w której wszyscy mieszkańcy mają pole, ale nikomu się jakoś nie opłaci je uprawiać tego pola nawet na własne potrzeby i ten starosta, który jest działaczem PSL-u opowiedziała o zwyczaje niż ludzi na wsi od pracy i do tego dojdziemy, a w, a na razie wróćmy do początku z raportu się dowiedziałam, że Polacy młodzi Polacy, którzy mieszkają nasi nie migrują do miasta jeśli decydują się opuszczać swoje miejsce zamieszkania to raczej emigrują zagranicę niż do miasta umiemy to wytłumaczyć to zdarzenie jest trudna wytłumaczenie jest po pierwsze, ci, którzy już mieszkają nasi w większości chcą być na wsi ich i wiążą swoje plany, zwłaszcza z obszarami wiejskimi ze wsią natomiast oczywiście z syna na obszarach wiejskich brakuje miejsc pracy brakuje często źródeł dochodów i w związku z tym, a szczególnie młodzi ludzie poszukują takich godziwych miejsc pracy i godziwych dochodów z pracy i takie dochody widzom bardzo często za granicą, gdy są znane takie całe rejony nie tylko w rejonie Podtatrza Podhala, gdzie tradycyjnie dużo dużo osób zawsze emigrował Podhale Siemiatyczach Siemiatycze właściciel wspomnieć tych w Siemiatyczach OPS w obszar wiejski w większości i jest stosunkowo ubogi i tam występuje tak tzw. emigracja wahadłowa taka nie definitywnego te mówią demografowie toczy ludzie migrują za pracę szkół z 136 miesięcy potem wracają potem znowu za jakiś czas migrują bardzo często właśnie inwestuję swoje pieniądze tam, skąd wychodzi i Czech budują na tych obszarach wiejskich nowe domy one są czasami bardzo okazałe bawi się bardzo jest właściwie bardzo jest do pamiętam, żebym kiedyś w Lipnicy wielkiej na rafie to kto to jest zresztą w ogóle wielka wieś ponad 5000 mieszkańców łącznie liczy to tam psom kilku piętrowe domy takie stylizowane trochę nas na nas na te podhalańskie dni skośnymi dachami i t d. ale od słoni wykorzystywana, ale widać, że ludzie lokują swoje pieniądze Tamki jeszcze ciągle sentymentalnie i nie tylko są związani z tym właśnie obszarach wiejskich schorzeń jak lokują pieniądze to znaczy mają zamiar wrócić tak tak, bo to nie tylko kwestia pomocy rodzinie tylko sami wiążą się dziać szklany z tymi, jakie oferują mieszkania w mieście np. taki sam skromnego tylko budują domy na wsi i tu trzeba pamiętać jeszcze, że na wsi ludzie mają dostęp do terenów, gdzie mogą budować łatwiej niż w mieście oczywiście mam przez strasznie rozdrobnione ciągle struktura g i wygospodarować kawałek ziemi parę tysięcy metrów czy czy pół hektara na wybudowanie domu nie jest problemem stąd także charakter zabudowy w tych właśnie miejscowościach rozproszone rozrzucone te budynki to jest nieraz z Realem w takt jest nieracjonalne zresztą z wielu względów, ale to jest temat sam w sobie rolnicy młodzi jak emigrują do pracy na zachód to nierzadko do pracy też w rolnictwie jej do pracy, której nie chcą wykonywać ci w kraju nową tamę jak się jedzie do Niemiec, lecz do Holandii to się pracuje za inne pieniądza tutaj rolnicy płacą grosze, a tak myśli PSP za takie prace nie jest w w Polskim rolnictwie sezonowe w nie płaci się tym ludziom i 5 do 10 zł w ten często tak jest, a na Zachodzie otrzymają powiedzmy 8 do 15 EUR jej nie tato to jest znaczna różnica, ale mieszkańcy wsi, których my często utożsamiamy z rolnikami w el w coraz mniejszym stopniu żyją właśnie z rolnictwa z czego żyją, bo to też w raporcie jest opisane bardzo ciekawie, bo nie zrobi nic nie dla rolnictwa to prawda pokazujemy dość precyzyjnie wszem i głównym źródłem dochodów mieszkańców wsi jest praca najemna, a i to jest praca najczęściej oczywiście poza rolnictwem na drugim miejscu są różnego rodzaju świadczenia społeczne renty emerytury przez 30 % to jest duża druga po 1100 tak 13 prawie mieszkańców wsi dla nich to jest główne źródło dochodu zaledwie 10 niespełna 10 % mieszkańców wsi przypominam nie ogółu ludności w Polsce od mieszkańców wsi żyje z rolnictwa to znaczy, że to rolnictwo staje się już takim powiedzmy marginalnym wręcz źródłem utrzymania mieszkańców wsi, ale tez przepraszam, że przerywam jednocześnie ponad 11 % zatrudnionych pracuje w rolnictwie i Europie tak dużą i nikt tam nie ma tak nie ma tam nie tylko prawdę jesteśmy tu w graniem 28 członków Unii Europejskiej jak rekordzistami zaczyna się rolnictwo absorbuje ciągle bardzo dużo siły roboczej w samym liście słabo wykorzystany siły roboczej, bo to są ludzie powiązani z gospodarstwem to gospodarstwo w większości przypadków nie daje im odpowiedniego źródła utrzymania dochodu, ale oni formalnie są zatrudnieni w tym rolnictwie korzystają skruszeni nowość zaraza Hildegarda i dojdziemy, ale zatrzymajmy się na razie przy tym pierwszym źródle dochodów mieszkańców wsi, czyli z pracy najemnej panie profesorze czy wiemy w jakim stopniu to jest praca legalna a w jakim na czarno, gdy pytam ją w ręce, ponieważ mieszkańcy wsi nie są zainteresowani pracą legalną praca legalna on call oznacza konieczność płacenia składek na ZUS, które są kilkakrotnie większe niż składki na na KRUS, które płacą rolnicy, a to oznacza konieczność płacenia podatków PIT którymi wieś nie jest objęta to oznaczać konieczności płacenia składek na zdrowie, które są symboliczna na wsi i tych najmniejszych gospodarstw w ogóle są w pełni pokrywane tak do 6 ha takich jest w Polsce ponad połowa płaci składkę na na zdrowie płaci za nie państwo no, więc czy wiemy, bo wiemy tylko, tyle że szara strefa zawsze zwiększa zasięg, ale czy umiemy powiedzieć jak te dochody z pracy najemnej w jakiej części są legalne w jakiej części są nielegalne to co my ujmujemy w naszych tabelach we wskaźnikach, które sądom przytoczone to jest to co znajduje odzwierciedlenie w oficjalnych statystykach to znaczy jest badane przez GUS albo jest badane n p . przez poszczególnych badaczy, którzy w różny sposób określają ten tę wielkość szara strefa na wsi jest wyraźnie większa niż w mieście w związku z tym można powiedzieć także wg moich takich firm z takiego rozpoznania mniej więcej co czwarta osoba na wsi tak naprawdę pracuje w szarej strefie, bo tata szara strefa na wsi wg takich ostrożnych szacunków przynosi mniej więcej 20 % do tego co się wlicza do PKB krótko mówiąc, czyli 31 i przynajmniej 15 dochodu powstaje w szarej strefie to jest duży wskaźnik jest w Polsce to jest odpły w zależnie od szacunków od 1216 % mniej więcej to są szacunki, że nawet do 25, a te same Gryfa SA i rolnicy naczynie nie rolnicy źle się w powiedziałam, że mieszkańcy wsi tworzą też tę szarą strefę w miastach w budownictwie n p . to jest powszechne zjawisko ono w budownictwo jest chyba 1 z większą z tych większych części szarej strefy i w Polsce i nasz trudno znaleźć w PSP budowę jednorodzinnego domu na obszarach wiejskich, gdzie robi to zarejestrowana firma w 100 %, pokazując w swoich rachunkach swoich po podatkach i zawieszeń buduje na czas mchy buduje się to się tak nazywa sposobem gospodarczym mówi Ależ buduje teraz w ten sposób co wydatnie mu poprawia, gdyby sytuacje, a także mieszkańców dlatego też jest wiele zaskoczeń taki, że np. formalnie dana gmina Trzyciąż powiat należy do ubogich wg oficjalnych danych wiele stopa bezrobocia, a głównego Głównego Urzędu Statystycznego wystarczy przejechać samochodem, a najlepiej rowerem czy przejście przez to, żeby zobaczyć, że większość domów ma przyzwoity standard i niepasujący do tego obszaru 1 mieszkańca wsi infrastruktura jest też przyzwoita stoją nie najgorsze samochody i t d. tak tak i to to m. in. z tego, że nie nie w pełni są zarejestrowane i uchwytne statystycznie dochody szarej strefy także dochody z pracy poza krajem to czy te z firm pieniądze z pracy zarobkowej za granicą, choć oczywiście są szacowane ogólniak skarb Narodowy Bank Polski i więcej co roku szacuje ile to jest miliardów złotych, które przepływają do kraju ale, toteż jest pełna kwota, bo rejestrują to się gazu i uchwycić Invest co przepływa ich przechodzi przez konta przechodzi przez tego typu różnego rodzaju rachunki natomiast tego jest znacznie więcej stąd taki autentyczny rzeczywisty obraz wsi jest moim zdaniem lepszy niż wielu i statystycznych takich charakterystyka i opisach to nawet dziennikarzy DAF jest dużo lepszy, ale jest taki pełny obraz jest nieznany i ja wiem że, gdy od czasów transformacji wszystkie partie chłopskie, a zawsze było tak prawie zawsze, że za rolnictwo odpowiadały partie chłopskie wszystkie były bardzo przeciwny temu, żeby zacząć liczyć dochody rolników i tak dochody rolników są nieznane jak wrócę do raportu z niego wynika, że dochody mieszkańców wsi liczone na osobę podkreślam na osobę w rodzinach wiejskich zwykle rodzi się więcej dzieci, czyli jak rozumiem to są te dochody tylko legalne i wynoszą one 82 % średniej płacy krajowej jeśli człowiek średniego dochodu poza rolnictwem tłumaczy ta NT tego co mają pracujący prowadzący jak poza rolnictwem jeśli uwzględnimy te liczne przywileje którymi cieszą się posiadacze wystarczy mieć 1 ha ziemi nie trzeba go uprawiać to te dochody nie są mniejsze niż w mieście zasiada w większym mieście Betar reżysera gry podkreśla, że mówimy o dochodach przeciętnych, czyli znowu kolejny stereotyp, że poziom życia nasi bardzo odbiega od poziomu życia w mieście z raportu wynika, że jest to nieprawda na razie cały czas mówię trzymamy się przeciętnej ona nie odzwierciedla pełnego obrazu tak jak każda przeciętna dzisiaj akt jedno więcej tak to prawda, że te szacunki zróżnicowań dochodów między rolnictwem czy wsią, a Realem miastem są różne my przytaczamy z co najmniej 2 takie zróżnicowanie, które wynika z danych GUS-u przede wszystkim, ale także badań Instytutu Ekonomiki rolnictwa gospodarki Żywnościowej wynika, że to jest mniej więcej różnica wynosi około 25 % imprez, czyli krótko mięsem parytet tzw. dochodów ludności wiejskiej strzęp 70 kilka procent natomiast 82 to wg diagnozy społecznej Janusza Czapińskiego i zespołu wydają się, że to te dane wg diagnozy są chyba bliższe rzeczywistości one wyłapują pewne rzeczy, które w masowej statystyce nie są tak łatwo wychwytywane i to on zróżnicowanie jest akceptowalny podkreślałem wielokrotnie także na pana na konferencji promującej akceptowane przez kogo biegacze akceptowalne z punktu widzenia oceny sytuacji badacza z umowy do pary dysparytet dochodów rzędu 25 % to znaczy że, że różnica wynosi około 2025 zaakceptowanych wieś i jeśli uwzględnimy jeszcze to, że tak dostęp do żywności tańsze jest tam większy jednak najczęściej, chociaż pani wspomniała coraz mniejszym stopniu kupują też supermarketach po drugie, mniejsze są podatki od nieruchomości mniejsze w ogóle podatki od dochodów osobistych od dochodów osobistych to jest w ogóle nie ma niektórzy tylko tak, ale mówimy o wsi takich już jest trochę, którzy płacą podatki, bo prasują zrezygnowanie z 3 z Łodzi, by być zatrudnionym legalnie jest dostęp do tej chwili nierejestrowanej miejsc pracy dziś szarej strefy cisi to wszystko razem policzymy to ten obraz tak stereotypowo biednej zapuszczonej zaniedbanej wsi jest nieprawdziwie prawdziwe jak się po Polsce jeździli, a ja jeżdżę dość dużo jest, toteż jest to obraz nieprawdziwy, bo ta wieść się zbudowała odnowa ta nawet osiedla popegeerowskie w większości nie wszystkie są jeszcze ciągle takie zaniedbane, ale w większości wyglądają zupełnie inaczej te domy zostały wyremontowane odmalowane w IT to naprawdę nie jest już po, a w takt powiem, ale obszar taki wyraźny i nędzy jak jak to było na 20 lat temu, czyli ich poziom życia na wsi zrównuje się z poziomem życia w mieście cały czas się trzymamy przeciętnej, bo zaraz dojdziemy do tego ubóstwa w Nowince wyodrębniane tam dochody rolników ludności wiejskiej oraz ludności miejskiej podzielonej na 3 grupy Traczyk był bardzo duże miasta, aby takie powiedzmy od 500 000 ZL pomiędzy USA średniej wielkości małe miasta poniżej 20 000 to dochody mieszkańców wsi już zbliżyły do prawie się w można być wyrównały z dochodami mieszkańców małych miast od co są bardzo podobne jest duża różnica między dochodami wsi, a mieszkańcami, by walczyli dużych miastach, ale cały czas mówimy o dochodach legalnych miejscach tych dochodów nielegalnych jest dużo mniej na wsi jest ich dużo i coś co w raporcie niepokoi, że przypomnę na wsi żyje 40 % Polaków, ale 60 % żyjących w Polsce w skrajnym ubóstwie mieszkam na wsi z kim są ci ludzie żyjący w tym skrajnym ubóstwie przy tak licznych przywilejach skierowanych adresowanych do wsi bez stanu jest wśród badaczy przynajmniej to było od dawna jest znanym zjawiskiem stosunkowo duże zróżnicowanie dochodów no jak w Ameryce Południowej hodowla w Polsce na ogień jest jak ja ja tu liczyć z tym się nie zgodziła, ale są Biel, porównując z mieszkańcami miast tak w ogóle to to zróżnicowanie dochodów na wsi jest relatywnie większa, a czy są ludzie bardzo bogaci i jest dużo ludzi biednych dlatego też to uosobienie redaktor powiedziała, że 60 % ubogich tak wg jej celem na wsi mieszka na wsi, a ogółem mieszka 40 proc, czyli części można spotkać ubogiego nadal ich mieście taki jest jednak aktor wynika tak po pierwsze z dostępności miejsc pracy, z którymi jest problem oczywiście i nie każdy może założyć swój własny biznes z wielu względów wiele do kapitału wiedzy i paru innych, by nie każdy może pojechać za pracą zagranicę i przywieźcie je uzupełnić swoje dochody właśnie tymi dochodami z zagranicy na wsi jest więcej rodzinne wielodzietnych, a wiadomo, że ubóstwo w Polsce najczęściej wiąże się z liczbą Dark z liczbą dzieci i jest wiele takich także niekorzystnie usytuowany w miejscowości, w których dos, z których dostęp do miejsc pracy na przekaz w mieście jest bardzo utrudniony już pomijam to, że pojawił się dodatkowe bariery np. zanika transport publiczny w wielu miejscowościach były one są tym względem mówi Misiak Ameryka tak to to jest jedynie nazwa jego samochód Żuka nie ma dziś można dojechać także do prac i to razem, gdy weźmiemy te wszystkie elementy właśnie wielodzietności rodzin, by Dunn tych relatywnie mniejszy dostęp do do miejsc pracy, zwłaszcza lepiej płatnej była w pracy to zaniedbanie infrastruktury publicznej w tym transportowy to właśnie efektem jest to rzeczywiście spotykam ubogiego nie jest, więc na wsi niż w mieście dochodzą jeszcze różnego rodzaju patologie jak zawsze alkoholi Smitha parę innych tego typu zjawisk od występują też miasta oczywiście to nie jest tak, że wiesz to jest jakoś szczególnie pod tym względem i uczniowie walczyli upośledzonego tak też powiedział nam Atal stosunkowo wysoka stopa bezrobocia, a z tym wiąże się również bieda występuje na obszarach popegeerowskich ciągle się koczuje tam jak powiedzieli tam ta bieda się dzielić się dziedziczy się taki stan, który jest znany zresztą zjawisko, bo to dziedziczenie ma takie podwójne znaczenie to takie od strony psychologii społecznej, że pewne postawy bezrobotnego są przenoszone zauważamy zrazu tak n p . ta czy tylko nieumiejętność czy po prostu przyzwyczajenie do tego, że się do pracy nie chodzi, że 26 nowo, jeżeli rodzice nie chodzili warszawscy, gdzie nasze dziecko miało nauczyć chodzenia do pracy podnoszenia kwalifikacji poruszania po rynku pracy może nie ma kogo tego nauczyć fachu i te zasiłki 500 zł na dziecko zmienia jednak, zwłaszcza na wsi sytuacja rodzin wielodzietnych zmieniona lepsze, ale ja się też boję, że to co było niedobre zostanie utrwalone, czyli ta wyuczona bezradność silnego dodatkowe dochody bez dodatkowej aktywizację zawodową tak za, a nawet po pomniejszona co jest fatalne, bo uzależnienie od pomocy państwa w takiej czy innej formie pozostaje zapraszam na chwilę przerwy po przerwie wrócimy do tematu przypomnę, że z panem prof. Jerzy Wilkin Demel z Polskiej Akademii Nauk, który jest współautorem i głównym redaktorem raportu moim zdaniem pasjonującego bardzo go serdecznie polecam raport ma tytuł Polska wieś 2016 i w tym raporcie Polska wieś jawi się kompletnie inaczej niż tylko od dołu do czego przywykliśmy panie profesorze mówiliśmy za 60 osób żyjących w 60 % osób żyjących w Polsce w skrajnym ubóstwie w szyję na wsi, ale też takiego bogactwa, jakie można zobaczyć na wsi, bo to wtedy widać to dwory rezydencje nie będę wymieniała nazwisk właścicieli to bogactwo w każdym razie widać i to są osoby też uprzywilejowane też nie płacą podatków PIT nie płacą VAT nie płacą milicji w emerytury funduje im państwo, czyli podatnicy i przez tyle lat to się nie może zmienić ubolewam nad tym, że się nie może zmienić, bo powinno się zmienić podobnie jak od niedawna jestem zwolennikiem włączenia ludności rolniczej do powszechnego systemu można przyłączyć wieś do miasta jest w resortach przyłączyć wieś do miasta jeśli chodzi o to właśnie sprawy takiego jak ktoś mówi preferencyjnego traktowania w systemie podatkowym i ubezpieczeń społecznych, bo to rozważamy tę nazwę na nawet przy przytaczamy im oszacowania wartości uprzywilejowania podatkowego to jest czas zaraz do tego dojdziemy, bo to jest pasjonujące w natomiast druga jest sprawa ubezpieczeń społecznych i Jasiem i to nie o to chodzi, że składka jest stosunkowo niska to, że 80 kilka procent funduje funduje państwo w tym, by to wszystko byłoby do zaakceptowania tylko, że ten system jest niezwykle dziurawej z 1 strony do niego się łatwo o wchodzili boją się taksówkarza szejkowie Azji, którzy okupowali hektar ziemi wasz widok ja znam w mojej okolicy wiele osób, które nie mają żadnego związku z rolnictwem, a korzystają z ubezpieczenia kosz na przełom, bo to jest bardzo kuszą dar KO, ale też jest na co warto zwrócić uwagę i nieczęsto się zwraca uwagę, że to łatwe takie włączenie się do kursu, który jest wyraźnie, iż często Sławku, bo np. powiedzmy rodzina rolnicza, która ma 45 ha w głowach rodzinie jest ubezpieczona my się żona jest ubezpieczona w kursie domownicy za są ubezpieczeni w KRUS-ie i np. młody człowiek, który on jest już ubezpieczony często pracuje w szarej strefie albo jeździ sobie tamci zagranica dorobić, a w pewnym momencie wpada w taką pułapkę takiego się boi zachowania z tego przywileju, który ma już tabliczki z woli przysłała swoich myśli właśnie w związku z tym to jest nasza obraca przeciwko wsi i niekiedy to przybiera postać takiej pułapki w nędzy takiej partytura wpłatę cielsko byśmy powiedzieli, gdyby i to jest niebezpieczne zjawisko, czyli krótko mówiąc uważam, że ten system wysyła zły sygnał i skłania czasem do nieracjonalnych krótkowzrocznych i niekorzystnych zachowku i dlatego jest, a poza wszystkim jesteś obciążeń dla i dlatego ten raport jest taki ciekawy, bo on, by identyfikuje te wszystkie zagrożenia, a jednocześnie to nie jest raport, który jest zrobiony na 2016, bo edycji le Lech takich raportów pojawiają się od iluś lat dwutysięcznych lojalka co kilka lat, czyli można prześledzić co się na wsi zmienia co drugi rok wydaje do regularnie pierwszy ukazał w roku 2000 i co drugi rok jest kolejny raport w noc podczas przechodzimy do tych rzeczy, które muszą się wydać niepokojącej powinny się wydać niepokojące politykom, ale ja nie widziałam przez wiele lat nie widziałam chęci polityków, żeby rozmawiać o tym, a każda partia, która wygrywała wybory do tej pory były to koalicję i zawsze ten mniejszy koalicjant przejmował wieś, a partia rządząca to główna partia się tą wsią nie interesowała teraz rządzi PiS, ale nie zapowiada zmian na wsi wręcz odwrotnie też zapowiada utrzymanie wszystkich przywilejów w ich teraz do rzeczy smutnych przechodzę jeszcze smutniejsze, bo te, o których mówimy też nie są wesołe wiedzieliśmy, że dochody mieszkańców wsi są przeciętnie prawie już tak jak w mieście, ale jest fatalnie w naszym rolnictwie z wydajnością ona jest na poziomie tak jak w Polsce Polacy pracujący poza rolnictwem osiągają u-boota wydajność jednak szybko rośnie już ponad 60 % przeciętnej wydajności wyłoni tak w rolnictwie jest to zaledwie 30 % co z tym fantem robimy, dlaczego ta wydajność jest taka nisza ona jest niższa słup z kilku względów po pierwsze mamy złą strukturę czynników produkcji w rolnictwie to jest coś czym złą strukturę gospodarstw gospodarstwo w sensie powierzchni gospodarstwa to jest 1 czynił krzyżem nazwijmy to krótko, bo operator mówi o wydajności czy produktywności polskich rolników i pracowników poza rolnictwem naszym rolnik jest słabo wyposażony w średnio biorąc oczywiście ziemie i kapitał i to kilkakrotnie je niżej niż przeciętnie w unii Europejskiej, ale na razie się słabo zmienia słabo się zmienia m. in. właśnie dlatego staramy się pokazywać to w takt w sposób kompleksowy właśnie pomysł, by system ubezpieczeń społecznych czy systemy wspierania rolnictwa poprzez płatności ma wpły w na to pierwsza rzecz i ziemia powinna przepływać do gospodarzy bardziej wydajny tak jest bardziej wydajni generalnie gospodarst w rozwojowych wg szacunków profesora poczty takich naprawdę rozwojowych inwestujących w rozwijających się mamy w Polsce zaledwie około 100 000 naszych dziejach to on chce uwypuklić, bo jest 1,51 000 000 gospodarstw, które korzystają z dopłat unijnych i tylko jak nawiedzony raporcie tak prof. Waldemar poczta tylko 100 000 się rozwija, a reszta się nie rozwija tak to tylko liczba gospodarstw, które są w stanie się utrzymać, które tam przynoszą przyzwoite dochody to jest jest szacowana mniej więcej 200 000 lat niektórzy mówią nawet na 200 000 od lat cieszy się niezłym hak i to jest coś co my, o czym trzeba pamiętać i teraz idziemy, która jest bardzo jeszcze ciągle w Polsce rozdrobniona między tych właśnie 1 400 000 go formalnie gospodarstw tam jest nieproduktywny nie czy słabo produktywnie to nie jest już tak jak 30 lat temu 340 jeśli rolnik miał 2 ha to wyciskał z tego tych 2 ha tyle ile się dało i produktywność z hektara w drobnych gospodarstwach była wyższa niż w tych dużych dawkach pegeerowskiej szczyty teraz też te małe gospodarstwa Sokół albo w ogóle nie produktywne, bo proszę pamiętać, że my mamy w Polsce około 400 000 gospodarst w, które praktycznie niczego nie produkują one są, ale nie produkuje w cień nazywają się rolnikami, korzystając przywilejów przeznaczonych dla rolników ani nie są produkcyjnie są nie stanowią rolnictwa i gdyby nie to, że posiadanie tych 23 ha daje pewne no właśnie te te przywileje np. że mogą być ubezpieczone w Gruszowie przepraszam to tylko frajer rezygnuje z tego przywileju oczywiście nie to dlatego wiedziałem, że tylko Rusak szef wysyła zły sygnał tak to jest zły bodziec do pewnych działań, ale mamy jeszcze sporo wystarczy wyjechać poza opłotki Warszawy Poznania czy życie powiedz mi Białegostoku czy Krakowa, żeby zobaczyć jak dużo, iż jedni w tych drobnych gospodarstwach teraz już jest w ogóle niewykorzystywana w Małopolsce, gdzie kiedyś jak to się mówi Wydra pływano sobie każdy skrawek ziemi co można łatwo przeczytać w różnych prac n p . Franciszka Bujaka monografia wsi, którą opisywał z przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku to tamte ja pojechałam do tej wsi robiłem takie badania, które w to okazuje się, że się FF w tych właśnie wsiach, których brakować ludzi się zabijali o to, żeby 40 % ziemi jest uprawiana, ale po co ma rolnik uprawia się mieści on dopłaty do hektara i tak dostanie jeśli różnego rodzaju wsparcie np. na założenie firmy może dostać agencji rozwoju i modernizacji rolnictwa i nikt go chcemy z tych pieniędzy nie rozliczy, jeżeli może pojechać szli na zachód i pozbierać truskawki czy popracować przy szparagach i zarobić dzięki tym kilkuhektarowe on nie płaci podatku dochodowego przecież rolnicy umieją liczyć tak umieją i tu dotykamy tej ważnej sprawy chodzi o telekomu jest niedoskonałość polityki rolnej jest w tym także unijny Jacka uważam, że najważniejszy instrument polityki, jakim są płatności bezpośrednie, które tak zależało co o powierzchni głównie LSD on wykonać mówi od do hektara jest jej to kto to jest szalenie nieprecyzyjnie zaadresowaną instrument po prostu ich nieprecyzyjnie zaadresowany instrument jest złym instrumentem i to jest w znacznym stopniu marnotrawstwo środków duża jest nienawiść, która ma ziemię i tej ziemi nie uprawiam, bo jesienią władca musi albo chleb mięso masło jedzie się do Marka rośnie w razie jak się ma 3 ha 2 , 5 albo 1,5 konia się już niema siły pociągowej to wiadomo gotowy tylko koszt utrzymania tego konia byłby tam większa niż koń zjadł wszystkie 3 Sobiech jest po drugie nie ma się już oczywiście traktora Bobo do 2 ha czym utrzymanie traktora i narzędzi rolniczych i często też po prostu ludzie uważają, że to się nie opłaca, że to jest za ciężkie, ale trzymają się tych 2 ha notes polisa najlepszy czas, ale jest coś z tym zrobić i muszę powiedzieć, że kolejne rządy nie zaproponowały rozwiązania, bo jak mówi trzeba skonstruować pewne instrumenty pozwalające na tzw. godne wyjście z rolnictwa, a takie definitywny piłkarz, żeby zachęcić motywować ludzi do jutra, żeby szukali swojej pracy poza nim zarząd nie musi się wiązać z opuszczeniem wsi, ale opuszczeniem statusu rolnika jest przecież my w Polsce nie wiemy, kto to jest rolnik wiemy, że on nie jest przedsiębiorcą i wiemy, że każdy może być rolnikiem czy im korzystać z przywilejów jeśli ma 1 ha gruntu co robi z tym gruntem w Polsce mamy na kilkanaście definicji rolnika czy gospodarstwa rolnego i w różnych oficjalnych dokumentach fajnego jest nie wiem w kodeksie cywilnym co innego jest w dokumentach dotyczących ubezpieczenia co innego jest jeszcze jakiś tam innych dokumentach związanych z polityką rolną czy z konkretnymi instrumentami, bo trzeba, by gospodarstwo rolne jest formą działalności gospodarczej przedsiębiorstwa i tak jak w przypadku przedsiębiorstwa to, o czym wyraźnie określić zdefiniować mało techno pieniądze na wsparcie rolnictwa powinna trafić do przedawnienia jest to, że tworzą rolnik z 2 i natomiast z tym w tym w tej perspektywie, którą teraz mamy niestety żadna poważna reforma wspólnej polityki re nie została wprowadzona długo nad tym debatował na, ale to są tylko lekkie fory, ale i to nie jest tylko wina Unii, bo przypomnijmy ta wspólna polityka rolna tak troszkę od ściany do ściany, bo jak były dopłaty do poszczególnych rodzajów produkcji to się okazało, że Unia ma mnóstwo nadwyżek zarosły te góry masła góry zboża ich przechowywanie kosztowało, więc Unia postanowiła, że będzie dopłacać inaczej tak, żeby oderwać od wielkości produkcji no i teraz mamy skutek wręcz odwrotny, że w Polsce i ziemia leży odłogiem, a z raportu wynika wniosek, że żadni obcy nie są dla naszego rolnictwa zagrożenie, że nie ma się, czego bać, że nam ojciec wykupią ziemię, ale jest gorzej, bo my te ziemie my nasi rolnicy wykorzystują marnie prostota rozwinąć formułuje taką tezę jest także w tym raporcie, że groźba wykupu ziemi przez obcokrajowców nie jest realną naprawdę nie jest groźbą, że znamy nie tylko, że zagraża, ale my widzimy negatywne skutki złego gospodarowania ziemią przez naszych użytkowników naszych rolników i z tym trzeba coś zrobić jednoczy i ich w Polsce jeszcze IAI jest bardzo silny mit takiego drobnego zaradne go o ekologicznie przyjaznego małego gospodarstwa siedziała ślimaka i tak już od gospodarstwa nie są ekologiczne, gdyby one się nastawimy się produkcją ekologiczną lepiej sprzedawano na świecie coraz lepiej to one miały jakąś przyszłość nawet te małe tutaj z Schumacherem, kiedy spopularyzował to małe jest piękne jak podkreśla, że wiele małych gospodarstw już nie jest pięknych ani pod względem sposobu produkcji ani standardów ekologicznych ani zaangażowania w pracy i t d . jest jeszcze 1 z panią profesorze wykształcenia rolnik tak ono jest Marcin ba on jest bardzo marne w Syrii rolnictwo nie wymagali umiejętności nie wymaga wiedzy ona wymaga tylko na, ale w naszym rozumieniu rolnika nie wymaga, więc on się nie dla tych 100 000 i wiedza jest potrzebne są też tak ciasnego i tam jest wiedza ta jest jest Alvareza złego przykładu chce pani podała tego potencjału dla dla dla produkcji tej żywności takiej wersji ekologicznej nazwijmy to hasłowo w to tam żywność albo też te produkty rolne sołtys jak to się mówi i wiedzą chłonne one wymagają bardzo różnorodnej czasami złożonej wiedzy to nie jest także, że można produkować wystarczy nie nazywać Nawałka ma już będzie ekologiczna jest 1 rzecz druga wymaga współdziałania, bo na jej jej taką największą barierą jest też coś nazywa marketing tych produktów z łańcuchem na marketingowe, bo jak się w wielu małych gospodarstwach wytwarza w sposób fantastyczny te produkty typu nie wiem pomidory Pietruszka marchewka cieczy czy inne to nie są wielka skala to nie wniesie kontenery podjadą i się załatwił jej sobie już do handlu trzeba się ze sobą rozmawiać z VAT na rzecz grupy producenckie nas ze sobą Kopera nas tego polscy rolnicy nie umiał z wyjątkiem sadowników, a młodsi zawodnicy, ale został akt osobowych w torze wysoko towarowych Święty Jan mieszka w rejonie sadownicze podziwia naprawdę jest perfekcyjnie i my mamy w Europie jesteśmy tutaj był znakomitym przykładem bardzo można także może tak samo jak mleczarstwo się w pewnych rejonach rozkręciła także dzięki np. dobrym spółdzielniom mleczarskim dobry firmom przetwarzający właśnie w Polsce jest coś dziwnego, że spółdzielnie mleczarskie to są silne podmioty o masie pięknie rozwijają, czyli drugi przykład Tesco można też jeść, ale ogólnie rzecz biorąc polskie rolnictwo się nie rozwija my będziemy argumentować, dlaczego można tak taką tezę sformułować w barażach szybem starej Formuły jedno one się rozwija tylko się rozwija szalenie nierównomiernie i jest duża część duża część, która silnie rozwija to fakt natomiast powiedzmy że, że w odniesieniu do do tej czołówki i to są gospodarstwa powyżej 50 ha tak naprawdę, które mają też czas się, które rozwijają zresztą i takich jest bardzo mało takich jest ciągle mało, ale to jest jedyna grupa gospodarstw, których liczba się powiększa w Polsce to jest to optymistyczne, ale jednocześnie znalazłam w raporcie fatalną informację, że liczba gospodarst w większych niż 100 ha to nie jest obszar niczym nie i że ta liczba się kurczy tak ja się obawiam, że polityka najpier w nakręcona przez cel przez PSL teraz kontynuowana przez prawo i sprawiedliwość tych gospodarstw rodzinnych powoduje strach w tych gospodarstwach większych, mimo że teoretycznie 300 ha to jest ten limit, który można temu, ale aż 30 hektarowe też się kurczą, bo rolnicy się moja jest jakaś niekorzystna atmosfera wokół tych większych gospodarstw i ja znam szereg gospodarstw, które mają po kilkaset hektarów, które wcześniej był już tworzone na głównie na bazie upadających PGR-ów, ale także gospodarstwa przykład na Zamojszczyźnie wspaniałych tam, gdzie jest Towarzystwo zamojskie Towarzystwo rolnicze skupiające taki właśnie rolników, który staje się od 150 ha góry działają świetnie nowoczesny postępowy w chłodnym Chłoń chłoną wiedzę udostępniają swoje pola na badania eksperymenty i t d . tak, by to jest ta część ja uważam, że gospodarstwo, które ma PiS 300 ha 900 ha to może być ciągle gospodarstwo rodzinne ferie, ale też unijne gospodarstwa są większe dużo niż nasze, a my z nimi musimy konkurować, więc nie możemy zamykać oczu na ten fakt że, gdzie indziej gospodarstwa i są większe Janie mówię o kilkanaście tysięcy czy kilka hektarów, ale kilkaset hektarów to jest gospodarstwo, które może być raźniej ekonomiczne i te gospodarstwa w Polsce ma mamy takie to nowoczesna ma tylko ich mamy jakby Lech mówimy stoi, więc Góra 200 tak i naszym to co podkreślaliśmy my musimy odnosić się do jej porównywać naszą produktywność naszą konkurencyjność nie w stosunku do rolnictwa powiedzmy Grecji 3 czy Malty czy czy Portugalii czy Portugalii, ale do Francji ważnych dla Niemiec Holandii tak dalej, gdzie oczywiście te gospodarstwo w wielkiej Brytanii także jest znacznie znaczną niż cieszą, że my za nasze rolnictwo się słabo rozwija, bo mieli prawo się spodziewać, że my będziemy, jakim zagrożeniem dla nich i nie stać ich efektem tego może być to co było wspominane jak wiele pań oto panie o tym, pisała kiedyś, że mamy co prawda sukcesy w rozwoju produkcji rolno-spożywczej w eksporcie w eksporcie jej, ale zaczyna brakować tego wsadu Rolniczego Agrotech, bo przecież te produkty są wytwarzane i tylko przez rolników, a przechadzali się rozrywce, które korzystają z surowców coraz częściej importowanych właśnie wieprzowina miłość Boża i to o tym trzeba pamiętać że, żeby musimy je powiększać na wkład w zatrudnić jeśli nadal chcemy utrzymać wysoką dynamikę i być to takim znaczącym producentem rolno-spożywczym i o tym, się czasami zapomina cel mamy wspaniałe i 2 fabryki przetwórcze nowoczesne, bo to jest nowa technologia drony powstawały nowe dzięki temu, że weszliśmy do Unii to zainwestowały tutaj koncern ten akt, a eksport jest w dużej części ich zasługami i te właściwie przeciwnie osoby rozprowadzały produkty z innych krajów z Ukrainy z z zdani np. wieprzowiną wieprzowina jest nim garstka duńska, bo jest tańsza od polskiej Melissy de ta produktywności sierści jest napojem i te zapóźnienia strukturalne i je tutaj widocznie, ale one nie maleją tylko narastają i zanim jeszcze pana adwersarze utrzymuje w każdym razie się tak drobne anomalie w ich to jest podam kilka liczb, dlatego że zawsze fakty są ważniejsze niż interpretacja nie chciałabym, żebyśmy byli posądzeni, że nie lubimy wsi i taki czas na jej obraz przedstawiamy w tamtym roku pan raport powstał z miłości do wsi także w realiach kas marzę o jej brak państwa nie osądzam, więc kilka liczb na polską wieś od wejścia do Unii popłynęło 122 miliardy euro nie liczymy tego roku jeszcze przywita rocznie jest około 12 miliardów euro, a więc tak bardzo z grubsza, licząc 50 miliardów złotych w raporcie jest też wyliczona wartość zwolnieni z podatku PIT CIT i innych na mniej więcej 9 miliardów złotych, czyli te transfery, które wpłyną na wierzch każdego roku są warte prawie 40 miliardów złotych, a teraz druga strona medalu z raportu wynika, że udział wsi w naszym produkcie Narodowym się skurczył do 2 i sześćdziesiątych procent to znaczy jakie sobie wydry obliczyła wartość PKB te 2 i 6 % to z 1 mamy Stallone 60 miliardów złotych subwencji, które wpłyną na wieść, a z drugiej mamy wartość produkcji rolnej wynosząca około 50 miliardów, czyli mniej niż popłynęło transferów panie profesorze żadna firma poza rolnictwem nie tak nie mogła się rządzić, bo każda wypadła nie można tutaj trzeba pamiętać o 1 ważnej rzeczy, która być może nie została w tym raporcie odpowiednio wyeksponowana jest znana rzeczą, że transfery do rolnictwa, czyli różnego rodzaju instrumenty wsparcia pieniądze, które idą na wsparcie rolnictwa w dużym stopniu trafiają do kieszeni innych podmiotów niż w samych rolników n p . jeśli Polska wchodziła do Unii Europejskiej zatrze zaczęła korzystać z no chociażby z płatności bezpośrednich to zaraz zareagowały Products w jej podaż popyt wzrósł na rodzaj wojsk Sojuszu w razie jak dalej ceny środków produkcji poszły w górę, czyli jest po prostu przepływ części tych środków do zakładów produkujących środki produkcji dla rolnictwa w jakim stopniu też dla skorzystały na tym zakłady przetwórcze ci pośrednicy, którzy tutaj się zaktywizowała liderzy w raporcie napisano, że najbardziej skorzystali rolnicy, bo ich dochody legalne do pracy oraz dochody wzrosły musimy się z bliska zeru na miesiąc co najmniej w tym okresie badanym przez nas do 5, a rolnictwo się nie rozwija byli i zamiast cel puenty dzisiejszego programu i jeszcze jedno spostrzeżenie, które też jest zawarte w raporcie ich politycy doskonale wiedzą co się dzieje na wsi, ale na wsi to wieś decyduje o wyniku każdych wyborów ja pisałam wielokrotnie przed ostatnimi wyborami, że głównym błędem PSL-u było to, że ono dopieszczone finansowo swoich wyborców, ignorując fakt, że te pieniądze nie służą modernizacji rolnictwa i PiS zrobi to jeszcze bardziej, bo też 2 z wież wygrywa wybory, a polskie rolnictwo staje się coraz mniej konkurencyjne i ja nie umiem sobie wyobrazić sytuacji, że Unia przestaje płacić te pieniądze, bo wiesz nie wyżywi się sama, a mówi się, że ani nas, że wiało i bronią dziękuję panu profesorowi naszym gościem był pan prof. Jerzy Wilkin specjalista ds. rolnictwa i nie tylko Polskiej Akademii Nauk dziękuję, więc dziękuję bardzo dziękuję państwu się nazwami Anna Sadowska wójt Zwiń «

Jaka jest dziś polska wieś? Stereotypy odkręca prof. Jerzy Wilkin

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: SALON - TERAZ SOLSKA! (JOANNA SOLSKA)

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

Gdzie te wsparcie? Gdzie ten rząd? - Poranny przegląd prasy

Kogo stać na kalafiora? Oszczędzamy już nawet na żywności!

Izrael: napięta sytuacja między obywatelami, a władzą

Przegląd prasy ekonomicznej

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL