Pol Pot, zbrodniarz uśmiechnięty. Kim był człowiek, który doprowadził do najbardziej radykalnej rewolucji w dziejach

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Radia TOK FM Karolina Głowacka zaczynamy audycje biosfera studia pan prof. Bogdan Góralczyk politolog sinolog w centrum europejskim Uniwersytetu Warszawskiego dobry wieczór panie profesorze dobry jak w gruzińskim niedawno wyszła książka Pol pot pola śmierci autorstwa Filipa szortach rzecz przetłumaczył mu chwała Sebastian Szymański to nie jest książka najnowszą oryginalnie wyszła w roku 2004 my tutaj mamy jeszcze dodane takie posłowie w roku 2006 no ale w końcu do nas dotarła Rozwiń » pod pod postać, która wywołuje niezwykłe emocje nie ma się czemu dziwić się dla mnie ta książka znakomita pan jak się ocenia Eko Export tak to jest najlepsza biografia Pol Pota i najlepszy Real chyba monografia czerwonych Khmerów mówimy o ruchu, który na nie wiem czy można użyć w tym przypadku słowa rządził Kambodżą wtedy nazywała się tam trzeba demokratą znaczy, że w latach 197578 precyzyjniej od kwietnia 75 do grudnia 1978 roku no jest to jedyny przypadek w dziejach przynajmniej nowoczesnej, bo w starożytności mogły być takie przypadłości, że MF władcy swojego kraju mordowali własną ludność Hitler zarządził Holokaust mordował, jakiej się uprzedzenia etniczne wobec Żydów przed drugą 1 zewnętrzna tutaj mordowano własnych inie ze względu na pochodzenie etniczne tylko, że ze względu na przekonania ideologiczne, ale zacznijmy od autora, bo on jest nietuzinkowy to jest człowiek na brytyjski dziennikarz, a więc nie jakiś ekspert profesor znawca Nycz, który zajmował się przede wszystkim Chinami zrobił kilka filmów dokumentalnych biografie mające Tonga napisał apotem zajął się Paul płotem i czerwonymi numerami i dał książkę, która jest z 1 strony dziennikarska, ale z drugiej oparta na niesamowitej ilości źródeł jest masę przepisów książka w ogóle jest kilkuset stronicowe duża obfite to miejską my natomiast żądało masy przepisów i to nie tylko z książek tylko on dotarł do świadków do uczestników do osób, które odgrywały tam rolę no może z wyjątkiem samych przywódców czerwonych Khmerów, chociaż do nich też próbował docierać nie do Pol Pota bo kiedy ten książki zaczął szykować do Pol pot już w kwietniu 1998 roku, a więc 20 lat dopiero po upadku reżimu czerwonych Khmerów zmarł zresztą w okolicznościach niewymuszonych tylko śmiercią naturalną Filip szorty w dostępie do tej książki sam zwraca uwagę na pewną kontrowersję właśnie, bo jednak z niektórymi osobami, które jakoś tam były w tym kręgu dowódców czy przynajmniej tych, którzy wykonywali rozkazy rozmawiał z nimi naj to jest pewna kontrowersja, czyli na ile można im wierzyć, mówi że powinno się jednak wierzyć, ale on zrobił lepiej, bo on weryfikował źródła to znaczy, jeżeli jest złe słowo stawiał przeciwko słowu jej tak dobrze wyszło mi się podoba niezmiernie również metoda przyjęta przez autora to znaczy on ma świadomość, że fakty, które podaje są tak niebywały unikatowej tak przerażające, że on nie epatuje ani słownictwem ani argumentami nie narzuca nam swojego punktu widzenia tylko ukarze cię czytelnikowi bezustannie wyciągać sobie wnioski samemu i mieście to bardzo podoba, bo przyjął chyba najlepszą możliwą optykę bez żadnego ideologicznego uprzedzenia tutaj o to łatwo pokazać się syndrom ludobójstwa, bo to jest istota rzeczy jak człowiek na pochodzący z ME elity swojego społeczeństwa, który jako młodzieniec trafił do Paryża nie był tam najwybitniejszym z tej książki to wynika z studentem czy uczniem, ale obracał się w kręgach komunistycznych jeśli kojarzymy fakty to jest czas początek lat pięćdziesiątych, kiedy trafił tam niejaki Czesław Miłosz nie był objęty z totalnym ostracyzmem przez francuskie elity intelektualne za to, że porzucił reżim komunistyczny, czyli atmosfera we Francji wówczas była sprzyjająca od SOR bony począwszy i Pol pot tamę stał się przekonanym komunistą po prawie 10 latach we Francji, gdzie nie zrobił wielkiej kariery wrócił do rodzinnego kraju Noise zaszył jego nazwisko o oryginalnej Sanok Car nie niech Pol pot to jest 1 z wielu pseudonimów przez długi czas znaliśmy go tylko jako brat Fernando Juan, czyli brat nr 1 w ogóle na świat zewnętrzny dopóki czerwoni Khmerzy nie doszli do władzy nie wiedział, kto tym rządzi, kto o tym, SL, kto sprawuje, który jest siłą sprawczą to też bardzo charakterystyczne miałyście panie profesorze, żeby MO powiedział pan trochę słuchaczom o tym, czym jest Kambodża, jakim krajem jest Kambodża w momencie, kiedy rodzi się sam Pol pot jeszcze jako Nysa lot SA właśnie to jest czas, kiedy Kambodży jest pod panowaniem francuskim ale kiedy po podszedł później dojrzewa staje się dorosłym mężczyzną dochodzi do tych gwałtownych zmian, które w efekcie mogą doprowadzić do kolejnych rewolucji, więc co się dzieje z Kambodży ekipy Skra i od 1800 osiemdziesiątego piątego roku państwa i jego chińskie, a więc Wietnam laos Kambodża zostały skolonizowane przez Francuzów znalazły się pod dominacją francuską i to trwało nie do końca drugiej wojnie światowej tylko do wojen narodowowyzwoleńczych do porozumień genewskich aneks do 1954 roku i nie jest elity tych 3 krajów Chin do chińskich do dziś są francuskojęzycznych, a najlepsze bagietki co znam doświadczenia można z nich do dziś nam pani w Azji południowo-wschodniej, więc pewne pozostałości kulturowo kuchenny czynne pozostały jej tam do dziś wracać do studia, bo potem w Paryżu tak i drugi element, który jest niezmiernie ważny ziem szczególnie w Wietnamie specyficzny i był pod długą pod dominacją chińską jest konfucjańskiej natomiast dla natomiast laos Kambodża to są starożytne stare dynastie Królestwa i buddyjskie w wersji Terra bada, więc takiego buddyzmu skromnego mogą buddyzmu takiego jak Budda był naturalny to znaczy, że nie odbudował się takim Bizancjum czy barokiem co stało się później przed upadłością chociażby buddyzmu lama listy czynnego w Tybecie i te elementy są niezmiernie istotne samolot Solar wtedy jeszcze w latach trzydziestych po urodzeniu miał urodziny najbliższą siostry na dworze Królewskim to znaczy tam była taka sytuacja, że długoletni król zmarł, a następca tronu nie chciał objąć tronu stąd pojęcie narodom z ich panu Książe i to była też nie byli niezwykle barwna postać siły, która odcisnęła się ogromnym piernik nam jednak inna w obliczu współczesnej Kambodży, ponieważ ono na molo w odgrywał rolę kluczową od końca lat czterdziestych do k lat dziewięćdziesiątych i w tym sensie widzimy, że mamy do czynienia z osobą, która była na warstwie uprzywilejowanej, która posługiwała się jądro była dwujęzyczna i kelnerski i francuski oczywiście znał też trochę kanonu buddyjskiego, który jest napisany w talii pali to jest odpowiednik naszej łaciny, czyli język, który dziś znana, ale nie używa prawda, ale kanoniczne teksty są również tam na stosowane jest wolny w latach trzydziestych inną jest to obszar niezmiernie również biedny to są również kraje tropikalne większość społeczeństwa żyje powiedzielibyśmy na wsi, ale popełnilibyśmy błąd żyje w dżungli jezdni to są te czynniki, które sprawiają, że Pol pot zainteresował się jako młodzieniec już z kwestiami agresywnymi, ale niesprawiedliwość społeczna nie była czymś co go motywowało dopiero kiedy zobaczył, że z winy, które dla tamtego obszaru są niezmiernie istotne stały się komunistyczne zainteresował się czy taki eksperyment jest możliwy w jego rodzinnym kraju i to była przyczyna i myślę, że środowisko też to już tam poznał tych, którzy obok niego odgrywali największą rolę najbardziej taką złowieszczo obok niego postacią był jęk Sari, który później było drugą najważniejszą osobą w reżimie, kiedy oni doszli do władz i teraz druga wojna światowa tam nie ma aż takiej roli jak w naszym obszarze w naszym regionie w Europie czy w Polsce natomiast po drugiej wojnie światowej w całym tamtym obszarze przypomnijmy 1947 wyzwalają się Indie jest wojna domowa podział na Indie Pakistan ne to powoduje, że tworzą się ruchy narodowowyzwoleńcze i powstaje ferment anty francuski to znaczy już od 41945 roku tu głównie Wietnamczycy odgrywali główną rolę nie chcieli pogodzić się, że z dominacją francuską co doprowadziło do ucha do pierwszej fazy wojen in do chińskich tzw. i porozumienia później genewskie 1954 roku sprowadziły księcia Norodoma z ich Chanuka, której nie nie chciał objąć nadal Korony po to, żeby być prawdziwym władcą, żeby być premierem rządzącą osobą jest ich panu k w tym czasie w Oslo postać niezwykle barwna gotowy scenariusz na rozrywkowy albo przygodowy film spowodował, że prowadził niezależną w miarę politykę mnie w miarę możliwości swojego małego kraju Kambodża wtedy liczyła 7 , 58 000 000 mieszkańców, więc to bardzo mały relatywnie kraj nawet na europejskie uwarunkowania nie mówiąc o azjatyckich no i doszło do koloru do wojny wietnamskiej jak przy jak sobie tym przypominamy ona narastała na i od początku lat sześćdziesiątych w 1964 Lindgren Johnson zdecydował się, bo incydencie w zatoce Tonkińskiej na ingerencji rozpoczęła się kolejna wojna indochińska, którą znamy pod nazwą wojny wietnamskiej i ta wojna wietnamska trwała 11 lat od 1964 do 1975 do zjednoczenia Wietnamu wypędzenia najpier w Amerykanów, a później zjednoczenia Wietnamu od Agi domu partii komunistycznej co ma dla Kambodży znaczenie i teraz w ramach tej wojny wietnamskiej w roku 1970 z 1 strony prezydent wówczas już Richard Nixon zdecydował, że będzie Wietnam izolacja wojny to znaczy, że będzie mniej ingerencji Amerykanów bezpośrednio, że będzie walczył Wietnam południowy proamerykański kapitalistycznym z Wietnamem północnym komunistycznym, ale równocześnie zdecydowano się na coś co jest bardzo mało znane Atu już dla historii Pol Pota i czerwonych Khmerów kluczowe w 1970 roku doszło do zamachu stanu, kiedy z ich rano był poza granicami kraju i już nie mógł wrócić doszedł do władzy wspierany przez Amerykanów gen. London Calling i za czasów lądu Nolan ujawniła się już w sposób otwarty komunistyczna partyzantka właśnie z czerwonymi zmianami w w roli głównej w tych dżungla, o których mówiłem wcześniej inny na jej to było przygotowanie terenu pod reżim czerwonych Khmerów, ponieważ Amerykanie spuścili nalał z Kambodży więcej bomb niż z rzuconą na terytorium całej Europy podczas drugiej wojny światowej co spowodowało, że ludność jesienią od Amerykanów i dotychczasowego reżimu Leona Noela zdystansowała znienawidziła i kiedy czerwoni generałowie w kwietniu 17 kwietnia 1975 roku wkraczali do Phnom Penh jedynego tak naprawdę dużego miasta w tym kraju tam jeszcze jest przez rozum coś niezmiernie istotnego Angkor wat 1 z 3 najważniejszych ośrodków cywilizacji całej Azji południowo-wschodniej o imponujące imponujący i obok tak dane z Birmy i robót dziur na jawie wynik dzisiejszej Indonezji to są 3 najważniejsze ośrodki cywilizacji kiedyś, czyli Kamerunowi do dziś mają te budynki Angkor wat na swoich pieniądzach na swoich nie tyle monetach co on w pieniądzu emerytowanym tak i to jest istotne, że mieli kiedyś własną rozwiniętą cywilizację my się do czego zdolny nadają się do czego odwoływać się, ale okazało się, że cywilizacja taka czy inna buddyjska czy hinduistyczna bogini pierwotnie Angkor wat był lingwistyczne potem zamienił się buddyjskich co potwierdzają wszystkie badania archeologiczne i zna znana już nam dzisiaj historia Angkor wat między ósmym, a piętnastym stulecie stulecie naszej ery to te wszystkie elementy inni nie spowodowały jednak tego, że mogło dojść do ludobójstwa nie rozumiem, że możemy teraz przechodzić do możemy przechodzić żadnego z jej tego eksperymentalnie czerwonych gitar tak to jest cenny czas zaskakująco krótki to znaczy myślę, że wszyscy słyszeli o czerwonych barwach pompować jej okrucieństwach, których ani nie mówią wszyscy Belki wyjdziemy na ulice Warszawy, a nie mówiąc mniejszych polskich miast to możemy być zaskoczeni nie mówimy o tym, niestety to znaczy wcale nie jestem przekonany czy w tym czy większość Polaków zna to nazwisko może czerwoni Khmerzy, gdzie się obiło nalotem powiedzmy natomiast jeśli ktoś słyszał ani czytał dokładnie może to Andrzej mnie to zawsze zaskakuje, że ten okres rządów czerwonych Khmerów jest 3 lata 8 miesięcy 20 dni, a tyle można było zrobić w tym czasie kończy się wojna domowa siedemdziesiątym piątym roku właśnie stolica w zasadzie jedyne miasto, które mówi pan profesor zostaje zdobyte i tutaj jest opisy w książce Filipa short ta jest opisy tego zdobycia wejścia ludzie w czerni taki jestem mu tytuł tego rozdziału i tutaj mamy opowieści o tym, że wielu serc tych ludzi, którzy wyszli z dżungli weszli do miasta miało zaledwie 1213 lat niewiele innych przewyższało AK 47, który mężnie nosili na ramionach nie żądali pieniędzy czy biżuterii zdziwiony mieszkaniec miasta widział jak pewien mężczyzna otworzył paczkę zawierającą 10 000 USD i wyrzucił je zdegustowany do rzeki nie, chcąc nawet tknąć tego imperialistycznego obrzydlistwo kim byli ludzie wsi droga w szeregach czerwonych Khmerów ci właśnie najniżej ci, którzy w, których rękami zostało dokonane to zwycięstwo no przede wszystkim byli ideologowie, którzy uwierzyli w najbardziej ortodoksyjną skrajną skrajnie lewacką wersje nawet powiedziałbym mało mistyczną to znaczy, że głównym wrogiem jest prywatna własność własność i rynek, kiedy oni weszli do miasta po ludności ich pierwotnie z zadowoleniem widziała, bo nie chciała poprzedniego reżimu nie narzeka, że on 3 dni później oni zaczęli to miasto wysiedlać to znaczy jako zgniliznę imperialistyczną i burżuazyjną ne mieli nawet pomysł wyeliminowania zupełnie pieniądza tylko i pomysł był taki, żeby stworzyć z państwa 1 wielką komunę na wzór ma o co tu gra to znaczy, żeby wypędzić z całą inteligencję ludność miejską przedsiębiorców ludzi myślących ludzi wykształconych do pracy rolnej na polach, które nazywano polami Killing Fields polami śmierci jest znany i polecam przy tej okazji, bo dostępne dzisiaj łatwo film o tym, tytule lekkie miękkie lub z no to jest oparte na pamiętnikach 1 z nielicznych osób, która tę potwornie reżim przeżyła Aygo oraz lekarza on później uciekł do Stanów zjednoczonych udało mu się nawet odgrywać pewną rolę w hollywoodzkich filmach i biedak wygląda na to, że nie przez spisek tylko przez przypadek został zabity nie przez czerwonych Khmerów tylko na ulicach Los Angeles, a w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych jakiś wzorzec odmiany winorośli dokładnie w pospolitej zbrodni jego pamiętniki są w Polsce wydane bardzo gorąco polecam i one były kanwą do tego filmu, a taka pro toto parę dni temu mu przed naszą rozmową zmarł pierwowzór z kolei amerykańskiego dziennikarza, bo tam ten lekarz i ten dziennikarz amerykański odgrywają pierwszoplanowe role teraz tak oczyszczanie miasta oczyszczanie miasta, gdyż doszło ze względów ideologicznych natomiast z wykonawcami byli najbardziej prości z prostych niewykształceni zupełnie chłopi i ich dzieci, czyli postawioną na ludzi, którzy absolutnie nie byli świadomi co robią i był to zamysłu bardzo świadomy dlatego, że to w ciągu kilku tygodni zaczęło się zamieniać w straszliwych no co tu mówić w Polsce to byśmy nazwali Oświęcim Brzezinka raczej Brzezinka, czyli obozy pracy, do której zadzwoniono całe społeczeństwo całą ludność Kambodża wspominani już miała wtedy ponad 8 000 000 ludzi i przestaje mnie czy niespełna 4 lata ponad 2 000 000 nigdy nie dowiemy się ile ludzi wymordowano z moich własnych obywateli mają, więc to jest zupełnie niebywały reżim, jakiego nowy nowoczesny w dziejach nikt nie widział nie możemy mamy przecież doświadczenie tutaj w naszym regionie Holokaustu, ale i to jest coś absolutnie podobnego to znaczy, że dochodziło do mordowania świadomego zaplanowanego z zimną krwią z przyczyn ideologicznych miała być zbudowana zupełnie nowa świadomość, a nowa świadomość miała polegać na tym, że zaprzeczam my wszystkiemu temu co świat zachodni i świat cywilizowany przyniósł z zewnątrz, a mieszkanie w miastach to niepotrzebne zbytki zajmowanie się rzeczami nie praktycznymi niepotrzebnymi wszyscy mieli pracować tak samo i dostawać dokładnie takie same nawet właśnie nie pieniądze tylko racje żywnościowe to jest tak głęboko w złym posunięciem jest totalny egalitaryzm i totalne egalitaryzm w biedzie szortów mówi, że to jest jedyny reżim, który realnie sprawił, że obywatele dziś można tak powiedzieć raczej poddani tego grania w inny reżimu Stali się Alden ofiary albo ofiary Stali się autentycznymi niewolnikami, że we wszystkich innych jednak była jakaś symboliczna nawet opłata 3, jaka jest zupełnie głodowa, ale mimo wszystko jak to short opisuje można było podjąć decyzję czy raz nam teraz na miesiąc kupić kostkę mydła czy paczkę papierosów, a tutaj nie było niczego do tego doszło, że nawet zabraniano ludziom gotować we własnym domu no właśnie jest to znaczy, że tak gospodarkami, która powróciła do niewolnictwa i do zupełnych archaicznych form epoki jaskiniowej natychmiast przyniosła potworną biedę, która już i tak była i rozpoczęły się walki o żywność po prostu o racje żywnościowe, ale też o krótszym od tej książki są jeszcze 22 nazwiska godne odnotowania David Chandler i bokiem nam tym, którzy pokazali nam tych czerwonych Khmerów na wszystkie możliwe sposoby i jest ich ich relacji z tych historii nea wynika, że podczas, gdy jej kierownictwo ścisłe ruch wokół Salo cara, który wtedy dopiero ujawnił się jako pól pod najniższym szczeblu szczególnie w jednostkach wojskowych NATO rozpoczęły się podziały i te podziały i błyskawicznie zaczęły narastać film z chwilą, kiedy niektórzy uświadomili sobie, że nos dochodzi do eksterminacji ludobójstwa i wtedy część z nich zaczęła iść w kierunku Wietnamu i wśród nich był 1 z przywódców na niższym szczeblu niejaki Holmesem, który do dziś rządzili Kambodżą sią dzisiaj nadal jest twardym premierem zdążył tylko uciec przed śmiercią, bo oni się wzajemnie wyżej znali uciec uciekł do Wietnamu i potem przyszedł z armią wietnamską, która dokonała inwazji jeszcze jest 1 element, kiedy czerwoni Khmerzy zajęli Company i powiedzmy okupowali całą Kambodżę narodom z Iranu k nie mógł już do kraju wrócić osiadł w Pekinie ciekawostka linii stamtąd Pekin był w tym czasie jeszcze mało i stycznym 19769 września umiera ma OC Dunka, więc w czasie, kiedy czerwoni Khmerzy, ale sprawują rządy jedyny sojusznik jedyny dostawca towarów i Chiny w zamian za pomoc wojskową i żywnościową wynegocjowali, że z Hanną k przyjechał do Kambodży w trakcie rządów czerwonych Khmerów i został zamknięty w pustym Pałacu, a przyjęty irracjonalnie pięknie można powiedzieć są opisy Żnin czerwony dywan kobiet działających na klienta jak na króla przystało, ale równocześnie totalnie wyizolowane i niemających żadnego wpływu tylko był to wynik nacisku jedynego wówczas wielkiego brata, jakim były Chiny, a skoro działalność czerwonych Khmerów, który miał doprowadzić do tego, że wszyscy są tacy sami co zostało doprowadzone do właśnie zupełnej skrajności nawet mało mówi rząd nie byłby w stanie czegoś takiego on byłby w stanie dopiero gdzieś tu taki cytat z dopiero ten się opiniach Przysiek, a był ofiarą rewolucji kulturalnej też takiego chaosu tylko na można powiedzieć, że czerwony czerwoni Khmerzy doprowadzili rewolucję kulturalną ma do końca kadencji męża no tak to dosyć cynicznie brzmiały niewątpliwie na tym polega istota rzeczy kredytem się o 15 do władzy w siedemdziesiątym ósmym roku on podejście do czerwonych Khmerów, którzy błyskawicznie zmienił to jest 1 z czynników zieloni tak szybko upadli, ale skoro to było tak bardzo itd ideologiczne to całkowicie ideologii tuż przed psami sama wierchuszka czerwonych Khmerów czy sam Pol pot w jakikolwiek sposób swoim życiem dawali przykład na tę równość społeczną, a że w żadnej mierze nie później, kiedy już ich obalono i poszli do dżungli to mamy opisy niezwykle barwne nie będę wchodził szczegóły, ale wolę, żeby nadzór słuchaczom nie odbierać przyjemności lektury, jeżeli tam ten akurat te, które można nazwać przyjemną, ale niewątpliwie bardzo pouczającą dostarczano mu najlepsze koniaki i Łyski z Zachodu, a nawet magazyny z Francji, bo o magazyny w sensie takich kolorowych pism, żeby sobie czas dobrze spędzał złoży mentorzy są rozjeżdżone przez dzieci jest właśnie z młodością męża absolutnie nie tutaj i oni, ale to było bardzo wąskie grono bardzo wąskim gremium oprócz tego nie wiem z sali, o którym wspomniałem jeszcze brukiem sam pan, który nabył długo on szefem dyplomacji nawet siostry mieli za żony, czyli to było bardzo bardzo twarde takie jądro nikomu nie ufali nawet sobie nawzajem i były mordowania pomiędzy sobą, które już wspomniałem, że jednostki zaczynały się niektóre buntować, ale doszło też do tarć pomiędzy dowódcami regionów niż wtedy w drugiej już w połowie rządów generalskich powstała mordowania katownia do dziś dnia muzeum w dawnej szkole liceum lekturą przeszła do historii jako SS 21, gdzie mordowano wyższych rangą przedstawicieli reżimu, którzy stracili zaufanie najwyższych władz nie to, że się zbuntowali czy mieli inne tylko stracili z jakichś tam niewiadomych powodów zaufanie później szef tej mordowani katowni zwiedzałem ją też porażające do dziś, a jeszcze jak się na miejscu w tym samym miejscu obejrzy film dokumentalny tak tak na nazwanej z 21 tam na miejscu, kiedy człowiek zamiast to tak jakby się samemu to przeżywało tam 4 osoby przeżyły z tego wszystkiego natomiast zakwaterowano kilkadziesiąt tysięcy osób i zdjęcia tylko są inni również takie są teraz kiedyś szkolnych, bo robiono takie wąskie cele dla pojedynczej osoby możemy sobie wyobrazić, że no one są mniejszej postury to jest w południe Azji to są ludzie met 50 i bardzo szczupli, ale jeszcze wygładzenie i inni dla nich tylko była jednak dla siatkarzy na stojąco usiąść nie mogli to są dopiero wrażenia ne i to warto odwiedzić, bo to jest w samym centrum Phnom Penh dywizji szefa tej katowni jako 1 z pierwszych osób, ale nie władzę później post Myers cie, które rządzą do dziś tylko 1 z amerykańskich dziennikarzy fotografów prywatny dochodzenie przeprowadził i złapał go kamerą i poznał, że to tego chodzi i najpier w dostał kilkanaście lat tylko na żużlu zasądzenie, a dopiero później, kiedy powstała, ale dopiero w 2008 roku proszę sobie wyobrazić międzynarodowy Trybunał ds. osądzenia reżimu, ale to jest inny temat, dlaczego się stało co w co się stało, a Pol pot nigdy nie doczekała żadnego sądu zmarł sobie spokojnie schorowany co prawda, ale niespecjalnie niepokojony wytoczenie młodej żony i kilkuletniej córeczki, którą bardzo jak się możemy domyślać kochał miastu taki cytat w książce Michalik Hasior tam mówi to już po śmierci Pol Pota jego ciało to jest też dziwne zostało skremowane na ścianach śmieci i opon na samochodowych inni jak smok, czyli też 1 z synem przy dawnego kierownictwa mówi proszę wybaczyć to nie będą eleganckie słowa Pol pot zmarł jak dojrzała papaja czy spadające z drzewa nikt go nie zabił nikt go nie otruł teraz jest już po nim nie ma władzy nie ma praw nie znaczy więcej niż krowie gówno możemy użyć go jako nawozu, skąd ta nagła pogarda jak nie ma władzy to niema znaczenia ten reżim opierał się nie na brutalności strachu i terrorze to były 3 czynniki, które decydowały o jego obliczu to rzadko się mówi, ale my mamy w Polsce polskiego dziennikarza relacje Wiesława Górnickiego, na który nie było taką ozdobą reżimu Wojciecha Jaruzelskiego był rzecznikiem ghostwriter pisał przemówienia ale, ponieważ był osobą zaufaną rem systemu udało mu się w gronie niewielu dziennikarzy pojechać do Phnom Penh tuż po tym, czyli w początkach 70 tego dziewiątego roku jak tylko czerwonych Khmerów wykończono inna pisał, ale z tego niesamowitą do dziś relację nazywa się bambusowe klepsydra ona ma zaszłości ideologiczne swojego czasu, ale ma też siłę obserwacji tego co tam żołnierzy tej tak bezpośredniej relacji i Anny czerwonych Khmerów wypędzili ostatecznie dokonali inwazji na nich Wietnamczycy z sąsiedztwa częściową ze względu na to, że wielu uciekinierów mówiło coś się tam dzieje no ale częściowo też w obronie własnych interesów i jest w grudniu 1978 roku wchodzą do Phnom Penh na dochodzi do ucieczki prawie całego reżimu to znaczy nikt z kierownictwa czerwonych Khmerów nie zginął zdążyli się ewakuować i poszli w dżunglę i w tej dżungli spędzili tam były znowu pomiędzy nimi tarcia to też jest opisane w tej książce napięcia, a nawet walki i niem Pol pot dołożył swoją swoim życiem do siedemdziesiątego trzeciego roku i zmarł śmiercią naturalną 30 trzeciego roku swojego życia w dziewięćdziesiątym ósmym roku zmarł natomiast jest umieszczenie na parę miesięcy rok przed śmiercią już był wtedy bardzo schorowany jeszcze wydawał wyroki śmierci, o ile wiemy, a ja czytam kilka biografii Pol Pota on sam nigdy żadnego wyroku śmierci nie wykonał natomiast zlecał w brutalny sposób, uśmiechając się na tej okładce mamy postać w pełni ujrzeli uśmiechniętą taką powiedzielibyśmy jowialny jeszcze zwracam uwagę, że o rękach i dłoniach pianisty takich delikatnych wysublimowanych widać, że on pracy pracą na roli się nigdy nie zajął to wsiedli do rana jak zwracają uwagę, że taki miły uprzejmy pogodzony człowiek pogodny, a co w nim tkwiło, jakie demony, jakie przekonania do końca życia nie uważał, że popełni jakikolwiek błąd do końca życia nie uważał, że jego eksperyment był złym eksperymentem tylko nie był do końca jego zdaniem skutecznie przeprowadzonych w short twierdzi, że do tej pory zacytuję całe zdanie było również przez pewien czas autentycznym wyrazicielem odczuwanej przez wielu Khmerów tęsknoty za powrotem do dawnej wielkości jak to jest możliwe no to jest dawna wielkość, że będzie jak Edelman Chorwat, że cywilizacja kelnerska jest na tyle kwitnąca, że emanuje rozchodzi się na cały obszar na cały region i czerwoni Khmerzy, kiedy przyszli do ogłosili zieloni chcą znowu ogłosić nową cywilizację taką, jaka Angkor wat na innych wartościach oparto Inter robił wrażenie i to, że w niektórych robiło piorunujące wrażenie, że przyjdzie inny bardziej sprawiedliwy równy świat i będziemy kwitnący, a realia okazały się, że zamiast nowych nowej cywilizacji mamy po prostu mord na masową skalę jak to jest możliwe, że do tej pory z premierem kraju premierem Kambodży jest były czerwonych parę jak to jest jak to zwał to też jest bardzo ważny wątek i tej książki i w ogóle historia Azji południowo-wschodniej bardzo ponury nie smutny, ale trzeba go opowiedzieć do końca Wietnam dokonały inwazji częściową jeśli chodzi o domowych ludobójstwo w słusznej uzasadnionej, ale Wietnam to jest grudzień 1978 rok jest wówczas sojusznikiem związku Radzieckiego, a związek radziecki w tym czasie to jest mniej więcej ten czas dokonuje inwazji z Afganistanu inwazję Afganistanu powoduje ostracyzm związku sowieckiego, który w rezultacie doprowadzi do Gorbaczowa Gorbaczo w do rozpadu ZSRR teraz ta inwazja na Afganistan powoduje ostracyzm Sowietów co przenosi się na Wietnam i proszek kojarzyć fakty w 1979 roku 1 stycznia komunistyczne Chiny to ogromną rolę odegrał Zbigniew Brzeziński numery nawiązują stosunki dyplomatyczne ze Stanami Zjednoczonymi i tężcowi udaje się do Stanów zjednoczonych słynna wizyta zostaje nawet człowiekiem roku tygodnika Time to powoduje, że tworzy się anty wietnamska koalicja bardzo specyficzna i do niedawna nie do wyobrażenia komunistycznych Chin, które nie są już maoistowskiej i które szybko ten się ropień prowadzi do wojny ze w lutym 1979 roku już, kiedy był w stanach Zjednoczonych to ogłosił, że w Adamowie nauczkę niby to on za to, że co zrobił w Kambodży czy, ale tak naprawdę przyczyny były inne wewnątrz chińskie i co się dzieje przyjęli decyzję interesem mową, a czasami wsparciu Stanów zjednoczonych, bo wrogiem jest związek radziecki, a w Wietnamie z proxy Itaki podstawiony Pionek i do tego stany Zjednoczone wówczas mają dominację praktycznie w całej Azji południowo-wschodniej począwszy od sąsiadującej z Kambodży Tajlandii i przekonują władze tajskie, kiedy wojska wietnamskie dochodziły już prawie do granicy zachodniej Kambodży to czerwoni Khmerzy masową zorganizowanych jednostkach weszli też w dżunglę, ale na terytorium Tajlandii zresztą Pol pot całe życie już później z wyjątkami, kiedy latał do Pekinu spędził na pograniczu MERS to tajskim i Tajlandia, widząc w tym swój interes, że może korzystać ze środków wspierają wspierania i z Pekinu i z Waszyngtonu udzieliła czerwonym kamerom azylu, czyli interesy wielką mocarstwowe sprawiły, że nie było siły poza samym Wietnamem, który był za słaby, żeby doprowadzić akcję do końca i dopiero kiedy związek radziecki się przewraca, czyli 25 grudnia 1991 dopiero wtedy dochodzi pod wpływem ONZ do porozumień i uregulowania systemu politycznego w Kambodży, ale nadal ludzie proweniencji czerwonych Khmerów Hansen zostają przy władzy, bo innych wymordowano albo skutecznie wyeliminowano 1 z kursem sprawuje władzę do dzisiaj teraz jeszcze jest 1 wątek element bardzo ważny mianowicie nawet ta regulacja prawna z początków w latach 9193 kluczy tutaj było, że rozsypał się związek sowiecki i nadanie doprowadziły do rozliczenia systemu czerwonych Khmerów ludobójstwa gmin może już było muzeum i US 21 i wciąż jak pod prąd Reni te słynne Killing Fields, czyli pola, na których maczetami mordowano ludzi i jakaś tam byłem są takie wieże szklany tylko z czaszek złożonej z kilku takich wyglądających par piramidy Cheopsa i tylko na półkach są ułożone czaszki wymordowanych to są te właściwie Killing Fields, bo nawet kult żałowano, bo bieda była, więc rozstrzygnąć trzaski daną małe dzieci od drzewa ludzi zabijano maczetami my tak to na razie wygląda od środka i nikt tego nie rozliczył i po długich przetargach dopiero w 2008 roku za ogromne zresztą pieniądze na terenie Ron Ben powstał międzynarodowy Trybunał, który pociągnął do odpowiedzialności tak naprawdę 4 osoby 4 osoby w tym łączenia brała bramę na byciu, czyli brat nr 2, kiedy ja ja byłem ambasadorem w Tajlandii w latach 20032008 ty jako ambasador wiedziałem, gdzie ten wyłącza na pograniczu tajską kambodżańskich miast w jakiej miejscowości i nawet zamierzałem tam pojechać, czyli wiedzieliśmy o tym i nie było wtedy i siły, żeby zrobić porządek dzisiaj ten łączna ma wyrok dożywocia, ale co jest już jest powyżej 80 letnim staruszkiem i niewiele wiedzący co się dzieje wokół niego i drugą osobą taką wskazaną jest taki sam pan, a więc Sary zmarł wcześniej, zanim pociągnięto go do odpowiedzialności podobnie jak Pol pot Philip short zadaje także pytanie, dlaczego akurat w Kambodży doszło do okrucieństwem aż takich było faktycznie wydaje się, że one są dość trudno jest jakoś się Anna oceniać, kto jest bardziej okrutny, ale tutaj mamy do czynienia z zbrodniami na systemach znaczną skalę systematyczną integralnej tak dalej idących i właśnie skrajność tych rozwiązań jest uderzająca jest szorstki zastanawia, dlaczego akurat Kambodża to podaje różne możliwe kulturalne nie przyczynkiem do tego, ale za chwilę zaraz, mówi że wszystko to jest prawda te Strachy również zbyt trafne zbyt proste, żeby zachłanny OWU, gdyby Stel te zbrodnie oceniać za pomocą rencistę kulturalnych uwarunkowań czy innego tytułu jest, że są źle się w gatunku ludzkim proszę zwrócić uwagę Holokaust tak naprawdę nic nas nie nauczył od chwili powstania państwa Izrael od 1948 roku do dziś mamy konflikt izraelsko palestyński Holokaust dotarł do nas mamy świadomość, a doszło i do czerwonych Khmerów, a potem Hutu i Turcji przecież na podstawach rytmicznych, ale wyrzynanie się też na niebotyczną niewielką skalę więcej nawet w Europie w latach dziewięćdziesiątych było 3 wojny w byłej Jugosławii i było etniczne Ślęzy, czyli czystki etniczne, a więc też mordowanie Srebrenica do dziś dnia i radowa Karadżić dopiero teraz skazany za mord o podłożu, czyli my tu trzeba być bardzo ostrożnym, szukając prostych wyjaśnień czy to kulturowych czy religijnych czy nawet etnicznych, ale jedno, w czym w przypadku czerwonych Khmerów jest dla mnie więcej niż oczywiste jeśli jest niesamowita wiara, a wiara to niewiedza jeśli jest niesamowita wiara w ideologię jeśli wyznawcy tej ideologii są konsekwentni to łatwo mogą zejść na manowce, a jeśli się jest już na manowcach można popaść nawet w tak brud z taką pułapkę jak czerwoni Khmerzy, że morduje się własne społeczeństwo to jest nauczka jedno i jednoznaczna i to to był lewicowej skrajnie lewicowej proweniencji, ale może być skrajnie prawicowej proweniencji i geologia mordercza również, ale jeśli jest świadomym tego, że w jakimś miejscu dokonuje się takich rzeczy jeszcze nie interweniuje i to też można mówić pewnego rodzaju odpowiedzialności czerwoni Khmerzy mówiliśmy o tym, rządzili zaskakująco krótko jak na skalę tego, czego dokonali, ale jednak zaskakująco długo jak na to jak szybko można było ich usunąć przecież to nie byli ludzie, którzy dysponowali bombą atomową czy czymkolwiek co mogłoby zagrozić inne zachodnim kraju mimo wszystko nie było niczego od znaczeń mnie nie było żadnej interwencji nawet współcześnie, kiedy na zachód humanitarnych nawet humanitarnej nawet współcześnie, kiedy wiemy mniej więcej co dzieje się w Korei północnej nie dokonuje się żadnych interwencji, bo to jest dobry przykład do Rapallo bez daniny od Alstomu montuje nie było, bo to Korea Północna ktoś powiedział, że Półwysep koreański to jest krewetka między walczącymi wieloryba mi to znaczy są interesy wielkich mocarst w w przypadku półwyspu koreańskiego to rzecz oczywiście stany Zjednoczone Chiny Japonia i Rosja i ich Półwysep jest podzielony i w przewidywalnej przyszłości będzie podzielony tak stwierdził to samo było w przypadku Kambodży były interesy z 1 strony sowieckiej z drugiej amerykańskie liberalni zwolennicy 12 strony to był jeszcze wtedy świat dwubiegunowy, kiedy się skończył to, jaką się regulacje przynajmniej polityczną znaleziono, a na humanitarne rozliczenie każdy miał łącznie z Amerykanami poczucie winy, więc niczym nie spieszył, żeby rozliczyć nawet morderców i ludobójców, więc interesy wielkich państw potrafią być jak widzimy niezwykle brutalne Pol pot pola śmierci biografia autorstwa Filipa Szuberta wydana przez wydawnictwo Prószyński i rzecz została przetłumaczona przez pana Sebastiana Szymańskiego to nie jest książka nowa mówiliśmy to one pierwotnie wyższa od 2004 roku, ale raz, ale bardzo ważne w Polsce po raz pierwszy 2016, ale bardzo ważna też bardzo dobra w takim sensie, że się dobrze czy to ona może trochę odstraszyć niektórych swoich owiec z młodzieżą na ten temat nie mówili, że ten rząd sięga nawet na samym początku trochę wspomnieliśmy, ale że autor mając świadomość, jaka waga jest faktów, które podaje nie zajmuje stanowiska ani ideologii Zujew niemal najtaniej kupić dla taniej publicystyki poprzez to wartość niższa od tej lektury niezmiernie wzrasta i daje ogromnie dużo ich wiedzy i jeszcze bardziej daje nam do myślenia o rodzaju ludzkim od przypadłości ach, o ideologiach o władzy jej o władzy wielkich i mniejszych, która może się zdeprawować i co z tego wynika no to widzieliśmy dzięki uprzejmości wydawnictwa Prószyński i spółka mamy dla państwa egzemplarze proszę pisać wieczoru małpa TOK TOK FM wieczór małpa TOK kropkę FM opowiadał pan prof. Bogdan Góralczyk politolog sinolog z centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego bardzo dziękuję panie więc, że to była audycja biosfera za chwilę informacje po informacjach audycje klasyki dla grzeszników w Zwiń «

Pol Pot, zbrodniarz uśmiechnięty. Kim był człowiek, który doprowadził do najbardziej radykalnej rewolucji w dziejach

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - KAROLINA GŁOWACKA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 19:00

Najnowsze Podcasty

"Panna Kim wie" Nam-Joo Cho

"Nie jestem twoim Polakiem. Reportaż z Norwegii" Ewa Sapieżyńska

Astma eozynofilowa. Dlaczego warto robić badanie krwi z rozmazem?

Niezależne życie osób z niepełnosprawnościami. W Gdańsku doskonale wiedzą, co to znaczy

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL