Czy epoka postprawdy dobiega końca? Rozmowa z Jarosławem Makowskim

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

na 24 Tomasz Stawiszyński zaczynamy godzina filozofów dzień dobry ostudził Jarosław Makowski filozof teolog publicysta w dzień dobry dzień dobry panie redaktorze i przede wszystkim nasi słuchacze dzień dobry i rzekł bym temat na czasie no bo po pierwsze, żyjemy w epoce postprawdy, a o postprawdzie właśnie będziemy dziś rozmawiać no a po drugie, właśnie te wydarzenia, które obserwujemy w Warszawie nie od piątku mniej więcej, choć pewnie byśmy chcieli różne takie Rozwiń » jest historia ekscesów na polskiej scenie politycznej prześledzić na tobyśmy musieli daleko w przeszłość sięgnąć też dobra tradycja jakiegoś takiego szaleństwa rzekłbym nawet na politycznego w Polsce ma miejsce od dawna, ale to co się ostatnio dzieje w tym sensie jest jakość korespondujące z tym tematem, którym dziś mówić zamierzamy z nożem przede wszystkim obcujemy z różnymi przekazami medialnymi z różnymi generacjami inaczej mówiąc wokół tego co właściwie od piątku w nowo w okolicach Sejmu się dzieje Janowska dzisiaj występowałem z poranku Radia TOK FM jako komentator tej właśnie sytuacji i przed występem przejrzałem sobie różne strony internetowe, na których nie komentuje się kryzys sejmowy i tak w Gazecie wyborczej n p . z przemówieniem premier Szydło scharakteryzowane było jako kompromitacja, a na portalu wpolityce pisano, o ile przemówieniu premier Szydło, że było to no i znakomite przemówienie, w którym pani premier wzywała do odpowiedzialności za Polskę tych różnych nieodpowiedzialnych właśnie polityków opozycji, którzy postanowili rozpętać awanturę i oczywiście to nie jest taki program, w którym będziemy się nie zanurzać w mętnej wody ne polityki aktualnej, bo nie mamy na to ochoty chyba substancje eternit Attis przy Byszew przyjrzymy się tym wszystkim politycznym ekscesom właśnie o postprawdzie mówić zamierzamy w tym kontekście po pierwsze, rzeczywiście jest tak, że jesteśmy Anna w klubie pewnych zjawisk kulturowych, które dziś mają miejsce i w Europie, ale także na świecie w tym sensie, że dociec prawdy ustalić prawdę ustalić fakty i jest strasznie trudno i to co powiedziała, że przeczytali w 2 równo 2 różne gazety i mamy 2 różne prawdy czy też 2 różne narracje, mówiąc że nim właśnie tym językiem postmodernistycznym, którym pewnie jeszcze słów kilka my za chwilę powiemy w tym sensie prawda żyje na wygnaniu prawda jest nieobecna w naszym dyskursie, a jest to niewątpliwie konsekwencja z 1 strony fantastycznego zjawiska, jakim są media społecznościowe, czyli Facebook Twitter prawda i t d. którym potrafią organizować ludzi w bardzo szybki sposób także przekazywać je naprawdę w takich misjach, ale po n p . co, ale zarazem oni sprawiają, że każdy wybiera sobie to prawdę czy też ton narracji, która jest mu wygodna i nie ma pomostu nie ma dialogu nie ma wymiany zdań między tymi osadami ludzi, którzy czytają z 1 strony gazetę wyborczą Newsweek czy słuchają TOK FM, a z drugiej strony z siedzą Ruscy, że tym grodzie, który się nazywa w polityce czy też w sieci w sumie czytam, w czym tam cokolwiek jeszcze w 2 z UE w związku z tym, jeżeli każdego dnia schodzi na swój ulubiony portal który, jakby przekazuje pewną narrację to nie widzi kompletnie tych drugich stron to jeszcze działa na zasadzie pewnego rodzaju rozrastającej się spontanicznie re produkującej samo re produkującej się sieci informacyjnej no bo w momencie, kiedy wchodzisz na taki 1 portal dostajesz jakiś tekst jakąś informację, w którym zawarta jest zawarty jest jakiś zesta w przekonań po świecie to za chwilę z tego samego portalu zostajesz 15 czystego tekstu 15 odnośników, które kierują się na inne strony pokrewne w sposobie patrzenia na rzeczywistość niekiedy jeszcze mniej adekwatnie do rzeczywistości rozpoznające i tak ad infinitum możesz podróżować po sieci, która nie ma granic jak wiadomo w niczym dusza Heraklit z pamiętnych nie ma granic, ale zarazem ta sieć podsyłać po co chcesz, a nie to co mogłoby zweryfikować swój pogląd czy ogląd rzeczywistości właśnie tam bardzo istotne, ale jest, jakby krótsze mini, który sprawia że, gdy siedzisz w tym błędnym kole dostajesz informację News reklamy z PRL, które były są bardzo konkretnie sprofilowanych pod pierwotnym w po swoje pierwotne wyszukiwanie w związku z tym nie konfrontuje swojego punktu widzenia nie konfrontuje w swoich przekonanie z innymi, a dostarczone ci są kolejne argumenty, by kolejny zazwyczaj kłamstwa, a republiką weryfikowane przez siłę czynne, tyle że i t d . z gminy, które mają ci u twierdzili, iż w tym, że z pierwotnym w swoim przekonaniu to jest on w getcie tylko taką małą uwagę na marginesie, że właściwie, kiedy popatrzymy, choć nie jestem wielkim zwolennikiem antropomorficzne chowania internetu np. tworzenia z niego jakiegoś takiego hegemonii 1 wielkiego podmiotów, którym wszyscy jesteśmy jako zanurzenia trochę tak to zaczyna wyglądać, ale nie niewygodne czy, gdybyśmy popatrzyli na to w jaki sposób o umyśle ludzkim mówią tak psychologowie, jaki neuro naukowcy dzisiaj, a jeszcze pewnie sięga się dać byśmy mogli do dnia lat pięćdziesiątych idola ona kwestii garaż i jego słynnego jego słynne kategorii redukcji dysonansu poznawczego na to by się okazało ten internet trochę działa w skali makro tak jak w skali mikro działa indywidualny umysł, który nie jest zainteresowany wcale budowaniem adekwatnego obrazu rzeczywistości, bo nie po to, nasz umysł został przez ewolucję zaprojektowany w cudzysłowie, żeby właśnie adekwatną adekwatny obraz rzeczywistości budować, żeby prawdę prawdy dociekać właśnie tylko o to, żeby działać skutecznie w ramach pewnej logiki ewolucyjnej Atu chodzi głównie o to, żeby obraz był spójny i żeby reagować na zagrożenia często to zagrożenia niestety w ramach tej spójności okazują się wyimaginowane no i tak jak powiedziałeś nie podróżujemy po tym, zamkniętym kole informacji, których nic nie zaburza naszego dysonansu tylko wszystko potwierdza nam to co już z góry wiemy dokładnie w tym sensie to jest komfortowa sytuacja, a czynnie zmusza to się do refleksji nie zmusza to do zmierzenia się z innym punktem widzenia 2 fundamentalne wartości, które są obecne od oświecenia z Europie, a więc przekonania i krytyka w dzisiaj wydaje się, że istnieje tylko przekonanie, a czy ten ruch w sieci prawda, a sieć jest dziś głównym źródłem jest w informacji o świecie dla przygniatającej większości ludzi, bo przecież wiadomo, że książek nie czytamy nie czytamy coraz częściej gazety z długich tekstów, które dzielą rzeczywistość czy na 3 dni obserwujemy z różnych punktów widzenia, a więc nieustannie budujemy swoje przekonania, że zapominając, że one powinny być poddawane jak mówił Tomasz Ritter francuski filozof Arnauda nieustannej krytyce to jest szczepem warunek tego, żeby nie popaść w fundamentalizmu, żeby bronić się przez rozmaitego rodzaju ideologami to znaczy niewątpliwie potrzebujemy przekonań, a jeszcze bardziej potrzebujemy krytyki tych przekonań, jeżeli brakuje tej krytyki to wtedy mamy zderzenia właśnie 2 przeciwstawnych 2 zwalczających się ideologii, a to dla naszego życia tak im dziwić wolnego jak i społecznego po prostu zabójcze właśnie krytyka wymagała świadomości możliwości popełnienia błędu np. natomiast ja mam takie wrażenie, że osoby kształtujące znaczną część dnia tzw. opinii publicznej funkcjonujące publicznie realizujące jakieś publiczne zadania to są osoby, które w swoim własnym przekonaniu właściwie błędów nie popełniają, jeżeli popatrzymy na na rozmaite dyskusje polityczne czy działania pewnych polityków nie mówię, że wszystkich nie mówię tylko polskich, bo tak nie wiem np. z współcześnie rządząca nam ekipa jak n p . Donald Tramp jakiś znak jakaś luka w tę część też polityków, którzy reprezentują zupełnie inne opcje i wartości, gdy są przy władzy nigdy nie wiem realizuje jakieś działania co, do których inni mają uzasadnione wątpliwości i twierdzą, że były to ruchy błędne i niepotrzebne i spowodowało więcej szkód niż pożytku gotowości nijak nie słyszałem, żeby ktoś był w stanie tutaj do błędu się przyznać, żeby ktoś był w stanie powiedzieć, że tak Okaj zrobiliśmy źle wycofujemy się z tego nie jest takie mocne, ale utwierdzanie się w przekonaniu, że na pewno zrobiło się dobrze i że wszystkie głosy, które się pojawiają i które to tę dobroć głęboką wewnętrzną moralną negując, że te wszystkie głosy są wynikiem działania siłą zła sił ciemności, które próbują na temu świetliste mówi lekarzowi prawdy dobra i piękna nie popsuć szyki wywłaszczeniem autorefleksji i nie można się uczyć na błędach, kiedy się błędów nie popełniono nie da rady w świat, bo żyjemy w kulturze, która nie cierpi błędów, a żyją w kulturze, która lubi bezczynności lub stanowczość lubi skuteczność czy proszę zobaczyć, że każdy rodzaj niepewności czy też wątpliwości taktowany jest jako przeja w właśnie słabości jak dokładnie to jest druga strona medalu ci ludzie są skrajnie pewni siebie czy prezentują skrajną pewność, ale być może, dlatego że często jest także, kiedy ktoś do błędu się przyznaje to zostaje natychmiast zawalony falą krytyki radykalnej krytyki dokładniej wydają się tej dziennikarze spełniają dość siły z mało twórczą rolę w tym sensie, że nie promuje się władzy, która jest refleksyjna, a która, która w potrafiła, by przyznać się do błędu i wycofać się z tego błędu wtedy natychmiast uważa się tą za przeja w trend słabości narad czy w tym sensie prawda nie jest istotna na tym gruncie politycznym ona ona i musiała wyemigrować musieliśmy dokonać egzorcyzmu od prawdy na gruncie politycznym, ponieważ dociekanie doprawdy ustalanie faktów jest przejawem de facto słabości jest przejawem wątpliwości jest przejawem braku skuteczności i koniec końców siły siły, a my żyjemy w epoce rzeczywiście siły i to ona decyduje w inny, kto jest na piedestale a kto nie no i kto ma po prostu skuteczniejsze strategie budowania wizerunku publicznego, bo dzisiaj pytanie nie jest to właśnie czy do błędu się przyznać albo nie przyznać trzeba wyciągnąć z niego wnioski czy nie tylko pytaniem jest w jaki sposób poradzić sobie z przekonaniem innych rzeszy popełniło błąd i jak to przekonanie zmienić niezależnie od tego czy się go popełniło czy nie chodzi o to, żeby wyglądało w Cieszynie popełnił, żeby się nie popełniło dlatego trwa się właśnie w tych złych przekonaniach czy też mówiąc wprost w kłamstwie i kłamstwo i podaje się jako prawdę i to jest wydaje mi się ten rodzaj cynizmu, który jest wszechobecny we współczesnym życiu społecznym, a przede wszystkim politycznym, który czyni to życie absolutnie tak nieznośnym Jarosław Makowski jest państwa gościem mam nadzieję, że program znośny, bo jeszcze przed nami 40 minut teraz informacje, a potem wracamy po Tomasz Stawiszyński Hel trwa godzina filozofów studiu cały czas Jarosław Makowski raz jeszcze dzień dobry dzień dobry, a rozmawiamy o postprawdzie w epoce postprawdy epoce, w której nie istnieje bardzo wiele interpretacji tajemniczego uśmiechu Jarosława Kaczyńskiego wyjeżdżającego nocą z Sejmu zdjęcie z uśmiechem obiegło portale informacyjne, ale właściwie, dlaczego uśmiechał się Jarosław Kaczyński jest bardzo wiele opowieści i interpretacji i nie wiadomo, które jest prawdziwa czy w ogóle można powiedzieć, że jakaś jest prawdziwa, jakie właściwie to dzisiaj ma znaczenie, która jest prawdziwa, dlaczego się naprawdę uśmiechał, ale przecież chodzi tylko o to, która z tych narracji przebija się najmocniej, która będzie najbardziej sugestywna i za pomocą, której będzie można od działać na różne wybory przekonania i t d . i t d . ludzie, którzy z kontakt ze zdjęciem, uśmiechając tegoż Jarosława Kaczyńskiego w rajdach to zwycięstwo kultury postprawdy to jest właśnie to, że nie możemy dociec prawdy czyli, która z tych interpretacji, którą tutaj przedstawił też my jest czynny prawdziwa, a więc, jakie są rzeczywiście są akty natomiast dla jednych będzie to uśmiech zwycięstwa dla innych uśmiechy cynizmu i oczywiście obstawiam to drugą alternatywę, że jest to uśmiech raczej cynika niż kogoś, kto może być także do znaczka z uśmiechnął się do siebie Jarosław Kaczyński tak, że lepsze w duchu się uśmiechnął, że wyjeżdżam tutaj od, dlaczego to doszło chwilę co do tego formacja Nieżywych, że Jarosław Kaczyński jest własne oczy albo jest, więc płaczem, a może to był właśnie śmiech przez ZUS, gdy testator śmiech przez ZUS le w, ale sprawa jest rzeczywiście Arts czy poważna czy w tym sensie, że moment kulturowych, które się znaleźliśmy wydaje mi się absolutnie krytyczne, a przeżyjemy co po co de facto kłamstwa czy prawda wyemigrowała znajduje się na wygnaniu zaszyła się gdzieś w jakiej starej chacie z dna kryła się mocno kocem i czeka na lepsze chwile czy też lepsze dni czy też ma w powtórnym przywołanie prawdy jako tej wartości, które jest fundamentalna dla każdego przyzwoitego społeczeństwa, ale przecież nie zawsze tak było prawda jak chciał teraz to jest naprawdę bardzo krótko zrekonstruować pewien jak historia prawdy jest mi po drugiej wojnie światowej bać próbą proszę zobaczyć czy jednak met my żyliśmy w cieniu Holokaustu i z 1 strony to był z gmin Oświęcim z drugiej strony tuba Kołyma, czyli 2 wielkich zbrodniczych ideologii, które jak zaznaczał cały bieg z kulturą z filozoficzną intelektualny, bo po drugiej wojnie światowej nogi i Anna Arent pisała, że to jest pokolenie, które właśnie żyje, ale z piętnem zła, które wydarzyło się w czasie drugiej wojny światowej i będzie musiało, jaki sobie jakoś z tym piętnem radzić jak była odpowiedź na odpowiedź była taka, że musimy zrezygnować z tych wielkich narracji jest tych wielkich opowieści z, które właśnie przekazują nam prawdy przez duże PE imię i inni jak i musimy się je w tym wielkim narracją poddać, bo inaczej winny śmierci dla nas one są nośnikiem przemocy dosadnie tak dla tego dlatego przychodzi mi postmodernizm, który w, mówi że w zasadzie powinniśmy z zdetronizować prawdę i nie mówić o wielkich narracjach wielkich opowieści jak, w których nie znosi się wątpliwości nie znosi się wielości różnicy, ale zaproponować właśnie małe narracje na LED, które słabo umyślnie złamał on 1 z klasyków czy widziani w oddziale Iwańskim włoski filozof właśnie w inny zaproponował, ale słaba myśl nie polega na tym, że ona jest bezmyślną Ależ ona właśnie preferuje te małe narracje różnice, które mają wprowadzić szczeliny prawda metafizyczne wprowadzić jak pewnego rodzaju rozluźnienia z TM Steel wielkie opowieści, które właśnie kończyły się zawsze źle to znaczy kończyły się przemocą w UE i to się okazało, kiedy mnie szczególnie prawica walczyła z tym typem opowieści prawda tych małych narracji tej myśli słabej do niego VAT Timo to ona przygrywała ten ból czy, mówiąc że istnieje prawda i trzeba ją tutaj bronić wspomagana oczywiście przez przez przez kościół ma lat i coś nagle okazało kiedy, kiedy no i prawica przegrywała ten bój uznała, że trzeba przejąć po zmodernizować czy mówiąc o kraj to w takim razie niema żadnych prawników nie ma żadnych praw wszystko jest dozwolone de facto przeszła do nihilizmu takiego poznawczego ona dlatego właśnie żyjemy w epoce, gdzie każdy punkt widzenia Culture to ogłoszony przez Twittera WeChat czy przez wybitnego prof. University ma takie samo prawo obywatelstwa oczywiście na to nałożyły się inny media społecznościowe prawda i jakby Wideokracja, w której przyszło nam żyć i o których rozmawialiśmy z pierwszej części, kto jest symbolem właśnie tej zimy Wideokracji oczywiście tutaj znowu wracamy do Włoch i do wybitnego cudzysłów polityka, czyli Berlusconiego, a czy to on zaproponował ten model funkcjonowania demokracji, kiedy coś co nie jest pokazane w telewizji co nie jest opowiedziane przez 3 z przez moje inne media zasadzili nie istnieje prawdziwie nowoczesny polityk można powiedzieć absolutnie tak tylko o ile by z Berlusconim jakoś sobie tutaj Europie i Włochy poradziły tobym Berlusconi jest wyznacznikiem tego typu funkcjonowania polityki dla takich ludzi jak Putin prawda to nie bez powodu mówimy, żeby Putin wygrywa w stanach Zjednoczonych cel mer prawda, lansując trampa z Putinem nie wygrywa w Bułgarii lotny postmodernistyczna nawiasem mówiąc w metodologii działania no bo ostatecznie wszechmoc rosyjskiej propagandy ma się oczywiście to w dużych naczyń bierze się oczywiście dużym stopniu z jej zasięgu z tego, że telewizja jest takim głównym mottem na świat tam natomiast z drugiej strony są bardzo zręczne techniki Putin doskonale wie, że będzie lansował jakąś opowieść, że np. tam, gdzie jest pełno rosyjskich żołnierzy tam ich wcale nie ma to zasadniczo właśnie w pogodne czy pożądany efekt zostanie osiągnięty, ponieważ to czy oni tam są 3 i tam nie ma nie ma co nie ma znaczenia w jakim sensie istotne jest tylko to czy ludzie myślą, że oni tam są albo czynią z niego tak dokładnie jak w tym sensie żyjemy w gdy w Polsce rzeczywistości, a inaczej tutaj przywołam Fryderyka Nietzschego jego słynne zdanie, kiedy on oczywiście w dobrej wierze mówi właśnie prawda nic nie jest nią tylko interpretacje prawne nie istnieje faktycznie istnieją istnieją tylko interpretacji prawda umiera interpretacje rosną jak grzyby podeszła czy rzeczywiście żyjemy w takiej epoce, gdzie jak grzyby po deszczu odnawiają się rozmaitego Inter, ale one są połączone właśnie z władzą i w tym sensie tutaj bardzo przydatne są Logi z, który został zaproponowany przez takiego włoskiego filozofa znowu Mauritius o licealista pies, który buduje tak to jest książeczka ma policja Francisa o wstęp do nowego realizmu mamy mamy zrobić mogę mówić, ale zrobić coś znaczy, że mam chronić będą też, że mamy w ale zaraz o nich opowiemy ją buduje taki etos Logi z całą rzeczywistość stworzona przez wiedzę wiedza jest tworzona przez władze patrz Putin, a więc cała rzeczywistość stworzona przez władze raczyli ten, kto ma władzy narzucała narrację, którą potem albo się przyjmuje albo się odrzuca rondach i z w tym sensie zobaczmy jak funkcjonują media narodowe w Polsce, a czy wszyscy widzą, że z coś jest białe natomiast włączasz media narodowe i ona opowiada, że jednak to nie jest działa też to jest czarne to jest dokładnie ten model, który krytykuje włoski filozof Maurice Ferrari to jest echem, bo ten jest lobbing, który zaprezentowała to jest nawiązanie oczywiście do różnych do różnych myślicieli do całego szerokiego zjawiska, którym dziś rozmawiamy tu sporo Apropos Miś lasu kota n p . by się dało się da opowiedzieć, choć sami są w kontrze tak szczególnie z postmodernizmu nie identyfikował, ale to zestawienie wiedzy i władzy właśnie i nel to opowiadanie rzeczywistości takie, by ona była konstruowana wyłącznie przez ośrodki, które władzą dysponują one i w ten sposób się niejako konstytuował Ano to to jest przynajmniej jakaś inna faza twórczości kota bardzo ciekawe zresztą, ale najbardziej paradoksalne wydaje mi się w tej sytuacji, o których dziś mówimy, bo rzecz jasna od pewnego czasu to Ferrari jest takim przedstawicielem Akademii, ale jest bardzo wiele takich głosów z różnych stron z kręgów wydawałoby się naturalnie myśli o słabej czy myśli postmodernistycznej przychylnych, że coś tu dalece nie tak posłów PiS wymaga wymagana jest rewizja i powrót właśnie do tych klasycznych kategorii, ale z zwracać uwagę przede wszystkim na ten paradoks, który chce powiedzieć, że oto w Nowem na co zwracać uwagę w pewnym momencie że, że ten sam projekt można powiedzieć jest zdetronizowanie tej prawdy przez duże ta prawda absolutnej pokazania opresyjnego charakteru, jaki takie wielkie narracje właśnie one ze sobą niosą nowe się pojawiają w grze publicznej podmioty, które twierdzą, że są dysponentami pełnej prawdy no to domagają się oczywiście z racji tego, że tymi dysponentami są bezwzględnego posłuszeństwa ale, zwłaszcza coś co miało zatem mieć charakter emancypacyjne sensu stricto było pomyślane jako coś co ma być narzędziem wyzwolenia wreszcie przyniosło odwrotne skutki to znaczy doprowadziło do sytuacji, w której ten różne narracje się ze sobą splatają i ścierają, ale właśnie wygrywa ten, kto ma lepsze środki do tego, żeby w sposób intensywny i sugestywny swoją narrację poprowadzić i zrealizować w ten sposób te cele, które na, który ma na uwadze i to są często celem po prostu cyniczne w cyniczny i polityczną, bo to jest istota wydaje mi się rzeczy że, o ile postmodernizm i jest intrygujący w Akademii w salach uniwersyteckich je z UE w sztuce i t d. to on został przyjęty odszedł po 3 w tym sensie, że wszedł do polityki, a przed wszedł do do władzy, ale i na to oczywiście się na złoto globalne zjawisko i rozrostu im hegemonii mediów co jest społecznościowych i co się stało, iż użyłem słowa stwarzają kreują to znaczy dziś kreuje się, że to rzeczywistość ona za każdym razem, kiedy jakby, próbując dogrzebać się do faktu, a więc doprawdy do tego jak się rzeczy naprawdę mają wtedy władzę rzucać nową rzeczywistość to tak nie, pozwalając ci ustalić stanu faktycznego to jest piękny cytat z przedstawiciela amerykańskiej administracji zresztą cytat z wiem, że wiem, że go masz dlatego się do tego grają odwołuje zademonstruje bita przez sytuację inwazji na Irak dokładnie tak przecież pamiętam książkę but Jarka, który przeżył wojnę wojnę w Iraku de facto nie było oznak pokazując, że ona była kreowana przez słynną amerykańską administrację za pomocą niszczonych patriotycznym duchem amerykańskich mediów ma ona, które pomogły właśnie nie ustanie repliką walczy z tą nierealną rzeczywistość ten cytat brzmi tak w, kiedy działamy stwarzamy naszą własną rzeczywistość agentem rzeczywistość będziecie roztropnie zgłębiać my podejmiemy kolejne działania, tworząc inne nowe rzeczywistości oraz innych to jest haraczy i Putin Putin okażą się tutaj doskonałym ucznia amerykańskich neokonserwatystów, widząc jak skutecznie udało im się wymigać się z odpowiedzialności za nielegalną wojnę w Iraku i dziś używają z tych samych narzędzi, inwestując grube pieniądze w ten typ pre sny o powieści el karmi ludzi kłamstwami, bo to trzeba nazwać wprost to są kłamstwa za każdym razem, kiedy próbujesz, żeby ustalić prawdę, czyli obalić kłamstwo już myśli żyją łapiesz nagle się okazuje, że rzucano jeszcze nowe kłamst w tak, bo tutaj definiuje właściwie i jest to w jakim sensie może nawet z uprawniony sposób definiowania tego co istnieje czy istniejącego już tak na poziom to logiczne wchodząc w definiensie istnienia przez pewne konsekwencje, które ono za sobą przynosi jeśli coś istnieje to daje pewnego rodzaju inne konsekwencje można po pewnych śladach, które w rzeczywistości czynić stwarza epok konsekwencje właśnie rozpoznać owo istnienie i tu jest założenie, że właściwie w jakimś sensie my możemy decydować o tym co istnieje albo właśnie istnienie kreować, ponieważ możemy czy znamy takie metody, które mogą wytworzyć konsekwencje nawet jeśli nawet jeśli wojna w Iraku nudne opierała się na zupełnie innych od realnie chodziło tam zupełnie coś innego niż to zostało przedstawione to właściwie poprzez to przedstawienie uzyskano pożądane efekty i to było tak jakby rzeczywiście, jakby rzeczywiście treści przekazywane w ramach pewnej propagandy koronował z rzeczywistością prawdziwe jest to co jest przedstawione i opowiedziana i pokazane przez media, a teraz powrót do prawdy w moim przekonaniu oznaczałoby powrót do odkrywania prawd, a więc do klasycznego z rozumienia i poszukiwania prawdy dzisiaj mamy ten wielki spór między tymi 2 rzeczywistość rzeczywistość rzeczywistość czasami z 1 strony, a ci, którzy mówią, że prawdę będziemy kreować i prawdziwe jest to co zostanie wytworzone w naszych gabinetach sprzedane przez piarowców marketingowców opowiedziane przez zaprzyjaźnione media, a z drugiej strony ci, którzy będą mówić musimy powrócić do prawdy powrócić do rzeczywistości w tym sensie, że musimy zacząć ją odkrywać na i to jest wydaje mi się kluczy i spór, który rozstrzygnie w jakim społeczeństwie będziemy żyć z jutro zapięć 10 lat i Jarosław Makowski cały czas w studiu teraz informacje po informacjach wracamy, by on z taśmy ponownie Tomasz Stawiszyński Jarosław Makowski raz jeszcze dzień dobry dzień dobry państw zrealizowaliśmy ten zrealizowaliśmy to pole, po którym się poruszamy mgliste i efemeryczne i pro Deus nowe pola ne postprawdy, czyli współczesnej kultury po prostu pole tworzone konstytuują one w znacznej mierze także przez technologie i to też trzeba powiedzieć wprost nowe technologie są wymarzonym narzędziem generowania różnych światów, w których realność jest cokolwiek problematyczna, chyba że właśnie w realność przed definiuje my inaczej zaczniemy ją określać i teraz powiedzieliśmy o mały widz referat niż ja tych różnych głosach, które się nie pojawiają Moritz oferuje dziś w serwisie włoskim filozofie, który postuluje tzw . nowy realizm powrót do tych bardzo klasycznych można powiedzieć kategorii prawdy do takiej koncepcji arystotelesowskiej to jest taka najbardziej klasyczna i poczciwa w gruncie rzeczy i zdroworozsądkowa też z całym całą świadomością obciążenia tego terminu teoria prawdy czy koncepcja prawdy o prawa, który powiada się tzw. korespondencyjna teoria prawdy w ramach, której mówi się po prostu, że prawda to tyle co związane z odpowiedzi rzeczywistości czy jak coś mówimy n p . że deszcz pada to to jest zdanie prawdziwe wtedy, kiedy deszcz pada nie na jej tutaj Ferrari z po postuluje właśnie powrót do takiego myślenia on jest wbrew pozorom wbre w swojej zdroworozsądkowo ości bardzo problematycznej to już starożytności wiedziano, że problematyczne natomiast pytanie jest taki na ile w ogóle co jest postulaty utopijne mówi o tym, postulacie sfera Lisa, ale też nie wiem Pitera pomagam Sowa, który niedawno taki ciekawy tekst w Gazecie wyborczej opublikował właśnie poświęcone post prawdzie w na ile to w realiach technologii w ramach, której dziś funkcjonujemy jest w ogóle jeszcze możliwe, kiedy te kryteria którymi się na kierujemy i kryteria orzekania o tym co prawdziwe, a co nie zostały już skrajnie rozmyte, ponieważ jak odwołamy się do różnych i coraz tonowych zaawansowanie technologiczne różnych wynalazków związanych z wirtualną rzeczywistością to po prostu trudno właściwie jakikolwiek granice realności wytyczyć tak bardzo arbitralnie i utrzymać ten podział na tworzymy coś orzekane i jest albo adekwatne do pewnego stanu faktycznego albo nieadekwatne, bo to się wszystko miesza niewątpliwie żyjemy w matriksie nie żyjemy w rzeczywistości to jedno miliard przepraszam bardzo króciutko przerwę zeszli z czytałem, że niedawno, że około 60 % takich naprawdę, że się tak w razie nie wymiata czy z Doliny Krzemowej wierzy naprawdę, że żyjemy w matriksie zalane maski na sezon naprawdę wielki aha no więc, więc to jest zasadniczy problem w tym sensie Blitz być może zostanie tylko post modlitwa, która uchroniła, aby nieraz post modlitwa tylko post i mordy uważa, iż nie była post modlitwa, o które ulf uchroniłoby nas przed tym światem nieustannie stwarzamy Marek publikowanym i opel serwowanym naszej świadomości, ale innym po pierwsze, wydaje mi się, że absolutnie powinniśmy wrócić do rzeczywistości raczej to zawołanie Husserla niemieckiego filozofa z powrotem do rzeczy czy z powrotem do faktów wydaje mi się absolutnie kluczowe i tutaj jest niewątpliwie ogromna rola mediów, które nie będą nam od razu dawały interpretacji, ale przede wszystkim ustalały fakty i desek pierwsza rzecz druga, że 3, która z gminy może nas jakby duch ratować przed tym zalewem postprawdy i kłamstwa to jest edukacja i wydaje mi się, że to co jest 1 z wielkich zaniechań, a trzeci Rzeczpospolitej to jest brak filozofii i edukacji filozoficznej w naszej wsi udawało nam się rozmawiać, o ile dokładnie tak tyle razy była podejmowana próba wybitni polscy myśliciele pisali odezwy listy teksty żaden z rządów nie zdecydował się na prowadzenie myślenia edukacji filozoficznej do osób do szkła i jedynym narzędziem w walce z kłamstwem jest myślenie i z wychowywaniem ludzi do krytycznego myślenia, czyli to co mogliśmy przedtem dziś wychowuje się ludzi do odbierania przekonań i manifestowania przekonań nie wychowuje się ludzi do krytycznego myślenia, czyli musimy z powrotem wrócić do jej krytycznego myślenia trzecia rzecz, która staje się kluczowa, jeżeli w ogóle mogę być jak podsuwać to jakiś rozwiązania o proszę zobaczyć to jest właśnie przejawem jest typowany racja liberała czy boi się powiedzieć, że coś powinno być tak katastrofę, a od razu się zacnej leżą tylko proponuje się z gminnym daje pod rozwagę, ale to jest Kilonia, ale czy z wielkiej ideologii, ale szczególnie kłamliwe, bojąc się jak diabeł święconej wody i broni i śmiechu na SLD w tym sensie to co się dziś w Polsce dzieje i da szczególnie narracja narzucona nam przez przez obecny rząd, która tak z bardzo bije po oczach kłamstwem codziennie o godzinie dziewiętnastej 30 czy jedynym antidotum na to, iż rzeczywiście ironia i ich śmiech tego za 40 l 1 prezes się śmieją właśnie w VAT, ale Wasil gazetom uśmiechnięty cyniczny cały czas mi się wydaje czy kogoś, kto cały czas ma poczucie, że jest sama władza, że jeszcze mogę wam, że tak powiem za psów planować ten rodzaj czy ten model opowieści czy ten model rozumienia rzeczywistości, którym Tomi będzie odpowiadał czwarta rzecz no to jest powrót dołącz do racjonalności, a wygaszanie uczucia czy to co sprzyja post prawdzie, jakby zakłamywanie rzeczywistości to jest uleganie emocjonalności jak bazowanie na emocjach proszę zobaczyć, że w cały Brecht Brexit polegało na tym, że euro zbudowano całą sferę emocji kosztem faktów fakty mówiły, że Brexit jest szkodliwe zarówno dla Wielkiej Brytanii jak dla Europy, a mimo to Anglicy zdecydowali, że wychodzą oczywiście dzień 2 dni po zaczęli wyrywać sobie włosy z głowy i on by uruchamiać na stałe w wyszukiwarce Google najczęściej wyszukiwane frazy dzień po brexicie czy po ogłoszeniu wyników brexitu była fraza czym jest Unia Europejska chce dojechać co pokazuje, że emocje razem z górującym nad rozrzutnością, a racjonalnością ile ze zdrowym rozsądkiem jest też właściwie casus Crumpa, bo też i te dyskusje, do których jakoś się odwołujemy to silne głosy sprzeciwu nazwijmy to wobec konsekwencji, jakie epoka postprawdy ze sobą niesie w postaci np. zwycięstwa populistów w przypadku trampa no dokładnie o tym, mówiono czy takie zjawisko Neo z takim zjawiskiem mieliśmy do czynienia, bo generalnie właściwie cokolwiek by Tramp nie powiedział takiego co każdego innego polityka wydawałoby się czy w ogóle każdego polityka definitywnie bezkompromisowa mało to było np. przez niego kontrolowane na drugi dzień, gdy ktoś to zarzucał stwierdzeniem, że on tak wcale nie powiedział i mimo tego, że było mnóstwo różnych nagrań i na świat, że jednak powiedział to wystarczało, że powiedział, że nie powiedział i właściwie skutki były tak jakby nie powiedział i mnóstwo różnych innych takich przykładów właśnie z tej kampanii taki pod tym względem niezwykle radykalnej, bo tam co właściwie nie przyszło mu do głowy i co mu było wygodnie pomówił i nie miało to żadnego związku z niczym po prostu nierealny miało tylko logikę na czym miało związek z pewną logiką PR-owe skuteczności owo w wierze to znaczy, jeżeli emocje są ważniejsze niż prawda to niema znaczenia, jaka jest prawda ważne jest to, jakie emocje budzi Tramp, a on budzi emocje pozytywne w tym sensie, że kościół amerykańskich spółek społeczeństwo na amerykańskie elity, a czy to one były zatem tym kozłem ofiarnym, które uruchomiły z procesu użyję tutaj termin zaproponowali go nogą przez speców z twarzy ministranta służyć całe to bagno osuszyć całe to bagno, bo któż nie chce z nas, żeby osuszyć bagno, a tym bagnem jest Waszyngton i tylko ja jestem w stanie to nie zrobić, a więc dopóty dopóki jakby nie zrozumiemy, że negatywne emocje oddalają nas od rzeczywistości Dave, a więc oddalają nas od prawdy wiary dopóty będziemy cały czas świadkami tego typu zjawisko, że oszust seksi lista kłamca staje się prezydentem Stanów zjednoczonych, ale to to jest dość przykra konstatacja naszej rozmowy, ale rzeczywiście żyjemy w epoce w kulturze, w której kłamstwo króluje nad prawdą wydaje mi się, że musimy z wrócić do prawdy w tym sensie, że na nowo ją z badaczy absolutnie mówić, że istnieje prawda i mówię tutaj szczególnie do tej strony liberalnej znaczy, że trzeba absolutnie uruchomić taki rodzaj opowieści, o którym na nowo przeżywana jest prawda, bo na gruncie religijnym jest takie powiedzenie, jeżeli przestajesz wierzyć w Boga to zaczyna wierzyć w byle co na gruncie polityczno-społeczne możemy powiedzieć analogicznie, jeżeli przestajemy szukać prawdy ustalać fakty to wtedy kłamstwo króluje Excel dajemy przyzwoleniu na każdy rodzaj absurdu pojawiający się w życiu publicznym i ostatnia rzecz, która wydaje się kluczowa dla kampanii trampa mianowicie upadek i detronizację wszelkich autorytetów, dlaczego było możliwe, że kłam kłamał żywe oczy, a mimo to zdobywał poparcie, dlatego że nie było instancji nie było żadnego autorytetu który, którego głos zabrzmiał, bo w ten sposób, że byłby akceptowany przez większość społeczeństwa w oczy żyjemy w autor jest w epoce nie tylko postprawdy, ale i post autorytetów to właśnie o autorytetach też to byśmy mogli porozmawiać kiedyś, bo ja mam generalnie sceptyczny stosunek do autorytetów do tej z góry autorytetów kulturze nie takich autorytetów personalnych nazwijmy to, bo do autorytetu np. z rozumowania to mam stosunek bardzo entuzjastyczne, lecz radykalnej mniejszości ZSRS w natomiast myślę, że konieczna jest, żeby coś takiego co powiedziałem zafunkcjonował realnie to znaczy, żeby istniała też możliwość uprawomocnienia właśnie takiej postawy nie, że w, jakim sensie konieczna jest to oczywiście może być próba uzasadnienia tego co już to co dopiero uzasadnienia wymaga przez to co też nieuzasadnione, ale koń konieczne jest zakorzenienie tego nie z pewnym układzie obiektywnych kryteriów dochodzenia do prawdy to znaczy my musimy w jakim stresie założyć, że istnieje jakiś jakaś droga czy istnieją jakieś reguły my ponad osobowe nie indywidualne ME niezależne od moich lub twoich upodobań, który mimo, że od swoich emocji moich lub swoich emocji i kiedy obydwaj właśnie niezależnie od naszych indywidualnych uwarunkowań ne wedle tych reguł zaczniemy postępować to osiągniemy te same rezultaty i pewnego rodzaju, bo jest tam coś takiego do czego zostaniemy doprowadzeni właśnie czy do czego dojdziemy i jest niewątpliwie pewien model tego właśnie, o czym powiedziałem taki model jakimś sensie normatywnym w odniesieniu do nowych realizmu w różnego rodzaju tym modelem jest współczesna nauka system, który skądinąd z myślą przez wiele osób wciąż jeszcze jest postrzegany przez pryzmat nie wiem dziewiętnastowiecznego scjentyzm sporo słychać takich głosów w odniesieniu do współczesnej nauki, że ona jest zanurzona w jakimś takim Promet i zmierza właśnie jest to forma takiego on absolutyzmu, w którym się waży tylko naukowy pogląd jest na jest jedynie prawdziwe, gdy tymczasem wydaje się, że się na współczesną naukę uczciwie popatrzy to to jest 1 z najbardziej skromnych systemu, w którym wszystko jest 50000 × weryfikowany sprawdzana, w którym nikt, kiedy 1 człowiek coś powie to ma to średnie znaczenie czy raczej nawet jeśli bardzo wybitną sławą to i tak to co powie to co będzie proponował zostanie następnie wielokrotnie zweryfikowane przez jakieś anonimowe ośrodki, które będą to sprawdzać z in inaczej mówiąc trochę powrót do wartości oświeceniowych jest nieźle w tym sensie oczywiście, że potrzebujemy Neo oświecenia, a żadna nowość tak powiem musimy stać się dorośli, choć w tym sensie, że jeżeli nie przyjmujesz pewnego rodzaju kryteriów z intelektualnych poznawczych tu nie ma prawa obywatelstwa w debacie publicznej to jest warunek wstępu do świata, który mam respekt wobec prawdy raczej, jeżeli ostatnie wystąpienie teraz zapomniałem nazwiska pana profesora słynnego fizyka przed ministrem nauki Jarosławem Gowinem i panem prezydentem Dudą, który on wprost do Jagi obrazowo opowiedział, że mamy wyliczenia naukowców ekspertów i mamy wyliczenia gości, którzy dzięki puszce z gry od piwa czy Coca-Coli i parówka udowadnia, że był zamach w sumo w Smoleńsku Otóż nie znaczy mecz absolutnie powinny odrzucić ten rodzaj ten drugi rodzaj argumentacji, który jest absolutnie absurdalny natomiast są szantażowane właśnie przez zwolenników teorii spiskowych noże jak kto to jest to jak, który jest absolutnie uprawniona i powinniśmy dyskutować Otóż nie powinniśmy patrzeć w imię szacunku do prawdy tego typu z fantazji fanaberie i zwykłe kłamstwa już Szustak i oszustwa, które mają uzasadniać pewną narrację polityczną powinny być odrzucone ostatnie zdanie najbardziej wydają się przykre jest to, że tutaj, a z patronem właśnie kultury postprawdy jest jest niestety Goebbelsa, który powiadał, że prawdą jest to co służy narodowi albo prawdą jest to co służy władzy i to strasznie przykre, ale niestety no właśnie te różne fantazyjne opowieści w wolno jeśli tylko stoją za nimi dowody to proszę bardzo, ale niech te dowody zostaną pokazane analiz, ale nie mogą być parówki z w bardzo dziękuję Jarosław Makowski filozof teolog publicysta kończymy godzina filozofów Karol Kowalewicz realizował wydawała Małgorzata Buczyńska z nazwą Tomasz Stawiszyński do usłyszenia i mimo Zwiń «

Czy epoka postprawdy dobiega końca? Rozmowa z Jarosławem Makowskim

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: GODZINA FILOZOFÓW

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 09:00

Najnowsze Podcasty

Erdogan wygra? "Kurdów i umiarkowanych nacjonalistów nie da się zjednoczyć"

DeSantis musi pozyskać bazę wyborców Trumpa, od Trumpa się odcinając. "Zadanie trudne"

Szczyt Europejskiej Wspólnoty Politycznej w Mołdawii. "Największe polityczne wydarzenie w historii"

Bliżej czy dalej porozumienia nuklearnego z Iranem?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL