Czy skwarki istnieją? O ciemnej materii opowiada prof. Krzysztof Meissner

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

exelon Radia TOK FM FOT MP 3 Klaudia Kluk zaprasza Wojciech Orliński w ich dobry wieczór witam państwa bardzo serdecznie pierwszym premierowym piąte roku tego roku moim gościem dzisiaj prof. Krzysztof majster z wydziału fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, który w zajmuje się zawodowo jak rozumiem podsłuchiwanie Echa zderzeń supermasywnych czarnych dziur, więc wyjścia z Super masywna czarna dziura to musi być piosenka zespołu już tam w piosence moim gościem sprawdza Krzysztof Rozwiń » Meissner wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego pretekstem do 2 do naszej rozmowy jest jest stosunkowo niedawna śmierć wielu gmin badaczki, która udowodniła ponad wszelką wątpliwość, że galaktyki są częstsze niż to, że nam wydawało nam na samym początku zna też jak i większość masy w tych galaktykach jak rozumiem sens stanowi zupełnie nie wiadomo co co nazywany po prostu ciemną materią chcemy w związku z tym, żebyśmy w 2 wreszcie coś już wiadomo co stać na materacu, bo ja zawsze tak jak popularne popularne teksty to zawsze się pewien zabawny strasznie skróty rezerwowane są za to co pan jest najpopularniejszy model się na załogi, czyli słabeusza jest też model ma co zwiedzać w sparingach z Rambo z i coraz dziwniejsze skróty może byśmy sprowadzić te skróty jakoś się ono możliwe będzie chciał usterek dyskutował w samo to jest także w sufit i jakoś tak zabawne to w Allena nadal nie wiadomo co jest nadal nie wiadomo też tak zacznijmy od od pani pani Ewa Rubin, która rzeczywiście ona byłoby pierwszą kobietą dopuszczoną do obserwacji latem tam to 240 calowy teleskop i w związku z tym ona tortu w połowie lat sześćdziesiątych dopiero ją pozwolono jej w ogóle korzystać z tego Fiona w roku siedemdziesiątym zoo od obserwował galaktykę Andromedy Galaktyka Andromedy to jest jedyna Galaktyka, a na półkuli północnej widziana gołym okiem ona jest mniej więcej tam w pobliżu tzw. Casio Paid, czyli takiego wozu na niebie to łatwo zauważyć wód takie na niebie to blisko tego Voo i to jest bardzo duża Galaktyka dużo większe niż nasza odległa od nas 2 ,51 000 000 lat świetlnych także, jeżeli ktoś ma dobry wzrok zauważy taką bramkę tam ponad tonę taka klamka oto bowiem się zadumać, że światu, który właśnie do niego dociera zostało wysłane, zanim jakikolwiek, bo ludzie tutaj z naszej postaci, że tak powiem byli 2 pół 1 000 000 lat to do tej na dość dawno no w każdym razie i jak obserwowała całą tę galaktykę przez to, że teleskop w szczególności obserwowała z innym brzegi tej galaktyki, gdzie już w zasadzie tylko gaz, który wysyła takie dość słabe światło już tam nie ma obiektów świadczących o obiekty świecące szyję ramiona takich galaktyk Kinona zajmują jakąś tam objętość, ale gaz rozciąga się dużo dalej w on nadal świeci i ten gaz MOPS wskazuje na szybkość obrotu wokół wokół centrum galaktyki, jakiej te ramiona się obracają to gaz również obraca i ona stwierdziła, że ten gaz oddalają się tego centrum galaktyki w zasadzie nie zmienia się jego prędkość na takiej rotacji prędkość prawda w obronę inne, mimo że taka zwykła teoria Newtona Skaby mówiła, że jeżeli dziś kończy tak główna masa galaktyki to poza tą główną masą powinna ta prędkość spada i tata nas nie spadała i NATO opublikowała list to to wszyscy uważali, że to jest bardzo dziwnej tam wzbudziło to wielkie dyskusje ne i w związku z tym to potem były całe programy badania bardzo bardzo wielu galaktyk w szczególności takich, które są nastawione do nas tak, że oddalają Żegrze 1 po skosie jak gdyby oddala od nas druga się przybliża ich różnice tych 2 prawda można można można tak jak karetka prawda oddalają się od nas przymierza się do nas jest inna wysokość dźwięku tak tutaj oddala się przymierzać się na częstotliwości wracała do słynnej efekt Dopplera i Otóż zbadano bardzo dużo strat galaktyk setki cieczy czy nawet tysiące i cały czas jest ten sam efekt to znaczy, że światło zbierane spoza tego co byśmy nazwali nową masą tam jest skoncentrowana masa, czyli świecące obiekty, czyli gwiazdy, które na zależność kuliste oto one się razem z Wisłą są z ramionami, ale w każdej tam już się kończą gwiazda jeszcze jest gaz to nadal cały czas te krzywe rotacji to o tym, się mówi galaktyk one cały czas nie wykazują składania jakiegokolwiek no i przypuszczenie, że jest więcej masy w galaktykach niż wynika z prostego zliczania gwiazd, które widzimy w tejże galaktyce to wyraził już znacznie wcześniej psychiki taki szwajcarski astronom no i wizjoner który, który on ten klaster Coma on on badał i tam rzeczywiście też zauważył, że ta szybkość jakość spełnić nie zgadzają wypowiedział nawet takie zdanie, że ta masa jest dużo większa na takie systematyczne rzeczywiście obserwacją to zrobiła właśnie Vera Rubin, która zmarła no dokładnie w dzień Bożego Narodzenia wzeszłym roku 35 grudnia i ona też wypowiedziała tonu, bo to po prostu wyniki wskazywały jednoznacznie, że musi być więcej Maz sobota masa podtrzymuje wtedy taki obrót dodatkowa masa, której w ogóle nie widać no i tą nazwą chyba psychiki to nazwał już ciemną materią w i tata nazwano tam funkcjonowała, ale ludzie nie byli przekonani, że coś takiego w ogóle istnieje bardzo chwytliwa dlatego żona nimi tak fotonów bo gdyby emitowała to byśmy widzieli ten trend ten tandem dodatkowym dochodzie z powołania były też pochłaniała był wtedy, kiedy światło przechodziło przez przez galaktykę sposoby w inny sposób niż dziś niż wiem, że przechodzi no dobrze no i w każdym razie NATO udowodniła potem będą to dowody do dzisiaj mamy natomiast pytanie było co jest tą masą, dlatego że wszystkie znane nam nie protony neutrony atomy wodoru i t d . na dość silnie oddziałują z SW tonami są wzbudzone potrafią świecić tak dalej to light natomiast to wydawało się, że żonie, że mienie nie emituje żadnego promieniowania nie absorbuje jest nadal wydaje się nadal tylko tym co to jest no bo to był to są tak naprawdę to co pan wspomniał np. Rowling lub urlopu macie ujęć to jest stołki interakcji masyw Palikot jest ciężka cząstka jak sama nazwa skóry jest bardzo słabo oddziałują SA w związku z tym naprawienie pochłania, że może ewentualnie pochłonąć szef czasem Photona tez pełni istotną dla dla tych celów my takie ciężkie cząstki latają sobie po to, po to obok galaktyce one się gromadzą wokół galaktyki to nie zdarza rósł równo we wszechświecie byłem ciekaw czy dzieciaki mogą latać tym pokoju na ścianie zdecydowanie talent aktorka ma zdecydowanie tak z tym, że one ani nas nie widzą aniżeli z ziemi nie widzą prostą osobie tak latają natomiast jej w związku z tym ich gęstość jest stosunkowo niewielka stosunkowo niewielka liczona jest tam miliony razy większa niż średnia gęstość wszechświata, bo 1 Galaktyka skupiają one same się skupiają boi się z Maaseik jest większa niż masa świecących obiektów w związku z tym one się tam skupiają wokół bloku galaktyk także ta gęstość jest większa, ale nadal jest straszliwie mała pensja liczona w żaden sposób na nas nie wpłynie pomiar gęstości oczywiście ziemia stanowi radykalnie większą masę niż wszystkie te ujęte w oczy, jakby to nazwać te masywne cząstki zawarte w środku ziemi no tak nas, że znak dramatycznie mało wystarczy powiedzieć że, gdyby wypełnić i ziemie średnią gęstość wszechświata to masa całej całej tej kuli naszej, jakby to była przecież szczypta soli i kto jest więcej siły szczypta soli na objętość ziemi to średnia gęstość wszechświata, więc tej ciemnej materii jest więcej wokół galaktyk Aldona niech to będzie 1000000 × więcej to mamy 1 000 000 szczypta soli będą nadal co prawda to dziecko jeszcze to udźwignęła jak debaty jest w kuli w większości, że jest to żaden sposób dla nas nie wpływa grawitacyjne, a jednocześnie z tego tak strasznie dużo też gigantyczny talent tak no no, więc już nadszedł nasza to jest ich kilka razy więcej zbóż 6 × więcej powiedzmy niż masywnej niż niższy niż taki zwykłej materii, którą znamy, czyli protony neutrony elektrod na elektrony to mało stanowią ma mały dodatek na staż ważniejszy niż jądra atomowe prawda cały wszechświat głównie się składa z wodoru Helu i to nieprawda nasze wyobrażenia, że mamy jakiś krzemionki, zanim jednak, iż dla zagrożone zagładzie solo i lokalne zaburzenie, ponieważ świat się składa w średniej z 34 z wodoru 14 Helu reszta dla mnie zupełnie nieistotne domieszkę wynikające z późniejszego spalania gwiazd w dna dzięki temu żyjemy, że w pobliżu nas w czasie powstawania prawda 2 odsłony wybuchu supernowej Jane przewijały do nas to właśnie bardzo dla nas potrzebna pierwiastki cięższe także, a także wszystko co nas otacza oprócz wodoru w wodzie Mochel jest bardzo mało w to jest w zasadzie pochodzi ze spalania w tejże supernowej, która z lotniskiem bardzo ciężki pierwiastka to w ogóle typu run 33 czy ołów czy 3 zł to lepsze nawet w każdym razie on to to o spalaniu tańczy tamten tak tak ta średnia gęstość wszechświata jest bardzo mała wokół galaktyk gromadzi się TTP, które tak ta ciemna materia i smaczne n p . jest masyw kompakt chwilowo obrączek, czyli jakiś masywny zwarty obiekt halo halo to jest to często leżą tam trzeba otaczać galaktykę powiedzmy wprost z halą galaktyk czynem no i nie wiemy na czym jest też druga koncepcja jej tchu nijak się raczej przychylam się bez zmian, w których możemy sobie powiedzieć, że to są bardzo lekkie cząstki z nową z kolei w bardzo dba oczywiście natychmiast na czym oczywiście tak samo bardzo słabo oddziałują natomiast ich jest wtedy w sensie liczbę jest to miliardy miliardów razy więcej niż w tamtych, ponieważ ile tam też ważą powiedzmy nie wiem 100 miliardów elektronów woltów to tu mówimy o 1 milionowej elektronu wolta to jest naprawdę zupełnie drugiej drogi drugi kraniec mas i wtedy z zewnątrz tutaj tego studia no to byłoby nam miliardy, a decyzją nosi nazwę Aktion znowu z powodu dość zabawny to może może przytoczę, skąd się wzięło Otóż z z teorii cząstek elementarnych jest tak tzw. był problem silnego łamania CPN Otóż nie będzie wchodzić to jest teraz każdy, bo pomyślnego końca i m. in. Wilczek, czyli zdobywca nagrody Nobla niedawny z USA za za samą dynamikę kwantową on wymyślił, że mogą powinny istnieć takie cząstki chciałem też reakcja żony, które rozwiązują ten trop natomiast nazwę wziął z proszku, który do prania, który w stanach Zjednoczonych do dzisiaj zresztą funkcjonuje akcja się nazywa, ponieważ kredyty z postów fantastyczne tonację, dlatego że związane jest to z akcjami lnu anomalią ma końcówkę on jak Photon Chińczyk dołączyli od razu wskazuje na cząstkę, a po trzecie wyczyścił cały problem w tym też natychmiast przyjął Actionu do dzisiaj ta nazwa Actionu widziała również reklamy amerykańskie tam z lat sześćdziesiątych tegoż Actionu jako proszku doprania oczywiście także to jest zabawne pochodzenia wszyscy tego używają tak też nas i trakcji one również mogą być ciemną materią ciemna materia wbrew pozorom dla nie emituje światło, więc w zasadzie nic nie powinniśmy wiedzieć oprócz tego, że tak się gromadzi ale, ponieważ gromadzi w tych centrach wokół z galaktyk to wiemy, że to jest tzw. zimna ciemna materia, bo co najwyżej ciepła, ale nie gorąco co to znaczy to znaczy, że cząstki te poruszają się z prędkościami dużo mniejszymi niż prędkość światła po, jeżeli się poruszać z prędkościami rzędu prędkości światłowody gorącymi cząstkami to one nie gromadziło się wokół galaktyką nie będzie nie mogły stworzyć tech tych krzywych rotacji, które obserwujemy ciekłych tak mi Boże to była jego celem byłoby takich tak wolno takie coś z listy nikt nas raczej taki w uciekanie z galaktyk, by było nic by ich nie mogło zatrzymać, a ponieważ są powolne nawiedzone tak się dostosowują do masy, która jest jednak się gromadzą takie masywne cząstki i w związku z tym wiem, że to jest taka zimna noc co najwyżej ciepła, ale raczej zimna ta ciemna materia to to znowu jest jest jest jakaś wiadomość oni no i tak i teraz ile jest sezonowo pytanie Otóż rozliczania tych krzywych rotacji to mielibyśmy dość słabą analiza tego tego ile ich stać się dużym błędem obarczono natomiast ewolucję wszechświata jako całości w ona zależy od tego ile tam jest tych zim tej tej materii tej takich powolnych cząstek w ich, ponieważ to co wiemy o globalnym w opisie wszechświata i znowu to można kwestionować, ale się jakoś bardzo dobrze zgadza się z tym co co co co obserwujemy mianowicie, że te wczesna historia wszechświata powiedzmy na początku był jakiś tam powie mówi się o tym, wielki wybuch tak naprawdę nie wiadomo czy on był, bo nie ma teorii, która to opisuje, więc nic nie cofają się do chwili 0 i nie wiadomo czy ona była w grze było osobliwości i nie było żadna teoria fizyczna tego nie opisuje nie wiadomo, ale od dość wczesny chwil tam 10 do minus Petru 40 drugi sekundy możemy opisywać rozszerzanie się wszechświata, bo wtedy już Grawitacja była na tyle słaba, że możemy stosować dość bezpiecznie ogólną teorię względności Einsteina np. no i rozszerza się wszechświat rozszerza on stygnie jednocześnie w związku z tym przez tą pierwszą ułamki sekundy i że stało się znacznie więcej niż potem przez te miliardy lat do dziś to jest to jest samo słodkie było wtedy jak gdyby powstała nadwyżka materii nad antymaterią czy to strzegą dzisiaj korzystamy, że składamy się z materii antymaterii prawie nie ma to wtedy właśnie ta nadwyżka powstała w tej pierwszej sekundzie powiedzą i to jest bardzo mała nadwyżka to znaczy, że to jest tak na jak na 10 miliardów anty protonów w był 10 miliardów protonów + 111 to jesteśmy w gwiazdy, że cokolwiek galach w Tarnowie z bardzo łatwo mogłoby zaraz zostać i wtedy świat byłby wypełniony odpadami zawierającymi w sobie co na szczęście, dokąd ich test to wtedy się stało, więc to było to było powstanie n p . Proton finał tronu po przedtem była taka zupa czwartkową Blue nowa Tatra bardzo wie co w instalacje i w tata zupkę sobie tam się gotowało była potem one jak ostrzegło notatek Proton zaczął się tam tworzyć n p . ale jeszcze nie tworzył żadnych jąder atomowych wykonana jest były tak tak gorąco było, że po nauce 6 osób łączy z protonem, ale z no coś na daty wały rozbijał w aż wreszcie temperatura spada około 1 sekundy właśnie do tak Nisko tak niskiego poziomu, czyli rzędu 10 miliardów stopni Żakiem nauczą się z łączy z protonem zresztą został już nic nie byłoby w stanie rozbić tego układ my zaczęło naciek nauczą się dołączy do prognozowanych Delta Air w potem 2 był Terry tworzą Hel tak, ale potem znowu mieliśmy powiedzmy to szczęście w nieszczęściu w każdym razie niema i jądra, które jest stabilne beryl 8 Bella się to były 2 cele złączone, czyli 4 protony 4 na stronę to jest jądro, które w stanie wzbudzonym żyje niesłychanie krótko rozpada się z powrotem na 2 Hel, a ponieważ wszechświat cały czas rozszerza dość gwałtownie jak z powrotem powstały 2 Hel też szansę na jakiekolwiek dalsze próby stworzenia czegoś więcej typów węgla np. żeby się 3, ale spotkały stworzył węgiel już były zerowe, bo to już się rozpierzchła już np. w związku z tym z tandeta w tej pierwotnej na klasę to, że skończył się na Helu nie było więcej żadnych pie tras burz nie było szans, bo to już 86, więc dostaliśmy takie no i bardzo był jednorodny wszechświata zupa była naprawdę jednorodna różnice gęstości były na poziomie 1 stutysięcznej to jest po prostu dla nas niewyobrażalnym dla zespołu prawda podłoga ma kilka gramów na centymetr sześcienny podniesiemy się milimetr jesteśmy mamy 1000 × mniej, bo atmosfera jest dla nas te kontrasty gęstości są czymś naturalnym i a tam cały wszechświat był wypełniony taką zupą, która miała praktycznie taką samą gęstość, która stopniowo rzedły oczywiście to on niejednorodny w 1 jest jak dużo skupienia materii to tam teraz byłaby gigantyczna czarna dziura w ogóle dawno by się zapadło i tak to by to było straszliwie jednorodne oprócz tego jeszcze dodać do tego, by promieniowanie odgrywały główną rolę niematerialnego promieniowanie było tak gorące, że to, a promieniowanie mato do siebie, że nawet, jeżeli jakaś struktura z jest tam tak troszeczkę jest dziś bardziej gęsto jak dziś mniej gęsto wyścielona ludzie mnie nie zasysa, bo ciśnienie cały czas utrzymuje to te struktury związku z tym to czekało czekało na wszechświat Take na mecz z jądra już były te Helu w Helu no i protony już jądra były, ale elektrony jeszcze nie miały szans się dołączyć jak się tylko dołączyły to było tak gorąco, że natychmiast coś do intelektu odrzucał skutym wszechświat był w formie plazmy i przechodzimy do czegoś co znamy z naszego Darcy Ward już czas i możemy sztucznie tworzyć tak ita plazma jak można zbadać zobaczyć ona po pierwsze, była na początku gorąca, czyli po po tym etapie tworzenia tych jąder Damian te 10 miliardów stopnia stopniu ostrzegła itp, ale plazma jest nieprzezroczysta to znaczy Photon, który leci przez plazmę wielokrotnie się odbija i dlatego jak mamy przed sobą plazmę na czym na szczęście nie mamy, bo byłoby nam dość gorąco, ale generalnie, gdybyśmy mieli w teren pana nie widział pan wymienić biało białe mleko było podnieść Foton się tak często odbijały, żebym zobaczył po prostu taki nie określony obraz, który mówi Oberda psi, ale styl jest niestety nie jest to nowa czek na 6 jedno mniej więcej 300 kilkadziesiąt tysięcy lat to jak to na tyle ostygł, że jeżeli w elektro się do cierpienia dołącza do dowodu forum czy do Helu to już tam zostaje w bożnicy nie ma siły rozbić tego układ i wszechświat staje się neutralnym starcie zaczyna składać się z neutralnych to neutralne atomy jak wszyscy wiemy patrzymy przez okno są przezroczyste i wnętrze atmosfera złożona z neutralnej i wtedy wszechświat nagle w tym momencie nasz naród trwał chwilę Allena i powiedzą dość szybko stał się przezroczysty i uwolnił to całe promieniowanie, które przed tym się ciągle odbijało było w równowadze tam rozbijało te elektrony nagle zostało uwolnione i wszechświat stał się przezroczysty Top to lato to kto do nas do nas to w każdym kierunku takie uwolnione promieniowanie, lecz w piątek za czas leci w pejzaż, ale zaniedbanie, ale stygnie, dlatego że wszechświat rozszerza, czyli długość fali tych Foton pan siebie nie widzą nic innego rośnie, czyli energia i malej startowały z tych powiedzmy 10 000 stopni ale, ponieważ światy tam ponad 1000 × rozszerzył tony teraz mają 2 i 7 k Levine, a miało to, więc i w związku z tym artystą to są te same to te same promieniowanie ROPS to wiedza to w państwie ma maleńką przerwę z kontem oraz wizję wszechświata, który nagle Zawiszę przezroczysty dach i wraca po po przerwie w PSL -u Radia TOK FM piąty czas i ich witam państwa po przerwie goście z prof. Krzysztof Meissner wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego rozmawiamy na temat ciemnej materii profesor ma wyjaśnić, dlaczego jego ulubiona teoria wyjaśnia to czym jest zagadkowa ciemna materia i są Actionu, który tak się nazywana też w proszku doprania czy wszystko bierze w przed przerwą doszliśmy do 3 momentu cieszy się z 2300 000 lat i zrobi się przezroczystych zawiesi przezroczyste dokładnie tyle za IT IT fotony do nas lecą przez dobrze teraz jest 13 i 8 miliarda lat od tej umownej chwili 0, której mówiliśmy, że nie wiadomo czy była na odniesie wszystko liczy i w związku z tym lecą lecą lecą Zone wykryją każdą średnio na ślad za krzewienie wszechświata czy coś takiego konia lecą przez 14 miliardów lat to obraz, który teraz mamy ich on byłby inny, gdyby przeszedł zakrzywiony zakrzywiony jak średnia gęstość wszechświata one one trup kują, bo lecą tak tak bardzo długo bez żadnego wymyślane przez wiatr żołądkowa uśredniając te wszechświaty średni wszechświat jest widoczny w tych torach tych i oczywiście Ts fotony się bada jak promieniowanie tła specjalnie się wysyła prawda satelity kolejne, żeby je do kogo dokładnie zbadały i z tego badania wynika, że wszechświat jest praktycznie przestrzennie płaski to znaczy, że to jest to co do czego jesteśmy przyzwyczajeni na każdy trójkąt narysowany jest ma 180 stopni suma kątów prawda, gdyby wszechświat był zakrzywione takie wielkie trójkąty nie miałyby 180 stopni, ale wydaje się, że mają, że to jest powszechne, że sieć w tych 3 wymiarach z przestrzeni płaski mniej niż 4 wymiarach nie może być płaski, bo ma, bo ma energię, ale w 3 wymiarach jest w zasadzie przestrzenie płaski i w związku z tym to mówi coś o składzie wszechświata liczy, że ile jest, jaka jest średnia gęstość wszechświata no tak często wszechświata jest jakaś wynika z przez 3, jakie powiem przestrzenie płaski to wiemy, jaka jest gęsto wszechświat obraz Boga Norwida, przy której i tak gęstości pytam się z placu coś co się składa na tę gęstość wszechświata nie Otóż okazuje się, że te nasze widzialne to co widzimy gwiazdy galaktyki gaz między galaktyczny termalnej, że to stanowi kilka procent podczas zajęć procedur tak zaledwie kilka procent tej tej średniej gęstości wszechświata natomiast oprócz tego jest materia, czyli coś się wolno poruszać w kosmologii się rozluźnia materii promieniowanie materia też coś się wolno poruszać wątku formę z prędkością światła, a promieniowanie Tesco słyszy proszę o sprawie z prędkością świata lub z prędkością światła jak np. Photon w związku z tym promieniowanie w ogóle teraz nie odgrywa żadnej roli w gęstości wszechświata to są leki poniżej promila natomiast materia składa się z części z tego co znamy i widzimy, a w części znowu 20 kilka procent jest tego, czego nie widzimy, ale jest materią stąd o tym, się mówi ciemna materia, ale to Mateja to znaczy coś to nie jest proste taka figura retoryczna tylko mogło być ciemne promieniowanie, gdyby to było bardzo szybkie i prawda, więc mówimy ciemna materia bowiem, że to jest wolne, bo powoli się porusza my teraz pytanie co to jest nam jest właśnie są te propozycje są propozycje, które wynikają z rozszerzeń teorii cząstek elementarnych, którą mamy też tzw. model standardowy i ten model standardowy sprawdzany m. in. Car nie w LHC ciąg działań i działa fantastycznie tak wielkim Zderzaczu Hadronów i on działa fantastycznie łączy wszystkie przewidywania Echa znaczy, że w tym modelu standardowego są tam fantastycznie potwierdzany nie ma nic co on odchodzi natomiast taka cząstka, która byłaby ciemną materią na pewno jest poza modelem standardowym, ponieważ model standardowy no przewiduje oddziaływanie z fotonami no tak, jaki znamy ani coś ciemnego coś co prawie nie widzi fotonów jest cząstką, więc trzeba rozszerzyć ten model standardowy, żeby zacząć wyjaśnić rozmawia z Czarnogóry pytanie na ekranie można wyjaśnić tego czym czternastego model jakiś neutrina mi przechodzą długą listę jego neutrina nie stanowią ciemnej materii to na pewno na tak duże sprawne jak jasne w tym musi on wyjść poza model standardowy z różnych innych względów również powinniśmy wyjść poza model standardowy n p . on nie potrafi wytłumaczyć dla nadwyżki materii nad antymaterią na 3, dlaczego nas jest oglądać nasze materii niż antymaterii pierwszej połowie mówiliśmy, że to jakiś szczęśliwy przypadek jak inaczej, ale chcielibyśmy to jednak wyjaśnia znaczy, że jakieś procesy fizyczne do tego doprowadzały i procesy fizyczne, które wynikają z modelu standardowego tego nie tłumaczy na pewno musi być coś poza tym naukowiec jak detektyw nie wie, że szczęśliwe przypadki chcemy to ma oczywiście wolelibyśmy, żeby to było jakoś tam tłumaczą i w związku z tym wiem, że mamy odejść w związku z takim dość popularnym od bardzo bardzo dawno tzw. Super symetria, która wszystkim znanym cząstką dodaje Super partnerów, czyli jest czasami się dodaje inny, a czasami PS na początku jestem bardzo lubią, choć raz wynikałoby z niej, że istniał naprawdę istniał ciasteczka zwane skwarkami skwarki i tak jest jest również Elektron z neutrin no ale są również fikcyjną FOT kino luźno czasami brzmi jak ja jak giełda w gimnazjalnych umowę z wersją wraz z neutralnie z elektroniki fakt, że jest, więc każdy ma jedno taka taka jest taka jest idea że, że to, że to, że one istnieją natomiast żadnych śladów tego nie ma w LHC w Hadze nas w zasadzie kolejne akceleratory budowano nawet nie po to, żeby odkryć cząstkę Higgsa cząstka Higgsa wszyscy byli przekonani żona istnieje chodziło tylko jak guma sama chodziła też kwarki chodziło po i tego nie widać na 3 im dalej zaglądamy, tym bardziej nie widać w związku z tym jest też alternatywna teoria która, która jest bardzo bliska mianowicie tzw. model KON foremnych, który przewiduje istnienie znacznie mniejszej liczby nowych cząstek i tak naprawdę, że wielki Zderzacz Hadronów wg tej teorii tego przewidywania wykryje jedyną nową cząstkę cięższego brata Hicksa po prostu i czekam na to bardzo, żeby tak się stało, ale w każdym razie i w tej teorii to ile z teorii supersymetrii sny takimi naturalnymi mu powiedz w miarę naturalnymi kandydatami na ciemną materię są bardzo ciężkie cząstki, czyli tt tt Vince, a one o tyle w tej teorii naturalnymi kandydatami są bardzo lekkie cząstki, czyli takich jak Aktion to nie są dokładnie to mechanizm pochód pochodzenia trochę inny, ale to są bardzo lekkie cząstki, ale są mi bliskie są również bliskie z tego powodu, że tak się składa, że jestem rzecznikiem eksperymentu Oscara w CERN nie, który szuka Actionu i właśnie przez propagandę i światło w bardzo silnym polu magnetycznym wzmaga, które dostarczą magnesem dla nas to nie jest eksperyment jest na dole w tunelu, bo tam się zderzają protony albo jądra, a teraz to jest eksperyment na Górze, ale korzysta z magnesu zapasowego, który jest, który jest tam 1200 i tych magnesów jest w tunelach, ale kilka jest na Górze i lekko zamiast i pozwalają nam naszemu eksperyment owi korzystać z tego magnesu i przepuszczać tam światło laserowe wymiarze jedno z własnych zalet nasze projekty badawcze jest to, że generalnie tańsze, bo skoro pan chce szukać najlżejsze wciąż pilnie potrzebuje pan nie potrzebuje tego wielkiego ducha tak natomiast pozwalają nam użyć tego oczywiście w momencie, gdy coś widział to nas natychmiast wyrzucono z tego magnesu, ale korzystamy z tego magnesu klinik na szczęście bać to magnes są wygięte, dlatego że tunel jest wygięty, ale wyginięcie jest na tyle małe na tych 15 m co 15 metrowy magnesy, że jeszcze widać przez środek, a także my korzystamy z tego, że przepuszczamy to światło przez taki wygięty magnes, ale jeszcze widać na nasz na wskroś w każdym razie są one bliższe, dlatego że na uczestniczę w takim eksperymencie oczywiście na razie nie ma wskazówek, że istnieją ani ujęty ani trakcji one w ale coś musi istnieć RAŚ, jeżeli ciemna materia jest faktem, a trudno to jest chyba inaczej wytłumaczyć tt krzywa rotacji galaktyk plus pewne zderzenia 2 galaktyk, które widać, że przeszły przez siebie 2 galaktyki uznał w tym obrazie to widać raczej natomiast to jądro, które to jądro ZAZ składa się z gwiazd ona się ono ma karać, bo one się mocno oddziałują ze sobą takich gwiazd z 2 galaktyk, które się zdarzają i widać, że ta część przeszła w zasadzie nie zauważywszy niczego już przeleciały przez siebie te galaktyki, a te ich centra jeszcze ze sobą oddziałują no bo gwiazdy silniejsze przyciągają wysyłają jakiś promieniowanie coś tam się dzieje mu istotnego obchodzone są skoncentrowane, a tej daty ciemna materia nie, więc pewne zdjęcia zderzenia z ciemnej materii ze sobą łączyć 2 galaktyk, które tak to ciemna materia już przeszła przez siebie, a widoczne gwiazdy jeszcze nie mam złudzeń to jest wydaje się dość rozsądna przypuszczenie, że ta ciemna materia istnieje, ale jak mówię co jest i o jej na 3 z czego nasze próbowano również przez duże czarne dziury, że jest ważny, bo Bobowo wejście tt ten inny model chyba właśnie te tt macie tak to znaczy chyba ten model zakłada, że to nie jest nowy rodzaj za te same tylko prosto co chce zbyt ciemne z takim literalne zajdzie taka wygasła idealnie czarna dziura jak każdy czy jakichś analogii można skreślić, że raczej znaczy, ponieważ jest to mikro soczewką wanie grawitacyjna, czyli sposób dotyczy też taki sposób obserwacji stosunkowo gęstych obiektów również, że jeżeli mamy światło z odległej gwiazdy to ono wokół takiego nawet ciemnego obiektu, ale bardzo masywnego ZAK niesie to prom, ciesząc się do Promienia w związku z tym widzimy coś tak jakby soczewka tam była, czyli prawda soczewka dodaje nam wielokrotny obraz np. tego źródła albo jakiś taki obrączkę wokół tego źródła byśmy widzieli, jeżeli z tyłu byłaby akurat silna jakąś zmianę Galaktyka to by to możemy taką gęstość oszacować takich ciemnych obiektów i wydaje się żona jest niewystarczająca, żeby wyjaśnić to znaczy jakiś wkład oczywiście do gęstości może dawać, ale że jest nie wy ni za mało jest takich obiektów, żeby wyjaśnił w całości to sześciokrotność tych czytam pięciokrotność tych nieznanych obiektów w stosunku do znanych obiektów dlatego musiał być dużo dużo więcej oczywiście są czarne dziury np. do wnętrza galaktyki we wnętrzu naszej galaktyki drogi mlecznej jest czarna dziura ma się prawie 4 000 000 mas słońca, którą można w cudzysłowie zobaczyć gołym okiem to znaczy widać gwiazdy jak się to obserwuję, że to ponad 20 lat gwiazdy, które rotują wokół jakiegoś nie bardzo małego punktu ale, ale z Orbit można wyliczyć, jaka jest masa tego obiektu i Thomasa właśnie jest to w sposób spójny prawie 4 000 000, bo już kilka gwiazd już lat zajęło się wokół tego punktu tez gwiazdozbiorze strzelca to w Polsce tylko w czerwcu widoczne na południowym Niemiec gwiazdozbiór, ale powiedz jakiś tam południowych krajach jest wyżej to ładnie bardzo widać oczywiście trzeba stosować bardzo specjalne metody, żeby to obserwować, bo w centrum naszego jest mnóstwo pyłu gazu jakiegoś tam śmieci, które zasłaniają widok, ale wypowiedź w promieniowaniu rentgenowskim czy coś coś tam widać, więc pije, a tych czarnych już znowu jest za mało Khan gromadzi jest to prawdopodobnie ponad 100 000 000 mas słońca i czarna dziura w centrum galaktyki i nawet, ale nawet, jeżeli w centrum wszystkich galaktyk, których jest tam po jest rzędu 100 miliardów obserwowanym wszechświecie byłaby taka czarna dziura jest za mało, żeby wyjaśnić my tak się stanie jest węgiel już nie dostanę 10 na tej bardzo lubię kończyć swoją edycję ponurym akcentem w ataku mam naturę i myślę, że nasz najwspanialszy okazję, żeby zakończyć apokaliptyczną samokrytyczny wątkiem, bo jak nowo na nowo nowo i jest jak rozumiem 1 z najwybitniejszych specjalistów na całym świecie ACo z apokalipsy Segal właśnie jak to się go skończyć przed czasem radość będzie rozszerzać rozszerzać CCC, które będzie przystani zacznie znowu kurczyć w ZAK SA za moich czasów studenckich mówiono, że ze to wszystko zależy od tego czy neutrina mają masę, bo wtedy jest, że to była tuba zamiast grać na traktorze kontrast będzie będzie tak z coraz bardziej się do Senatu naszej akcji z tego czy mamy taką wtedy daczy w tamtych czasach po pierwsze, non ucina wiem, że mają masę, ale one nic nie wnoszą do tej naszego bramkarza świata tak, bo jest za mało i kre w to co się zmieniło tamtych czasów to jest więcej lata dziewięćdziesiąte, kiedy wykryto, że z w tym naszym wszechświecie oprócz tej materii świecącej 5 % i ciemnej PC 25 % istnieje około 70 % tzw. ciemnej energii w ITS to zupełnie innego to jest w ogóle spoza spoza wszystkich cząstkowych wyobrażeń to zupełnie inna inna rzecz i to jest taka Słupsk substancja nie ma w ogóle o tym, mówić, która ma dodatnią energię, ale ujemne ciśnienie i ujemne ciśnienie to jest coś, czego w ogóle nie musi to trafimy na ziemi stworzyć ponieść ujemne ciśnienie powoduje, że wszystko się zapada się z niestabilnych natomiast w świecie jako takim może takie coś istnieć to jest oprócz tego również bardzo ciekawy obiekt, dlatego że wszechświat się rozszerza, a także obiekt utrzymuje stałą gęstość co powoduje, że zasada zachowania Energi jest naruszona to, bo nie może się coś rozszerzać normalnie mała, żeby nie bez apokaliptyczne, żeby być nagle okazać, że już nie obowiązuje nas taka zasada nerwowe zachowania energii dla całego wszechświata nie obowiązuje i tak energia się jak gdyby rodzic z niczego we wszechświecie mam nadzieję, że nie słuchano zadnie licealiści z nawiązką to jest absolutnie Jedynka natychmiast w 30 do szkoły, a to dotyczy tylko całego wszechświata są zawsze to dodać Otóż i ta stała kosmologiczna powoduje, że ich troszczy się coraz szybciej i to już żadnej z masy nie pomogą znaczy to jej, ponieważ jej już 70 % ona będzie dominować coraz bardziej po wszystko inne z mniejszą gęstość, a to utrzymuje stałą gęstość w związku z tym będzie dominować Zobacz no ale co się będzie działo dalej no ale nabędą po kolejną umowę na ziemi nad tam 3 średnia temperatura na zimniejsze niż 100 stopni mniej więcej za miliard lat, więc oceany wyparują, więc będzie też dość dość nieprzyjemnie potem słońce zacznie tracić energię zacznie się podgrzewać coraz bardziej, bo prawda układy grawitacyjnie podgrzewają się, tracąc energię odwrotnie niż przed czajnik na naszym stole, który jak traci energię to styl ginie, a układy grawitacyjne się grzeją noc będzie coraz goręcej w końcu ta prawda będzie błysk tzw. błysk halowy potem będzie otoczka, która będzie rosła też nazwę dla całego wszechświata cały wszechświat będzie stopniowo zamienia się w czarnej dziury no bo gwiazdy się wypalą w końcu ten materiał się wypali jednak czarne dziury ze sobą oddziaływać też czarną sierść będą uznawać będą parowania i teraz właśnie dochodzimy do zderzenia supermasywnych czarnych dziur tak jest na końcu Otóż te to co zaobserwowano fale grawitacyjne to właśnie ze zderzenia tych czarnych dziur to co zaobserwowano tam w lutym zeszłego roku tt fale grawitacyjne odurzone data mija 300 000 000 lat temu się zderzyły takie czarne dziury stosunkowo mało masywne, bo to 30 mas słońca mniej więcej miała każda nogi i takie zdarzenia będą z wylewaniem parowania aż w końcu ten rok z Roger Pen Rose, który zaproponował taką teorię twierdzi, że wszystko wyparuje i zostaną same fotony i fale grawitacyjne, a wtedy przestajemy mówić o czasie we wszechświecie, ponieważ dla fotonów i dla fali grawitacyjnej nie płynie czas zaczyna, w jaką obserwujemy Foton z Andromedy, który leciał do nas 2 ,51 000 000 lat i jemu nie tknęła nawet na nos sekunda i niestety w Tatrach papierosem CBA jest, że zastosuje tzw, choć rozum do metafizyki to zawsze się z końcem to wspólne polskie powiedzonko susła termometr nie bierzmy go państwo jak rozumiem czas przestanie płynąć bank będzie mieć zegar może być zalanie i tak jest de Gucht i albo jest idea, a potem następuje nie wiadomo jak to opisać na razie następuje przejście, ponieważ Photona są obojętne czy poruszają się w dużym pustym wszechświecie trzymały w gęstym teoria Maxwella taka jest po prostu to to nie jest znowu pakistański rząd taka jest, więc ten został wykorzystuje odwraca, a potem zrobić gęsty wszechświat one się zaczynają zderza ze sobą też fotony produkuje już masywne cząstki i zaczyna się nowy wszechświat natomiast fale grawitacyjne, które przechodzą one pojazd nie, czując czasu, więc one mogą dowolnie długo się poruszać boimy są obojętne to może nawet nieskończenie długo przechodzą na nowego wszechświata i zaburzają proces tworzenia się promieniowania tła i to jest to co twierdzi pan, że musimy szukać na mapach promieniowania tła pewnych okręgów, dlaczego okręgu, dlatego że rozszerzająca się fala grawitacyjna jest sferą, a my patrzymy wstecz również na sferę ostatniego rozproszenia Foton przecięcie 2 sfer jest okręgiem, a dla chińskiej jak zaznacza na Krym jest już faza sterowane naprawia nasze metody napisaliśmy niedawno z kolegami wracał właśnie, z której dzwoni w takie coś twierdzimy natomiast nie może być niestety albo straty, ponieważ wszechświat wybucha raz w związku z tym mamy jedyną mapy nieba na 1 mapie mogą się zdarzyć różne rzeczy, które są przypadkowe i natomiast z tym trzeba bardzo uważać na 3, jeżeli ktoś, by przyleciał na ziemię i zrobił jedno zdjęcie nocnego nieba i wrócił gdzieś tam do swoich kolegów gdzieś tam bardzo daleko i pokazał im to zdjęcie i oni by zobaczyli, że istnieje jakiś taki świecący kółko krzyczy dysk CD powiedzieli uwierzymy jak nam pokaże drugi lub trzecim lub coś znaczy osiągnie pokazał, ale w ten sposób gubili się na Księżyc także trzeba bardzo uważać, żeby koniecznie wymagać Statystycznego potwierdzenia tego bardzo wielu kopiach, bo możemy zgubić Księżyc oczywiście to znowu z punktu widzenia fizyki na to jak ktoś powie, że tego nie ma i że takie koło, które widzimy 3 koła, które widzimy są przypadkowym statystycznym artefaktem Dobek mamy jedno zdjęcie to zawsze może zdarzyć coś co wygląda koło w NATO tak mówimy dobrze tylko, że okazuje się, że zaczynamy koło deformować Feliksa to prawdopodobieństwo gwałtownie spada na czyjeś elipsy nie widzimy, a koła widzimy także to nie jest tak, że ktoś powie zaznacza słonika na na tym niebie i ja zacznę szukać i mam słonika, bo statystycznie tak ułożyło to tak nie jest nie wiem jest to bardzo ciekawe nawet niezależni to potwierdzać nie potwierdza to i tak grał za istnienie tak dużych struktur na niebie jest ciekawe samo w sobie, ponieważ standardowa ewolucję wszechświata nie pozwala na pozwani na powstanie tak dużych struktur tak, że to będzie tak czy tak bardzo istotna dla naszego rozumienia wczesnego wszechświata Netia wstydzę się przed na czas naszej rozmowy zapamięta głównie, tyle że nie ma z kwarków tworzenia rezerw Sokoła na niebie to jest jakiś 1 twór mógł w MLS stąd chaos, ale wyobrazić sobie rozwijać na podstawie różnych ras sylwestra w Łęczycy testach można maluchem pokazać żona jest wandale Katona znaczone łzami w określonym wskazaniu palcem czy najem jest z tym, że myśmy wszystko bez żadnych galaktyczny, choć zawsze robimy, a nie naszych tutaj zachować powiedzieć ze stron jest Południowa Południowa odda lak na czym blisko to tzw. zimnego miejsca Kol spot się nazywa, którym od dawna był widziany na tych mapach promieniowania tła, ale są też inne koła na północnej półkuli czy to coś znaczyć to 3 graczy oczywiście ludzie, którzy są sceptyczni mówią, że to ma to ma takie znów znaleźliście coś na tor to żaden powód i jak to się sceptycznie tego nie przekona, bo w cząstkach elementarnych bowiem daj mi 3 miliardy franków szwajcarskich LHC pochodzi jeszcze 2 lata to ci może przekonać nie przekłada mi kolejne 3 aż zabraknie pieniędzy albo będziesz przekonany, a tutaj mamy 1 ma, więc w latach w modelu w trudniejszej sytuacji, więc oni gościli państwa był ŁKS Krzysztof Meissner wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, który w, ponieważ jest polskim fizycznie to pewnie dlatego musi znać tańsze rozwiązania jest niższa niż ci, którzy tak monety miliardy w audycji w 2 Zuzanna Piechowicz w za chwilę informacje zaraz po nich wiem wieczorze Radia TOK FM zapraszam w imieniu Hanny Zielińskiej i nazywać Goliński zapraszam za tydzień napięte jak bardzo dziękuję bardzo cieka w jestem dobrej gry w excelu Radia TOK FM piąty czy ich całej audycji wysłuchać w aplikacji mobilnej TOK FM oraz na stronie tokfm PL i Kosznik audycji Zwiń «

Czy skwarki istnieją? O ciemnej materii opowiada prof. Krzysztof Meissner

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: SALON - PIĄTECZEK (WOJCIECH ORLIŃSKI)

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 19:00

Najnowsze Podcasty

Piotr Zgorzelski, PSL

Rekordowe targi uzbrojenia - vol. 2

Nobel z fizyki przyznany. "Możemy zaglądać, co dzieje się w atomie"

Praca historyka białoruskiego ma ciąg dalszy

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL