Czy można uprać arras wawelski? O trudnej sztuce konserwacji

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór państwu zapraszamy na audycji Homo science Aleksandra Stanisławska Piotr Stanisławski Crazy nauka PL i na sam początek bardzo ważne ogłoszenie to jest ostatni raz, kiedy nasza audycja jest o takiej godzinie, a szczęście przenosimy się w czasie znów nowy moment będziemy już za tydzień, czyli w następną sobotę zaczynali od 1140 będziemy w takim paśmie program turystyczny o jedenastej, gdzie spotkają państwo bardzo dużo fajnych rzeczy związanych głównie z Rozwiń » nauką, ale nie tylko, czyli jeszcze raz za tydzień zapraszamy na Homo science o jedenastej 40, a teraz zapraszamy na spotkanie z naszym gościem studia jest z nami dr Monika Aksamit Koperska z centrum nauk biologicznych chemicznych wydział chemii Uniwersytetu Warszawskiego witam bardzo serdecznych i rozmawiamy dzisiaj o renowacji arrasów wawelskich, w którym nasz gość się bierze czynny udział w na jej mi tak do głowy przyszła takie pytanie czy w kwestii renowacji można uprać Arras wawelski czy jest taka możliwość lub jak najbardziej jazd jeszcze tylko może do końca sprostuje ja nie jestem łowcą terenu wuja, bo tutaj jest cała ekipa pod sztandarem pana Jerzego Holzera 3 dni inna ekipa właśnie z konserwacji tkanin lnu i ja pomagam tym ludziom naukową zrozumieć problem, z którym się borykają w przestrzeni muzealnej i konsultuje z nimi metody, które używają oraz rekomenduje jakieś wytyczne dała właśnie przechowywania i konserwowanie tkanin i padło pytanie o to czy można raz ubrani są troszkę nieczystych tak oczywiście raz w tym momencie się pierzemy im już część z tych naszych zasobów jest wyprana kolejne czekają na zebranie to daje bardzo szybki i bardzo taki wymierny efekt my oglądając rzecz starą chcemy się one jednak wyglądały sekcjom wezmą także, iż miał żywe kolory i faktycznie pranie ożywione kolory ziemi zmienia w projekcie, w którym ostatnio współ realizowała EMG w zeszłym roku kończyliśmy w oczy ginie w projekcie wielokulturowa Rzeczpospolita w czasach Zygmunta Augusta Anny tam spojrzeliśmy właśnie nagranie z takiego naukowego punktu widzenia graliśmy z wieloma sposobami wręczyli oczy staliśmy się wieloma sposobami w LM, bo i mieliśmy plazmy niskotemperaturowej i laserami i różnymi ciekami, które nie do końca muszą walczyć inni n p . po perfumy oraz kapitanem, ale coś mydłem pod prasowym i różnymi sieciami takimi jesienna mimikra emocjami woda w Organice albo Organika w wodzie no imamy jakieś pierwsze wyniki natomiast zaskoczyć, bo doszliśmy do wniosku w grupie badawczej Penna pod sztandarem dr hab. Janusz miejskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim doszliśmy do wniosku, że może nie do końca trzeba usuwać ten brud tak bardzo MO i wyobraź sobie teraz taką strukturę powierzchni tkaniny, która przez wieki tu mówimy naprawdę od w wiekach, bo to od szesnastego wieku zbierała na swojej powierzchni różne rzeczy, więc nadal rodzi się zintegrował tak naprawdę grunt, czyli tu mamy związki aromatyczne z kwasami garbusy Love imię Anny mamy różne tłuszcze mamy białka z naskórka mamy kredyt, bo to wszystko stoi na piaskowcu mówię tu o Wawelu mamy naprawdę różne komponenty one stworzyły taką strukturę, która dosyć dobrze, a nawet bardzo dobrze trzyma się tkaniny i niestety w trakcie, kiedy tkaniny zaczynam się tu kruszyć tu do walk wierzchnia warstwa ją wspina cały czas razem, więc jeżeli chcielibyśmy kompletnie usunąć brud staje tkaniny musimy tutaj zarekomendować coś jakąś alternatywę jakiś inny wspinać, który wytrzymał eventim czasami odrywając się fragmenty nici razem im, a jest taki spinacz czy na razie brud jest niezastąpione w niestety dość strasznie zabrzmi MD pracujesz nad takimi rzeczami na świecie są pewne propozycje, ale żadnych ich nie będę wymieniać, bo żadna z nich nie spełnia moich wymagań i wymagań tutaj naukowców, którzy na tym problem się pochylają się zmieni chcemy zakleić powierzchni tak, żeby ona była jak w foliowym worku chcemy, by ta powierzchnia oddychała i takich alternaty w w tym momencie inne zdanie zawarte dane o jak fizycznie wygląda pranie takiego tarasu czy wam pozwolono eksperymentować na trasach, które są wywieszone na ścianach czy i tu czuł bombardowali iście laserem tu jakimś innym czynnikiem chemicznym czy czyta jakoś inaczej wyglądał, bo rozumiem, że pralki nie używać do tego 0 Hannie ENA tak dobrze fizyk w konserwacji dział chemii konserwacji sztuki nie ma MDM posługujemy się oszukujemy się próbkami modele wymienił też takimi współczesnymi środkami, które my postaramy albo są taką luką modelową chemicznie są tym czym są rasy, ale są nowe, więc sobie powtarzamy badamy mechanizm degradacji, ale widać brud nie jest w tym wypadku mieliśmy próbki, ale wiekowe też się z zasobów magazynów wawelskich, ale one nie były w żaden sposób to w tzw . Munk materiał konserwatorski ścinki na przestrzeni wieków zgromadzone na Wawelu, które właśnie oni nie są żaden sposób eksponowane są to one nic nie mają ze sobą leki wartości, ale też kulturowe jak mają, ale Arrasy natomiast były małe fragmenty gobelinów na narty, na których mogliśmy pracować z tym, że no one były bardzo dobrze opisane przez Wawel i my musieliśmy dokładnie zwrócić się tą całą zabraliśmy później później z powrotem do zamku Królewskiego a czego te rasy są właściwie zrobione, bo taki dywan wisi sobie na ścianie wygląda poważniej szacowni jest szesnastego wieku, ale wciąż dywany naścienne robiło DIN to jest wełnę jedwab i tzw. nici metalowe, które też z tym one mają duszę ma jedwabną, czyli ten środek dłuższy areszt nazwa tak się nazywa środek nici metalowej i są otoczone tak odkręca one blaszkę srebrną lub złoto na takim 1 rasie Anną mamy kilka kilogramów złota srebra mamy też siły kilkadziesiąt kilogramów dziennie wełny jedwabiu Nate barwników, jakim cudem Gosiewska nie rozpadło znaczyli moje ubranie w szafie rozsypie się pewnie po kilkunastu latach tak zakłada on tak z udziałem moli nie wiemy również innych rzeczy tak myślę że, gdy tak zostawić to nie przypominam zdejmowali w naszej szafie tak chciałem go rozwinąć nowe otwarcie to co w takim razie jak sobie radzą takie rasy, zwłaszcza tak smakowitych rzeczy jako wkład wełnę nic nie zżarła, ale nie mógł jakich takich makro z topowych mola, ale bakterie grzyby przecież to jest pyszne też embriony faktycznie tak się jednak na szczęście nie badania tutaj kolegów mikrobiolog pokazują, że jedwab z Wronek wg mnie na swoją sejmik krystalicznie uczciwi i styl gry chciałem strukturę i mniej chętnie jedzone przez grzyby i bakterie to na szczęście natomiast nocą, mówi że absolutnie nie jest prawdą tkaniny w przestrzeni muzealnej to są te obiekty, które mają najniższą trwałości są związane z największym ryzykiem, że dziś mówi o takiej dobrej trwałości takiej tkaniny, czyli takiej ulgi może spokojnie eksponować trening 1150 lat not, a raz już dawno przeszły chętnych są rozliczane w 150 lat nie rozpadł się, ale rajem one też właśnie wiszą cały czas w tym samym miejscu, ponieważ to są ogromne obiekty jak one muszą swoje od leżakowania w IT kolekcja faktycznie w tym momencie MSW 36 MR lasów, ale i z drutu vana pomiędzy magazynami Enei eksponowane są tylko najsilniejsze tak powiem kolokwialnie pilnują obiekty on w magazynach leży ów sho w one są w specjalnych odmian w ten sposób rolowane AM także, gdy naprężenia mechaniczne w dół jak najmniejsza, a więc w momencie, kiedy jest praca konserwator skandal tym danym obiekcie prowadzone są rozkładane są przenoszone do pracowni konserwacji i tam nad nimi pochyla się wiele wiele rąk i oczu, dlatego że wymienione są nitki, które były jednymi z pełnym były naprawdę konserwator szkół na przestrzeni wieków miejsca, które trzeba naprawić są uzupełniane, więc dużo pracy jest przed konserwatorami córka nie boi się dotykać czegoś takiego tak, bo tak sobie myślę o podanie dat, gdyż pomija to, że to jest ileś tam kilogramów złota srebra, ale kurczy tyle czasu wytrzymało jednak człowiek do tego podchodzi się Wojciech dotknięta grać wtedy się władzą ani rusz, mówi że rozleje na około pół litra kwasu Solnego, ale w ogóle takie dotykanie słuchali myślę, że moje dotykanie gdzieś w myjni nie za bardzo tak tak bardzo dotykam nad próbki są pobierane przy naszej obecności, ale przez konserwatorów nie da się na nich nikła, ale nigdy Janinie Romek z takich strasznych rzeczy uaktywnienia się haft mnie blach grubych lnu natomiast myślę, że to co się z nimi dzieje to jest 1 z najlepszych okresów w ich życiu zauważono bardzo dużo podróżowałem one przeżyły zabór i wojny w 22 wywiezione z biletów one one odbyły taką podróż jak w życiu tyle nie podróżowałam ile podróżowało cement one i przez to one są dotknięte wieloma rzeczami, o których my w sumie nie mamy pojęcia to znaczy o niektórych zabiegach konserwatorskich konserwatorzy nie wiedzą oni mogą nam tej wiedzy przekazać, bo niektóre podgatunki, czyli odzyskanie bar w w postaci takich ziem namalowano po prostu jeszcze raz synagogę liczniki kolor Anna grunty pod malunki one wychodzą w trakcie procesu konserwacji dopiero dowiadujemy się, gdzie co było pod malowane uzupełnione my tak samo nie mamy pojęcia o warunkach przechowywania, kiedy one były składowane w Kanadzie czy Anna czy byłem w Moskwie wystawioną w LM z tamtejszych pałacach lnu przez co bym my, badając je mamy w tym większy orzech do zgryzienia, a czy prace konserwatorskie, które były dawniej prowadzone, kiedy nie było tak nowoczesnych metod jak te są dostępne nie uczynił niczego złego Carl Larsson był dobry tani najem w dzisiejszych czasach każda praca konserwatorska przede wszystkim musi być odwracalny i w tym momencie faktycznie wszystko co się dzieje z serii tego typu obiektami można w przyszłości odwrócić jeśli znajdziemy na to jeszcze lepsze remedium na to możemy odwrócić ten proces, który teraz został ranny na nich dokonanej zastosować lepszy cennik w przyszłości natomiast faktycznie historii na Wawelu mamy takie przykłady Anna nie za dobrej konserwacji z tarasami nikt mnie przypomniał, że takich przypadków z chorągwiami, które są na Wawelu przypominam sobie takie przypadki faktycznie chorągiew turecka zdobyta przez ms Sobieskiego pod Wiedniem Rumuni przewieziona do Polski wtedy ma ona została już kilka dekad temu podkreślona pewnym klejem organicznym nie do podłoża podłoże zostało usunięte już w momencie tego kleju cały czas od tej spodniej warstwy nie da się usunąć rozrywką jest w takim momencie stanie się nie bardzo nawet możemy ich rekomendacje usunięcia tego kraju Anna zarekomendować druga chorągie w została też była kiedyś normalna procedura naszyte na taką siatkę na wygląd zdrowie sieć wędkarska szachy gram w GOK centymetra kwadratowego między wielkości, a innej, ponieważ jak ktoś później położył rękę choruje właśnie Zawisza chce nie odczuwając jej Alan NATO w tym momencie w wielu miejscach auta chorągiew została pokrojona randki kwadraciki wielkości Zelmera sześciennego nowo leżąc chorągie w po prostu upadała i ta siatka ma dosyć dużą grubość i w tych miejscach po prostu została poprzecinana, więc ZL tak zdarzały się takiej historycznie takie sposoby na konserwowanie, które kompletnie nie były trafione, więc wyobrażam sobie, pod jaką presją teraz jesteście, żeby zidentyfikować takie procesy konserwacji, które właśnie uczynią czegoś tak wrednego 1 z Super cennym Arras są 3 i jest taka metoda, którą w tej chwili uważa się za bezpieczną zwracaną Itaka, którą wybraliście też wybrać wraz z zespołem do tego, żeby w ten sposób konserwować się i przedłużać żywot tych tarasów Penn wszystko w klasie rekomendacje MTO jesteśmy w bardzo dobrej naprawdę opozycji, dlatego że współpracujemy z muzeum, która jest bardzo otwarty na nasze rekomendacje ale zanim oni wprowadzą oni też chcą przetestować w momencie, kiedy MMR rekomendujemy przechowywanie wspomnianych tej chorągwi jedwabnych wy takich zadań edukacyjnych w tym takich bezterminowych w gazetach, które eliminują trend jest bardzo niedobry chętnie dla obiektów muzealnych Anny one wspomagał utlenianie razem z wilgotnością jeszcze tam wszystko po to, buzuje i brak nam kolory i zaczynają nam się rozpadać sam materiał, z których zrobionej w grach czy to jedwab wełna ME trenują nie lubi tylko że, zanim EMP, więc co zrobiliśmy w tym momencie to zbudowaliśmy taką próbną Gazeta PL, w którą włożyliśmy fragment jedwabiu 1 do środka drugiej na zewnątrz lansuje teraz leżakuje on w skarbcu Iza kilka naście lat spotykamy się z panią Magdaleną Ozgą kierownikiem działu tkanin, ale i otworzymy zbadamy i zobaczymy czy te nasze rekomendacje zdają egzamin, ale zamknięcie arrasów w takich gazetach to byłoby tak na stałe no chyba by nie było takie, aby to powiedzieć dla dla widowni dla widzów, którzy chcą TR działa po podziwiać jej nie byłoby to dobra rzecz jest aspekt faktycznie odbioru przez przez zwiedzającego i trzeba między tobą, a dziełem on odbierać im z tego efektu obcowania z działem z dziedzictwem kulturowym i najbardziej tak im wcale jeszcze nie rekomendujemy przechowywania arrasów w taki sposób, dlatego że choć źle wełny jedwabiu byłoby to dobre to nie zbadaliśmy jeszcze wpły w barwników ranna ten cały mechanizm jak teraz na tym się pochylamy tutaj na Uniwersytecie warszawskim, ale jest jeszcze długa droga do tego, żeby naprawdę zbudować coś w tym byłyby eksponowane, gdy po raz natomiast co jest dobrą stroną tego typu kaset tego typu rekomendacji jest to, że zamyka się raz przy wietrze szczelin ten ton atmosfera, w której znajduje się taki obiekt wymieniasz co jakiś czas w zależności od kubatury Wilno takiej ramy na lepsze wozi się eksponuje się i płynnie cały czas w tym samym, czyli tyle to ryzyko związane ze zbijaniem warunków UE czy to, gdyby pojechał na jakąś wystawę czy gdyby chociażby warunków, jakie panują na galerii w magazynie Penna to ryzyko eliminuje się, więc tutaj jest dobra ich własną córkę mumifikacji trochę takie jak, czyja rozumiem z 1 strony, że powód pozostaje i pewnie i o kilkaset lat dłużej może być oszust obiecał to tak jest trochę straszne zamknąć na zawsze i tylko patrzeć przez 3, ale lepiej patrzeć przez szybkę niż patrzeć jak się rozpada na naszych oczach w sumie maszerować no no wiesz no jedynie ich faktycznie trudno jest nam myśleć w takich kategoriach, bo nie myśli wtedy o sobie swoim odbierze w komisji swoich wnukach prawnuka praprawnuczka myślisz o nich on tak naprawdę Amy wydanie stroni będą w stanie oglądać raz tylko będą uczyć się o nich z nimi jakiś hologram i tak jest argument rozmawiamy o rasach o ich konserwacji ich w stanie, a naszym gościem jest dzisiaj dr Monika Aksamit Koperska z centrum nauk biologicznych chemicznych wydział chemii Uniwersytetu Warszawskiego, a wszyscy działamy w ramach im inicjatywę rzecznicy nauki audycja Homo science nasz gość jest z nami w studiu dr Monika Aksamit Koperska z centrum nauk biologicznych chemicznych wydział chemii Uniwersytetu Warszawskiego razem z nami działa w inicjatywie rzecznicy nauki, a rozmawiamy o oraz wawelskich i żydowskim ich konserwacji stanie tym czy lepiej zamknąć w taki bardzo dla nich zdrowej skrzyni czy może lepiej, żeby jednak dało się na nich popatrzeć nie przez szybkę to duży temat, ale chciał zapytać o to czym one właściwie były barwione błotem tak jak myślę sobie o barwnikach teraz współczesnych takich używanych na co dzień to no i częściami koloru bardzo szybko blaknie, chociaż lub pod wpływem ultrafioletu i one przetrwały jak to jest czy te barwniki kiedyś był lepszy niż współczesne czy one są tak bardzo dobre przechowywane gość co to za barwniki lub wczesnym okresie zwolnień w impasie wraz ze swojej dzielnicy i one są barwione dokładnie tym samym czym uzyskiwane jest niebieski na tarasach czy Lindego i to się absolutnie nie zmieniło nikt faktycznie w tym projekcie, ale bardzo dobrze zostało opisane barwniki i to dzięki tej współpracy z jak prof. Maciejem Jaroszem mi dr Katarzyną Lech ranni, którzy dzięki dramatu grafiki bitowej no byli w stanie dokładnie zbadać w jaki dba, jakie barwniki zostały użyte w ich wrogami bliski indygo RM czerwień fiolet to jest Marzanna Bargielska takiej bym takim kartki Zioło które, która barwi Anna Gosik nie miała uzyskiwane z takich robaków alarm innym żółty to w rezerwach chociażby fakt czemu te barwniki no bo my ich używamy dzisiaj tak naprawdę bardziej lub mniej komercyjnie możemy nie albo kupić albo kupić ubrania barwione tymi barwnikami, chociaż MR indygo tak naprawdę komercyjnie cały czas bardzo mocno zwany mnie natomiast czemu tak dobrze wybarwiona kiedyś, a dzisiaj już nie może, dlatego że barwiona ręcznie i barwiono Emden warsztat Bargiel ski był bardzo takiej Anwil mógł wypowiedzieć się nie szukam słowa jest profesjonalną ligą Anna wszystko to działo się w Brukseli załatwiony własnym teściem zakreślić to wszystko powstało tak w Brukseli i w Arras nowo stąd nazwa rasy AM i utworzenie takiej kolekcji 4060 zamówionych tarasu, gdzie warto wspomnieć, że to było największe zamówienie ówczesnej Europy i do dzisiaj jest to największa ranni kolekcja zamówione naraz, która przetrwała, więc to są naprawdę w w skali Europy z tych 160 przetrwał 136 tak tak niesamowite to jest naprawdę nic nie daje pogląd tych wszystkich wycieczek i ich problemów, jakie rasy miały na swoim koncie historycznym Lotos tak, ale wracając do tego te warsztaty brukselskie wykonywał je przez 10 lat obraz byli częścią garderoby ktoś wykonuje 10 lat 10 sekund leczy chorych w gdy więc Emmy ilość pracy, która była włożona do barwienia każdy nici była o wiele większa poza tym też materiały, z których błoto wykonywane z pozwanym chemicznym chociażby były czyste były Rennes dobrych źródeł były też wykonywane na zamówienie sprowadzanych niekiedy Panny z najlepszych źródeł no to jest takie naprawdę górna półka z góry na górnych, a one kosztem dobra, czyli skoro wiemy, jakie to są dokładnie barwniki to teraz, kiedy konserwujemy czy w ogóle apel do obawia się to jeszcze było powiedziałeś przy tym, że niektóre fragmenty zwłok namalowany odmowa jak to w tej chwili wygląda czy raczej pozwala się takiemu rasowi łapią godnie tracić kolory czy wręcz odwrotnie raczej tendencja jest taka, żeby obok siebie dzieła sztuki wręcz, odkąd usuwa się różne wierzchnie warstwy, które zostały przez lata nałożone po to, żeby wrócić do tego co było kiedyś i jest taki trend, żeby dzieła sztuki w miarę możliwości wyglądały tak jak wtedy, kiedy powstały, więc co w tej chwili się robić się bawić się doba obiad czym się do barw jak to wygląda nasze racje nie były histerycznie możemy prześledzić 2 takie trendy w konserwacji sztuki 1 BM, oszukując trochę widać, czyli doprowadzenia obiektu do praktycznie stanął nowości nie, wyróżniając tych elementów, które zostały uzupełnione naprawione natomiast drugi, który też naprawia dzieło, ale z dokładnym wyróżnieniem miejsc, które zostały zastąpione Enei to ten drugi jest teraz bardziej promowany w oświacie konserwacji jest naprawdę ten drugi też aplikuje się do tarasów Annę, czyli nie stosuje się już pod malunków jak w przyszłości Mann natomiast nigdzie, które nici, która się uzupełnia w w takim dziele no one są barwione klasycznymi metodami, używając tych barwników, których używano oryginalnie rannych natomiast ze tym, iż wprawne oko jest w stanie zobaczyć, gdzie został uzupełniony jakiś ubek z Brukselą tak, a to w takim razie Pasło się pytanie ile z tych arrasów z jeszcze prawdziwych to znaczy, kiedy natowski patrzy to ładnie powiedzieć ile dni Chin kolorów ma rzeczywiście nic jej pochodzi z Diego szesnastego wieku wraz z Brukseli, a ile jest efektem tych wszystkich epok maluchy, które same w sobie idiotów straszył, iż są to naprawdę wygląda dobrze znać mamy się czym chwalić tutaj na ziemiach polskich Penn tak konserwację nigdy nie była przesadzona i dotyczy szewski największy udział w Polsce spójrz chociażby na Damęz gronostajem Leonarda da Vinci jest w tym momencie obraz Leonarda z tych kilkunastu na świecie, którego na, którym widzi najwięcej pędzla Leonarda, a nie o różnych konserwacji na przestrzeni wieków i to samo zaraz sami nie patrzysz to w większości jest to oryginalny kolor i o oryginalne nić elek Arrasy po długich podróżach wrócił do Polski kilkadziesiąt lat temu i od tego czasu niezmiennie znajdują się na Wawelu jak Wawel i tamtejsza atmosfera Krakowa na wzmiankę ZAZ mogą zwanego bywa tak w podobnym stopniu jak Warszawa już w tym bardziej wahnięcie w Chinach bardziej wpływa na na tę niesamowite dywany w RPP rzeczywiście zapylenie krakowskiemu, iż słuszne pytanie my też sobie zadaliśmy pytanie Mann i wali sobie cennik auta zadaje pytanie, bo w 1000 sześćdziesiątego 0501 . roku Arrasy Jenny tam właśnie mieszkają Emmą i na to pytanie odpowiedziało bardzo dobrze mnie partner Berkshire jest przy tym projekcie czy norweski Instytut badań powietrza Nilu w skrócie oni wielokrotnie badań powietrza w Wawelu i arbitrowi moment scenach w MOK galeria równo pracowniach konserwatorskich oraz na zewnątrz Anna na jej wyniki są bardzo uspokajające to znaczy realny ten system filtrów i wymiany powietrza, jaki jest nabywają praktycznie nie pozwala piłą oraz kwaśnym Frankowi jak tlenki Siarki czy tlenek azotu dostać się do wnętrza budynku, więc pod tym względem możemy spać spokojnie poza tym Wawel jest szczególnie uczulony w tym z Rygi w sezonie grzewczym inny na jakiekolwiek wpuszczenie powietrza do środka Emil zdaje sobie z tego sprawę większą problemem dla galerii, jaki występuje to wahania wilgotności MPO wilgotność lub przynosimy ze sobą chociażby, zwiedzając ranny, a wilgotność ciekawe permanentnym wahania wilgotności Lenny nie wpływają dobrze na tego typu obiekty man RAŚ jak ma się sprawa z wpływem promieniowania słonecznego na adidasy no bo wiadomo, że na tkaniny światło słoneczne wpływa negatywnie jak najbardziej tak gęsty, że znowu ruszyć uspokoić nerwy na Wawelu są szyby w oknach i CIT z IT szyby odcinają nam szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe Lennon, więc nie musimy się bardziej bezbarwnego martwić tak bardzo barwniki i blaknięcie to raczej przeszłość, kiedy królowe księżne potrafiły jadać śniadania w ogrodzie otoczone lasami to wtedy one złapał tę dawkę ultrafioletu mróz, która mogła zapoczątkować inny system utleniania, lecz też analizować pewne reakcje, których efekty widzimy jeszcze dziś takich najbardziej, ale dzisiaj okna są zamknięte na całe szczęście z wielu względów bakterie grzyby, bo mówi, że jedwab jest niesmaczny natomiast wełnę jak najbardziej czy one nie są pod duże rany jednak, zwłaszcza wtedy, gdy są wystawiane w złym, że w magazynach można zapewnić taką atmosferę jak się chce taki filtrowanie jak się chce ono jednak ludzie koło tego chodzą tu ludzie sami siebie rozsiewają wszystko wokół straszliwie gorąco zwykłym powietrzu jak to wygląda tak dodaje pani prof. Katarzyna Turnau spór z oglądanym mikrobiologia dookoła arrasów i samych trasach i znalazła tam kilka gatunków grzybów mnie, ale w postaci uśpionych za rok zarodników więc, analizując wyniki Nilu walczyli wyniki powietrza wewnątrz samego zamku doszła do wniosku, że nie ma warunków sprzyjających rozwojowi takich zawodników do prawdziwych już takich aktywnych grzybów, które mogłyby Anny przeszkadzać nam w odbiorze i też zjadać, a sam cel obieg więcej też możemy spać spokojnie elementem jest też ludzi, którzy giną oddychają i nocą na e-sąd no tak jest to jakiś problem natomiast jeszcze nie jest to tak duży problem zauważalny na Wawelu przynajmniej prof. Turnau nie w swoich rekomendacjach go nie zauważyła, ale tak lepiej jak chodzimy po muzeach nie słuchajmy na obiekt ma swych bliskich setki chętnych jest sumą jedno zlote za czym zastanawiać i leżaki taras waży mniej więcej Cieślak z drzwiami łazili jak zdała z widziałam przenoszenie Arrasy i to jest kilka osób, która go zniesie sama gonić grałam, więc w nich promocji, którzy nie wiem natomiast wiem, że on waży na pewno teraz więcej niż ważył na samym początku było musisz znać brud nosach to pewnie niemało mądrych znane takie coś wiesza, bo one jednak wiszą czy on ma wciąż wisi za samą górę czy ONNA ma na całej, a wokół punkty mocowania klubu chociażby to co mówisz nie zawartość tego złota srebra w tym notą musi być w Mielnie zestrzelił wiele kilogramów złomu wciąż nie ukrywają po prostu po tych wszystkich latach, bo dopóki coś ładnie leży i wygląda i działanie z lewa Francja zrolowane tak, gdy jest to brzmi bezpiecznie natomiast powiesić coś takiego kilogramy wszystkie przecież właśnie chociażby nie wiem też usytuowanie wynosi 313 degraduje z czasem ten efekt śnię w poprzednim projekcie w trakcie mojego doktoratu brałam udział w badaniach, które patrzyły na naprężenia, jakie są generowane właśnie przy przewożeniu i samych dzisiaj gobelinów inni obrazów AM naprężenia są duże one nie nie możemy zaniedbywać mówi się one są większe góry, jeżeli coś wisi za górali tak powiem co mniejsze Nadole w nie o to będzie do końca to pytanie, bo nie wiem jak one wiszą na galerię nikt nie był przyglądała się tak bardzo trendy to jest pytanie do konserwatora, ale myślę, że musi być to w jaki sposób rozwiązane ranny i tutaj znowu nie chce się nie chce wchodzić w ich kompetencje ME natomiast to co warto zauważyć to, że parę z nich wisi dług na galerii tylko będzie rotować politykom każdego muzeum jest rotacja swoich obiektów wystawieni na galerii to są najgorsze warunki chociażby generowane przez zwiedzających, by tam największe wahania czy do temperatury wilgotności najlepiej jest im w magazynach, gdzie już powiedzieliśmy zrolowany odpoczywają w ciemności w odpowiednich warunkach powietrza wentylowane czyli, jeżeli odwiedzimy Wawel na przestrzeni powiedzmy roku 32 lata możemy się spodziewać tego, że zobaczymy zupełnie inne rasy na galerii i niech tak też były w poprzednim roku może tak zdarzyć to do tarasów czy za chwilę wrócimy, a naszym gościem jest dr Monika Aksamit Koperska z centrum nauk biologicznych chemicznych wydział chemii Uniwersytetu Warszawskiego działamy wspólnie w ramach inicjatywy rzecznicy nauki audycja hossa jest nasz gość studies z nami dr Monika Aksamit Koperska z centrum nauk biologicznych chemicznych wydział chemii Uniwersytetu Warszawskiego i powoli kończymy temat arrasów wawelskich ale zanim skończymy teście chcę porozmawiać o podróżach w czasie albo na samym początku wspomniała o tym, rozmawiać o tym, m. in . że trzeba w jaki sposób symulować procesy, które w którym, które zachodzą w tych lasach mówiłaś o kawałkach materiału, który czeka kilkanaście lat po to, że uda się to się w nim dzieje ani zatrzymały kilkanaście lat trzeba podjąć decyzję co trzeba zrobić i podobno uważa kilku osób tak dokładnie tak mogę przenosić w czasie organizmy nie używa śmieje się oczywiście Mann metodyka badań jest taka, że na początku chcemy poznać ten mechanizm rozpadu chemiczną fizykochemiczne mechanizm rozpadu i żeby to zrobić burzom musimy mieć dostęp do Anny postawionych w danych warunkach, czyli dokładnie wiemy jakich warunkach to w otwartych zwiększeniem zamkniętej, gdzie te wszystkie Gazy, które wydobywają się za lotne produkty degradacji wydobywają się trzymamy je dookoła patrzymy jak to wpływa na Jamnej i mieszamy serwujemy też wilgotność i to czy jest plan i czego nie ma i teraz puste ramy w nasz wehikuł czasu, czyli w takim piekarniku, w którym możemy zmieniać sobie wargi dla nich czasu trochę tak wędzoną Jet ty też w domu może sobie wszystko postawić w piekarniku taki bardzo prosty sposób na postawienie papieru to jest pokropić go sokiem z cytryny i włożyć tak na 180 dni oraz wieje tu pan tak, ale z punktu widzenia szachowych chętni, by nie zachodzi tam przyśpieszona kwaśnych Ruiza jest elementem utleniania jaj, ale z punktu widzenia chemii czy jak zostawię papiery do odstrzału wołu na 300 lat po będzie podobny proces właśnie papier Kwaśny odczyn taki papier, który ma w sobie trochę kwasu tak to będzie podobny jest podobny efekt oczywiście, żeby dobrze postać żyć papier w domowym piekarniku g z dużą wprawę w ich zdołali Christian łatwo go przypalić w 2, ale wracając do naszych badań May faktycznie tak robimy, że tutaj w tym projekcie z Wawelem nie mieliśmy fragmenty modelowej, czyli dobrze przez nas poznanej wełny jedwabiu lnu powtarzaliśmy go w różnych warunkach, ale inni badaliśmy patrzyliśmy jak tam zachodzą efekty widzieliśmy w drugiej ze żwiru oraz statutów łańcuchów białkowych odpły w wody dziś utlenianie wpół tlenu widzieliśmy tak bardzo duży wpły w na plan ten rozpad miały lotne produkty degradacji m. in. kwas octowy się wydziela w trakcie takiego rozpad jest także sam rozpad generuje związki wreszcie przyspieszają Krosno tak dlatego rekomendujemy wietrzenie zawsze warto wietrzyć wszystkie swoje rzeczy Lennon, która jest dla nas cenne jest go co jest bliskie Twemu sercu Ewa Ewart wietrzyć łącznie z sobą na spacery są w w cenie zobaczyliśmy też, że dzięki badaniom i wybranym przez nas metodą ma raczej senne dzięki takiemu postarza niż sztucznemu byliśmy w stanie zobaczyć, że tlen bardzo źle wpływa zarówno na pełne nie ginie 2, czyli przyśpieszy takie zdarzenie modelową próbkę jedwabiu i wełnę w atmosferze tlenu beztlenowe godzin nikt w małej dużej w zamkniętą otwartą, czyli taką grą można było wietrzyć nędzy wkładamy do piekarnika i postarza mamy wysoką temperaturą budżetową Otóż z sołtysów to o stworzenie tych samych procesów, które by się działo przez kilkadziesiąt czy przez kilkaset lat, ale dzięki wysokiej temperaturze węże szybciej w byłym merem przez 53 dni straszyli wystawiliśmy też niż krótko, ale inni to powiedzmy odpowiada kilku dobrych Viacom Lenny normalnego naturalnego starzenia lepiej też czy to odpowiada tak na potrzeby badań odpowiada, gdyż cały czas gdzieś tam w tyle głowy mamy coś ich do symulowanych proces, ale mniej i musimy mieć otwartą głowę na jakiej się reakcje chemiczne, które mogą, który może po prostu nie odzwierciedlać dla nas to właśnie organizmy żywe no bo ile reakcje chemiczne po prostu zachodzą szybciej ta o tyle chyba nie da się w ten sposób otworzy działaniem grzybów to tam rzeczy tak jak najbardziej mnie jak sobie radzą z tym mikrobiolodzy i nie słyszałam takich badaniach natomiast na miejscowym chemikiem zacięciem fizycznym, więc syn stworzono znalazł się grają z mojej w mojej działce to się do 7 i odtworzyć i ja patrzę na mechanizmy relacji Lena adoracji, która zachodzi to co mogliśmy je w zobaczyć w tych badaniach to stało, że odpowiada szybciej degraduje niż jedwab, czyli im naszą rekomendacją jest występowanie najpierw skupienie się właśnie na wełnie, a dopiero w drugiej turze, jeżeli jednak taki wybór w ogóle ma konserwator innym pochyleni śledzić wadium właśnie rekomendowali ich przechowywanie w warunkach beztlenowych z tym, że cały czas jest to musimy zwrócić uwagę na barwniki rano, bo to jest rzecz, której nie badaliśmy jeszcze do tej pory, czyli zobaczyć barwniki paradoksalnie włożone do takiej atmosfery beztlenowej inne nie będą cierpieć zgoda może być też może nas w stanie ich faktycznie w poprzednim projekcie, gdzie patrzyliśmy na chorągwie tam byliśmy w stanie takich małych fragmentach tkaniny zderzyliśmy światłem, bo tak też może zdarzyć temperaturę 1 sposób no ale patrzyliśmy lub bardzo dużą dawkę światła bardzo małym fragmencie Mann punktową LO dawaliśmy i w dół w ten sposób patrzyliśmy na taką światło trwałość w perspektywie 6432 lat i faktycznie zdefiniowaliśmy 1 lub barwnik na tej LM chorągwi przywilejów Sobieskiego spod Wiednia chorągwi tureckiej tam czerwony środek Alan, bo obrzeża BOR biura była Zielona inne miasto używano akcji czerwony środek paradoksalnie właśnie sieci zmienią kolor ranny w PRL właśnie warunkach edukacyjnych, czyli beztlenowych Anny to mogło być spowodowane chociażby tym, że Ennio ten obiekt nie był jeszcze wcześniej wystawione na jakie warunki, czyli po prostu te wszystkie racje, które wy innym bez tlenu zachodzą w nim miały reakcji, czyli nie miał szans zareagować i utlenianie już zaszło, ale redukcja Cytadeli druga strona in chemiczny jak nikt nie miał szansy i ten bar w nich najprawdopodobniej Alize rynek już kiedyś zauważyliśmy, że lider na jakich warunkach beztlenowych potrafi być bardzo chimeryczne pod względem zmiany barwy man najprawdopodobniej ona po prostu MCK Adam Barcin brązowej niż w warunkach tlenowych, a więc co czeka teraz przed taką rekomendację weźmy zakończenie aukcji to jest dogłębne spojrzenie na wszystkie barwniki na tym konkretnym podłożył też warto zauważyć, że barwnik na podłożu papierowym wełniane Jedwabne nie zachowywać się pod wpływem światła inaczej, więc jak sam widzisz matryca tych zmiennych, na które musimy patrzeć, w którym muszę brać pod uwagę naszych badaniach jest bardzo duża i mam wrażenie, że nowi jeszcze dobrych kilka lat przede mną, zanim RMN mógł powiedzieć, że dobrze rozumie naraz i to, jaką się starzeją, a nie, ograniczając się do materiałów typu jedwab wełna wspomina Szopa pierzeja o procesie lub wyjaśnienia czy jest na to jaki sposób, żeby przedłużyć trwałość papieru ze wsi i gdy wytłumaczyła w ogóle, skąd tak Kwaśny papier, bo tutaj bardzo krótko jeśli można Kwaśny papier taki papier, który powstał między połową dziewiętnastego wieku dom w Polsce 1996 roku nudy jest papier, który w trakcie swojego procesu Anny wytwarzania miał on był kontakt ze środowiskiem kwaśnym i ten kwas ma po prostu sobie tym kwas spowoduje przyśpiesza naturalnie idącą hydrolizy, ale nie mamy do czynienia z 2 kwaśną hydrolizy łączyli pod wpływem wody wiązania są loże rozgrywają się szybciej do tego stopnia szybciej od książki po kilku dekadach znów zaczynają się rozpadać w rękach realnym po by idąca towarzysząca temu winny reakcji utleniania powoduje też utlenianie drugiego komponentu papieru czy ligninę ten papier zaczynam się ci Żuk bądź ranna i mamy do czynienia właśnie z takimi żółtymi kruchymi stronnikami, które no warto by było jakoś przechować i zielone są bardzo złym stanie na doły tutaj czekają mnie różne formy konserwacji gustownym etui na pewnym etapie już nie można im pomóc można nie tylko konserwować, wkładając odpowiednią np. warstwę takiego papieru japońskiego pomiędzy wystroje ni CE, a rannych natomiast, jeżeli papież jest w dosyć dobrym stanie jest, aby Kwaśny rannym możemy go Krasić i takie kliniki kwaśnego papieru są 2 w Polsce jest w Warszawie Iskra w Krakowie peron można, gdyż komercyjnie oddawać swoje książki lnu, którego podejrzewamy, że z książkami kwaśnymi natomiast książki wyprodukowane po dziewięćdziesiątym dziewiąty szóstym roku w Polsce, bo to jest bardzo taka twarda data w Polsce one z będą obradować o wiele wolniej przed nimi spokojnie 300400 lat życia, a potem potem ten papier współczesny też zacznie podobnie rozsypywać na wszystko ma swój kraj słynny Belg podobnie nie do końca chemicznie, ale i tak na hydrolizę i utlenianie Anny będą występować te procesy będą po prostu zachodzić wolni w życiu zależy jakich warunkach przechowujemy nic tak szybko warto się w Kijewie trzeci, by usuwać lodu na wszystko robimy wszystko warto wiedzieć więcej 3 licytacje zawsze śmiech po prostu warto też swoją biblioteczkę od czasu do czasu wertować warto trzymać książki w miejscu, które nie na słonecznych w Opocznie one i w którym nie występuje w jej dużej różnicy nie ma dużej różnicy wilgotności temperatury w kinie trzymamy obok nawilżacze powietrza ani nie trzymamy oprócz obok kaloryfera w jakimś zacienionym miejscu, w którym temperatura jest mniej więcej ranni taka sama przez cały rok kończymy na dziś naszą podróż w czasie, a naszym gościem była dr Monika Aksamit Koperska z centrum nauki biologiczne chemiczne wydział chemii Uniwersytetu Warszawskiego, a my chcieliśmy jeszcze wspomnieć o naszej podróży w czasie to znaczy to jest ostatnia audycja, którą słuchaj, których mają państwo i wieczorem, dlatego że już za tydzień zapraszamy o zupełnie innej godzinie będziemy w porannej serii audycji związanych właśnie z nauką blok się zaczyna o godzinie jedenastej o tej godzinie zapraszamy my będziemy mieli wyjścia swoje pierwsze o godzinie jedenastej 40 lat przypominamy i za tydzień zapraszamy w tym nowym momencie bardzo dziękuję dziękuję bardzo Zwiń «

Czy można uprać arras wawelski? O trudnej sztuce konserwacji

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: HOMO SCIENCE

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 23:00

Najnowsze Podcasty

Co wynikło z fikcyjnych wyborów na prezydenta Polski wśród migrantów?

Na basenie, na plaży, w szatni - czy z Twojego doświadczenia wynika, że jako społeczeństwo oswoiliśmy nagość czy raczej odczuwamy wstyd?

Test: Mercedes EQS SUV

Rozmowa z dr Pawłem Płoskim

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL