O udanym powstaniu. Poznań 1918-1919

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

świat lub podgląd kart w 2 Agnieszka Lichnerowicz w studiu w Warszawie państwa gościem jest teraz prof. Janusz Odziemkowski historyk z Uniwersytetu kardynała Stefana Wyszyńskiego dzień dobry ani praw zwierząt, aby państwo, a w studiu w Poznaniu radio TOK FM jest dr Marek Rezler historyk z uniwersytetu Adama Mickiewicza dzień dobry koń się piękny dzień dobry dziś symbolicznie kończy się apelem, by skończyło się tego dnia powstanie wielkopolskie powtórzono wiele razy, ale Rozwiń » chyba niewystarczającą ilość razy największe wygrane chyba tak należałoby powiedzieć nie uczy się zgodzić się panowie, że polskie powstanie, bo można tam kilka wyliczyć tych, które inne w historii polskiej historii naszej były zwycięskie, ale to jest to duże zwycięskie 13 śląskie reforma rent wraz z RAF rozumiem ten pan Tusk określił 1 z nielicznych zwycięskich powstań w dziejach Rzeczypospolitej czasów zaborów panie profesorze, jeżeli patrząc na czas zaborów to jedyne ważne powstanie, które się udało i zastanawiam się czy to powtórzyć, bo wydawało się, że myślałam o tym, że my tak często już to mówiono, że to banał, ale jednak ostatnio mały skandal związany z przygotowaniami nowej podstawy programowej z MUKS zmusił mnie czy 3 zachęcił mnie do tego, żeby jednak to zdanie powtórzyć, że to powstanie wyjątkową chyba jeszcze mało wpisane w taką podstawową jej Hermann znajomość historii Polaków to znaczy mało przypominamy wydaje się, że w skali Polski nie mówię tam w Poznaniu, ale mało też wspominane w tym pierwszym projekcie programu nauczania w klasie siódmej zabrakło tego powstania Wielkopolskiego i ja dopiero szumne i opór i no i te protesty, które się podniosły spowodował, że ono wróciło, chociaż nie tak nie wszystkich satysfakcjonującej w formie kontekście 3 wielkości zwrócę się do dr. Marka Rezlera jak pan jak pan to rozumie przypadek czy nie przypadek nałożą się tutaj szereg czynników przede wszystkim zapominamy 1 rzeczy, że tak prawdę powiedziawszy od wielu dziesięcioleci tak naprawdę to my się uczymy warszawską krakowskiej wersji naszej historii nie mogę tego jako osoba zakompleksiona, bo Poznań, a tu mieszkam tu pracuje, ale wynika to troszeczkę z nieumiejętności Wielkopolan chwalenia się reklamowania swoich osiągnięć sukcesów no tak, że także niepowodzeń, ale tak tak już ci ludzie mają tutaj nad wartą, że jeżeli czegoś dokonać, jeżeli coś zrobią to się też zanadto nie chwalą traktuję to jak coś zupełnie naturalnego oczywistego wszystko się udaje Wielkopolsce poza propaganda i poza auto reklamą no imamy efekt tego co w tej chwili widzimy w postaci tego co w tej chwili widzimy no ale jest faktem jest, że najlepsze prace nadzieja wielkopolskie powstanie wielkopolskie powstania spod piór ludzi, którzy w ogóle Wielkopolska nie ma nic wspólnego, którzy przybyli tutaj do Wielkopolski wręcz, że pan mówi o sobie tak się złożyło, że KNF WHO w Warszawie jeszcze prof. Janusz Odziemkowski jak pan ocenia to znaczy, że to, że zabrakło jako dla mnie to jest jednak by jakoś sugestywnej znaczące, że w pierwszej wersji tego podstawy programowej tego powstania Wielkopolskiego zabrakło, bo dziś nie ma to wpisuje dla gmin Wielkopolan cechy w domu w wpakował w taki był taką frustrację, że żołnierz nie umiałem tego powstania dobrze wpisać naszą świadomość narodową w naszą pamięć historyczną zapewne coś w tym jest tylko, że takie zwycięstwa, a to było naprawdę znaczące zwycięstwo odniesione w jej pięknym stylu my nie powinny umykać naszej uwadze, jeżeli rzeczywiście nie zostało jak słyszymy ujęte w podstawie programowej to był zresztą zostało już błąd tak czy Niewiem czy były powstania śląskie ujęte w tym powiem szczerze, gdy przychód w bilansie w swoje biurko oraz realizuje nie chodzi o to by po byłym Rwandy, jeżeli to były powstania śląskie nie było wieko Wielkopolskiego no to była zarówno tego, kto to, gdy przygotowywał duże, jaki tego, kto sprawdzał, bo czasem nie wyobrażam, żeby można było powstanie wielkopolskie ominąć jak jest w tej z panią redaktor rozmawiałem przed 1 jeszcze przed rozpoczęciem programu i my wspominałem jak i jestem w tym wieku, że teren szkoły kończyłem w Polsce ludowej to tam o powstaniu Wielkopolskim to można powiedzieć już nawet wiem w podręczniku był pewien przesyt ale dlaczego dlatego, że powstanie wielkopolskie miało wypełnić tę lukę, jaka była w podręcznikach w odniesieniu ds. wschodnich tam nie można było pisać w związku z tym uwagę NATO zwracano no ale później zwróciliśmy się w kierunku spra w wschodnich niestety widzę, że powstanie wielkopolskie na czym ucierpiało też niedobrze, iż często niemym wątek, który się pojawiała się też wydawało się, że może już często przywoływany, ale od zdecydowałam czy zaryzykuje, że jednak niewystarczające często prof. Łazuga z uniwersytetu Adama Mickiewicza mówi, że to również wynika z tego, że innym nauczanie historii obecnie rządzących idzie generalnie w stronę nacisku na ofiary cmentarze porażki musi być przede wszystkim martyrologiczna powstanie wielkopolskie nie było martyrologiczne po prostu sukcesem przesunięto granice Polski na zachód nie wybijają przy okazji wszystkich mieszkających na tym terenie Niemców taka Realpolitik, która wtedy odniosła sukces nie ma uznania w oczach obecnie działa rządzących to właściwie działanie podejrzane można powiedzieć na pograniczach zdrady to są mocne słowa, ale nie wymieniać się panowie odnieśli jedno do dużych miast i ich w niemal teologiczne tego powstają często zwycięża, mimo że są ambitne na tak to wizja po pierwsze, rzeczywiście takie słowa to już raczej bym traktował jako jakiś taki konspiracyjną dziejowe nie wiem nawet podejrzenia surową, gdzie wynagrodzenie dla rywali, ale źle ja myślę, że teraz mamy taki na ołtarze o żołnierzach wyklętych, bo pewnie tutaj o tym, mowa jest następny taki przypły w zainteresowań prawdopodobnie wynikało to też z tego, że przez lata nie byli troszkę tak traktowani mimo wszystko po macoszemu, ale teraz mamy ciąg w pięknych rocznic 171819 dwudziesty od jestem pewien, że powstanie wielkopolskie znajdzie w roku 1918 piękny finał postaci i nagłośnienia i ich bardzo różnych na 1 prężnym wydawnict w my mamy bardzo dużo rośnie co też trzeba pamiętać tych historycznych i tych pięknych i tych tragicznych i my czasami może mamy też przez tych rocznic historii bo, bo tak tego dużo jest może czasem za dużo może czasem coś zniknie w tym, ale nie upatrywałbym w tym, jakie zapisków na pewno dr Marek Rezler nie wiem jak pan odnosi do tego do tych uwag do pełnej trudnych kwestii chciałby się pobić, że powstanie wielkopolskie po prostu chcę, by było zwycięskie walką, ale też w weekend negocjacjach wcześniej pracą organiczną proszę państwa tutaj znowu muszę pójść od góry, że się tak wyrażę do tej sprawy wychodzą z założenia, że ostatnie 200 lat martyrologia zabory ciężkie czasy, jakie nas spotkały z ich wiary w Polsce Polakom psychikę do pewnego stopnia w rezultacie zrobiliśmy sobie nic wytworzyć sobie nic, który oparty jest zaczerwieniona męczeństwie radna po serii nieudanych krwawa zakończonych powstań powstań, które są podstawą do uchwały do wielkiego szacunku i kontynuacja, tudzież naśladownictwa i oczywiście na nic tutaj nie ośmieli się zakwestionować patriotyzmu i poświęcenie ludzi, którzy uczestniczyli w tych powstaniach mówi o powstaniach nieudanych my natomiast trzeba przed zupełnie przewartościować nasz punkt widzenia skuteczności metod walki o niepodległość dostosowaliśmy w okresie zaborów czy te metody, które stosowane były słuszne trafne i czy, więc należałoby to w przyszłości jakiś tam w dziejach Polski kontynuować, która metoda okazała się najbardziej trafna, która metoda okazała się najbardziej efektywna bez swoich skutkach powstanie wielkopolskie zmieściło się w ramach i pracy organicznej tak jak pani była przednia spowiedź jest przypomnieć i przygotowań do walki zbrojnej przeci w pogranicznicy się wcale od walki zbrojnej nie uchylali oni czekali na właściwy moment wiosna ludów to był po prostu wypadek przy pracy tak, że to są sprawy, o których można długo dyskutować, ale na razie dajmy spokój dr Marek Rezler TUW studio w Warszawie z prof. Janusz Odziemkowski wrócimy po informacjach do rozmowy świat lub podgląd kart i Agnieszka Lichnerowicz w naszym studiu w Poznaniu jest dr Marek Rezler tutaj w Warszawie prof. Janusz Odziemkowski historyk z uniwersytetu kardynała Stefana Wyszyńskiego pod powstanie wielkopolskie wspominamy, dlatego że wybuchło 27 grudnia 1918 roku, ale ten dzień dzisiejszy uważa się za symboliczne koniec tego powstania jeszcze chciał mnie wątek skończyć, którym zaczęliśmy przed informacjami, czyli ten wątek kremu do pewnego zapomnienia 3 czy wciąż robi przynajmniej wiele osób ma takie poczucie niewystarczającego wpisania powstania Wielkopolskiego w pamięć szyby polską nie tylko regionalną Wielkopolską pojawia się też co roku taka takie pytanie czy taka dyskusja, że być może radni nie ma ono tego miejsca trzymanie wystarczająco, by to miejsce, dlatego że nie wpisuje się taką opowieść martyrologiczna mówiąc wprost było po prostu zwycięskie prof. Janusz Odziemkowski szczere słowa sprawny tak jak, nawiązując do tego co pan doktor był łaskaw powiedzieć ja generalnie zgadzając się z tym, że mamy ten przesyt martyrologii i może nawet niepotrzebny to chciałem zauważyć, że to nie dziewiętnasty wiek wytworzył to martyrologię, bo powstańcy szli po to, żeby zwyciężyć każdy powstanie było poprzedzone wielkim optymizmem nawet pozytywizm i praca organiczna nie wytworzyły dystansu do walki zbrojnej, w jakich pogardy dla nich czy też zatopienia się w rozpamiętywać ofiary to zresztą pan doktor mówił bardzo słusznie w Wielkopolsce też tak było mam wrażenie również druga Rzeczpospolita, bo tutaj o tym nie mówiliśmy w swoich programach, że tak tym lepiej jeśli można tak określić wychowania czy edukacji młodzieży społeczeństwa jest nastawiałem się na czczenie zwycięstw pokazywania siły tkwiącej w narodzie, a nie rozpamiętywanie prawda tych strat ciągle klęsk natomiast takim okresem 45 lat rozpamiętywania klęsk to jednak był okres PRL -u, gdzie w zasadzie władzy zależało troszkę na tym, aby przekonać naród, że Polacy są tym narodem małym średnim, który nie ma wiele do powiedzenia w Europie musisz trzymać 1 wielkiego brata i każdy powstanie wywołane przeciwko Rosji z góry było skazane na klęskę Boga byłoby niebezpiecznie, gdyby okazało się, że jakież było w zwycięstwie na, dlaczego nie mówiono o wojnie rok 1920 no bo była zwycięska jak można było armię czerwoną pokonać jeszcze pokazać Polakom, że to potrafił, więc to się wiele rzeczy nałożyło i ten spadek od dziś rzeczy poznać po trzeciej Rzeczypospolitej przepraszam PRL-u fach w jakim sensie nas żyje my i trochę to było kontynuowane w latach dziewięćdziesiątych też 27 grudnia 1918 roku wybuchła wcześniej jak rozumiem niż myślano o 3 jest niższy niż planowano, ale po przyjazd Ignacego Paderewskiego tak tłumy rozentuzjazmowany apotem niszczenie polskich symboli tak się zdenerwował, że euro oni ten wybuch nastąpił ale gdybym miała zwrócić teraz do pana do dr. Marka Rezlera to co było jeszcze charakterystyczny dla powstania Wielkopolskiego to było to, że jak bardzo ono było zorganizowane mimo tego wybuchu spontanicznego jak bardzo było zorganizowane jak bardzo do walki wciągnęło różne grupy społeczne zależy jednak spojrzymy proszę pani, bo w przede wszystkim powstanie wielkopolskie było traktowane przez mieszkańców regionu jako coś zupełnie naturalnego oczywistego powstanie toczyło się na marginesie na tle normalnego życia nie było wielkich uniesień nie było wielkich przeżyć chyba, żeby akurat jakaś uroczystość traktowano tekst jako coś zupełnie naturalnego i oczywistego, tym bardziej że ludzie już przyzwyczajeni przez 4 lata do życia w warunkach wojennych w natomiast świecie, a przygotowania w rękę przygotowywał się do powstania zbrojnego już w zasadzie od 18003001 . roku od klęski w wojnie polsko-rosyjskiej w, kiedy postanowiono zmienić metody postępowania z zaborcą radzenia sobie z nim nastawiono się bardziej na rywalizacje nastawienie tworzenie struktur konkurencyjnych na przygotowywanie do walki zbrojnej, ale która byłaby rozpoczęta w odpowiednim momencie i 3 kolejne pokolenia, które wtedy wzrosłyby w tym duchu wychowywane oczywiście, jeżeli był chłop powstanie za granicę z akordeonem nie można było biernie patrzeć na to co nam się dzieje przy okazji można było poćwiczyć się w sprawach wojennych natomiast wybuch powstania Wielkopolskiego był traktowany jako coś naturalnego oczywistego w odpowiednim momencie natomiast z punktu widzenia przygotowania ściśle militarnego ono wybuchło chyba 2 tygodnie wcześniej potem za wcześnie, by potem się okazało, że właśnie ten moment był najlepszy, bo miesiąc 2 miesiące później byśmy nie dali rady natomiast powstanie w rzeczywistości było przez komisję na czele rady ludowej przygotowywane na połowy stycznia tylko postawą problem z dowódcom brakowało wyższych dowódców oficerów w związku z tym zwrócono się do Warszawy Józefa Piłsudskiego z propozycją przedstawienia je osób na stanowisko głównodowodzącego, dlaczego planowano powstanie były sygnały z Paryża, że sprawa Polska zaczyna stać coraz gorzej, jeżeli nie dokonamy jakiegoś znaczącego czynu aktu woli decyzji o wiadomo, że chodzi w tym przypadku powstania to nie wiadomo czy Wielkopolska znajdzie się w granicach wolnego państwa polskiego i to powstaje rzeczywiście przygotowywała przygotowywano nie ma się czemu dziwić zatem, że Ignacy Paderewski wycisza raczej nastroje zniknął po swoim słynnym przyjeżdża 26 grudnia 1918 roku w końcu reprezentował już obce państwo państwo z zewnątrz występowało duże ryzyko konfliktu dyplomatycznego mniej, kiedy powstanie wybuchło w sposób nieoczekiwany obydwie strony były zaskoczone i Niemcy i mieć tylko, że Niemcy bardziej dlatego wygraliśmy w komisjach znaczenia rady ludowej za zgodne np. nadmierne tempo rozwoju wydarzeń przedwczesny rozwój wydarzeń próbował najpier w wyciszyć sprawę uspokoić nastroje, kiedy jednak się okazało, że jest to niemożliwe 9 stycznia oficjalnie przejął kontrolę nad regionem przejął władzę w Wielkopolsce automatycznie skończy się wtedy czas rad robotniczo żołnierskich skończył się czas władze rad robotniczo żołnierskich rady ludowe komisariat znaczenia rodowej radna komisariat Naczelnej rady ludowej przejął kontrolę nad całym regionem i kierownictwo polityczne nad powstaniem czy było dobrze zorganizowana chętnych było dobrze przygotowane, ale nie z części jak z biurek konspiratorów i przygotowani wielkich planów tylko to wszystko była zupełnie naturalne jasne, ale prof. Janusz Odziemkowski jest w Warszawie pani profesorze toi toi tak kończyła rok po pozwalaliśmy konsumować to pytanie i z 1 strony czy jak bardzo włączała wszystkich, czyli różne grupy różne klasy będą powiedzielibyśmy społeczne i pytanie, które od razu też do obu panów miałbym to znaczy lub gdy owoc ma co przesądziło o zwycięstwie w tym, dlaczego udało się, jeżeli w tutejszych, kto brał udział w powstaniu ma przede wszystkim armia powstańcza była w dużej części złożona z byłych żołnierzy armii niemieckiej Polaków świetnie wyszkolonych weteranów wojny światowej rzeczywiście to był żołnierz znakomity i sobą, jakby 1 taki trzon zasadniczy armii powstańczej drugi NATO była młodzież młodzież po Jacka młodzież z różnych organizacji polskich, która garnęła się pod sztandary powstańczych działa tutaj to znaczy w Wielkopolska była trochę dosyć specyficznym rejonem przede wszystkim wyróżniała się od wszystkich innych ziem polskich tym, że nie było tutaj praktycznie zjawiska analfabetyzm co to znaczyło, że młody człowiek, który wszedł do wojska był świadomy tego co robić jego nie trzeba było zachęcać on albo uznał się za Niemca i wtedy niesie to oczywiście do polskiego wojska albo za Polaka i wiedział co to znaczy jakie są jego obowiązki obywatelskie z tym np. było o wiele gorzej w królestwie na Kresach Wschodnich jeszcze gorzej jest w tym od tej strony tak bym to skomentowali efekty pracy organizacyjnej tak oczywiście praca organiczna kilku pokoleniowa dalej również wysiłki rządu pruskiego, który na swoje nieszczęście, a uważał na szczęście propagował naukę i bez wykształcenia młodzieży chcą związać to młodzież z państwem pruskim, a jednocześnie dał Polakom piękny oręż do walki z tym państwem pruskim, bo to pomogłoby w budzeniu i umacnianie świadomości narodowej o wiele lepsze niż jakieś hasła polityczne właśnie wykształcenie właśnie dostęp literatury i t d . i t d. dlaczego powstanie się udało, bo tutaj pani dyrektor tak pyta wiele tutaj było czynników po pierwsze nie udałoby się, by jeszcze trochę potrwało, a zakończyły się, że zaangażują się rozejmem w darowiznach formalnie tak tam jeszcze takie drobne cały chodziło o to, że Wielkopolska nie byłaby w stanie opierać się wysiłkom nawet po słusznie mówią całych Niemiec powstanie mogłoby być stłumiony gdzieś w marcu kwietniu, gdy został pozostawiony sam sobie natomiast to, gdy było, gdy to co się działo z powstaniem było częścią takiego wielkiego układu politycznego z Niemcami tych zabiegów i talentów oto jak ma wyglądać powojenna Europa jak mają wyglądać Niemcy i tam były różne fluktuacje raz zwyciężała ta sprawa Polska była lepiej traktowana raz gorzej i wiemy o tym co ich nie ma sensu to przytaczać to był znak to był przecież wiemy, że Francuzi nas popierali Anglicy nie aż tak najprościej rzecz ujmując natomiast co było silną stroną powstania żołnierz kadra kadra średnia znakomita każdy praktycznie podoficer, gdy armii powstańczej mógł zostać oficerem mógł przejąć pluton Kompanii dowodzić jak przyjechali nasi oficerowie właśnie z Królestwa tych, których zaprosiła naczelna rada ludowa, bo brakowało wyższych dowódców byli zdumieni jakością dekady potem pokazywano handel z organizacją poza tym właśnie świetna organizacja sporo broni zdobytej niemieckiej, czyli było zaplecze była w dni, gdy ludzie był zapał, a potem był też dobry dowódca gen Dowbor-Muśnicki okazał się dobrym dowódcą wtedy się sprawdził i to jest jasna karta w jego karierze wojskowej dr Marek Rezler od ich ostatnie słowo co by pan do tej listy dopisał na zasadzie Ctrl niczego specjalnie na tę dopisać nie można będzie się zgadzać z opinią pana profesora dodam tylko nieco nieprawdopodobna sprawność organizacyjną i umiejętność wykorzystania przez stronę polską inercji inercji inercja inności rozumowania powiedzmy duszy niemieckiej to coś, o czym pan profesor wspomniał, kształcąc Polaków kształcili sobie kadry administracyjne, a ten pierwszy rozruch niepodległego państwa polskiego tu na ziemiach wielkopolskich w Wilnie dopuszczali Polaków do stanowisk wyższych dowódczych, żeby wasze nie było dowódcy dowódcy przyszłego powstania w Wielkopolsce tymczasem mieli najlepszych na świecie podoficerów i leje podporuczników, którzy właśnie później zrobili powstanie i pięknie dowodził, że w pierwszych tygodniach walki na później rzeczywiście trzeba było sprowadzić oficer z pierwszego korpusu polskiego zaczną nie tylko jej, którzy robili wyższe stanowiska dowódcze, bo mieli odpowiednie ku temu kwalifikacje, żeby pewne konflikty były pewne nieporozumienia są one nieuniknione w przypadku armii w przypadku działającego na 1 wojnie wojska natomiast ogólny kierunek patriotyczne kierunek był 1 i tutaj tak muszę zaprzeczyć nie da dr Marek Rezler historyk w naszym studiu w Poznaniu był państwa gościem prof. Janusz Odziemkowski historyk z uniwersytetu kardynała Stefana Wyszyńskiego tutaj w Warszawie bardzo dziękuję panom dziękujemy i tyle co z antyku to skończyć dla państwa przygotowałyśmy Krzysztof Woźniak realizował program informacje Zwiń «

O udanym powstaniu. Poznań 1918-1919

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 03:00

Najnowsze Podcasty

Po prostu posadź. Czyli przepyszna rozmowa o nietypowym sposobie na stres i przepracowanie

Jak powstał Memoriał? A także o demoralizacji społeczeństwa powojennego

Nie będzie nas, będzie „Last of Us”?

Już 17% z nas podjęło dodatkową pracę w związku z rosnącymi kosztami życia. Czy Ty również?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL