Wieczór Radia TOK FM, 7 minut po godzinie dwudziestej drugiej, słuchamy Radia TOK FM, wieczór Radia TOK FM, jeszcze raz dobry wieczór, mówi Paweł Sulik. W naszym studio goście: pani Anna Borowik, dobry wieczór państwu, i pan Jacek Borowik, dobry wieczór państwu. Czym się państwo zajmujecie? Co państwo mają na wizytówkach, jak państwo określają to czym się zajmują? Bo ja 2 godzin temu jak zapraszałem słuchaczy na rozmowę z państwem, to użyłem takiego sformułowania, że rozmawiać będziemy z mistrzami świeckich ceremonii pogrzebowych.
Rozwiń »
To jest bardzo dobre sformułowanie tez dokładnie toczył się zajmujemy przygotowujemy i prowadzimy świeckie ceremonie pogrzebowe, czyli ceremonie pogrzebowe nie religijne w Polskim prawie istnieje taka możliwość tak oczywiście w jaki sposób to się załatwia czy też z kim państwo muszą najpier w rozmawiać, kiedy państwo przystępując doorganizacji takiej uroczystości początek takiej organizacji ma miejsce w zakładzie pogrzebowym, gdzie rodzina zgłasza organizatorowi pogrzebu, czyli zakładowi pogrzebowemu orze no i tym razem nie będzie mszy pogrzebowej ani żadnej innej formy nabożeństwo, ponieważ zmarły lub też oni jako jego bliscy życzą sobie pogrzebu świeckiego taki pogrzeb bywa też nazywany pogrzebem humanistycznym pogrzebem nie religijnym, ale generalnie rzecz biorąc chodzi o to, że jest to ceremonia, która nie jest żadną formą nabożeństwa żałobnego czy zdarza czy znają państwo w sytuacji, kiedy rodzina zgłosiła w zakładzie w ciąży chciały mieć taki pogrzeb świecki czy też humanistyczny i okazało się, że nie ma takiej możliwości powiedziano nie nie wiem jak to się robienie na takiej możliwości zakład pogrzebowy właśnie jest od tego, żeby załatwił taką uroczystość jak i rodzina sobie życie nie słyszeliśmy o takim przypadku nawet najmniejszych miejscowościach zakłady pogrzebowe są w stanie dotrzeć do osoby, która zajmuje się organizacją prowadzeniem pogrzebu świeckiego, jeżeli nie mogą do nas się dodzwonić albo my nie możemy poprowadzić uroczystość uroczystości wskazujemy wtedy innego mistrza ceremonii, który na tamtym terenie prowadził uroczystość porozmawiajmy o takiej ceremonii z perspektywy kogoś, kto pierwsza jest żal radioodbiorników pierwsze Bóg słyszy takie możliwości jak ona przebiega wg ich czy są jakieś wzorce jeśli jakiś sposób od początku przebiega taka uroczystość wygląda w ten sposób mistrz ceremonii pogrzebowych wchodzi do sali ceremonialnej kłania się przed kata fal kim, oddając honory osobie zmarłej następnie podchodzi do mównicy i wymienia najbliższej rodziny osoby zmarłej wita wszystkich uczestników uroczystości żałobnej później na miejsce najważniejsza część uroczystości pogrzebowej świecki, czyli wspomnienie jest wspominany co było w życiu osoby zmarłej ważne co kochała temu poświęcała swój czas kreśli się portret zawodowi rodzinny w taki sposób i w takim stopniu w jakim to jest ustalone z rodziną powstaje indywidualnie tekst na podstawie wywiadu z rodziną i ten tekst jest przesyłany pocztą elektroniczną do autoryzacji, jeżeli rodzina nie korzysta z poczty elektronicznej to dodzwonić się w przeddzień uroczystości do rodziny i ten tekst się czyta, a rodzina, słuchając tego tekstu wprowadza poprawki mówi, że to i to proszę poprawić nataki i tak następnie ten tekst jest jeszcze raz czytamy, żeby była pewność, że to co, a rodzina życzy sobie to takie będzie na uroczystości i w takiej formie z zamknięcia akcji z dróg lokalnych i przywozie tekst na uroczystość później po tym, wspomnienia ma miejsce koncert muzyki klasycznej wykonywanej na żywo przez instrumentalistów, którzy przyjeżdżają na uroczystość pogrzebową świecką repertuar takiego koncertu oczywiście jest również uzgadniane z rodziną tak, żeby rodzina mogła sobie wybrać tę muzykę klasyczną muzykę współczesną czy muzykę którą, której zmarły lubił słuchać to się indywidualnie dobiera tak samo jak tekst później po koncercie mistrz ceremonii pogrzebowych prosi wszystkich o powstanie i udają się na cmentarz na cmentarzu w podejściu do grobu jest jeszcze parę słów refleksji pożegnania, a po złożeniu urny albo trumny w mogile, gdy panowie z zakładu pogrzebowego zamkną dróg i położą kwiaty wówczas mistrz ceremonii pogrzebowych w imię najbliższej rodziny dziękuję wszystkim uczestnikom uroczystości żałobnej za uczestniczenie w ostatniej drodze zmarłego kłania się przed mogiłą przed rodziną przed uczestnikami i odchodzi i tak wygląda uroczystość pogrzebowa świecka, jeżeli są jakieś modyfikacje np. jest to pogrzeb rangi Państwowej albo żegnamy profesora w mniej to mistrz ceremonii pogrzebowych jego rola ogranicza się do wprowadzenia szli do przywitania wszystkich uczestników uroczystości żałobnej i następnie wyczytuje kolejnych mówców, których dochód, dzięki którym się zażyczyli sobie bliscy, z którymi którzy są uzgodnili, że mają wystąpić, a u nich część koncertowa oczywiście pozostaje tak jak w przypadku zwykłej uroczystości pogrzebowej świecki, czyli takiej, w której mistrz ceremonii pogrzebowych prowadzi całość i wygłasza mowę pożegnalną czy to, o czym pan teraz opowiadał to jest gdzieś skodyfikowane czy to Możejek wyglądasz tak rzekł bym teraz rozmawiał z innymi mistrzami świeckich ceremonii pogrzebowych to oni np. inną strukturę całego tego owego wydarzenia weto pokazali czy też umorzyć nieco różnić, ale istota zawsze pozostaje ta sama czy będzie np. muzyka wcześniej czy będzie dziś przerywnik muzyczny tak jak najbardziej jest możliwe często zrodził się ustala, jaki ma być porządek, bo życzą sobie tak to będzie tak jak sobie życzy rodzina, skąd wziął oby ten porządek czczony jest jakąś próbą tę transpozycję religijnych pogrzeb nie nie ma nic wspólnego z naśladowanie innych, czyli na jakąkolwiek imitacją naborze z sobą liturgia kościoła jest zupełnie inna rejon ten porządek wziął ślub z praktyki wiek bardzo dawnej praktyki, która została ułożona i rozpowszechniona przez Towarzystwo Krzewienia kultury świeckiej, a jeżeli chodzi o Polsce, ale natomiast ciekawe jest to, że na dobrą sprawę na całym świecie podstawowy scenariusz pogrzebu świeckiego jest wszędzie bardzo zbliżony i jak tu nie mam namyśli Europy, ale nawet na innych kontynentach tę ceremonię wyglądają podobnie nawet w krajach, gdzie np. dominuje islam będzie pogrzeb muzułmański kompletnie inny pogrzeb katolicki to okazuje się, że świeckie pogrzeby w 1 z drugim kraju mogą być podobne tego zwolnienia działają dla Vistula, ale najważniejsze jest to wspomnień taki, że jeżeli zaistniały jestem pewna, że ich treść byłaby poświęcona zmarłemu i 3, jakie państwo upierają stroje mistrza ceremonii, na której jest lot z 1800 dziesiątego roku na dobrą sprawę zatwierdzony dekretem jako strój mówcy publicznego jest czarna droga to jest droga wg kroju 13 wiecznej togi doktorskiej i to obowiązuje do teraz tak mistrzowie świeckich ceremonii ubierają w takie drogi zawodowy mistrz ceremonii pogrzebowych korzysta z takiego stroju, skąd państwo mające konto wykupuję KE jest uszyta przez co wiem IR pierwsze targi odbyły się też coś jest w tej to jest firma, która szyje również togi prawnicze już się nie stroje na potrzeby uniwersytetów lektoratów natomiast w tej chwili my mamy togi uszyte przez prywatną firmę bardzo ciekawą firmę krawiecką, bo jest to firma krawiecka, która przybywa żywych, ale tylko współpracujących z zakładami pogrzebowymi i zmarłych firma mieści się w Sulejówku i wykonuje takie zlecenia jak przygotowanie strojów żałobnych i przygotowanie strojów dla pracowników firm pogrzebowych i również od wielu lat szyje togi dla Mistrzów ceremonii inni w ich togach chodzą już mistrzowie ceremonii w kilku miastach, zwłaszcza że nie jest szli mistrzowie ceremonii pogrzebowych, w których wyszkoliliśmy przyjmują nasze wzory nasz sposób ubierania i inni mają inne drogi, ale ci, których my uczymy mają inne togę wg wzoru 13 wiecznego nie tylko jest to kwestia naszego wzoru ubierania przede wszystkim jest to wzór naszego przygotowania i prowadzenia pogrzebu także, jeżeli okaże się, że żadne z nas nie może pojechać do jakiegoś miasta ewentualnie nie możemy przyjąć na siebie zlecenia, bo los tak chciał, że mamy równolegle 2 ceremonie, a jest konieczność prowadzenia mistrza ceremonii ja wtedy z czystym sumieniem mogę polecić mojego byłego ucznia obecnie kolegę z innego miasta, który wg wzorców opanowanych u nas tak jak wymiata robiła sama przygotuje poprowadzi pogrzeb i jakie najczęstsze błędy popełniają adepci tej sztuki zgadnąć, że nie wyłączają telefonu komórkowego przez nie zachwyca o nich wrażliwe dane komórkowe to niestety specjalność tzw. przepraszam tutaj państwa na dalszych rzędów, ale to się bierze z tego, że czasami ludzie są w emocjach przywitają się z rodziną podchodzą do katafalku opatrzona trumny lub urnę położą kwiaty witają się z przyjaciółmi po prostu wypadają duże głowy i potem jest taki nerwowy moment jak komórka się odezwie, że gdzieś szybko pogonić po torebce, a udało się wywalczyć to państwo nie mówiąc na początku ceremonii proszą o włączeniu w gnie w nadano jej wyrazić, bo nie możemy traktować modelarze z założenia, że ludzie wiedzą jak nam się zachować i najczęściej wiedza o nas nie na uroczystościach, które na dobrą sprawę w odbywają się bardzo, że relatywnie rzadko i nie mamy ich w taki i ikonografii do szatni filmach to to są jednak uroczystości, którym większość ludzi zdetronizował zrealizowany w USA wszędzie taki sam to jest tak samo jak i kościele w teatrze tutaj cisza nikt nie powiedział, że mam wyłączyć telefon komórkowy oczywiście, że wchodzę do Radia chcę wyłączam telefon komórkowy to jest tak oczywiste, że krzyż rzadko do Radia chodzisz, a na pewno zdarzają się takie sytuacje, że osoby, które przychodzą na pogrzeb świecki pogrzeb z humanistycznym pogrzeby państwo mówią nie zawarł widzą państwo nie za bardzo wiedzą jak się zachowa też tak rodziny nawet na etapie przygotowania, czyli owego wywiadu, który między wspomniał czasem pytają co będzie w co się będzie działo czy będą 3 czy ktoś będzie się spodziewał, że oni mają coś wykonać gdzieś przejście ewentualnie wykonywać jakieś gesty to są pytania związane z tym, że większość osób zna liturgię kościelną i my opowiadamy jak taki pogrzeb wygląda i tłumaczymy, czego rodzina w dniu pogrzebu może się spodziewać w sali ceremonialnej często są słowa krytyki po ceremonii przychodzi ktoś mówi inaczej testy wyobrażałem wyobrażałam tu nie ma takiej atmosfery no szkoda, że to w nie jest tak jak oni są bardzo rzadko, chociaż zdarza się, że ktoś zwraca uwagę np. wie pani to by było lepsze, gdyby było mniej muzyki, ale ja wtedy tłumaczy, że wpły w na muzykę podobnie jak na każde moje słowo mają najbliżsi zmarłego, więc jeżeli koncert dla kogoś był w jego odbiorze zbyt długi taki być musiał, bo widocznie tego życzyli sobie najbliżsi to tak, ale z drugiej strony są takie sytuacje, że ktoś inny w trakcie ustalania tych wszystkich elementów nie za bardzo wielu państw już sugerują np. nie wie, jaka muzyka pasmo to proponujemy brak jest tak tak tak też nie wszyscy muszą się znać na muzyce i to my podpowiadamy, jaka muzyka będzie tutaj najbardziej odpowiednia czy zmarły interesował się muzyką, jeżeli nie to jest część jest zawsze pasuje muzyka klasyczna, a klasy trzeciej co do palenia cygar w marazm i klasycyzm romantyzm, ale jacy artyści jacy kompozytorzy nie jest balans pastel Belle i kukłę to z baroku Mozart oczywiście Chopin oraz z Narodowym w Azji, a nie raz bardziej współczesnych rzeczy państwo doradzają jakiś luźniejsze tych pieniędzy na krawędzi i pleśni nie Press play jej tata muzyce, która pozwoli na uroczystość związana z moździerza pożre wykonane to musi być muzyka, którą rozpozna najstarszy noir zaryzykujemy najmłodszy uczestnik ceremonii przez państwa perspektywy, jaką Mistrzów świeckich ceremonii pogrzebowych w całych uroczystości są miejsca na improwizację czy to dla dla państwa już jest przez to, że państwo też to Bóg już stosunkowo długo wykonują taką pracę czy też jest po prostu schemat, który się wypełnia całą pewnością takim miejskim właśnie te elementy zrewanżować chociażby ceremonię z wczorajszego dnia współpracował ze mną znakomity pianista rodzina wybrała repertuar z tym, że nie do końca wiedząc o tym, że będzie wykonywany 5 utworów państwo wybrali 2, pozostawiając nam dowolność doboru innych utworów i pianista słuchał odczytywanych go przeze mnie wspomnienia i wyłapał to, że osoba zmarła urodziła się pod Lwowem i dla mnie było bardzo miłym zaskoczeniem, a podobnie dla rodziny, kiedy jako ostatni utwór, czyli utwór na wyprowadzenie prochów wykonał przepięknie zawadiacko tylko we Lwowie i w no tak, ale czy są w takim razie zaskoczenia w drugą stronę 2 czy coś co państwo nie wyrzekł się z tym poradzić ktoś z uczestniczących celom niż jakość zachował także to się wyrywa z schematu interes państwa muszą co zrobić czy to jest taka myślę, że wielu słuchaczy Wiesław nie chce windy czy państwa praca jest pracą takiego kapitana statku wszystko jest ogarnia znajdziemy tu też to zawsze taki stres sądzimy, że coś wyjdzie nie tak, gdy innych nie to nie inaczej bowiem żalu bije lekką tremę przed wyjściem na salę ceremonialną, ponieważ jest ono dowodem tego, że cały czas przyjmuje się tym co robi, jeżeli nastąpi dzień, kiedy wejdzie na salę ceremonialną kompletnie bez tremy to będzie sygnał, że powinnam przestać przychodzić na cmentarz raczej zająć czymś innym to jest taka trema mobilizująca natomiast jeśli chodzi o zaskoczenia rzadko się zdarza, ale oczywiście brak prądu nie może nas zaskoczyć, ponieważ instrumenty są naturalne natomiast fortepian jest zasilany bateryjnie, ale chodzi mi tutaj o takiej sytuacji jak np. reakcje zebranych powiem tak nie możemy interweniować biorąc na siebie role pogrzebowego policjanta, jeżeli dojdzie do tego, że z grona uczestników wyrwie się ktoś, kto nie był zapowiedziany, kto kogo czyje uczestnictwo nie było przewidziane, ale znacznie przemawiać i tutaj to przemawiać jest w grubym cudzysłowie nie miałam taką sytuację, gdzie był konflikt w rodzinie osoby zmarłej i po prostu pewna młoda osoba chciała wykrzyczeć to co jej leży na sercu no cóż, ale się pani wtedy zachowa co do UE dała drużynie jedyne co mogłem zrobić tak w momencie, kiedy ta dziewczyna zresztą silnie, przeżywając całą sytuację podbiegła do mnie, żądając mikrofonu to odmówić tego mikrofonu, tłumacząc o tym, że jej wystąpienie nie było uzgodnione oczywiście to niewiele pomogło i w tym momencie niestety ona robi to co jej serce dyktuje, a wszyscy czekają aż surową miną kota czekają aż to przejęcie, w czym państwo mają jakiś zesta w ruchów gestów takich sposobów w tym czy nawet tembr głosu czy coś takiego co miałoby nadać ważność tej ceremonii, które przecież dla dla dla rodziny no i dramatycznym dniem, który zapamiętają na całe życie czy czy też państwo mają taki czy państwo zachowa się po prostu naturalnie tembr głosu powinien być ciepły powinien przemawiać powinna zgodnie z oczekiwaniami nie tylko uczestników uroczystości żałobnej, ponieważ im się wydaje, że sami, że jeżeli się mówić wolno to też naśladowanie księdza podczas gdy np. akustyka wymawia to mogę powolnego przemawiania, żeby się słowa nie zrywały i trzeba się przede wszystkim dostosować do sprzętu, jaki jest ich do akustyki wnętrza i to wymusza sposób przemawiania, jeżeli jest takie wnętrze jak tutaj mogę przemawiać szybciej, ale nie za szybko, żeby nie było wrażenie lekceważenia natomiast, jeżeli wnętrze ma pogłos przemawiają wolno tak jak ksiądz w kościele, żeby się wszystko nie jest lało jeśli chodzi o to, żeby powiedzieć dużo tylko, żeby powiedzieć wyraźnie ten ksiądz w kościele w tym taką specyficzną melodie nieznana u nas takim rodzi Radia wynika z logiki tekstu raczyli czyta się tak jak lektor czytający książkę powieść dzieli to zdanie dyktuje melodię nie ma zaś śpiewu księżowskiej ego, który w, których to za śpiew jest częstą manierą, a często wynika z liturgii śpiewanej nie ma tutaj czegoś takiego jest bowiem jeszcze 1 rzecz mamy w tej chwili ucznia z Tychów bardzo wrażliwy młody człowiek i on miał właśnie początkowo problemy z ustawieniem głosu z takim odczytywaniem wspomnienia o zmarłym, żeby ono było łatwe nie chcę użyć słowa miłe, bo tutaj nie chodzi o to ale, żeby było łatwe i możliwe do przyswojenia przez bliskich i ćwicząc z tym panem ja wykorzystałam książkę w tłumaczeniu Ireny Tuwim Monroe, a w innych celach byczek Fernando po prostu na jednych zajęciach zamiast tekstu wręczyła temu panu tę książkę powiedział usiądź przeczytam najpier w po cichu zapoznaj się, a potem odejdź domownicy w sali ceremonialnej i przeczytaj i tutaj nastąpił przełom on w tym momencie zorientował się jak należy przedstawiać wspomnienie o zmarłym tak jakby to było słuchowisko właśnie, dlatego że nie zwracamy się do ludzi w normalnej sytuacji życiowej zwracamy się do ludzi, których sytuacja jest inna kompletnie zupełnie inna od tego co ich spotyka na co dzień jest uzasadniony straty straty, ale tej emocji przez setki lat dotyczył właśnie taki śpiewny trochę nienaturalny głos księdza, a teraz już, że to jest głos kogoś, kto czyta książki jak wielu ludzi czy to pasuje poziom ktoś może zapewniać najbardziej tak nie pasowało wręcz taki śpiewny głos księdza byłby nienaturalny i z drugiej strony nie zależy od księdza oczekiwać, żeby działu księgi liturgiczne tak jak literaturę piękną to jest inny rodzaj pracy i od księdza należy wymagać tego, żeby on czytał w odpowiedni dla kościoła sposób, a od mistrza ceremonii należy wymagać, żeby we właściwym sobie sposób czytał tekst nie powinno być jedno i naśladowaniem drugich, bo to są 22 różne zadania czytają państwo rodzina z jakich powodów zdecydowała się na pogrzeb nie religijny tylko właśnie świeckim nie ma nic nie wierzyli nam powiedział to wiemy, jeżeli nie to nie my natomiast pytam się jak tu ma być prowadzona uroczystość czy mają być elementy religijne czy nie, bo pogrzeb świecki nie oznacza pogrzebu ateistycznego pytam się czy ma być modlitwa, bo np. ksiądz odmówił myszy i widzę, że chcieliby, żeby były elementy religijne to wtedy uzgadniają, jaki to mają być elementy religijne i jest i takie elementy i w takiej ilości jak i jak to jest ustalony z rodziną te elementy są n p . jest krzyż jest modlitwa Ojczenasz tylko, że to wszystko musi być uzgodnione wcześniej zresztą nie jest nigdy nasza inicjatywa my możemy tylko starać się wybadać, jakie są potrzeby rodzin natomiast tego typu inicjatywa zawsze musi wyjść od rodziny dlatego też my tak po domowemu między sobą nazwane pogrzeby świeckie pogrzebami szytymi na miarę ciekawym określeń w to musi być poświęcony zmarłemu musi dotyczyć jego życia musi być zgodny z jego światopoglądem z jego poglądami zarazy musi być zgodne z oczekiwaniami jego bliskich, czyli na dobrą sprawę każda taka ceremonia to jest wydarzenie jednorazowe dotyczy tego konkretnego człowieka, który odszedł z tego konkretnego środowiska w tej konkretnej rodziny w poprzeczkę powiedział, że w przypadku, kiedy ksiądz może mówić np. te 3 wtedy mistrz ceremonii pogrzebowych oczywiście myszy nie poprowadzi, ale pomimo, że prowadził uroczystość świecka, gdzie nadal najważniejszą częścią jest wspomnienie o osobie zmarłej są elementy religijne np. muzyka może być religijna Ave Maria może być ożywić Ojczenasz rzekomo Litwa może być krótki czytanie z pisma Świętego jak najbardziej tak przy czym to również ustala z rodziną wydaje się wybór czy Danii z pisma Świętego i rodzina sobie wybierać czy chce takie czy owce i nie usiłujemy zastąpić księdza to musimy jasno powiedzieć na rodzinie zdolny jak ona bowiem rozumieć na potrzeby najbliższych zmarłego są takie są takie miejsca, gdzie nie ma np. krzyżami, gdzie ceremonii można urządzić państwo znają takie ministerstwo oczywiście każdy dom pogrzebowy na cmentarzu komunalnym jest dostosowany do przeprowadzenia każdej ceremonii pogrzebowej każdego wyznania krzyż jest dostępny, ale nie jest widoku, jeżeli ma być wtedy jest wynoszony na znoszone do sali ceremonialnej jest, a zima go nie być to oni przykładem takiego wnętrza jest chociażby dom pogrzebowy na cmentarzu komunalnym Powązki wojskowe w, gdzie nie jest stół ołtarzowy, który nie jest wycofany z wnętrza, jeżeli odbywa się ceremonia świecka, a jeżeli jest w planach ceremonia kościelna rzymskokatolicką wtedy ten stół ołtarzowy jest ustawiany z MUKS oprócz ołtarza jeszcze stoją świece wisi krzyż na konkretną potrzebę jest konkretna aranżacja wnętrza stosowana państwo parę minut temu powiedzieli, że oczywiście nie pytają rodziny z jakiego powodu zdecydowała się na pogrzeb świecki pogrzeb humanistyczny, ale można pośrednio od takich intencjach wnioskować zachowań gestów ze słów czy zdarzyło się państwo pamięta taką sytuację, że to wyznawcy innej religii niźli rzymskokatolicka z racji tego, że nie było takiej możliwości to zdecydowali się na koncesji na nas na pogrzeb świecki kota tylko tak tak dalej no właśnie tak było w najbliższej mogłaby mógł być np. konflikt w rodzinie był konflikt w rodzinie i byli środkowi Lechowi Jehowy byli prawosławni i katoliccy ziemscy wg o obrządku rzymskiego byli i oczywiście inni poprowadziłem tą uroczystość w taki sposób, żeby uszanować każdy z tych wyznań, ale zarazem nie było elementów poszczególnych wyznań, ale n p . nie wolno zrobić pewnych gestów, które są w poszczególnych wyznaniach uznane za niewłaściwe np. pokłon przed zmarłym u świadków Jehowy jest niedopuszczalne, dlatego że pokłon należy się jedynie Bogu trzeba o tym, po prostu wiedzieć, ale ta ceremonia, której Jacek mówi była swoistym kompromisem po prostu ta rodzina on uzgodniła między sobą, że dobrze nie będzie to nabożeństwo w mojej religii, ale również nie będzie to małżeństwo twojej religii ani twojej, czyli musimy tutaj zastosować czwarte wyjście i tym wyjściem było właśnie prowadzenie pogrzebu przez mistrza ceremonii pogrzebowych wizja raz nie mogło być stwierdzeń typu odchodzący na zawsze z naszego grona tylko odchodzących z naszego grona kiedyś się spotkamy trzeba po prostu uważać na słowa wiedzieć, o czym się mówi i czego ci ludzie oczekują krótko mówiąc świecki mistrz ceremonii pogrzebowych, choć najczęściej prowadzi pogrzeby ateistów agnostyków po winien być obeznany z liturgią pogrzebową najczęstszych w swoim kraju wyznań, bo jeżeli przyjdzie mu stanąć przed takimi uczestnikami jak właśnie ta rodzina, o których wspominamy musi wiedzieć nie tylko co powiedzieć, ale niczego nie powiedzieć musi wiedzieć, jaki gest wykonać jakiś wykonać nie wolno, ponieważ mogłoby urazić czyjeś uczucia zderzył się także muzułmańska rodzina tak raz się zdarzyło i zażyczyli sobie modlitwę Ojczenasz, ponieważ rodzina wyszła z założenia, że dostosują się kulturowo do tego jej miejsca, w którym na miejsce pogrzeb i pomimo że to był pogrzeb muzułmański i jak najbardziej były elementy muzułmańskie milicje były też elementy nie katolickie, bo Ojczenasz nie jest modlitwa katolicka tylko adres ulica chrześcijańska katolicyzm jest 1 z odmian chrześcijaństwa jej były też elementy chrześcijańskie, dlatego że rodzina uznała, że skuteczność miejscowego bogach jest wystarczająca do do zapewnienia zbawienia osobie zmarłej, ale elementy muzułmańskie też ważne wędkarską PRA wie, kiedy doczekamy wysłuchać również nie orientują jak wygląda pogrzeb muzułmańskich tak dokładnie przyszedł imama hutnicy głosił stosowną modlitwę nie było tego dużo, bo uroczystość była świecka z elementami tej giganty religii trudno też jeśli chodzi o ceremonię muzułmańską to tutaj nie tylko sam przebieg ceremonii może być inny, ale przede wszystkim zaś chodzi o to co się dzieje przed ceremonią, czyli są pewne wymogi religijne dotyczące przygotowania ciała zmarłego no to oczywiście już odbywało się poza naszą obecnością takich w głowie stereotyp, ale to państwo zaraz powiedzą, że to jest stereotyp ten najbliższy sondaż prawdę kojarzy mi się świeckie humanistycznym pogrzeby raczej z urną z prochami aniżeli trud no tak tak dobrze się tak nuda kojarzy pogrzeb świecki innej części hali odbywa się w obecności prochów osoby zmarłej tak po prostu najczęściej jest powiedzmy, że to jest nawet 80 % pogrzebów świeckich to pogrzeb po kremacji na a dlaczego tak jest można byłoby się zapytać, dlaczego osiedle białe kamienie rowery i urna kojarzą się jakoś ze sobą kojarzą się taka fanki taki stres dobrze pan nazwał stereotyp słowo stery oznaczała umacniamy starają stary stary styl asteroidy i czy w oznacza uderzenie mocne uderzenie stereotyp właśnie powoduje coś takiego, że w danej kulturze te rzeczy się łączą łączy się urna higiena osiedle strzeżone w Wilnie i Love not tak jest, dlaczego tak jest i w czy jest to myślę przeja w pewnej postawy ogólnej żyli tylko miejsce na zamanifestowanie poglądów może podkreślenie inni swoistej racjonalizacji życia szukałabym w tym kierunku, a więc w świątyni racjonalizacji również obrzędów związanych ze śmiercią tak tak jak już tak czy to jest także w zdarzyło się państwo podczas kariery spotkać z jakimś księdzem, który krytykował państwo mówią, że na co to są za wymysł co was za pomysł stadninie ani nie ani razu często współpracujemy z księżmi i księża nie krytykują uroczystości pogrzebowych świeckich mało tego uczestniczą w takich uroczystościach w jako element religijny wtedy ja nie mam np. elementów religijnych, bo taka jest Wola rodziny czasami się zdarza w ten sposób, że mistrz ceremonii pogrzebowych uczestniczyli w mszy, jaką osoba, która w sposób profesjonalny przeczyta wspomnienie i oczywiście jest to uroczystość rzymskokatolicka w Syrii z tym elementem wszystko zależy od rodzinnej i jak i leczniczego będzie na uroczystość po niegroźnym po ceremonii świeckiej humanistycznej a kiedy jest grób to on powinien wyglądać poza znakiem krzyża tak tak samo jak wszystkie inne grozi albo jeśli jest miejsce na urny to ono powinno wyglądać tak samo tylko o tym jak symbol krzyża razem czy to nie jest rozstrzygające czy ciasto jedno nie jest rozstrzyganie zdarzają się pogrzeby świeckie, gdzie zarówno na klepsydry jest symbolem krzyża jak inna samej trumnie jest symbol krzyża rzeczywiście w większości wypadków jest inna klepsydr, że inni nekrologu używany Storożyński symbol palemki, a konkretnie jodłowe gałązki, który jest bardzo stary symbol taki gałązki były starożytnym Rzymie zawieszane na drzwiach domu, gdzie ktoś zmarł i to był sygnał dla wszystkich przechodzących, że tutaj rodzina straciła kogoś bliskiego stąd się wziął ten symbol znak klepsydry ach, na nekrolog dach i on rzeczywiście towarzyszy klepsydry nekrologi świeckim w tomie jest krzyż jest często oznaczeniem, że tutaj jest grób tak to jest jakiś czas czasem jest tak traktowany niekoniecznie zrozumiany jako symbol religii chrześcijańskiej tylko właśnie raczej jako oznaczenie grobu może się komuś kojarzyć ze śmiercią jak w Somalii bierze się też kosz powiedzenie, że ktoś na czymś postawił krzyżyk prawda, czyli że czegoś zrezygnował lub kto zakończył prawda mamy mamy takie z Tarnobrzega we wsi już kiedyś również nie był znakiem chrześcijańskim był wręcz schowany przez pierwotne chrześcijaństwo jest wypierany krzyż stał się znakiem chrześcijańskim dopiero w czwartym wieku naszej wiary wtedy, gdy święta Helena matka Konstantyna wielkiego odnalazła krzyż w ramach poszukiwania religii, ale wcześniej ich zresztą o tym, mówi Apostoł Paweł krzyż był elementem wstydu porażki śmierci haniebny i tak jak szubienica mówi też był rodzajem szubienic chciałem wrócić do takiej bardzo bardzo wymierne jej postaci państwa pracę minucie, kiedy przychodzą szczególnie bardziej koncert konserwatywnie nastawieni członkowie rodziny na pogrzeb i okazuje się, że ceremonię prowadzi kobieta czy ten bywa także szansę na nie byłem tyle razy na pogrzebach pierwszy raz widzę, żeby kobieta oczywiście, że się zdarza 1 z żartuje, że kiedy Inner przez cmentarz prowadzący kondukt wtedy idę przed karawanem za mną jedzie karawan z ciałem lub prochami zmarłego za karawanem idzie rodzina każdy się ogląda i tak sobie myślę no proszę jak idę chodnikiem to nie masz takiego powodzenia, ale z drugiej strony ktoś z nas może powiedzieć halo halo 2 w kościołach protestanckich Kongres liście jak najbardziej na tak w latach 2 g no tylko, że w Polsce akurat tych kościołów protestanckich jest relatywnie czy też wiernych kościół protestancki jest relatywnie niewielu tak skoczył to nadal dla nas jest jednak zaskakujący co więcej w pierwotnym kościele chrześcijańskim również kobiety stawały za ołtarzem i jezdni, który jest pismach z nowego testamentu są genialne nie za to, że występują tylko, że występują źle to znaczy, że występowały później kobieta została odsunięta od posługi chrześcijańskiej w innych rolach kobiet jest całkowicie oczywiste w każdym aspekcie życia również w tym jak to wygląda od dziś są tak, że słuchaczy czekają na te pytania państwo być może do wymyślają, że muszą je zadać mianowicie czy państwo biorą opłaty za jakość 1 jedno cennik jest znany czy też to jest łaska w jaki sposób to wygląd mistrz ceremonii pogrzebowych podobnie jak adwokat pobiera pieniądze jest konkretna stawka im wyższa klasa mistrza ceremonii pogrzebowych podobnie jak w przypadku adwokata tym wyższa gaża cena takiej uroczystości w dużym stopniu zależy też od życzenia rodzinie względem muzyki, jeżeli jest 2 nogach szykowania kraje bogatsze skład muzyczny wtedy uroczystość jest droższy od przypadku wszystkiego innego i również tutaj zależą od klasy muzyków tak jest jak ze wszystkim uroczystość taka zazwyczaj jest nieco tańsza od uroczystości pogrzebowej w kościele rzymskokatolickiej, ale my zależy przede wszystkim od tego, czego rodzina oczekuje to z uwagi oczywiście na naszych kilkunastu kolegów rozsianych po całym kraju i nie mogę teraz podać konkretnej kwoty w każdym razie Riedel w rozumieniu zazwyczaj te są 3007 zależy, jakie są orzeczenia o kilkanaście osób ty tyle osób w Polsce brak powiem tak taka podaż pokrywa popyt, a jest państwo mają wiedzę jak to wygląda na szkodę innych krajach europejskich czy czeka cię w Czechach jest bardzo dużo pogrzebów świeckich, dlatego że Czechy przeszły swoistego rodzaju kulturkampf dziewiętnastym wieku tam była religia katolicka i protestancka 4 ligi się zwalczały później przyszło zobojętnienie imię przyszedł i przyszła obrzędowość świecka również w dziedzinie ślubów co więcej, gdybyśmy bardzo chcieli znowu spojrzeć wstecz w pierwotnym kościele chrześcijańskim nie było pogrzebów chrześcijańskich były pogrzeby chrześcijan nie dzieje w nowym testamencie nie natkniemy się na obrzędy chrześcijańskie pogrzebowe natkniemy się jedynie na głoszenie słowa Bożego w aspekcie śmierci chrześcijanina i podobnie swoje w przypadku w przypadku pogrzebu świeckiego na dobrą sprawę, że nie ma czegoś od szczepień, czego to jest po prostu pogrzeb nie religijne poniekąd tak jak dawne ogrze sam Jezus nie został pochowany z księdzem w latach miał pogrzeb świecki, ale w międzyczasie, gdy dzwonią do nas nasi słuchacze i słuchaczki, jakie to są zadzwoniła pani Elżbieta z Warszawy z pytaniem co jeśli osoba niewierząca ma miejsce na cmentarzu na przód ewangelickim albo katolickim w grobowcu rodzinnym, bo rodzina była wierząca czy w takim wypadku możliwa jest świecka ceremonia na cmentarzu danego wyznania pani Elżbieta mieszka w Warszawie i mam dla niej dobre wieści Otóż cmentarze ewangelickie jak najbardziej, współpracując ze świeckimi mistrzami ceremonii i takie ceremonie na tych cmentarzach się odbywają to co znaczy, że inne cmentarze nie uniewinnienie współpracują współpracują nie ma żadnych kłopotów z tym nie zdarzyło nam się, żeby jakikolwiek był kłopot, że odmówiono uroczystości pogrzebowej świeckiej na cmentarzu wyznaniowym, jeżeli rodzina ma grób to oczywiście i mistrz ceremonii pogrzebowych jest puszczany natomiast, jeżeli jest także zamawia sobie rodzina Anny świecka, że tak się wyrażę niezrzeszona religijne w 1 cmentarzu wyznaniowym, że chce wykupić miejsce i jak najbardziej co żyje zarządca cmentarza wyznaniowego może i często odmawia takiej rodzinie pochówku na tym cmentarzu, ponieważ cmentarz jest wyznaniowy jak stało, że państwo szybko zajęli czymś takim jak świeckie prowadzenie po ziemi myślę, że to nie będzie bardzo rzadka odpowiedź jak większość sytuacji w życiu przez przypadek początkowo zajmowaliśmy się oprawą muzyczną ceremonii różnym charakterze i w ten sposób natknęliśmy się na ceremonię pogrzebową świecką w pracowało wówczas w Warszawie 2 Mistrzów ceremonii niestety obaj ci panowie już nie żyją i ich właśnie, wykonując oprawę muzyczną do takiego pogrzebu zauważyliśmy różnice zauważyliśmy scenariusz dowiedzieliśmy się wówczas sami o tym, że w ogóle istnieje taka forma pogrzebu czy to nie ma związku z państwami innym nastawieniem religia albo z państwa świata pod światopoglądem zdecydowanie mniej co ciekawe byłem przekonany przy czym, w którą obejrzymy znaczy, jeżeli ktoś się spodziewa po mistrzu ceremonii, że to będzie wojujący ateista to muszę go rozczarować sama ta praca uczy szacunku dla wszelkich postaw dla każdego światopoglądu jak zawsze powtarzam, że pogrzeb świecki jest z pogrzebem, które odbyły się w pewnym środowisku, jeżeli jest ono ateistyczne będzie to pogrzeb w pełni ateistycznym, ale najważniejsze nie zapominajmy o tym jest zmarły to ma być o nim to ma być dla niego to ma być zgodny z jego światopoglądem natomiast to w co wierzy lub nie wierzy mistrz ceremonii nie ma znaczenia mistrz ceremonii jest narzędziem on ma to zrobić profesjonalnie dobrze ma spełnić oczekiwania rodziny i jeżeli mistrz ceremonii podczas pogrzebu zaczął prezentować swój światopogląd niezależnie od tego jaki on był ideowym potraktowała jako ogromny nietakt po prostu nie wolno zapominać, że ja nie jestem gwiazdą to nie jest moje przedstawienie moje 5 minut gwiazdą jest zmarły ci ludzie, którzy przyszli na pogrzeb przyszli dla tego człowieka i dla niego bliskich nie dla mnie, jeżeli oceniają, że jest to robię dobrze, że ja to robię nie wiem powiedzmy pięknie wzruszająco jakoś tam jakoś tam to jest mi bardzo miło, ale ja nie mogę zapominać o tym, że to nie jest afisz, że uwaga dzisiaj Anna Borowik o godzinie dwunastej w wielki show nie jeżeli, jeżeli tak zaczną traktować swoją pracę to znowu to jest dzwonek, żeby zostać w domu już nie pojedzie na razie powiedzieć więcej, że pogrzeb świecki to nie jest nie tylko pogrzeb nie religijny to również nie jest pogrzeb ateistyczny to jest pogrzeb bez ideowych schronili się do tego, żeby wszystko to jest pogrzeb ustalony w taki sposób w jaki sposób ustala się z rodziną nie ma ogłoszenia żadnej idei ani chrześcijański ani niechrześcijańskich co ma być wygłoszone to jest najważniejsze osoby zmarłej natomiast elementy mogą być takie lub inna, ale jeżeli zmarły był stuprocentowym ateistą oczywiście, że to powiemy, podbijając warunki, jeżeli rodzina zagroził, że w 2, jeżeli był agnostykiem, czyli uważał, że poznanie takie czy inny nie jest możliwe i rodzina chciałaby, żeby to padło to te słowa padną w dalekim planie było nie było chyba legislacji, że rodzina powodzian to to był ewidentnie diagnostyki może to powiedzieć, że to była ważna dla takiej sytuacji, jaka jest życie jest Adam Małysz tak o inaczej powiem mistrz ceremonii pogrzebowych jest osobą prowadzącą uroczystość pogrzebową świecką, ale nie jest nauczycielem czy jak inni kogoś na żadnej idei nie przekonujemy do żadnych idei nie usiłujemy na nic nam wrócić, ale jednak jest coś takiego czynienie rzeczy państwo przez lata wykonywania tej pracy dzięki takim chociażby sytuacje, o których państwo powiedzieli, czyli że rodzina, która jest ich częściowo to są rzymscy katolicy częściowo prawosławni częściowo świadkowie Jehowy i do czynienia zbiera się jak już takiego przekonania, że jednak te wszystkie religie są takie relatywne i człowiek nie popada w taki automatyczny dany teren, a jeżeli zaczynamy mówić o nas, czyli to co robimy po godzinie szesnastej zaczyna być istotnym atutem jest od ósmej do szesnastej, ale jesteśmy, ale decydować nie tylko włącznie świeckimi mistrzami ceremonii ja rozumiem w konkretnym zadaniem jest obraz naszych klientów tak, ale myślimy to jest bardzo profesjonalna odpowiedź, ale jednak jako ludzie wszyscy mamy coś takiego, że nasze doświadczenie jak kształtują nas zmieniają czasami naszym mieście, gdzie pasy nie mają tak, że ktoś powiedział o pogrzebie świeckim, które poprowadziłem w kaplicy Harper TUW, że podobał mu się pogrzeb świecki, ponieważ nie odbierał nadziei chrześcijańskiej tak, ale to jest tutaj znowu pewna indywidualna ocena pewnego konkretnego pogrzebu na państwowe nie wpływa nie to znaczenia, bo mamy swoje poglądy, które mamy dla siebie tak nie jest ksiądz nie musi być człowiekiem wierzącym spodziewamy się, że ksiądz jest osobą wierzącą dowozem jest w wieżowcu modele umożliwiają źle, że ich bieżącą natomiast mistrz ceremonii pogrzebowych świeckich nie musi być osobą niewierzącą w swych Mistrzów, których ja znam przynajmniej 2 to są ludzie zdecydowani wierzący i wiele jest nie wyrządzi 1 z branży także nad ich z domu, któremu czasami mówimy nie masz człowieku podsta w do tego, żeby być człowiekiem niewierzącym, ponieważ nie skończyły teologii Hanna teologia China dlatego dla innych w kardiologii czy do tego nie uprawnia o areszt w PKOB w bardzo blisko tego, który ze starożytnych powiedział, że jest nowym świecie, żeby odpowiedzieć na pytanie czy Bóg jest idea bardzo mądrze powiedział, a dziś możemy więcej powiedzieć tak jak my możemy się potem oburącz podpisali z możliwości powiedzieć cokolwiek innego, gdy mówimy o wierze ani o wiedzy tak, kiedy ich wiedza zastąpi wiary wówczas nie będzie wiary w 100 panów krzewami barykady Hiszpan David Bowie często z Legią był pan osobą wierzącą z kolei pani mówi w ten sposób, by pani była osobą niewierzącą, a więc dać się starają państwo tego nie zdradził świat pamięta, ale sam tekst Perry ego jak i każda wersja baranka była izba TENIS nie taki tandem jest taki hit, a tam Denis szmatki w związku z tym namalował pudełkowych w tym pudełku powiedział jest baranek baranek jest taki, jakiego ty chcesz w to taka filozofia to tak, ale z drugiej strony mówimy też w rzeczywistości tak dojmujące i takiej realnej emocjonalnie dla ludzi, którzy zjawią się na takiej uroczystości, że ten nie ma dyskusji żadnych danych to jest po prostu czyste uczucie tragedia strata kogoś bliskiego to względy prawne prawdziwy jest ten ma taki test ten moment, kiedy albo coś mi pasuje albo coś nie pasuje albo rzeczywiście te gesty ta symbolika jest na miejscu albo nie jest na miejscu pracują bardzo trudną pracę mamy bardzo oszczędne gesty tak jest to ukłon spokojny o wolne wejście na podium tak, żeby nie było wrażenia jakiegokolwiek pośpiechu nerwowości i zaczynamy prezentację natomiast nie ma nie ma tu gestów od ludzi nie oczekuje się, żeby stawała, żeby uczestniczyła w jakiś liturgii liturgię w ścisłym znaczeniu tego słowa, czyli osobą działającą pośród ludu, czyli Neczas i argon jest jedynie mistrz ceremonii pogrzebowych od ludzi nie oczekuje się jakichkolwiek gestów liturgicznych w czas skończyć naszą rozmowę, chociaż powiem szczerze, że pewnie i słuchaczy i jeszcze mam bardzo wiele pytań do państwa takich, które rzeczywiście się rodzą w sytuacji, kiedy po niecałej godzinie nasze rozmowy uświadamia stworzył świat rzeczywiście jest procesem bardzo bardzo skomplikowany, a czasami bardzo bardzo prosty w wielkim światem trójstronnego Chin z tak oświetlić dziś rozmawialiśmy z panią Anną borowiki z panem Jackiem Fedorowiczem bardzo państwu dziękujemy dziękujemy dziękuję bardzo dziękowałem mistrzom świeckich ceremonii pogrzebowych PISF dziękujemy dziękujemy dobranoc w
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - PAWEŁ SULIK
-
-
25:46
-
25.12.2020 23:00 Wieczór Radia TOK FM35:18 W studio: Weronika Murek
-
-
50:46 W studio: Grzegorz Uzdański
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
24.09.2023 10:00 Nagłe zastępstwo52:03 W studio: Mateusz Mazzini
-
-
-
-
-
24.09.2023 08:00 Poranek Radia TOK FM - Weekend12:04 W studio: Olga Wanicka
-
24.09.2023 08:59 Tak rośnie jedzenie01:15:05 TYLKO W INTERNECIE
-
-
24.09.2023 09:00 Magazyn Filmowy „Do zobaczenia”10:36 W studio: Artur Zaborski
-
24.09.2023 09:20 Magazyn Filmowy „Do zobaczenia”15:46 W studio: Monika Frajczyk
-
24.09.2023 09:40 Magazyn Filmowy „Do zobaczenia”14:51 W studio: Jakub Gierszał
-
-
-
24.09.2023 13:40 Życie w Zdrowiu14:02 W studio: Michał Sutkowski
-
24.09.2023 11:00 Magazyn Radia TOK FM09:05 W studio: prof. Bogusław Pacek
-
24.09.2023 14:40 Magazyn Radia TOK FM15:00 W studio: dr Agnieszka Kozak
-
-
24.09.2023 11:20 Magazyn Radia TOK FM14:08 W studio: Łukasz Muszyński
-
24.09.2023 19:00 Sprawy Różne50:18 W studio: prof. Andrzej Friszke
-
24.09.2023 13:00 Życie w Zdrowiu22:37 W studio: prof. Robert Gasik
-
-
24.09.2023 12:00 Magazyn Radia TOK FM11:29 W studio: Adam Radoń
-
24.09.2023 12:20 Przy niedzielnym stole14:39 W studio: Krystyna Radkowska
-
24.09.2023 12:40 Jak z dzieckiem14:55 W studio: Maciej Jakubczyk
-
24.09.2023 15:40 Praca od podstaw15:15 W studio: Anna Jaglińska-Prawdzik
-
24.09.2023 15:20 Praca od podstaw14:16 W studio: Marek Szymaniak
-
24.09.2023 18:19 Twój Problem - Moja Sprawa
-
24.09.2023 17:00 Przy Niedzieli o Sporcie23:56 W studio: Marek Magiera
-
24.09.2023 17:40 Przy Niedzieli o Sporcie13:31 W studio: Jerzy Skarżyński
-
24.09.2023 16:00 U TOKtora34:32 W studio: Anna Apel , prof. Jan Styczyński
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL