Po co nam instytucja referendum?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Radia TOK FM akt z nami jest już zapowiadany prof. Jacek Raciborski Instytut socjologii Uniwersytetu Warszawskiego dobry wieczór panie profesorze kłaniam się do rzeczy ani do rzeczy państwo będzie rozmawiać o referendach i w ogóle szczególnie pod każdym innym względem jak mówił klasyk powiedziała naszym słuchaczom, zapowiadając naszą rozmowę, że mamy teraz na agendzie 2 referenda konstytucyjne Jucha czy, ale zapomniałam jeszcze jedno referendum, czyli edukacyjny ma ono Rozwiń » jest, jakoby go nie było, ponieważ lot jego los został przez sejmową większość chyba przesądzone teraz będzie spędzał w UE wniosek o referendum edukacyjnym miło czas i długo przede wszystkim w sejmowej komisji i być może za wiele wiele miesięcy, gdy reforma oświatowa stanie się już akta zostaną wyciągnięte cały oblodzone, a więc jego los już jest przesądzone, jaki jest pomysł i zamysłu i prawa i sprawiedliwości do tura to partia proponuje właściwie pan prezydent i partie proponują takie 2 referenda no właśnie stosunek PiS do referendum nie jest jednoznaczny z 1 strony chętnie, gdy partia była w opozycji chętnie do takich idei się odwoływał przypomnijmy w referendum, które był wniosek o referendum w sprawie sześciolatków oczywiście PiS renty za tak natomiast i wtedy PiS bardzo podkreślał znaczenie samej takiej instytucji ze 10 0 w programie PiS -u o jest duży w sumie nacisk kładziony na to odwoływanie się do woli ludu w k mróz i w takich formach też już będziemy to jest Polaków i przede wszystkim będziemy słyszeć co do nas mówią mówiła Beata Szydło w kampanii wyborczej tak to, więc wiem na również, gdy idzie o inicjatywy prezydenta no to słyszymy, że one nie budzą szczególnego entuzjazmu może mniej widzialna rozumiem dlaczego, bo to dosyć niebezpieczna jest inicjatywa również dla PiS-u, ale wróćmy do łez inicjatywa plebiscyt czarna panie profesorze to będzie plebiscyt za lub przeciw PiS-owi nie żadną konstytucję w tym wszystkim będzie chodziło tylko o ocenę rządów tego obozu to mimo, że to może być plebiscyt czy każde referendum dość łatwo może przekształcić się w plebiscyt niezależnie od treści pytania doświadczył tego właśnie wspomniany rejencji dla Florencji Matteo Renzi, gdy w południe podjął zdawałoby się popularną reformę konstytucyjną wznieść ograniczenie czy zmiana roli Senatu ograniczenie liczby par posłów i wiele innych oby pomysł, który zdawałoby się, że są popularne w społeczeństwie włoskimi i różnych polach ryżowych, by chciał przez to referendum jak by wzmocnić swoją legitymację i przegrała bowiem zostało to przekształcone w głosowaniu z zarządem czy przeci w rządowi i domagał się raz stało się właśnie takim instrumentem wyrażania niezadowolenia ogólnego rządzących instrumentem protestu referenda dlatego są niebezpiecznym instrumentem, żeby niezależnie od treści pytania dość łatwo mogą być przekształcane w jak go jako właśnie wyraz protestu parkingu odmienione do chwili mogą zmierzać ubolewali polityczną tak samo zlotów z Cameronem on przecież nie zamierzał wyprowadzać właściwie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej chciał tylko zmienić niektóre warunki członkostwa to ten to jestem w 1 powód, dla którego te doświadczenia w kierownictwie PiS jak ksiądz jest w są analizowane w jest jeszcze inny w inny powód tak go po tej rezerwy, że to jest inicjatywa prezydenta i gdyby ją traktować tak konstytucyjna poważnieje to ona w gruncie rzeczy obnaża fasadowość obecnego ustroju politycznego w Polsce to znaczy do dokonało się coś co jest niesłychanie niebezpieczna, a mianowicie formalny rozkład władzy zupełnie nie odpowiada realnemu rozkładowi władcy, gdzie indziej jest to centrum decyzyjne i teraz, jeżeli prezydent chce pytać czy prezydent ma mieć więcej władzy do to ludzie będą się śmiech no bo można mieć na papierze dużo władzy czy jeszcze w te zapisy wzmocnić, której tak w Polsce prezydentowi dają poważne kompetencje i realne, ale teraz może rozwijać wpływu na nich zakaz teraz zobaczyliśmy, że same te zapisy konstytucyjne mogą nic nie znaczyć w pewnych warunkach politycznych przy pewnym rozkładzie i to rzeczywistość pokazuje fasadowość instytucji prezydenta o podium rezer w funkcjonuje niezgodnie z wyrw w tym jak ta instytucja jest zaprojektowana w obowiązującej konstytucji i teraz pytanie Polaków znaczy właśnie czy ma mieć więcej władzy czy ma być wybierany w wyborach powszechnych po tych dla co się łączy z ostatnią sytuacją, że prezydent ma znaczącą władzę realną, bo w systemach typowo parlamentarnych prezydent nie jest wybierany w wyborach powszechnych nie ma takiego mocnego mandatu i to w myśl, że część strategów PiS -u widzi ten problem, że to po prostu na udział w dni od kary do czasu potem darzą go to te są zawłaszczenia to niekonstytucyjne ośrodki władzy, jakie są w Polsce, ale jeszcze więcej na zagrożenie, że to może być nie wiem czy nie dostrzega tego Andrzej Duda w sprawie jego osobistej popularności w ogonie popularności, ale i takie wystawienie cenzurki na długo przed przed ostatecznym sprawdzam, czyli przed staraniami o reelekcję, która zapewne nastąpi to to jest 1 z możliwych scenariuszy, ale jest jeszcze inny możliwy nawet bardziej realny wyobraźmy sobie, że w kancelarii prezydenta wymyślą kilka pytań konstytucyjnych lub MON lepszych lub gorszych niektóre będą pewnie i jednoznacznie sugerowały odpowiedź i opozycja to wyśmieje, a w ich daczy wezwie do zlekceważenia tego do bojkotu takiego czy zlekceważenia takiego się stało z referendum zarządzonym przez Bronisława Komorowskiego w sprawie okręgów jednomandatowych i finansowania partii wydawałoby się ta druga kwestia bardzo popularna, skąd nagła też kwestia bardzo Obywatelska, czyli czy interpretować wątpliwości tak wojewoda powoła na korzyść podatnika, chociaż nasze zaktualizował jeszcze zanim referendum nastąpił w poniedziałek stosowną zgrał roślin oraz no i teraz problem tak naprawdę w błąd, bo interesowało czy budziły jakieś emocje nielicznych zostało to referendum zlekceważone, jeżeli był jakiś skutek to może wzrost popularności ruchu Kukiza, bo część jednak to hasło tych jednomandatowych okręgów wyborczych sztandarowe hasło Kukiza uznało, że coś w tym Mie Tall dodajmy, że funkcjonują rodzi popularyzował kilka procent w wyborach niż liczba tych, którzy poszli po referendum niespełna 8 proc co prawda pojawiły się Taurona sugerować, że to k, jeżeli ktoś skorzysta, choć w klub skorzystał to ewentualnie trochę trochę Kukiz, bo spopularyzowana została problematyka ordynacji wyborczych natomiast referendum zostały zupełnie zlekceważone jak i zrobiło fatalne wrażenie tańce też sobie wówczas fatalne wrażenie jako, że to auto tonący brzytwy się bawili teraz profesor konferencje bladym świtem tak tak po niedzielnym wieczorze wyborczym po pierwszej turze nagle ni stąd ni zowąd wychodzi pan prezydent mówi Noto popytaj ludzi pokojowo tak no i tak też o to od tych doświadczeniach też powinny być pamiętane, tym bardziej że Andrzej Duda wykrzykiwał tę inicjatywę referendalną wtedy wówczas Bronisława Komorowskiego potem była próba zorganizowania własnego referendum prawda przez Andrzeja Dudy w kampanii ale by był pomysł, żeby rozszerzyć referendum Bronisława Komorowskiego pytania, które zaordynował blizna różne rzeczy tam siedziały w notach tak, ale jest drugie jest ustalony jest pewien urok w referendach one mają jednak wierzysz w Bochum udanych frekwencyjnie to mają znaczną moc taką legitymizacji no i tego co na to też mamy i przykłady polskiej z rzeźb, a mianowicie referendum zatwierdzające konstytucję NATO sprawdzianu frekwencyjnie było średnio udany, ale wywołana została polaryzacja, bo to było rozkład 5 3 mniej więcej do 4 6 taki był mniej więcej taka proporcja 4 0 4 6 % głosujących przeciwko i wtedy obywatele widzą, że o coś idzie, że liczy, iż te ogólne nastawienie nie mówimy o szczegółach Bogu, bo wtedy tylko w referendum zatwierdzające konstytucję odnosi się obywateli do Dody do całej konstytucji i z tego faktu dla płynnie takie dość mocne poparcie mocny argument, że naród przyjął w referendum zaakceptował to co parlament uchwalił inna i oczywiście takie potężne dobrać bardzo dobrej ważne doświadczenie z referendum dotyczy referendum akcesyjnego aż w 2000 trzeciego roku, gdzie pytanie było wyraziste stanowiska też były wyraźne i tutaj poparcia akcesji termalna masowe, bo to 7 7 % głosujących było zawsze przystąpieniem Master znaczenie ma dalej znaczy to wynik mimo upływu kilkunastu już lat, że to była procedura angażująca obywatel, angażując sad z naród czy też nowego suwerena ja się teraz zwykło mówić, ale w ostatnim dwudziestoleciu panie profesorze mieliśmy też 2 referenda uwłaszczeniowe roku dziewięćdziesiątym szóstym zdawać, by się mogło, że to też żywotnie dotyczyło obywateli, a poszło do urn 3 2 % tak no bo one już znaczy po pierwsze, pytania tam nie były takie jasne z to była ciągła każda była dużo gry takiej politycznej z Lechem Wałęsą, że ci nic z tego konkretnie nie wynika, że to pozór, że to jest próba takiej legitymizacji tych gmin takich czy innych rozwiązań to niebyła to kwestia łatwa nie była widoczna wyraźna konsekwencja tt takiej czy innej odpowiedzi rei Płn też te stanowiska merytoryczne były ściśle związane są inną pozycją polityczną czy rząd czy też miały opozycja, której wtedy w zasadzie głównym reprezentantem była Solidarność, bo opozycja była bardzo rozproszona i te inicjatywy widać to dla graczy to to nie da czy to nie była kwestia taka, która byłaby wygodna do rzeczy dobra do dostrzegania w referendum natomiast obraz jest znaczenie instytucji referendum zdaje się jednak wzrastać mimo tych wielu takich doświadczeń zielono przynoszą nieoczekiwane rezultaty właśnie to, że przynoszą oczekiwane rezultaty to paradoksalnie powoduje, że to może być Band na rządzących, że to Orłowianka wrażenie panie profesorze to jest teraz włącznie broń polityczna przynajmniej patrząc na podwórko o polskie, że to służyli wyłącznie w mobilizowaniu elektoratu wobec jakieś tam kwestii moim zdaniem temu służy to referendum uchodźcy czy ewentualnie to może być jakiś taki test sprawności instytucji, że n p. ZMP teraz zebrało 900 00 0 podpisów pod referendum edukacyjnym, że wcześniak Solidarność protestowała przeciwko podwyższaniu wieku emerytalnego to zagrali 2 pół 1 000 000 podpisów, że to no ale co to to właśnie ChAD Toy biały to jeszcze w broń polityczna oczywiście to jest, ale co jest istotą polityki na podejmowali referendum liczyła aż 3 proc rozwijać od lat zbiorowości dla wspólnoty politycznej, więc to taka opozycja, że coś jest merytoryczna coś jest polityczne jest niewłaściwą to jest po prostu mydlenie znaczek każda taka kwestia czy edukację edukacyjna czy też emerytury to są kwestie czysto polityczne wersja mówi jak mówią o znaczeniu wzroście znaczenia referendum to myślę o tym, że on jest realne reakcją na kryzys czy trudności demokracji przedstawicielskiej, bo to jest instrument demokracji bezpośredniej i przybliża rywalizują od lat ich intencji w sytuacjach awaryjnych natomiast on staje się coraz częściej instrumentem takiej zwykłej polityki zwykłej niech nie mniej niekonstytucyjny i Nibali i, ale w tym może być pewna zaleta jednak tej instytucji, że groźba, iż może dojść aż do referendum albo referendum zainicjowane przez rządzących przekształca się winne referendum w innych plebiscyt na temat n p. właśnie ich popularności to co może grozić właśnie toczy pani, że jak powiedziała prezydentowi Dudzie gdyż, gdyby do tego referendum doprowadził tylko w wtedy staje pytanie o skutek taki odchodzą tak jak postąpiłem wspinaczy, chociaż nie musiał wydawało się czy jak były stałość, czyja w zasadzie Cameron po to, również też formalnie nie było to referendum w tej sprawie natomiast, czyli jest to instrument demokracji, z którego nie warto rezygnować, a jeżeli jeszcze pamiętamy o tym, że my mówimy teraz referendach ogólnokrajowych wszystkie te przykłady takie były, ale w BWA w Polsce bardzo kwitnie instytucja referendum w lokalnych w tym takich, które obyły zmierzają do odwołania władz, czego referenda ogólnokrajowe nie mogą to tak nie może być przedmiotem referendum ogólnokrajowego formalnie zgadza się n p. że nie niech prezydent Duda odejdzie już wszystko dusimy kadencje parlamentu czy czy Katowice, więc te referenda ogólnokrajowe mają konstytucyjnie i w tej ustawie o referendum ogólnokrajowym określonej w zakres i tego co jest takie ważne w demokracji wskazywanie, kto rządzi i ewentualnie odsuwani od rządów NATO tego nie mogą, ale lokalne mogą i takich referendów jest dużo niektóre udane skarby niektóre nieudane n p. próba odwołania Hanna Gronkiewicz-Waltz raz przywołam dane, bo akurat pod moim kierunkiem obroniono pracę magisterską o referendach lokalnych w kadencji 2 0 1 0 2 0 14 byłaś Top 5 0 referendów lokalnych z tego skutecznych 3 3 w tym 2 prezydentów miast odwołano z lat 50 to ładny Gortata to w sumie to już było po kilkaset daczy i jak się już do dnia te kadencje wcześniejsze samorządu i te, które w obecnej kadencji, tak więc te referenda teraz zresztą mieliśmy pod Warszawą referenda Legionowo i t d . z wynikiem, który był przestrogą, więc ja mam do tezy tej instytucji stosunek taki dość dość pozytywny to znaczy ja też o nich wiadomo, że tylko ja obawiam się nowalijek obawiają się tego, że NFZ w Polsce dzieje się ostatnio także politycy będą posługiwać się tym narzędziem, żeby manipulować wyborcami albo temu służyło referendum, które zostało zarządzone przez Bronisława Komorowskiego po prostu chcieli zdyskontować sukces Pawła Kukiza i odebrać mu trochę wyborców temu służy referendum, które zapowiada Andrzej Duda jednoczy drugie i trochę takie wrażenie, że w Górze właśnie tak instrumentalnie politycy chcą rozgrywać wyborców po co się tam rzucili się, a jednocześnie załatwić jakieś swoje interesy wyborcy myślę że, podejmując jakąś decyzję, a tymczasem realizującej interesy, na które mają ochotę polityce no ale sam powiedział, że nie jest łatwo manipulować skoro, ale może nie da Grasso komora i bardzo się przy hali nie mówiąc kolokwialnie tak na tym ich tak samo mogą tej inicjatywy prezydenta Dudy, a nie podoba niż te intencje, ale oprócz tego nie hałaśliwa nie wiadomo czy inaczej jest problem konstytucyjności takich referendów w dacie nie w każdej sprawie można zarządzić referendum ogólnokrajowe n p . w sprawie właśnie tych uchodźców, toteż bardzo wątpliwe, bo to jest ona tak noże i życia to może oznaczać, że mimo, że referendum dotyczy wartości konstytucyjnych i praw konfident Kret przyjmowanie uchodźców wynika z podpisanych umów konwencji międzynarodowych jezioro paktu praw człowieka robota to Polska ratyfikowała referenda nie mogą być z płyty w referendum rozstrzygać o kwestiach rozstrzygamy rozstrzygniętych w konstytucji, ale stawia wśród 1 nie będzie przeszkadzać no to, o czym mówić co innego praktyka co innego co innego litera prawa Bono to jest tak samo jak referendum pytać o to czy n p . trzeba z Polski wysiedlić wszystkich Cyganów czy muzułmanów i t d. nie mogę znaczy to czy też przepędzić prezydenta czy Litwy i dowiedz się, więc nie można w ogóle to ustawa mówi niemożna kwestii podatkowych rozstrzygać referent d s. obronności i t d. tak dalej, więc ta sprawa jak zapytać o kwestię uchodźców, aby nie naruszyć prawa, bo wie pani Beata w grze czy można zamiast tak jak chcesz, żeby w Polsce były muzułmańskie getta tak tak tak ale niefortunnie sformułowane pytanie i właśnie może wywołać od razu bojkot referendum ośmieszenie go wywołać reakcję międzynarodową w baszcie tak jest, gdyby w to była manifestacja jakiś ksenofobii nienawiści na tle rasowym na tle religijnym i t d . i t d. to są, więc jak szczerze mówiąc bardzo wątpię w to referendum natomiast inny pomysł jest oczywiście manipulator ski to też próba złożenia z dniem wyborów ewentualnie referendum i wprowadzenia takiej kwestii do referendum, które z polemizuje albo jeszcze już też mobilizują się za PiS-em czy po odczytami kimś innym tylko głosuje się za taką ważną sprawą, która polaryzuje, która po których, która powiedzmy jest korzystna na rękę rządzącej formacji ma w sondażach między 3 0 kilka 4 0 kilka procent ma po swojej stronie ponad 70 % Polaków, którzy nie chcą przejęcia uchodźców do Polski tak taki wtedy to może rzeczywiście taka, a takie działanie może mieć na poważne fatalne konsekwencje polityczne w dodatku nie jest to wprost zabronione nadmienić, iż zabrania rzeźbienia w referendum w dniu wyborów klucze, po czym połączenia tych tych tych wydarzeń i tworzy dużą wagę znaleziono ciała ma pewne wątpliwości i nie rekomenduje tego rozwiązania data rozwiązania jest dobra z wielu powodów tym również technicznych, ale w młodzieżowym najzwyklejsze rzeczy różnica w czasie głosowania inna w przypadku referendów i analiz Lion tak dalej ruina, ale można oglądać jeszcze błysnął wspólnie z Pomorza mogą zmienić jeszcze kodeks wyborczy, ale formalnie dacie nie ma w kole w konstytucji ustawy nie wynika w żaden zakaz powiązania połączenia referendum ogólnokrajowego z wyborami dacie połączenia w ten sposób tylko część w sensie organizacyjnym, bo to są zupełnie inne instytucje, ale oczywiście one, iż jest to takie działania zwracało, by się przeciwko istocie demokracji, bo to były, by w depresję nadało aktów wyborów przedstawicieli akt wyborów parlamentu tak naprawdę to była byłoby bardzo manipulacje tylko, że w polityce takich działań mamy takich przykładów mamy mnóstwo osób w przeszłości i będzie się to zdarzało w przyszłości i to jest jak wrócę do tej idei już wypowiedzianej to jest po części związane właśnie z kryzysem zaufania do takich mechanizmów codziennej demokracji demokracji przedstawicielskiej a gdy pan taki profesorze mógł o tym, decydować to pan zarezerwował instytucje UE referendum d s . najwyższej wagi najważniejsze czy pan był zwolennikiem częstszego organizowania referendów mówi już o organizowaniu referendów czystymi intencjami po to, żeby zapytać obywateli różne kwestie i innych, abym zorganizował czy rekomendowałbym organizowanie referendów w sprawach, które mają po pierwsze to zgodnie z ustawą o wielkiej z dużym znaczeniu dla państwa, ale zarazem w sprawach, w których dajesz się podjąć prostą decyzją wójta czy sprawach, które mogą być przedstawione wyborcom w taki sposób, że oni są w stanie w toku kampanii wyrobić sobie pogląd w sprawach, które dzielą, bo szkołę, która w niedzielę też chętnie urządza, bo to nie miałoby takie znaczenie właśnie na co najwyżej legitymizacja finale groziłoby, że ludzie po prostu nie pójdą do jak coś jest słuszne to też nie mobilizuje tych ustawach, które dzielą dotyczy ludzi jakoś tam konfliktowych no n p. kwestia euro może być takim problemem, chociaż z drugiej strony, aby przyjęcie euro zostało już raz zagrał tzw. referendum akcesyjnym, ale to jest dom to jest pewien przykład takiej sprawy dla nazwę drogą ciekawe czy to było zgodne z prawem, bo pamiętam taką dyskusję, która się przetoczyła przez Polski parlament także przestrzeń publiczną po tym, jak Donald Tusk ogłosił w Krynicy podczas forum ekonomicznego to Bóg, który 20 08 bodajże w Lesznie i siódmy żaby przyjęcie euro tak w 20 1 1 już prognozowano i i właśnie prawo sprawiedliwość swą zgodę na to uzależniał od ogłoszenia referendum swą zgodę na zmianę konstytucji pod tego oczywiście wymagałoby wprowadzenie euro, żebyśmy zmienili konstytucję i jest na świecie to było zgodne z prawem skoro już zobowiązaliśmy się i podpisują wszystkie traktaty wchodząc do Unii Europejskiej to pytać rozmieszcza obywateli o coś się do czegóż się państwo polskie zobowiązało na arenie międzynarodowej no właśnie to jest ta wątpliwość, że to poza tym to jest dość wyraźne kompetencje w handballu znaleziono u zamiatarki na ulicach tak, ale można, by pytanie sformułować nieco inaczej, a mianowicie ich uniknąć tego problemami się czy Polska czy rząd powinien przyśpieszyć starania, aby poselską z MF mogła przyjąć wejść do Unii walutowej Graczyk daje się obejść IAA problem byłby rozumiany, że tak naprawdę oznacza to, że wkrótce zaś w ogóle dla Europy, czyli wstępujemy, więc można na dach tak można Polaków byłoby pytać czym chcą, by zorganizować olimpiadę w Polsce w to już sprawa Artur Herold budzi kontrowersje budzi też to była taka ta idea w Krakowie wylicza Reuters zapytano tak no, więc krakowianie byli w stanie ich w ich w gruncie rzeczy nie uznawano, by tego za błahą kwestią można pytać co oczywiście o pożądane ustrój i t d. i można już zatwierdzać, ale bardzo dobra jest w sumie jednak formuła referendum zatwierdzającego zmiany w konstytucji 3, bo one wtedy obraz jest jednoznaczny wiadomo co z tak oto lądujemy na żonę ona, że to jest wiążący przesądza, że konstytucja wchodzi w życie czy nie wchodzi w życie, więc natomiast nie należy łączyć z instytucji referendum przesadnych oczekiwań to jej nie zastąpi demokracji normalne, że bramkarz przed wyzyskiem i może stwarzać pewne zagrożenia dla, który jest dla demokracji demokracja dobrze działająca ktoś wymaga, by w szczególności mechanizmów codziennego egzekwowania odpowiedzialności za decyzje Otóż referendum przerzucają odpowiedzialność tego suwerena, który znika po tym, momencie to, ale referenda bywają już tworzą alibi albo w dlatego, toteż dodał kolejny powód to pewnej nieufności wobec instytucji referendum, ale tak jak powiedziałem winne są i są ich zalety i gdyby była dyskusja czy w konstytucji należy zmienić zapisy ograniczyć bądź szkoły albo odwrotnie upowszechnić referendum na to, iż stwierdziłby, że właściwie obecna regulacja dotycząca referendum ogólnokrajowego są dobre natomiast praktyka niedobra, bo praktyka była w przypadku po też niedobra referendum to w sprawie sześciolatków zostało odrzucone na tej da bez dyskusji właściwie bez ofiar oraz psy tak i o to również uważa profesora właśnie zapytać to było kolejne moje pytanie czy kwestia tych inicjaty w obywatelskich el win, bo tak właśnie praktyka rządów PO-PSL hop sił do kosza obojętnie ile tam tych podpisów zostało zebranych teraz praktyka PiS -u też będzie taka, która w referendum jest tam po drodze to głupi jest fajna, które nie to też się jako zamrożonej my przetrzymamy i pytanie czy zmienić zdanie profesora należałoby przepisy dotyczące inicjatywy referendalnej Obywatelskiej n p. podnieść próg podpisów jest z tego o pół 1 000 000 nie wiem może do milionera no ale wprowadzić się konieczność przeprowadzenia takiego referendum jeśli te podpisy zostaną już zebrane zweryfikowane i złożone do laski Marszałkowskiej trzeba odróżnić 2 inicjatywy inicjatywę ludową ustawodawczą tarczy, która wnosi projekt do parlamentu i dalej ten projekt jest o nad projektem pracuje się zgodnie z procedurą legislacyjną to jest dobra instytucja i też już wykorzystywana, że przypomnę sprawę tych alimentów na rzecz przywrócenia funduszu alimentacyjnego i skutecznie, a od tych instytucji inicjatywy referendalnej też inicjatywa ludowa, ale da tu bym był ostrożny w projektowaniu takich rozwiązań, że musi się odbyć referendum, bo mogli można, by w forsować referenda w sprawach, w których no tak naprawdę niedopuszczalnych czynnych musi to być moment na decyzje uwzględniającą nowe realia w tym ograniczenia, bo to bowiem były dni łatwo zdobyć poklask dla idei, które z jakichś powodów są niedopuszczalne nie wszystkie cele w niżańskim preferencje są po prostu dopuszczalnym droga daleka jest selekcja odbywa się na zasadzie czy się podoba rządzącym aktualnie uczy się nie podobać się podoba to organizujemy akcje nie podoba to nie organizują ogromnie ważne Ano, bo to jest pani też kwestia jest wolny z natury politycznej w krótkiej tradycji polskiej demokracji, ale ja jestem przekonany że, gdyby te instytucje jakoś rozluźnić i żeby można było łatwiej doprowadzać do referendum to mielibyśmy referenda przeciw gorączka to gejom małżeństwom niedopuszczalności właśnie małżeństw jednopłciowych i t d. i że łatwo byłoby gromadzić ludzi pod takimi hasłami ksenofobicznej mit czy nawet rasistowskimi znów tworzy lobby Top fakty polityczne od takiej wymowie i skutkach zupełnie fatalnie, tak więc same zapisy same właśnie formalne regulacje to jest kolejny nastaje era, który dochodzimy do takiego przekonania nie przesądzają jeszcze jak to już tak gra się to 3 i jakie są praktyczne skutki na oczy czy to referenda coś Kol wiek oznaczonych widzimy wiem że od teraz to jest tak taki moment w Polsce, że przez to tracimy wiarę w ogóle jest prawo przepisy konstytucyjne i jedź to jest na problem poważniejszy my mówimy jako instytucja referendum ma być skonstruowana, by była jakoś pożyteczna, by była dawało obywatelom poczucia podmiotowości demokracja rozkwitała i t d . podczas gdy takie 3 inne zapisy takie czy inne konstrukcje ustrojowe w pewnych warunkach politycznych przy pewnej atmosferze przy pewnej klimacie politycznym nie mają oznaczeń ma znaczenie po prostu zwykła siła to kolejny atak panie profesorze czy linię pytanie o to czy społeczeństwo polskie jest w referendalnym nastroju czy nie jest, bo historia pokazuje szczególnie w historię jak pamiętamy referendum akcesyjnego, kiedy to wszystkie siły środki zostały rzucone do tego, żeby zmobilizować Polaków dopuszcza do urn, by pamięta pan profesor te obrazki jak pan prezydent podskakiwał tak z radości Rzeszów kawałku ten próg frekwencyjny przekroczyć przy czym mamy ochotę uczestniczyć w referendach czy raczej jak pokazuje historia nie mamy do nich należeć do rządzenia w Wiśle zadłużenie, ale może, ale możemy liczyć Polacy mogą zostać dość łatwo zmobilizowani tylko obawiam się właśnie, że pod hasłami takiego, a więc trudno było zmobilizować Polaków przy tych fundamentalnych w wyborze czy idziemy na zachód, czyli tydzień do Unii Europejskiej 2 dni głosowano kościół musiał się zaangażować na ostatni w prostej kampania przecież była emocjonująca pamiętamy takie działanie ligi polskich rodzin lata straszyła, że już niczego nie będzie nudno aż do niedzieli na kosze, gdzie osiągnięto Hallera 60 %o wą frekwencję, a 0 Holandia energiczna, ale w rolach jako mamy frekwencję parlamentarnych czy mamy ogólnie problem z taką pasywność ściął społeczeństwa polskiego nieraz już tuż-tuż w UE od innych mówiłem i dyskutowałem z kolegami to jest to problem, który trudno tak ich krótko oświetlić, gdy idzie o referenda to obawiam się, że tu są blokady potężne, ale zarazem istnieje jak widać pewien repertuar haseł pewien typ emocji, które w mojej grze obudzić Polaków i obawiam się, że to jest mobilizacja, która pod hasłami anty demokratycznymi w istocie taka bardzo taki bardzo apel populistycznym mógł być skuteczny i odwołujący się właśnie do róż specyficznie rozumianego patriotyzmu dumy godności takiego dość specyficznie, czyli takiego plemiennego czynny czy etnicznego patriotyzmu wyobrażenia narodu jako takiej wspólnoty krwi, który nie jest zagrożony, którego egzystencja Europa i inni, więc 500 to nieco się obawiam, że taki nastrój może być wzbudzone na co dzień to film uważam że Polacy się też rolę mobilizują już z trudem do aktywności politycznej takie zwykłe referendum powiedzmy, że rządzone przez klienta dodaje, że to miało małe szanse być plajtą frekwencyjną takie konstytucyjne, ale już sprawach, choć w 2 sprawach do tej nim jakiś takich dawek europejskich na czym można odwrócić emocje Polacy są proeuropejską nastawieni, ale widać już list z dość znaczną podatność istotny i części na takie hasła właśnie godnością we na czoło budzenie lęków DART to zawsze wiesz nie tylko w przypadku pociech są polskie tory to w ogóle jest metoda dyktatur budzenie lęków i kreowanie wrogów inscenizowany ryzyka taka kategoria Ulrich Beck wprowadził wiele lat temu po katastrofie w Czarnobylu inscenizowane ryzyka jako sposobie właśnie zarządzania społeczeństwami i więzień i 2 i też budzenie strachów lęków to wszystko jest jakoś tam groźby, choć rzeczywiście społeczeństwa są jednak dość pluralistyczna rzekł do bardzo trudne skontrolować te kanały przekazu, który tworzą się takie pod klasy grupy subkultury jednak, że w tym jest pewna nadzieja, że pluralizm nie jest to rzeczywiście naturalny Mizia dość trudno go stłumić, że nawet taki mocny przekaz jednak nie wytworzy absolutnej dominacji 1 emocji tak 1 emocji 1 rodzaju posta w, tak więc ze inna póki co jeszcze nie widział w inicjatywach referendalnych takich czy innych jakiś szczególnych zagrożeń żałuję, że niektóre dobre inicjatywy referendalne nie były na poważnie dyskutowana dość oświata to była ta reforma ta reforma tak, bo poprzedni ustrój brzmi naprawdę nie był idealny można było w nim projektować istotne zmiany i nawet angażować społeczeństwo do takiej debaty, ale wszystko niech ten sposób jak się dzieje machnął pan profesor rękoma w ich składających takim geście bezradności bezradności brak bardzo dziękuję panie profesorze za rozmowę prof. Jacek Raciborski Instytut socjologii Uniwersytetu Warszawskiego był nasz gość przed dwudziestą drugą rozmawialiśmy o referendach tych, które były tych, które być może będą poczekamy zobaczymy zapraszam państwa na informacje Radia TOK FM dziękuję panie profesorze ja bardzo dobra 3 Zwiń «

Po co nam instytucja referendum?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - KAROLINA LEWICKA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Skręt w prawo. Czy dzisiejsza Europa zaczyna przypominać tę z lat 30. XX wieku?

Futerał, czyli książka o życiu PRL-owskich wnętrz

Jak powinny wyglądać relacje Polski i UE? Debata osób kandydujących do parlamentu

Zetki na rynku pracy

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL