w Cis państwa, którzy spędzali w ostatni weekend w różnych miejscach, gdzie są drzewa woda zapewne są dzisiaj pokąsania przez komary i pewnie marzą sobie niektórzy z tych państwa w obozie zwiedzać świat bez komarów albo świat, w którym komary, by nie siadały zgłosiły się uśmiechały się i nie korzystały jak to zrobić jak do tego doprowadzić wydaje się, że nauka ma odpowiedź na to pytanie, ale to odpowiedź nie jest tak oczywiste tak jednoznaczna jak by się
Rozwiń »
mogło wydawać w najnowszym tygodniku dziś hala jest bardzo interesujący artykuł zatytułowany już dystans jest inny zerową to jest gra słów więc, by nie będę wchodził w tłumaczenie na tekst dotyczy tzw. ekspansji w milionowej czym jest ekspansja pionowa latem doskonale się znali lepiej niż wytłumaczy państwu ten prof . Piotr Stępień genetyk z Instytutu genetyki i biotechnologii wydziału biologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytutu Biochemii i Geofizyki Polskiej Akademii Nauk dzień dobry panie profesorze dzień dobry dzień dobry państwo w ekspresja genów i jaki to ma związek, jaki to może mieć związek z komarami po to jest trudne wyzwanie to znaczy trzeba zacząć od tego, że genetycy dostali niewiarygodnie fantastyczne narzędzie do takiej precyzyjnej chirurgii Germanów i to co było przez wiele lat stosunkowo trudne żmudne to stało się łatwe i stosunkowo prosta jakieś 5 lat temu kiedy, kiedy odkryto zupełnie nowy system redagowania GM w ten system istniał w bakteriach zostało sformułowane przez bakterie jako obrona przed wirusami i flagami i on ma skomplikowaną dosyć nazwę Kris sporo im jeszcze dodatkową kasę 9 to jest system, który polega na tym, że enzym bakteryjne potrafi rozpoznać czy wchodząc z dna wirusa, czyli wrogi dna jest właśnie tym wrogiem należy go po przecinać las w jaki sposób to jest robione to może się na takiej analogii pryzmy wyobraźmy sobie Anglika, który nie zna ani słowa po polsku Allenem ukarzemy dają do ręki nożyczki i mówię słuchaj muszę znaleźć takiej dużej książce, która się nazywa pan Tadeusz ma znaleźć słowo dzień, czyli my tam to słowo wyciąć nożyczkami i oczywiście on nie znając polskiego jedyna metoda ta jest wziąć karteczkę z tym słowem prawda i porównywać te literki tak długo podróżować aż nad na ten dzień szczeliny wpadnie nam byłoby to stosunkowo łatwe, bo akurat u nas jak wiemy na początku Otóż dokładnie tą rolą wieńcem koła i rumieńcem prawda panieńskim rumieńcem pała Otóż Otóż genetycy postanowili zaprząc ten system bakteryjne do do własnych celów to znaczy do edycji genów to znaczy do zamiany ich wycinania genów z żywych organizmów właśnie niewiarygodnie precyzyjny sposób tak jak ten nasz fikcyjne Anglik precyzyjnie rozpoznał słowo dźwięk szczelina tak samo ten system Kris pokaz on jest wstanie niesłychaną precyzją rozpoznać z dokładnością co do 1 zasady w dna miejsce w dna przeciąć dna i wstawić tam to co my chcemy wstawić znasz można było wyciąć gen albo dodać jakiś gen i to w teorii jest idealnie skuteczne, a taka jest teoria urzędnicy w w świecie ożywionej nie jest stuprocentowe wobec tego także ta technologia nie jest oprocentowana czy powiedzmy to udaje się w 80 90 % przypadków, ale to się z bardzo dużej bardzo dobrze i innymi słowy możemy sobie modyfikować je organizmy żywe, ale ma szansę modyfikować myszy można modyfikować ludzkie komórki krwi n p . żeby żeby nauczyć rozpoznawania nowotworów i t d . tak dalej dobrze i to jest ta pierwsza część, której chciałbym powiedzieć to jest niesamowite, że nowe narzędzie, o których w tej chwili jest gigantyczna walka i patenty i oczywiście nagrody Nobla, która gdzieś tam zacząć kilka lat żali się ten system tak naprawdę bakterii odkryła w pewien badacz japoński, a potem takie 2 panie w stanach Zjednoczonych pani do dna reż Rob Bontje zrobiły eksperymenty pokazały, że to jest możliwe, ale napisały, że to pokazuje, że w zasadzie każdą komórkę żywą można w ten sposób zmodyfikować i wydawało się, że już jest wszystko świetnie, ale się zameldował młody bardzo agresywny przebojowy człowiek ze Stanów zjednoczonych pan, że bank, który zrobił taki eksperyment na komórkach ludzkich ogłosił, że to on jest wynalazcą tej metody i że on powinien mieć patenty i ponieważ miał lepszych prawników taki patent rzeczywiście dostał w tej chwili na świecie jest chyba około 800 zgłoszeń patentowych dotyczących tego systemu i co więcej tam sobie można już kupić to jest fascynujące zjawisko z genetyki na zakupach to znaczy wystarczy sobie posortować po internecie można sobie kupić taki system do edycji genów można sobie zamówić jakąś komórkę, która została właśnie w ten sposób zmieniana nawet można zamienić zamówić mysz, która będzie wg naszych życzeń jest zmieniana genetycznie w ten sposób mamy też mógł zadać pytanie no dobrze, ale do czegoś co jest potrzebne no dobra do tego, że dziedziczymy pewne geny po naszych rodzicach to średnio można, by powiedzieć o połowę po ojcu połowę po matce, ale jak rozumiem ten mechanizm, który pan mówić ta ekspresja genowa może to 5 0 na 5 0 troszeczkę zmodyfikowane to znaczy znane znane są systemy jest w przyrodzie n p. drąży, gdy są takie geny, które dokonują ekspansji to właśnie mówimy o ekspansji genowej, która po angielsku jest to, że Intrall jest to co pan słusznie powiedział, że dziedziczymy 1 gen po po bo po ojcu drogę po matce, czyli mamy dokładnie 50 5 0 spraw najpóźniej z naszym potomstwem również ta proporcja 50 5 8 zachowuje natomiast w sytuacji, kiedy geny rozpoczynają ekspansję to okazuje się, że z potomstwem do konkretnego genu jest więcej niż 50 % to znaczy, że zamiast 50 % znaczka 90 % albo 100 % i to dzieje się w ten sposób, że geny przenoszą się to znaczy geny niektóre mają tę zdolność do do dość oddał do skakania jak gdyby w drugie miejsce chromosomu i to można sobie właśnie zrobić w sposób celowy właśnie tą technologią Krispol kasą, który przed chwilą mówiłem, dlatego że ta technologia właśnie daje możliwość komórce do przyłączania się do rozbudowywania określonych genów w określone miejsca czyli, gdybyśmy chcieli, żeby n p. komary nie przynosiły malaria to jest znacznie znacznie ważniejszy problem niż to ważne, że nie lubimy komarów, bo bomba maskują to właśnie należałoby spróbować tak że, żeby taki pojedynczy samiec wyobraźmy sobie, który rozprzestrzenia swoje geny, bo boi, bo dokonały kopulacji samica i właśnie niecałe 50 % potomstwa dziedzicznie to NN, ale 100 % potomstwa i w każdym z tych opłaconych komarów i 1 i drugi Grant jest zmieniane wg naszej receptury i ta receptura jest n p. także zarodźca malarii czyny, które powoduje malarii nie przeżywa z takim koszmarze wobec tego ten komary nie przynosi z ranami rozwiązana sprawa wydaje się rozwiązana i to jest teoria to jest teoria bardzo piękna i prawnych i projekt jest wspaniały moment, gdy doszło przy głębszym sensie taka anegdota panie profesorze bodaj George Bernard Shaw kiedyś zagadnięty przez młodą atrakcyjną kobietę, że mistrz obroży wyobrazić, jakie piękne i jednocześnie mądrze byłoby nasze dziecko odpowiedź Szanowna pani tak dobrze sobie wyobrazić, że odziedziczył urodę ominie, a inteligencję po pani właśnie to widać tt tt zakaz zakamarki genetyki Otóż po pierwsze trzeba sobie powiedzieć, że za fantastyczne pieniądze są w tej chwili te projekty składane Bill Gates ofiarował 7 5 000 000 USD na badanie tego właśnie dzień Drive, czyli ekspansji genów we włoszech jest specjalny projekt p t . Target malaria czyli gdy cel malaria i i ten, kto jest teoria, a w praktyce okazuje się, że to wcale nie jest takie proste dlatego, że to co potrafimy zrobić laboratorium czy na bardzo małej populacji komarów, które sobie gdzieś właśnie żyją w Instytucie genetyki zorze zupełnie nie ma się prawda myśmy się inaczej niż niż jest w naturze po pierwsze, zbadano sekwencje różnych komarów, które przenoszą malarię w Afryce okazało się, że dam z dala od 7 60 próbek z różnych miejsc okazuje się, że są bardzo zróżnicowana genetycznie po drugie, ta ewolucja stale działa to znaczy to znaczy, jeżeli w wrzucamy do organizmu komara szyld prawda określone geny jeszcze dodatkowo nakazujemy im ekspansję, żeby całe potomstwo je miało to również zaczyna działać proces odwrotny to znaczy sytuacja gdzie, gdzie jednak w organizmie wyzwalają się z tego co my tam składamy w konkluzji rady kłamie, bo taka, że trudno jest oszukać rewolucji trudno zarzucać rewolucję raczej ewolucja rządzi się własnymi prawami i ewolucja i to, że my chcielibyśmy, żeby komary nie przynosiły malarii to jest nasze bardzo piękne marzenie żądanie, ale to nie ma się zupełnie w jakikolwiek sposób do śledczych z zasad którymi kieruje się rewolucja obecnego takie geny, które są de facto genami dla komarów zupełnie obcymi one one niekoniecznie muszą tam przeżywać też częstość daje tego tego od tej ekspansji staje się mniejsza, a potem okazuje się, że rząd rozważa również w którymś momencie na skutek mutacji ten tata dzień dzieli nas przysłowiowa staje się nie dzieją się liną, ale powiedzmy działa Dolina jest w tym momencie ona nie pasuje do 2 dodatek ramki odczytuję w tym momencie ten gen przestaje eksponować tak, jakbyśmy chcieli 1 słowem nadzieja jest projekt są mu no a co z tego wyjdzie na to pokaże przyszłość wrócił do naszej rozmowy po informacjach Radia TOK FM prof. Piotr Stępień genetyk Instytut genetyki biotechnologii wydział biologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytut Biochemii Biofizyki Polskiej Akademii Nauk z państwa moim gościem Don ekspresji i ekspansji oraz edycji genów powrócimy po informacjach Radia TOK FM informacje, że 2 minuty o jedenastej 2 0 prof. Piotr Stępień genetyk z Instytutu genetyki biotechnologii wydział biologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytut Biochemii Biofizyki Polskiej Akademii Nauk z państwa i moim gościem ekspansja Gronowa wydawało się rewolucyjne narzędzie rewolucyjne na procesy i procedury, które w przyszłości n p. zlikwidował oby malarię, ale także przecież inne rzeczy, które nam spędzają sen z powiek zarówno na tym poziomie indywidualnym, jaki przecież na poziomie narodów społeczeństw nagle okazuje się, że trudno dokładnie niemożliwe, ale trudno lepsze słowo jest oszukać ewolucje to, bo co się dzieje panie profesorze właśnie z tymi z organizmami czy jest względami one montują, w jakich nie przyznać oczywiście, że oczekiwana Trypolisu także my my dokonujemy pewnego gwałtu na na równowadze w naturze aż ta równowaga ta, że rzeczywiście chwiejna, dlatego że pewne gatunki w historii zyskiwały ogromną przewagę potem potem ta przewaga nikła my też jest doprowadziliśmy do wyniszczenia pewnych gatunków wobec tego to jest pewien proces i ingerencja w ten proces zawsze daje pewne ryzyko tak, choć Bielana najprostszy przykład przywiezienia Wiktor Królik w Australii 3 3 przewiezienie innych zwierząt, które tam się rozmnożyły nie mają żadnych wrogów naturalnych, ale dla genetyków i dla dla dla lekarzy dla medycyny oczywiście głównym problemem czy 3 wyzwaniem jest walka z chorobami, które nas trapią i wobec tego z taką nadzieją dla dla również tej technologii, której mówiłem przed kilkoma minutami i jest próba zastosowania tej technologii w leczeniu nowotworów to znaczy próba instrukcji 3 3 3 na uczelniach komórek układu odpornościowego, żeby rozpoznawały nowotwór, żeby ten nowotwór był niszczony wiemy, że to w naturze zachodzi to znaczy nowotwory są przez pewien czas w organizmie chorego kontrolowane właśnie przez układ odpornościowy, ale to nie wystarcza to znaczy te nasze siły obronne są za słabe wobec tego powstał pomysł co można, by zrobić, żeby ten nasz układ odpornościowy wzmacniają wzmocnić taki sposób, żeby te komórki były w stanie rozpoznać komórki nowotworowe przyczepić się do nich potem tamże stała Kaskada różnych zdarzeń, które doprowadzają do śmierci komórek nowotworowych i właśnie użyto tych tych metod odmiany tej precyzyjnej chirurgii Genowe i właśnie taki sposób, że pobrano komórki komórki z krwi pacjentki i następnie zmodyfikowano jest taki sposób właśnie, żeby nas nauczyć je den dodano gen kodujący receptor, który rozpoznaje komórki rakowe to się udało w 1 przypadku taka dziewczynka w Bad dwuletnia, która chorowała na na absolutnie śmiertelny śmiertelny rodzaj nowotworu z 1 z gatunków białaczki nosa, ale tak też tak po pierwsze jest to 1 przypadek, który oczywiście dla optymistów jest tym pięknym przykładem jak pięknie udało się zastosować fantastyczną metodę i to jest wielka nadzieja, a dla powiedzmy sobie bardziej pesymistycznie nastawionych na z pierwszego przypadku jeszcze niewiele możemy wywnioskować zobaczymy co będzie dalej analizy spróbowano to ona na innych pacjentach niestety okazało się, że są bardzo poważne skutki uboczne to znaczy takie wiader z pacjentów zmarło obecnego takie manipulowanie bardzo mocne bardzo poważnie manipulowania naszym układem odpornościowym przez właśnie dodawanie mu pewnych genów okazuje się no taką poszerzoną bronią z 1 strony jest oczywiście czyha śmierć z powodu nowotworu z drugiej strony ta jest niebezpieczna niebezpieczna Harenda skutków ubocznych znał co możemy zebrać nawet 3 trzeba dalej pracować widać, że żołnierze z perspektywy są świetne zasada działa musimy się nauczyć robić to w sposób właściwy, że widzimy tutaj zjadł znaczy dla mnie to jest zupełnie fascynujące Bojas stale żyć ze jest niesamowita ekspansja już nie tyle genów, ale ekspansja genetyki jako nauki to znaczy w zasadzie co kilka lat od od 40 ballad czy mamy stale gigantyczny postęp niesamowite odkrycia odkrycia, które warte są nagrody Nobla tak jak właśnie to odkrycie tej precyzyjnej chirurgii Genowe i o którym mówiliśmy przed chwilą, więc kto to jest to jest pocieszające to jest bardzo optymistyczne, że źle, że żal, że nauka dostarcza medycynie jest stale nowych narzędzi natomiast czy to ich, w którym momencie stanie się powszechna tak jest można powiedzieć prawda w każdej klinice robimy takie zabiegi wtedy uczymy się uczymy się zwalczać nowotwory na to jeszcze trzeba będzie poczekać to z 1 strony mamy dla naukowców, którzy coraz doskonalsze narzędzia mają z drugiej strony mamy też takie wizje, ale mniej naukowe wizje przyszłych społeczeństw społeczeństw, które właśnie będzie można wyeliminować mnie nie tylko większość ludzkich ułomności, ale także zaprogramować sobie człowieka idealnego zarówno pod względem fizycznym urody odporności siły może też człowieka, który będzie żył wielokrotnie dłużej zastanawiają się czy ma genetyka już na tym poziomie, że tak wielkie wizje są uprawnione mają fryzjer ta jest to jest wszystko fantastyka naukowa znaczymy my po po pierwsze, tak naprawdę nie nie do końca rozumiemy jak jak nasze wszystkie geny działają my mamy 2 5 00 0 genów i to wydaje się liczbą dużą, a tak naprawdę jest jeszcze więcej, dlatego że że te starożytne koncepcję z połowy dwudziestego wieku, że 1 gen koduje jedno białko i to jest wszystko to już odeszły dawno do lamusa z 1 genu może powstać kilka Białek białka jak każdy z nich może może być w różnych miejscach komórki one mogą w różny sposób się na ze sobą wiązać działać w różny sposób także także powstaje sieć powiązań i ta sieć jest niewiarygodnie skomplikowana i jeszcze nakłada się na to coś co coś co zostało odkryte kilkanaście lat temu to jest nasze uregulowania tych wszystkich genów dokonuje się przez cząsteczki RNA i że jak, gdyby jest jeszcze taka czapka regulacyjne w postaci RNA i wszystko razem z liceum im bardziej badamy, tym bardziej to się komplikuje i wobec tego koncepcja, że my za pomocą jakich procedur będziemy sobie mogli mama ma modyfikować człowieka jest jest wieś, pomijając kwestie etyczne jest niesłychanie daleka po prostu, dlatego że my nie wiemy co co coby tutaj było, a czy to można powiedzmy w planach Mysia spróbować prawda jest, gdy do takiej śliczne eksperyment coby było, gdybym jeszcze dodać dodatkowy gen kodujący receptor w neuronach mózgu no i okazało się, że tam też stała się mądrzejsza, a to oznacza ono szybciej wychodzi z labiryntu szybciej się uczy szybciej rozpoznaje pewne zapachy, ale za to jest wpłaci pewną cenę mianowicie z bardziej wrażliwa na ból, a potem receptory, jakby szybciej działają na dobrze, ale to jest to jest jednostkowe doświadczenie dotyczy dotyczy ono modelu eksperymentalnego, gdy człowiek nie jest dużo mniejszą człowiek jest dużo bardziej skomplikowany wobec tego to tego typu manipulacje wydają mi się w praktyce niemożliwe również z tego powodu, że pan, że żadna z tych procedur, o których mówiliśmy dzisiaj nie jest stuprocentowa trzonem one działają w laboratorium jesteśmy szczęśliwi, kiedy mamy 90 %owy wynik ale, ale to nie może sobie wyobrazić, że mówimy na z diewięćdziesięciu procentową pewnością coś coś tam zamienimy u człowieka Nadodrza 10 % pozostałych to to co więc, więc tutaj ja sądzę, że żal, że takie niebezpieczeństwo nam nie grozi natomiast w detalu ekspansja genetyki i i to w jaki sposób genetyka nam dostarcza nowych możliwości dla medycyny jest stale piękna fantastyczna i godna podziwu myślę sobie, że te mechanizmy, które natura wymyśliła staram się kopiować chociażby w systemach politycznych może zobaczyć postać taka koncepcja, żeby stworzyć prawie taki balans, że mamy takie instytucje takie jeszcze innej i n p. te 3 rodzaje instytucji, które nawzajem się szokują tak, żeby nikt za bardzo nie wyszedł naprowadzenie no bo być może coś co się wydarzy tak jak trzeba ale, ale też rozkłada, a także, że jeżeli te instytucje będą się nawzajem szanowały to obywatel mieszkaniec ma prawo to będzie dla niego lepsze no ale ktoś to efekt eksperymencie doszli do wniosku, a przecież można uprościć, bo taki właśnie wina w zakresie nowotwór takie, że w żartach homeostazy, czyli równowaga żywego organizmu jest niesłychanie ważna i to zostało wytworzone przez rewolucję przez wiele miliardów lat, ale widzimy, że ta homara stał za polityczna ona jest w sensie tych wartości demokratycznych ona wcale nie jest taka starożytna, dlatego że te wartości równości braterstwa to to są przecież to jest dziedzictwo rewolucji francuskiej tak naprawdę zostało wprowadzone systemy polityczne europejskie dopiero po drugiej wojnie światowej nasza demokracja też jest bardzo młoda bez tego tym bardziej powinniśmy dbać żeby, żeby ta równowaga, żeby ten ten delikatny układ nie został zaburzony właśnie przez przez czyjeś nadmierne ambicje ten układ odpornościowy chroni dobrze ale aby oprócz tego, że ta metoda edycji genów wysp przez spółkę aż 9 może prowadzić do niepożądanych mutacji toczone jest taka, że wrzucamy je już do kosza czy nasze jednakowo do czegoś przyda, ale nie ona się przydają ustawicznie wyznacza ona Tesco są 2 2 warianty pierwszy test dla badań i dla zrozumienia funkcji geologii to jest absolutnie nieoceniona metoda właśnie, dlatego że źle, że ona ułatwia procedury i ułatwia modyfikacja żywych komórek modyfikacji organizmów natomiast data ta druga część jest taki sposób możemy to zastosować do celów praktycznych no, więc oczywiście jest 1 z takich celów praktycznych stworzenie ulepszonych odmian zwierząt roślin, a od, a drugi cel to jak widzimy jest również cel terapeutyczny dla dla od lat dla człowieka i to idzie oczywiście z trudnościami, ale Allena nikt nigdy nie było chyba także bierze że, żeby te technologie kiełkowała bez trudności zawsze zawsze przy 3 przy tej, jakby w walce z naturą czy wydzielaniu jej tajemnica z drugiej strony zastosowanie tych tych cech tych technik do naszych celów ma zawsze są po drodze jakieś niepowodzenia, a z drugiej strony sukcesy, że ja sądzę, że rzecz, że żyjemy tutaj stoimy przed prze przed zupełnie nowymi możliwościami właśnie w sensie w sensie tych tych modyfikacji organizmów, które byśmy chcieli zmodyfikować albo troszeczkę zlikwidować jak jak jak z tymi komarami prawda albo, żeby nie przynosiły malaria, żeby w ogóle ich było mniej prawda, żeby nagle stały się trochę mniej płodna i mniej nam przeszkadzały insp albo do terapii ciężkich chorób albo właśnie do do celów takich nowych głównie rolniczych to znaczy w jaki sposób choćby na zmodyfikować pomidora, żeby zawierał mniej VAT jest taki śliczny przykład w stanach Zjednoczonych obliczono że, ponieważ pomidor pomidora zrobić Kaczafi Kaczafi oczywiście polega na tym, że czas zagęścić prawda 3 i pomp pomidory, które ma w sobie bardzo bardzo dużo wody jest obciążeniem na tę wadę trzeba sparować z użyciem nart, lecz jest nieekologiczne, więc byłoby znacznie lepiej pomidora od razu oznaczać ubył bar bardziej słuchany prawda i żelazo słoiczków, ale jest jeszcze lepiej byłoby, gdyby n p. były SMS-y z takim szczęściu niczym ład łatwiej, by się wpakował w pudełkach w UE od mszy Otóż i są takie projekty i to można można można zrobić test tak samo jak jak jak prawda pomidor pomidor nie powinien za szybko przejrzeć prawda pomidor nie dlatego został przez ewolucję wytwarzane, żeby było na naszym talerzu tylko jest to taka maszyneria do rozprzestrzeniania się z nasion pomidora i wystawiała w naturalny pomidor ma obowiązek z klas trzecich zgnić właśnie dlatego, żeby te nasionka się wydostały Anny na zupełnie inną koncepcję mianowicie powinien być twardy dałyby mięsiste prawda da dobre do transportu zużyć jak najdłużej i znowu jest za pomocą pewnych odmian genetycznych wiemy, które geny są odpowiedzialne właśnie za zarazę tę konwersję pomidora z taką furtkę na Platformę promującą rozsiewania się tych nasionek można można zarobić i tych przykładów jest mnóstwo to znaczy tego co coś w jaki sposób możemy zmodyfikować przyrodę żaby, żeby nam lepiej właśnie lepiej smaczniej i taniej jest dostarczana na stół różne dobra rzecz, że wiedział o genetykę spoiwo tych wspaniałych tego samego postępu we wszystkich nauka różnych legend cel przede wszystkim mam wrażenie, że to jesteśmy w takim momencie, że stoimy przed fortepianem i naciskamy klawisz i nagle słyszymy napisaliśmy to słyszymy dźwięk basisty naciskaliśmy inny klawisz słyszymy inne dźwięki tak, które podchodzimy do różnych klawisz naciskamy i miasto strasznie fascynuje czasem nawet uda się nam 2 jednocześnie już im łamał to jest niesamowite no ale jeszcze musi nastąpić ten moment, kiedy usłyszymy cały koncert symfoniczny tak to de palma przyznał rację wyznaczy tak to jest też, ale może to, że mają w ciąży to co my robimy co znaczy to sobie nie zrobią z reguły dotyczy właśnie tych tez zamiany prawda ta chirurgia garną się ona z reguły jest inna na pojedynczym gania to znaczy właśnie wprowadzamy 1 gen rośliny co wprowadzamy 1 3 3 2 geny Doda do komórek ludzkich o to, żeby one się nauczył rozpoznawać nowotwór, ale to jeszcze nie jest owa Symfonia na wiele genów i rozwiązywali panie profesorze wróciły po informacjach z prof . Piotr Stępień jest państwo mam gości informacje z 2 minuty o 11 4 0 wracamy po informacjach z prof . Piotr Stępień genetyk z Instytutu genetyki biotechnologii wydział biologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytutu Biochemii Biofizyki Polskiej Akademii Nauk jest państwa i moim gościem, który właśnie w kierunku przyszłości spoglądamy pani profesorze to kiedy może nawet już nie ta Symfonia z orkiestra Symfoniczna cała ale, chociaż jakaś jakiś piękny utwór fortepianowy, bo na razie to takie dziecko grające dla skoczek raz na płotek jest najtrudniejsze pytanie, na które zwykle umyka za odpowiedzialną, dlatego że żal, że chyba 1 z najpiękniejszych cech nauki jest to, że ona jest nieprzewidywalna to znaczy, że te te największe odkrycia są zawsze niespodzianką są są takim nagłym darem natury prawda przecież myśmy nie spodziewali się właśnie takich układów regulacyjnych zera naczynie spodziewaliśmy się, że bakterie mają ten własny system odpornościowy, który dzisiaj, o którym dzisiaj mówimy, że to można użyć do naszych celów innymi słowy to to jest także że, że prawdopodobnie za 2 lata czy za 1 0 lat staniemy przed następnym fantastyczny matka życiem i oczywiście zmienia będąc wróżką ani jasnowidzem z dniem państw lub powiedzieć co to będzie, ale jestem głęboko przekonany, że rzeź takie odczucia będą, bo my jeszcze bardzo mało wiemy co znaczy bardzo mało wiemy na temat funkcjonowania żywego organizmu nie potrafimy sobie syntetyzować żywego organizmu nigdy nie udało się zrobić czegoś takiego, że już, że nawet maleńką bakterie z tak powiem laboratorium z NFZ ze składników prostych sobie sobie sobie składamy do obecnego trendu bezmiar niewiedzy który, których ktoś kto, której jest w nas jest naprawdę bardzo dużo i dlatego to jest fantastyczne ciasta stale będzie coś nowego, ale co to będzie to ja nie wiem, a do tego jeszcze panie profesorze pojawiają się wyzwania etyczne lekko, bo nauka to pędzi jak n p. Dariusz politycznych równo je na laurach scenarzyście pędzili systemy prawne nie nie nadążają systemy etyczne też inni nie nie za bardzo to znaczy coś co jest dozwolone, a co jest niedozwolone prawda to w dal co zapewne rzecz się zgadzamy n p. cały świat nazwijmy to światem zachodnim zgadza się, że nie należy modyfikować genetycznie człowieka i to z różnych powodów ten teren ten taki zakaz zakaz istnieje natomiast oczywiście istnieją też takie drobniejsze kontrowersje właśnie 3 3 czy należy modyfikować rośliny zwierzęta A3, czyli czy jest to po pierwsze, etycznie dopuszczalne po drugie, czy czy jest bezpieczna nas z mojego punktu widzenia Macieja osobiście uważam że, że jest i bezpiecznej i dopuszczalne ale, ale są ludzie którzy, którzy bardzo intensywnie przeciwko temu protestują w nosie jednocześnie z 1 strony mamy przepisy prawne 1, który nie nadążają z drugiej strony, które być może blokują Noel naukowcy jednych państ w o jej fani rozumiem to, ale przecież sianokosy innych państw, którzy tych bloków przeszkód nie mają, bo tam jest wolna Amerykanka e-myto to co teraz to znaczy, że mają większe szansę czy oni są mają z tego powodu co jest Adaś to zaleta atak Diaz zaznacza wszystko widzieć w perspektywie to znaczy, jeżeli widzimy widzimy świat i polityka i 7 miliardów ludzi, bo chyba już tyle świat w litrze i jak ogromne cierpienia w różnych miejscach Podtatrza akurat Chińczycy zrobią małe eksperymenty są z modyfikacją embrionów, które zresztą inni nie mają być wszczepiane, a później do macicy, bo to jest tylko eksperyment to to kto to jest chyba jednak zupełnie mówimy od 2 2 różnych rzeczach jest religia nigdy nie widzę takich dużych zagrożeń w tej chwili ze strony genetyki i czyta etycznych 3 3 3 czy w sensie bezpieczeństwa wręcz przeciwnie ja widzę tutaj same zalety zaczynamy rozumieć pewne zjawiska, których nie mieliśmy pojęcia 50 lat temu czy nawet 5 10 lat temu i to jest to jest fascynujące i tak naprawdę głównym elementem 3 3 3 główną salę zaletą tego tego postępu jest to, że źle, że głównym beneficjentem jest medycyna to znaczy tak naprawdę chodzi nam leczenie ludzi, bo faszyzm myślę sobie, że istnieje jakaś taka lista Top ten powiedz, że 3 mecze, które chcielibyśmy zmienić, bo tak o malarii rozmawialiśmy na taką malarii rozmawialiśmy co oczywiście z chcielibyśmy zmienić tak po pierwsze, żeby je choroby zakaźne przestały przestały być problemem malaria jest gigantycznym problemem procesu jest kilka milionów osób rocznie jest jest jest jest zakażonych drugi problem oczywiście to są nowe problemy zdrowotne to znaczy choroby układu od 3 3 okrążenia owego prawda to znaczy w dalszym ciągu do końca nigdzie nie jest jasne, jaka jest, jaka jest przyczyna zaś zatorów naczyń prawda ten stan zapalny i tam jest ogromna ilość właśnie na najróżniejszych aktywności genów które, które taką komórki śródbłonka walczą albo albo albo nabywają też tych tych złogów cholesterolowych i t d. tak dalej to też jest w moim przekonaniu wielkie zadanie dla genetyki zresztą to co toto w Polsce też prowadzi bardzo intensywne badania na ten temat mają oczywiście nowotwory to jest to jest gigantyczny problem, ale i Otóż pan panie profesorze o tym, że zna tyle miliardów co oznacza, że wkrótce część tych 7 miliardów na co dzień ma problemy z jedzeniem do syta, ale wkrótce będzie nas jeszcze więcej i nie będziemy w stanie się wyżywić, a więc musimy genetycznie modyfikować rośliny żywności co jest to jest pewien problem to jest problem, który jest zbyt w zasadzie nie mnie nie rozstrzyga walne 3 3 3 3 nie nadaje się za bardzo do dyskusji zemną jako genetycznie dlatego, że to oczywisty sposób ale, gdybyśmy mieli ogromne nadmiar żywności jest te tezy czy to powiedzmy sobie nie modyfikowanej czy modyfikowanej ta to w tym momencie będzie to dodatkowy impuls dla tych populacji, żeby jeszcze bardziej się cieszmy się rozmnażały też pytania o to ile w ogóle osób i ludności jest wstanie nasza planeta znieść na swojej powierzchni upra w dano chwilowo w chwilowo widać, że rzecz, że rzeź, jakby nie ma nie ma granicy, ale to jest problem bardziej polityczne i społeczne niż dziś problem dla dla genetyki przy 3 3 przy prawidłowym przy prawidłowej kulturze agrarnej wydaje mi się, że źle, że można spokojnie wyżywić te 7 miliardów, ale jak to zrobić tak to też zupełnie bez zupełnie to nie jest pytanie jak tak grać tak genetyka od osób z Łodzi genetycy też chyba powinni zdać sąsiadki, by były pytania do rzeczy jest poza własne dziwne, bo rozmawialiśmy o inny RODK tych chorób tak czy przedłużenie ludzkiego życia mojej znowu wracam do pytania oszukiwania natury oszukiwania ewolucji, jeżeli w długość ludzkiego życia znacznie wzrosła na przestrzeni lat to jednakowoż czy istnieje jakaś granica, której nie powinna przekraczać, bo może zmaleć może też nie może, ale czy nie powinna być korzysta także trzeba powiedzieć o tej do tego momentu, a później już niema sensu, a że czujecie jest ogromna ilość pytanie jednocześnie zaznaczyć, że widzimy, że rzecz, że źle, że człowiek może osiągnąć granicę 1 2 1 lat chyba akurat cele lub z 2 8 żyła taka pani Anna Klaman we Francji, która cieszyła się znakomitym zdrowiem jeszcze miała lat stoi jeździła na rowerze, by była, by była po prostu o okazem zdrowia, czyli widać, że z punktu widzenia fizjologii organizmu ta data ta granica oraz 1 2 0 jest do osiągnięcia z tym, że znam proszę pamiętać, że to znaczy, że ta 1 osoba na wiele wiele setek milionów osób do tego doszło teraz pytanie czy za pomocą jakich technik medycyny, a trzecie wspomagania naszego organizmu możemy to samo zrobić mając taką konstytucję Granowo, jaką ma przeciętne obywateli znowu jest pytanie czy dlatego pani Anna Klaman tyle, tyle że tak długo żyła, bo miała jakiś szczególnie fantastyczny układ pionowy czy, dlatego że był to przypadek czy, dlatego że ona być może jest jej jakoś szczególnie dobrze się odżywiała Otóż takie badania były prowadzone m. in. też w Polsce to znaczy to znaczy był taki program sponsorowany przez przez ministerstwo nauki nazywa się Polski stulatek chodziło o to, żeby pobrać próbki krwi od osób, które przekroczyły setny rok życia i spróbować wycenić z tych próbek właśnie jakieś dane czy przypadkiem tam nie ma jakichś szczególnych genów z m. in. genów mitochondrialnych, które by dekorowały, gdy 1 niestety te badania nie przyniosły jakichś spektakularnych efektów to znaczy w dalszym ciągu nie wiemy, dlaczego tak jest to znaczy nie wiemy czy dożywania do 10 0 lat jest zależna od genów czy od środowiska 3 od pewnej mieszaniny 1 i drugiego czy wreszcie jest to czysta statystyka, gdy rozkład Gaussa prawda, że zawsze dużej populacji znajdzie się kilka osób, które odstają to samo w sensie wagi 3 w sensie wzrostu zawsze czy biologia ZUT i ustawicznie rozkłada się prawda zgodnie z tą krzywa w kształcie dzwonu, że nie wiemy, więc i teraz następne pytanie jest 3 3 3 3 000 czy wobec tego można, by jakoś wpływać 3 3 3 czy jakieś substancje 3 3 3 czy zastrzyki, by denata wpłynęły oczywiście jest ogromna ilość szarlatanów, którzy we wszystkich możliwych miejscach internetowych oferują eliksir młodości i i próby, które które, która oczywiście są są szansą są próbami skazanymi od pana niepowodzenie i tu znowu muszę powiedzieć niestety nie nie wiemy będziemy to badać być może kiedyś dowiemy jak i w jaki sposób po podkręca się energię naszego organizmu być może w moim ta tajemnica leży w takim obiekcie, który zajmuje się od wielu lat jest mitochondrium w takich fabrykach Energi, które mamy z każdej naszej komórce i być może właśnie jakość tych mitach Andrius i ich sposób był 3 3 3 moc uzyskiwania energii jest tym czynnikiem, który warunkuje długość życia ale, żeby się dowiedzieć co znowu potrzebujemy jeszcze jest w długich lat badań prowadzi też oczywiście to przestrzeń filozofia szacie w ogóle powinniśmy naboru jest nie nie tyle wydają się filozoficzna ile jest problem jakości życia to znaczy, jeżeli dana osoba ma 90 stron albo Galant zdrową prawda i leży w łóżku i nie chodzi mi jeszcze dodatkowo ma problemy z Weeze słuchamy i 1 słowem jest to klasyczny przykład takiej dno na bardzo bardzo niskiej jakości życia egzystencji tak to to w zasadzie pytanie jest 3 3 Warta jest o co walczyć do tak, a jeżeli nie walczyć to w jaki sposób czy czekać czy przyspieszać czy i kto powinien decydować o prawie zawsze powinien decydować pacjent to znaczy, jeżeli ktoś, jeżeli byłby środek, który chce, ale powiedzmy przeciętnie przedłuża życie o o 5 lat prawda na to co podejrzewam, że się wszyscy wszyscy natychmiast go kupić, ale jest pani profesorze tak oczywiście na jaki Ostrowy życie, a zdrowy styl życia od, ale to nie tylko znać to nie tylko jest także ze zdrowym trybem życia może też zwrócić uwagę na to co się zdarzyło prezydentowi Clintonowi, który oczywiście jeszcze żyje, ale mimo tego, że był to człowiek jako 2 kadencje jako prezydent Stanów zjednoczonych otoczony armią lekarzy prawdopodobnie i mimo wszystko i biegał codziennie tam kilka milczą, o ile stresu dobrze, ale potem okazuje się, że muszę mieć, by-passy nie jestem pewien stres z powodu z powodu tego stresu Jason sądząc, że żal, że są po po prostu tak takie geny odziedziczył po po swoich przodkach i miał problemy każdy z nas regularnie, czyli 3 3, czyli sercowe, więc wydaje mi wielu problemach sercowych usłyszeli chętnych na zgłaszanie ofert reżyser co jeszcze innego zupełnie rodzaju obecnego tutaj jest ten teren ten problem, że my tak naprawdę wierzy wiemy, że dieta śródziemnomorska jest bardzo bardzo dobra ostatnio czytałem jakieś takie doniesienia, że rzeź, że w Oliwie znajduje się jakiś jest niesłychanie mężczyzn prozdrowotny czynnik być może jest to prawda to znowu wymaga dalszych badań także ja tutaj objawia swoją niewiedzę i chyba ta niewiedza jest nie tylko moja, ale w ogóle środowiska genetyków po prostu nie wiemy nie dotarliśmy do tych genów długowieczności nie wiemy czy one istnieją nie wiemy czy właśnie zależy od bardzo wielu genów od takiej konstelacji oraz co jest dobre jest to, że koszty sekwencjonowania całego genomu, o czym my mamy 3 miliardy par zasad takich liter w naszym genomie to wydaje się bardzo dużą liczbą w istocie jest, ale większość tego są śmieci nie konieczność okazuje się też mieć też są bardzo istotne no dobrze, ale teraz w tym momencie można w ciągu 1 dnia wszystko konsekwencją nowacji takiej maszynce i taras to co kosztowało 3 miliardy dolarów w roku 2 000 to ten pierwszy ludzki genom sekwencjonowania dna jest w tej chwili kosztuje około 500 USD plany szybko poszła technologia i oczywiście są wysiłki, żeby zgromadzić tych genomów jak najwięcej i zgromadzić również potem śledzić życiorysy tych osób, których te sekwencje mamy w bazie danych i ich wpuścić pada bardzo dużego komputera i zadać pytanie, gdzie gdzie, gdzie jest to esencja prawda gdzieś czy rzeczywiście możemy coś skorelować n p . z długością życia to się robi oczywiście, ale na wyniki przydzielane improwizuje poczekać i to jest niestety ten ta konkluzja prof. Piotr Stępień genetyk Instytut genetyki biotechnologii wydział biologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytut Biochemii Biofizyki polskiej kadry miał bardzo dziękuję panie profesorze bardzo dziękuję informację, że kilka minut to o godzinie dwunastej performance Mikołaj Lizut jego program dzisiaj gościem Mikołaja będzie biskup Tadeusz Pieronek dzisiejszy program przygotował Paweł Zientara, a zrealizował Kamil
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK
-
-
-
36:41 W studio: dr Marek Małysa
-
38:41 W studio: prof. Aleksander Fiut
-
23:14 W studio: dr Wojciech Gwizdak
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
08.06.2023 14:59 Sabat symetrystów
-
08.06.2023 14:40 Popołudnie Radia TOK FM39:19 W studio: dr Sebastian Adamkiewicz
-
08.06.2023 14:00 Popołudnie Radia TOK FM27:07 W studio: dr Hanna Gajewska-Kraczkowska
-
-
-
-
-
07:20 Poranek Radia TOK FM12:47 W studio: Jakub Karyś
-
08.06.2023 16:59 English Biz05:15 TYLKO W INTERNECIE
-
08.06.2023 16:59 Rozmowy sfeminizowane
-
08.06.2023 16:00 Popołudnie Radia TOK FM44:07 W studio: dr Olga Napiontek , dr hab. Przemysław Sadura
-
08.06.2023 22:00 Po sezonie48:01
-
09:59 Półka z książkami
-
-
-
-
-
-
-
-
-
08.06.2023 23:00 Weekend Radia TOK FM50:43 W studio: Tomasz Słomczyński
-
08.06.2023 17:00 Poczytalni25:27
-
-
08.06.2023 18:00 Szkoda czasu na złe seriale41:48 W studio: Galopujący Major
-
08.06.2023 19:00 Godzina Kultury45:26 W studio: dr hab. Błażej Brzostek
-
08.06.2023 20:50 Między Słowami
-
08.06.2023 21:00 Magazyn filozofa - Tomasz Stawiszyński25:06 W studio: Kama Wojtkiewicz
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!
Dostęp PremiumSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL