Pierwsza prezydencka dyskusja o konstytucji za nami. Nie było dyskusji - rozmawiają dr Barbara Grabowska-Moroz, prof. Piotr Uziębło i Agata Kowalska

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

post factum audycja post factum Agata Kowalska przy mikrofonie dzień dobry państwu dzisiaj grą programu poświęcimy inicjatywie prezydenta Andrzeja Dudy, który chciałby, żeby powstała nowa konstytucja Rzeczypospolitej polskiej w związku z tym wymyślił, że trzeba przeprowadzić referendum, zanim powstanie projekt takiej konstytucji a zanim przeprowadzimy referendum odbędą się konsultacje debaty i dyskusje, które wypracują pytania do tego referendum czy mamy wiele etapów z Rozwiń » udziałem suwerena jak przewiduje pan prezydent jego pracownicy, podkreślając wielokrotnie, że chodzi o to, żeby to obywatele, a nie jakieś elity pisały o ustawę zasadniczą czy też przynajmniej wypowiadały się, zanim ona powstanie, bo sam projekt ma już pisać prezydent i jego pracownicy to już też zostało przewidziane w i dzisiaj odbył się pierwszy no właśnie pierwsze spotkanie pierwszy panel pierwsze konsultacje trudno stwierdzić co to właściwie było aż 3, bo w coś innego wynikało z zapowiedzi organizatorów coś innego ruch obserwowaliśmy, ale generalnie odbył się pierwszy odcinek tego procesu w stoczni gdańskiej sali BHP śmieszne do okazję wysłuchać prezydenta Andrzeja Dudy marszałka Senatu w Ełku Stefana Starczewskiego mieliśmy możliwość posłuchania Piotra w Dudy, czyli przewodniczącego Solidarności, a potem odbył się panel dyskusyjny w udziałem konstytucjonalistów profesorów i z udziałem ministra Mucha z kancelarii prezydenta w pytaniu nie przewidziano pytań Salim w nie przewidziano również dyskusji między uczestnikami tego spotkania w związku z tym można powiedzieć przez 3 pułk 4 godziny w wysłuchuje wysłuchiwaliśmy mini wykładów w tym bardziej lub mniej ciekawych natomiast nie doszło do różnego rodzaju sporu nie doszło w czasie tej dyskusji do dyskusji jak, więc rozumieć te konsultacje, o których tak szeroko i chętnie mówił minister Mucha w mediach skoro uczestnicy ze sobą nie rozmawiali każdy z nich mówił do nas to jakiś milczącej publiczności, która następnie domaga się prawo do pytania Allen and nigdy takiego głosy im nie nie dano mecz może w przyszłym spotkania, bo taki zapowiada minister Mucha będą miały inną formułę i być może będzie miejsce na dyskusje to zobaczymy 1 6 miast wojewódzkich 1 6 spotkań pytanie brzmi nos, o czym miałyby, czego miałoby dotyczyć te spotkania dlatego nasza konstytucja z bardzo obszerna obejmuje bardzo wiele elementów i jak za wrzucali jej praktycznie wszyscy dzisiejsi rozmówcy często jest nie dość precyzyjna co oznacza, że tych tematów dyskusji będzie raczej więcej niż mniej, bo mamy obecną konstytucję wszystkie jej niedoskonałości i marzenia co do przyszłego kształtu ustawy zasadniczej jak i w jaki sposób wszyscy zainteresowani mieliby zabrać głos z trudem w tych tematach el Sol zawrzeć się w szyki albo zacząć się z dyskutować wypracować wspólnie i następnych ostatecznie rekomendować prezydentowi to pozostaje dla mnie zagadką wciąż nie udało nam się w ustawie z tego też inicjatorem i kancelarią prezydenta w na szczęście są ze mną goście, którzy mam nadzieję odrobinę, chociaż rozjaśnia sytuację w studiu dr Barbara Grabowska-Moroz z Helsińskiej fundacji praw człowieka dzięki obrzędom branż, a przez telefon uczestnik dzisiejszego spotkania, a wcześniej zapowiadane umawialiśmy się z profesorem na to spotkanie prof . Piotr Uziębło w konstytucjonalista z uniwersytetu gdańskiego dzień dobry panie profesorze nie dały pani redaktor dzień dobry pani w pamiętamy mówił pan sam do końca nie wiem co to ma być rodzaj spotkania zostałem zaproszony na konferencję naukową ono następnie realny to spotkanie zaczęło zmieniać formuła jest w paleocenie mogłoby dać 1 z stać się wydarzeniem politycznym, ale pójdę zabrać głos i wraz z ciekawości jest, jakie opony z lekcji po dzisiejszym po dzisiejszym spotkaniu o nachyleniu niewiele więcej było w tak naprawdę brak dyskusji były widoczne to było przedstawienie pełnego, jakiego zarysu projektu politycznego górali AJA mam poważne wątpliwości co do trybu przeprowadzania całej tej w po ewentualnej zmiany konstytucji, bo tak jak dzisiaj powiedziałem nadawać moim zdaniem referendum konsultacyjne w Polskim prawie do dzisiaj nikt nie euro terenu, na którym jest Tauron to 1 z UE jest to wątpliwe, tym bardziej że w konstytucji zmienia to referendum nie możemy możemy tylko zatwierdzić ewentualne zmiany i to tylko wtedy, kiedy utrudnione rozdział 01 02. dwunastego i tylko wtedy, kiedy taki wniosek wzór podmiotów uprawnionych do inicjowania procedury zmiany konstytucji miękkich tutaj zresztą przedstawiciel kancelarii prezydenta, a my też miał pewne wątpliwości co do czego to regułą natomiast nie do nas wyjaśnimy słuchaczom minister Mucha na ponad zarzuty klarownie wyłożone w odpowiedział, że cieszy się z, a ponadto wskazują wskazuje, że w związku z tym konieczne jest zmiana ustaw, ale tak naprawdę w tym trybie konstytucję zmieniać można nie mnie nie wydawał się również przekonany pana głosem że, żeby napisać nową konstytucję ją przyjąć trzeba dokonać zmian w obecnej konstytucji, bo nie ma tam Indyk procedury odpowiedniej bez względu na to, że nikt przedstawiciele kancelarii nie nie inne widzą widzą rozwiązania w tych problemach, które pan stawia na drzwi do rozwiązania tylko pytanie jak to będzie wyglądać tak ja powiem szczerze uważam, że to nie jest takie proste bo, żeby zmienić konstytucji wprowadzić tryb uchwalenia nowej konstytucji względnie nowym niewielkim pomysł można, by tutaj film to wymagane jest większość kwalifikowana w sejmie i większych kwalifikowane w 2 3 głosów, która jest niezwykle trudna do osiągnięcia jeśli rozmawiamy to możemy odnaleźć moim zdaniem realnie możemy rozmawiać o ewentualnej zmianie konstytucji obecnej lub o pytanie kim będzie taka większość, która będzie w stanie tego typu zmiana proc netto z cyklu 3 kluczowe pytanie poco co się dzieje, dlaczego prezydent zdawał się na taką debatę czy na pewno z troski o ustrój państwa i dlaczego nie wniesie do wyborów z tego typu hasłem skoro uważa, że obecna konstytucja jest niesprawna nie nie jakoś nam niewystarczająca mówił, że już od dawna widzi w niej wady no to nie podkreślał to go w czasie kampanii wyborczej teraz nagle podkreślała itd przede wszystkim pytanie brzmi czy to jest poważny plan co znaczy skoro sąd trudności polityczne czy liczba w ME głosów w sejmie on no to no to dla bytu, jakbym na czym opiera prezydent swoje przekonanie, że uda mu się przeprowadzić taki projekt z drugiej strony mnie ktoś się cieszę, bo dyskutujemy o konstytucji, więc może to dobrze jak pani myśli zwracam się teraz do naszego drugie goście dr Barbara Grabowska Moroz faktycznie w trakcie kampanii wyborczych obu Dirty parlamentarnej prezydenckiej temat zmiany konstytucji się nie pojawią tą nazwą Misiek zaczął się tym kryzys Konstytucyjny, a to stało dość szybko, bo po rozpoczęciu kadencji Sejmu okazało się, że konstytucja w tym przeszkadzać zwykłym większości parlamentarnej jeśli chodzi o 3 o kolejne etapy GN postępowania tego, czego tego kryzysu, czyli najpierw trzeba opublikować wyroki Trybunału to właśnie wszystkie, które się tam pojawiają potem trzeba je respektować wykonywać z Tychów tych problemów pojawiają się coraz więcej wydają się, że to konstytucja stała się jakimś rodzajem Anny na przeszkody, bo taka jest w zasadzie rola konstytucji, żeby ograniczyć władzę IMC doskonały test dla konstytucji i się ono coś utrudnia władzy, ale utrudniała rem cóż to działanie nielegalne bezprawne to chyba świetnie znać, że ktoś to dobrze wymyślił taktykę od pewnego czasu jest nieustannie łamane nie ma sankcji w związku z tym sytuacja, w której nie zaprzysiągł się legalnie wybranych sędziów co wynika z konstytucji i wyroków opublikowanych oraz tego bym tych nieopublikowanych GM Trybunału Konstytucyjnego pokazuje, że nie ma woli, żeby przestrzegać konstytucji ma się teraz najtrudniejsze do stosowania, bo jest wbrew własnej wizji politycznej sytuacja, w której w zmieni się tą konstytucji mówi się, że będzie to dalej akty normatywne w jakikolwiek formować zmienione też nie daje gwarancji, że będzie przestrzegane w związku z tym sytuacja, w której zaczynamy debatę o zmianie konstytucji w sytuacji, w której ona jest nie respektowano wydają się, że PiS kiepskim pomysłem, tym bardziej że ta nowa konstytucja uchwalona w taki atmosferze politycznym i może nie posiada w Kownie legitymizacji taki społeczny tańczy w sporze są na tyle wewnętrznie skłócona, że tworzenie teraz pod próba szokowania i szukaniem momentu konstytucja, a tak znanego dziś pojawi to jest ten stan dystans w wyjątek w rzeczywistości, kiedy możemy dokonać pewnego rodzaju rewolucji ustrojowej i wprowadziła się z zastrzeżeniem czasoprzestrzeń mógłby równać mogą się wydarzyć się zmiana konstytucji wydają się, że ten moment nastąpi nie przy takim tak gorącej debacie politycznej za chwilę wrócimy do dyskusji nie będziemy może już tak bardzo skupiać na tym dzisiejszym spotkaniu jego formule, bo jak bardzo krytycznie oceniam również to, że prezydent łamiący konstytucję organizuje spotkania w sprawie przyszłej konstytucji, kiedy jest po prostu w tym niewiarygodny bo dlaczego miałby szanować to następna skoro zniesiono już tej, którą mamy tym samym chyba nie szanuje nas, ale porozmawiamy o tym co jeszcze dzisiaj padło, bo padło bardzo wiele ocen dotychczasowych dysk praktyk związane z konstytucją ze mną cały czas pani dr Barbara Grabowska-Moroz prof. Piotr Żemło telefonicznie po informacjach wracamy w post factum w audycji post factum Agata Kowalska przy mikrofonie i druga część dyskusji na temat dzisiejszego spotkania dotyczącego konstytucji prezydent Andrzej Duda chciałby nowej konstytucji w Rennes i w związku z tym zaczęto organizować spotkania dziś odbyło się pierwsze w Gdańsku przysłuchiwał się temu w nasze porty Roch Kowalski i bardzo wiele jest jego relacji mogą państwo wysłać informację Radia TOK FM będzie się tutaj w dyskusji na pewno wszystkiego nie mówimy w natomiast jeszcze przypomnę są z nami goście prof . Piotr Uziębło konstytucjonalista z uniwersytetu gdańskiego i uczestnik dzisiejszego spotkania telefonicznie, a pani dr Barbara Grabowska-Moroz z Helsińskiej fundacji praw człowieka jest tutaj w studiu w Warszawie w el przed informacjami mówiliśmy o formule spotkania i zapomniał wspomnieć jeszcze bardzo ważne rzeczy spotkanie miało taką nazwę konstytucja dla obywateli nie dla elit i tutaj nasza słuchaczka na Facebooku zwraca uwagę pani Ewa, że przecież sam pan prezydent Duda jest elitą i Real i w związku z tym trudno nie nie jest w stanie Więcek nożem w stan zaś nie powiedzą, że udział w tej dyskusji o pozornym pani Ewa pyta, gdzie w obecnej konstytucji jest coś przeciwko obywatelom skoro trzeba nam instytucji w nowej no cóż pani Ewo, do rozmowy pani odpowie jako osoba ktoś pilnie wsłuchiwał w tę dzisiejszą dyskusję, że powszechna była teza, że mnie ta obecna konstytucja nie była przyjmowana przez obywateli tylko właśnie przez jakiś tajemniczy elity i w związku z tym LO suweren naród zasługuje na to, żeby nową konstytucję stworzyć samemu w el i chciałybyśmy wspólnie posłuchali fragmentu wypowiedzi prezydenta Andrzeja Dudy, który właśnie o tej obecnie obowiązującej konstytucji powiedział coś bardzo zaskakującego, bo konstytucja, która jest proszę państwa rzeczywiście można jasno powiedzieć była konstytucja z konstytucją mniejszości spośród uprawnionych do głosowania głosowało za nią tak naprawdę 2 2 proc proc frekwencja wyniosła 4 2 % VAT w taką imprezę Andrzej Duda i to była Lech to miałbym poprzeć tezę, że winne jest to konstrukcja poparta przez niewielu z nas, a w związku z tym nie ma mandatu odpowiedniego mandatu być może dlatego prezydent nie szanuje, bo po prostu nie uważa za nią stoi Wola narodu, gdyż panie profesorze co pan na to co pana te wyliczenia i na tę tezę, że trzeba w związku z tym nowej konstytucji stworzonej w nowy sposób on ciężko się do tego odniesie PiS, który moim zdaniem niesłuszna, bo tutaj takie były warunki wymagane wcześniej, bo to są warunki, które nie pojawił się znikąd tylko takie były warunki przyjęcia konstytucyjnej zdajemy sobie doskonale znanych z tego, że przecież ludzie na referenda nie hoduje kury gremialnie wystarczy spojrzeć na inne referenda nie mieliśmy od Biennale w ochronie w większości przypadków nagłych obarczone ryzykiem niskiej frekwencji na odejście tak było rok temu 20 1 5 roku, kiedy frekwencja nawet 8 % nie osiągnęła, więc to nie jest powód do deprecjonowania konstytucji była większość, jaka była, bo odbywały się wg reguł demokratycznych udało się uzyskać większość w zgromadzeniu Narodowym uprawniającą do uchwalenia konstytucji żoną została przyjęta oczywiście konstytucja nie jest idealna, bo nie da się budować od idealnej, która musi być kompromis Jonathana tak jak dzisiaj powiem to całkiem niezła konstytucja z drobnymi wadami, o których można dyskutować natomiast nie jest instytucją, która jest jakąś instytucją, która unieszkodliwia niedemokratyczne zajmowany nie jest zwolennikiem, bo my naprawdę dzisiaj nie słyszałam ani razu głosu w tej sali kogoś, kto powiedział nie należy zmieniać konstytucji, a to znaczy wymieniać na nową najwyżej TOZ pana odpowiedział, ale można było zmienić nie pewne elementy to pan w końcu uważa, że dobrze było, gdyby powstał nowy projekt taki z jak to mówi prezydent z mandatem społecznym, a raczej powiem tak ja nie jestem zwolennikiem przyjmowania nowej konstytucji to wprost odbijają się amatorzy wierzą mogą nią nastawia głównie RM osobą, która uważa, że nie powinniśmy dyskutować o ewentualnych zmianach podyskutować zawsze można to dyskusja powoduje, że jak ich rozwój w doktrynie w obrębie prawa Konstytucyjnego to się pojawia, tym bardziej że na studia ma 20 latek jak też wspominałem dzisiaj i metody deliberacji innej niż w emeryturach i popularniejsze 20 lat temu one były tymi zupełnie egzotycznym, więc dyskutować można natomiast powinno się robić w takich i innych osób mogą wydają się w dyskusjach, a w dodatku jest pewna natomiast gdy zgłoszenie może być dyskusją Hyperion dyskusjach cezurą, która zakłada, że budujemy nową lepszą konstytucję oczywiście każdy, kto budować lepszą konstytucję teraz musimy też mieć świadomość, że konstytucja mimo wszystko musi być wyrazem szerokiego kompromisu społecznego i innych kompromis z UE musi się także rodaczką Ural komponentem sił politycznych ich nie będzie woli politycznej ani 1 formacji tylko całego spektrum informacji do zmiany konstytucji notowaną od grania bardziej w Indiach tam wszystko powie, że pan prezydent Duda tak wyliczoną od frekwencji, że ponoć tylko 2 2 % uprawnionych do głosowania poparło w referendum obecną konstytucję to przypomniało mi się, że o bardzo nie lubię to stan tych statystyk, bo uważam, że demokracja na tym się nie opiera, że tylko 19 % uprawnionych poparł prawo i sprawiedliwość wybory, a więc skoro pan prezent mówi o konstytucji to konstytucja mniejszości to może już rzadziej wypowiedzią, że to rząd mniejszości skoro tylko 19 proc uprawnionych go popiera mnie ani oswobodzenie z konstytucją mniejszości ani rząd nie jest rządy mniejszości po prostu ci, którzy chcieli przyszli zagłosowali, a w nasze zasady prawne pozwoliłyby ich Wola w przykuła się w kolejnym później decyzja polityczna dekoder nie Barbara Grabowska-Moroz studiu w jest pani zwolenniczką zmiany zmiany konstytucji czy status quo wydaje się, że praktyka stosowania konstytucji nie wykazała, że na Eko cała Eko akcji z min średnie efektywne nieskuteczna albo zbędne, więc w tym sensie teza o potrzebie wymiany całej konstytucji jest on jest błędne, tym bardziej że prawdopodobnie znaczna większość tych zapisów na tym poziomie ogólności jak Jonasson są one dość podejrzane żona i tak zostałby zachowany w tym nowym projekcie alarmuje pan już informację o kryzysie konstytucyjnym być może nowy projekt rozwiązałby te problemy związane z nie szanowanie Trybunału Konstytucyjnego nie przestrzeganie przez prezydenta odpowiednich procedur przy sędziach przyprawia łaski i tu możemy co z mężem po pierwsze, pomyśleć o samym Trybunale Konstytucyjnym jako elemencie tego całego spektrum różnych instytucji, które funkcjonują na podstawie konstytucji konstytucja ustawy zasadniczej, a z drugiej strony tak zupełnie realistycznie patrząc trudno sobie wyobrazić pana prezydenta, który przygotuje teraz projekt, który wzmacnia pozycję Trybunału względami prezydenta i przekazuje mu zaprzysiężenie sędziów znaczy wydają się, że nie w tym kierunku będą zmierzały jeśli już wracać, bo dyskusja nad nad tą konstytucją, ale czy jest możliwe taki projekt konstytucji, który zabezpieczy nas przed łamaniem konstytucji można sobie wyobrazić uzupełnień tej konstytucji, którą mamy teraz jakiś mocno sankcje albo taki ktoś faktycznie byłyby zastosowane niezależnie od władzy wykonawczej władzy ustawodawczej taką, która będzie wynikała z woli narodu jako wybrzmią Glenn rozumiem jak właśnie z władzy sądowniczej leków znowu narracja, którą słyszymy od paru tygodni w istocie taka, że trzeba skończyć sędzia kreacją, więc znowu realizm podpowiada, że prawdopodobnie w tym kierunku szły, by obecnie tworzone ewentualne zmiany w tej konstytucji, a trasa prowodyrem konstytucji mniejszości większości imprezowania przeliczenia tych gmin z frekwencji to wydają się, że to co wzmacnia konstytucję to jest tak to, o czym mówił mój przedmówca szli rozmowa o tej konstytucji jej analiza, ale nie tylko przez prawników są w nim w bardzo polubili poczytnych Mind Journal ach, prawniczych, ale chociażby przez samych obywateli wydają się, że ostatnie 2 lata pokazały, że obywatele całkiem dużo się wiedzie do konstytucji ani na ulicy albo w debatach publicznych w mediach, czyli żenią posługują się nie tylko krzyczą konstytucja konstytucja posługują się do konstytucji o faktycznie, gdy się coraz większa grupa ludzi zauważyła, że tam jest całkiem dużo narzędzi dla dla człowieka czymś od i coś takiego skarga konstytucyjna najeżona jest teraz efektywna jest pytanie na odrębną dyskusję, ale w ta konstrukcja daje kilka roszczeń dla obywateli jednocześnie pokazuje, że w pewne sfery działania człowieka władza nie może wejść ważą dobre uzasadnienie dobry interes publiczny i wdał się, że ta reguła nie może ulec zmianie w przyszłości chcę mówić o konstrukcji dla obywateli profesorze pan jest ogromnym zwolennikiem demokracji bezpośredniej wszelkiego rodzaju form partycypacji w życiu publicznym dał temu pan wyraz i na antenie Radia TOK FM i dzisiejszej debacie jeszcze zasnąłem jak pan ocenia to, że ten pomysł, że oto teraz naród każdy zainteresowany weźmie udział w tych konsultacjach wypowie się i w związku z tym będziemy mogli mnie przygotować referendum, prowadząc następnie do nowej RN ustawę czy pan uważa, że to jest poważne potraktowanie instytucji demokracji bezpośredniej czy w ogóle, gdy deliberacji czy też to jest igranie z tym i LO huk, jakby w morze nie oszukiwania leśnej dawanie złudzenia obywatelom, że mają na coś wpły w jak pan ocenia to co się teraz dzieje no tutaj nie ma żadnej willi jak mają wyglądać konsultacje, bo do dziś nie wiemy w jaki sposób mają być one prowadzone inne, jakiej formule jak nie ukrywam, że tak jak pani rektor ja jestem zwolennikiem partycypacji, bo partycypacja uniformu szkołą demokracji, a szkoła demokracji powoduje, że tak źle odbierane jako ośrodki uruchamiają zapłacimy, ale przynajmniej się na przyszłość nauczymy jak pokazują zresztą badania wcale nie jest tak, że suweren używamy tego słowa nikt nie przepadam ani w tym kontekście o w demokracji partycypacyjnej doskonale działa przede wszystkim na szczeblu lokalnym, ale chodzi o to, że jest bardziej racjonalny niż sami politycy zasiadający w parlamencie tu też w różnych innych organach przed ich natomiast jeśli nie miały być pisanie konstytucji przez obywateli oto mamy doskonały do rad zaczerpniętych z Islandii, gdzie pojechać do tych, które niestety nie został ostatecznie uchwalony i politycznych, ale był właśnie wpisany w takiej formule bardzo porowatych i nawet z wykorzystaniem portali społecznościowych przede wszystkim Facebooka, gdzie toczyła się debata można było wysyłać różne poprawki oczywiście sobie zdaje sprawę z tego, że Islandia jest jednak strajk zdecydowanie mniej, bo są popiersia po drugie, znacznie bardziej zaawansowany technologicznie można było pójść do sąsiada były czytając obcej w internecie nie zgadzam się z domu umówmy się na kawę no po Polsce AAA, czyli Horoszko z nas energię na wyższym poziomie, bo tam praktycznie prawie wszyscy mieszkańcy Islandii czynnie internetu korzystają, więc tylko właśnie taki przykład teoretyczny, ale jeśli chcemy to mamy różne nurty, których możemy korzystać natomiast tylko nikt odgórnie narzuconego im nie kończy się rzeczywiście realną partycypację przy tworzeniu ewentualnej określał go na autach niewiele nową konstytucję ewentualne jego projektu zmian w nowe pomoże nie powstanie nowa konstytucja tylko zostanie jeszcze bardziej podważono ta, która teraz obowiązuje będzie łatwiej ją łamać po prostu w związku z tym, że bardzo wiele argumentów na rzecz nowej konstytucji opiera się na krytyce obecnej z takim też niedomówienia mi in brakiem miejsca na kontry, bo to stało mieliśmy dzisiaj w Nemo możliwość zaobserwować w Gdańsku zaraz po informacjach wracamy z trzecią częścią naszej dyskusji i znów będzie przykład szalenie interesujący przykład z ust samego pana prezydenta po informacjach wracamy post factum audycja post factum Agata Kowalska przy mikrofonie zwolniona z dna, a poprzez aplikację mikrofon TOK FM pan Wojtek z nowego Jorku i powiedział, słuchając naszych dyskusji o konstytucji o zmianie konstytucji z amerykańskiej perspektywy zmienianie konstytucji już po 2 0 latach wydaje się złym pomysłem konstytucję można poprawiać, ale nie pisać odnowa w no i wpisać można go pytanie czy są do tego podstawy w i pan Marian też przesunąć swoją opinię, że wcale nie potrzebujemy nowej konstytucji i ta inicjatywa prezydenta to robienie sobie kampanii wyborczej w co państwo na to czy zgadzają się państwo z panem Marianem proszę pisać post factum małpa to klub KSM ja obiecuję, że ten temat długo jeszcze nie zniknie z Ernst and co daje z projektem programu post factum, więc państwa głosy są dla mnie bezcenne post factum małpa to próbka SM można oczywiście wziąć udział w dyskusji na Facebooku ze mną cały czas dr Barbara Grabowska-Moroz z Helsińskiej fundacji praw człowieka i prof. Piotr Uziębło prosto z uniwersytetu gdańskiego z Gdańska uczestnik dzisiejszego spotkania z i chciał, żebyśmy wspólnie mieli państwo posłuchali fragmentu wystąpienia prezydenta jak przypomną słuchaczom dzisiejsza dzisiejsze spotkanie miał taką formułę, w której goście nie dochodziło do żadnej dyskusji każdy mówił tylko w swoje, chociaż pan profesor jako ostatni zagrał górą ogłosi próbował stawiać kontry na nich nie było miejsca na salonach mówiono dyskusjami na pytania, więc i 1 z części wystąpienia prezydenta w dotyczącą jeszcze wciąż obecnej konstytucji bardzo bym chciał państwu zaprezentować posłuchajmy tak jak mamy zapisaną społeczną gospodarkę rynkową, o czym przypominał się pan przewodniczący polskiej konstytucja czy tak naprawdę tej społecznej gospodarki rynkowej nie mamy jeszcze w Polsce mają dopiero budujemy i trwa to, że państwa przez ostatni 2 0 lat inie udało się zrealizować, dlaczego dlatego, że moim zdaniem zapisy w tej kwestii konstytucji są niedostateczne może niedostatecznie wyraziste, a przede wszystkim niedostatecznie zabezpieczone w tak mówił prezydent Andrzej Duda panie profesorze co pan na to, by tutaj co zauważyłem jeszcze w tej debacie to jest ta była taka rywal przed szkołą wpadałem do konstytucji, bo pojawiały się na kogo tu dużo jest wiele odwołań był on tak tak tak stop to od razu przytoczy słuchaczom, którzy nie ocenia nie mieli możliwości szczęścia takiego jak działa oglądania całości prof. Dariusz Dudek po policzył, że w naszej konstytucji 1 50 × następuje odesłanie do regulacji ustawowej co on co oznacza konieczność doprecyzowania pewnych przepisów i to wedle prof. Dudka jest wada zgadza się z nim prof. Jakub Stelina, który mówił, że w efekcie konstytucja jest ogólnikowa blankietowa i to ustawodawca, a nie konstytucja decydują o wielu kwestiach bio rozwiązaniach Comarch i kopali całkowicie się ogromną niewiadomą, bo uważam, że nasze atuty ich już ktoś mógłby mieć zawód i właśnie nadmierną szczegółowość niektórych fragmentach drogę przebito od pola i rodziny jako podstawę ustroju rolnego ma ten przepis, który niekoniecznie muszą być konstytucji natomiast zdajemy sobie sprawę z tego, że koszt nie może regulować wszystkiego od nich uchwała, która ma regulować kwestie szczegółowe to ona ma wyznaczać kierunek regulacji tutaj o tytuł ten kierunek wyznacza natura albo osób bardziej precyzyjny w konkretnych regionów, które zawierają owe odwołania do ustawy kiwi zawierają odmianę, jakie ustawodawca albo kopie Cwila Hadyna chociażby gotowe wyrażona w art. 2 konstytucję, a Grahama Greene, która wyznacza właśnie ów pryzmat funkcjonowania w całego państwa no tak hamował ten przepis, który bazuje na społeczną gospodarkę rynkową my mamy nie tylko ich wyłącznie tutaj orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego dotyczący rozumienia tego obszaru, ale także możemy też apel do roku niemieckiego, tym bardziej że my właśnie te przepisy chcieliśmy z niemieckiego fachem, ale panie profesorze to zdumiewające, że dzisiaj Trybunał Konstytucyjny winnym mieście z tej starej obsady poprzedniej, ale ten legalny był przywoływany wyłącznie jako negatywny dowód na to jak ta konstytucja źle działa natomiast ani razu nie padło, że orzecznictwo Trybunału stanowi można powiedzieć coś w konstytucji komentarz do niej, które umożliwią nam ułatwia nam jej rozumienie m. in. orzecznictwo to ustalać co to znaczy demokratyczne państwo prawne co to są zasady sprawiedliwości społecznej czy to co to jest społeczna gospodarka rynkowa w ogóle na to nie wskazywał pan prezydent być może Trybunał Konstytucyjny w jego oczach jest już taką instytucją, na którą się powoływać nie należy, więc i w efekcie jeśli tego komentatora tech trans sąd Konstytucyjny zignoruje my to konstytucja musi być napisana jak powieść, bo wszystko musi być doprecyzowany do ostatniej kropki no tak do tego się nie da tak zrobić mam tutaj ani rada UE n p. spółka, która do Ameryki i doświadczeń od amerykańskich kin ona była zmieniana 2 7 ×, ale były znacznie częściej zmieniała się interpretacja konstytucji dokonana przez Sąd Najwyższy w stanach Zjednoczonych i biorąc pod uwagę to, że ta wykładnia konstytucji w stanach Zjednoczonych jest dynamiczna to tak naprawdę dzisiejsze rozumienie konstytucji Stanów zjednoczonych w porównaniu z tym rozumieniem, jakie dawali ojcowie założyciele Stanów zjednoczonych jest zupełnie inna, bo zmieniła się rzeczywistość u albo będziemy szukać otuchy bardzo szczegółową, która uprzednio się rzeczywistość nie wytrzyma próby czasu albo przyjmiemy konstytucję, która pewnej mierze jest to ogólna musimy tego typu ramy ująć chcemy funkcjonować w państwie członkowskim jest zrozumiała dla obywateli cnotę prezydent wyraźnie podkreśla ta konstytucja nie wytrzyma próby czasu nie zagwarantowała nam dostatecznie dobrze społecznej gospodarki rynkowej, ale pani dr Barbara Grabowska-Moroz z nami studia co pani na te argumenty wydaje mi się, że brzmienie artykułu jest tego, do którego kontr w prezencie odnosi tez tak jak cała reszta konstytucji, zwłaszcza te prawa socjalne to jest praca domowa zadana dla ustawodawcy, że dla kolejnej ekipy każde kolejne ekipy IAM rządzącej to w jaki sposób tego typu zadania państwo będą realizowane zależy od ustawodawcy, ale padało dzisiaj wielokrotnie w zasadzie 1 ustawodawca podwyższa wiek emerytalny, a drugi obniża to jest oburzające tak nie może być, bo jest tylko 1 właściwa odpowiedź na pytanie, jaki powinien być wiek emerytalny idzie taka dowolność oraz 1 ekipa podwyższa druga obniża listy można być nie demokratyczna czy niezgodna z wizją konstytucji, jaką chciałby pan przez taki nasz zapisz wiek emerytalny na poziomie 5 0 tak piątego roku życia w konstytucji będzie dostatecznie precyzyjnie jeśli chodzi o poziom zabezpieczenia społecznego, aby tego momentu, kiedy człowiek przestaje pracować, że to jest zbyt szczegółów, ale pani Lidia prezent naprawdę to powiedział podział być może trzeba to bardzo precyzyjnie wpisy do konstytucji takiego prezentu później okaże się i jak mówi też na poważnie, że warunki ekonomiczne państwa tego nie wytrzymają tego typu zapisów może też są wpisać 500 plus tylko zacierać prezes zaproponował go za razem za parę lat 5 pozbędzie się nieadekwatne świadczeniem socjalnym Zenona inflację zmiany społecznej tak dalej jest szereg czynników, które powodują, że tak szczegółowe opisywanie obecnych norm faktycznych istniejących w państwie nie wytrzyma próby czasu poza tym jeśli mówimy o tych 3 szerokich częstych odesłania do ustawy przecież większość parlamentarna obecnie rządząca korzystała z tego tytułu znacie cała dyskusja o Trybunale Konstytucyjnym o tym co może Trybunał Konstytucyjny czy musi stosować bezpośrednio konstytucję 3 ustawy co wynika z zostali 10 07 . roku artykuł konstytucji, który mówi, że organizację Trybunału określa ustawa przecież na tym opierała się cała narracja cała w prace legislacyjne właśnie, żeby zmienić Trybunał w taki sposób, bo on podlegał ustawą ani konstytucji instant Heart argument możemy w 1 2 stronę obracać tak długo istnieje arbiter, który to rozsądzi tak długo jesteśmy w trakcie dyskusji na temat konstytucji, ponieważ od pewnego czasu tego arbitra badania konstrukcji nie mamy tyle słońca, które się znajdujemy jest winny jest do pozazdroszczenia sytuacja, w której dyskutujemy o konstrukcji i niemal interpretujemy w sposób aktywny powoduje, że tworzy się kultura prawna kultura konstytucyjne i kultura polityczna to jest wszystko ze sobą powiązane sytuacja, w której to, aby poziom zaufania do amerykańskiej konstytucji zmiany kilka razy w zasadzie nic wynika właśnie z tego żona jest tak trudną do innych do zmian, a jednocześnie faktycznie wszystko to co powie Sąd Najwyższy Stanów zjednoczonych i sprzętem bardzo szerokiej dyskusji nie tylko prawniczej, a właśnie społecznym to wpływa na życie każdego no ale jeśli po moc Amerykanie zaczęli mówić o Sądzie Najwyższym, że to kasta, która tylko dla siebie nas na swój pożytek interpretuje konstytucję to by za chwilę już nie było Sądu Najwyższego, a zaraz po tym, oraz test na każdą wolną zastosować prezydent z Trumpem ewidentnie Polek czy sytuacja, w której PiS i mówimy o jakimś w roku, jakiego sądu jakiegoś sędziego faktycznie nie uzyskał poparcia społecznego jest być może to 2 0 lat praca nad tym aktem pokazuje, że faktycznie to wzmocniło tę konstytucję w IT rosną problem, dlatego że jeszcze 1 rzecz, którą można dzisiaj powiedział w Rogoźnie była podnoszona przez kolejnych panelistów testy wymienienie różnych kwestii, które mogłyby się pojawić w owym przewidywanym przez prezydenta referendum w ale styl tej dyskusji komentarzy bardzo wielu osób wynika, że do referendum przede wszystkim byłoby niezgodne z prawem nie powinno prowadzić do uchwalenia konstytucji w, a po drugie jest to po prostu w działanie polityczne Anię Ewę można powiedzieć, że konstytucyjne czy 3 spełniające rolę prezydenta jako strażnika konstytucji, ale może choćby dla ciekawości posłuchajmy jak prezydent wymienia kilka czy kilkanaście problemów, które jego zdaniem mogłyby się pojawić w referendum od razu państwu podkreśla, że ma być w sumie w referendum 10 pytań do obywateli, a to kilka kwestii krew mnie prezydent czy powinniśmy mieć zapisane 3 szczeble samorządu terytorialnego w konstytucji Rzeczypospolitej polskiej i takich pytań jest bardzo wiele wspomniane tutaj dzisiaj wiek emerytalny w jaki sposób te kwestie tak ważne powinny być konstytucji zabezpieczone czy poprzez zapisanie wprost czy poprzez wprowadzenie rozwiązań, że określone sprawy muszą być kwalifikowaną większością przegłosowane, jaki ma być przewidziany konstytucją poziom gwarancji zabezpieczenia społecznego choćby dla niepełnosprawnych czy rodzin wychowujących niepełnosprawne dzieci czy powinniśmy w konstytucji zabezpieczyć świadczenia w dla rodzin związane z programem 500 plus czy podobne jak wreszcie powinien wyglądać podział władz czy chcemy wybierać prezydenta w wyborach powszechnych ilu powinno być posłów ilu powinno być senatorów czy edukacja powinna być bezpłatna gwarantowana przez państwo czy szkolnictwo wyższe powinno być bezpłatne jak powinno wyglądać finansowanie podstawowej opieki zdrowotnej służby zdrowia to są te elementy, o których powinniśmy dyskutować i cieszę się, że ta dyskusja się rozpoczyna w PSM mniejszy cieszy powiem szczerze, ale oddam głos moim gościom panie profesorze wspominam, że pan zwolennikiem różnego rodzaju w udziału obywateli w debacie publicznej m. in. poprzez referenda co pan na te pomysły, bo my tak podsumować pan prezydent może 2 3 strony konstytucji, aby objąć tymi tematami pozostaje jeszcze sporo przepisów o skutki, o których też obywatele mogliby się wypowiedzieć innymi słowy, kto miałby decydować, które kwestie wpisać do referendum, na których nie na premiera wydaje się idealnym z punktu widzenia formalnego ich Himmler podkreślał remont tego posła po ich bardzo dużo wątpliwości, ale nie ma możliwości okrężną przekonany, że tegorocznemu takich może być nie powinna jeśli przyjmiemy, że będzie na to, aby decyduje prezydent, bo to on występuje do Senatu z wnioskiem o wyrażenie wotum zarządzenia referendum NT sprawa jest prosta natomiast z punktu widzenia filozofii uczestnictwo w debacie publicznej pan panie zwolennikiem referendów no to jak w tym kontekście umiarkowanym zwolennikiem referendum bardziej anonimy tory parkingi partyjnej i w tym także Marka Belki darowizny szczególnie przy tak złożonej materii materia, gdzie mordowanie wybranka nowej roli rynkowego oddolnie wariantowego też do AK możliwość istnieje, bo powoduje z 1 strony ma też wspominałem dzisiaj, że ten, kto ma dostęp do mediów ma pieniądze Anielka znacznie więcej wywalczyć w kierunku ją tak, by w sposób odpowiadający pytania o drugie, bo też przykłady z referendum amerykańskich pomogły im więcej pytań referendum tym mniejsze zainteresowanie kolejnymi pytaniami umieszczonymi na karcie generalnie mniejsze zainteresowanie całą halą proces może nie tylko dobór pytań, ale ich kolejność chyba ich liczba ma już było, a on, a przede wszystkim zastanawiam się jak ja bym zachowają się i będą czuli się obywatele, których najbardziej interesujące kwestie nie pojawią się w referendum i czy nie skończy się na tym, że bardzo duża część społeczeństwa będzie po prostu niezadowolona i nie będzie popierała zmiany konstytucji, a przede wszystkim, gdzie ten głos się pojawi tych, którzy chcą inaczej albo w ogóle nie są zmiany, gdzie jest miejsce dla tych wszystkich osób tego jeszcze nie wiemy, ale nasłuchuje my czekamy aż Kancelaria prezydenta doprecyzuje jak mają wyglądać konsultacje, które dzisiaj się rozpoczęły dziękuję moim gościem prof . Piotr Uziębło konstytucjonalista z uniwersytetu gdańskiego i pani dr Barbara Grabowska-Moroz z Helsińskiej fundacji praw człowieka dziękuję za spotkanie czas na informacje, a po nim zajmiemy się budową miasta budową budynków na terenach zielonych w Warszawie post factum Zwiń «

Pierwsza prezydencka dyskusja o konstytucji za nami. Nie było dyskusji - rozmawiają dr Barbara Grabowska-Moroz, prof. Piotr Uziębło i Agata Kowalska

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: POST FACTUM - AGATA KOWALSKA

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 17:00

Najnowsze Podcasty

Zboże z Ukrainy. Miało jechać przez Polske jedynie tranzytem, a jest? Zupełnie inaczej. Większość u nas zostaje

"Kultura jest uprawianiem czegoś wspólnie". Jak budować dobrą kulturę organizacyjną?

''Sztuka polska. Sztuka XX i początku XXI wieku''

Prof. Musiała: Prawo pracy we Francji widziane jest od strony zbiorowej

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL