Literacka podróż po Palestynie. Rozmowa z Marią Antosik-Pielą

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzisiaj wchodzi zbieg okoliczności, bo okazuje się, że pozostajemy także w Polsce nie tylko o byt, a może przydam się polskimi oraz strefa w sensie tego, że przynosimy zmieniamy trochę okres historyczny mecz w studio Marian Tosik Piela literaturoznawca badaczka literatury żydowskiej współpracowniczka wydział polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego dzień dobry witam serdecznie im nowy patrz pani powraca po latach już pani całe lata nie było z programie w nosie kiedyś za Rozwiń » rolę dziękuję za zaproszenie start w bardzo nim i pani się wybrała taką podróż po literaturze, ale po ryby podróż po podróży, bo w zapalnych jest, żeby nasi słuchacze dzisiaj sobie myślą, gdzie się wybrać w momentach n p. kiedy zimno w Polsce my no to pojawi się Izrael jako 1 z 1 destynacji w betonie jest ciepło NATO niewinnych żona parady do Tel Awiwu albo z różnych powodów jest, więc nic, ale dzisiaj jawi się raczej jako miejsce, gdzie jest świetna pogoda, gdzie jest świetna zabawa, ale także nie dla osób wierzących jako o nasze miejsce historyczne miejsce Anny, gdzie żył Jezus żyje, a jeszcze inni jeżdżą do meczetów i t d. tak dalej, ale mówimy też świetnej kuchni mówimy też o kulturze o muzeach w Operze my także Izrael jest jest miejscem, które nowości jest 1 z państw, które się, by pojawiają nieraz całej tej opowieści o wyjazdach my, ale lata trzydzieste dwudziestego wieku, czyli ten okres, kiedy my Polska, a odzyska niepodległości i PIT i tworzy się to państwo było po latach zaborów są na specyficznym okresem także Menezes wynoś, dlaczego w stopce wymieniono stropy żadna inna przede wszystkim dzieci i Palestyna lat trzydziestych to jest rzeczywiście w fenomenu to miasto, o czym dzisiaj chcę mówić to o literaturze polskiej, która była czymś w rodzaju refleksji podróży reportażami po Palestynie w tamtych czasach i autorami tejże publikacji byli albo polscy literaci i dobrze nam znani albo literaci żydowscy nieco mniej nam znani, ale dobrze państwem ich tak trudne w każdym razie, kiedy zaczęłam pisać tekst poświęcony tym reportażu w znałam 2 3 może 4 książki, która w, które poruszały ten temat Otóż okazuje, że nie zgłębią na zasoby biblioteki narodowej ujawniły około 50 pozycji z lat trzydziestych jeśli część to były takie klasyczne bedeker, ale mam inne przewodniki pisane na ogół przez polskich księży dla pielgrzymów, którzy chcieli odwiedzić przede wszystkim na inne Stare Miasto w Jerozolimie noir i alei podróżować szlakiem życia Chrystusa próbę część z nich to były Beda kary dla emigrantów żydowskich, a często po prostu reportaże jakieś wasze wrażenia z podróży i co ciekawe i mnóstwo książek napisali ludzie, którzy z literaturą nie byli w ogóle żaden sposób związani, czyli oczko urzędnicy państwowi, którzy z jakiegoś powodu postanowiliśmy podzielić z Polakami swoimi refleksjami po wśród literatury mamy także różne zabarwienia Podziel się polityczne tak oczywiście przede wszystkim myślę sobie kto, kto był podróżnikiem w tych latach, gdy w latach trzydziestych, kto podróżował do Palestyny, bo musimy sobie zdać sprawę z tego, że to niebyła wyprawa tania Ksawery Pruszyński w 19 3 3 roku, a zaciągną weksel swojego znajomego, ponieważ był absolutnie bez grosza i liczył na to, że te 5 tygodni spędzonych w Palestynie domu wybitne dzieło, które będzie mógł dobrze sprzedać i która dzięki, któremu będzie mógł spłacić zaciągnięty dług, a wobec, czego to naprawdę nie były tanie wyprawy z drugiej strony takie rejsy po Palestynie, ale należały do dobrego tonu wśród szczególnie w warszawskiej śmietanki towarzyskiej rzeczywiście wypadało wybrać się rejsem, a on do do Palestyny coś wypadało, bo ziemia święta 3, bo akurat oba modna kino modny temat wycieczki tak jak dzisiaj nie wiem Toskania czy Egipt z 1 strony tak przede wszystkim o to by sąd były 2 podstawowe cele, czyli cel i historyczne religijne tak powiem, czyli właśnie zwiedzania przy wszelkiej wszelkich świętych miejsc czy to ważne dla rzymskich katolików czy 3 dla Żydów i tutaj na pewno i bazylika grobu Pańskiego prawda to o to by taka podstawowa podstawowy program punkt w programie, a Żydzi chcieli odwiedzi ścianę płaczu, a także dotarłam do relacji z muzułmanów to w zasadzie do polskich Tatarów, którzy dla odmiany o pragnęli odwiedzić kopuły na skalę i on drugim co rano to rzeczywiście to była taka młoda atrakcyjna wycieczka egzotyczna wycieczka, ale zarazem, a połączono z takim walorem edukacyjnym to znaczy sprawdzeniem jak polscy polsko żydowscy emigranci z Polski radzą sobie w Palestynie, dlatego że, a on w Polskiej prasie już w Polskiej przestrzeni publicznej w tamtych latach budowano wątpliwości czy Żydzi są w stanie zbudować niepodległe państwo czy są w stanie w ogóle zarządzać taką przestrzenią i tak jak nawet Pruszyński pisał, że w Polsce o Palestynie żydowskiej mówi się zwykle na dowcipną po prostu wszyscy wszyscy podawali wątpliwy rzut, że taki projekt jest możliwy do zrealizowania i rzeczywiście nawet Rusiński, który przyjechał do Palestyny sądzą, że on to propaganda syjonistyczną pojawiające się w Polskiej polsko żydowskiej prasie i jest moim przekonaniem po prostu Otóż okazuje, że nie był rzeczywiście pełen podziwu dla do pracy emigrantów mogą jednak musimy pamiętać, że dzisiejszy Izrael został zbudowany w dużej mierze dzięki pracy a emigrantów żydowskich z Polski do oświaty tekst się pojawią także, że wystarczy się zna język Polski zaś prawie z każdym dogadać na miejscu tak jak autorzy reportaży byli zachwyceni tym że, że mogą się porozumieć się z po polsku w Palestynie dla nich to z 1 strony było takie są nie wiem, kto ma zaś nobilitujące w jakim sensie, że uważa, że polscy emigranci mówimy tu cały czas oczywiście o Żydach, a mogli i pamiętali znali chcieli porozumiewać się w języku polskim to w każdy dietetyk podróżników to jest dosyć ciekawe, dlatego że absolutnie osobną grupę stanowili i inne podróżnicy, że taką z biletem w 1 stronę to mówimy o młodych syjonistów, którzy nie zamierzali wracać do Polski, ale już oprócz nich oczywiście byli pielgrzymi rozmaitych wyznań i dla nich cele religijne były najważniejsza, ale no i oczyszcza mówiono o turystach, którzy w, którym tak naprawdę zależało na nano wypoczynku na zwiedzaniu zabytków, ale też właśnie no obserwowani są obcy i drugie od zaobserwowania jak funkcjonuje, a on jak funkcjonują emigranci żydowscy w Palestynie jak sobie radzą w naszym teście mówi pani w Palestynie warto podkreślić, że to nie jest jeszcze na państwo żydowskie to państwo pojawi się znacznie później na scenie międzynarodowej, a jest to tzw. Palestyna mandatowa to czynni poza rządem Brytyjczyków tak i tutaj oczywiście można bardzo długo i opowiadać o emigracji Żydów do Palestyny część z nich miała tzw. certyfikaty to także wielka Brytania ściśle reglamentowana tt to pozwolenia na dno osad osiedlenie się w Palestynie, ale spora część dzisiejszych Izraelczyków ich przodkowie dostali się do Palestyny nielegalnie to mam jeszcze mam jeszcze literaturę narodowo-demokratycznej obchodzi dziś Platforma autorów endeckich jest ich całkiem sporo rzeczywiście jest ich wielu innych niektórzy zasadniczo i jeżeli mówimy o autorach endeckich to dur w dużej mierze są to dziennikarze związani z ówczesnymi tytułami prasowymi tak ale, którzy płynęli do Palestyny w 1 celu napisać zjadliwą reportaż, w którym obnażą też tt za przeproszeniem Nędza projektu syjonistycznego w międzyczasie okazywało się, że faktycznie nie myli się z drugiej strony są wyjątkowo nie byli wyjątkowo niekonsekwentni do tego Jean z 1 strony uważali, że ciągle zbyt mało zbyt wielu Żydów mieszka w Polsce jednocześnie za wszelką cenę próbowali w indeks Fed prowadzi do Palestyny, ale tylko i wyłącznie wtedy, kiedy okaże się, że nadal będą 1 z mniejszości narodowych nie dopuszczali w ogóle myślisz, że Żydzi mogliby kiedykolwiek stworzyć niepodległe państwo, czyli z 1 strony zabierzcie wszystkich Żydów z Polski z lewej strony no ale ani nie tamowały, bo stara się zasili oczywiście niektórzy księża, którzy pisali właśnie rodzaj BGK rów po po Palestynie wyraźnie zaznaczali, że być może świeccy syjoniści będą zagrożeniem dla zabytków kultury chrześcijańskiej i że być może jak bolszewicy w Rosji zburzą m. in. bazylika grobu Świętego jak się okazało im nie mieli takiego zamiaru i i tego nie zrobi, bo księża katoliccy niż lubią martwić na zapas wyższa stawka cecha wrócimy do naszej rozmowy po informacjach Radia TOK FM dzisiaj nie o wrażenia z podróży po Palestynie były to wrażenia ukazały się w literaturze polskojęzycznej lat trzydziestych dwudziestego wieku my, a to jest 1 z rozdziałów 1 100 tekstów, które ukażą się z w zbiorze w książce turystyka i polityka ideologię współczesnych opowieści o przestrzeniach pod dyrekcją Aliny mgr. Danuty Sosnowskiej i jagody Wierzejski informacje Radia TOK FM już za kilka minut o godzinie 11 20 po informacjach wracamy do programu off czarek z państwa, ponieważ jest pani Maria Antosik Piela badaczka literatury żydowskiej co pracowniczka wydziału polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego dzisiaj o CIT w prasie polskojęzycznej literaturze polskiej z 3 lat trzydziestych dwudziestego wieku, który w, których to pojawiały się wrażenia z podróży, by po Palestynie ten tekst ukaże się oraz innymi w zbiorze turystyka i polityka ideologię współczesnych opowieści o przestrzeniach w Cannes wiadomo, kto z długim detal znaczy to naukowe, ale zapewnia państwo, że zawartość jest niezwykle interesująca n p. właśnie wrażenia z podróży po Palestynie co ciekawe, kiedy dzisiaj się przemieszczamy w kierunku Izraela ci, którzy przemieszczają to zwykle siadają do samolotu jest za chwileczkę już są na lotnisku Ben Guriona, ale onegdaj onegdaj było inaczej i ci, którzy chcieli zgodzić się bliski wschód podróżowali drogą morską i rzeczywiście w pewnym momencie zostało otwarte o remont połączenia kolejowe pomiędzy Warszawą Constans są Rumuni to miał też wpły w na wpływ na to miała też, że postępująca emigracja Żydów do Palestyny i rzeczywiście takie po prostu były wymogi rynku natomiast w Konstancy w Konstancy do do Palestyny można było dostać się statkiem dopiero w 19 3 3 roku o Polski armator postanowił uruchomić linię morską na połączenie właśnie z Konstancy do do Hajfy i tutaj rzeczywiście paru i ich chyba jedynym paradoksalnie polskim statkiem była SS Polonia, która kursowała co 2 tygodnie w do 19 3 8 roku z tego co w Chile jedno 4 0, bo rejsów brodę nos ich z między 1 20 1 40 rejsów i rzeczywiście mam wrażenie, że Polonia i c, ale nie specjalizuje się specjalnie, że toporem w literaturze marynistycznej, więc trudno mi powiedzieć, ale oprócz Batorego legendarnego to to jedynie Polonia doczekała się tylu wzmianek w literaturze, a zresztą jeśli oba tory mowa to tu o chciałabym też przypomnieć, że ziemia powstała o nim książka pani Bożena Aksamit, ale Batory gwiazdy skandale i Miłosz Matrasa na transatlantyku rzeczywiście polecam, bo to bardzo ciekawa lektura, ale też, niemniej ciekawie było na Polonii na Polonii był bardzo interesująco i nawet większy i poprze przyznaje, że w trakcie lektury tekstu zaczął się zastanawiać czy niektóre z nich nie były przypadkiem pisane na zamówienie armatora taki rodzaj umów transakcji wiązanej nie wiem lokowania produktu n p . ty Julian Podolski, a przedwojenny dziennikarz związany z prasą grecką opublikowało właśnie zbiór reportaży, ale p t. w pościg za słońcem Lewantu, a na Polonii do ziemi świętej, w której, a oprócz rzeczywiście tego opisu podróży jako takiej zamieszczam m. in. serię zdjęć z Polonii, którym miały nie tylko charakter ilustracyjny, ale były też po prostu materiałem promocyjnym i je i miały zachęcać czekał stawka taka ustawka no tak jak najbardziej i myślę, że owo leży z pewnością armator mógł sfinansować podróż podlaskiego do Palestyny zresztą wielu spośród dziennikarzy w itu niema znaczenia czy oni byli związani z prasą grecką czyste prasą liberalną czy polską żydowską, a młot i chyba musieli korzystać z usług armatora w ten sposób jak wielka podróż była bardzo drogo bardzo luksusowa przed nami mówimy o tych biletach pierwszej klasy prawdach takimi oni podróżowali w inny myślę, że nie każdego było po prostu na to stać coś się dmt te podróże na Polonii czy też pasażerowie na na pokładzie tu, bo zagra u siebie jest przekrój społeczeństwa polskiego, a rzeczywiście ono na samym dole podróżowali po on żydowscy syjoniści emigranci to były najtańsze bilety i rzeczywiście jednak na takie mogli sobie pozwolić następnie im wyżej tym czym tym drożej prawda klasyczny i na samej Górze pisarze literaci i urzędnicy biskupiej i t d . tak dalej, ale generalnie wnętrz i ci, których było na to stać lub ci, którym za sponsorowane taką podróż a i myślę sobie, że rzezie rzeczywiście Polonia dla wielu było ładnie nie tylko zwykłym środkiem transportu to trzeba pamiętać, że coś takiego statku kursującego do na bliski wschód Polska nie miała, więc kiedy Polonia się pojawiło to dla wielu dziennikarzy szczególnie tych co bardziej patriotycznych to rzeczywiście sygnał że, że Polska staje się niepodległym państwem i i że może pozwolić sobie na na na tego typu środki transportu co ciekawe to był Polonia to był kiedyś kurs się z ronda została rozbudowana na początku dwudziestego wieku w blasku najpier w służyła na rosyjską amerykańskie linie pomiędzy Lipową, a Nowym Jorkiem no, a potem trafiła pod polską banderę i taki rzeczywiście Nate najbardziej została zapamiętana właśnie z z tego, że woziła Żydów emigrantów do Palestyny myślę, że naprawdę wiele wielu wielu dzisiejszych Izraelczyków jak mówi ich przodkowie z pewnością dotarli idą do swojej ziemi obiecanej właśnie w ten sposób na torze przy psiej przeżyła pani ponad 5 0 różnych książek juniorów sok to dziurę to są książki, ale też musimy pamiętać, że część z nich część tych reportaży była drukowana w odcinkach w prasie m. in. Adolf Nowaczyński postanowił tak właśnie sobie to opublikować swoje listy z Palestyny Roman Brandstaettera też publikował listy z Palestyny zasadniczo każdy, kto w Polsce nie w tamtym czasie był on uzna za stosowne napisać coś nam na ten temat, bo jak powtarzano to była szalenie modna podróż i inni i każdy bardzo chciał się w nią wybrać to w jak zestaw Palestyna rozłożona, że ma zupełnie inna przez pryzmat różnych autorów i inna też się w zależności od odbiorców, gdy tekstów czy ty Czytelników, że to jest pojawia się w odcinkach, ale my jakieś obrazy tej Polsce przede wszystkim, jeżeli mówimy o autorach żydowskich to są rzeczywiście obrazy, które niemalże idylliczne trochę go oni jechali po to, żeby zobaczyć jak ich rodacy radzą sobie z z rozmaitymi z rzeczami przecież to Take my mówimy o budowie dróg budowie portów o zakładaniu sadów uprawie ogród jakiś jakimś rodzaju ogrodnictwo i i to rzeczywiście była tytaniczna praca co do tego nie ma absolutnie żadnych wątpliwości częstych podróżników odwiedzała swoich bliskich i na ogół to co ich interesowało to przede wszystkim nowe osiedla żydowskie kibuce, ale też Tel Awiw, który przecież i to wyraźnie wskazują nawet w Polsce reportaży jeszcze był miastem 100 %o wo żydowskim aktorze, który przez emigrantów zostało zbudowane od podsta w i faktycznie robiło ogromne wrażenie co prawda Janusz Korczak powiedział, że niczym się nie różni od Żoliborza 3 czy Gdyni no bo rzeczywiście to był ten sam ten sam czas bardzo podobna modernistyczna architektura, ale jednak myślę, że robi dużo większe wrażenie Sii i sam fakt, że powstał od zera napawał żydowskich turystów absolutną dumą zaś niektórzy uważają, że to wiosna za duży, a tak to Maria Kuncewicz owa uznała, że leży zbyt pospiesznie budowane i ich za dużo za obszerny no cóż może nie nie przepadała za modernizm w architekturze, ale one mają wymienić, ale prawdą jest też to, że jej opinię odbił się szerokim echem w w prasie polsko-żydowskiej zresztą Kuncewicz owa swoje swoją książkę miasto Heroda, a inne wcześniej we fragmentach publiką ogłaszała w wiadomościach literackich i to właśnie padła ta fraza o o Tel Awiwie i jej syjoniści mieszkający w Polsce uznali to za postój obrazy i Santos i były to dla nich słowa budzące absolutny niesmak, że nie potrafiła docenić piękno hotelowi, czyli 1 z obrazu to jest obraz takiego noże z snu, który się zjeść utarg, czyli ci, którzy jeździli mówili no słyszeliśmy, ale nie, ale to nie wierzyliśmy, że to wszystko jest prawdą jesteśmy tu na miejscu jej i taki jest jest to początek jakiegoś nowego rozdziału, bo oto wysiłkiem wspólnym od podstaw właśnie na kupionym terenie zbudowaliśmy piękne nowoczesne miasto to rozwija się rozwijać będzie czy z 1 strony zachwyt i duma, ale z drugiej strony rozumiem też taka zachęta do tego, że wszystkie ręce na pokład, że to tytuł jest to miejsce inny, w którym trzeba być tylko, dlatego że jest modnie, ale tylko dla aut także, dlatego że tu jesteśmy u siebie, a tam da antysemicka antysemickie potwór podnosi swój łeb trochę tak tak absolutnie poza tym na dziennikarza reportażyście związani z polską, a endecją zauważali mnie, że 3 oczywiście dziś absolutnie niepoprawną politycznie mianowicie, że Żydzi palestyńscy absolutnie różnią się od Żydów polskich co by nie miał znaczenia, że Żyd palestyński jeszcze rok wcześniej mógł być mieszkańcem Warszawy n p. tak, gdy jednak w Palestynie przechodził daleko idącą przemianę nie bliżej niesprecyzowaną, niemniej jednak dla dla tych podróżników był to wyraźny sygnał, że to jest miejsce na ziemi, w którym Żydzi powinni, w którym powinni być, a on klimat Polski absolutnie nie służy idei tego typu tezy, a później publikowali, w który w swoich tekstach również prasowych, więc taka informacja docierała prawda do polskiego odbiorcy, który żywił nadzieję, że jednak Żydzi Polskę opuszczą, więc po nim być może pocieszał go fakt że, że przed nami w Palestynie będą się czuli dobrze natomiast jeśli chodzi o prasę socjalistyczną to rzeczywiście była propaganda absolutna i innym co do tego nie ma wątpliwości to ma być zachęta szczególnie dla młodych Żydów, żeby rzeczywiście porzucili rodziny i budowali państwo żydowskie w słonia pani o bazylice grobu grobu Pańskiego na dzisiaj jest, bo dużo lepszym stanie to groźba ostatnio przyszła rekonstrukcja, chociaż turyści z różnych państ w szczególnie z Polski do wsi, by nie zapominają o tym, żeby ozdobić ściany bazyliki napisami z miejscowościami, z których pochodzą one także także w takich miejscach tu byłem czytamy nazwa miejscowości data pojawienia się nieco drożyzna przestanie mam namyśli nie turystyki 3 inne zaplecze trochę tak w okresie, którym mówimy, czyli lata trzydzieste dwudziestego wieku my zaś to bazylika grobu Pańskiego przy jej stan czy dostęp ne nie była aż tak dobre wynikało to zdaje się z tego, że różnych denominacji chrześcijańskich nie potrafił się dogadać nie wiem jak to teraz jest już nawet zgłębiając tematu, ale myślę, że te tarcia pomiędzy różnymi odłamami chrześcijaństwa nadal są natomiast faktycznie to opisy starego miasta w Jerozolimie i tutaj mówi przede wszystkim o autorach polskich są wyjątkowo przygnębiające Otóż nie ma żadnego znaczenia czy, jaką o tę opcję polityczną prezentowali się podróżnicy i rzeczywiście chyba najbardziej bolesny moment była dla nich wizyta w bazylice grobu Pańskiego grobu Świętego mam wrażenie, że interesował, jakby na 1 z najlepiej byłoby dla nich, gdyby absolutną władzę i pieczy nad nad bazyliką przyjęli franciszkanie już najlepiej polscy franciszkanie no ale to tak nie działa w i rzeczywiście tylko Ferdynand Ossendowski z tego co pamiętam bardzo trzeźwo zauważył że, że te tarcia pomiędzy kopcami Grekami Rosjanami na prysznic inny nic innego niż niż taka TUI skłonność do aneksu wania świętości i wbre w wbrew temu, czego po chcą inni współposiadaczy piąta w ich w ogóle dostali miasto w Jerozolimie jest jak jak mówią robiło na na polskich podróżnikach przygnębiające wrażenie jak właśnie Kuncewicz owa wspominała również, że roznosił się nad nim fetor ciężki, a natomiast stroną Oczkowicz uznała, że to jest takie ma ucieleśnienie fanatyzmu religijnego po prostu wstyd tak specyficzne miejsce na jej konto pamiętam też 3 fragmenty tych Ferdynand Ossendowski oburzony mówi już, że jakaś ciecz z latryny się wylewać cuchnie śmierdzi, a to przecież obok drogę krzyżową, więc mieć takie poczucie niesprawiedliwości że, że jest dla nich niezwykle ważnym miejscom są po prostu nie traktowano z należytym szacunkiem wrócił do naszej rozmowy po informacjach Radia TOK FM informacja za 3 minuty 11 4 0 Maria Antosik Piela nie współpracowniczka wydział polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego z państwem gościem wracamy po informacjach z Marian Tosik Piela literaturoznawczyni i badaczka literatury rzecz o żydowskiej współpracowniczka wydział polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego jest studio doznaję wrażenia z podróży w Palestynie, ale nie pani my tylko my różnych autorów, którzy podróżowali w latach trzydziestych dwudziestego wieku nie później w polskojęzycznej literaturze te wrażenia się pojawiały cały tekst Marian Cieślik pieli pojawi się w zbiorze turystyka i polityka ideologię współczesnych opowieści o przestrzeniach, a może już się pojawił nie wiem trzeba zatem czy poddać się oni na ulicach Danuty Sosnowskiej jagody Wierzejski zainteresowało mnie taki wątek polemiki semickie antysemickiej na łamach ówczesnej prasy, ale też dotyczących dotyczącej relacji do żydowską arabską polskich polsko arabskich żydowską arabskich pod narodową arabskich znaleźli się to była polemika pomiędzy Adolf Nowaczyński mitomana wewnątrz weteran panowie całkiem nieźle się znali swego czasu nawet lubili potem jakoś im przeszła Ochota na na nas na koleżeństwo może, dlatego że żona Waczyński został syndykiem, a Grant to teren jest pianistą w każdym razie rzeczywiście z USA w późnych latach trzydziestych to był bodajże 30 ósmy Nowaczyński na łamach 1 z warszawskich pismo ogłosił cykl felietonów na temat własnych refleksji podróż do Palestyny i rzeczywiście to jeszcze mogę dodać, że Nowaczyński jako jedyne znane mi, ale autor poleciał do do Palestyny samolotem do tego, że wtedy funkcjonowało połączenie lotnicze w w każdym razie Brandstaettera wyśmiewał jego romans jego opinie dotyczące dane dotyczące życia w Palestynie i je go naiwną i uwielbienia Nowaczyńskiego w stosunku do Arabów wobec czego w 1 ze swoich zjadliwych felietonów zaproponował mu żeby, żeby zabrał, żeby rzeczywiście wysiedlono wysiedlono wszystkich Żydów z Polski w zamian za to wzięli wzięto wszystkich Arabów z Palestyny Nowaczyński stwierdził, że oczywiście proszę bardzo pod warunkiem, że Arabowie od czasu do czasu zechcą my się dać prześladować narodowcom w jak wiadomo nic z tego nie wynik w smole co się odwlecze w ich w dlatego dzisiaj narodowcy zaczytani chaos w literaturze lat trzydziestych dwudziestego wieku podzieli dowodzą też nie udało teraz będziemy prześladować oboczne mi pisać mówić na 3 to 1 z przykładów jak rozumiem literatury narodowej dotyczące Palestyny tym tak właśnie branża też bardziej z przymrużeniem oka zjadliwe felietony w 1 2 stronę na jak była przedstawiona, bo to zarówno Palestyna, jaki żyć wspomina pani Doroto takiej neutralności to do hoteli mitycznej trochę może nawet sprzeczne wewnętrznie jest z 1 strony zabierzcie wszystkich Żydów wyniesiono do Palestyny medal tam będzie lepiej w ogóle nie chcemy tutaj, ale z drugiej strony decyzji, jaki będzie za dużo tam na to będą zagrożeniem, bo nie będą mniejszością, bo oni się boją, że będą młodzi nie religii nie będą zagrożeniem dla kultury zabytków i t d . tak Beata myślę, że też część jest z autorów wyraźnie stawała po stronie Arabów, a uznającej za rzeczywistych właścicieli Palestynę i że to oni mają większe prawo do decydowania o tym co będzie się działo na na tej ziemi pomijali oczywiście jest fakt, że żal tej ziemi które z BIK zostały były własnością Żydów były po prostu od Arabów kupowane nikt nikomu ziemi nie nie zabierał natomiast wyraźnie ale gdy ten tekst cała otoczka antysemicka, którą niestety się pojawiła, ale wyraźnie nosi w sobie wskazywała, że rzecz, że to Arabowie są o to kto nami Żydzi powinni się dostosować, ale z drugiej strony powinni tam migrować, więc znowu wtłoczono ich taki schemat mniejszości narodowej, która nie powinna mieć zbyt wiele do powiedzenia i myślę, że poniekąd ten to co zobaczyli przy czym przede wszystkim też kibuce farmę, a o niezwykle prężny rozwój infrastruktury nie są ich przytłoczył zresztą nawet Prószyński i w pewnym momencie co szumu pisali, że żel taka stereotypowa wrzask piwo Żydów nalewek była w Warszawie nie do zniesienia w Polsce nie mogli się okazuje zupełnie naturalną jest nawet on, a pokusił się o tego typu porównania, na który jest umówmy się z poprawnością polityczną nie mają nic wspólnego przyjazne, że skoro nie można udowodnić tezy, że to nawet tam nie dają sobie rady, bo wszystko wskazuje na to, że to jest lepiej niż n p. w Polsce albo równie dobrze jak w Gdyni czy na Żoliborzu o to trzeba stworzyć tam tajemniczą przemianę, która się dokonuje ale kiedy tam się ludzie pojawią nie wiadomo na czym polega no ale ale służy Żydom wobec czego może warto iść tą drogą Broda oczywiście byli też turyści żydowscy, którzy z ideą syjonistyczną w ogóle nie mieli nic wspólnego i szli przez publicystów endeckich są traktowani z mam wrażenie z największą pogardą do tego, że nie część z nich była aż tyle to byli Żydzi zasymilowani gmin, którzy niegdyś absolutnie ochoty emigrować do do Palestyny i wg wg niektórych autorów na pokładzie Polonii to właśnie oni zachowywali się najbardziej niepokojąco, dlatego że starali się przypodobać wg oczywiście dziennikarze i tych podróżników przypodobać się po Polakom, a k i ostentacyjnie ignorowała ignorowali podróżujących Żydów, a też, że musimy pamiętać, że rzeczywiście to był cały przekrój społeczeństwa i jak biedni chłopi bardzo dużo Ślązaków, którzy pielgrzymowali do Palestyny w celach tylko ich łączne religijnych były to na ogół pielgrzymki dziękczynna o to żal za to, że Polska odzyska niepodległość o to, że Śląsk został częścią Polski i nikt oprócz tego jak mówią, że inteligencja i t d . natomiast wśród Żydów to jak mówią byli oni grali młodzi emigranci, ale też religijni Żydzi, którzy o, których niespecjalnie interesował się to co dzieje się z dzisiaj w ówczesnej Palestynie nie interesowały ich kibuc i t d. niż to będą żyli wyłącznie do do starego miasta w Jerozolimie i to był ich cel w swoja pani już o księżach biskupach podróżujący wczoraj także zostawieni literaturę, czyli tak jak taka w Polsce na wzrok nie przez pryzmat osób wierzących, które dało się na pielgrzymkę albo dotknąć tych miejsc kamieni, po który chodził Jezus do naszych naj naj większych dla chrześcijaństwa czy rzymskich katolików miejsc to mam wrażenie, że tego typu zapisów jest najwięcej jest rzeczywiście polscy księża bardzo chętnie przedstawiali swoje refleksje na ogół miały to być obiekt w założeniu rzecz jasna obiektywna przewodniki z praktycznymi informacjami n p . po jakie są połączenia pomiędzy miastami albo gdzie można zjeść w miarę tani i przyzwoity posiłek albo gdzie ewentualnie można nocować stanowili już restauracji szczupak na pewno Bolesła w i ich rzeczywiście to to miało to publikacja miała mieć wymiar taki bedeker po prostu, ale nic nie do końca ten obiektywizmu dało udawało im się zachować rzeczywiście od czasu do czasu kusiło ich, żeby wyrazić swoją opinię na temat Żydów albo są dosyć, zaznaczając jednak kobiet arabskich nikt tu o, o których wyrażali się mną bardzo nieładnie muszę powiedzieć im i tym było to nam znaleźć się na zwolnionych obrotach nie uwierzę w deptak w górę, gdy muszę powiedzieć, że stosunek zarówno w polskich turystów i to nie ma znaczenia czy księży 3 3 3 kobiet Pisarek dziennikarek po prostu turystek żon bogatych przedsiębiorców IEO gminnych i Żydów był już był taki sam to znaczy dosyć negatywny 3 Arabów jak w stosunku do Arabów negatywna idea 3 podszyty takim poczuciem wyższości AM, jeżeli czytamy o o o chorobach, że przez wieki prezentowali niczym niezmąconą tępoty i głupota no to jednak jest to wyraźny sygnał, że oto Europejczyk z wspaniały do kraju niespecjalnie poważa Arabów, a zarazem co jest paradoksem przyznaje im prawo do bycia panami na tej ziemi trojga NZOZ lektura tych tekstów przynosili serek szereg sprzeczności, ale może dlatego jest taka ciekawa założyła pani dziś takie powiedziałbym genderowe czy kluczowe różnice dostrzega pani o 6 męskich autora, ale też pojawią się kobiety pojawią się kobiety przede wszystkim na to są od wtedy bardzo popularne polskie pisarki Maria Kuncewicz owa 3 3 Hanna morską liczy, ale jesteś bliżej nieznaną dzisiejszemu odbiorcy Alicja Byszewska, która napisała krótką broszurkę dedykowaną prymasowi handlowi p t. śladami Chrystusa notami lub Alicja Byszewska rzeczywiście prezentowała absolutną pogardą wobec wszystkich krypt wobec wszystkich, kto tych, którzy nie są rzymskimi katolikami, a natomiast rzeczywiście autorem był zdecydowanie mniej to przede wszystkim weszli mężczyźni, w czym męski palestyński świat w trochę da ME szczerze, że oczywiście te książki jest, gdy nie są równe to znaczy są publikacje świetnej cóż szczerze polecam tu Ksawerego Pruszyńskiego no bo to rzeczywiście reportaż szalenie interesujące są też po prostu delikatnie rzecz ujmując gros omański periodyki i niektórym mam wrażenie miały zaspokoić ego autorów jak wydać chcieli wydać książkę i sądzili że, że jest to inni, że takich co już temat tak chodliwy temat to był, jeżeli rzeczywiście po w powstało kilkadziesiąt tekstów na ten temat świadczy nie tylko o tym, że też to podróże były rzeczywiście bardzo popularne, ale też żyje znalazł się odbiorcom na tego typu literatura ucieszy oczy nie mówiąc już w Polsce powstawały w tego typu teksty w języku jidysz jest ich co najmniej kilkanaście też mówimy o latach trzydziestych jeśli tak się zresztą tak się nie nie analizowałam, ale może lądować ani tak i to rzeczywiście Motosportu podobne do tego co czują co powstawało w języku polskim Harlequin natomiast musiało to być również interesujące dla dla tych odbiorców, którzy posługiwali się językiem jidysz, a co w tej literaturze i niszowej mówią polscy nie to zależy, kto pisał prawdę, jeżeli pisali to autorzy, którzy byli zwolennikami idei syjonistycznej toczy się pisali dobrze, a jeżeli nie no to ich w Gniewinie mieli dużo wątpliwości wobec w stosunku do tego czy rzeczywiście Żydzi mają prawo wymagać od innych Żydów tak może być emigrowali do Palestyny, że po prostu nie można zmusić kogoś, kto czuje się dobrze w Polsce dom do ingerowania w szczęście, że tych tek część tych tekstów wyraźnie podkreślała Harry i innych komunistyczny charakter kibuców n p . no i to m. in. dla liberałów 3 i aktywistów katolickich było absolutnie nie do jedno zaakceptowanych tutaj jakiś taki lęk przed bolszewizmem się się ujawniono, ale to w sumie było niewiele lat 3 0 to jednak bolszewizm pamięć o bolszewikach jednak było dosyć żywa w narodzie nota w to fascynujące, kiedy się w tę literaturę przez 7 przegląda po to, niemal 10 0 latach też po tych doświadczeniach wojennych jak to wszystko z tej perspektywy interesująco wygląda tak, ale też interesujące jest to, że rząd natrafiono na wspomnienia Arturo Sandoval Ron win zasadniczo tonie były wspomnienia no i czy wspomnienia z podróży do Izraela z 19 5 5 roku i to ono już tam Izrael jest opisywany jest zupełnie innej perspektywy to przez niepodległe państwo ale, ale też żona Sandauer, a że nie może zwiedzić starego miasta w Jerozolimie, bo w tamtym czasie było kontrolowane przez Jordańczyków i ci odmawiali Żydom dostępu m. in . do ściany płaczu, więc tak, więc dla sądu rewizyta w Izraelu i niemożność odwiedzenia ściany płaczu u nóg była wyjątkowo dojmującym doświadczeniem pod tym względem turyści z lat trzydziestych mieli dużo więcej szczęścia w bardzo bardzo pani dziękuje Maria Antosik Piela badaczka literatury żydowskiej współpracowniczka wydziału polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego głowa państwa mają gościem informacji Radia TOK FM już za kilka minut o godzinie dwunastej po informacjach Mikołaj Lizut i jego program dzisiejszy program przygotował Paweł Ziętara, a zrealizował Krzysztof Woźniak Zwiń «

Literacka podróż po Palestynie. Rozmowa z Marią Antosik-Pielą

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 01:00

Najnowsze Podcasty

Aż 88 procent z nas w ostatnim roku choć raz zaangażowało się w pomoc na rzecz innych - badanie Lekarzy bez Granic

"W tym reportażu nic mnie nie zaskoczyło, oprócz bohaterskiego tenora pana burmistrza" – słuchaczx po wysłuchaniu 1. odc. serialu "Mała Władza"

Odc. 1: Aneksja, czyli jak utrzymać się u władzy przez 17 lat

Volkswagen ID.7 oraz luksusowy pickup BMW

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL