REKLAMA

78. rocznica wybuchu II wojny światowej. O skutkach społecznych rozmawiają prof. Arkadiusz Stempin i Tomasz Stawiszyński

Popołudnie Radia TOK FM
Data emisji:
2017-09-01 13:00
Audycja:
Popołudnie Radia TOK FM
Prowadzący:
Tomasz Stawiszyński
W studio:
prof. Arkadiusz Stempin
Czas trwania:
26:08 min.
Udostępnij:

Zacieśnia się przyjaźń węgiersko-rosyjska? Anna Łabuszewska w rozmowie z Tomaszem Stawiszyńskim Co nas czeka w nowym roku szkolnym? Justyna Suchecka w rozmowie z Tomaszem Stawiszyńskim

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
trzynasta 6 popołudniu Radia TOK FM Tomasz Stawiszyński dzień dobry państwu witamy się razem z ulgą Majewską, która wydaje ten program i Kamilem Wróblewskim, który go realizuje, a będziemy tutaj do czternastej 4 0 jak zwykle w tym paśmie na antenie Radia TOK FM w studiu już za mną prof. Arkadiusz Stempin wyższa szkoła Europejska zmienia, a księdza Józefa Tischnera Uniwersytet we Freiburgu dzień dobry serdecznie historyk politolog 1 września dzisiaj 7 8 lat temu piękne Rozwiń » polskie lato dobiegało końca zaczynała się złota Polska jesień, ale to nie był piękny dzień to był koniec pewnej epoki jak pierwsza wojna światowa wymazała tą Belle epoque starła z powierzchni ziemi no tak ten 1 września ze swoimi konsekwencjami starą łódką dwudziestoletnią rozwijającą się Polska międzywojenną raz na zawsze wtedy zaczął się chyba nie będzie to przesadą jeśli powiem największy kataklizm w historii Europy w historii Polski z całą pewnością coś co poprzewracało do góry nogami nie tylko ład polityczny nie tylko ład z geopolityczne w Europie na świecie, ale także w bardzo głęboki sposób przeorientować różne sposoby, jakie myśleliśmy do tej pory o człowieku o ludzkiej kulturze o dobru złu o Bogu tak w dużym stopniu Chang, ponieważ wojna zakończyła się triumfem armii czerwonej triumfem Stalina, a to oznaczało taką znakomitą ekspansję dla ideologii komunizmu, którzy wtedy nie tylko komunistą wydawał się na ideologią atrakcyjną z ideologią eliminującą tę olbrzymie pokłady niesprawiedliwości, których UE ujawniły nie dotychczasowe konflikty także pierwsza wojna światowa UR druga wojna światowa, ale który miał w swoim ENA czy też miało jakieś takie tereny Endo granicznym w ich właściwości i niedostrzegalny wtedy rabuś segmentów społeczeństwa na świecie pokłady mojej totalitaryzmu i ich tkwią w UE i 1 ideologii totalitarnej komunizmu socjalizmu nad totalitarną widział ideologią dla nazizmu, niemniej niemieckiego tak jak ty mówisz starą gdzieś tam w tych przestrzeniach między 1, a drugim tutaj taty totalitaryzmem cały ten dotychczasowy świat, który podobnie jak po pierwszej wojnie światowej odradzał się w opozycji to tego co zastał wcześniej czy się one, czyli TRF Pm pojawiło się podobnie jak po pierwszej wojnie światowej głosy środowiska ruchy te potężne zdjęcia społeczeństwa wymierzone przeciwko wojnie bezpośrednio przeciwko wojnie te projekty w 2 totalitarne projekt powołania niejako nowego człowieka stworzenia jakiś nowej nowego rozdziału w historii cywilizacji powołania do istnienia kultury opartej o wartości, które przeciwstawiają się wartością do tej pory obowiązującym przyniosły ze sobą te 2 projekty komunizm nazizm przyniosły ze sobą obozy koncentracyjne gułagi masową zagładę coś przerażającego ludzkiej naturze się ujawniło w dwudziestym wieku wszyscy są co do tego zgodni pewnego rodzaju analogia wcześniejsze rzecz jasna można w historii odnaleźć ludzkość zawsze stosowała przemoc i Wyżyna mała się w sposób ekscentryczny na różnych etapach swojej historii, ale tutaj pewna metodyczne związana też oczywiście z postępem technologicznym przyniosła jakieś doświadczenie czegoś się głęboką przerażającego w i to doświadczeniem w myśl onkologiczne to do doświadczeni niszczenia ono nałożyło się na tych, którzy mieli szansę przeżyć tę drugą wojną światową na nałożyło się na na przemyślenia doświadczenia tej generacji o pokoleniu wcześniejszej, która wyszła z odmętów pierwszej wojnie światowej przeorane to jest to jest właśnie być może nie niedostrzegalne doświadczenie wojny przeżyło dwukrotnie w ciągu 2 0 lat to samo pokolenie, które w 19 1 8 roku doświadczyło Romę doświadczyło no dysonansu poznawczego, bo to nieprzypadkowo, żeby tak mnie mój abstrakcyjnie my mamy w Warszawie MR pomnik nieznanego żołnierza, a wtedy właśnie po pierwszej wojnie światowej te pomnik nieznanego żołnierza powstawały jak grzyby po deszczu w Europie uczcili tych, którzy nigdy nie nikt nie wrócili pięknie łączy je z wojny mogli wrócić bez nosa mogli wrócić bez ręki mogli wrócić mnie bez nogi, ale mało tego ta nowoczesna metoda niszczenia ludzi zlikwidowała ich nie tylko fizycznie, ale pamięć, ale pamięć o nich i te pomniki RMF FM bank Polski pomnik Narodowy pomnik nieznanego żołnierza na na placu teatralnym dawno dziś placu Piłsudskiego jest symbolem bezsilności tegoż społeczeństwa, które wyszło spieszy i wojnie światowej ani go w Polsce, ale w Belgii już powstawały pomnik we Francji wszędzie powstało, gdy pomnik nieznanego żołnierza i one są jak w takim zastygł w Kamieniu symbolem bezsilności całej cywilizacji wobec ogromu wymiaru od wojny podtruli się w stanie zapanować doświadczenie przy pierwszej wojny światowej, o którym powiedziała, iż było w czymś wstrząsający nie tylko dla polityków nie tylko dla uczestników tej wojny, ale właściwie cały świat z europejskim przyglądał się temu co w pierwszej wojnie światowej się stało z przerażeniem cele to przerażenie jakością zwierciadło i w sztuce i z humanistyką c z Zygmuntem Freudem pod wpływem tego co z Działoszyna pierwszy podczas pierwszej wojny światowej także pod szkłem tego co widział później w swoim psychoanalizy psem w gabinecie powołał do istnienia w UE pojęcie amatorstwa, czyli popędu śmierci jako czegoś równoważnego popędu owi życia to pędowi do prokreacji i na Ignuta i witalności afro i naprowadza nas jeszcze na alei i jeszcze 1 wątek upadku obrazu dotychczasowego silnego mężczyzny, który właśnie z tymi silnymi mięśniami uzbrojony po zęby idzie na front i walczy dla ojczyzny nieprawda w włączyli zdemoralizowani biedni schorowani i mnie i jeszcze w dodatku po obarczeni psychicznymi obciążeniami ludzie, którzy potrzeby, choć trzeba palić w pomocy terapeutycznej to była IS no i te ofiary, które wróciły z tych nieszczęsnych brudnych zasłużonych okopów wojennych frontowych nie witanie się przez nikogo dezawuowanie przez resztę społeczeństwa, która wojnę spędziła w 4 ścianach do jego domu to publicyści przyszli pacjenci trojga i potrzebujące terapii Floyd, a zmarł w 19 3 9 roku, więc nie zobaczył tego co wydarzyło się podczas drugiej wojnie światowej, choć jako pesymista wrodzony pewnie nie byłby tym zaskoczony szczególnie, ale jak to właściwie się stało, że po tym, całym przerażającym doświadczeniu i też po jakiś lekcji, którą z tego doświadczenia wyciągnięto po tych wszystkich deklaracjach, że wojny takiej nigdy już być nie powinno po też w różnych działaniach politycznych, które miały na celu przeciwdziałanie podobnej sytuacji wybuchła druga wojna światowa w oczy przyczyny są znane i w zakresie diagnozy politologiczne jej konflikt interesów, a przede wszystkim te rządzący szczególnie w przypadku drugiej wojny światowej no mi pewien niedoszły malarz nie dostał się na studia i być może ktoś go nie przyjęto zmieniło bieg historii i tańszy w ruch rozumianą pojmowaną wojnę jako przedłużenie polityki, czyli tę kategorię wprowadzoną przez każdy widz sam wojna jest polityką prowadzoną na innymi środkami i te pomimo znaków ostrzegawczych pomimo tych momentów pomimo to on w głosów Romney opozycji pierwszy pacyfistów, ale tych środowisk przestrzegających przed wojną te masy i społeczeństwa uległy fascynacji przemoc i prof. Arkadiusz Stempin jest państwa gościem i owym gościem pozostanie jeszcze co najmniej nie nie co najmniej dokładnie do trzynastej 4 0 teraz informacje apotem do rozmowy wracamy w studiu cały czas prof. Arkadiusz Stempin raz jeszcze dzień dobry raz jeszcze dzień dobry witam rozmawiamy z okazji 70 i ósmej rocznicy wybuchu drugiej wojny światowej wspominało się o tych przyczynach dobrze opisanych znanych to żadna wielka nowość rzecz jasna rekapitulując my tutaj trochę to wszystko co na temat drugiej wojny światowej i tak wiadomo z okazji tej rocznicy wspomniała się tych przyczynach i ekonomicznych geopolitycznych no ale też ideologicznych i osobowościowych, które za wybuchem drugiej wojny światowej stały, ale geny geny generalnie ran tkwi kryje się za tym przekonanie, że przy pomocy wojny można zwyciężać i to przekonanie przecież załamanie się tego przekonania po doświadczeniach drugiej wojnie światowej jest chyba największym kapitałem, jaki te przynajmniej w Europie uzyskaliśmy jedno z tego nieszczęsnego doświadczenia, jakim była druga wojna światowa Deutsches poczyniona w Bonn to jest właśnie pytanie czy uzyskaliśmy, bo ostatecznie, gdybyśmy rozmawiali lat temu 1 5 n p. albo lat temu 20 re no to wówczas do pomyślenia w ogóle o tym, że nikt w tym kręgu cywilizacyjnym w tej części świata moglibyśmy być uczestnikami świadkami poszkodowanymi jakiegoś konfliktu zbrojnego w skali międzynarodowej, które potencjalnie zagrażałby naszemu życiu no byłoby uznane za kompletny absurd chyba nikomu by właściwie nic takiego do głowy nawet nie przyszło natomiast dzisiaj, kiedy mamy rok 20 17 7 8 lat lat od wybuchu drugiej wojny światowej, po której już nigdy więcej miało nie być wojnę słowo wojna odmieniamy przez wszystkie możliwe przypadki w gazetach w rozmowach z ne w debacie publicznej to widmo wojny nad Europą znowu zawisło, ale jednocześnie na tych 2 szaleńców ja ich nie symetryzmem jest rzecz jasna, bo 1 jest jednak chyba znacznie bardziej ekscentryczne moralnie i psychologicznie od drugiego, ale tych 2 ludzi o ograniczonej wszakże chyba odpowiedzialności, którzy dysponują one 1 gigantycznym drugi jakimś tam Arsenałem atomowym przerzucają się groźbami mowa o kim Dzong u niej Donaldzie Trumpie rzecz jasna no to już coś takiego co potencjalnie mogłoby być zarzewiem trzeciej wojny światowej oraz oddało 2 osoby o ograniczonym horyzoncie poznawczym indywidualnym natomiast nieprzypadkowo sytuują się obydwaj poza Europą chciałbym jednak broni tej tezy, że nikt z euro opiera i to w łącznie z takimi 2 utworami, które w należą pogranicznik do Europy, czyli i Turcja i i Rosjan panuje przemieni w społeczeństwie na poziomie brutto po społecznych przekonani, że wojna jest nie do wygrania drugi czynnik jeszcze wchodzi taki może bardziej trywialny do tej konstatacji i zmianie nastawienia społeczeństw europejskich do wojny po cóż wszczynać wojny skoro praktycznie wszystkie dni wszystkie wojny na oczyszczenie nie wszystkie, ale ten ostatni były prowadzone w 1 celu rabunku surowców naturalnych i imperatywem była ekspansja terytorialna tymczasem ma te większe bogactwa naturalne sytuują się poza Europą, a więc razem z licznych, realizując to to wyjaśnienie nie opłaca się wszczynać wojny no bo nie ma po co i widział jeszcze taki trzeci czynnik który, który pacyfikuje społeczeństwa europejskie to jest niż demograficzny kryzys demograficzny czy rzeczywiście my jako społeczeństwo mamy na przyjemna sobie to odpowiedzialność, by posłać to nasze młode pokolenie w przyszłość my pokolenie na tułaczkę wojenną na śmierć i kompilacja tych w Tychach czy też na splot tych 3 czynników targi powoduje, że generuje sytuację w Europie czy społeczeństwa są niechętne wojnie są pacyfistyczne inaczej jest inaczej jest w stanach Zjednoczonych inaczej jest w Chinach, a już zupełną aberracją jest społeczeństwo północnokoreańskie, do którego też nie mamy takiego pełnego wglądu w ale zarazem jak mówiliśmy o tych przyczynach, charakteryzując je jakoś, porządkując to wskazaliśmy na przyczynę ideologiczną na to, że pewna konkretna ideologia stała za działaniami Adolfa Hitlera za pewnym projektem, który on się starał zrealizować pewna projekt gotowym projekcie pewna ideologię właśnie stało za projektem realizowanym przez Józefa Stalina także przez gminę przez komunizm teraz tym czy niema takiego wrażenia że, o ile pewnego rodzaju ekonomiczna warstwa tego co w Europie się dzieje tak jak powiedział głośno nie wskazuje na to, żeby wojna była dla kogokolwiek opłacalna o tyle to wszystko co z ideologią, która Hitlera prowadziła, która za wjazd w wałach tym jego projektem Szkota co wiąże się z tą ideologią w jakim sensie ne w tej czy innej mniej lub bardziej podobnej formie powraca dzisiaj ostatecznie odwoływanie się do takiego substancje mistycznego organicznego rozumienia narodu metafizyka oparta o ziemie k Drew naród z to wszystko widzimy dzisiaj w krajach europejskich w tego typu retoryka retoryka wykluczająca pewną różnorodność wskazująca na wartości, jaka wiąże się z jednolitością i podobieństwem obywateli czy społeczeńst w w to wszystko retoryka pewnej siły takiej właśnie integralności to dzisiaj wraca i w jak powiadam wraca zarówno w krajach europejskich, jaki w stanach Zjednoczonych dość upiorne są te obrazy z Charlotte z chwilą, kiedy to ludzie myślę nie do końca w ogóle zdający sobie sprawę z tego co robią i co wyrażają swoim i mieczem i swoimi słowami, ale młodzi ludzie ubrani w czarne koszule ido i wznoszą hasła bladym swoim, czyli krew i ziemią właśnie w końcu dochodzi do drugiego punktu, kiedy ten zarządzanie emocjami staje się 1 z najłatwiejszych metod legitymizacji władzy wykreowanie w trudnych czasach, kiedy trudnych czasach, ponieważ one są na dobrą sprawę bardzo Amos liczne, ale wytłumaczą ani świata niezwykle skomplikowanego społeczeństwo ikonograficznym, jakim jesteśmy w, a nie przez niektóre flirty, ale właściwie prawdziwy związek z internetem i tą obrazkową cywilizacją powoduje, że LM politycy sięgają do prostych wytłumaczeń prostych zrozumiałych klarownych no właśnie dlatego ze społeczeństwa, które do końca samą siebie nie rozumie nie rozumie świata nie rozumie rzeczywistości i posługiwanie się tą ideą i ideologią nacjonalistyczną niż zwykle tym emocjonalną odwoływanie się do realnej historii w ale do tej heroicznej narracji historycznej w jaki sposób pozwala zarządzać tymi ludźmi tworzy z nich wolne nie taki powolny elektorat, ale stosunki to właściwie może nie w skali 1 do 1, ale powrót do tych my mechanizmów, które doprowadziły do katastrofy Europy świata w latach trzydziestych no z drugiej strony w i uspokajający jest to, że właśnie w tej chwili to 20 1 7 roku możemy odwołać się też do tego dorobku pacyfistycznego do tego dorobku temu nie tylko pacyfistycznego, ale do osiągnięć cywilizacyjnych, które przykuły ideę pacyfizmu, a na struktury i krótko mówiąc ONZ miał być takim pierwszym po drugiej właśnie po tej hekatombie drugiej wojnie światowej instytucjonalnym tym instrumentem po ośmieszania konfliktów w pokojowy sposób Unia Europejska jest w analogicznym projektem wpisany w ten sam po paradygmat, że ten potencjał pacyfizmu wpisany jest strukturę, bo inaczej, gdyby nie struktura, ale Unia Europejska się chwieje, ale Nokia, ale nie inni nie upadła jeszcze w dalszym ciągu silną strukturą i bylibyśmy dużo bardziej bezradni wobec pokus ma marcowych, gdyby nie do struktur ONZ i Unia Europejska to jest niezwykle jak i wreszcie niezwykle wielkie osiągnięcie naszej myśli jej cywilizacyjnej, że mamy i ONZ i Unię Europejską ja myślę o pewnego typu emocjach, które się uruchamiają od pewnego typu symboli śmie także te emocje w rzeczonym mianowicie no dostajemy właściwie już w tej chwili niemal codziennie jakieś informacje z samej Polski o tym, że nie ludzie mówiący innym językiem albo inaczej wyglądające albo mające inny kolor skóry w różny w różnych częściach dnia tego kraju spotykają się z zachowaniami agresywnymi ta retoryka nacjonalistyczna i coraz silniej wchodzi do głównego obiegu debaty publicznej to co dzieje się na ulicach Warszawy, kiedy maszerują tutaj panie i panowie z ONR, odwołując się w sposób bezpośredni do estetyki znanej z twórczości leni Riefenstahl takiej autorki, która obsługiwała estetycznie system nazistowski no to wszystko jakoś wiesz to jest coś takiego co od pewnego czasu rzeczywiście jest bardzo widoczna masz poczucie, czyja mam poczucie, że to się wzmacnia i zarazem wrażenie, że nie wiem lat temu 1 0 albo 1 5 czegoś takiego nataką skalę nie było to znaczy był jakiś drobny zjawiska tego rodzaju jakiś margines w postaci radykalnych narodowców skinheadów et Cetera, ale to jednak była jakaś taka kropla w morzu, a dziś to nagle się zaczyna rozwijać się rozkręcać być widoczne to jest jakoś nie czyni to pełnej analogii nie chce powiedzieć, że mamy do czynienia z powtórką absolutną, choć miał poznał o pewien typ myślenia emocjonalności odruchu, który wydawałoby się tamto doświadczenie już całkowicie wykorzenić zło znany z, a o wydaje się dzisiaj żona po prostu jakimś uśpieniu tkwiło teraz nagle zaczyna być coraz bardziej odważne odradza się jak lord Voldemort z tak powolutku powolutku nabierało substancji chwili i dziś już tak prawie jeszcze tam nie ma tego nosa do końca, ale jak pamiętamy jak lord Voldemort stopniowo się odradza ten u dla nas szczęśliwy osiemdziesiąty dziewiąty 9 0 rok ta jesień narodów i upadek komunizmu nie tylko w Polsce, ale przecież w cywilizacji transatlantyckiej się z przekonaniem zaniku konfliktowości między podmiotami politycznymi aktorami politycznymi wydawało się, że na stronie o 1 i 1 wielki dobrobyt kapitalizmu zniknięcie komunizmu eliminowało mnie tego wroga i społeczeństwa na poziomie społecznym myśmy wtedy wpadł dzięki w takiej silne poczucie teraźniejszości i w jaki sposób to poczucie teraźniejszości jest element, czyli zakotwiczenie społeczeństwa w pół i teraz w tu było tak silne, że nieprzypadkowo ten selfie w jako dokumentacja chwilowej teraźniejszości no i stał się ikoną naszej naszej cywilizacji pisze o windowanie na siebie, ale w pół i teraz bez odwołań historycznych tym razem to, o czym ty mówisz odwołania do ne do historii sięgnięciem do ME i jednoczesnego zarządzania emocjonalnego i wydobywanie z tej historii mnie elementów kontrastujących elementów wartościujących siebie i gdy zachodzących innego i jest tutaj metodyką zarządzania społeczeństwem w momentach kryzysu no bo niewątpliwie jest porządek światowy globalny jest za zachwiany i takim generalnym, a skutek nie możemy mówić mówić dlaczego, bo to oczywiste, ale w chwili, kiedy jest zachwiany porządek światowy, kiedy ten wulkan w i zdobywa coraz nowe pokłady lawy i niepewności i władza próbuje legitymizować się poprzez noty najłatwiejszy najłatwiejszą metodą metodykę powrót to renacjonalizacji i stąd, gdy to te koleiny nacjonalizmu, która już dwukrotnie spłodził gehennę nasz pan nasz kontynent w jaki sposób odżywają, ale nie odczuwają w CAL społeczeństwie nie odczuwają globalnie są elementem jest na razie na tyle Wyspowy że na lepszy przykład w kłopoty z tym dwu procentowym dwu procentowym wkładem militarnym do budżetu napotyka trudności w wielu krajach Unii Europejskiej bardzo dziękuję prof. Arkadiusz Stempin wyższa szkoła Europejska w Krakowie Uniwersytetu we Fryburgu dziękuję bardzo dziękuję bardzo informacja Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: POPOŁUDNIE RADIA TOK FM

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA