Jak nauczyć komputery empatii? Rozmowa z prof. Krzysztofem Gajosem

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

ich z dzisiejsze wydanie programu Owczarek ze studia Radia TOK FM w Gdańsku czasami w Gdańsku pojawia się prof. Krzysztof Gajos z działu informatyki Uniwersytetu Harvarda dzień dobry witam serdecznie w Chinach oraz były czasami, bo większość czasu spędza pan Uniwersytecie Harvarda lub w okolicach aut pewnie raz w roku pojawia się pan w swoim rodzinnym mieście tak jest i sam wyjechałem rodzina została tutaj z przyjemnością odwiedzam znajomych rodzinę w Uniwersytecie Harvarda na Rozwiń » wydziale informatyki prof. Krzysztof Gajos zajmuje się interakcją człowiek komputer i sztuczną inteligencją interakcja człowiek komputer daje nam się koncepcją dość prostą no bo jak to właściwie, o czym, o czym tu mówić każdy z nas codziennie ma interakcje człowiek komputery włączamy sprawdzamy pocztę przeglądam strony i t d . i t d. można, by rzec cóż to za odkrycie zajmować interakcja człowiek komputer należy codziennie używamy mamy doświadczenie z interakcją człowiek komputer to wiemy, że połowę czasu następne akcje irytuje, czyli trudne zaprojektować coś co co jest przyjemne wżyciu łatwo wyliczyć co spełnia nasze oczekiwania AM, ale przede wszystkim głównym zadaniem tej dziedziny Intraco czy komputer nie jest odpowiedź na pytanie jak zaprojektować taką atrakcję, ale są też na pytanie co zaprojektować dla kogo i dlaczego bo często klient nie wie w ogóle, że ma problem, a jeżeli, więc to nie jest w stanie go opisać, a już na pewno nie jest w stanie powiedzieć, jakie rozwiązanie itd można ten problem rozwiąże jest naszym zadaniem jest zbudowanie empatii to co dziwne słowa, bo to słowa zazwyczaj kojarzy nam cieniem z księdzem czy z psychologiem, ale w projektowaniu systemów interaktywnych empatia to jest takie bardzo podstawowe narzędzie przez, z którym kto się posługujemy, żeby zrozumieć, jakie problemy nasz klient ma i jakie wartości co jest dla niego ważne i wtedy dopiero zamieszczamy a jakiego typu rozwiązań w ogóle ma sens dlatego klient mamie fascynujący jest to, że tego nauczania wyższa uczelnia oczywiście, bo nie jestem przekonany, że takie kierunki takie pomysły są n p. dostępne w Polsce w Polsce ten ma to dziedzina echem w tym traktem czy w projektowaniu systemów interaktywnych nie jest popularne, ale i to już w ogóle nie jest popularne na kierunkach informatycznych pojawia się na na zarządzaniu na psychologii, ale na informatyce nie nie wiem za bardzo dlaczego, ale uważam, że są Linda strasznie Warn ważne dla inżynierów, bo dopóki my nie będziemy mieli narzędzi list, w którym możemy się posłuży odpowiedź na pytanie co zaprojektować dla kogo i dlaczego to nie będziemy siedzieli przy stole pod przedtem się podejmuje decyzje na temat tego jakie, a co mamy budować, dopóki nie będziemy tych narzędzi to to ludzie będą do nas przychodzili już gotowym pomysłem i mówili zbudujcie Mitta, a ja bym wolał, żeby informatycy dybli właśnie częścią tej grupy, która podejmuje decyzje co trzeba zbudować i dlatego właśnie zacząłem uczyć tego przedmiotu na Harvardzie w klasie informatycy rondo wrażenie, że czasami ta TOK myślenia informatykę współpracy z informatykami jest tak, że oni mają swój świat i teraz ten ich świat powinniśmy się do niego jakoś dostosować, a tymczasem, gdy informacja w obcych też powinni zbudować pomost tak pomiędzy klientem czy też wyjść z propozycjami dla klienta na ażeby z tymi propozycjami przewidzieć, o co chodzi wracając do sprzętu komputerowego i różnych urządzeń peryferyjnych rozjeżdżają taki sposób, że kupujemy i albo są wygodne, bo są niewygodne są wygodne Super są niezgodne z NATO trzeba się do nich jakoś dostosować nikt nas nie zapytał sąd taki już trzeba się po prostu z tym jest walczyć albo pogodzić not zgadza się, ale czuję, że ma tam konkretne pytanie na myśli może pan sprecyzuje, bo w miejscowości można zrobić żeby miał aż do żony 2 grupy jednak podać grupa polskich klientów szeroko rozumiana druga grupa to jest grupa producentów tak i mówimy zarówno, jeżeli chodzi o sprzęt komputerowy to co jest w środku to co jest na zewnątrz, czyli zarówno wygodą użytkowania jakaś ekonomika ne oraz rozwiązania systemowe, które sprawiają, że jest łatwiej jaśniej głośniej ciemniej, że można zobaczyć w słońcu albo w cieniu i t d . i t d . i tutaj mówimy cały czas o osobach, które nie mają żadnych wyzwań także n p . nie do widzą albo nie do słyszą albo mają przedziwne kształty i t d . i t d. tak to rozumiem AM to zaś zahaczył pan też trochę o o problemy projektowania dla ludzi z niezwykłymi umiejętnościami to co oczywiście chodzi o ludzi nie potem niepełnosprawnych, ale również bez ludzi, którzy znajdują się w w dziwnych sytuacjach to nawet osoba idąca chodnikiem i próbująca obsłużyć, ale telefon w tym momencie jest mit o tymczasowe niepełnosprawna, bo nie jest w stanie patrzeć na Maca dużej niż kilka sekund naraz, czyli nawet nasza uwaga jest podzielona a, a nie jesteśmy w stanie jej utrzymać dłużej, a trudno jest nam dokładnie wcelować w guziki na telefonie, ale trudno jest tam zobaczyć coś tak jak słońce świeci, czyli właśnie mamy osoby niepełnosprawne długo czasem wolnym od osoby niepełnosprawne okrutne krótkoterminowo i właśnie jak mamy dostać jak mam budować dla dla osób, którym dla społeczności to jest bardzo dużo różnych rodzajów umiejętności mnie to tematyka bardzo interesuję się przede wszystkim kanał w pod pod kątem sprawiedliwości dostępu do do zasobów cyfrowych AM bardzo denerwuje mnie to, że jak mówimy o osobach niepełnosprawnych to mówimy o tym, żeby umożliwić, żeby dać możliwość dostępu do tych zasobów, a nic nie pytać czy ta możliwość jest, a efektywna znam sporo ludzi płaćmy z porażeniem mózgowym krzyczy z innymi chorobami, które potrzebowały 4 3 albo 4 × więcej czasu, żeby wykonać zadanie przy pomocy komputera niż inne osoby czy to osoby miały możliwość dostępu do zasobów cyfrowych, ale nie był to dostęp efektywne, czyli n p. student, a w którym, który miał miał miał takie problemy jak Drop 4 kursem nas na semestr czy tak jak inni na studiach to niebyły wstanie skończyć wszystkich projektów zadań domowych na czas czy miał kiepskie oceny, czyli tak, jakby lot miał 16 tak korzystne czy 12 1 6 dokoła zajmowało mu to tyle więcej czasu tak jak z kolei brał mniej przedmiotów to tobym się skończyło jest stypendium zdaniem bez skutku skończył z rezerw skończyła to nie jest przedmiot przedmiotów, żeby dostać swój dyplom, czyli tak czy siak na samym początku swojej kariery dziś rzucane kłody pod nogi dokładnie i to nie, dlatego że Zień, że jest jego mózg nie był w stanie nadążyć tylko, dlatego że nie był w stanie efektywnie obsłużyć komputera, więc ja buduję systemy, które automatycznie dostosowują się do do ludzi z niezwykłymi umiejętnościami tak, żeby ten dostęp do do świata cyfrowego nie tylko możliwe również efektywne, czyli to jest takie trochę cieszyć się na zamówienie, czyli że mamy osoby, które korzystają w niestandardowy sposób nie pierwsze pytanie w jaki sposób korzystają i jak zmienić systemy, żeby mogli korzystać szybciej wygodniej łatwiej to życie na miarę to bardzo dobra analogia, bo rzeczywiście 1 rozmiar pasuje dla wszystkich to takie podejście oczywiście to też zupełnie zupełnie nie pasuje AM my budujemy systemy, które automatycznie angażują się z z użytkownikiem i pytam się albo proponują testy przy pomocy, których są w stanie opisać matematycznie co ta osoba potraficie wykonać ręką przez 3 jak mi jak widzi kolory czy coś innego i później buduje taki model matematyczny na podstawie tego modelu automatycznie generuje, a interfejs czy rozwiązanie, które dla tej osoby jest optymalne przypomnę, że taka anegdota Otóż był ponoć kiedyś wynalazca, który zaproponował, żeby na ulicach umieszczać takie uliczne maszynki do golenia no bo wiadomo ludzie się spieszą czasem nie zdążyli w domu, więc będą mogli prosto podejść wsadzić twarz się golić dziennikarz mówi dobrze pomysł świetny, ale przecież Szanowny panie my wszyscy mamy różne kształty twarzy on mówi no tak tak no no na początku tak tak wielkiej i zdaje się, że my i tkwimy w tym paradygmacie znaczy, że mamy trochę i różne twarze, ale mamy także różne potrzeby cesze korzystania ze sprzętu mamy różne wyzwania zdrowotne fizyczne, a jednocześnie producenci systemów traktują nas tak właśnie tych przechodniów, którzy na początku maja różne twarze ale, ale gdzieś tam za chwileczkę się wszyscy dostosują wrócimy do naszej rozmowy Neo interakcji człowiek komputery o sztucznej inteligencji i o tym jak i w jaki sposób ulepszyć usprawnić tematem to nasze przebywanie korzystanie z zasobów cyfrowych po informacjach Radia TOK FM prof. Krzysztof Gajos wydział informatyki Uniwersytetu Harvarda jest państwo moim gościem informację o godzinie dziesiątej 2 0 lat państwo mają goście ze studia Radia TOK FM w Gdańsku jest prof. Krzysztof Gajos z wydziału informatyki Uniwersytetu Harvarda troszeczkę rozmawialiśmy z tak bardzo ogólnikowo a, ale jak to wygląda w praktyce myślę sobie że, żeby wiedzieć komu chcemy pomóc to najpier w musimy wiedzieć kim ten ktoś jest, jaki ma potrzeby my oczywiście to to podstawowy dogmat mojej dziedziny projektowania systemów interaktywnych AM wielkie sporo czasu spędziłem szczególnie z zasobami, które mają problemy z posługiwaniem się myszką czy list z Poroszenki z rozproszeniem rękoma poznałem osoby, które poruszają dokładnie Alp, ale bardzo bardzo powoli poznałem osoby z porażeniem mózgowym, które poruszają się bardzo szybko, ale bardzo niedokładnie, ale czy jest to cała gama i tutaj bardzo ciekawy jest stąd, że ARP w informatyce w projektowaniu czasem pojawia się pojęcie uniwersalnych rozwiązań czy AAA okazuje się, że takich rzeczy nie ma, bo rozwiązanie, które pasuje takie osoby, która porusza się bardzo powoli, ale bardzo bardzo dokładnie wygląda zupełnie inaczej niż to dla osoby, która porusza się szybko, ale niedokładnie, gdyby zamienić im te rozwiązania to nie byliby w stanie się posłużyć komputerem zupełnie, a jeżeli każdy dostanie to rozwiązanie, które dla nich jest optymalny to Paul Pogba poruszają się dużo szybciej niż niższe z ze standardowym interfejsem dużo sprawniej, ale ruch na ich każdy ma rozwiązanie, które dla niego jest właściwa teraz pytanie w tym, w którym momencie konstruowania systemu to rozwiązanie budować rozumie, że jeżeli chodzi o sam sprzęt czy n p. Myszka to one standardowe tylko chodzi o to w jaki sposób ruchy myszką będą interpretowane przez urządzenie się przez system i w jaki sposób system może nauczyć się z jakim rodzajem użytkownika ma do czynienia to może i oporu jak ten system działa to zaczyna się od tego, że użytkownik, używając tego systemu po raz pierwszy, a przechodzi przez taki krótki test, gdzie czeka na różne kropki posługuje się różnymi elementami na ekranie mój system budujemy model matematyczny tego co ta osoba potrafi wykonać dobrze, a są jej gdzie trudno później automatycznie generuje interfejs dla jakichkolwiek komplikacji specjalnie dla tej osoby, czyli to też ciekawe to to moje rozwiązanie jest, a w ten konkretny projekt to ktoś siedzi pomiędzy aplikacją, a użytkownikiem, czyli najpier w dowiaduje się od aplikacji jak informacja ta aplikacja chciałaby wymienić z użytkownikiem, a mój system rozważa wszystkie możliwe rozwiązania interfejsów, które te wymagania, by spełniły i tych rozwiązań może być nawet 1 i 2 7 za czy bardzo bardzo dużo i później właśnie wchodzą te techniki sztucznej inteligencji, gdzie zamiast na wszystkie rozwiązania patrzeć to inteligentnie patrzymy tylko na pod zbiór tych rozwiązań znajdujemy to optymalne i znajdujemy jest w ciągu sekundy ranie w ciągu 10 0 lat powietrzne, a postulat traktatu to co zdaje się nie byłoby zbyt dobre rozwiązanie już musieli czekać Stolat na dostosowanie interfejsu naszych potrzeb, czyli mówimy mówimy tutaj o sytuacji dla osób, które mają duże wyzwania ruchowe, jeżeli chodzi o porównania w toku myszką, a co ze wzrokiem, a to inny system, który zbudowaliśmy, ale i był przez czas przeznaczony dla ludzi, którzy mają problem z postrzeganiem kolorów istotne, gdy używamy kolorów w ZUS w projektach graficznych, które często używam tego koloru po to, żeby przekazać informację czy powiedzmy zielony napis na czerwonym tle użytkownik ma ma widzieć ten napis Gott czytać oczywiście osoba, która jest nie potrafi rozdzielić rozróżnić zielonego czerwonego koloru nie zobaczy tego napisu, czyli pierwszym naszym zadaniem jest udostępnić treść zawartą w tym projekcie graficznym, ale kolorów również używam po to, żeby przekazać w treści emocjonalną n p . jeżeli mamy obraz, na którym są, a terminowe wargi to myślimy sobie, a miłość pocałunek pożądania pożądanie dokładnie, a istniejące systemy, które zamieniają kolory także osoby z z problemami z postrzeganiem Korus mogły je dostrzec są często przed korozją ten czerwony niebieski jak patrzymy na duże niebieskie usta to musimy sobie królowa śniegu śmierć w Arktyce, czyli Makbeta treść emocjonalne szerzy się zupełnie zmieniła, więc my zbudowaliśmy system, który moderował i zawartość kośćmi informacyjną i za wartość emocjonalną, a tych projektów graficznych budował i zutylizowany, a model tego co i kolorów, które dana osoba może postrzegać je automatycznie zmienia kolory do jego udanego projektu tak, żeby ich zawartość informacyjna i emocjonalna były dostępne dla każdego użytkownika czy, jeżeli ktoś nie widzi terminowego czy czerwonego to albo systemowo dostaje niebieski i to jest zupełnie inny przekaz emocjonalny niż autorzy zamierzało albo dostaje inne i jak on jak zdecydować, jaki kolor dostaje to nasz system patrzą na 2 rzeczy jednak o to, żeby kolory, które były obok siebie w oryginalnym projekcie i były rozróżnialne, żeby były również rozwód rozróżnianie rozróżniane po przechorowaniu, ale też znaleźliśmy w psychologii model tego jak emocjonalnie odbieramy kolory kryzys dostosowaliśmy ten model do potrzeb osób, a niektórym widzom tylko po odbiór kolorów przetestowaliśmy Royce i wiem, że to, jeżeli osoba może potrzeba postrzegać jakiś kolor to oddelegowano synem tak samo jak osoby, które postrzegają wszystkie kolory i później nasz system, a matematycznie to przełożona optymalizację i zdobywał zestaw kolorów, który optymalnie przy przekazywał właśnie jej zawartością emocjonalną i informacyjną jak protestować znaczy w jaki sposób nauczyć się system czy tę nakładkę, że mamy do czynienia z osobą, która właśnie pokazujemy jej terminowy, ale widzi jakiś inny i jaki mam otrzymana za 3 kolory czy Alto to bardzo ciekawym w tej chwili wszystkie nasze systemy polegają na tym, że wymagają tego, żeby użytkownik przeszedł przez test, czyli testujemy albo jego zdolności manualne z albo zdolność postrzegania kolorów, a to zebrać sporo czasu bardzo chcielibyśmy znaleźć inne rozwiązania, a n p. rozwiązania, w których wie pan jak 20 0 zlotemu jak kobieta chciała kupić strój to musiał być zmierzona w 5 6 miejscach i Krawiec uszył na miarę u mężczyzn, bo inaczej, bo mężczyźni chodzili na wojnę, więc dawno temu już wykombinowali jak projektować ubrania dla mężczyzn nie dla kobiet, a w Legnicy 60 lat temu w końcu zrozumieliśmy jak opisać kształt kobiety używając, lecz 3 4 CEF, czyli opisujemy rozmiar w 9 0 60 9 0, a dokładnie n p. przelotnie nie wiem w każdym razie jesteśmy to dostanie pisać bardzo krótko, więc 1 z projektu, który miesza w tej chwili zajmuje jest właśnie stworzenie pasma, ale i sposobu opisania możliwości manualnych czy wzrokowych osób tak, żeby osoba, która raz przesłony przeszła przez test mogła podejść do komputera i powiedzieć jestem 60 9 3 60 prawda im natychmiast mogła dostać dostać rozwiązanie, które zastosowane do ich potrzeb w czasie mówiąc Maćka to innym postrzeganiu kolorów wydaje nam się, że to jest zjawisko marginalne tymczasem tu są jak rozumiem w dziesiątkę być może setki milionów osób tak to jest miejsce 10 % mężczyzn kobiety są zatrze a, czyli 5 % to skok ludzkości czy sporo ludzi oraz czy ktoś, kto mówi dobra rekonstruuje stronę internetową po to, żeby sprzedawać swoje produkty zachęcać do usług no, jeżeli może sobie pozwolić na to, żeby pominąć potencjalne 10 % 5 % dla klientów no to to nie jest chyba dobre rozwiązanie, ale w takim razie jak wyglądają takie studia związane z tym zbudowanie systemów, bo rozumiem, że to nie jest oprogramowanie tylko to jest właśnie bardzo szeroko psychologia nie wiem nauki społeczne jak wiek jak działa to jesteś z indywidualny TOK czy 3 tys taka trochę jak Progress nie to ja tego przedmiotu uczeń w ramach informatyki UWr, ale zapraszam również studentów z innych działów spe z psychologii z ekranami z filozofii bardzo ciekawe Towarzystwo im im bardziej różnorodne tym ciekawiej jest na na wykładzie i pierwszym zadaniem, które są wręcz banalna pierwsze 4 tygodnie to jest z rewolucją nawet zrewolucjonizować, ale doświadczenie bycia i turystom na na kampusie Harvard po bo kampus Warta jest sekret bardzo ładne turyści przyjeżdżają to to wygląda jak Party sławny zawsze są turyści i zawsze się gubią zawsze im za wszystko jestem nieprzyjemnie w jaki sposób studenci znaleźli całą masę rozwiązań czyli zanim jeszcze ubrać się pojawiły n p. wykop ów kombinowali, że może, by móc stworzyć system, który łączy turysta ze studentem Harvardu tak, żeby student mógł opowiedzieć jak to naprawdę jest jej poprowadzić zakątkami uczniów, by już nie pamiętam innych rozwiązań, jakie w Nike wpadli właśnie były bardzo bardzo różnorodne i to doświadczeniem jest ciekawe, bo turyści są dużo bardziej różni od studentów największym wyzwaniem dla projektanta jest to, żeby wejść, a w buty osoby, które jest dużo od niego inna zrozumieć to osoby zrozumieć jak ona postrzega świat coś dla niej ważne i jakie ma problemy, nawet jeżeli ta osoba nie jest w stanie wyartykułować tych problemów i wtedy właśnie jak się mają sztorm ten pomysł na to co do czego najbardziej TSL potrzeba wtedy można wymyślić całą masę nowych rozwiązań, czyli ja w zasadzie na moim przedmeczem nie uciekł konkretnych pism twardych, ale z Kielc w, czyli po polsku umiejętność umiejętności tylko głównie zmieniam stosunek studentów to ludzi jak zrozumieją, że warto zrozumieć człowieka to w zasadzie już wygrała, bo bolą wtedy konkretne umiejętności to co osoby znajdą w książkach no myślę, że nie trzeba jechać się na Uniwersytet Harvarda, ale wystarczy pojechać za granicę, żeby jako turysta właśnie, żeby zobaczyć, jakie wyzwania się z tym wiążą no dobrze wchodzimy do tramwaju autobus stoi i być może nie znamy języka ne miejsca, w którym jesteśmy nawet trochę, bo liczymy na to, że będzie w jaki sposób nam zakomunikowane co trzeba zrobić, gdzie kupić bilet, gdzie go wsadzić go skasować, czego nie skasować czy wrzucać monety czy można kartą każdy z nas codziennie może codziennie od momentu, kiedy jesteśmy w środowisku, które nie jest naszym naturalnym środowiskiem czują się zagubieni i poszukujemy wszelkich możliwych znaków sygnałów, które pomogą nam się odnaleźć i idealnym środowiskiem jest takie, gdzie pomimo nieznajomości języka albo słabej znajomości języka możemy przy pomocy no właśnie skonstruowanego pewnego środowiska bardzo szybko się odnaleźć, gdy tak, ale nie trzeba aż tak daleko jechać, a n p. pomyślano o doświadczeniu bycia bycia w szpitalu nagle jesteśmy w środowisku, którego zupełnie nieznane, a Alex Ross patrząc z punktu widzenia projektanta, gdybyśmy chcieli usprawnić sfery w ERM i służby zdrowia to nagle musimy wejść buty osób, które są chronicznie chory, który któryś z sobą czują projektanci z życia są młodzi zdrowi, czyli jest, jeżeli chcielibyśmy doświadczyć tego doświadczenia empatii to to wystarczy pójść do szpitala z norma ma zrozumieć to osobna trzyma pan rację, bo mówiąc myślę sobie, że osoby, które przypadkowo trafiają do szpitala do kogo podejść z 3 zarejestrować się czy podać dokumenty czy nie podać kim jest ta pani, która kazała mi czekać nas decyzyjna czy nie czy ma do mnie powrócić 3 czy ktoś inny do mnie przyjedzie 3 z SB wezwę zwą je po nazwisku tyle pytań nie siedzimy patrzymy na innych inni patrzą na nas jesteśmy totalnie zagubieni wrócimy do naszej rozmowy po informacjach Radia TOK FM prof. Krzysztof Gajos z wydziału informatyki Uniwersytetu Harvarda jest państwo mają goście informacja o dziesiątej 40 po informacjach wracamy do programu off czarek po tych dzisiaj program Owczarek ze studia Radia TOK FM w Gdańsku państwa i my gościmy z prof. Krzysztof Gajos z wydziału informatyki Uniwersytetu Harvarda, który czasem pojawia się w Gdańsku i oczywiście nie mogę takiej okazji przeoczyć ci natychmiast wtedy także pojawiał się w Gdańsku to się to pierwszy raz, więc mamy dziś dostanie się do w dorocznym zwyczajem bardzo się podoba to co pan mówił od uczenie myślenia że, zanim przejdziemy do konkretnych rozwiązań trzeba drugiego człowieka zrozumieć, a żeby go zrozumieć to może mu się przyglądać, ale trzeba go też wysłuchać, bo jedno to jest nasze obserwacje wydaje nam się, że rozumiemy, ale dopiero w momencie, kiedy posłuchamy drugiej osoby MAE rozumiem rozumiem czym się zmagać z jakimś wyzwania i teraz zastanawia się jak w rozwiązaniach systemowych w systemach n p. informatycznych jak pomóc myślimy trochę o systemach informatycznych, ale przecież wsłuchanie się nawzajem jest wyzwaniem każdego dnia oczywiście znamy doskonale z naszego polskiego podwórka Anna, ale przecież nie inaczej jest w innych państwach stany Zjednoczone Francja i Zjednoczone królestwo to wszystko są państwa, żeby daleko szukać spolaryzowane, gdzie 1 stronę mówi to są moje racje i taki jest ta druga stanowi mienie to są moje racje i tak jest i oczywiście pojawia się słowo porozmawiajmy podoba to my, ale właściwie to są zawsze 2 monologi ani gdy dialog czy można przy pomocy jakichś rozwiązań systemowych narzędzi cyfrowych sprawić, żeby troszeczkę bardziej się mu może nawet nie zrozumieć ale, żeby troszeczkę bardziej wysłuchać się nawzajem to może zacznę od tego, że wspomniałem wcześniej o o empatii, że to, że to jest narzędzie, którego używamy w projektowaniu i empatię to jest coś, czego się uczymy i wyszedł im to co co zauważamy, ucząc się empatii to torze jak ktoś coś mówi szczególnie o tym co go boli to rzadko mówi o tym co naprawdę topoli co naprawdę z niego ważne właśnie wyzwaniem dla projektanta jest zadawać pytania zazwyczaj dlaczego, dlaczego dlaczego, dlaczego i to po kilka razy dopóki śnieg nie dojdzie do do sedna sprawy nie jest nie zrozumiecie, dlaczego tak naprawdę ta osoba narzeka nie chce z nami z nami rozmawiać czy jest nerwowo zdenerwowana na jakieś rozwiązanie czy przykładowo, jeżeli ktoś mówi nienawidzę emigrantów czy imigrantów czy migrantów uchodźców to nie, dlatego że tak naprawdę nienawidzi tylko, dlatego że być może czegoś obawia, ale czegoś, bo obawia utraty pracy może nam to znaczy utraty pracy może uważa, że ktoś jest lepszy od niego, a więc nie ma wystarczających i t d. tak, by teraz, docierając do sedna możemy się dowiedzieć co kryje się pod tą rzekomą fobią to tutaj zgadzam się pan, że te umiejętności, które się uczymy przy projektowaniu w zasadzie są bardzo się sprzedają nowe we wszystkich aspektach życia szczególnie właśnie, że chodzi o dyskurs publiczny, bo i w stanach Zjednoczonych i w Polsce mam wrażenie, że dyskurs publiczny strasznie spolaryzowany mówimy w sposób dogmatyczny nie słucham siebie nawzajem i tutaj są 2 problemy też PRN 1 jest taki, że nie mówimy o tym, sąd co naprawdę naprawdę nas boli i nie słyszymy tego co druga osoba mówi między wierszami o tym co ją boli, a drugi problem jest jeszcze natury psychologicznej, której taki, że jak osoba jest już bardzo spolaryzowane bardzo dogmatyczne jest konfrontowana z informacjami z faktami, które jej pozycję negują w jaki sposób to jeszcze bardziej się utwierdza swoich przekonaniach więc tym 1 z dużych wyzwań dla dla mojej dziedziny, ponieważ dyskurs publiczny prowadzi się poprzez systemy informatyczne jest to, żeby sprawić, żeby ludzie byli nieco mniej spolaryzowanej, bo gdy, gdyż nie są dogmatycznie, gdy są w stanie dostrzec argumenty drugiej strony to nagle ROR także rozmowa się się zaczyna, gdy wtedy już możnym i przedstawić fakty alternatywne rozwiązania im być może nie zmienia zdania, ale będą mogły będą w stanie spokoju rozważyć rozwiązania konkretne kompromisowe zrozumieć, dlaczego nawet, jeżeli mi to rozwiązanie nie odpowiada, dlaczego ono jest ważne dla dla drugiej strony i wtedy zupełnie zmieni się rozmowa i pytasz mnie pan wcześniej, dlaczego uczymy myślenia projektowego czy w ogóle tych umiejętności na informatyce i uczymy dlatego, żeby właśnie nasi studenci mogli rozwiązywać duże problemy na świecie jak się spojrzy na dolinę Krzemową to co się tam robi robi się nowe aplikacje do do zamawiania jedzenia dla kotów przez internet na, kto nikt tego potrzebuje ani nie zapadły to cena oczywiście, ale co jak są największe wyzwania na świecie pokój w tym, które w tej chwili HR w krajach rozwiniętych zależy od Unii nasze umiejętności komunikowania się ze sobą, ale służba zdrowia na całym świecie bardzo trudnej skoordynować działania wielu lekarzy, które ktoś zajmuje się osobami z chronicznym skomplikowanymi schorzeniami AM Zin Wedel z zindywidualizowane nauczanie niewielki procent dzieci jest w stanie uczyć się w szkole w klasie trzydziestoosobowej każde dziecko prawie w którymś momencie potrzebuje czegoś indywidualnego jak możemy sprawić, żeby to nauczanie było bardziej zindywidualizowane czy wszystkie te problemy są ważne, ale ci ludzie, którzy zostają projektantami nigdy nie doświadczyli wielkiej biedy nigdy nie doświadczyli drugiej choroby nigdy nie doświadczyli, czyli tego, że nie udały się w szkole czy, jeżeli zauważę w naszym rejonie od rzeczywistości niektórzy odchylenie od rzeczywistości, jeżeli będą projektować dla siebie dla ludzi takich jak oni to zaprojektują więcej aplikacji do zamawiania jedzenia na czas internet właśnie, a nie rozwiąże tych dużych problemów, czyli jaz wprowadza te zajęcia po to, żeby moi studenci wiedzieli jak projektować jak zrozumieć ludzi innych od siebie moc odkryć ich najważniejsze problemy i móc zaprojektować rozwiązanie dla ludzi innych niż oni sami to dobrze tek to mogło wyglądać umorzeń w praktyce nie pytam konkretne rozwiązania, ale jak myśleć o systemach, w których wymieniamy opinie, bo na razie to jest także 1 strona mówi TM i ten jest zdrajcą sprzedawczyk kie my idiotą dyktatorem i t d . a druga strona mówi mienie to ten teren zaprzedał zdradził, że jest głupi i t d . tak, aby teraz jak sprawić, żeby te słowa dla mnie też nabrał innego znacznie korzystniej dowiedzieli co kryje się pod tymi słowami, dlaczego co mam namyśli mówiąc tamten zdrajcą, a ten jest dyktatorem co mnie boli, a to co do pytań, gdyby znał odpowiedź to oczywiście nie byłoby to jedno z największych wyzwań dla Adama dziedziny z sal i jeżeli PSL jest indywidualną osobą, która chce, ale zrozumieć taką sytuację to polecam zadawanie pytania, dlaczego 5 × aż do momentu, kiedy stanie się to bardzo bardzo niewygodne i nagle odkryjemy jak ktoś powinien on mnie nienawidzą imigrantów, ale też pytam, dlaczego no, bo zabierają mi pracę, a dlaczego, bo jak nie ma pracy to dni mogę wyżywić SKO to ciekawa a dlaczego boję, bo niestety nad nagle dochodzimy do godności to akurat ten przykład zmieściłem pełna niestety sam ale w tym nie zgłębiałem tego tematu, a potem umożliwiają mu scenariusz tego, czego możemy się dowiedzieć to nagle okazuje się, że w zjadł je przez co tu nie chodzi wcale o imigrantów czy praca tylko właśnie chodzi o to, żeby ludzie się czuli jakoś godnie nawet, ale jeżeli chodzi n p. to co mu co moglibyśmy zrobić jako informatycy to jest 1 system, który do tej pory widziałem, który coś ciekawego robi po angielsku nazywa się KON ser dar et czy rozważ to i tak został zastosowany jest w mieście z wiatru jest gdzie ludzie mogli sobie w stanie Waszyngton tak stanie Waszyngton w stanach Zjednoczonych z wylotem do Kanady do banku dokładnie i system pomaga ludziom podjąć decyzję jak głosować na na lokalne tematy, więc przedstawiał coś co co wiem co będzie przedstawione do głosowania publicznego i proponowały im stwórzcie sobie listę powodów USA i przeci w, a do tego podawały po bokach były powody za i przeci w podane przez innych użytkowników, a nie było napisane, kto te powody podał mi służy otworzyli sobie te listy przede wszystkim interfejs był tak są zaprojektowane, że jeżeli tylko podał się powody za albo tylko powody przeciw to ten interfejs w głowie wyglądał hotel przechylony w 1 stronę, więc każdy starał się mieć powody Zaj przeciw to lepiej się z tym czuł się okazywało, że ludzie pożyczali powody od swoich politycznych przeciwników, czyli ludzie z skrajnej lewicy pożyczali przy powodują Dudzic z, a ze skrajnej prawicy i ludzie, którzy ten system wymyślili pytaliśmy ludzi jak krzyż, by jak panią głosować w tym temacie przed wejściem do systemu i po wyjściu z systemu ludzie przed wejściem do systemu często właśnie mieli bardzo dogmatyczne et bardzo spolaryzowane podejście do tematu, a po zbudowaniu tej tej listy za i przeciw z pożyczeniem powodów od innych ludzi byli bliżej środka, czyli już byli w stanie zauważyć aha to jest ważne dla innych pomimo tego, że to jest ważne dla mnie to jest jedno rozwiązanie innych na razie takich nie ma, ale widzę, że to rozwiązanie wskazuje, że mamy szansę jako informatycy zmienić dyskurs publiczny, ale również to pokazuje, że sporo roboty przed nami 3 może jeszcze nie jest ulepszenie jest powiedzmy systemów społecznościowych, gdzie dna na siebie nadajemy Wiednia na drugich tylko tworzenie narzędzi przy okazji wydarzeń niegłosowanie podejmowania decyzji takich, które pomogą nam dostrzec myślę sobie, że tak naprawdę gdzieś w procesji w nosie podobnie w sądach bardzo potrzebne powody do potrzeby tylko, że ubieram niewinne słowa, bo nie wracać do konfliktów politycznych oskarżanie się nawzajem o to kto jest tak to nie jest patriotą no tak szczerze gdzieś tam od po badaniu okaże się, że wszyscy są patriotami w każdy inaczej ten patriotyzm pojmuje denata rzemieniem gospodarczym inne na poziomie państwa z silną armią jeszcze inne na poziomie państwa otwartego i t d . tak dalej to są różne wizje pewnie tej samej idei, którzy pewnie z panem zgadzam jestem informatykiem, więc nie chcę udawać że, a mam autorytet w tej sprawie, ale osobiście zgadzam się z panem i rzeczywiście właśnie ta zdolność empatii bardzo by nam te pomogła, a co zrobić, żeby to coś co się, skąd jest Alicja cicha ACI taki rywal okręcie Flis, żeby tak Ghana dziedzina była bardziej popularna w Polsce, ale miejsc 5 lat zajęło przekonanie się, że w prawdziwy inżynier może się zajmować czymś takim miękkim jak ludzie to w złym mięsie wydaje, że jako mały naukowcy inżynierowie lubi matematykę lub robimy twardo problemy i potrzeba trochę odwagi, żeby się przekonać się, że ludzie to ciekawy problem dla inżyniera do zrozumienia z życia tej odwagi bardzo panu dziękuję prof. Krzysztof Gajos z działo i informatyki Uniwersytetu Harvarda był państwa moim gościem dziękuję panie profesorze w Twerze informacje Radia TOK FM już za kilka minut o godzinie jedenastej po informacjach wracamy do programu off Zwiń «

Jak nauczyć komputery empatii? Rozmowa z prof. Krzysztofem Gajosem

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 21:00

Najnowsze Podcasty

Poszukaj siebie na tym zdjęciu - o filmie ''W ciemności''

Edyta Bartosiewicz: Po raz pierwszy czuję swoją wartość

''Światłoczuła. Kadry z życia Zofii Chomętowskiej''

Pluszowy trener i toksyczna rodzina. Zaczęły się finałowe sezony "Teda Lasso" i "Sukcesji"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL