REKLAMA

Nobel z ekonomii: W jaki sposób Richard H. Thaler obala ideę racjonalnego homo economicusa?

Połączenie
Data emisji:
2017-10-09 13:40
Audycja:
Połączenie
Prowadzący:
Jakub Janiszewski
W studio:
Piotr Maszczyk
Czas trwania:
22:38 min.
Udostępnij:

Stan wojenny czy symboliczna niepodległość. Jakie są możliwe scenariusze konfliktu między Hiszpanią a Katalonią? Węgry rozpoczęły kampanię przeciw rzekomym planom Georga Sorosa

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
ANR łączenie ONR-U i 5 Olsztyn gór trzynasta 4 4 Jakub Janiszewski przy mikrofonie za mną studia dr Piotr Maszczyk ze szkoły głównej handlowej dzień obrad dzień dobry będziemy rozmawiać o Nobla w dziedzinie ekonomii ten Nobel w tym roku trans, czyli do Ricardo od Hallera, kto to jest no to jest bardzo ciekawa postać mówiąc szczerze, bo to jest człowiek, który jest nie tylko oczywiście ekonomistą czynnym akademikiem, więc tak trochę językiem z poprzedniej epoki, ale to Rozwiń » jest też założycielem i funduszu inwestycyjnego, który inwestuje, wykorzystując to co Thaler w obszarze ekonomii behawioralnej i odkrył, jakie wnioski sformułował, ale w inne jest też owi to człowiek, który on też o popkulturę nie jest tym oto sensie życie z państwa cóż taki amerykański film oglądali w książce uczta liczą na zwinności przeszkód oglądali film bliższa jest to mogliby zapamiętać, bo tam występuje o takich postaci niż dotychczas Selena Gómez i tłumaczy pewne zjawiska w co związane no to moglibyśmy powiedzieć z ekonomią behawioralną tak naprawdę to są zjawiska psychologiczne i to co też ekonomia behawioralna co jest w dobrze to co to jest ekonomia behawioralna mleko jestem bardzo zadowolony jest w tej nagrody Nobla w tym oto sensie, że ekonomia behawioralna to jest część ekonomi którąś określa takim mianem nieortodoksyjnych szkół ekonomicznych to znaczy, że one odchodzą od założeń, które konstytuują całą naukę Ekonomiki państwa, którzy albo mieli jakąś tam styczność z ekonomią n p. w czasie studiów, a Włosi interesującymi coś czytają na ten temat wiedzą, że w gruncie rzeczy po pierwsze, ekonomia znów społeczności dotyczy człowieka minivana ma oczywiście wbudowany aparat matematyczny statystyczny w dalszym ciągu nauką społeczną pozostaje, jeżeli coś się z nauką społeczną to musi mieć pewne założenia konstytuujące przedmiot badań, czyli musimy coś sądzić o człowieku jako takim, którego bada i generalnie w ekonomii istnieje podział na szkoły ortodoksyjne i hetero edukacyjne ekonomia behawioralna jest właśnie te Muchy tradycyjną szkołą ekonomii i nadaje się od siebie różnią mnie m. in . z założeniami behawioralnej, czyli tym psom myślimy o człowieku bo gdy państwo wiecie i to też różnie ekonomię behawioralną ekonomikę klasycznej n p. 3 ortodoksyjnych szkół ekonomicznych podstawowym narzędziem pracy ekonomistów są modele ekonomiści modelują rzeczywistość ci, którzy zajmują modele są to wiedzą, że mogą ze świadomością uproszczenia rzeczywistości, w której część zmiennych włączamy, bo uznają, że są mniej istotne dzięki temu te, które są bardziej istotne czy naszym zdaniem wydaje się kluczowe znaczenie jest podkreślona i do takiego modelowania musimy przyjąć pewne założenia o tym jak człowiek zachowuje, jaki człowiek jest ich, by ekonomia behawioralna odrzuca koncepcje Homo polonicus to jest stwierdzenie, które weszły za Arystotelesem już zostało do ekonomii włączone, a zatem Homo Economic success taka jednostka ona innych państ w oraz usłyszycie definicję prawne nigdzie na świecie nie istnieje, ale to jest w pełni racjonalne podmiot podmiot całkowicie pewni rozpoznaje swoje preferencje i dąży do maksymalizacji swojej użyteczności jak powiedzieliby ekonomiści, czyli nieco wulgaryzm bijąc, ale tylko nieco bulwersujące chodziło też się maksymalnie na Kopacz albo co sami ekonomiści próbują złagodzić stołu hipotezy Homo Economic GUS wskazują, że tu nie chodzi wyłącznie czynniki ekonomiczne i t d . ale gdy przychodzi co do tego co się okazuje, że to jednak chodzi o to, żeby zmaksymalizować swoją użyteczność, czyli w przypadku jednostek zmaksymalizować konsumpcję n p. zawsze warto oprzeć się już maksymalizować jakiś tam cel, którym z takich klasycznych teoriach przedsiębiorstwa jest niski stan Warty dla akcjonariuszy i tak da nieważne czy to odkryciem, ale jest to, że to jest fikcja to jest nieprawda nie ma także te 3 to właściwie w tę nagrodę Nobla można odczytywać jako mógłby przepraszam za brzydkie angielskie słowo formuła nagrody Nobla z 20 1 2 ta kontynuacja żmudne kontynuacja jako taki nurt nagradzania no właśnie nieortodoksyjne szkół ekonomicznych w 20 0 2 roku dostał nagrodę Nobla Kenem psycholog w gruncie rzeczy, który powiedział nam bardzo dużo na temat tego jak mózg ludzki pracuje, że mamy włączy się 2 sposoby podejmowania decyzji sposób pierwszy sposób drugich i podejmując decyzje ekonomiczne można się doszukiwać w ten sposób pierwszy, który jest bardzo ograniczoną racjonalność, na które można wpływać na różne sposoby, które można manipulować winien on dochodzi bardzo często do głosu to nie znaczy, że decyzje ekonomiczne podejmowane są całkowicie nieracjonalne natomiast bardzo wiele takich decyzji podejmowanych nieracjonalnie czy w oparciu o pewne schematy myślenia prawda, które nie są produktem ewolucyjną w dużej mierze bić wszyscy nasi przodkowie nas żyjących teraz to byli to byli ludzie w 2 MON i gdy które słyszał świat jest w zaroślach to uciekał też szelest mógł okazać się drapieżnikiem, a mógł okazać się po prostu wiatrem, który porusza gałęziami liśćmi, ale ci, którzy nadmierne nadzieje pokładali w tym, że to jednak wiatr jest mogli zostać zjedzenie przez drapieżnika posłusznym szelest liści powoduje automatyczne impulsu ucieczka i w bardzo często jest także my w ten sam sposób myślimy bardzo szybko, że mamy jakiś schemat ten przykład to co w psychologii na wschód od osób określa się jako efekt aureoli i większe zaufanie pokładane w ludziach, którzy spełniają jakiś tam konwencjonalne kryteria piękna prawda są legalne stosy i t d. ci wszyscy, którzy dali się złapać na pokaz garnków, tudzież pościeli leczącej wszystko doskonale wiedzą że, gdyby tę pościel garnki, tudzież Lampe, emitując są tajemnicze płomienie sprzedawał osoba niechlujne, a brzydka zaniedbana wyglądające na chorą to niebyła miałaby gorsze efekty sprzedaży niż koszty zdrowy młody przystojny jak była na i przekonuje nas z całym sobą, że jest wiarygodny i oczywiście poza takimi schematami myślenia który, które są w naszych głowach myśl dajemy manipulować i tutaj dochodzimy do prac noblisty nie bije nazywa takich bardziej popularnych koncepcji jest coś co się nazywa po angielsku Nemś i impuls sygnału w Jaworznie to można tłumaczyć, w którym on opisuje jak my mając w dyspozycji w 2 1 naszyjnik nie będąc pozbawionymi w sytuacji wyboru możemy zostać na dostęp jest słowo sformatowany w taki sposób, żeby konkretnego wyboru dokonać się te funkcje mieszkalne pisał wnuczka właśnie oni sygnał im pomóc im człowiek bez żony, bo raz, łamiąc Anwil SA no tak czy liczyć poprawiać czy wpły w na decyzję na temat zdrowia szczęścia dobrostanu brak powodzenia i pokazał w jaki sposób w jaki sposób państwo i nie interesuje szczególnie w kontekście prac noblisty, bo albo nie bardzo interesuje wpły w państwa na wybór na wybór dokonywany przez jednostki czy wpły w państwa na rynek o wyczynie załóż, gdybyśmy byli zwolennikami ortodoksyjnych szkół ekonomicznych ekonomii klasycznej i jeżeli tego naszego nieszczęsnego Komar Ekonomik Kusa racjonalnego rozpoznającego swoje mienie swoich preferencji maksymalnie zdający ku korzyść to mogłoby powstać u nas takie przeświadczenie, że państwo w ogóle jest niepotrzebny, ale właśnie tu do tyczy także pana teamów złoty jest rzeczywiście zastanawiające, że liczba stale jest zdaje się z Uniwersytetu chicagowskiego, gdzie też pojawił się ten nurt ekonomii neoklasycznej mówiąc właśnie o ograniczaniu roli państwa tak zgoda wyraźna sprzeczność nasz dom ja myślę, że tylko pozorna nowo faktycznie New Jersey Chicago jest znany z tego, że to szkoła chicagowska to coś pan jest ono złe w Chicago Boys prawda co ci ludzie jest oczywiście jak stawali się w mniejszym stopniu ekonomista Mielec dostawali doradcami czy politykami gospodarczymi, a my to o propagowali taką wizję, że wpły w państwa powinien być ograniczony wolą radnych przede wszystkim doradzali n p . w Chile już połowę zamachu stanu dokonanym przez Pinocheta i t d. ale to nie zmienia faktu, że talent jest zupełnie zaprezentuje zupełnie inny sposób myślenia ekonom to jest sposób myślenia, który ja uważam zadaje kłam temu co czasami ludzie myślą ekonomista z my jesteśmy my wiemy, bo sam jestem ekonomistą, że jesteśmy DEK doktrynę ramię, że mamy jakiś czas na poglądy, które nas za mało, by im w tym co myślimy o świecie i nie pozwalają na szersze spojrzenie na modyfikację tych poglądów Otóż prace noblisty są najlepszym dowodem na to, że jeżeli Empire podpowiada, że życie nie jest tak proste, bo nam się wydawało przy tym ruchoma ekonomi ku SA nie ma nic, że jednostki nie są racjonalne to co powinno mieć wpły w to odkrycie powinno mieć wpły w na architekturę całego systemu ekonomicznego, że powinniśmy dostosować ten system do sposobu myślenia jednostek zamykanie oczu mówienie, że wszyscy są racjonalni w związku z tym transakcje rynkowe jeśli są zawierane to znaczy, że wszystkim się to opłaca wszyscy odnoszą korzyść usłyszymy państwo niech się 3 mostek z daleka i dalej tym lepiej nie ma sensu tego typu myślenie nie ma sensu, ponieważ nie ma sensu myślenie, że zarządzający realizuje podejmujemy racjonalne decyzje odnosimy jakąś kość prasy teraz są o tyle istotne, że w stanach się to nazywało tak inne sformatowany czy ukierunkowanym libertarianizm w wielu pracach duży nacisk był kładziony na to, żeby jednak wolność wyboru pozostała lub jednostki miały wolność wyboru natomiast on pokazuje w jaki sposób państwo na tę wolność wyboru może wpływać, kierując się, że no pewnym systemem aksjologicznym albo, kierując się swoim rozumieniem dobra nie tylko pojedynczego obywatela, ale też całego zbiorowisko obywatelki i dość zatrzymajmy się po informacjach, a on włączenie ich różni od dziur i 14 6 Jakub Janiszewski przy mikrofonie ze mną w studiu dr Piotr Maszczyk ze szkoły głównej handlowej z moralne o Noblu dla Ricardo Tylera w ekonomii przed informacjami zaczął pan mówić o tym w jaki sposób Thaler postrzega rolę państwa na tymże rynku, który jak w stylu dziś wcześniej nie jest rynkiem bynajmniej tworzonym przez racjonalne podmioty tylko przez ludzi, którzy podejmują decyzje po z wpływem rozmaitych impulsów często jak rozumiem bardzo odległych od racjonalnej analizy w no no tak, bo myślę, że nawet osoby, które bardzo głęboką wiarę wolny rynek mechanizmy wolnego rynku pokładają dostrzegają, że niekiedy ci, którzy dokonują pewnych zakupów na rynku są przedmiotem eksploatacji Nate posłuży się 1 tylko przykłady mamy mówić Amber Gold w danym z ortodoksyjny zwolennik rynku mógł użyć takiego brzydkiego polskiego powiedzenia innym głupiego moim zdaniem, czyli widziały gały co gra prawda widziały gały co brały w nich go pod pistoletem do zakupu jednostek Amber Gold nie przymusza ją usłyszymy jeszcze ludzie byli głupi to teraz cierpi na no, więc do dnia można odbić piłeczkę gdzieś na ile ludzie mieli możliwości rozeznania się w tym co kupują one po drugie na ile świat byłby miejscem nie do zniesienia, gdybyśmy za każdym razem musieli redukować to co ekonomiści nazywają asymetrię informacji w związku z tym nie ulega wątpliwości się dla zdecydowanej większości ekonomistów, że państwo musi ingerować w swobodę wyboru nie trafili problem na ile ta ingerencja ma być rozbudowana szyba na ile państwo naszą swobodę wyboru powinno ograniczać i no to przykład ostatnio czy rzeczywiście potrzebujemy zakazu korzystania z nieletnich przez ZUS Fallaci w na ile państwo powinno ingerować w to czy wolno czy nie wolno handlować w niedzielę, o ile to ma być w niedzielę prawda to są wszystko decyzje, których państwo dokonuje ingerencji w rynku, kierując się pewnymi ideologicznymi przesłankami czasami zdrowotnymi czy marihuana powinna być dozwolona do legalnego zakupu czynie prawda i tak da takich problemowych państwo środka stanowi się nad tym jest bardzo wiele i teraz gdzie jest miejsce, gdzie jest miejsce w tym badaniu dla naszego naszego świeżo upieczonego laureata nagrody Nobla Otóż on w swoich teoriach rozwija taką właśnie koncepcje ukierunkowanego libertarianizmu wychodząc z założenia rzeczywiście należy zostawiać wybór to jest ten komponent libertariański drużyny powinni mieć wybór, nawet jeżeli ten wybór będzie oznaczać im szkodzi, że będzie im tak, że to Będzin szkodzić prawda, że się zaś 4 0 lat doczekają raka jak będą chodzić n p. do solarium czy 3 Niewiem czy marihuana jest szkodliwa w na dłuższą metę natomiast dla jego podejście wyklucza zakaz natomiast powoduje formatowania naszych decyzji, zanim państwo bowiem konkretny sposób formatowania decyzji co powiemy takim 1 bardzo ciekawą doświadczeniu, w który pokazuje co się nazywa efekt zakotwiczenia tak na marginesie, który pokazuje jak bardzo my jesteśmy nie racjonalne w Odrzywole wszyscy państwo, że jesteśmy poddawani takiemu doświadczeniu, że na początku nie ukrywa proszę o to, żeby zakręcić kołem fortun, więc koło fortuny jest tak konsystorz Kane po prostu wypadają wypada albo liczbę 1 0 albo 6 5 kg, więc nie zjedzenie może zdarzyć się do wzmożonej liczby teraz wygląda prawdziwe, ale atakowana może wypaść 1 0 albo 6 5 w i po tym, jak zachęcić państwo kołem i badaczy oczywiście skwapliwie zanotują co państwo wypadło jesteście państwo następnie pytaniom to, żeby określić liczbę krajów afrykańskich, które należą do ONZ takich, jaka część PZU to są kraje z Afryki po sobie wyobrazić, że średnio rzecz ujmując te osoby z systemem wypadło 9 zmanipulowane wskazywały, że około 2 5 % średnia z ich odpowiedzi to jest 2 5 % tych krajów ONZ stanowią kraje afrykańskie te natomiast osoby, których pokazano liczbę 6 5 jako wynik kręcenia kołem fortuny wskazywały, że krajów afrykańskich jest w ONZ i 4 5 %, a 1 0 niż 6 5 z ruchu nie ma nic wspólnego z liczbą graczy odsetkiem gejów afrykańskich po prostu nasz umysł został wpuszczony w pewną ścieżkę myślenia został zakotwiczony już i cała nasza racjonalność bierze w tym momencie wf prawda, bo nowo to są szczere i teraz jak państwo może zatem wykorzystać tego typu tego typu narzędzia, żeby wpłynąć na nas na nasz wybór nie, ograniczając jednakowoż my nie, ograniczając jednakowoż dla pełnej wolności to nawet Basty pozycję ktoś opowiada mówili tak, ale wskazuje na różnice jeśli chodzi o liczby osób, które są gotowe swoje organy mnie zaoferować do przeszczepu po śmierci między krajami bardzo zbliżonymi powiedzielibyśmy kulturowo czy ekonomiści powiedzą instytucjonalnie jak Austria Niemcy Belgia Holandia z czego to wynika ono wynika zakaz ćwiczenia nasz umysł wynika z tego, że w krajach, w których należy wyrazić brak zgody na oddanie organów ten odsetek będzie dużo wyższe osób, które jednak są one swoje organy niż w tych krajach, których trzeba wyrazić zgodę na to, żeby to organy były później wykorzysta to jest przykład takiego właśnie formatowania naszego decyzji Cis państwa, którzy interesują naszym życiem gospodarczym łatwo dostrzegą one na rok jest decyzją została na nas jakoś tam wymuszona ćwiczy zostajemy czy odchodzimy z off Wda w Polsce trzeba było zadeklarować, że może zostać zostaje w otwartych funduszach emerytalnych rada wiemy skądinąd, że zdecydowana absolutnie zdecydowana większość osób zadeklarowała w tym momencie w ich brakiem żadnych deklaracji że, że odchodzi z ja w prawda zastanówmy się, jaki byłby wynik tej samej operacji, gdyby okazało się, że trzeba znajdować się odchodzi z osób, jakie mogą być inne przykłady tego typu formatowania naszych decyzji n p. układ posiłku w stołówkach szkolnych przede wszystkim, ale nie tylko im dalej oddychającego są niezdrowe rzeczy tym mniej niezdrowych rzeczy jemy coś mu uwagę, że z kolei w supermarketach jesteśmy formatowanie odwrotnie w do kasy niestety ciągle jeszcze czeka co jest przy kasach są tzw. impulsowe zakupy, których najczęściej nie potrzebujemy, ale skoro z nudów stoimy te parę minut albo paręnaście lat to guma do żucia, a może jakiś batonik może ciasteczko i t d. prawda to jest odwrotne formatowanie burmistrz nowego Jorku nie chcą zmaga się z problem otyłości wprowadził tego typu formatowanie, zakazując maszynach vendingowych w takich automatach do kupowania napojów gazowanych słodzonych objętości większej niż pół litra w mazda zwróćcie państwo uwagę, że w każdym z tych przykładów zarówno tych, w których formatu Janas państwo, jaki tych, w których formatu Jonas przedsiębiorstwa mamy wolność wyboru nie musimy kupować batonik jak ktoś chce wypić 2 l gazowanego słodkiego napoju może kupić 4 butelki jak ktoś ma ochotę na niezdrowe ciastko to po prostu wyciągnie rękę i sięgnie po nich w jakiej chce łącznie chce podarować swojej swoje organy po mojej śmierci to zupełnie albo nie wypełnia stosowną deklarację chciałem być w OFE na pisze, że chce albo nie chce to napisze, że nie chce, ale jednak, ale jednak to w jaki sposób państwo przedstawia nam wybór bardzo silnie wpływa na to, jakiego mu wyboru dokonuje oczywiście oczywiście jednak ze strony takich już libertarian bez żadnych przymiotników nowy była rozwijana krytyka tego sposobu mówiąc wprost z manipulacji prawda co państwo manipuluje wyborem ludzi no, tak więc wpływająca na wybór to niema nic wspólnego z wolnym wyborem golf z trzecim jest wolny wybór nie istnieje właśnie po pierwsze z sieci jednak strony należy podkreślić, że państwo nawet nie dokonują żadnego wyboru też znamionuje wyboru prawda wiadomo, że n p . w naszym systemie wyborczym ta partia, która będzie na pierwszym miejscu na książęcy słynnej wyborczej już ma plus prawda inna rośnie, sięgając daleko w przeszłość może powiedzieć jak to się niektórym ten plus bardzo bardzo przełożył na wzrost poparcia wyborczego w pewnym konkretnym rodzaju wyborów ktoś musi być pierwszy parlament wprowadzamy bez głosujemy to i t d. nawet tak czuje strach umysły wyborców sformatowany niby to co nie zawsze ich mieście nieodmiennie to stwierdzenia, że są miejsca biorące na liście nic, ale nie ma żadnych biorących miejsc przeniósł się poprzeć pierwszej osoby, jeżeli mam już jakieś preferencje partyjne obie partie i nie wiem i kół albo partie wsi no to nieważne tak mogę wybrać tę osobę, którą ceni pierwszą nie ostatnio nie wyłączy prąd dziewiątka wszyscy, którzy biją się o miejsce biorące roześmiał mi się w twarz w tym momencie pierwszy jest lepszy i ostatni jest też dobra prawda nasz umysł jest sformatowany w ten sposób mając tego świadomość państwo moim zdaniem powinno korzystać z tych narzędzi i AM i bardzo mi się podoba mówiąc szczerze talerza to myślenie, że zostawia nam się wolność wyboru w ja mogę nie musimy, ale jednak jak dla tych, dla których podejmowanie decyzji z prezesem bezrefleksyjnym wtedy państwo wspiera takie decyzje, które uznaje za słuszne dla zbiorowości dziękuję bardzo aktor Piotr Maszczyk ze szkoły głównej handlowej był państwem moim gościem bardzo dziękuje 14 1 7 za chwilę informacje o włączenie ich recykling Olsztyn 2 Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: POŁĄCZENIE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA
Array