Mikołaj Lizut witam państwa bardzo serdecznie, a moim i państwa gościem jest pisarz Andrzej Bart dyr artystyczny teatru nowego w Łodzi witam cię Andrzeju bardzo serdecznie witam państwa witam ciebie parę tygodni temu odbyła się premiera wg twojej adoptowane z powieści sztuki fabryka muchołapek ja przypomnę, że ta znana twoja powieść była w finale nagrody literackiej Nike i zdobyła nagrodę Czytelników powieść zupełnie niezwykła dla mnie szalenie ważna, ponieważ tylko
Rozwiń »
połączyły się tam grozę Holokaustu z pewnym surrealizmem to jest powieść, która się dzieje, a w zasadzie poza czasem PS, gdzie wszyscy w z różnych miejsc w czasie mogą się spotkać przeniosły się w tę powieść na deski teatru ja wszystkich państwa bardzo serdecznie zachęcam do tego, żeby zobaczyć w teatrze nowym w Łodzi fabrykę muchołapek, ale chcę zapytać co to za podróż jest Maciejak tego typu surrealistyczną opowieść właściwie przenosiło się na nasz teatr pensje realizmu, którym mówisz to to był jedyny sposób na napisanie tej powieści, gdyż jak zauważył, iż tak żona jest w konwencji snu prawda być może delirium nawet alkoholika, aby przejść ten świat tamten musiałem szukać sposobów w derbach mensy z Die Welt nazwała to wielką literaturą wiesz, że nazwanie polskiej literatury przez Niemcy wielką chemię chętnie złoconych śmierci nie jest łatwym wyzwaniem dla dla Niemca, a 3, a więc coś musiał w niej być takiego, że się ten sen także, że oni weszli także w ten system IT w niemieckojęzycznym ludzie, więc więc, odpowiadając na pytanie endecji realizm czy 3 czy nie prawdziwy ser realizm, bo to nie jest to jest tylko takie dotykanie czegoś niezwykłego no przy należał się temu tematowi on napisany 1 do 1 będzie będzie taką trochę, by pornografią Holokaustu ową, którą ja, które jest bardzo często teraz na Zachodzie tak się ułożyły się w 2 DAG, ale niezwykłe w twojej powieści jest to dotknięcie czegoś wydają się szalenie wrażliwego to znaczy, że w powieści jest tak proszę państwa że podmiot liryczny tak to nazwijmy to autor w mówiąc wprost za pewną sumę pieniędzy UE uczestniczy, a weź udział w procesie tez proces Chaima Rumkowskiego, czyli szafa Judenratu z łódzkiego getta w, a jednocześnie to jest podróż do twojego miasta tak pamiętaj że, że Chaima Rumkowskiego to w to wg mnie nie tylko wg mnie najbardziej kontrowersyjna postać współczesnej historii znam ludzi w Szwecji milionerze naukowcy artyści, którzy o nim się nie kłócą małżeństwo, a wieczorami kłócą się tylko o niego oboje byli w getcie, a więc tak, więc kto to jest taka postać i właśnie może nawet przybliżone odrobinę słuchaczom Chaima Rumkowskiego właśnie znaczy byłam Sasal Judenratu Judenratu czyli, czyli starszyzny żydowskiej w getcie realnych tak jak Adam Czerniaków w zieleniaku w Warszawie z tym, że przy zachowały się do dziś takie słynne zdjęcia Chaima Rumkowskiego w dorożce czy też karecie w takim wspaniałym powodzie prawda i to jest w pewnym sensie zdjęcia symboliczne, bo pokazuje jak ten żydowski pan nosił się w getcie, które wprost prowadziło do śmierci tak tak, ale to to była zwyczajna dorożka jednak i jak mówił w książce w getcie pracowało 30 0 koni to u nas to był normalny normalny świat w z wieloma szkołami szpitalami dopóki akcja and Blues funk Niemiec kamień żydowskiego świata nie zlikwidowała w i ten Fijałkowski dowiedziałem się jako dziecko pod stołem rodziców byłem akurat i rozmawiano wtedy o nowej książce Rudnickiego kupiec łódzki i tam jedno z opowiadań opowiadał właśnie o Rutkowskim i o tym, że, kiedy pojechał do Oświęcimia na koniec żydowscy więźniowie Sonderkommando, którzy którzy przez chwilę myśli bardzo krótko, ale mieli dostęp do wielu kosztowności Tarzan legenda, że go żywcem wrzucona do kremacji ja jako dziecko dowiaduje się, że jakiegoś pana z prowadzoną z honorami, bo po obozie i potem żywcem wrzucona do pieca, a więc po czymś takim zamiast słuchać jak ty o babie Jadze czy, o czym dowiaduje się Rynkowski no nie mogę być normalnym człowiekiem, o czym w takich, a to nieprawda z tym bywa, ale to oczywiście to legenda czarna i ich i jest życie łatwiej mi było jako młodemu człowiekowi napisać książkę Rejonowa plik o osi 2 latach historii Polski niż dotknąć tematu Rumkowskiego, a więc to jest to jest książka, do której bardzo długo dochodziłem dojrzewałem jako dzieciak, gdybym pisał to to byłbym 1 z tych co wrzucają do pieca bojowców prawda jakichś wymyślonych AAA jako człowiek w wieku dojrzałym dojrzałem do tego, żeby muszę przynieść przyjrzeć się baczniej w swojej powieści, ale też w mojej sztuce fabryka muchołapek pada takie porównanie między Allenem Bukowskim Adam Czerniaków one Czerniakowa z getta Warszawskiego ja przypomnę, że Adam Czerniaków po wydaniu przez SS rozkazu likwidacji getta od Rosjanek i popełnił samobójstwo, zostawiając dramatyczne listy swojej żony jest w Warszawie uważany za bohatera w przeciwieństwie do Chaima Rumkowskiego w zasadzie odpowiednika Czerniakowa w Łodzi, który też zginął w zginął w Auschwitz, ale w żadnym bohaterem dla nikogo nie jest to dlaczego tak, ale osiągnięcie Rompkowski miał większe tym tę tkankę żydowską o wiele bezpieczniej jest, że nie można mówić o jakimkolwiek bezpieczeństwie w totalnym mordowaniu i 1 k przerzuciły do żywych więcej ludzi po prostu więcej i i getto łódzkie listę najdłużej prawda tak, a Czerniaków był oskarżany o sprzyjanie Żydom asymilować asymilują co mi się w ogóle też nie miała takiej dobrej opinii do do samobójstwa wiem, więc to jest zakaz słynne powiedzenie że komuś najstarszym mu rady żydowskiej w Zduńskiej woli kazano przyprowadzić 100 0 Żydów na drugi dzień on powiedział, że może przeprowadzić tylko czworo z siebie swoją żonę i dwoje dzieci oczywiście zabito go, ale zabito też w ten 100 0 Żydów, więc te decyzje była bardzo trudne dla każdego czy przy czym się ratować dzieci do 1 4 lat 7 3 niczym no właśnie te decyzje są jak sądzę kluczowym elementem twojej powieści sztuki, czyli to są takie kluczowe elementy procesu, który się nigdy nie odbył procesu Chaima Rumkowskiego czy na szali, gdy zauważymy właśnie ja wiem życie 100 0 osób 100 0 osób zdrowych czy 100 0 osób umierających to, które życie są cenniejsze, a nie odpowiadać na te pytania i te decyzje za zauważ są najtrudniejsze, bo to nie są decyzje Rumkowskiego ja zadaję pytanie od decyzji każdego z nas jakby postąpił przecież z tymi dziećmi mogły jechać matki nic bym tego nie zabronił Niemcom się cieszyli się także, że więcej pójdzie, a i ta decyzja matki, która widzi dziecko w samochodzie odjeżdżające to jest piekielna decyzja czy zostać z tym drugim dzieckiem przyjechać w tamtym to nie jest Bąkowski to jest decyzja każdego z nas, jakbyśmy postąpili w takiej sytuacji Andrzej Bart pisarz i dyrektor artystyczny teatru nowego w Łodzi z moimi państwa gościem wracamy do naszej rozmowy tuż po informacjach Radia TOK FM oraz na poważnie mówi Andrzej marsz dyrektor artystyczny teatru nowego w Łodzi, a także pisarz autor twierdzi wielu powieści takich jak w rejony wafli czy słynnego rewersu, a także fabryki muchołapek opowieść, za którą otrzymał na nagrodę publiczności w literackim konkursie nitkę teraz fabryka muchołapek można oglądać na deskach teatru nowego w Łodzi w twojej adaptacji przypomnę, że fabryka muchołapek to jest swoiste nieco senny da liryczne surrealistyczne sąd nad handlem Łukowskim szefem Judenratu łódzkiego getta ten sąd proszę państwa nikt oczywiście, że nie odbył, ponieważ High Wronkowski zginął w Auschwitz, ale ten przedziwny Sand Andrzej Bart przeprowadza w swojej sztuce Janiec gospodarować i chcę państwu zdradzać puenty, ale chciałbym zapytać czy twój osobisty stosunek do mrągowskiego, bo z tego co napisałeś w książce także z tego co z tego co wyreżyserowała 6 mam wrażenie, że to jest jakiś taki cierń, który jest twoim sercu naprawdę myślę o nim duży kawałek czasu to jest to jest ten facet towarzyszy mi i zastanawiam się nad nim rozmawiałem przez przez lata nos dobrą setką ludzi, którzy otarli się do niego słyszeli o nim Ursus w najbliższych 2 mama, że wszystko i na tym wyrokiem myślałem dobre kilkadziesiąt lat kicha no nie mogę powiedzieć ile, bo przecież wiemy od nich modlić się siódmego roku życia natomiast na poważnie myślą o minimum 1000 dwudziestego roku życie także ten wyrok, który wydałem w książce w w sztuce teraz w przeszłości w filmie jest jest moim najbardziej prywatnym osobistym wyroki to ja jestem tym adwokatem, który robi to co jak zauważyłeś robi na scenie no właśnie, ale w co jest twoim zdaniem główną winą Chaima Rumkowskiego w tylko i przede wszystkim wina w tej chwili powszechna na świecie i wśród wśród ludzi, którzy są przekonani, że tak dobrze wiedzą cokolwiek więcej od innych megalomania megalomania jest chorobą powszechną w Holokauście mega megalomania była zbrodnia w teraz byle pajac może sobie na nią pozwolić bezkarnie wtedy wtedy to było coś potwornego zachowywać się tak ani inaczej w sytuacji, kiedy ma się dobre intencje o jego intencje były niezaprzeczalnie dobre genialny pomysł ze stworzeniem getta fabryki, gdzie najzdolniejsi ludzie robili niczego coś co co wydawało się Niemcom na tyle potrzebne, że nie zabija miała się tytułowa fabryka muchołapek istniała naprawdę tak oczywiście oczywiście tylko może możemy w morze wszedł do niej i tak bardziej dogłębnie Filip cierpienia Mucha jest to w wolnym dla mnie najbardziej poruszające w swej powieści jest to jest pytanie czy w ogóle mamy prawo sądzić ofiary czy ktoś tak jak Krajna Bąkowski, który ewidentnie także ofiarą był w ogóle zasługuje resort w ja nie wiem czy na sąd, ale zawsze będzie wzrost zasługiwał na zastanawianie się nasz, bo zastanawiając się nad nim zastanawiamy się nad sobą nad sobą jak my byśmy się wtedy zachowali w każdej z tych sytuacji lepsze gorsze, więc wiem, nic więc to to jest wieczna historia z nim i z takimi jak on widziałem teraz w Cannes Festival, gdy film, który otworzył 1 z festiwali, gdy tych dla Claude Lanzmann ostatnich niesprawiedliwe, bo o takim Rumkowskiego im z Wiednia odpowiednik Rumkowskiego, który żył dożył lat siedemdziesiątych i Hans van z sfilmował jego wypowiedź facet, który organizował dla Niemców miało zorganizować państwo żydowskie w dzisiejszych w okolicach Bieszczad jeśli już tam wybierał miejsca w 2, więc i, który tłumaczy swoje decyzje z wielką precyzją, czego nie krył nigdy zrobić Bonkowski, bo gmina w twoja sztuka w teatrze nowym w Łodzi jest w, a także powieść sprzed paru lat to jest celny w wydaję się taka raczej ciekaw jestem w ogóle Inter interakcji swoją prozą współczesnego i Łodzi, bo mam wrażenie, że właśnie sprawy Holokaustu staramy się to zamieść pod dywan to znaczy to nie jest jakaś część naszej współczesnej refleksji, chociaż te wszystkie postaci, o których piszesz to są przecież nasi dawni sąsiedzi, a nasi dawni współobywatele co uważasz, że w powieści pozwala bohaterowi wyciągnąć jedno z dziewcząt uczestniczących w procesie wyciągnąć do współczesnej Łodzi ta dać szansę gry Gliwice Flota w tym system staje się właśnie pytam się o o tą recepcje współczesne w we współczesnej Łodzi twojej twojej prozy wiersz o tym nie mogę wiedzieć, bo aż tak bardzo się tym nie interesuje nie, dlatego że jestem cieka w tylko, że rzecz, że po prostu nie chce w to wchodzić uważam, że żółć coraz bardziej otwiera się na inne historie i bez tego bardzo dogłębnego otwarcia nie będzie istnieć nie ma miasta, który nie ma historii musimy się zastanawiać, kto wybudował ten w domu, kto mieszkał w w tym salonie, który jak i komunistów podzielił na 17 pokoi w i teraz się wszystko otwiera musimy dowiedzieć jak ja pamiętam spacerowałem z Arnold mostowi 3 się żyjącym wtedy wspaniały wygląd zewnętrzny, który mi pokazywał każde okno każdy balkon kto, gdzie z kim się ożenił, dlaczego po co jaki był z tego szumu rejwach także to jest bardzo potrzebny łodzianom aby, aby z mężem mieli z mężnie, czyli czy nie, jeżeli świadomością tylko swoich 2 swoich przodków sprzed 1 3 2 po kolejnych wyższych tata przyjechał ze wsi i tu i kupił taksówkę i albo mama nie przyjechali do jakiej idei, gdy jakiś architektury do takiej struktury miejskiej, która trwała i została stworzona bardzo mocno architektury Łodzi porównywano do już do nowego Jorku te kąty proste to wszystko to miało charakter i teraz o tym, charakter musimy łodzianie powinni walczyć walczą w wg mnie młodzicy są coraz bardziej otwarci na spojrzenie za nic co mają za plecami Chelsea na chwilę wrócić do swego bohatera dla Rutkowskiego z, bo właśnie szumną głowy, że wieś taka takie tragiczne biografie są w ogóle jak były immanentną częścią naszej historii no przecież zobaczyć kierunkowskaz i to jest w 1000 × smutniejsze 1000 × bardziej tragiczne hrabia Wielopolski tak oczywiście bardzo bardzo jest to bliskie porównanie tak tak tylko tylko jeszcze bardziej tragiczny, bo boi, bo sytuacja już kompletnie wyławiali ekstremalna pogoda sytuacja piekła a, a Wielopolski sytuacja decyzji w dziale zawarł jak wiele takich postaci ja wiem, że to jest porównanie, które może życie zirytować, ale ja wiem gen. Jaruzelski u mnie, dlaczego zirytować tym tam gdzie, gdzie trzeba podejmować decyzje naj naj straszniejsze tam jesteśmy blisko blisko blisko naszych mojego bohatera toi toi toi toi stały Chaim w głosie my tutaj znowu wieś powraca to pytanie osoby czy w sytuacji właściwie mam taki jest antycznej tragedii tak, czyli w wyboru, który w zasadzie wyborem nie znaczy to jest wybór jest między złem złem zauważył Szekspira nigdy nie było tak mocnej tragedii tak, ale one tego nie n p . wiele, ale ma działać w wierze to jest to kto to jest taki wybór, z którego w niedawno sali nie da się w zasadzie wyjść obronną ręką, ponieważ to sąd w 2 sprzeczne ze sobą wartości każdy wybór jest zły PiS sytuacja Rumkowskiego, więc pytam jeszcze raz znaczy czy czy w ogóle mamy w 2 własne sumienia taki aparat żeby, żeby do do tej sytuacji, bo przykładać walczy przed czy biografia Chaima Rumkowskiego podlega w jakikolwiek moralnej ocenie w tej sytuacji w tak jak powiedziałem nie należy mu może każdy osądza na własną miarę inaczej Rumkowskiego będzie osądza potomek czasownika, który teraz może być udzielone człowiekiem i patriotą i patriotą jest inaczej ktoś się o dużej wrażliwości to to osądy jest taka w każdym z nas i to i to także jest jak gdyby 1 z diagnoz mojej moje sztuki każdy z nas musi zadecydować o swoim postępowaniu w sytuacji którą, która jest trudniejszą sytuacją niż wybór zupy pomidorowej przyniosło w tym procesie bierze udział n p. Korczak ty jesteś taki element surrealizmu no bo jak wiadomo Korczak mieszkał w Warszawie i ale spotykali się, ale jest to też Kalita i pisali do siebie listy jak rozumiem czy netto nawet nie było, bo rozumiem, że to, że ta sytuacja z dedykacją w książce Korczaka dla cha ima Rumkowskiego to jest to sprawdza, a gdy, gdyż Rumkowskiego i przed wojną zajmujący się rodzicami do kogo mu udać się po naukę do ministra na mistrzostwa świata w, a więc w kontekście mowa wtedy hołubi wszyscy wszyscy tego rodzaju pedagodzy zwracali się do niego jak i jaki jest sposób na te dzieciaki, że były samodzielne, żeby rządził, żeby miały własne sądy, jeżeli już jesteśmy przy sądach także ich spotkanie było nieuniknione także także Wronkowski przyjeżdża do Warszawy to jest autentyczne, aby Czerniakowa mówił doradzać jak prowadzić w wzorową wzorowe getto fabrykę tak to jest oczywiście w opowieści jest wstrząsająca jeszcze raz bardzo serdecznie polecam państwu spektakl fabryka muchołapek w teatrze nowym w Łodzi w reżyserii adaptacji Andrzeja Barta polecam także powieść, która w dla mnie osobiście jest niezwykle ważne, ale pod tym samym tytułem autor Andrzej Bart był moim państwa gościem bardzo dziękuję ci za to spotkania dziękuję wszystkim dziękuję tobie Józefie informacji Radia TOK FM po nich reform gospodarczych, na które zaprasza Aleksandra Dulkiewicz program przygotował Tomasz Kopka realizował Kamil Wróblewski Mikołaj Lizut do usłyszenia
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: A TERAZ NA POWAŻNIE
-
-
09:49 W studio: Janusz Steinhoff
-
11:58 W studio: Tomasz Siemoniak
-
12:38 W studio: gen. broni Mirosław Różański
-
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
-
08.12.2023 10:10 Gościnnie: Wyborcza, 8:1026:38
-
-
08.12.2023 11:00 OFF Czarek22:54 W studio: prof. Bernadetta Darska
-
-
-
08.12.2023 10:00 OFF Czarek18:22 W studio: Julia Fiedorczuk
-
-
08.12.2023 13:20 Popołudnie Radia TOK FM10:33 W studio: dr hab. Konrad Pawłowski
-
08.12.2023 14:00 Popołudnie Radia TOK FM10:35 W studio: Piotr Andrusieczko
-
08.12.2023 14:20 Popołudnie Radia TOK FM10:18 W studio: dr Spasimir Domaradzki
-
-
08.12.2023 14:59 Półka z książkami
-
08.12.2023 12:20 A teraz na poważnie09:49 W studio: Janusz Steinhoff
-
08.12.2023 14:40 Raport Gospodarczy11:59 W studio: Marcin Kłopociński
-
08.12.2023 12:00 A teraz na poważnie11:58 W studio: Tomasz Siemoniak
-
08.12.2023 16:00 Gościnnie: Wysokie Obcasy21:48 TYLKO W INTERNECIE
-
08.12.2023 17:40 Wywiad Polityczny10:58 W studio: dr Bartosz Rydliński
-
-
08.12.2023 17:00 Wywiad Polityczny14:14 W studio: Bartosz Romowicz
-
08.12.2023 15:40 Światopodgląd11:37 W studio: płk Piotr. Lewandowski
-
08.12.2023 16:00 Światopodgląd10:26 W studio: dr Karolina Zielińska
-
08.12.2023 11:40 Kultura Osobista12:50 W studio: Urszula Kozakowska-Zaucha
-
08.12.2023 17:59 Śmielej! Stand-uperzy o polityce
-
08.12.2023 16:20 Światopodgląd11:17 W studio: Nikita Grekowicz
-
08.12.2023 16:40 Jeszcze Więcej Sportu12:52 W studio: Robert Korzeniowski
-
-
-
08.12.2023 18:30 TOK36006:27 W studio: Sławomir Broniarz
-
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
TOK FM Premium 40% taniej! Dostęp do nagradzanych podcastów, wszystkich audycji z anteny oraz Radio TOK FM bez reklam w świątecznej zniżce.
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL