O książce „Złowić frajera. Ekonomia manipulacji i oszustwa”

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Tomasz Zawiszewski przy mikrofonie w studiu prof. Elżbieta Mączyńska ekonomistka szkoła główna handlowa i polskie Towarzystwo ekonomiczne dobry wieczór dobry wieczór no spotykamy się z okazji publikacji przez polskie Towarzystwo ekonomiczne właśnie książki George Akerlof i Roberta Shillera noblistów z dziedziny ekonomii p t. złowić frajera ekonomia manipulacji i oszustwa i właśnie o manipulacjach i oszustwach na rynku będziemy sobie dziś rozmawiać, ale przybył kolejny Rozwiń » noblista to może od niego zaczniemy, bo i obszar, którym się zajmują się 2 to poniekąd jest to obszar, na którym działa i aktualny noblista, czyli ekonomia behawioralna i dachach biura ekonomia behawioralna, czyli ekonomia o naszych zachowaniach na rynku, a naszym postępowaniu w przy wy jeśli chodzi o decyzje ekonomiczne o naszych wyborach ekonomicznych i o tym, że niekoniecznie jesteśmy Homo ekonomi ku z, czyli ktoś z kimś, kto działa zawsze rodzi racjonalnie o zasadach Homo Ekonomik kóz żyje tak to jest taka podstawowa zasada Ekonomiki neoklasycystyczny, a nie i podstawa modelowanie ekonomiczne ego, czyli założyć, że je różne taka procesy ekonomiczne rynkowe to się zakłada, że ludzie chcą dla siebie dobrze i wiedzą jak ująć racjonalnie i inne, ponieważ jest wolny rynek to jeśli się zderzyć te 2 nie zasady zasady wolnego rynku i zasadę taką może ludzie zawsze postępują ekonomicznie racjonalnie to sytuacja w gospodarce będzie się rozwijała należycie bez jakiś nieprawidłowości i zakup ceni te nigdy nie dzieje no właśnie tak się nigdy nie dzieje są na co zwracali uwagę jedno wielu ekonomistów zwracało uwagę, ale ta zasada Homo ekonomi ku Syrii saldo ocen wiara w siłę wolnego rynku zawładnęła właściwie sposobem myślenia o gospodarce począwszy mniej więcej od lato się i osiemdziesiątych ubiegłego stulecia są nie znalazło odzwierciedlenie no trudno powiedzieć w teorii w doktrynie neoliberalnej Quadro w razie odruchem teoria doktryny, które na tych takie myślenie trochę bb bez bezrefleksyjne i takie bez bezkrytyczne takie myślenie na zasadzie jedynie słusznej teorii jedynie słusznej drogi i okazuje się że, że ktoś nowy rynek sam zakwestionował właśnie te ten sposób myślenia poprzez kryzys 20 0 8 roku, ale już znacznie wcześniej ukazywały się różnego rodzaju publikacje kwestionujący tę zasadę Echo Homo ekonomi ku z no m. in . jest taki szwajcarski ekonomista ta poszli trudno co nam nawet zakwalifikować go historyk myśli ekonomicznej trochę filozof trochę też politolog pan profesor IR list, który napisał książkę urojenia ekonomii bardzo wszystkim polecam tę książkę, tym bardziej że jest nieduża bardzo zgrabna, a bardzo świetnie się czyta i właśnie pokazuje kwestionuje tę zasadę Homo Ekonomiki usług, a co to jest taki Upiór, który straszy to jest coś, czego nie ma co wielu ekonomistów wierzy wiele osób podpiera się tą teorią, która okazuje się, że nie przekłada się na rzeczywistość i tam właśnie ekonomia behawioralna jest taki względnie nowy nurt ekonomii, który jest można traktować jako połączenie dorobku intelektualnego i teorii ekonomii psychologii to jest właśnie nurt, który pokazuje, że my ludzie zachowujemy się po pierwsze nie zawsze racjonalnie, a po drugie, zachowujemy się ten sam człowiek zachowałby zachowuje się zupełnie inaczej w przypadku podejmowania tej samej decyzji, ale w różnych towarzyszących temu okolicznościach, czyli to wszystko wpływa na rzeczywistość ekonomiczną to wszystko wpływa na rzeczywistość ekonomiczną i jeżeli nie ten rejon ta nagroda Nobla, bo w ogóle panie redaktorze się w ogóle cieszy, że pan redaktor mi zaprosił właśnie w październiku wszyscy są jak pani premier przyjmuje chrzest bardzo dziękuję, bo październik jest specjalistą w miesiącu październik jest miesiącem noblowskim podoła październiku przydzielane są w NRD ogłaszane są werdykty komitetu Noblowskiego o nagrodach w tym roku 9 października ogłoszono werdykt Nobla z ekonomii ten Nobel przypadł tym razem pojedynczo, bo zasada jest taka, że maksymalnie w 1 roku może dostać tych 3 ekonomistów nagrodę, ale tym razem dostał pojedynczą nagrodę pan profesor, ale liczę talerzy, który właśnie jest takim przedstawicielem ekonomii behawioralnej i nie zajmuje się właśnie badaniem zachowań nas ludzi w różnych okolicznościach w Polsce niestety ukazała się tylko 1 i 1 przekład książki pana prof. Thalera im to do rozszerzania zmarł jednak na to, że rośnie też niosła proszę przeczytać tytuły i podtytuł teraz to nie widzi, ponieważ jesteśmy w radiu to prawie zawsze mówi niestety nie możemy państwu tego pokazać, ale może pan przeczytać tytuł i brak typowej impuls jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia dobrobytu i szczęścia brzmi tak jak trochę jak poradnik jak poradniki to jest trochę poradnik jak ta książka ukazała się w Polsce 20 1 2 roku, a oryginał po angielsku ukazał się w 20 0 8 roku może powiedzieć, że teraz sięgnęłam po tę książkę gdzieś tam ją wygrzebałem w swoich za bałagan nie innych spółek książkowych, ale na szczęście znalazłam wiele dłużej, ale nie ma za bałagan, ale tak jak ja to ja jestem mistrzynią jeśli chodzi o nie zdała pani mojego Bałagany książkowy zdarza się, że nie mogę książki znaleźć na półce ID kupować na tę samą którą, a potem znajduje natychmiast jak już kupić drugą z, a więc tu tutaj niestety mam w sobie wiele do zarzucenia pocieszam się tym że jej wyczytałem niedawno w internecie, że jakieś badania były naukowe, które pokazują, że bałagan w książkach na biurku to nie jest zła cecha mało tego jakoś jest powiązana dobrze z ilorazem i wtedy, kiedy właśnie te same ludzie inteligentni mają zawsze historię spornych chaos i używają brzydkich wyrazów, ale ja je wstają wcześnie zmiażdży ganek bolała ją winną, jeżeli nawet to jest prawda Triady jednak trochę oddałam tego co jest dobre w tym bałaganie na rzecz jednak mojego większego porządku w książkach, ale niestety niestety, niemniej nie nie bardzo dobrze sobie z tym radzę, ale to też ma taki związek taki jest z tym co kiedyś częściej powiedziałbym zapytaj żyli puste biurka on jest wyrazem nie porządku nie, jeżeli Bałagany na biurku jest odzwierciedleniem bałaganu w głowie to, czego odzwierciedleniem jest puste biurka na własne wino bardzo dobre pytanie jest, więc Wilno niestety ja mam zawsze dba o chleb biurko Hel, ale się tym nie chwalę tylko martwię i mam nadzieję, że kiedyś mi się uda wyjść z tej fatalnej cechy ja myślę, że trzeba właśnie ten normatywną perspektywa porzucić tak się nie deprecjonować ich wcale nie dążyć do tego, że to biurko, bo takie są uporządkowane od kobiet one z systemu uporządkowanie porządek ład ten ma to do siebie, że mniej czasu tracimy na różnego znaczy na szukanie jest sporo Trichet Paschy razem poświęca na szukanie wracają do nas właśnie, bo ja sobie przeglądam tę książkę Thalera mamią po raz pierwszy w ręku przyznam się szczerze natomiast ona mi w jakim sensie przypomina książkę, a Akerlof 2 i Shillera złowić frajera no bo tutaj też mamy opis bogatej kuszące jest w rzeczywistości rynkowej, gdzie wszyscy teraz przychodzą nam oferują jakieś fantastyczne produkty do rozwiązania zachęcają nas do tego, żebyśmy wydawali na różne rzeczy pieniądze migają światła rozmaitych możliwości nęcące zapachy piękne kolory okna o opakowania MEN są c tymczasem bardzo często jest tak, że doprowadzą nas to wszystko jakiś ruinę w najgorszym razie, aby jak już nadszarpnięty ciała i zdrowia psychicznego i fizycznego i budżetu w takim bardziej delikatnym wariancie i oni tutaj się zajmuje demaskowanie tych różnych rzeczy w takiej lekkiej przystąpi tej formie i właśnie poradami takimi nas częstuje jak n p. ostrożnie poczynać sobie z kartami kredytowymi i z kredytami hipotecznymi, bo tu się kryje mnóstwo pułapek on, że o książce jak żelaznej sile ramami dokładnie ten sam problem nawet jest tak ni więcej zatytułowany rozdział może warto, ale nawet czy panie redaktorze po spojrzeć niech Here to, żeby było morze czy słuchaczy pokazać jaki, jakie są tytuły tych wyjętych z podrozdziałów, bo od 9 dół są wielce mu wiele mówią same za siebie i nie uważam, że każdy powinien przeczytać tę książkę Schillera jak Carlosa złowić frajera po to, chociażby, żeby nie dać się złowić, żeby nie zawilgocone tak niezapłacone rachunki krach finansowy to z tytułu pierwszej części tam mamy rozdziały pokusa na każdym kroku oraz drenaż reputacji kryzys finansowy druga część nazywa się różne oblicza phishingu teście powiem co to za ekran phishing za chwilę rozdziały nazywają tak marketing potrafi wykorzystać nasze słabostki samochody domy i karty kredytowe phishing w polityce żywność leki innowacje dobre i zła, a nawet okropne tytani alkohol i bankructwo dla zysku obligacje śmieciowe ruch oporu jego bohaterowie i każdy z tych czy każda z tych części zasługuje na uwagę, chociaż na zapewnienie wielu czy z Czytelników powie, że właściwie to my o tym wszystkim wiemy tylko, że zaletą tej książki jest to, że pokazuje od wbre w klasycznej neoklasycznej ekonomii, który wg, której patologii jest są zdarzają się i tak jak wszędzie, ale nie są stałą cechą życia gospodarczego ani teoria ekonomii to właśnie autorzy pokazują, że to jest stała cecha gospodarki wolnorynkowej, że niejako to właśnie ten wolny rynek generuje okazje do tego phishingu phishing, czyli właśnie łowienie w sieci łowienie w sieci czyli, czyli wyłowienie właśnie tego przysłowia phishing Work Force jest taki oryginalny tytuł czy nawet liczba mnoga tutaj tłumacz zdecydował, że to jest złowić frajera to nad na temat tytułu była dyskusja, bo to tu złowić tutaj, by jednorazowe to jest proces ciągle mówiło i łowienie łowienie i to nie frajera tylko frajerów jeszcze raz podkreślam, że po to, żeby nie być frajerem warto też książkę przeczytać, bo n p. każdego z nas dotyczy kwestii leków kwestia żywności, a nawet można powiedzieć, że kwestia bankructwa na kie kierowcą kierował bar badaniami na temat bankruct w przedsiębiorstw i mieliśmy przypadki bankructw tak byśmy nazwali to bankructwa reżyserowane, czyli wywoływane specjalnie, żeby określona wąska grupa ludzi mogła się uwłaszczyć na majątku upadłego przedsiębiorstwa to jest oczywiście groźne wszyscy za tego ponosimy konsekwencji teraz to kto chyba nie przypadek, że nie rozwija się ekonomia behawioralna, bo mniej też Nobel były dla Schillera to też jest przedstawiciel właśnie ekonomii behawioralnej, ale Nobel czy wcześniej był za, a dla pana prof. Akerlof faktury, które go książkę razem z Schillerem też możemy znaleźć na rynku polskim to jest książka dotyczy zbieżne z te instynkty zwierzęca czy zwierzęta natura w tej chwili nie pamiętają dokładnie brzmiał ten tytuł, bo to kilka lat temu został wydany Dziewa się też jest pokazane, że my ludzie ulegamy różnego rodzaju instynktom nawet ci którzy, którzy mnie też mają wiedzę ekonomiczną, ale tutaj istotne jest utalentowany przepraszam panie redaktorze trochę będę przechadzać się aktorka i do drugiej, a więc mówimy naszym słuchaczom, że mamy przed sobą 2 książki 1 to jest złowić frajera, czyli Schillera jak teraz płaci 2 noblistów adresowanego to jest książka p t. impuls ty jesteś tu ruch taniec jak to w bardzo ładne słowo tak, żeby się tą ideą jest, by zaraz uruchamia słychać jest właśnie, ale tutaj w tej książce impuls ech, ludzie ich na 3 rund x nie wiem jak to powiedzieć, ale dzieli je autorzy 2 dzielącym się Rytel spółek 3 lenistwo na 2 grupy dla gekonów i koni i ludziach innych po nich oni koni to są ci, którzy sobie radzą w tym gąszczu wolnego rynku, którzy poprawią się przeciwstawić temu łowieniu frajerów w 2 lat, bo mają wiedzę na ten temat natomiast wszyscy pozostali to są ludzie zwyczajni, którzy albo nie mają wiedzy ekonomicznej mają phishing los i podlegają wikingowie i właśnie Thaler, mówi że on używa takiego pojęcia libertariański paternalizmu łopaty realna list wiadomo taka opiekuńcza takie roszczenie się o o to, żebyśmy nie nie dokonywali podejmowaliśmy decyzję czy nie popełniali błędów, a Liber Fabiański libertarianie wozów są właśnie sprzeczne, bo właśnie to jest oksymoron niemalże na czynnik, czyli woda z ogniem, ale libertarianizm OZE to jest absolutna niechęć uczulenie na wszelkie reguły zasady u nas może można pod to podciągnąć n p. niektóre stwierdzenia pana Korwina Mikke, który mówi jak coś się ludzie zabijali przynieść, zabijając jak co jeść bez pasów bezpieczeństwa ku na motorze to niech jeżdżą czy nie nie powinno im się tego nakazywać pasów bezpieczeństwa ja znam takiego profesora dzisiaj nie wymienię jego nazwiska, w którym wiecznie mam spór, bo on uważa, że żadne regulacje ruchu są niepotrzebne n p. ceny światła w ogóle, że to powinno się pozostawić ci na powołuje się przy tym na to co powiedział Adams misyjnej i na niektóre państwa afrykańskie mieć wtedy zadaję pytania ile samochodów było jak funkcjonowała gra z misji samochodów widzi tych państwach afrykańskich krajach afrykańskich no ale w każdym razie, jeżeli czyli, gdy tutaj jest takie założenie, że ten Liber ca liński potem zaś polega na tym, że dajemy ludziom swobodę, ale dajmy im też Touru Hance na tym polega ten cenny paternalizmu, czyli chrztu ruch niż my ich, żebyśmy się n p. obudzili wtedy, kiedy śpimy i przykłady przykłady są liczne na czym polegać polegałby ten szturm Chaniecki teraz jesteśmy przy najbliższej tegoroczny panu profesorze talerze z, który mówi no n p . jeżeli na w Londynie jest ruch lewostronny, a wiele krajów większość krajów maluch ruch prawostronny, gdy ktoś z kraju prawostronny ego przychodzi do kraju lewostronnego to my ma takie przyzwyczajenie tak jak mysz najpierw patrzymy w lewą stronę prawda, bo z lewej nagle nowe prawo jako coś się jazda, a tutaj trzeba odwrotnie postąpili wobec tego tym szturm Hańczy może być odpowiednie rysunki na jezdni albo też na chodniku, które zmuszają nas, że tam napis, że popatrz w lewo w, czyli tajna, a następnie daje taką w aleje panie profesorze panie redaktorze proszę przerwać, bo jak dużo mogę, ale nie da się właśnie mówiła pani z bardzo ciekawi nowych osób drugi taki stukanie w taki przykład takiego stylu tańca to też Panny prof. Talar w ogóle bardzo często nawiązuje takich zwykłych ludzkich sytuacji n p. pisze mamy koleżankę, która prowadzi stołówkę studencką mojej troską było to, że dzieci w tej stołówce wybierają zawsze szkodliwe jedzenia takich, które jak najmniej powinni tego, więc jeszcze 5 powinny te dzieci tego jeszcze 5, a jednak wybierają to przede wszystkim, więc ta pani prowadząca stołówkę wreszcie zadbać o zdrowie tych dzieci i postanowiła zastanawiała się jak i jak zrobić, żeby jednak skłonić dzieci bez zakazu, bo wiadomo, że dzieci bywają przewrotne my też w młodości pamiętam jak się sprzeciwiali się temu co mówią rodzice nauczyciele i t d . z, a więc jak bez nakazu, bo to jest właśnie ta sztuka jak bez nakazów zmusić zmusić to niewłaściwe zło nas skłonić ludzi do tego, że postępowali tak czy w ten sposób, który jest dla nich lepszy dla ich zdrowia właśnie jak po tytule zdrowie szczęście tak jak i okazało się, że wyzwala jest takie proste tak to nie jest takie proste to się na pewno tak, ale czasami okazuje się, lecz proste rozwiązania mogą przynieść dobre efekty i tutaj także pod pokaże sztukę podaje przykłady, że ustawienie znaczka napojów na półce i tych jest rzeczy do jedzenia, które kupują te dzieci sposób ustawienia, jeżeli jest ustawiony na poziomie wzroku n p . bardzo mnie, że zdrowotna kanapka czy jakaś Surówka i t d. dzieci to wybierają, a niegazowaną mocno schłodzoną wodę albo Coca-Colę mało tego jak się ustawi n p. małe buteleczki to i dziecko zamiast pół litra napoju wypija tylko 1 buteleczkę, gdy były butelek butelki półlitrowe dziecko wypijał pół litra jakiś tam szkodliwego płynu, a w umowie szkodliwego źle, bo wiedziałam, ale wiadomo, że jedne są to szkodliwy wpły w na wagony są gazowane one są mocno cukrowa Anne co się zarzuca producentom słusznie z żywności, że faszerują nas solą cukrem i paroma już cennymi składnikami, które nie są najlepsze dla naszego zdrowia, ale to właśnie ktoś musi zdecydować, żeby akurat tak po rozmieszcza się to produkt nowa świecka to żaden z jego wskazówek i dalej no właśnie SN elementy paternalizmu atak oparty na listy czy to znaczy i tutaj chodzi o to, że nie tylko ta pani w tej stołówce powinna zdecydować, bo niekoniecznie ona może mieć kompetencje do tego, żeby to zdecydowanie KDT o tym, decydować tylko akurat ta miała, ale nie w każdej z kole przecież jest dietetyki i osoby kompetentne, ale okazuje się, że to działa, że to działa, że samo ustawienie no sprzedawcy w sklepach to wiedzą pewnie, że to co bije po oczach to łatwiej chłonie nie jesteśmy kupować, jeżeli teraz na poziomie wzroku dziecka się ustawi, jaki chcesz coś co na czym nam zależy, żeby dzieci to wybierały to one będą to wybierać to samo to zielone jak ja im się w TLK litrową no to kupi butelkę litrowa Gila butelkę półlitrową, a nie koniecznie musi wypić litr litr tego napoju, żeby niekoniecznie okres uzasadnione, więc to są i taki, że w tej książce impuls mamy bardzo wiele przykładów takich właśnie, które pokazują ten i libertariański paternalizmu, którym nie i teraz, czyli książka jest w duchu wolnorynkowym pokazana, ale z drugiej strony pan prof. Thaler wielokrotnie już w tej książce jeszcze raz podkreślam, że ona była w oryginale wydana w 20 08 roku u nas 20 12 już w tej chwili chyba nie ma i na rynku, ale myślę, że wydawca szybko pójdzie do po rozum do głowy i we zrobić dodruk jeśli ma do tego prawa oczywiście wydawnicze i ci nie no i pełnym ta książka w jedno i zawiera mnóstwo przykładów pokazujących, że jednak ważne jest, by ten szturm cha niecki i równocześnie Thaler to o tym, chcę po to, to chcę podkreślić w kilku miejscach tej książki mówi tak ci wszyscy, którzy przeciwstawiają jak państwo już rynek przeciwstawiają sobie no czy był bardzo by to jest po pierwsze, nieuzasadnione po drugie, dziwne, a po drugiego po trzecie szkodliwe dla tych, ale to przede wszystkim podmioty działające na rynku nie są zainteresowane w tym, żeby ich działalność była ograniczona przez państwo ogłasza ale, ale też doktrynalne, ale po nowym wg doktryny neoliberalnej państwo ma być w roli stróża nocnego co zresztą przypisuje się niesłusznie Adamović sobie nigdy tego nie powiedziałbym przeciwnie książka Adama Smitha i w tej bogactwie narodów i w teorii uczuć moralnych jest pokazanie, że jednak państwo ma do odegrania swoją rolę jeżeli, czyli przeciwstawianie państwa te dla 2 biegunach państwo rynek jako rzeczy ze sobą z sprzecznej jest absolutnie nieuzasadnione, bo nie ma państwa gdzie by nie było jak regulacji, czyli każdej każde państwo od podstawową funkcją państwa jest właśnie stworzenie tej infrastruktury instytucjonalnej regulacyjnej, czyli regula obawiam się na jakiś zestaw przepisów reguł działania zachowania, którego wszyscy będziemy przestrzegać, a w imię pewnych wartości, które były niepewne znajomy, które są dla nas ważne właśnie i tułów dotknął pan niesamowicie ważnego problemu system wartości właśnie to w 1 i w drugiej książce o tym, się mówi, bo tu nawet, ale nawet, gdybyśmy odłożyli na boku na bok system wartości w jakiś etat z etykę moralność tak dalej to on, że to jest problem, że my ludzie ponosimy konsekwencje tego, że rynek dopuszcza do UE do rozwiązań, które są dla nas szkodliwe, by ponosimy tego konsekwencje jako podatnicy, bo jeżeli producent zarzuca rynek żywnością, która jest szkodliwa to w książce nie mógł złowić frajera pokazuje się jak i jak ludzie byli skazani na żywność szkodliwą w momencie, kiedy Niemcy w okresie, kiedy nie było regulacji i kontroli jakości żywności to na przykładzie Stanów zjednoczonych no i brutalne tam są podane przykłady nie będę ich tu na na antenie możemy doświadczyć jak na niego n p. że n p . w żywności nie dość, że znaleziono znajdowały się szczątki szczura to jeszcze ludzkie szczątki znajdowały się, w jakich przymierzany, żeby auta więcej takich brutalnych przykładów i to jak to by stopniowo zaczęto wprowadzać regulacje, ale z kolei producenci zaczęli iść się oczywiście uczyć przystosowywać do tych regulacji i w jaki sposób omijać i w zasadzie czysta pułapka regulacyjna czy nie wszystko da się rozwiązać regulacji ami i potrzebne jest kształtowanie określonego systemu wartości im wiedzy i właśnie nie jest on nie jest tym myśleli akrylowe podkreślają, że tu role z systemu edukacyjnego oni piszą tak, że oni nie kwestionują tego, że rynek wolny jest dobrodziejstwem, ale kwestionują wpajano mu z no i przez ile dekad ostatnich wpajano mu wszystkim wiedzę z informacji wpajane i toteż określają jako phishing edukacyjnych, że rynek zawsze prowadzi do re racjonalnych zachowań racjonalnych wyborów korzystnych dla dla konsumenta dla nabywcy tak nie jest i dlatego musimy zachowywać należytą ostrożność ale, żeby tę należy też ostrożność zachować to trzeba mieć wiedzę wiedzieć o tym, że rynek nie ma wrogów wolny rynek, ale ma wiele ofiar i nie dać się nie dopuści do tego, żeby stać się tą wiarą oczywiście to musi być system określony określona rola państwa niezbędne rola państwa sądzę, że w tym obszarze ta rola państwa będzie się zwiększać ze względu na to, że i kraje bogate rozwinięte i cechuje syndrom gospodarki nadmiaru gospodarka nadmiaru to taka sytuacja, że wszelkie, kiedy półki uginają się od towarów wszelkiego rodzaju natomiast bardzo trudno ich coraz trudniej jest on nabywców postęp technologiczny to nie ty rewolucja cyfrowa, która dostarcza nam wiele różnych rozwiązań sprawia, że ta produkcja żywności będzie jednak czy możliwości oferowania coraz większej bardziej urozmaiconej oferty na rynek będą będą dzieje będzie te będą do możliwości urosły my wszyscy przecież wiemy jak jesteśmy zasypywani, że by ciągle zmieniać telefony, żeby właśnie no bo to z przyjrzyjmy się takim też konkretny przykład dom, o których oni piszą tutaj w tej książce takim absolutnie paradygmat etyczny przykładem sami tak twierdzą modelowym przykładem phishingu no jest działalność przemysłu tytoniowego, zwłaszcza przed nim ogłoszenie o szkodliwości czy badaniem o stwierdzających relacje pomiędzy paleniem papierosów różnymi chorobami te skądinąd to publikacja tych badań była opóźniona przez koncerny farmaceutyczne przepraszam koncerny tytoniowe rzecz jasna do zalet naznaczone uratował remis dobry właśnie ta forma w cenach, chcąc zapewne też tutaj oczywiście występują no ale koncerny tytoniowe produkujące wyrób, o którym wiedziało, że jest szkodliwa i uzależniający umówiły się, żeby jak najdłużej te informacje trzymać w ukryciu po to, żeby, żebyśmy się na ten temat nic nie wiedzieli nawet deszcz to z dzisiejszej perspektywy jakimś działaniem po prostu zbrodniczym przestępczym niemal oczywiście poniosły za to jakiś koszt tej firmy no ale mimo wszystko coś takiego miało miejsce dla autorów właśnie sprzedaż wyrobów tytoniowych hazard to są takie modelowe przykłady tego na czym polega ów phishing właśnie takie modelowe przykłady, kiedy widać gołym okiem, że my możemy sobie różne produkty nabywać możemy w pewne rzeczy wchodzić i wcale nam to dobrze nie rok właśnie i dlatego na tym polega wartość takich książek one mogą bić się w pewnym sensie rozczarowujące, bo jak czytamy, że przemysł farmaceutyczny n p . robi tendencyjne testowania produktu, że większość testów farmaceutycznych odbywa się w krajach biednych czyli, czyli testują swoje produkty farmaceutyczne na na ludziach, płacąc im za to jakieś grosze, a po tym, pokazują, że rzetelny, że te produkty mogą być dopuszczone na nasz rynek IT i to jest to budzi cały szereg wątpliwości, ale tak jest tutaj ten phishing edukacyjny też jest pokazany, bo oni pokazują, że w przypadku farba farmacji leków to z 1 strony doszły działania samych producentów, którzy oczywiście chcą mieć odbiorców i chcą coraz więcej miejskich odbiorców coraz więcej zarabiać, że zarabiają to wiadomo, bo to oni są w czołówce jeśli chodzi o zyskowność farmacja któż nie chce dbać o zdrowie to jest najłatwiejsze do phishingu najłatwiejszy do phishingu obszar ludzie chorzy albo tacy, którzy nie chcą chorować albo tacy, którzy chcą się odmłodzić wzmocnić swoje siły witalne seksualnej innych to są bardzo łatwe obiekty osoby do obcych do phishingu wodę z 1 strony koncern farmaceutyczny jest jakoś przymknięte całą cały ten model medyczne działanie medycyny po prostu jako pewnej dziedziny wiedzy praktycznej, która polega na polepszanie dobrostanu i dążeniu do zdrowia w leczeniu chorób, a z drugiej strony to są właśnie z tych catering owe podmioty, które mają do sprzedania określone produkty chcą tych produktach serwować jak najwięcej i na tym zarabiać pieniądze tak jest i tutaj istotne jest, że jeszcze te koncerny farmaceutyczne one działają bezpośrednio poprzez swoje produkty na na odbiorców dla nas ludzi, ale też poprzez lekarzy polegały one mają obowiązek nieustannego i to dobrze dokształcania się, czyli muszą wykazać, że uczestniczą w różnego rodzaju kursach seminariach, gdzie się pokazuje nowe technologie, ale i nowe leki, więc to jest duży obszar silnego oddziaływania przemysłu farmaceutycznego i to przechodzi potem na sposób leczenia ordynację leków i t d. więc rozmawialiśmy tuż przed kilkoma tygodniami o lekach nowo anty nowotworowych ukazała się bardzo ciekawa metaanaliza, która się zajmowała skutecznością wprowadzonych w ciągu ostatnich mniej więcej 6 7 lat na rynek anty nowotworowych leków, która pokazywała zaś, że ponad 50 % tych leków nie ma żadnej takiej zależności także są takie leki, które w ogóle nie wykazują skuteczność większej niż Ziętek, który już do tej pory na rynku były i że właśnie tego nikt nie sprawdza u nie badano tego w dłuższej perspektywie mogą to jest marketing sprzedaje się kolejne produkty trzeba wprowadzać nowe leki na rynek, żeby zarabiać pieniądze od rana przed gorszą pamięć tych, które już są i kogo interesuje mnie Lobo jest tu też związany tym phishing patentowy też, że patenty obowiązują przez pewien okres na nas o tym, iż każdy może robić razem może zrobić się produkować jak chce no to wobec tego skoro na dany produkt pod nazwą x kończy się okres ochrony patentowej no to ten sam produkt się nieco tam zmienia zmienia się nazbyt sprzedaje jako inne jako nowy nogi lekarze dostają informację, że ukazał się to nowy produkt testy testy trochę naciągane często pokazują się, że to jest produkt lepszy autorzy tutaj dają autorzy 3 7 i akrylowe zupy w książce w książce złowieszczą frajera pokazują liczne przykłady tego i no ale teraz możemy powiedzieć także sami doświadczamy tego, że jesteśmy jak każdy z nas się zastanowić czy kiedyś dał złowić to pewnie są to ja ja sama mam na koncie bardzo z dużo różnych nie takich decyzji, które z perspektywy czasu czy po pewnym zastanowieniu się uznaje za błędne ale, ale dlatego nie podjęła się uległam jakimś tam mechanizmom, które zastosowane zostały przez producentów albo z albo sprzedawców dotyczy to i telefonów aparatów telefonicznych i właśnie leków i artykułów spożywczych i t d . i tutaj nie ma w tym nic nowatorskiego w tym co autorzy opisują te te oszustwa na rynku te manipulacje rynkowe każdy z nas tego znamy to wszystko może, ale znamy dokładnego mechanizmu finiszu władze właśnie nie znamy tego podłoża i to co on autorzy pokazują, że nie jesteśmy uczeni tego w szkołach w innych szkołach ekonomicznych nie tylko mamy wykłady z ekonomii, ale niekoniecznie mówimy raczej nie mówimy o tym, że jednak ten system manipulacji oszust w jest immanentną nieodłączną cechą gospodarki wolnorynkowej oni porównują autorzy porównują ten system do takiego nowotworu, ale pokazują, że nowotwór rak dosłownie tam jest takich oba tytuły nawet rak czyli kto to jest taka choroba, która jest wraz z wewnątrz ona nasz organizm wytwarza tnt tę chorobę ze względu na różne tam nieprawidłowości, które są o, występując w środku coś jakieś zakłócenia i oni porównują ten phishing i uznają, że to jest taki swego rodzaju rak, który toczy gospodarkę wolnorynkową i tyle, dlatego że one też o nim mówią o równowadze phishingu to znaczy, że jeżeli pojawia się jakaś okazja do tego, żeby rynek to wykorzystał, stosując manipulację oszustwa to na pewno to wykorzystali w tym sensie polega na tym polega ta równowaga, że zawsze ta luka zostanie jakoś jakoś zapełnić zapełniona i bieli i w ten sposób ten, gdy phishing i ciągle jest i jeżeli teraz się, mówi że system wolnorynkowy to jest taki wspaniały system, który nam gwarantuje on dla nas największą efektywność racjonalność i t d . to po prostu to jest nieprawda i autorzy o tym, piszą i moim zdaniem to jest cenne w tej książce i oni właściwie apelują o to, żeby wreszcie zacząć nauczać, że system wolnorynkowy jest wspaniałym i oni też to podkreślają, że kraje, które zdecydowały na ten system mają lepsze wyniki niż ich kraj, który tego systemu nie daję, że zna wskazuje na to, że lepszego nie wymyślono po warunkiem żony jest rozsądnie Korona ważnej regule poważnie, bo oni porównują tam, mówiąc że my nigdy o nim piszą my absolutnie nie jesteśmy nie będziemy dyskutować z tezą, że system POL-on wolnorynkowej jest świetnym narzędziem rozwiązanie, a jak ktoś nie wierzy to niech porówna sobie Koreę północną Koreą południową Elsie etui zobaczył różnice, niemniej jednak różnice nie muszą słuchać to chyba mówić że, że Korea Południowa kwitnie jak Korea Północna wiadomo, jakie to są problemy z miesięcy twierdzą, że też kwitną po latach tendencja banknotu jest phishing informacja jest ich, więc aż natomiast oni mówią, że musimy sobie uświadamiać, że w tym meczu pani śmie może być ten rak to nie jest gra ją nie tylko może być, ale po prostu jest i teraz, jeżeli muszę pozwolimy zanadto rozwinąć rozpanoszył się to on nos zniszczyć cały organizm i to zagrożenie jest tym większe im bardziej mamy do czynienia z gospodarką nadmiaru, chociaż nie używają tego pojęcia, ale my jednak my to odczuwamy poprzez upły w uprzykrzają co nam życie n p . n p. reklamy i ja przeczytam fragmencik z Obamą Zosia weszli niewielki smakowity, który dotyczy właśnie tego co pani mówiła, a jest, a pochodzi z zakończenia napisaliśmy ją po to, tę książkę, aby zrównoważyć mylne wrażenie wolnym rynku, jakie powstają na skutek narracji, odwracając naszą uwagę od niektórych ważnych spra w istnieje znana narracja o wolnym rynku szeroko rozpowszechniona w stanach Zjednoczonych, ale także dość późno wpływowa za granicę pochodzi ona z uproszczonej interpretacji standardowej podręcznikowy ekonomii i głosi ona, że gospodarka wolnorynkowa, pomijając problemy podziału i efektów zewnętrznych jest najlepszym systemem gospodarczym wymyślono dotąd na świecie wystarczy zapewnić wszystkim ludziom pełną wolność wyboru powtarza się to jak mantrę, a będziemy mieli prawdziwy raj na ziemi na tyle bliski ogrodem Edenu na ile tylko pozwala nasza technika wiedza i zdolności ludzkie oraz istniejący podział dochodów autorzy tej książki dostrzegają i cenią ten róg obfitości stworzony przez system wolnorynkowy, ale nie można bowiem pomijać odwrotnej strony medalu pomysłowość ludzka, która pozwoliła zbudować nasz dobrobyt jest również podstawą całego arsenału chwytów sztuczek marketingowych stosowanych przez sprzedawców wolny rynek konkurencja pozwala wytwarzać wielką rozmaitość obfitość dóbr i usług, które są pożyteczne i potrzebne dla nabywców, ale wytwarza też dobra, które są dobre tylko dla ich producentów i sprzedawców ani dla konsumentów to właśnie to jest bardzo dobry pan wybrał fragment, bo to jest taka kwintesencja i widzimy, że to też nie jest nic odkrywczego, bo tym bardziej, że inni autorzy też o tym, pisali m. in. taka książka, która się pod nie chyba on patronatem gazety wyborczej ukazała pana prof. Kornelia o gospodarce nadmiaru, a więc i gdzie pan prof. Kornel pisze mniej więcej tak mówię to z pamięci oczywiście, ale że gospodarze, jeżeli ktoś sądzi, że w gospodarce nadmiaru, czyli takiej gospodarce, gdzie półki uginają się od towarów klient jest królem to mocno przesadza, bo to jest gospodarka nadmiaru uwaga nadmiaru wartości, ale ich śmierci, czyli mamy nadmiar produktów, które są w gruncie rzeczy wymysłem producentów po to, żeby złowić frajera w nowych pod szyldem tego, że to jest dla nich wartościowe noir jest bardzo ciekawe jak przepraszam wtrąca jak ekonomia ekonomia behawioralna jest bliska psychologii co uciekać, bo ona się, bo miała się w ogóle pobierana na tych badaniach psychologicznych i chyba te dziedziny są w takim wzajemnej interakcji wymianie, ale n p. kiedy czytam te to książka, o której dziś rozmawiamy czytałem tę książkę złowić frajera no to na dostało mi przed oczami stają przed oczami takie dzieło zupełnie klasyczna Roberta Chielliniego wywieranie wpływu na ludzi, gdzie te wszystkie techniki marketingowe zostały bardzo precyzyjnie opisane to zresztą w ogóle ciekawa jest ciekawa jest historia tej książki no bo on po prostu się on jako przeniknął do tego środowiska sprzedawców bezpośrednich odbywał te wszystkie kursy są dla obserwacja nieuczestnicząca i o obserwację sam się tego wszystkiego najpier w nauczyła potem opisał, ale wiele znaczka takiej koncepcji w psychologii dotyczących psychologii empirycznej dotyczących mechanizmów dokonywania wyboru i tego w jaki sposób współczesna kultura, która daje nam wybór pomiędzy tysiącami rozmaitych rzeczy i obiecuje nam, że ten wybór jest jak bardzo doniosłe musimy go dokonać, gdy tymczasem realne różnice pomiędzy tymi przedmiotami są nikłe albo żadna jak tego rodzaju ofert, by tego rodzaju sytuacja kulturowa wpędza nas po prostu pomieszanie kompletne dezorientuje nas i jakoś rozregulował 1 z systemu odpowiedzialny za podejmowanie wyborów właśnie, więc to są one niejako takie sfery, które gdzieś, gdzie już granice pomiędzy dyscyplinami stają się bardzo płynna co tak ale gdy się czyta takie książki akty te 2 i ta trzecia, której pan mówi to właściwie nie tylko jest ekonomia nie tylko psychologia, ale moim zdaniem filozofia na pewno wygra, ale na pewno etyka, bo w wielu miejscach ci autorzy mówią o systemie wartości bio etyk etycznych etyką bycie etycznym zachowaniu no on Thaler w programie film zaś licznym rozmawia się właśnie i jedno ja już tu kiedyś mówiłam o tym, ale radio tak grać, w którym jesteśmy właściwie pełni funkcje takie, jakie powinna pełnić powinny pełnić media publiczne pod tego typu programy mają to są programy, które mają wartość edukacyjną i one no powinny być siły szerszej szerzej stosowane w mediach publicznych, a nie są co ma pretensje do mediów publicznych także chciała państwu za to, że państwo w ogóle wkraczać w to obszary filozofii, a pan redaktor osobiście dba o to, żeby był styk filozofii z ekonomią i idea tej książki są tego też potwierdzeniem, że zajmuje, gdy izba w swoim imieniu w Ślemieniu wydali pod rozwagę na drodze edukacyjną rolę państwa pełnią też nie jestem co prawda pewne pewna czy o dwudziestej drugiej młodzież i studenci słuchają, ale mam nadzieję, że słuchają, ale są nawet jak i słuchają Douglas Elliott tworzyć się odtworzyć właśnie w internecie i nie i to jest to z UE, o czym my, o co apelują i podkreślają autorzy tych 2 książek, że właśnie potrzebna jest lepsza edukacja bardziej chodzi z Tyczyna to znaczy taka kompleksowa nie do niezdrowo, który nadal realizowana, jeżeli wszystkim będziemy nad dookoła, mówi że wolny rynek tak jak pan przeczytał rozwiąże wprowadzi nas do krainy szczęśliwości w i nie ma żadnych zagrożeń, bo rynek rozwiąże wszystko no to po prostu możemy stać się ofiarami łatwo możemy stać ofiarami tego rynku i z 1 strony jest to miejsce na palenie zbywano no i niezbywalną rolę państwa, które poprzez system regulacyjny nie i edukacyjnych będzie ograniczać ten phishing tyle tego raka, który toczy wolną wolnorynkową gospodarkę, ale też jest rola dla mniej wielu innych ten w instytucji w tym właśnie mediów, żeby inne nagłaśniać tego tak kie run takie przypadki phishingu organizacji konsumenckich o tym, piszą autorzy, żeby się przed tym bronić no ale pan prof. Talar mówiąca o tym, paternalizmu libertariański to też jest taki dość delikatny sposób obrony, ale jednak jest, czyli ten ta książka pana prof. Thalera Lesik opisuje zdecydowanie w nurt ekonomii wolnorynkowej mniejszym stopniu książka Schillera i inni haker aktywista od 2, ale piszą autorzy zgodni, że jest niezbywalna rola państwa, żeby tak ukształtować system regulacyjny edukacyjny i inny, żeby ograniczyć ten phishing tego raka, żeby nie pozwolić mu żona jest jakby immanentną cechą naszego organizmu podobno każdy z nas ma jakiegoś raka w sobie tylko on może się okazać złośliwy może nas zabić, ale może się okazać całkowicie niegroźny, jeżeli będzie nie zostanie nie da mu się szansy i specjalnych warunków niestety poprzez takie bezrefleksyjne podejście do gospodarki rynkowej daje się okazje do do phishingu, więc mniej istotne jest, żeby mieć tego świadomość i teraz można się zastanawiać, bo w, dlaczego akurat teraz się ta ekonomia behawioralna tak rozwija, a siedzenie jest przypadek, bo trochę tu działa na zasadzie teorię wahadła jak się odchylił pobiegną w stronę w stronę takiej nie tej taki jest doktryna izolowanej ekonomice neoliberalizm jako doktryny podkreślam to komuś musiało być jakiś oddech odchylenie wahadła w drugą stronę, a poza tym rzeczywistości rzeczywistość rynkowa i gospodarcza i coraz więcej przejawów różnego rodzaju nieprawidłowości rynkowych do tego skłania ich autorzy to świetnie zebrali w 1 książce w 1 w drugiej pokazali co jest co ma wartość edukacyjną i co pozwala na to, że nie rzec, że zaczynają nam dzwonić dzwonki alarmowe w głowie autora tam autorzy mnie tego phishingu mówiono tak taki mały obcy teraz diabełka, który nam, mówi że kup sobie jeszcze 1 komórkę to co ci zależy kupcy jeszcze na komórkę to mamy takiego diabełka na ramieniu, które taką ich domy mamy taką małą dziurkę na ramieniu, która nam tutaj podsuwa jakieś pomysły, które potem okazuje się dla nas szkodliwe i przelew trzeba to umyte małpkę trochę trochę przepędzić muły chronili strzec się, żeby nie ulegać tego typu to ja sam tu jest, bo pani Teresa wspomniała też zawartości filozoficznej także w tym w tym w tej książce i w ogóle w tym, że w tej perspektywie ekonomii behawioralnej, która przecież zawiera też jakoś antropologię to znaczy coś tu się mówi o tym, jaki jest człowiek mnie, że nie jest taki prosty, jakby pokazała pokazywała ekonomia neoklasyczna jej Homo Economic no właśnie, że ta wizja człowieka jest jakaś inna, więc jakaś antropologia filozoficzna to tutaj jak najbardziej jest powiedziałbym, że jest tutaj taki rodzaj wizji podmiotu, który się powiada on, że podmiot wobec siebie jednak powinien być podejrzliwy to znaczy powinniśmy w mniejszych Barroso powiedział powinniśmy nie mieć pewnego rodzaju ograniczone zaufanie do samych siebie do naszych pragnień do naszych odruchów kamerze kroczyć dumnie na nich popatrzeć etycznie z dystansem z pewnym sceptycyzmem, by opowiedzieć o wiadomo no właśnie Eliza Więcław twoich dlatego tak fajnie jest po filozofa władz jak w PRL, tak więc rzeczywiście inni, a ja się zastanawiałem nad tym, bo tamta książka im impuls Paula Bzura Thalera jest współautor z 2 jest czy jajo czytałam 20 1 2 roku jak tylko się ukazała i muszę przyznać, że na mnie wtedy zrobiła ogromne wrażenie, ale teraz jak ogłoszono nagrodę Nobla jaja nie typowała pana prof. Talara do nagrody Nobla miał swoją kandydaturę mieszanie, w jakich w każdym razie byłam trochę rozczarowana tą książką uznają uznałam, że złe, że to jednak już jest temat troszeczkę przebrzmiały ale, chociaż aktualny ale, ale wtedy był taki miał taką świeżość teraz już troszkę do tego do tej tematyki przywykliśmy i inne długo myślałam nad czym troszkę dla mnie było to zaskoczeniem, że akurat Thaler dostał nagrodę Nobla no ale też zachował się po informacji, że dostał tę nagrodę jeszcze zgodnie z impulsami zapytanie na co wyda odpowiedział, że wyda najbardziej nierozsądny sposób w jaki można serio byłoby najlepiej spisał to ja bardzo to było zabawne bardzo dziękuję to ja bardzo dziękuję prof. Elżbieta Mączyńska szkoła główna handlowa i polskie Towarzystwo ekonomiczne, które wydało także książkę George Akerlof i Roberta Shillera złowić frajera ekonomia manipulacji oszustwo, którą serdecznie polecam, bo jesteś po prostu zwyczajnie świetnie napisana doskonale się czyta także raz jeszcze bardzo dziękuję bardzo, a przed państwem informacje Zwiń «

O książce „Złowić frajera. Ekonomia manipulacji i oszustwa”

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: GODZINA FILOZOFÓW

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 17:00

Najnowsze Podcasty

"Polska polityka zagraniczna nie istnieje"

Wiśle Kraków zabrakło motywacji żeby wrócić do Ekstraklasy?

Przemoc położnicza. Dlaczego tak często rodzącej towarzyszy przemoc i pogarda?

Kreml zneutralizował dwie elektrownie - długookresowe konsekwencje wysadzenia tamy

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL