Trzy koncerny przejmą kontrolę nad żywnością na świecie. Co z tego wyniknie? (powtórka)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór państwu Joanna Solska monopol szkodzi konsumentom, ale też nie służy gospodarce dlatego państwa nie tylko przecież w unii Europejskiej mają urzędy antymonopolowe w IT urzędy starają się chronić interesy konsumentów i nie dopuszczać do nadmiernej koncentracji w Polsce jak państwo wiedzą jest to urząd ochrony konsumentów i konkurencji gangsterem wygłosiła po to, żeby uzasadnić niepokój, jaki wywołała we mnie wiadomość, że 2 światowe giganty, czyli Rozwiń » niemiecki Bayer i amerykańska Monsanto zamierzają i to już w styczniu ze sobą się połączyć jeśli do tego dojdzie powstanie supergigant wielka światowa firma, która całe światowe rolnictwo uzależni, bo on na tym rynku rolnym powstanie oligopolu 3 wielkie firmy jeśli ktoś z państwa nie będzie to Meyer jest producentem m. in. środków ochrony roślin Monsanto wielkim gigantem, który produkuje nasiona ten proces konsolidacji na rynku realnym bardzo się w ostatnich latach zrobił szybki i ja się obawiam się tak globalizacja nie służy ani konsumentom ani rolnikom służy natomiast tym wielkim firmom globalnym nie wykluczam jednak, że moje obawy są przesadzone i być może panikuje niepotrzebnie w dlatego zaprosiłam się pana prof. Jerzego wilki nas Polskiej Akademii Nauk, który na ten temat wie o wiele więcej ich może wspólnie zastanowimy się, jakie są argumenty za jakie przeciw Witan Sedlewski w dobry wieczór w panie profesorze, żeby fuzja Bayera i Monsanto doszła do skutku to właśnie musiał się na nią zgodzić się Andy antymonopolowe bardzo wielu krajów nie ma tutaj żadnych obaw, że się zgadzał to prawda, że muszą się zgodzić wydaje mi się, że większość zgodzi i tak było już zresztą poprzednio w niektórych przypadkach, kiedy w końcu firmy osiągały naprawdę dominację na rynku na każdy student ekonomii na zajęciach i to na 1 z pierwszych przy tak powiem jedno z pierwszych wykładów dowiaduje się, że monopol monopolizacja jest działaniem nieefektywnym jest czymś co nazywa się zawodności rynku efektem tego jest z mi oczywiście zmniejszenie konkurencji i przez to generalnie traci na tym efektywność produkcji natomiast luźno istnieją bardzo liczne interesy i siły, które forsują tego typu rozwiązania m. in . wskazując na po pierwsze, skale z produkcji, która pozwala na obniżenie kosztów i wtedy mówimy nasze produkty są tańsze, bo produkujemy w dużej skali zaopatrujemy nie tylko same kraje, ale z dużą część świata po drugie, będąc wielkim producentem możemy przeznaczać duże środki na badania i rozwój i możemy wprowadzać innowacje zarówno w postaci nowych produktów n p. nowych odmian pszenicy 3 czy ryżu, a także nowych środków ochrony roślin nowych szczepionek dla zwierząt wiele innych tego typu produktów warto pamiętać, że te wielkie firmy n p . Bayer wydają na badania i wdrożenia więcej niż cały kraj jedno oczko tak jak Polska to jest znana rzecz się teraz duża część badań jest finansowana przez przez wielkie korporacje IT oczywiście w badania i służą no ale efektem tego są również pewne niepożądane zjawiska n p. powszechność opatentowania w gruzach, ale nie wszystko, widząc to dla nas to jest 1 z z tych skutków właśnie tej zwiększonej kontroli i monopolizacji tej gigantomanii na nas o to, czego Jaś się boję to jest m. in. w COZL wielkie firmy globalne jest coraz więcej firm, które są potężniejsze niż całe państwa i jeśli dojdzie do połączenia Bayera z Monsanto to będzie firma, która obawia się ze może, a nawet popsute postawić pod znakiem zapytania całą wspólną politykę rolną uginał celem 1 z celów tej wspólnej polityki rolnej jest n p. zachowanie bioróżnorodności Unia płaci za to rolnikom, żeby zachowywali bioróżnorodność i kiedy taki gigant takie 3 giganty będą decydowały o tym co świat co rolnicy produkują to tak bioróżnorodności będzie zależało nam one n p. mogą dojść do wniosku, a podjęła tyle gatunków pszenicy będziemy produkować nasiona tylko n p. 3 4 tych, które nam się najbardziej opłacają no i takie pytania mogą mogą sobie zadawać przy innych rodzajach roślin i Unia się tego nie boję myślę, że się boi i chociaż są tu interesy gospodarcze n p. związane z lokalizacją zakładów na terenie Unii i ich to co o tym nie mówiła, że powstaje gigant no Czyż Bayer po połączeniu z Moskwy Anton to będzie firma od wartości rynkowej mniej więcej 1 3 0 miliardów dolarów to jest więcej niż cały produkt Narodowy w większości krajów generalnie na na kuli ziemskiej znaczy, że 1 korporacja operuje ma taką wartość jak cały produkt Narodowy średniego kraju, który zresztą znana sprawa, że wśród tzw. wielkich mocarstw ekonomicznych, a n p . bank światowy robi takie zestawienia 10 0 największych to połowa to są kraje to oczywiście poczynając od Stanów zjednoczonych Chin Japonii czy Niemiec, ale połowa to są korporacje jak by ta 1 z zestawień sprzed kilku lat Polska była na mniej więcej 20 05 . miejscu pod tym względem, ale na dwudziestym trzeci szóstym był Walmart rosół i ich to są podmioty, które w dużym stopniu potrafią naginać się legislacji krajowy myślę, że w pewnym stopniu także legislację unijne w, a dziś chodzi o różnorodności czy prawdą jest, że Unia Europejska wspiera różnorodność w różnych wymiarach obozu w tym, iż chodzi o produkty o różne systemy produkcji o zróżnicowanych krajobrazów wiejskich zróżnicowaną kulturę i t d. różnorodność zwartość wielka wartość to wielka wartość ich również ona jest potrzebna w produkcji żywności w produkcji rolniczej i różnorodność jest pewnego rodzaju zabezpieczeniem boisz się zdarzają jakieś takie nazwijmy to kataklizmy w przypadku jakiegoś 1 dominującego produktu to okazuje się czasomierzy nie ma alternaty w wali się pewna część rynku pewien segment produkcji i t d. Maturzysto różne trudności jest takim zabezpieczeniem swojej poza wszystkim jest wartością, a w odniesieniu do żywności to proszę pan te przecież żywność jest najważniejszy produkt polskości zawsze to podkreśla z widzą na zalanych realny jest szczególnie dlatego od niego szczególny czas zatrudnienia już się zgodziła na tę fuzję nie jeszcze nie wiem, że źle oczekuje się w nos nie znalazłem informacji, żeby komisarz rolny przy naszym komisarz d s. konkurencji rynku, bo to pół w gestii tego jest w podjął w tej sprawie dystansuje, ale i to połączenie jest przewidziane w 18 było już od stycznia syna tak się dziwnie zachowują, jakby ono już było postanowione i nie było żadnej, ale Donald Tramp poparł to te fuzji i drewno, bo on sam bez amerykańska tak, ale chce pan wiedzieć, że Unia poprze, bo Bayer jest niemieckie niekoniecznie w Gnienie Wielunia jest bardziej wyczulona tego typu spraw nowych Unia zawsze była ostrożna jeśli chodzi o żywność to niesie polityka Unii bardzo podobała dlatego mam nadzieję, że z Unia nabierze jakichś wątpliwości kolejna sprawa każdy kraj przecież chce być żywnościową samowystarczalny to znaczy, żeby zapewnić, żeby być w stanie zapewnić tak wielką produkcję żywności, żeby w razie jakiegoś kataklizmu nie musieć jej importować jak wiemy takie kataklizmy zdarzają się coraz częściej w i znów wracamy jak i jeśli ta fuzja Dow dojdzie do skutku to i tak samowystarczalność moim zdaniem proszę sprostować jeśli się mylę wystaje pod znakiem zapytania, ponieważ produkcja rolna będzie uzależniona od cen i środków ochrony roślin i od cen nasion jeśli o tym, będzie decydować taki gigant to jest to całe rolnictwo światowe zaczyna być uzależnione od od takich producentów tak to jest pewien w paradoks krzyczy coś co może oczywiście też budzić zdziwienie nawet niepokój czy mamy taką wyraźną, ale to rażącą asymetrię na rynku klarowne rolnik 50 0 ponad 500 000 000 gospodarstw funkcjonuje na nasz model idealny gospodarst w rolnych większość oczywiście małych, ale funkcjonuje Sol to jest podstawa bytu egzystencji dochodów wielu innych rzeczy, a po drugiej stronie na przekaz występują 3 gigantyczne międzynarodowe korporacje, które kontrolują to wszystko co jest po stronie tego wsadu do produkcji, a więc nawozy wisi w nasze oznacza, że ten czas ochrony roślin i t d . i t d. pestycydy oczywiście to wszystko jest, a z drugiej strony mamy tych producentów i teraz, dlaczego to morze morze bezpieczeństwo żywnościowe zakłócić oczywiście tego typu nowoczesne środki produkcji jak inni wysoko wydajne kwalifikowane ziarno jak psu środki ochrony roślin w nowoczesne nawozy zwiększają oczywiście wydajność pracy w rolnictwie produktywność żyje mi, ale z tego korzystają głównie, w których producenci i te większe gospodarstwa, które opierają się całkowicie na tych nowoczesnych tech i one oczywiście dostarczają tego masowego produktu i można na rynku kupić pszenicę soję kukurydzę mleko i różne rzeczy od tych producentów natomiast to co jest bardzo ważnym czynnikiem bezpieczeństwa żywnościowego to jest ta żywność produkowana także w skali lokalnej regionalnej krajowej w oczy Hej, ale bezpieczeństwo żywności musi być zapewnione poza wolnym handlem mieli także tym co się produkuje w pobliżu Maciej Żywno liści większości, by nabyć blisko tworzenie żywności jest 1 kontynentu na drugi co się dzieje oczywiście zrozumieliśmy te koszary z Konina o w Boston handel globalny zrobił się właśnie na skalę globalną i to łatwo oszustwa, bo skala jest tak wielka doza każde najdrobniejsze oszustwo Lwów może przynieść gigantyczne zyski i tak ich i to jest kiedyś tak kiedyś w kilka dziesiąt lat temu w latach 70 2 8 0 tych ekonomiści w większości doszli do wniosku Stali się zajmować bezpieczeństwem żywnościowym w, ponieważ stwierdzili, że żywności na kuli ziemskiej sporą jest można jest wolny handel poza tym nic, że problemem nie jest dostęp do żywności kod dostępu do dochodów do pieniędzy do źródeł utrzymania do zabezpieczenia społecznego i na tym się należy konserwę, jaki jest wojna to pieniądze są bez wartość tak jest w UW uważali, że jak ktoś ma dostęp do pieniędzy to od razu będzie miał dostęp do żywności tak być nie musi i to, o czym pani wspomniała, że świat jest areną coraz większej liczby różnych wydarzeń takich często gwałtownej nieprzewidzianych widziałem wykres sporządzony przez FAO, czyli oenzetowska agenda d s. żywności wyżywienia, która pokazuje gwałtownie narastającą liczbę tzw. złych i nieprzewidzianej gwałtownych wydarzeń, z których część jest skutkiem z naturalnych przyczyn n p. nie wiem po wyborach jak Huragan, ale duża część co najmniej połowa jest wynikiem ludzkich działań n p. wojna takimi są oczywiście w Wierchomli plany działań ludzkich tak jest albo n p. kryzys finansowy albo zła polityka rolna albo coś jeszcze coś jeszcze w i po prostu muszę się na to przygotowani i a jeszcze w dodatku niestabilne rynki pojawiające się spekulacja to to bezpieczeństwo żywnościowe za zaczęło być pod znakiem zapytania także dla Unii Europejskiej Unia wróciła do tego pomysłu, żeby jednak bezpieczeństwo żywnościowe była przedmiotem troski unijnych no i bardzo słusznie tylko, że znów wraca do swoich oba w tych boję się tego, że o opłacalności produkcji mówimy wydajność to wszystko prawda klimat wszystko prawda pogoda tylko w coraz większym stopniu opłacalności produkcji rolnej będą decydowały takie giganty, bo one będą ustalały ceny na nasiona na środki ochrony roślin i to będzie czynnik, który będzie nabierał coraz większej wagi tak itp w ja rozumiem czasami potrzebę koncentracji produkcji betonu ekonomista patrzy na to życzliwie na ogół okiem, bo liczy na to, że o niższą obniża się koszty jednostkowe produkcji, że produkt stanie się łatwiej dostępne tańsze niż na tym nie musi konsumenci zyskali pomogą uzyskać zyskać tak liga nie nie musi konsument nie musi, choć przede wszystkim proszę zauważyć, że w wartości większości produktów tych, które trafiają do konsumenta rolnik to już teraz czasami 1 0 czasami 15 czy sami 30 % wartości jego wkładu, a reszta to jest ci, którzy dostarczają środki produkcji i ci, którzy przetwarzają oraz o sprzedaniu w ich także to koncentracja również nie mówiliśmy o tym, ale koncentracja przebiega również po stronie n p . handlu produktami rolnymi w mam przecież olbrzymie święci globalne w handlu bronią ich też rolnicy narzekają, że ich toi toi nie ma partnerstwa w tym handlu, bo po 1 stronie jest globalna sieć, która dyktuje warunki, a po drugiej drobny dostawca zresztą drobni dostawcy coś do sieci nie dostarczają poświeci nie są nimi zainteresowana jest zbyt mała skala i ten toalet są też pozytywne takie zjawiska, które dotyczą właśnie zaopatrzenia żywności w produkcji różnorodności to są to taki krótki łańcuch żywnościowy tu dalej zostawmy na razie krótkie łańcuchy żywnościowe proszę mi powiedzieć jeśli dojdzie do do powstania tego giganta, jakie to będzie miało znaczenie dla naszego rolnictwa myślę, że podobne jak dla rolnictwa niemieckiego francuskiego oczy czy kanadyjskiej, ale mam większe są gospodarstwa większe gospodarstwo to znaczy, że tamte gospodarstwo chyba potrafił ponieść są większe lepiej skorzystać z tej masowej produkcji środków za przykład 1 świąd czy 3 pestycydów czy 3 nawozów jest zresztą korzystają z tego większym stopniu stopień nawożenia znaczka znacznie większe w tym z tamtego gospodarstwach dużych przy takiej skali produkcji trzeba regularnie czyta po ich używać pestycydów, bo inaczej plony, a bez wzrostu Bayer i to jest Bajer oczywiście to awans Santos jest na naszym rynku oczywiście oczywiście jest firma Monsanto Polska tutaj dzieje, która działali oni hektarowi to właśnie sprzedaje w noszono inny świat na środki ochrony roślin Szkot słyszała pani o świadku podszyte Maranda no właśnie w stolicy ekolodzy na mnie donosy KO le ronda jest takim przebojem w Monsanto oczywiście niszczyć owady żyją różnorodnych także to to oczywiście, że jest jest świetnie znana mało tego Monsanto ma swoje nawet półka doświadczalne, gdzie on musi dostosować pewne Adam rzeczy do warunków lokalnych w związku z tym uczy ma tego typu Paula utrzymuje pewne grono swoich doradców nazwijmy to, którzy są łącznikiem z rolnikami także n p. część doradztwa Rolniczego przyjęły teraz duże firmy zaopatrującej rolnictwo taki inteligentny sposób Monsanto nie chcę użyć słowa osacza rolnika, ale i oswaja go ze sobą w pewnym sensie z niezamożnych dzieci tak zjednuje i no jakoś tam uzależnia uzależnia niewątpliwie, ale tak robią wszystkie duże firmy także po stronie przetwórstwa na mniejsze to kojarzy z z działaniami koncernów farmaceutycznych Abbott mechanizm jest bardzo bardzo podobna oczywiście trans FIM w to oczywiście w Polsce i nie chce wchodzić na koncerny farmaceutyczne jest więcej niż 3, a narzekamy, że to są potężne firmy firmy większe potężniejsze od państ w skoro tak kiedyś 1 z tych firmy klienta policzyłem, że 5 × więcej wydawała na badania naukowe niż Polska nauka 1 firma farmaceutyczna umowę ustnie, a teraz mówimy o Bayer Monsanto oni podobnie to gotowe jest też olbrzymia skala n p. badania nad nowymi odmianami GMO są finansowo celowo jeszcze odkładam w 2 Monaco 3 2 jest, bo chciałam, żebyśmy się na razie zastanowili wymieniamy argumenty przeciwko tej tej fuzji leje, ale zastanówmy się czy mamy alternatywę no bo to alternatywą jednak nie jest rolnictwo ekologiczne, bo to jest nie ta wydajność i produkty ekologiczne są też droższe produkty czy mamy alternatywę w niewielkim stopniu może wejść natomiast można oczywiście dbać o to, żeby środki służące rolnictwu n p. nawozy środki ochrony roślin czy nasiona miały taki skład były tak przebadany, żeby naprawdę niż nie szkodziły środowisku ludzi przede wszystkim w 2, ale to zależy czy nas to po pierwsze w czasie to jest coś słyszę czasem nazywa niebezpieczeństwem żywności kod bezpieczeństwa bezpieczną żywnością i FOT sej w tych dokładnie to by nie for Security, bo to jest to pierwsze go w sejfie czy to co się mieści, jakie składniki znajdują się w produktach i wśród specjalistów w tym ekonomistów jest zgoda, że dbanie o to, żeby to było na tym poziomie jest obowiązkiem publicznym jest dobrem publicznym, który musi być finansowane przez n p. przez państwo w ale jest to albo przez Unię euro jest niż taki Bajer połączony z Monsanto w go oczywiście w interesie tych firm też jest dbanie o to, żeby to nie nie czuło nie, bo to wyjdzie na odze w n p. historia, gdyby te 3 czy jakiś innych środków chemicznych pokazuje, że zdarzały się wielkie pomyłki i w wprowadzania do biegu rzeczy, które ewidentnie były szkodliwej i to na dużą skalę w związku z tym powiedzmy, że oprócz tego co robi firma czy korporacjach musi być tutaj parasol publiczny taki przyglądania się i zabezpieczania przed jakimś niepożądanymi rozwiązaniami to jest obowiązek Unia Europejska poświęca sporo uwagi w każdym kraju istnieje aparat kontrolujący jakość żywności w uważam, że nauka ma tu dużo do spełnienia, chociaż od razu by wreszcie Karwowska pewna obliczono, że w badaniach nad nad kijem o tylko 1 % tych nakładów na te badania służy badaniu takich tych niebezpiecznych skutków ich, gdyby tych zagrożeń związanych z tym aresztu osłona szukanie nowych odmian i t d . w półfinale sama sobie w Wierzbicy Unia czy poszczególne państwa wytrącają broń z ręki, bo jeśli dopuszczają do takich fuzji to dopuszczają do tego, żeby te firmy rosły w siłę byli często poza kontrolą no, więc właśnie i wtedy nie ma mowy o takiej równowadze sił, bo jeśli Polska wyda je cała nauka mniej niż Bayern już w tej chwili trudno też chyba jeszcze połącz z Monsanto to Noto ja nie wiem czy nam starczy tych publicznych środków, żeby patrzeć nie im wszystkim na ręce nie wiem czy Unia będzie wystarczająco silna, żeby zarobić to jest znane zjawisko to, o czym pani, mówi że należy pozwolę panu dokończyć po przerwie do przerwy teraz dobry wieczór państwu przypomnę, że w moim dzisiejszym gościem jest pan prof. Jerzy Wilk kin z Polskiej Akademii Nauk i rozmawiamy o planowanej już wkrótce, bo od nowego roku w innej wielkiej fuzji Bajera z Monsanto Bayer produkuje m. in. to nie tylko środki ochrony roślin co jest firma niemiecka Monsanto jest firmą amerykańską produkuje nasiona, które były sprzedawane są także w Polsce jeśli do tej fuzji dojdzie, a wszystko na to wskazuje, że tak w toku całym rynkiem żywności będzie rządziło 3 wielkie światowe giganty, czyli ta równowaga sił między rolnikiem między konsumentem, a firmami od, których zależą efekty ich pracy i to co konsumenci jedzą ta równowaga zostanie może zostać kompletnie zakłócona z i panie profesorze te giganty mają też w argumenty nikt nie tyle na swoją obronę, ale przemawiające na ich korzyść mówią źle i światu potrzeba coraz więcej żywności dla ludności przybywa i źle też żywność mogą zapewnić tylko dzięki własnej produkcji, czyli dzięki nowym odmianom roślin dzięki lepszym środkom ochrony, bo od nich zależy jak szybko będzie rosła wydajność rolnictwa to też jest argument, który można agent bagatelizować prawda nie oczywiście, że nie można do roku 19 9 9 mniej więcej na świecie wzrastała liczba ludzi głodujących niedożywionych, która sięgnęła mniej więcej miliarda osób jest olbrzymia część w ogóle ludności i wtedy w roku 2 i dwutysięcznych ONZ zaproponowała tzw. milenijne cele rozwoju w tym 1 z najważniejszych było zredukowanie tego głodu i takiego ostrego niedożywienia o połowę mniej więcej no, więc część krajów UE do przewidziano aż ktoś ma dokonać za rok 20 15, a więc mamy za sobą ten okres przewidziany w części krajów, a czy ponad połowie kraju się udało obniżyć o połowę liczbę głosów biorących, ale wielu krajów niech to jest mniej więcej koło w 60 krajów nie osiągnęło tego dodatku w ostatnich kilkunastu miesiącach liczba głodujących znowu zaczęła wzrastać w PiS i przekroczyła 800 diewięćdziesięciu milionów osób z różnych względów to do domu możemy o tym pisze krótko porozmawiać, ale to pokazuje skalę zapotrzebowania jeszcze na żywność, a po drugie, przewiduje się, że do roku 20 5 0 liczba ludności wzrośnie o ponad 2 miliardy i jeszcze tych ludzi co będzie nakarmić w dno, ale w tym filmie dlatego ludzie głodują żywność jest za mało, bo my n p. dużo marnujemy tylko właśnie, że nie mają te biedne kraje nie mają pieniędzy z galą kupić a, gdybyśmy zbilansować i z 1 strony popyt na żywność potrzeby żywnościowa z drugiej strony produkcja żywności to by się okazało Żuka i mamy wystarczająco tylko jak z jak zawsze łączenie bilansowanie się i robienie takich gigantycznych agregatów niewiele wyjaśnia po prostu tej żywności jest za dużo w jednych rejonach świata n p . w stanach Zjednoczonych częściowo w Europie w jakim stopniu może w kilku krajach i własne typu Australia i tak, które mają nadwyżki żywności też duże, ale brakuje w sposób rażący w kilkudziesięciu krajach afrykańskich południowo azjatyckich i t d . i t d . czy tylko z to nie jest problemem są pewne rozwiązania jak to mówią ekonomiści i tak o charakterze instytucjonalnym od, których zależy też prawa własności funkcjonowanie państwa przestrzeganie pewnych reguł no właśnie przepisy antymonopolowe są instytucje są i t d . i t d. film, ale jest będzie rosła potęga takich 3 gigantów, kto ubędzie głodujących na świecie niekoniecznie właściwie koniecznie Neo w tej samej wtedy, kiedy mówiono też mieli innych milenijnych celach rozwoju powiedziano, że największe nadzieje i największy nacisk powinien pójść na zwiększenie produkcji w tych właśnie w krajach i gospodarstwach tych małych i tam, gdzie ludzie, dla których to jest podstawą utrzymania, bo tam mamy największe przeżycie ma największy głód w Waffen SS tam, gdzie są drobniutkie małe gospodarstwa, którym brakuje ziemi brakuje wody przede wszystkim pewnych podstawowych środków właśnie dziś nie stać na nawozy na 1 kwalifikowane ziarno, a jeśli będzie koncentracja takich firm jak jak Bayer Monsanto to te nasiona będą tańsze niż te środki ochrony roślin będą tańsze, ale nawet jak będą tańsze to i tak przez nich nie będą kupowane, bo i tak naprawdę nie będzie stać szansą tradycyjne już tak powiem odmiany roślin, które oni uprawiają w skutek może być 1 n p . że te dzieci wielcy producenci spowodują wyparcie z części rynku tych drobnych Włoch będą oferować czasowe nie będzie malujących mniej tylko może być i może być więcej to jest lekcja, że tzw. Zielonej rewolucji z lat siedemdziesiątych kto, gdzie nastąpił skok pod względem nowych odmian i wydajności i t d . co się okazało wiele korzyści ludzie inaczej liczba ludzi głodujących wcale nie spadła, dlaczego nie spadła, ponieważ na dam przykład ci producenci byli właściciele ziemscy, którzy widzieli te korzyści właśnie tych wysoko wydajnych odmian szkodzą wyrzucali dzierża w tych małych i nie jest tak to jest producentów rolników koncentrowali ziemię i t d . w, czyli produkcja oczywiście w takich gospodarstwach wzrosła, ale część ludzi wolności i żywności przybyła, a było głodni ubyło osób było dochodów i n p. 7 i dla tych ludzi także to to o to by w i jest takie stwierdzenie bardzo takiego no już nieżyjącego ekonomisty Kennetha ból Glinka, które przyćmione skończy się przeczyta one są tak banalny, ale przerażająco prawdziwe jest stwierdzenie, że przyszły los naszej cywilizacji zależy nie od dalszego rozwoju nauki przyrodniczy, ale to rozwiązanie pewnych ważnych problemów intelektualnych w naukach społecznych nauk społecznych właśnie ten patent dostęp do żywności zależy od rozwiązań w instytucjonalnych to zależy od rozwiązań politycznych rywali ozdabia się państwa, a rosną w siłę rośnie w siłę biznes, który uzależnia rolnictwo to jak nie widzę sposobów, żeby ich zlali mogły zmusić ludzi za zagrożenie tak i teraz jest jeśli już kilkadziesiąt lat temu Current Albert Zawada amerykańskiego zapisał o roli tzw. sił równoważących Kanter zajęli Power w właśnie się one muszą być i właśnie państwo polityki publiczne związki zawodowe jest jej różne Engie osy są tym Kantor wynikały one muszą przeciwstawiać się tym gigantom, które dyktują warunki n p. rozwiązania prawne, które są im wygodnie, czyli przez zgodę realna fuzje państwa osłabiają swoją własną siłę i to nie leży w interesie ani konsumentów ani polityków, bo politycy słabną dołów tak jak słabnie państwo to ich rola polityków oczywiście spada jest zrozumiałe teraz przejdę do dechy w do sprawy, która w właśnie nam na dźwięk Monsanto Monsanto się kojarzy z produkcją nasion genetycznie modyfikowanych to jest wielki potentat w w Unii na razie uprawy GMO są zakazane, ale jak powstanie ten jak ta fuzja o Bayeru z Monsanto dojdzie do skutku to one się nie obawia, że ten opór będzie łatwiej przełamać myślę że, że będzie oczywiście można się n p. pokazać jeśli istnieje takie giganty będą kontrolowali światowa produkcja nasion dają sobie wyobraża może naiwnie, że w pewnym momencie może się okazać, że tych nasion tradycyjnych no albo one są bardzo drogie albo jest ich za mało łatwo się z tym będzie manipulować prawdą jest szpital musi z tych aut jest historia jest autentyczna rzecz sprzed kilkudziesięciu lat jak w życiu Warszawy ukazał w ukazywał się felietony Jarosława Iwaszkiewicza pisywał takie w woli o różnych rzeczach i pamiętamy jak dziś felieton który, gdzie kierował pretensje do prof. Szczepana Pieniążka, który upowszechnił w Polsce te nowe odmiany wiedział o małych SUV-ów i tak ta w jabłek i gruszy, a jak sinic i wielu innych i napisał z takimi wielkimi pretensjami, że prof. Pieniążek zniszczył różnorodność właśnie polskich i polskiej produkcji wielu tam u wyeliminował niektóre tradycyjne odmiany ITF to jest właśnie to o to turysta KUL powiedziałbym taki wehikuł pierwszy, który toruje drogę do jej wtedy to on sam produkuje tam testy 6 gatunków jabłek, ale w sposób nowoczesny wydajny, a nie 3 5 n p . pan proces będzie zachodził dosyć zachodzi aleja przy okazji GMO czy zaznaczam ja nie jestem przeciwniczką Gg Amos z tego powodu, by jak głoszą przeciwnicy, że to jest szkodliwa żywność nie ma badań naukowych, które by potwierdzały taką tezę i i w Jaśle wiemy oboje zupełnie innego powodu jej z takiego powodu, że produkcja nasion genetycznie modyfikowanych jest objęta ochroną patentową, czyli świat traktuje je tak jak leki tylko jak jestem biedna te nie muszą kupować leku Gene rac jej leku innowacyjnego mogę kupić ci generyki tańszy, bo ta ochrona patentowa kiedyś wygasa i są tak Ameryki i w sprawie GMO to nie jest także jak rolnik sobie kupić nasiona GMO to on po ten zbierze plon i będzie miał nasion, na które poszedł raz w następnym roku musi kupić no właśnie w myśl i ja się zgadza z tym i ja uczestniczyłem w wielu takich imprezach naukowych, których naprawdę udział brali najwybitniejsi specjaliści od bio genetyków i tych wszystkich spra w związanych z tą produkcją znakomici specjaliści i t d. i naprawdę jej wierszy, że organizmy genetycznie modyfikowane badania nad tym są czymś oczywistym, że jeśli to jest nieuchronne mając do przodu nazywają znów od lat wierzy tak zresztą duża część leków, gdzie jest dzięki temu nudno swą produktów tak powiem jest to jest wielka zdobycz znał kilka znaleźć kryją się za nią również bezpieczeństwo i ale oczywiście należy równolegle prowadzi badania nad różnymi skutkami nie tylko takimi typowo zdrowotne o biologiczne jakimiś technicznymi, ale również społecznymi i ekonomicznymi to, o czym pani powiedziała to to też jest moja główna obawa, że ten sektor produkcji organizmów roślin czy zwierząt genetycznie modyfikowanych jest sektorem poddanym bardzo ścisłej kontroli autorów tych produktów tych, którzy zresztą często miliardy dolarów przeznaczyli na badania i oni chcą zwrotu tych pieniędzy jest ustawianie kont jest uzasadniona mają opatentowany to wszystko w i to jest narzędzie kontroli czy Shiller autor jest 3 na wsi tak to jest żywność jest ona będzie przez to tania nie będzie tania w to jest tak żywność jest produkt lub podział był opakowany w normy etyczne to niewątpliwie z różnych względów n p. pamiętam z całą dyskusję przez wiele lat czy można stosować też, że w kość jako narzędzie jako broń się z lasu tu Le Pen w żywność jako broń i zastosował Amerykanie zastosowali i to w stosunku do związku Radzieckiego po agresji fiasko Miejskiego na Afganistan w po prostu wprowadzić zakaz eksportu żywności do Rosji do związku Radzieckiego w i to było opisywanej już wielu uważało, że to jest nieetyczne i że nie można żywność traktować jako broni swoją noc, a jest identyczna ze 1 się na religię mało są objęte patentem w jakim rośnie dostęp także jakiejś mierze to jest uzasadnione, bo powiedział pan co ona, że te koncerny wydają ciężkie pieniądze na badania zgoda tylko ja się boję tego że, ponieważ siły są nierówne to ewentualne zyski nie muszą być dzielone sprawiedliwie ani, o czym mogą ślizgać zmiany właśnie przez tego właściciela patentu nie dlatego też bowiem o tym, już wcześniej ja naprawdę bardzo liczę na publiczne finansowanie tego typu rzeczy i wtedy można powiedzieć porodu finansowany publicznie staje się domeną publiczną public do Main tak jak nie wiem pewien program komputerowy, który tam grono sobie wymyśliło i opracował opuściło swoje udziały są w swobodny dostęp do niej nie trzeba za to płacić i t d. uważam, że n p. ty taka jest rola badań w publicznych i środków przeznaczanych na badania, żeby w 2, a także do pewnej kontroli FK skracania okresów ochrony patentowej tego typu rzeczy tylko na badania państwo mają coraz mniej pieniędzy, a mają je wielkie firmy i marzenia są skłonne upubliczniać wyników badań w krajach tych wysoko rozwiniętych zachodnich większość środków na badania pochodzi ze źródeł prywatnych firm, a nie jest funduszy publicznych, chociaż tam się wydaje dużo z funduszy publicznych łącznie ze Stanami Zjednoczonymi, które przeznaczają NATO NATO naprawdę dużo także tam jest wiele takich inie niebezpiecznie przykład obudził po pory to co się nazywa taki towar rozwiniemy właśnie je życia i żywności, bo już nawet jest próba opanowania pewnych gatunków roślin, które dawał sobie żyły, więc swobodnie z tak powiem tylko ponowny wzrost ich na wolności i teraz przyjedzie jakiś kontroli nad tym to jest to takie z Moskwy w znam wiele raportów, które w tym się zajmują i które bardzo ostro krytykują może to za nieetyczne, bo ja bym chciała teraz przytoczyć argument, który właśnie zwykle pada ze strony zwolenników czynnik organizmów genetycznie modyfikowanych oni mówią, że właśnie głód na świecie można zlikwidować tylko z tymi uprawami genetycznie mody modyfikowanymi w bo tradycyjnymi Sienie da i tutaj zawsze pada przykład tzw złotego, ale jest on i ten złoty ryż przypomnę państwu, którzy mogą nie pamiętać, bo ktoś kilkanaście lat trwa narada w to jest taka odmiana ryżu wydawałoby się cudowna cudowna dlatego, ponieważ zawiera tamten ryż z modyfikowany w przeciwieństwie do tego naturalnego za Wiera ogromne ilości witaminy, a w Peru Argentyna i rzeczywiście mógłby mógłby zlikwidować problem głodu na świecie, który w przerębli Hel w średnim siedzieć tak gra ze względu na brak i wędliny i ich ci zwolennicy GMO mówią, że ta zbrodnia przeciwko ludzkości, że ciągle blokuje się uprawy tego złotego ryżu i działając na szkodę tych, którzy w którym, by ratował zdrowie i ich życie w ten produkt bardzo znany to prawda uważam, że został naprawdę już przebadany w sposób bardzo wszechstronny znany nieraz się boją ci, którzy dali z przeciwnikami proszę pamiętać, że poza tym, że to zainicjowała jak pamiętam Syngenta jest jako taki kierunek badań i jest jakby to ich produktem, ale w tym, by uczestniczyło n p. w finansowaniu bardzo wiele innych podmiotów w tym także Unia Europejska, która przeznaczyła pewne środki na badania nad tego typu produktem czytam Fundacja w windy i Billa Gatesów i t d. w ten złoty ryż wg opinii specjalistów jest naprawdę skuteczną i do przystępnych wynalazkiem świetnym wynalazkiem, który zmniejsza problem bardzo mnie dostrzegany my tak silny trochę paradoks, bo dotyczy on czuł 2 50 000 00 0 dzieci ma problemy z tym w krajach najbiedniejszych, bo to jest olbrzymia liczba dzieci po prostu itd, lecz również jest takim jej dostępność jego o CIT te cechy takie, o których pani wspomniała bada zawartość witaminy, a w 1 miska ryżu z załatwia znajdzie się ponad 60 % ND niezbędnego takiego wkładu daty dostarczenia tej witaminy do organizmu 1 miska, więc jedynie to już załatwione zgodnie z ma tyle ile trzeba także to, a jest w dodatku ci zwolennicy mówią o nim, że jest co ważniejsze jest ci właściciele tych nasion ci którzy, którzy opracowali ten patent mówią, ale my dajemy te nasiona za darmo, dlaczego wobec tego się tak ciągle wielu ludzi boi tego złotego ryżu nie wiem to jest coś są w pierwszy dużo się o tym, mówili, ale tak zdarza oni będą zawsze dawali te nasiona za darmo nie nic nie to to jest niemożliwe w na Filipinach istnieje taki najważniejsze na świecie ośrodek badania produkcji i odmian ryżu, który zwrócił uwagę NATO i miał pewne wątpliwości nawet nie istnieje ze względu na te cechy jej fizyczna medyczna może żywieniowe, ale n p . że wydajność w tych w takich gospodarstwach tego, iż była niska, że to może być coś co wcale nie nie poprawi sytuacji ekonomicznej i nie ja słyszałam trafia argument za mąż za to może stać się ta pozorna szlachetność jest taka furtka do tego żadnych państwa wpuściły uprawy genetycznie modyfikowane za w 1 roku nasiona będą za darmo, ale zaroi się okaże, że one są tak drogie, że ci głodujący nie są w stanie tego kupić, a GMO zostanie jakoś samo powszechna długa ścieżka dostępności powinna być bardzo Jasną pokazana i to taka na wiele lat w związku z tym tt tt wszystkie rozwiązania, których tu mówimy organizacja dostępność finansowanie w odgrywają wielką rolę w tym wszystkim, a nie tylko same cechy biologiczne czy też genetyczne czy magicznego, ale im kraj jest bogatszy tym mniejszy tym ludzie mniejszą część swoich dochodów wydają na żywność w Polsce to już jest poniżej 20 % w krajach bogatych nawet 5 % to może te Strachy, o których dzisiaj mówimy może one są bezzasadne i może takimi rzeczami jak fuzja Bajera z Monsanto w ogóle się nie należy przejmować paradoksem jest to, że nas krajach najbogatszych zainteresowanie żywność jest bardzo duży może włączyć się w tej telewizji i Zobacz ile jest programów kulinarnych, które tam mówiło różnych sposobach ożywienia przygotowania tej żywności i t d . z 15 2 w doktorze czasami do wsi w obfitości jest jest taka krótkookresowe poza może nie być n p . w związku z tym to, o czym mówiliśmy ta samowystarczalność dostępność różnorodność dosta w różnorodność produktów mają wielkie znaczenie w ponad to to jest elita to bezpieczeństwo żywnościowe w przypadku tych różnych nieprzewidzianych zakłóceń i t d. w zmusza do takiego do takiej troski jak ktoś mówi o żywność w pobliżu Chabska na terenie Unii Europejskiej, żeby tylko wyprodukować odpowiednio dużo żywności nie w FK gdzieś tam w na drugim końcu świata, ale inż. się zdarzyć tak, że dostęp do tamtego kawałka świata będzie bardzo utrudniony ze względów klimatycznych serialach, ale nawet jeśli azyl dla mamy zatem jeśli ceny rosną to zaczynają się wojny na świecie w Afryce kilka lat temu, gdy zataił wadę tego świata 2 jedno mocno zdrożała żywność i te ceny żywności są w zasadzie nieprzewidywalne, bo gdy, odkąd zaczęli się, że taszczą zajmować spekulanci giełdowi te ceny bywają nadmuchane i kwestia braku wody na świecie też będzie powodowała, że żywność będzie drożała do tego teraz dochodzi ten trzeci czynnik, którym dzisiaj rozmawiamy 3 dni fuzja gigantów, które też będą chciały manipulować cenami żywności problem robi się już nie tylko ekonomiczne teatrowi projekt polityczny robi się polityczny żyjemy w świecie oraz rosnącego ryzyka niepewności i rosnących źródeł za zagrożenia bezpieczeństwa łącznie z bezpieczeństwem żywności i do tego się czas przygotować idol to świat się zrobił taki w niestabilnych pod wieloma względami ta niestabilność rynków żywnościowych jest ilustracją spekulacja te wszystkie wydarzenia klimatyczne i cały szereg innych na to wskazują dbajmy też żywność, czyli ona powinna być przedmiotem naprawdę wielkiej troski czy politycy, którzy będą one, bo to sobie politycy będą decydować o tym czy dojdzie do tej fuzji nie powinni tego wszystkiego wziąć pod uwagę jednak to tempo globalizacji spowolnić na pewno na to czekam bardzo uważnie się przyglądać i jest wiele zjawisk niezwykłych pozytywnych, ale wiele takich zagrażających czasem aktywnie do tego podchodzić być wyczulonym na to, że to jest rola polityki publicznej zarówno w skali krajowej, jakiej unijnej n p. także w skali międzynarodowej tym się zajmuje AZ tym się zajmuje trwałą i t d . wiele innych żywności jest lek. Nałęcza skończył i gmin starszych i państwa lub jeśli chcą mieć na to wpływ to powinny zachować swoją siłę dziękuję panu chińskie naszym gościem był pan prof. Jerzy Wilk kino Polska Akademia Nauk program wydawała ona Dziady kie WICZ za chwilę informacje w Japonii wieczór Radia TOK FM, na które zaprasza Paweł Sulik ja się nazwa miana Solska zapraszam za tydzień dziękuję państwu pięknie Zwiń «

Trzy koncerny przejmą kontrolę nad żywnością na świecie. Co z tego wyniknie? (powtórka)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: SALON - TERAZ SOLSKA! (JOANNA SOLSKA)

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 17:00

Najnowsze Podcasty

Parlament Europejski poparł “Akt o wolności mediów“

Demokracje i państwa ignorują przyszłość i nie radzą sobie z problemami. Jak temu zaradzić? [książka prof. Zielonki]

Mija pierwszy kwartał programu "Bezpieczny kredyt 2 procent". Jak zmienił rynek?

Mikrobiota kształtuje się w dzieciństwie

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL