Rewolucja październikowa 1917 roku oczami nie-Rosjan. Gościem Pawła Sulika był prof. Wojciech Materski

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Radia TOK FM słuchamy Radia TOK FM wieczór Radia TOK FM przyszedł czas na program koło historii i jeszcze raz dobry wieczór mówi Paweł Sulik, a w naszym studiu prof. Wojciech Materski Instytut studiów politycznych Polskiej Akademii Nauk dobry wieczór w dobry wieczór panie redaktorze i to państwo gwar na antenie Radia TOK FM pojawi się ostatnio dość wiele rozmów dyskusji o rewolucji październikowej, dlatego że stulecie tejże rewolucji no i federacji rosyjskiej przypominane, Rozwiń » ale również w innych krajach zaczną w Polsce są debaty dyskusje przypomina się o tym i bezwiednie siłą rzeczy używa się czasami określenia zamiennego rewolucja rosyjska rewolucja w Rosji ten przymiotnik rosyjskie tak częsty, że bardzo łatwo zapomnieć o tym, że zarówno Rosja przed rewolucją, jakie w trakcie kie, jaki po była krajem wieloetnicznym i chciałem zapytać czy dałoby się i czy jest sens rozważać rewolucje październikową i to co pani nastąpiło potrząsanie z punktu widzenia mniejszości narodowych jak to pytanie padło podczas rozmowy miesiąc temu książce popularny w Azerbejdżanie Alinie no gdzie kupić nasza liga, gdzie rzeczywiście ta rewolucja sportretowana w ten sposób, że jednak te stosunki etniczne pomiędzy odmianami Azerami one stanowią ważny element pierwszoplanowy o wiele bardziej pieszo, bo niźli rewolucja, która jest na drugim planie jeszcze żarty czy w ogóle jest sens z punktu widzenia i historyka patrzeć na rewolucję komuś coś co nie jest nie Rosja jest nie tylko rosyjski atak promują panie dyrektorze podjął pan problem od razu bardzo zasadniczy bardzo szerokiego, który nie ma prostej odpowiedzi że, choć w ten sposób rewolucja siedemnastego roku, a więc i rewolucja lutowa rewolucja październikowa może być udzielona w ten sposób, że rewolucja lutowa była rewolucją w Rosji, a więc rewolucja wobec wszystkich narodów imperium natomiast rewolucja październikowa mimo wszystko, że była robiona przez Inowrocław przez komórkę Lenina przez żandarmerię przez guru grozili mu przez Gruzina Stalina i t d. tak dalej może tu wymieniać wszystkie mniejszości była rewolucją jednak rosyjsko, mimo że robimy, mimo że robiło akty bolszewickich niekoniecznie rosyjski, jako że WPR Tychy w krajach w tych innych obszarach narodowościowych etnicznych, które składały się na imperium rosyjskie w zasadzie nie było nie było żadnych podsta w do rewolucji rozumianej tak jak to, że mieli klasycy jak rozumiał Marks Engels tam były podstawy i były warunki do tego, żeby przeprowadzone zostały rewolucja rozumiana w sposób jak to jak to żeśmy już wcześniej powiedziałem podobny do rewolucji rosyjskiej, a więc lewicowa, ale lewicowa w klasycznym w paradygmacie partyjnym lewicowo centrową rewolucja kadetka rewolucję SL włoska jest rewolucja minister przebitka proszę zauważyć, że po rozpadzie imperium w burzliwym siedemnastym osiemnastym roku prawie we wszystkich tych rejonach narodowościowych późniejszych państwach powstały rządy rządy oparte o zasadę samostanowienia zasadę, którą co prawda podniósł prezydent Wilson w swoich słynnych punktach, ale szturm wcześniej to warto do tego wrócić, jeżeli pan znajdzie czas podniósł nimi możemy ku oburzeniu aktywu partyjnego bolszewików podestów szesnastym czternastym roku powtórzył się 16, choć do Choszczna Stanów zjednoczonych Europy i IKE zasada samostanowienia rozumiana przez przez właśnie lewicowo centrowe kręgi polityczne Armenii Gruzji Azerbejdżanu Litwy Łotwy Estonii Ukrainy Republiki do lekkiego Wschodu Republiki Azji Środkowej w mniejszym stopniu, ale też, chociaż tutaj akurat to jest specyficzna to kwestia i w zasadzie poza schematami Buchary i siwy to trudno to mówi się o jakiś twór państwowy dla dla tych dla tych rejonów i dla tych narodów rewolucje burżuazyjne demokratyczna czy rewolucja demokratyczna byśmy powiedzieli była naturalna natomiast rewolucja w sensie bolszewickim była rewolucja implant Obamy z zewnątrz implantowane przez aktywistów wywodzących się czasami z tych państ w z tych narodów, ale jednak obciął rewolucja rosyjska jak tu tak widział raczej rewolucję lutową widział jako jako wielonarodową rewolucję rosyjską swoim w tym wykonawczą organizacyjnym aspekcie, więc tak jak tworzenie jakiś administracji i ja przede wszystkim zajęcie terytorium utrzymywanie terytoria siłą zbrojną jako rewolucję rosyjską, gdzie tutaj pod Rosjan podkładamy bolszewików, czyli rów koło się zamyka wracają z początku rozmowy w niewielkim stopniu mniejszym niż 50 % jeśli chodzi o swój akty w Lucy rosyjskich co jest ciekawe przypomną słuchaczom, że rozmawialiśmy tydzień temu w programie koło historii historii w bardzo szerokim zresztą tutaj w rozkładzie rozmaitych się w ostatnim numerze kwartalnika historycznego karta, który nosi tytuł ból Rosji do ZUS świadectwa osób, które widziały brały udział w rewolucji w ciemno, by przypomnieć o tym, fakcie, że u nas na stronie internetowej www tokfm krótko po można się już tej rozmowy posłać jej, że ktoś z państwa nie nie jest przy grupowym nie załapał się na rozmowę, dlaczego warto dlatego, że to była rozmowa, która pokazała się toczy pan poseł mówił, że pomiędzy lutym i październikiem jest cały czas, kiedy dzieje się bardzo wiele rzadko kiedy opisywanych rzeczy jak rozumiem w bardzo wielu miejscach Europy Azji, ale małe narody mówią oto teraz przyszedł jedyny moment, żebyśmy próbowali stworzyć coś na kształt własnego osobnego państwa często pierwszy raz w historii oczywiście ma ponad 3 i tutaj, gdyby ZUS KRUS to co mówiłem przykładem państwa, które wydawałoby się najbardziej po Rosji rozwiniętego, a więc z Ukrainy można powiedzieć, że właśnie ten proces miał iście powstało ukraińska Republika ludowa natomiast, że powstało Ukraina sowiecka Ukraina sowiecka powstała w Kursku, gdzie bolszewicy ściągnęli kilku działaczy ukraińskich bardzo podziemnego sortu zorganizowali ich w rząd był on rząd socjalistyczny ten rząd zwrócił się do armii czerwonej by, by pomogła im w tym paru osobom w prowadzić ustrój socjalistyczny w Ukrainie, która tylko na to czeka ich siła zbrojna armia czerwona sprawę załatwiła w ten sposób armia czerwona załatwia sprawę wszędzie, aczkolwiek nie wszędzie w jednakowym czasie n p. podbój Zakaukazia trwał do 20 01 . roku podbój Azji Środkowej jeszcze dłużej podbój dalekiego Wschodu aż do grudnia 20 02 . roku niektóre z tych podbojów jak to Szkot republik bałtyckich się nie udały to jest głos odrębny temat to jest pewna specyfika tutaj moglibyśmy się też zastanawiać, dlaczego takie 3 twory państwowe jak Litwa Łotwa Estonia może Jesionek Finlandia 3 4 przetrwały ataki przy podobnym potencjałem podobne im terytorium jak Azerbejdżan Gruzja Armenia u padłych Czechowi, że być może nie był to w ogóle sympatii proboszcza bliskich, ale z drugiej strony mogą Łotysze część Łotyszy był inny, chociaż to już bardziej skomplikowane z tymi Łotyszki misterium kami, czyli straszącego też jest bardziej skomplikowana sprawa to po prostu to to nie to nie jest to się tak prosto nie tłumaczy jak w boju i jak dostąpił przewrót październikowy i ona na fali tych haseł, które demagogicznie rzucił Lenin to może przypomnijmy tt takie najbardziej znane no przynajmniej tych 4 5 najbardziej znanych pokój ludziom władza robotnikom samostanowienie narodom rządy robotnikom równouprawnienie kobietom to były takie hasło, które bardzo trafiało szczególnie do takiego prostego rozbiórce, by odbiorcy i które i, które ich, które mogą wówczas 17 osiemnastym roku będą budziły wręcz entuzjazm dopiero potem się okazywało z czasem na czym ta władza polega to z 11 od drugiej aspekt jest taki, że na Syberii na dalekim Wschodzie w karierze za Uralem w obozach internowania siedział w dziesiątkę nie setki tysięcy żołnierzy państ w centralnych i tam rzucono hasło, kto wstępuje do Gwardii czerwonej ten wychodzi i przyłącza się do bolszewików do nas i się masowo przyłączali, czyli prości żołnierze, którzy nie, którzy mieli już dosyć siedzenia miesiącami latami w obozach przecież mnóstwo ludzi się właśnie wywodzi z tych obozów i tak znani jak i Renault 3 3 i osób Ross Tito późniejszy jak chociażby Jarosław Haszek autor Szwejka, którzy właśnie z tych obozów mieli szansę wyjść żywi się zadeklarują, że są lewicowcami, że moją sympatię proboszcza biskup, że wstąpią do Gwardii czerwonej to jest jakby geneza tych wszystkich formacji narodowościowych układa się znamy znaleziono znów znaleźli się ludzie w szeregach w szeregach oddziałów które, które były wykorzystywane do bolszewików dla poszerzania i umacnianie władzy na ogół słabo znający język na obóz w nałogu będąc w obcowaniu ze środowiska nie znając jakieś złe warunki okoliczności i właśnie rodzimym kraju lub trwali przy tej władzy walczyli o to władze walczyli o to władze w manipulowaniu i w tą rewolucją rosyjską przewrót rosyjski to jest bardzo skomplikowany los splot wydarzeń i rzeczywiście tzw. inne rosły formacji i grodzkie co o paradoksie, aby Chińczycy bardzo bardzo brutalni zdecydowanie działający na dalekim Wschodzie i Syberii chińskie chińskie formacji Gwardii czerwonej, a potem pododdziały, w którym z którym, które rekrutowano w armii czerwonej walczył po stronie rewolucji kult to jest bardzo groźna, by wielki wielki ogromny kocioł, który każdy z nas spojrzy nie ma Rosy odpowiedzi proste genezy, ale dba, by spróbował bo, chociaż przybliżyć nam tak w sytuacji, gdy nie daje spokoju 1 z jakiego powodu Litwa Łotwa Estonia stawiły opór od czego to zależało, że akurat w tamta rewolucja bolszewicka nie zwyciężyła czy też nie zostały zagarnięte, czego to wynika z historii tych spółek z historii na pewno też to były pospolicie swoje to porównanie swoich średnich wskaźnikach bardziej no może to złe słowo cywilizowane, ale może bardziej europejskie bardziej ich zbliżone do pewnych procedur demokratycznych niż społeczeństwo Rosji centralnej dalekiego Wschodu i południa imperium rosyjskiego to jest pierwszy czynnik drugi przecież tam w momencie w momencie, gdy dużo wcześniejszym niż w Polsce już wiosną osiemnastego roku zaczęły powstawać rządy narodowe zaczęły powstawać rządy narodowe z inspiracji z poparcia czy przy neutralnym niekiedy zachowaniu Niemców naczelnego dowództwa wojskowego mostu ale, ale postawa małych i powstawały te rządy i dopiero po wycofaniu wojsk niemieckich dochodziło dochodziło do przewrotu do próby przewrotu do przewrotu jeśli chodzi o Litwę jeśli chodzi o Białoruś udanego na tej zasadzie, że włączyła się armia czerwona i pomogą Łada i w grudniu w styczniu 19 1 8 roku na Litwie na Białorusi na Łotwie postoju postoju Republiki sowieckie te Republiki sowieckie natychmiast zwracają się do rosyjskiej federacji, żeby podpisać umowę, żeby się zjednoczyć krokiem do tego zjednoczenia jest znana w Polsce sprawa tzw. liczbie pół Republiki litewskiej białoruskiej, która powstała na przełomie lutego marca dziewiętnastego roku przetrwała do września tylko, ale która była już taką próbą zbierania jednoczenia bolszewicy nie mieli wówczas wypracowanych wypracowanych metod i technik dochodzenia do jednolitego państwa wchłaniania poszczególnych ziem tak jak mówiłem Lenin wcześniej sformułował zasadę samostanowienia narodów może tutaj taki nic cisza murów, gdy Grecja dlaczego, bo liczył na roboty z rosyjską, a wiedział, że w Rosji klasa robotnicza jest bardzo słaba i że sama nie jest w stanie przeprowadzić, ale żyje się zmobilizuje chłopów i że się zmobilizuje mniejszości narodowych to wówczas szansa nie trzeba było rzucić hasło samostanowienia narodów ziemia dla chłopów i jedno kłamstwo drugie kłamstwo ani chłopi ziemianie dostanie ani rusz samostanowienia nie otrzymały, niemniej to ten etap pierwszy z takiego zakole Bania się ideologicznego polegał na tym, że powstawały te rządy socjalistyczne na Białorusi na Litwie Łotwie i już na tym etapie wiosną dziewiętnastego roku było ono jednoczyć powstała 5 w tabeli Republika litewska białoruska, ale do kolejnego zjednoczenia z Łotwą już nie doszło i dalszych kroków z Ukrainą i z innymi tego typu republikami i już do tego nie doszło to, że sytuacja się z komplikować na zaczęły się coraz coraz intensywniej się działania na froncie bolszewicką polskim zmieniła się koncepcja, ale czy to oznacza że, gdyby ten tor InterRegio pomiędzy lutową rewolucją październikową tak sobie wyobrażam trwało wiele wiele dłużej to okrzepły były takie państwa, które nie zdążyły na dobrą sprawę stworzyć silny czasami od podstaw struktur tak bywa zdarza się, że te, które się miał do czego odwołać albo chociażby spójność społeczna była większa notujemy wystarczyło to kilka miesięcy że, żeby stworzyć coś na kształt posta w państwa te, które pytam o to, dlatego że cieszy szczególnie białoruska perspektywę ciekawa bardzo wielu Białorusinów teraz odwołuje się do tego krótkiego czasu kiedyś miała tam być niemal demokratyczna nie wiem czy pan redaktor ma rację na euro 2 na Białorusi wielkimi białymi z Republiki ludowej nazwy, która była taką Republikanów powiedzmy to kanap połowu, a jeżeli pani prof. Dorota Michaluk pisać co książkę o PRL-u to zgromadziła tam już wszystko co tylko mogła, ale udowodniła tylko, tyle że było kilku kilkunastu polimerów kilku kilkunastu kilkudziesięciu ludzi kultury, którzy myśleli czuli po białorusku czy zaczynali rozumieć biało rusku czy zaczynali się zorientować co strony i łóżko było, by tworzyć państwo było się tutaj może nietypowo, bo rzeczywiście to jest to jest taki trochę twór na ten czas może przedwczesny, ale przez Ukrainę ma znacznie większa świadomość narodową ma już ma już pewnych doświadczeniach płaszczyzny ma doświadczenia było, bo ukraińskiej Republiki ludowej dyrektoriatu Petlury, a mimo to, gdy uderza armia czerwona no nie jest w stanie się obronić nie są w szał Republiki, o których mało wiemy mało mówimy, ale które były państwami okrzepły mi o tysiącletniej tradycji tak jak chanatu Buchary czy Chin, które i, które w, które miały miały swoje władze, które w, który miały swoją autonomię w ramach imperium rosyjskiego i które dopiero po załatwieniu tutaj spra w na Zachodzie Europy bolszewicy Wulff zdecydował się z fasoli Zobacz i to zaczęło się dopiero wiosną dwudziestego roku trwało do jesieni niektóre struktury powstały tak jak wolny jak to sobie ska Ukraina, której mówiłem gdzieś tam, gdzie stał w Piotrogrodzie w 3 w Moskwie za kimś biurkiem Lenina czy Swierdłowsk na tej zasadzie powstała Republika Turcji stoiska Republika córki Staszka dzik rzecznik nie wie kto, o co chodzi oto jest prawie cała Azja środkowa Kazachstan Uzbekistan Tadżykistan Kirgizja proklamowano taką Republika w tej samej Republice ani nie było ludzie nikt nie wiedział, że one w ogóle proklamowano, ale już taki byt już taki byt zaczął funkcjonować w rezolucji Rachel w dokumentach bolszewickich potem Komintern Polski z czasem z czasem z czasem zaczęto tworzyć wtedy dopiero dzisiaj się okazało, że taki byt nie ma racji bytu, bo te, bo ich za dużo terytoriów i te plemiona nie bardzo tak na siebie patrzą zaczęto tworzyć zaczęto próbować tworzyć sowieckie Republiki narodowe wszędzie na tej samej zasadzie siłami armii czerwonej przez kilku komunistów z centrali i ich kilku i kilku ludzi tej narodowości, których udało się ich złapać ci, którzy wykazywali jakieś lewicowe tendencje albo rzeczywiście byli bolszewikami pochodzących z tych narodów co raczej było rzadkością, ale coś miało miejsce i przy tym popełniono tak wielkie błędy, że proklamowano Republikę kirgiską Republikę socjalistyczną, bo nie zorientowano się, że Kazachowie Kirgizi to nie to samo, gdy zmieniano jej nazwę Moto tak to wszystko po po połogu powstawał, ale jest również to był taki okres, kiedy można było być albo inaczej zapytam co pan profesor pamiętał powiedział, że w Środzie Lenina to był święcie przekonany, że nie wystarczy, by w robotników do Rosji do rewolucyjnego ruchów w niektórych miejscach zatem szatę w Berlinie w niektórych w całym imperium w całym imperium, ale też uruchomić tę nagrodę narodową, ale jak różne rzeczy uruchamia takie emocje narodowe to uruchamia się za tym bardzo duży społeczny entuzjazm dla powstania państwa walczą oni tak dalej, ale z, jakiego ja rozumiem, że w przypadku początek rewolucji, kiedy trzeba było uruchomić cel zniszczenie poprzedniego porządku taki entuzjazm rozumiem, ale z, jakiego powodu później były fale w związku Radzieckim polityki korienizacji, kiedy się wracało jakoś próbowało jednak podnosić kwestię uderzono w twardą politykę geopolityka Colin rzucił okazało się też nie wypadł odczyt okazał się też wolą zostać zaczęto ją po dwudziestym trzeci roku, bo stwierdzono, że ten aktyw, że ten akt, w którym rozmawia po rosyjsku czy widzisz, który nie bardzo rozumie problemy mniejszościowe nie będzie w stanie rzeczywiście są rzeczywiście jakoś upchnąć wtedy państwo na taką drogę, na jaką wyszła federacja rosyjska to był powód, że zbliża się dzielić z Moskwy, że się nie za zagrożenia rewolucji, bo przecież, jeżeli uwierzyli w 2 jest trzecim roku przyjęto też lokalizacji i pierwszy sekretarz komunistycznej partii Góra nigdy Łazar Kaganowicz został po dostał polecenie, żeby się w ciągu roku nauczyć ukraińskiego, bo inaczej zostanie wyrzucony to była 1 wielka manipulacja, ale okazało się, że jeżeli się wprowadzać elementy narodowe, czyli rzeszą odchodzi od rosyjskiego, którego społeczeństwo nie rozumiałem, bo mało rozumiało jeży się nastawia na języki narodowe przy tej samej ideologii tylko ogłoszonej już w języku Narodowym i usiłuje przeprowadzić przemiany społeczne to jednak to jednak taki, że to jednak nie ma postępu się okazuje, że ten, że te społeczności nie bardzo dużym zaufaniem patrzą na Moskwę, że są przywiązane do swoich tradycji, że są przywiązane do swojej wiary do swojej ziemi i kiedy tu zaczęły się problemy zaczęły się problemy generalnie są polityką kolonizacji, ale przykładem takim to jest dla nas bardzo taki znamiennym znaczącym, bo dopiero co obchodziliśmy rocznicę dekretu o operacji polskiej, a przykładem tym były przede wszystkim polskie kręgi narodowościowe ma wreszcie znajdzie Zielińscy żyzna, że ten cały eksperyment okazał się niewypałem, gdzie ci chłopi Polacy obywatele sowieccy oni chcieli oddawać ziemi do kołchozów, a inni chcieli rezygnować z wiary w Boga i 5 toi toi toi toi toi polityka się załamała, ale to już jest okres wcześniejszy w okolicach dresy 6 głosy czwarty rok po licznych no w porywach do końca lat dwudziestych natomiast tutaj był problem dla bolszewików tak jak rozbudzili te emocje jak te wykrzyczane we wszystkich wiecach Szczecin z udziałem mniejszości hasła są osób w stanowieniu, gdy próbował tę mniejszość egzekwować to wówczas wrócił ten spór czternastego szesnastego roku udział w bolszewickiej mówił do Lenina, choć mieliśmy jak to tak jak i jakie Narodowy, jakie narody, jakie państwa narodowe przyszło Marksa Engelsa z mężem epson, że narody obumierają, że będzie jedno wielkie społeczeństwo bez klasowe mówią, że rewolucja ogarnie cały świat będzie Inter nacjonalisty stoi zbyt się państwo, bo są więzienia narodów i wówczas zaczęto się wycofywać w ten sposób, że Polak samostanowienia ale kto decyduje samo stanowieniu czołowych akty w robotniczy akty w robotniczy tych państw, który jest, który jest świadomy swojej roli nigdy nie pójdzie na separatyzm te fakty zawsze będzie za zjednoczeniem i dlatego towarzysze byliśmy spokojni jeśli tego aktywu nie będzie to dobierzemy kilku aktywistów oni zawsze dają w imieniu aktywów powiedział, że przyszłością jest jedność przyszłością jest zjednoczenie, że podziały nie służą międzynarodowemu proletariatu owi nie służą powszechnej rewolucji to pamiętajmy, że to jest jeszcze okres powszechnej rewolucji rewolucji permanentnej to jest jeszcze okres, kiedy osobą w państwie nr 1 jest le w Trocki, kiedy nikt nie myśli o w separatystycznym państwie socjalistycznym czy komunistycznym o socjalizmie w 1 kraju, gdzie cała typ bolszewickiej z przekonaniem, że to rewolucja będzie przedostać się cały wachlarz na Niemcy przede wszystkim na to kolebkę myśli myśli marksistowskiej kolebkę ideologii komunistycznej i oczekuje na rewolucję niemiecką, gdy się załamuje rewolucja niemiecka, gdy nie udaje się podbój Polski, gdy zaczynają się problemy z poszczególnymi narodami, które jak się wydawało sią prawie nasze wówczas wówczas zaczęto zaczęto dopiero dopiero z tego wszystkiego się wycofywać i tworzyć nowe konstrukcje ideologiczne, ale konstrukt ideologiczny konstrukt ami, ale trzeba pamiętać, że Lenin przede wszystkim mali cały ten akt tych, które rzeczywiście decydował czy nie tacy piękno duchowi, chociaż to może jest złe słowo, a tacy ludzie rzeczywiście ideologicznie Bucharin, ale to co 3 w pragmatyce jak Lenin czy Stalin, którym był gotów 1 80 stopniu każdą ideę zmienić w każdej chwili decydowali o tym, bo pragmatyka, bo szanse na sukces w poszczególnych kwestiach jakich w całym tym ruchu i chcą rewolucji to było to co rządziło poczynania bolszewików ideologię sztafaż ideologiczny był najistotniejszy jeśli chodzi o propagandę, a jeżeli chodzi o autentyczne działania tu liczył się pragmatyzm, ale wracając do tego podstawowego dochodu naszego spotkania dziś wieczorem, czyli jak widać rewolucję i to co pani powstaje ten system z punktu widzenia mniejszości narodowych to i w jak rozumiem hasło jedności in dla nawet bardzo różnych narodów było ważniejsze niż on hasło stale samostanowienia w jaki sposób jednoczący i w budującym tak monolityczny strukturę jednoznaczne z pominięciem narodowości w jaki sposób skończyły się także jak wszyscy pamiętamy z lekcji geografii ze szkoły jak się patrzyło miała związku Radzieckiego to jak cieknie odpowiednio dużo to ma pecha to widział tam były zaznaczone takie zaskakujące dla nas obejrzeli okręg autonomiczny prawda i zdobył dotyczyło bardzo często konkretna zrobić żart żydowski okręg 1 ona zwróciła uwagę na przykładach chociażby takich Górski Karabach o chociażby to ona tak jak to jednoczymy się, ale zostawiamy gdzieś tam jednoczymy się, ale to jedno 6 trudno pan mówi tutaj górskim Karabachu panie redaktorze ale z czego to wynika to wszystko, żeby te, że autentyczny spór, który był zadawniony, który się wiekami ciągną między Ormianami jej, a Azerami albo właściwie no i jeszcze nam trudno powiedzieć zadanie, bo to było, by była ludnościowo świadomości bardziej religijnej narodowej do początku dwudziestego wieku każda rzecz jak ten autentyczny spór został wykreowany do tego stopnia, że dobrze, że do dziś ciąży tłum 8 wprowadził się 1 to taki wyróżnik tzw . Narodowy bolszewizm co się w tym bój się okazało okazało się, że ci bolszewicy zaprawieni w bojach którzy, którzy razem z bolszewikami tymi z centrali walczyli i siedemnastym roku i osiemnastym raptem chyba nie chcą ich unitarnego jednolitego państwa zamieszkania swe narodowe chcą być komisarzami chcą być przewodniczącym różnych lot tu tutaj nawiasem mówiąc czysto dygresje i nie mówiąc niedawno 4 taki list Adolfa JOW takiego wybitnego dyplomaty działacza bolszewickiego do Jacoba świerk głowa teoretycznie osoby w państwie nr 1 do przewodniczącego 3 kurz ogólny rosyjskiego komitetu wykonawczego rad i OFE pojechał robić porządek na Białorusi Litwie i mówić co tu się dzieje duszy wszyscy pchają każdy chce być ministrem nie dość, że chce minister, gdyż to chce wszystkim sobie urządzić tutaj jest wiele resortów, że więcej niż u nas, a w każdym resorcie zatrudniają po 30 0 400 50 0 osób wszystkich znajomych wszyscy nic nie robią, ale wszyscy żyją na nasz koszt mówi no i to ich ten syndrom tu jest pokazana od strony takiej może jak to Rosjanie mówią ci nie woli, czyli takiej takiej tragedii cienia, ale również pewne ambicje i ideologiczne były miały po miały taki podtekst i 3 czy konotacje narodowościowe tak było n p . na Zakaukaziu, gdzie komuniści Zakaukazia przede wszystkim przede wszystkim Gruzini nie mogli zrozumieć, dlaczego się mają łączyć z Azerami i Ormianami za Kaukaz Konfederacji Republikę, dlaczego dlaczego, dlaczego Organiki ze przyjechał z taką misję od Lenina i od kasy bolszewików, ale byli my chcemy własnych państw my chcemy własnych partii komunistycznych my nie chcemy tej jedności nas z organami wszystko diabli, więc teraz dzieli z organami z Azerami niż z Rosjanami Białorusinami czy Ukraińcowi doczekał się ma akurat z nimi łączyć tego ile ważyła jedno wielka to ich powstało jedno jedno 1 wielki kocioł, ale doszło do tego przegra dokończył, że Ziobro PiS, który przyjechał już początek pobił szefa partii gruzińskie dla niego specjalną komisję zwołana, na której czele stał Dzierżyński, który łagodziła sprawę, bo dochodziło do rękoczynów i na siłę przeprowadzono to zjednoczenie z kaukaską federacyjną Republikę mało tego, a wkrótce potem w grudniu 2 z tego drugiego roku to za kaukaską federacyjna Republika była czwartym członem z jedno zjednoczą się 4 4 podmiotów lub związek sowiecki Białorusi Ukrainy Rosji Zakaukazia, ale też ciekawe co pan poseł mówił, bo ja wielkości KUL Hesji sprawy, ale tys o tyle niesamowite, że po pierwsze, gdy zaspokojenie się staramy to 3 różne społeczeństwa miały różne alfabety różne religie na Gruzinów Ormian możność blisko, bo to jednak chrześcijanie, ale o różnych obrządków, a Azerowie to muzułmanie, a kompletnie różne historie przynależności do tych do innych wielkich forów kulturowych ani Azerbejdżan wciąż do Persji komplet jest moralnie, bo 1 Gruzja też było z sali wzorowana pierwszy z Arabów tak jak karmienia, a potem przez Persów poświęć czas potem było rozpylić Hel okres głębokiego rozcięcia będę z nim ważne dla dla Gruzji w takim sensie, chyba że dla JSW do tego się nie przyznaje, a do chrześcijaństwa bardzo mnie nie, a poza tym tak mówimy Gruzja Gruzja bym tak trochę, po czym z Polski z perspektywy państwa jednolitego Cahill tynieckim Graal wcale nie uważają, że aż żal czytam Abchazję, że to sugeruje że, że są Gruzinami uważa, że są lepszymi drużynami tam, gdy tam jest bardzo skomplikowana sytuacja to psy to znaczy, gdy naczynie uważali może wówczas dzisiaj to jest trochę inaczej jednak państwo się zło interesowało, niemniej no no w takim nad na tych terenach to dosłownie co Dolina to było krainy planszy inna społeczność, ale to co czytam prasę mówi, czyli ten pomysł, który przyszedł z Moskwy, żeby stworzyć 1 1 utwór z Gruzji Armenii Azerbejdżanu czy to nie jest także, kiedy imperium rosyjskiemu padało to 1 z pierwszych odruchów elity przywódców tych krajach jeszcze nikt nie mówi doborze wina, ale w pierwszym odruchu, bo właśnie próba połączenia się razem w obawie o to czy takie małe by, by państwa byłyby w stanie egzystować wie pan nie jeśli chodzi o grze tak bym nie powiedział w halach tak, by nie powiedziały jednak w guberniach tych Liszka było taką Guberni dosyć specyficzne no tych list to był taki Paryż Zakaukazia Gruzini odgrywali ogromną rolę nie tylko o tak jak my uważamy w ruchu bolszewickim, ale przede wszystkim ruchu socjaldemokratycznym w ogóle niż siedziska oparcia w Gruzji to nie byli Gruzini partii bolszewickiej tylko do dosłownie była jest niemal odrębna partia bolszewicka bardzo silna tacy ludzie jak Ciechan Felice re TR i rząd dania na euro niż w chwili odgrywali wielką rolę w długach państwowych rosyjskich to była to by to była to była elita polityczna jeśli chodzi o centrolewicę rosyjską, która może niewiele miał dopowiedzenia, ale jednak było dobrze wykształcona jednak miała poczucie odrębności narodowej wielu Gruzinów co ciekawe kształcił się w kod w Warszawie na Politechnice warszawskiej w Instytucie Walthera weterynaryjnym pół jak późniejszy jak późniejszy prezydent należą dania także także groźni byli tutaj stosunkowo elitarnej i oni uważali, że z tymi dzikimi zerami już właściwie nie mają własnej inteligencji ta co było nieprawdą oczywiście no ale ale takie było podejście jakoś się, by dołączyć na zasadach parytetu nowych twarzy z takimi odmianami przecież oni są to tą partią Gruzja powinna być republiką, która jest wiodąca, który ma większe zasługi dla dla rewolucji niż taka Białoruś, której w, której odrębności nikt nie kwestionuje tutaj te emocje i to animozje wzajemne bardzo grało i stąd i toteż jest 1 z 3 innych czynników, że zdecydowana w tym momencie postawić lokalizację ze snu albo postawić już przy komisji konstytucyjnej jak wypracowano projekty konstytucji w związku sowieckiego już pierwszy taki pierwszy taki pierwszy taki zgrzyt nastąpił jeśli chodzi o kanonizację, bo rzuca się okazało, że to, że komuniści bolszewicy poszczególnych narodowości notatki nie zawsze mają za sobą po drodze i nie zawsze tak się garną do tego centrum, że są tu swoje Księstwo udzielne gdzieś zboku zostawić i tak zabiegają, żeby ta konstytucja nie była konstytucją państwo unitarnego nastąpiła przepraszał za kolokwializm wielka draka w komisji konstytucyjnej przecież koncepcja Stalina, który tu wszystkim rządził kierował była taka, że ma powstać państwo unitarne i dopiero pod wpływem tych tych tych od środkowych ruchu tych dyskusji tych protestów nastąpiła interwencja Lenina się z dyskutowano na rozwiązanie federacyjne wśród zieleni Legię do Jeleniej góry konfident się na nie mówił co za różnica to na mecie federacje także wszystko mocno w garści wstrzymać, ale postawiono na rozwiązanie federacyjne, żeby zostawić, żeby zostawić jak gdyby taki symbol, że to są, że to są podmioty, które są niezależne, które w sumie idą w 1 kierunku, ale że państwo jest państwem wielonarodowym i wiele podmiotowi czy pan profesor czasami patrzy na współczesną federację rosyjską zastanawia się szczególnie na rozpad związku Radzieckiego, ale później federację rosyjską może zaś problemy i pytania pozostały te same nie oczywiście z tym, że z tym, że na dzisiejszy dzień dzisiejszy no może ruchy separatystyczne to za za dużo powiedzenie, a dzisiejszy rytm tendencji autonomiczne i to na ogół autonomii rozumianej merkantylizm rozumiane jako władztwo nad nad gospodarką zasobami jachtów czy Buriatów i dzisiaj ma miejsce wówczas nie było o tym w ogóle mowy wówczas postał te dziwaczne psy i twór jak Republika dalekiego Wschodu to co było na wschód od Uralu, a co bolszewicy nie byli w stanie opanować bali się, że będą to Japończycy, żeby Gian Antonio przyjęli takie rozwiązanie, że powstała tam niezależna nie zawisła Republika dalekiego Wschodu, których rządzili Polacy Żydzi Rosjanie miejscowych prawie nie było, ale był to twór odrębny twór, który się określa jako demokratyczny świat zostawił w spokoju i gdy arii, gdy rosyjska federacja okrzepła, gdy armia okrzepła to oddziały pod dowództwem Hieronima ubarwić uderzyło lato Republikę i gabinetem nie zostało, ale to jest Republika, która nie jest znana porównywalna z Europą wsiadłem w Houston mamy, jeżeli państwo, jeżeli państwo czytaliście dr. Żywago to tam, gdzie gdzie, gdzie właśnie, gdzie właśnie Żywago miał wyjechać w końcu się nie zdecydował Lara z dzieckiem to w wolnych od rywalki dalekiego Wschodu żywego został to to były takie rozwiązania czyli, czyli tt chory to twory, które wtedy powstawały to czasami były to twory tak on na bazie tworzone dobrze taktycznie ani narodowościowych, bo po prostu było za słabo było za mało sił było za dużo sprzeczności poza tym wtedy wówczas, kiedy powstawała Republika dalekiego Wschodu w tym kierunku Przedmieścia się korpus czechosłowacki ogromna siła to był taki korpus liczący około 40 00 0 ludzi, który był tworzony przy boku armii rosyjskiej ścieków i José Słowaków głównie jeńców państ w centralnych, który miał walczyć u boku armii rosyjskiej, ale nie wszedł do obaw, bo za późno został utworzony i w pewnym momencie Trocki przecenił swoje możliwości poniosła go fantazja próbował rozbroić ten korpus korpusie zbuntowało panował linię kolejową i tutaj z Europy czy przemieszczać jedynym możliwym kierunku, czyli na daleki wschód aż dotrą do Władywostoku tamtędy się wokół wał po drodze obala wiele, bo wał wszystko co tylko możliwe po drodze natknął się na dole to kto zjadł kurczaka wsunąć wspierał Kuciaka, ale potem go przez handlował i sprzedał go miejscowym sro aż w końcu jak się okazało bolszewikom i x uwagi na NATO co skomplikowaną sytuację na nas na to przemieszczanie się korpusu na interwencje Japończyków Brytyjczyków Amerykanów Francuzów na tym dalekim Wschodzie wymyślą takie rozwiązanie, które się okazało optymalne ROA w tym wielkim półmisku i trzecie ujawniły się jakieś tendencje tendencje propaństwowe autonomiczne nijaki Julian ponoć Rosjanin, a tak naprawdę Polak Gintowt-Dziewałtowski niejaki Krosno szczątków ponoć Rosjanie tak naprawdę, że to amerykański zaczęli mieszać utworzyli rząd utworzyli koszty tych tor Polakom z tytułu WNT powstała Republika Republika jedno z większych państ w świata, który dziś nikt nic nie wie w defensywie to ruch jest pokłosiem rewolucji rosyjskiej bez rewolucji rosyjskiej rozumianej niejako rewolucja lutowa należy też jako rewolucja lutowa, ale też jako rewolucja lutowa, bo przecież to na czym cały dyr Jodko Chucka dna na czym polega na polegał politycznie przecież na centrolewicy na kadetach na surowcach na niższych ligach mniejszy może stopniu, ale przecież nie nosiła imię mi nie na siłach koniecznie monarchiści 3 koron, które w końcu wzięły górę na na zasadzie właśnie nowym przewrotu wojsko w Lamusie pana posła rozebrać jak to jest, kiedy pan profesor patrzy, a ministrem pracy naukowej przygląda się dzieją n p . Rosję i RAID i widzi prawdziwe społeczeństwo multikulti są tam różne nacje są nacje, które mieszkały tam zawsze, ale są n p . nie wiem nacje, które decydują się władzą władza radziecka decyduje się naprzód wysiedlać do Wałbrzycha chciwość nieczystość wszyscy zdają sprawę, że to był rzeczywiście tak deportacje była polityk w zasadzie to było narzędzie polityki Ależ oczywiście w dal to właśnie, kiedy się patrzy NATO to czym trzyma palce są takie wrażenie czasami, że w, że oto jest w nim część świata rzeczywiście jest niesamowicie skomplikowana Środzie stosunki narodowościowe i jest jakaś próba nieudana zła, która właśnie związek radziecki, która nie nie uznaje praw człowieka nie wolność jednostki tak dalej tak dalej, ale że jest jakakolwiek próba jeśli tego nie ma to szczególnie rozpad związku Radzieckiego a, ale trzeba jej wojny na Zakaukaziu pokazują, że jakikolwiek sposób trzeba ułożyć to i że musi istnieć jakiś może nie bezpośrednio 2 hegemonów nie nachodzi pana czasem takie myśli pan to jest kwestia jak taki Impel już takie państwo skonstruowane, że jest to osoba nagle zostać narodowościowe to tutaj jesteśmy w 1 wielkiej sprzeczności, ale jeśli są konstruowane na zasadzie Państwowej państwo państwo jako wspólnota państwa jako imperium państwa, który ma szansę rządzić światem to niekoniecznie musi być prawosławny w sieci ziemi cała technologia i cała ta jest to, o czym wiemy, ale może może to on też być związek narodów narodowości i et ni premium, jakbyśmy to nazwali ten, który w których, których to może fascynować, że wspólnie tworzą imperium, które to, którego to imperium boi się świat przecież na czym na czym polega dzisiejsza polityka historyczna polityka Putina, ale też nie dziś nie tylko dzisiejsza również na wcześniejsze sowiecka, bo na tym przede wszystkim na micie drugiej wojny światowej rozumianym jako tzw. wojna Ojczyźniana oczywiście ŻUŻEL 4 1 4 5, kiedy związek sowiecki jest w lutym do tylko odnieść to wielkie zwycięstwo już przy nie mógł jak to się zaczęło nam co to kto to musi tunel i jak to było z tym hitu inaczej, gdy co to był pakt pakt Hitler ze Stalinem i cały ten Sojusz Leigh, ale związek sowiecki, który odniósł wielkie zwycięstwo, które narzucił światu określony ład pokojowy, który był drugą stroną umowy bilateralne go podział świata przez długie długie lata to ten związek sowiecki dlatego tak potężny i dlatego jest takie zwycięstwo, że wszystkie biorą od po zaginięciu szczepień co mi, których żeśmy w porę deportowali z tego Kaukazu z poziomem tych tam tych tam tam brzydkich tych przedsiębiorców do różnych win głuszy Kałmuków to cała reszta to przecież 1 wielka rodzina sowieckich narodów odniosła zwycięstwo czy w naszej jedności w moc państwa i że będzie mocnym państwie będziemy będziemy w nich w świecie będą nas się bali będziemy rządzić w świecie i więc może warto te kwestie narodowościowe otrzymasz albo nie kierować się akurat w tym, bo co po bo co taki, bo co taki, bo co takiej no nie wiem to człowiek z Tatar wskazania czy tor czytamy czytamy jak jakiś jakiś jakiś inny tzw . tzw. mniejszością, więc osiągnie swoje małe państewko ku, a tutaj wszyscy razem możemy możemy rzeczywiście tworzyć pod rękę do części ludzi to jest to już tak można atrakcyjnie, ale ten przykład Tatara skazania może powiedzieć jestem częścią większej jednostki umyj muzyki świata muzułmańskiego świata islamu który, który jest o wiele większy niż federacja rosyjska mało tego nie mogę zaufanie federacji rosyjskiej, kiedy co chwilę widzę przywódca państwa z przywódcą cerkwi prawosławnej, która to, kto to porozumienie z woli mieć sumy oczywiście na muzułmanów forda złodzieje bardzo i dlatego i dlatego rząd tu dochodzi też czynnie polityki wewnętrznej umiejętnej polityki wewnętrznej ona jest prowadzona no nie najgorzej powiem niestety jest prowadzone nie najgorzej IT i te wszystkie ruchy odśrodkowe są albo pacyfikowania siłą albo pacyfikowania pewnymi koncesjami ekonomicznymi jest rząd wymieni ich jednak mnie nie nie nie doprowadziły do tego czegoś się spodziewali w pierwszej połowie w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych, kiedy na kocią narodowościowy w Rosji rozumiane jako federacja rosyjska rzeczywiście był wysokiej temperaturze od tej pory znacznie ostygł także w trzeba powiedzieć, że ta agresywna polityka imperialna, którą prowadzi i Putin to polityka powrotu na pozycję imperium światowego z tego imperium Regionalnego, jakim byt, jakim była Rosja za Jelcyna no i zaczyna już wprowadzono nie najgorzej jeśli, choć wewnętrznie i powiedział, że niestety innego rządu, ale czy to jest z czuje pan profesorze to jest taki pomysł na imperium, które jest agresywne w takim sensie zdobyczy terytorialnych na zewnątrz to jest taki pomysł na imperium, które jednak siłą nie wiem nauki techniki czegokolwiek innego buduje swój potencjał niekoniecznie zaborem teren o odrolnienie plus całą pewnością jest to już po imperium w rozumieniu anachronicznym WUM w rozumieniu przestrzeni w rozumieniu potencjału ludnościowe Goło i surowcowego to są te to są te wyróżniki także to nie jest imperium, który buduje na nas na nowych technologiach na elektronice, chociaż też potrafi to rodzi się jak gdyby wybory i troił ludzie natomiast, które przez, który dba przede wszystkim o to, żeby kontrolować jak najwięcej, żeby wchodzić jak najdalej władzy zmianie stron jak Węgrzy Finowie, zwłaszcza w dół za ważny nie tylko symbole, ale i kawałek ziemi po prostu równość Banderasa, a teraz ORA teraz zaczyna być i symbol, bo w pomniki Włodzimierza pierwszego który, który był zapoznany całe lata wyrastają wszędzie, bo Włodzimierz w pierwszy się koronował personel, że na Krymie czy się świetnie nadaje teraz na idola jego pomniki są teraz to nowych miejscowościach odsłaniane, ale mówię o tym, że jest to imperium chce się anachronicznym takie, które musi kontrolować Syrii musi kontrolować cieśniny musi kontrolować musi kontrolować jakiś zupełnie bzdurne nikomu niepotrzebne wysepki japońskich sztuk się za Boga nie usunie, bo tak tak rozumie swoją moc imperialną tak rozumie swą moc imperialną w takich starych klasycznych kategoriach przestrzeń przede wszystkim, ale pani prezes odbyliśmy oto 3 inne konto wszystko jest jednak ludu rosyjskiego kibicuję śmiech, a bardzo chciałem w imieniu słuchaczy słuchaczek podziękować za przepiękną rozmowy de facto wykład prof. Wojciech Materski instytucji politycznych Polskiej Akademii Nauk był nasz gość dziękuję panie pośle, dziękuję panu dziękuję państwu no i dobrano zbóż w różny etap Zwiń «

Rewolucja październikowa 1917 roku oczami nie-Rosjan. Gościem Pawła Sulika był prof. Wojciech Materski

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - PAWEŁ SULIK

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

"Małym partiom może nie opłacać się startowanie ze wspólnej listy"

Nowy rajd, czy odbicie zdechłego kota? Spółki memowe przypomniały o sobie

Mirosław Oczkoś: "Opozycja jest niezjednoczona, jakkolwiek by na to nie patrzeć"

Czy sztuczna inteligencja zastąpi pracowników? Zamiast się jej bać, zastanówmy się, jak może wspierać naszą pracę

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL