I dzisiaj o seksualności Chrystusa, bo tak jest też tytuł książki Leo Steinberga "Seksualność Chrystusa. Zapomniany temat sztuki renesansowej", polska wersja wydana przez wydawnictwo Universitas. Wydaje się, że temat nie istnieje, no bo jak połączyć te dwa pierwiastki?

Tak, wydaje się, że temat nie istnieje i pewnie z takiego założenia wychodził autor, dopóki nie wszechobecność tego motywu niech go nie zaatakowała go swym w różnych galeriach także z książek no to jest taki przypadek, w którym mierzyli się zauważy jakiś moty w, którym się, że myślał oczywiście zakładało się licząc, że go nie mogą być nie może, bo właśnie te 2 pojęcia do seksualności Chrystus jako się wydają sprzeczne z kimś bardzo rozwinąć tę bardzo odległe Narkiewicz dostrzega, że one jednak i istnieją łącznie to po to, zaczyna się to moty w dostrzegać coraz częściej w coraz większej liczbie obrazu konia sztangę historyk sztuki przede wszystkim patrzy na obrazy no ale uczy się drugim momentem jest próba wyjaśnienia sensu tego motywu i wtedy oczywiście zwracam się ku tekstom zaczną szukać wyjaśnienia w dziełach teologów pisarzy kościelnych, zwłaszcza że mówimy o sztuce dawnej stańmy tutaj nie czyni z przedmiotem swoje uwagi sztuka renesansową ich awans w swoim przekonaniu Mucha może nie dostatecznie bezpośrednia, ale dostatecznie klarowne wyjaśnienia przede wszystkim tego, że 2 pojęcia nie są tak całkiem rozłączne i przede wszystkim możemy w zacznijmy od tego, że po to, przekonanie, że seksualność związana z grzechem to jest przekonanie naszej współczesnej trzeba zadać pytanie czy to jest przekonanie powszechne we wszystkich epokach i odwieczne tak i tutaj stąd 3 ton ton Polski podtytuł zapomniane temat sztuki renesansowej on oddaje sens książki bardzo dobrze natomiast w wersji oryginalnej tam pojawia się w podtytule pojęcie model obowiązują, czyli takie współczesne nowoczesne w zapomnienie wyparcie, czyli to jest coś co było tylko my o tym, zapomnieliśmy albo nie chcemy o tym, pamiętać nie chcemy tego dostrzegać i to bardzo dobrze pokazuje to reakcja na książki standardy ponieść ta książka nie jest nowa ta książka jest coś się punktem wyjścia do napisania książki był odczyt, który stanie dróg ogłosił w roku czy dobrze pamiętam 8 10 01 . przy naprawdę bardzo dawno temu książka druga za 2 lata później w tamtych ukazała się książka w jako dość krótki tomik co jest bardzo często się w anglosaskiej humanistyce bardzo obficie ilustrowanej także to bezpośrednich dowodów obrazu owych pewnie zdaniem autora była tak przytłaczające Orzeł pewnie uznał, że tutaj wystarczy tylko skomentować to obrazy no ale potem rozpętała się dużo znaczy ta książka rzeczywiście wzbudziła z 1 strony wielkie zainteresowanie, ale z drugiej strony tak dużą liczbę kredytów czy innych czasami wręcz miażdżącą opinię, że autor postanowił jednak się do nich odnieść i to co możemy przeczytać w Polskiej wersji to co ukazało się w angielskiej wersji wokół 9 0 tym piątym to jest w pierwszej części to pierwotna wersja właściwą, a nie poprawiana przez autora, czyli to wersja z roku 8 0 tego trzeciego, gdy więcej 1 3 tego tomu ostatecznego, po czym następują liczne aneksy komentarze uwagi mniej lub bardziej uporządkowane, która wreszcie pokazują z 1 strony w reakcję tę książkę z drugiej strony, ale akcja autora na reakcję na reakcję w pakcie jest też wójt może poszerzać rozkaz w ogóle znakomitym przykładem tego jak funkcjonuje dyskusja naukowa w przypadku takich tematów, które rzeczywiście ją wzbudzają na temat seksualności Chrystusa musiał ją wzbudzić, więc bardzo dobrze, że mamy taką książkę w języku polskim co pozwala pokazać właśnie jak to działa, zwłaszcza w takim świecie, który jest bardzo dyskutowane na świat nauki amerykański jest także wydaje się, że tu tu rzeczywiście dotykamy tego podstawowego pytania, które dotyczy nie tylko seksualności nie tylko Chrystusa nie tylko badań sztuką mianowicie dotyczy motywów, o których zapominamy, że mogły istnieć znacznie powszechniej budzić mniejsze kontrowersje niż budzą dzisiaj i tak wydaje mi się główna to Zostań Varga rząd próbuje odzyskać coś co w epoce renesansu nie było ani specjalnie trudne ani wypierany tylko było czymś zwyczajnym zapewne od czasu do czasu nasi słuchacze wybierają się do muzeów w różnych miejscach globu, a jeżeli nie to ci z państwa, którzy obchodzą święta w kościołach cerkwiach i w innych miejscach kultu zwracają uwagę na malowidła obrazy dekoracje różnego rodzaju wiem od tych muzeach, bo spora część kolekcji muzeów to jest sztuka o tematyce sakralnej, gdzie Chrystus jego matka święci występują w PiS zakłada się o coś tam zauważyli państwo, że Chrystus w różnych momentach na tych obrazach występuje nago dla Świętego dzieciątko albo bardzo skąpo ubrane albo albo nawet jako dorosły mężczyzna także na jego mej teraz zakładając, że artysta stworzył taki obraz, jaki chciał stworzyć w kontekście historycznym i społecznym, jakim stworzył na należy zadać pytanie, dlaczego jest nagi, chociaż niby wszyscy inni są ubrania bo dlaczego jest można rzec ostentacyjnie laczki tak co stoi za to ostentacyjną nagością i seksualnością notuję trop niż kilka kwestii po pierwsze, temat tematy ikonograficzne było oczywiście w niektórych tematach Chrystus po prostu musi być naliczy powinien być magii, czyli w tych przypadkach, kiedy wiadomo, że został rozebrany takim przypadkiem jest lepszy od mostu na krzyżu w jak wiemy z Ewangelii, że Chrystus został obdarty strzał w pytaniu oczywiście co to oznacza lampek detalicznie prawda czy został obdarty absolutnie ze wszystkich szat włącznie z psem jakież to wynikiem bielizny i pewnie większość z nas jest przekonana, że Chrystus na krzyżu okazujemy jednak z przepaską biodrową toż to przypadki się nazywa tak bardziej uczeni w Arizonie ją i tak w rzeczywistości jest, chociaż są takie krucyfiksy, które były wykonywanego akty to jest wielka dyskusja czy one były wszystkie przeznaczone do przełknięcia paryżanin jakiegoś innego materiału czy też nie, ale takie dzieła są i to są niezwykłe przedstawienie przez ZUS na krzyżu, ale jest jedno bardzo szczególne dzieło, która myśli większość z naszych słuchaczy wyznała widziało mianowicie posągu Chrystusa wykonane przez Michała anioła i stojący do dziś przy prezbiterium kościoła Santa Maria soplami nerwowa w Rzymie, który w tej chwili jest przykryty polis o nim i od niedawna jest przykryty Bizoń cóż to różne gryzonie wymieniany, ale wszystkiego też kopie wszystkie kopie ukazują go w tak to to od mamy przekonanie, że to jest 1 z takich przypadków Chrystusa rzeczywiście pięknie zbudowanego przez piękne ciało taki wyraźnie wskazujące na zaopatrzenie w posągi antyczne co do tego nie ma wątpliwości, ale jednocześnie mało, kto wie, że to tempo wzrostu rzeźbione jako akty i co więcej, gdybyśmy zdjęli topoli dzwonią są takie zdjęcia, które pokazującym posum w jego wersji pierwotnej to okazuje się, że to jest akt w sprawie się bardzo dokładnym danym to znaczy z genitaliami pierwotnie rzeźbionymi z sądu genitalia dojrzałego mężczyzny tyle tylko, że złamanym człowiekiem czemu poświęcono różnego rodzaju rozważania w badaniach, ponieważ nie jest całkiem jasne, w jakich okolicznościach, kiedy ten detal został potrącony na każdy przypadek jest już bardzo spektakularny do seksualności Chrystusa zapomnianego tematu sztuki renesansowej powrócimy po informacjach Radia TOK FM informacja dziesiąty 20 studio dr hab. Grażyna Jurkowlaniec Instytutu historii sztuki Uniwersytetu Warszawskiego w studio dr hab. Grażyna Jurkowlaniec Instytut historii sztuki Uniwersytetu Warszawskiego dzisiaj rozmawiamy o książce seksualność Chrystusa zapomniany temat sztuki renesansowej i Zostań Belg jest autorem polskie tłumaczenie czy Polska wersja ukazała się nakładem wydawnictwa Universitas wspomniał panie w bazylice Santa Maria Sowa Minerwy, a w Rzymie oczywiście jak nazwa wskazuje zbudowana na miejscu wcześniejszej świątyni Minerwy witamy posąg Michała anioła, którym przez lata przez wieki można, by rzec nie wiemy czy przez wieki właściwie nie wiemy jak długo, bo to jest kłopot z określeniem czy ten posum kiedykolwiek był pokazywany w pierwotnym kształcie ze Zmartwychwstałym Chrystus stał jak sam siebie stworzył można, by rzec się, że pan Bóg stworzył nie wiemy czy tak się stało to znaczy, dopóki nie zostało w pracowni artysty, a konkretnie tych, którzy kończyli Michała anioła jest posłem kończone już nie było w Rzymie w dopóty na pewno rozstał tak jak chce go pan Bóg stworzył, a później nie wiemy natomiast kiedy mówimy o seksualności to historyk sztuki czy może może być osoba czytająca ten tekst sztuki tekst rozumiany jako rzeźba czy obraz musi pamiętać, że ta seksualność nie zawsze musi być związana, z czym jest styl przestaje być lekarzem seksualność przed nagością przez genitalia mini czy tylko może to być gest n p. ujmowania za pod ogródek to aktualny czy rzeczywiście tutaj jak czytamy seksualność Chrystusa zupełnie spodziewamy się, że będzie dużo nagości jest oczywiście w tej książce dużo pomaga ości, ale oczywiście no wszyscy wiemy, że seksualność musi wiązać się z odkrytym ciałem odkryte ciało nie musi wiązać się seksualnością i to to rzeczywiście trzeba rozdzielić, więc rzeczywiście wśród tych przykładów, które Steinberg w swojej książce analizuje czasami go wspomina są takie, które absolutnie nie zawierają jakiegoś nadmiernie odkrytego ciała to jakieś gesty, które można traktować go całkiem niewinne takim jest wspominany na początku gest ujmowania co podbródek, który jak się mu przyjrzeć, zwłaszcza ROM, szukając jego czasami bardzo odległych historycznie korzenie gdzieś tam w sztuce wręcz starożytnego Egiptu może się okazać gestem pewne konotacje seksualnych PRL i to też jest przedmiotem uwagi autora gość to wszystko doprowadzi do głównego pytanie mianowicie, dlaczego podkreślać seksualność Chrystusa, czyli krótko więc, dlaczego podkreślać jego płacz, czyli że jest to płeć męska co nigdy właściwie nie budziło wątpliwości i tutaj właściwą odpowiedź jest podstawowa i dotyczy nie tyłem męskości jako taki ile człowieczeństwa znaczy pełni człowieczeństwa Chrystusa pełnię ludzkiej natury, z czym ściśle wiąże się pełnia jego męskość no o to męskość w trzecim najpełniej objawia się z członków męskim wszystko jednoczy mówią przedstawienie dzieciątko, gdzie ten człowiek też najczęściej jest widoczny wprost w wytrzymują przedstawieniach dorosłego Chrystusa, gdzie ten członek zwykle nie jest ukazywany w nierzadko bywa ukazywana, ale bywa sugerowany n p . układ w Arizonie w przedstawieniach może mniej Chrystusa na krzyżu, ale bardziej Chrystusa martwego składanego do grobu czy leżącego w grobie obsługiwanego tutaj też w książce można znaleźć kilka takich bardzo wyrazistych przykładów, które pozostawiają ponad wszelką wątpliwość pełną sugestie członka rysując, czego się pod baterią no, a to wszystko zdaniem Steinbach doniosłość jakieś próby szukania sensacji Kobra w Szewnie po prostu pokazywanie tego, że Chrystus jest w pełni człowiekiem to są ważne odpowiedzi czy ważne kwestie teologiczne Święty Augustyn w państwie Bożym mówi dziś okres to się, że składa się ze wszystkich członków toczy się oznacza ze wszystkich części, gdyby nikt nie ma nic no i dlaczego miałby być istotne ne pseudo Bonawentura w swoich rozmyślaniach pisze, dlaczego to miał być jest istotna, rozważając moment Zwiastowania przed SN Boży natychmiast zniknął dołączona Maryi to od niej przejął ludzkie ciało później zauważa, że w tym momencie został stworzony duch i umieszczony w uświęconym dłonie jako człowiek kompletny we wszystkich swoich członkach i Dumała i podobne do dziecka potem rósł normalnie w łonie tak jak inne dzieci, lecz moment, w którym została tutaj wypchnięta dłuższa chwila, w której oddzieliły się kończy nie były opóźnione jak to się dzieje w przypadku tamtych, tak więc był doskonałym bokiem i doskonałym człowiekiem, czyli po nieważne, gdyby do tych procesów, które zwykle fizjologiczne, które łączymy z poczęciem dorastaniem płodu urodzeniem my do potrzeby materiał genetyczny męskiej tak na skutek tego nie mamy mamy dłuższe duchota, który wynika no, więc w rozmiarze teologowie zastanawiają się jej jak rozwiązać tę sprzeczność człowieka czy pozorną sprzeczność Boga człowieka jak to połączyć jak też myśleć o poczęciu jak myśleć o ciąży jak żyć o narodzinach, jeżeli wiemy jak to proces wnikania czy zakony i przebiegają one przebiegają w momencie, kiedy mamy do czynienia teraz innym sposobem zapłodnienia w NATO jest 1 z podstawowych problemów chrześcijaństwo jednocześnie 1 ważny podstawowy dogmat chrześcijaństwa dogmaty 2 naturach syna Bożego przednia wielkiej dyskusji w 03 04. piątym wieku i właściwie ostatecznie rozwiązany w piątym wieku jeśli chodzi o ustalenie tego, że Chrystus ma 2 natury w ludzką boską obie realizują się w pełni relacji między nimi też został zdefiniowany no i teraz to co nas interesuje w kontekście seksualności wyrazu tych właśnie ta kwestia pełnie pełni ludzkiej natury, którą można się wydawać oczywista to znaczy myślę, że współczesnemu człowiekowi pewnie może się bardziej będą wydawać wątpliwy toczy Chrystus był Bogiem nie wszyscy jak wiadomo ten pogląd podzielają natomiast raczej nie ma wątpliwości co do historyczności istnienia człowieka Chrystusa, ale jeśli weźmiemy pod uwagę to, że obok chrześcijanie uznają w nim Boga to kwestia przyjęcia tego, że ten Bóg w pełni stał się człowiekiem właśnie połączenia tych 2 aspektów jest rzeczywiście problematyczne i to wymaga refleksji Teologicznej i budziło ją zarówno w Ośnie w czwartym przy piątym wieku jakich piętnastym wieku na co nakłada się humanizm my humaniści z takim momentem, kiedy już nie tylko teologowie także filozofowie, rozważając wspaniałości natury ludzkiej w skazują Chrystusa jako 1 z argumentów za tym idzie właśnie Bóg, przyjmując ciało człowieka jako wyższa po raz kolejny ludzką naturę tym pierwszym momentem było danie człowiekowi wolnej woli co też się wiąże z seksualnością, ponieważ przed upadkiem i przed grzechem pierworodnym seksualność człowieka była podporządkowana jego wolnej woli, czyli popyt na akt seksualny, jeżeli do dokonywania się w raju to z kolejnym przedmiot dyskusji teologicznych odbywał się na podstawie aktu woli ani popędu, czyli inaczej, mówiąc że ich pierworodny jest interpretowane n p . przez Świętego Augustyna też 1 z największych autorów pod tym względem jako moment, kiedy popęd no może nie przejmuje władzę w tym zaczyna odgrywać rolę i tutaj znowu ta niesforna część męskiego członka od momentu grzechu jest takim właśnie wskazaniem nazywaniem z tym stanem pierwotnej niewinności i w tym sensie Chrystus jest w pełni człowiekiem, ale od wszystkich ludzi różni go 1 aspekt jest człowiekiem, który nigdy nie popełnił grzechu jest wolny od grzechu w związku z tym jego seksualność realizuje się w pełni, ale nie podlega popędu mówi IR to są inne kwestie, które nam się mogą wydawać bardzo takie zawiłe to logicznie i bardzo wątpliwe natomiast w standardach wskazuje na to, że są one przybyło one przedmiotem nie tylko bardzo obszerne rozważania Świętego Augustyna, ale również oczko w piętnastym wieku były przedmiotem Kazań wygłaszanych przez ludzi morza minionych dniach od dawcy w klasztorze przez przez różnych kaznodziejów, których nazwisk dziś nie ma powodu uznać poza wąskim gronem specjalistów tutaj takim autorem, na którym się bardzo mocno Steinbrück, wspierając co jest bardzo wybitnym, ale bardzo wybitny historyk kościoła, gdy tyle to auto lock John umarli jezuita on, który można przeanalizować twarz i o soborze watykańskim po soborze trydenckim przede wszystkim a, ale też właśnie to autor analiz z serii Kazań wygłoszonych w 1 na papieskim dworze, gdzie ten wątek jest omawiany przede wszystkim przy okazji uroczystości dziś nieco zapomnianym, lecz uroczystość obrzezania Pańskiego, która jest też może znacząco obchodzono pierwszego rozszedł się tak czy wkrótce Sylwester, a potem uroczystość obrzezania już wkrótce tutaj taka ciekawa koincydencja któryś z pań, by nie wyjaśnia, ale wspominał o tym, mianowicie liczymy naszą erą od narodzin Chrystusa, przyjmując bardziej tak religijnym językiem naszych czasach mówimy, że trzon lata po Narodzeniu Chrystusa jednocześnie liczymy rok od 1 stycznia ani od 2 4 grudnia do obrzezania, czyli od obrzezania, a więc tutaj jest też pewna kwestia którą, którą warto mieć na uwadze w nas słucha pan Łukasz zwraca uwagę, że oprócz rzeźby Zmartwychwstałego Chrystusa z Nigerii jest także rzeźba z pasa normalną niedaleko liter, bo tak to jest to jak to jest pierwsza jest osłonięta tak i to jest bardzo ciekawy przypadek to rzeźba została stosunkowo niedawno około 200 0 roku nie tyle odkryto obok stała w kościele w San Romano i została zidentyfikowana przez 1 z włoskich badaczek jako pierwsza wersja Chrystusa zmienia barwy to jest rzeczywiście to w historię, a Chrystus jest mi nerwy to jest historia bardzo typowa dla Michała anioła to jest historia bardzo skomplikowana długotrwała kontrakt został podpisany pieniądze zostały przelane nie zostały przelane tymczasem marmury w jakoś nie docierał na miejsce Michała New w tym czasie to są lata około 1 5 1 2 w mam mnóstwo różnych zlecanie zadań walczy cały czas nagrobkiem już drugiego to jest taka ona wręcz Story jego całej karierze rzeźbiarskiej dostaje zlecenie we Florencji na fasady kościoła San Lorenzo szli kościoła Medyceuszy no i tak nie bardzo się w stanie za tym, żeby zabrać marmur ciągle nie nadchodzi, kiedy wreszcie nadchodzi i pracy już są właściwie jako zaawansowane, czyli światełko w tunelu, bo ten fundusz to czcze cały czas wysyła coraz bardziej doceniają takie listy jedno i właściwie prace nad rzeźbą zacznę wreszcie postępować w momencie katastrofy mianowicie w partii twarzy ujawnia się żyła tak żyła w marmurze, który był na niewskazanie biały no cóż inną nie można skończyć rzeźby z taką skazą w związku z tym proces ten zarzucony to jest most jako kolejny taki moment odwlekania decyzji co dalej, więc kwotą następnych kilka lat i przez długi czas nim nie było właściwie jasne co zdążyło się działo wiadomo burza przez pewien czas została temu fundatorowi przekazaną niosły postawił w ogrodzie tam, gdzie zwykle z stawiano n p. starożytne rzeźby znalezione i tam, żeby stała, dopóki nie kupił 1 z kolekcjonerów i zabrał do siebie do baz San Romano i rzeczywiście są tam ona też został dokończony przez kogo innego i tam stoi w swej pierwotnej nagość wrócimy do naszej rozmowy po informacjach radio TOK FM informacja dziesiątej 4 0 latach obniżana Grażyna Jurkowlaniec Instytutu historii sztuki Uniwersytetu Warszawskiego studia dzisiaj o seksualności Chrystusa w ich doktor habilitowana groźnej w kolanie zakład historii sztuki kultury dawny Instytut historii sztuki Uniwersytetu Warszawskiego rozmawia się w książce seksualność Chrystusa zapomniany temat sztuki renesansowej willi ostanie mecze z autorem nie Polska wersja wydana przez wydawnictwo Universitas 1 stycznia, czyli święto rocznica obrzezania Pańskiego i 4, jeżeli mówimy o sobie wolności Chrystusa i o przedstawieniu tej seksualności w obrazach rzeźbach to nie sposób tego obrzezania nie pominąć także teologicznie, bo to obrzezanie ten moment, z czym motyw krwi, która się pojawia przez ornitologów jest interpretowany jako zapowiedź męki tak itu itu kre w się pojawia i być może dlatego też na niektórych obrazach spływająca z przebitego boku kres niekoniecznie spływa tak jakby anatomicznie czy też Gravity celem inflacyjnym powinna spływać tylko spływa w kierunku krocza tak i to jest też taki punkt to efekt na początku powiedzieliśmy, że ta książka jest bardzo dobrym punktem wyjścia do różnych rozważań na temat tego jak patrzymy na sztukę na różne zjawiska nie tylko artystyczną, ale także oczko literackie w dawnych epokach i desek taki moment, kiedy trzeba zapytać czy nie dopatrujemy się czasami zbyt wielu aluzji tam, gdzie może wcale nie ma tam, gdzie to może być przypadkowy gość, gdzie kończy się intencja artysty obrazoburcze całkowicie uprawniona teologicznie, acz zaczyna się jakaś jakoś się sporo przypadku i tutaj argumentem powinna być po pierwsze z masowości występowanie pewnego motywu, ale ograniczonego do pewnych typów ani obecna w innych 1 z tych przykładów jest właśnie to strużka krwi łącząca rany w boku Chrystusa powiedz no właśnie wkroczą, bo tutaj toto to w Arizonie zakrywała genitalia w sensie ścisłym drugim takim elementem jest gest dotykanie czy też zasłaniania przyrodzenia przez Chrystusa składanego do grobu leżącego w grobie i ten drugi jest łatwiejszy, bo on bez zweryfikowania, ponieważ jest pani rozłożą się powtarza bardzo często przedstawieniach Chrystusa, a rzadko pojawi się w przedstawieniach i innych zmarłych, czyli jedno to by świadczyło o tym, że jest to może nie przez wszystkich artystów intencjonalnie powtarzane, bo to może być już sporo pewnej konwencji, ale powiedzieli co mógł się pojawią to można przypuszczać, że wiąże się z tym chęć właśnie zwrócenie uwagi na coś co jest nie zasłaniała tym samym dotykane tą to samo dotyczy przedstawił Chrystusa jako dzieciątko, kiedy Maria Alby Kasina Polsce święta Anno albo wskazuje albo coś dotyka dotyka genitaliów albo też wręcz eksponuje n p. rozchylają z Polski dzieciątko to też są przedstawienia które, która znowu się na okładce jest ich biedną jedno z nich i może zasiąść na okładce książki, tak więc tu rzeczywiście dotykamy takiego momentu, w którym oczywistość pewnych pewnych skojarzeń, zwłaszcza kiedy już jesteśmy na niego kierowani jest dziś jest wyraźna, ale z drugiej strony może zadać sobie niczym wszystkie takie sztuczki krwi mają nam tu podkreślić, że za każdym razem to dzieciątko, które z całkowicie nagi ono się zaczynała tak może być stopniowo obnażać sztuce od trzynastego wieku rzeczywiście w piętnastym wieku to dziesiątki osób całkiem naga i być może to jest taka zwykła niewinna nagość dziecka i każdy kolejny malarz już niekoniecznie rozważał tę kwestię bardzo dokładnie my inną, niemniej zdaniem Strindberga to, że to cool minęły właśnie się w malarstwie renesansowym jest znaczące i fakt, że nie mamy z tym licznym do czynienia na taką skalę ani wcześniej ani później, a później wręcz mam do czynienia z treścią wzorowanie tego rodzaju motywy wówczas dowodziło, by tego, że w uświadomią osób w tym momencie wagę tego motywu czy też wręcz tego miejsca, jakie są po prostu genitalia Chrystusa i zaciętą to przedstawiać nowe, jeżeli pewna część malarzy robiła to już ci z czują się swoich poprzednikach z takiej rozszerza w mówiący o tym w podkreślaniu pewnych elementów niepewnych miejsc na czele miała pani nam się m. in. drzeworyt z początku szesnastego wieku święta rodzina Asada Elbląga Deyna, który z dna, które właśnie święta Anna no właśnie wskazuje dotyka ono, bo jest trudno określić co ma tam dokładnie robi można powiedzieć nieco kolokwialnie, że majstruje w każdym jest na pewno wykona jakiś manipulacji przy genitalia Chrystusa to jest dzieło od tego z Sztum standardy zaczyna swój wód wprowadza właśnie do do różnych problemów, które z tymi spotykamy, kiedy pierwszy raz właśnie zwracam uwagę na coś jest po prostu nie po kojące to jest tak dzisiejszego punktu widzenia dzisiejszego Altus połączy zna kogoś, kto nigdy się z czymś takim nie zetknął z kładą właśnie, że czegoś takiego absolutnie być nie może to znaczy wyobrażam sobie dzisiaj, że to współcześni artyści wymyślili jakąś taką formę zmaganie się z cielesnością także z cielesnością coś religijnym, a tutaj nagle okazuje się, że właśnie mamy sztukę piętnastego początku szesnastego wieku, gdzie są pewne kwestie są bardzo wprost pokazywany no i teraz mamy możliwość przyjąć to albo próbować to w jaki sposób właśnie się wyprzeć się zminimalizować uznać, że to jest jakaś taka jest zupełnie niewinna gra albo, że są to jakiś rytuał z czasów dawnych prowadzić takie nie wiem pogański ludowe obyczaje tymczasowość zdaniem zdaniem organizacji także czy jest to ściśle awans przemyślana strategia mająca rośnie zwrócić uwagę na ten konkretny punkt, czyli właśnie wszystko jedno czy te genitalia są ostentacyjnie Tytus to słowo dość istotnym dla okazywane czy też są wprawdzie zasłonięta, ale w taki sposób, żeby właśnie patrzyli w to miejsce, żebyśmy od osób często po prostu na samym środku w czasie opozycyjnym na samym środku obrazu inny i one mogą być jak najbardziej zasłoniętych tkaniną, ale tak tak tkaniny układa się także, by nie było żadnych wątpliwości co się pod nią kryje także są to różne środki artystyczne służące w gruncie rzeczy temu samemu trudno o pokazaniu, że to jest ten punkt w pewnym sensie centralny nie tylko w sensie obrazowym, a także w sensie doktrynalnym wojewody ostentacyjną ości ostentacyjnej nagości swoja panią o tym, że są momenty powietrzne, w których ta nagość jest jak rozumiem, dlaczego tak od daty szat musi być na nim tak czy w przepastnym natomiast mamy obraz, na których dzieciątko Jezus znaki moim myślimy sobie no dobrze nawet dzieci są nagie są małe no tak, ale wszyscy nie obrazi są ubrani ubrani są za pomocą stóp do głów czasami bardzo uroczyście bardzo uroczyście i mamy to dziecko, które z dzieckiem ważnym, ale znacznie to faktu bardzo dobrym przykładem są przedstawieniu hołdu magów, czyli tego co potocznie nazywamy chodem 3 Króli jak tam oni są ubrani wspaniałe szaty mają często też jest ubrana niestosownie do okoliczności, bo przecież można, by powiedzieć, że dzieciątko jest uznanie, bo do Bożego Narodzenia doszło w warunkach ubogich prawda jest ważnym elementem też współczesne doktrynalnego tato pokora, z którą która, która jest związana z przyjęciem przez Boga ciała człowieka manifestuje się także w momencie narodzin to jednak to moment, kiedy dzieciątko odbiera hołd gromadzi wokół niego policja, żeby włożyć tak MOPR w przeworskim tt osoby właśnie są ostentacyjnie bogato ubrana, a Dzieciątka ostentacyjnie nagi co więcej są takie obrazy, w których ci mędrcy ze Wschodu wręcz pochylają się właśnie w stronę przyrodzenia dzieciątko to to jest znowu pytanie czy nie dopatrujemy się zbyt wiele zdań to embarga tak właśnie jest jedno i to jest można powiedzieć kolejny dowód na to, że ta nagość nie jest czymś naturalnym, że to nie jest właśnie próba takiego rodzaju owego ujęcia sceny Bożego Narodzenia, bo rzeczywiście, gdybyśmy do czynienia z Bożym Narodzeniem właśnie w stajni czy też w grodzie Maria skromnie ubrana Święty Józef takoż dzieciątko leży na słomie to rzeczywiście może być sobie na takie nad tą miastu, by tam nagość zyskuje tym ostentacyjny charakter właśnie przez kontrast przez kontrast z tym jak bardzo ubrane są pozostałe postacie, czyli można powiedzieć że, składając hołd Dzieciątku składają jednocześnie, choć jego nagości i jego pełni człowieczeństwa, czyli to jest wciąż może być to samo tylko na różne sposoby obrazowane różne osoby zarzucały jestem Darkowi, że można, by rzec stworzył teologię nagości czy seks wolności Chrystusa w tej grze w tym swoim wystąpieniu, a później książce są opowiada podkreśla, że to nie stworzy także kwestia seksualności cielesności Chrystusa była kwestią, która zaprzątała kolegów od setek lat i powstały z panią traktaty na ten temat, które się z tym wzmagały i ich syna starał się znaleźć odpowiedź w szatni niektóre z tych pytań, których między nimi dzisiaj rozmawialiśmy to prawda przy zarzucono standardowi, że nie znalazł takich tekstów, które by dostatecznie, by spośród nich uzasadniały nagość na obrazach i kto to jest myślę ostatnio kwestii, na które warto zwrócić uwagę z tych ogólnych zagadnień, do których książka to embargo może wprowadzać mianowicie to jest pytanie o to jak dalece analiza obrazu wymaga wsparcia tekstem idziemy w stronę historycy sztuki zwykle szukają tych tekstów inaczej być nie może, ale z drugiej strony, jeżeli zakładamy, że świat obrazów jest jednak światem innym odrębnym od świata literatury można być literaturoznawcą nie musi szukać obrazu, który pokazuje te same motywy, dlaczego historyk sztuki ma być rozliczany z tego czy znalazł teksty to zostanie droga, którą w tych wyjaśnieniach doprecyzowując wdał się sprawę z tego, że właśnie może zbyt przyjął go zbyt oczywiste swoje spojrzenie historyka sztuki na tę autonomię świata obrazu, ale jeśli się nad tym zastanowimy to może tak rzeczywiście jest, że nie tyle Steinberg coś wymyślił, że to artyści renesansowi odkryli pewien sposób pokazywania kwestią, której to logo i pisali również lipca inaczej i w tym sensie, że naszą byłby tym wyjątkowym momentem bardzo wyjątkowym i bardzo krótki w sumie, kiedy po to, artyści odkryli pewien klucz do pokazywania ważnej tajemnicy doktrynalnej, gdzie jest pełna zgodność między tym co oni pokazują AP piszą teologowie, ale nie mam bez bezpośredniej relacji genetycznej toczyć artyści nie czytali teologów ani pokazują to samo swoich sobie z właściwymi metodami to byłaby jeszcze taka główna teza dotycząca tego co są co robią historycy sztuki co robią badacze to robić, ale się z ryżem i jednocześnie artyści, którzy pokazują swą sobie znanymi sposobami są zanurzeni w teologii chociażby przez fakt uczestniczenia w kontrakcie prawnym tak czy zamawiający w pewnym sensie myślę wpływał na treść pewnie nie cenzurował tak, ale być może silnie sugerował coś jeszcze bardziej nam mówi, że jeżeli mamy do czynienia z nagością, który jest nie ocenzurowane co jest stworzona pod nadzorem Ottona muszą mieć znaczenie w ważnych tak przecież znamy też przykłady nagości, które zostały stworzone może nie tyle pod nadzorem ile, żeby zostać przy nich lojalny właśnie nie zostały stworzone na legalną klasyczny przykład sąd ostateczny Michała anioła stworzony w niego pod okiem papieża prawda w papieskiej kaplicy Sykstyńskiej i pełen nagich postaci co wzbudziło jak wiemy na delikatnym kontrowersje i ostatecznie pomagać została u większości postaci zasłonięta, ale właśnie te są dostatecznie Michała anioła to nie jest dzieło są jeszcze stoi renesansowy Otóż właśnie inna epoka czysto epoka kontrreformacji, która zaczyna wypierać nagość, a nagość nie do końca zakryta znajdą państwo w książce, której dzisiaj rozmawiamy seksualność Chrystusa zapomniany temat sztuki renesansowej willi dostają Berg z autorem polskie wydanie wydawnictwo Universitas bardzo dziękuję pani doktor dziękuję bardzo dr hab. Grażyna Jurkowlaniec zakład historii sztuki kultury dawny Instytut historii sztuki Uniwersytetu Warszawskiego była państwem gościem informacje już za chwilę o godzinie jedenastej po informacjach wracamy do pracy g, a w czasie