Ile Europa zawdzięcza muzułmanom? Rozmowa z dr. Mateuszem Wilkiem

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

ich z PiS Cezary łasiczka programy Owczarek dzień dobry witam państwa bardzo serdecznie w ten słoneczny poranek zagrożone dzisiejsze spotkanie z dr Mateusz Wilk Instytut historyczny Uniwersytetu Warszawskiego dzień dobry dzień dobry przysypane Śnieżek no w prawie już tutaj z tym taksówką jest dziś dosyć długo ich mięsnej były emocje, że możemy zdążyć jeszcze żyje oni też dosyć późno wsiadłem na innych pysznych ciast szczęście jestem do dziś nie pierwszy moment od Rozwiń » lat, gdyby zapowiada się, że będą białe święta ma nam się już wcześnie, by tak w myjni w być może będą Czesi też życie uczy, że dokładnie 20 04. ten śnieg stopniał nie jest są tacy, którzy rozglądają się mówią ojej ojej śnieg trzeba pojechać do jakiej się w miejscu, gdzie jest cieplej n p . do słonecznej Hiszpanii i zachwycać się fauną florą i to wspaniałość o różnych budynków i potem wciąż tak sobie siedzi patrzy na te wszystkie piękne drzewa rośliny akwedukty różne systemy wodne i mówi o jej jak to dobrze, że ci muzułmanie się pojawili w Europie w którymś momencie dzięki temu mogli się cieszyć pięknem Hiszpanii, gdyby nie ci muzułmanie my od kropli to by była pustynia nie wiem czy byłaby pustynię, a już na pewno w Hiszpanii, która miała przecież duże tradycje miejskiej w też inżynieryjne odziedziczone po Rzymianach, ale rzeczywiście islam wpłynął na to 1 na inny obraz samej Hiszpanii Andaluzji inna myśl Europejską głównie filozoficzną, ale także techniczną w sposób były bardzo duży to w ogóle wszystko zawdzięczamy kalifatu via beskidzkie mów, czyli i inne dziwne ambasadzie to była dynastię, która panuje nad imperium muzułmańskim od połowy ósmego wieku i w dziewiątym wieku w mamy do czynienia z czymś zupełnie bezprecedensowym wydaje mi się okaże, że bardzo rzadkim historii świata co znaczy bardzo udanym mecenatem kulturalnym tak to można chyba w skrócie określić, dlatego że aby Sejm dziś bardzo świadomie określali się też słów sformułowań i program władzy, który dla, której nieobca była wiedza ogólnie rzecz biorąc to jest temat na bardzo szeroką dyskusję, bo w właściwie całe funkcjonowanie dworu w pewnym sensie kalifa było w 2 może nie tyle podporządkowane wiedzy co, więc była bardzo znaczącym aspektem życia dworskiego przecież 1 z głównych źródeł do historii mróz z nich i literatury także arabski jest jej taka lista książek i przewodnik bibliograficzny znanych mi list z perskie słowo i na dziś jest używany oznacza wszelki indeks Fedu spis treści przez komunistę w dzisiejszym języku arabskim natomiast to było źródło, który to był długą listę książek przewodnik bibliograficzny dla towarzysza biesiad kalifa, który miał go zabawiać inteligentną konwersację na wybrany temat mojej osobie najpierw na czytać, a ta potęga zabawie rzeczywiście było napisane, że na ten temat wydaje inne zdanie wydano ostrzeżenie w nowoczesnym sensie, ale napisano to to to można przeczytać o tym, iż o tym, to jest oczywiście źródła, przy którym historia dzisiaj płacze i który uczy wielkiej pokory w rekonstruowaniu przeszłości dlatego, że to są tam jest bardzo dużo tytułem z tego mamy strzępy nie liczyłem nigdy jeszcze tego zachowało, ale wydaje mi się mniej niż 10 % tytułów wymienionych w ich liście mamy dzisiaj co ja bym pozwala ocenić skalę strat, czyli z skalę tej literatury, która przepadła w ciągu wieków, ale z Zanzibaru n p . bardzo wiele dzieł naukowych boskich i to jest dzisiaj głównie używany przez historyków nauki do klasyfikacji do klasyfikacji nauk do tego Doda, żeby pytać w pewnym sensie czy Arabowie czy kultura muzułmańska posiada hierarchii naukę weryfikację nauk tak dalej no właśnie ich bardzo dużo rzeczy niż, gdyby wyrzucić do Hiszpanii n p. jakimś drastycznym przykładem tego nie ma co prawda w ich liście, ale pokazuje też skalę strat jest największa antologia pojedzie kilkadziesiąt to wieczna tym razem kalifatu Umajjadów, którą wszyscy cytują Kita ból Chadaj k księga ogrodów które, który ma, która miała być najdoskonalszym przykładem antologii poetyckiej dziesiąta wiecznymi tego wzrostu teraz nie mamy nic, a jeżeli cena ani pół wierszyka pół wierszyka mamy mamy cytaty z niej zachęcają wszak takie są 3 gr to jeszcze pytanie w tym mocno szkatułkę w lesie to robić to albo to zachwyca raczej ta poezja, której cytowana tam z kolei nasze późniejsze źródła mówią, że auto z księgi ogrodów cytuje ten wiersz tak dalej rozwinie wiem jak ta księga ogrodu była oburzona, bo nie mamy po prostu chce w całości natomiast wracając samo to, że nadwozie kalifa istniał ktoś, kto miałby zabawie inteligentną konwersację z takiego przewodnika bibliograficznego korzystać już sił mam wrażenie wiele mówi o naturze władzy Abbas Żydów oni w pewnym sensie też nie chce wchodzić w jakiś bardzo szczegółowe rozważania formują taki program, który jest nie tylko programem władzy, ale też programem etycznym możliwe oni formują tylko raczej uczeni, którzy działają pod chwalą patronatem pary dochodzi do wykształcenia się takiej, gdy w koncepcji Allianz San kami, czyli człowiek pełny człowiek doskonały i ten człowiek pełnych ma w tym interesować się wiedzą w w największym skrócie, która w konsekwencji mogą uczynić bardziej etycznymi Margol doprowadzać do Poznania Boga w i nad dzięki temu jest najbardziej etyczną tutaj są ciekawe środki którymi chce się osiągać, dlatego że właściwie epoka Beskidzka jest skład pierwszą epoką w dziejach literatury arabskiej czy arabską jest licznymi, który świadomie formułuje programy literackie to znaczy nie pojawia się pojęcie, a w Abu Dhabi to jest już dzisiaj z tego, że w liczbie mnogiej z przedłożonymi samogłoskę, a w dzisiejszym języku arabskim zwrócą literatura natomiast pierwotnie adapter z wszelkiej wyrafinowanie i elegancja dlatego w Polskiej logistyce istnieje termin za którymi nie przepadam z różnych względów literatura Adamowa, ale to jest oczywiście pewien program litera pewien program jak ma wyglądać literatura i piszemy językiem wyszukanym często prozą rymowaną na różne tematy na mniej lub bardziej poważne mogą to być opowieści łotrzykowskiej go, który kiedyś rozmawialiśmy mogło to być kwestii filozoficznej naukowe i ma to właśnie bawić słuchacza eleganckim stylu przez czytelnika eleganckim stylem na niej ustawiłem go nie zanudzić nawet jeśli materia jest poważna, a jednocześnie tama jest 2 go po pierwszym on dzięki niej obcować z pięknem, a po drugie w rozszerzać sobie słownictwo, którym i teraz 1 z najbardziej znaczących w ogóle w dziejach świata to nawet nie tylko dla kultury muzułmańskiej osiągnięcia bas Żydów był w świadomym świadome dążenie do tego, żeby przyswoić dla imperium muzułmańskiego wiedzy z jeziora świata z całego świata przez całego znanego świata i to się przełożyło na recepcji Which wiedzy i greckiej hinduskiej dzisiaj przecież w PRL -u chyba najbardziej w Polsce znane słowo arabskiej w Peerelu to był dmuchany listu inżynier, dlatego że dużo kontraktów prowadziliśmy bliskim Wschodzie dmuchane z ich strony skrócą posiada fantasy, czyli wiedzy POŚ pochodzącą z Indii dzisiaj w języku arabskim wszelka matematyka inżynieria jest handel SA, bo właśnie tłumaczenie z sanskrytu przyniosły jej recepcji osiągnięć matematycznych i gastronomicznych, a także baśni m. in. Sindbada żeglarza, ale to inny problem natomiast tłumaczenia myśli greckiej przyniosły czy też matematyki Euklidesa n p. przyniosły nauki przyrodnicze, jeżeli Hipokratesa geografię teorii klimatów bardzo bardzo ważną dla geografia arabskiej, ale także myśl filozoficzną, czyli Platona Arystotelesa duch tego dość tego jak się buduje krzyk koncentruje zdobywa i uzupełnia wiedzę świata powrócimy po informacjach Radia TOK FM dr Mateusz Wilk z Instytutu historycznego Uniwersytetu Warszawskiego studia informację o dziesiąty 20 lub w studio dr Mateusz Wilk Instytut historyczny Uniwersytetu Warszawskiego jesteśmy w święcie cywilizacji muzułmańskiej 08 09 . wieku najbardziej dziewiątego niż 08 09. dziesiątego do pana ulubiony czas, a najmniej nieprzypadkowo był tam się bardzo wiele wtedy dzieje, gdy wracając właśnie stworzyć taką taki zasób wiedzy całego świata i najprostszym przykładem matce nie znaczy, że on jest prosty, ale najprostszym przykładem jest przykład wiedzy greckiej, bo do niej imperium miało najlepszy dostęp z brązu z tej przyczyny, że posiadało w Rzymie były bizantyjskie, czyli Paul było tam jeszcze sporo ludności grecką język przyznaje, bo większość wykształconych chcecie im tak na większość wykształconych chrześcijan władała w jakim stopniu językiem greckim bardziej wykształceni tym lepiej oczywiście tym lepiej nim władali inni po prostu dostęp do tej wiedzy i tyle z Kalisza double bass cycki nie wchodząc w w dalsze szczegóły zwyczajnie w i wpłacił za tłumaczenia tych dzieł na język arabski czasami one były jednostopniowe to znaczy z greckiego bezpośrednio na arabski, a czasami z greckiego na syryjskim, który był często, jakby mówionym językiem Chińczycy czy tym, który w, którym dzieci tłumaczy się po usługi brali na co dzień i Cywińskiego na arabski co było oczywiście prostsze niż mniej ni mniej niż z greckiego bezpośrednio na arabskie, bo syryjski zarobki mają bardzo podobną strukturę to są ogólnie podobne języki i teraz z tego co można wyczytać w różnych opracowań dotyczących historii nauki główną zasługą tych tłumaczeń było stworzenie arabski arabskiego aparatu naukowego arabskiego języka naukowego no bo to potrafił być bardzo trudne, dlatego że greckie czy ich językiem diametralnie odmiennymi jeśli chodzi o o pochodzenie czy w ogóle obudowy od języka arabskiego na i teraz do greckiego terminu należy na ogół dobrać jakiś rdzeni w języku arabskim jeszcze dać takiego derywaty żyłem takie słowo na jej na jego podstawie utworzyć, żeby dobrze opisywało oryginał grecki czy oryginalny terminach chodzi czasem bardzo skomplikowane rozważania czy to Arystotelesa znaczka Euklidesa no i tutaj jest stworzenie tego, żeby wzmocnić doprowadzenie do tego, żeby ten język był współwinny było zadanie rzeczywiście bardzo ambitnym wprost, że przez większe, bo to przetłumaczyć po drugie, nikt nie nie tylko sztuka dla sztuki, ale też, że wykorzystanie tej tak, że wolę już do NBA Utah przebycie jakiś uniwersalizm tak, żebyśmy mówili tym samym językiem pisana pojęciach, odwołując się tam do prac, które istnieją powstały w innych kulturach winnych językach to chyba by nie było możliwe bez tego mecenatu państwa, dlatego że ponieważ byłyby scentralizowany mecenat jątrzenie ograniczał tylko do wykładania pieniędzy za tłumaczenie tylko rzeczywiście wprowadzano co do obiegu, dlatego że nadwozie beskidzkim wytoczono później debaty intelektualne od tych dziełach to podejrzewam, że właśnie dlatego został stworzony 1 wspólny język bo gdyby te dzieła tłumaczono spontanicznie w różnych ośrodkach i i w różnych epokach NATO byłoby to znacznie trudniejsze a dlaczego powiedział, że ten mecenat wpłynął na dzieje świata i nie tylko, że jego znaczenie nie ogranicza się tylko do kultury muzułmańskiej, dlatego że później z tego skorzystał łaciński zachód jeszcze wtórnie, bo epoka wypra w krzyżowych 1, czyli koniec dziewiętnastego wieku pryzmy otworzył dla Zachodu źródło tej zimy czy dostęp do tych tekstów, bo my przecież jej przyczyn my to znaczy zachód Łacińskiej nie znał całego Arystotelesa nie znał go w takim stopniu jak i w jakim znał go świat muzułmański, niemniej w Investments wiele tekstów zaginęło co prawda niebyły bestsellerami prostuję w pozycję w Europie nie to nieudolnie europejscy zerami, bo nie były Arystoteles w Lesznie był bestsellerem na w świecie muzułmańskim bym powiedział natomiast gdy tylko do jego myśli Drozd dostał szeroki dostęp właśnie po krucjatach czy w epoce krucjat świat zachodni to się stało bestsellerem właściwie od razu na całym świecie muzułmańskim był znany, ale nigdy nie zrobił tak wielkiej kariery jak jak łacińskim Zachodzie po prostu nie było do tych tekstów dostępu, bo one zaginęły albo z utraconą znajomość greki był co prawda 1 ośrodek widać było kilka ośrodków w zachodniej Europie łacińskie kultywujących znajomość greki we wcześniejszym średniowieczu w Irlandii znaną Greg cały czas nas Sycylia NAC Breda dziś staje muzułmańska, ale tam jest ciągłość myśli greckiej tam było w Wiśle silna czy przed silna była przecież przetrwała tradycja medyczna, której i greckie teksty medyczne tam cały czas tłumaczono jeśli chodzi o filozofii Arystotelesa to opactwo Saint-Michel we Francji tam rzeczywiście byli mnisi znającym grekę i tłumaczący Arystotelesa bezpośrednio z greki łaciny, ale to było incydentalne w tym sensie, że rzeczywiście krążyły te manuskrypty są mniejsze, ale nie po całej Europie, ale też miały ograniczony zasięg można powiedzieć dopiero epoka krucjat otwiera to dla czyjejś Europy czy Europa odkrywała grecką filozofię, którą wcześniej odkryła w cywilizacja islamu i przetłumaczone na pchli Targ tak dopiero wtedy znaczna część myśli greckiej wraca do Europy właśnie ze świata arabskiego i fascynujące to mój przy czym to jest też ciekawe, bo to pokazuje jak ten sam tekst może być różnie odbierane w różnych kulturach, dlatego że w w momencie, kiedy jest jedenastym wieku ma to też jest w Arystoteles nie jest pierwszą rzeczą, która napływa do Europy po upadku Jerozolimy w 100 0 dziewięćdziesiątym dziewiątym czy gradu deszczu jeszcze poczekać, jakim jest kilka dekad można powiedzieć, żeby to, żeby to napłynęły jeszcze upowszechniło, ale w momencie, kiedy się upowszechnia wiedzę w połowie dwunastego wieku już jednak jest to o tyle zaczną być znany to z wolna zostaje przeorane cała tradycji intelektualnej i filozofia powstaje Schola styka Piotra Abelarda liczne wykłady na często pod chmurką jeszcze w Paryżu Tusk jest raczej Bernarda skierował, który w ogóle uważa za was to logika Arystotelesa i ten i na ich lub nowo powstającą scholastyki zaraz zaraz za bardzo zły wynalazek no ale tego już nie da zatrzymać później już przecież filozofia średniowiecznej znacznej mierze scholastyka tą natomiast w świecie arabskim Arystoteles znany już dziewiątym wieków dziesiątym oni też jest tłumaczony często, ale w Arabii, ale kibic tłumaczono Arystotelesa, ale pozostaje dostał czas bocznym nurtem nasza polityka Arystotelesa jest znana, ale ona nie jest ceniona jest ceniona jako w pewnym sensie jakiś cymes ją w najlepszym razie jako jakaś dziwna koncepcja ćwiczyć interesujący tekst, ale przekona nigdy nie wchodzi do żadnej praktyki politycznej ani do szerszej i debaty politycznej, dlatego że zostaje uznana za nie do pogodzenia z państwem muzułmańskim przez paradygmat ten imperium muzułmańskiego jest oczywiście nurt kontynuatorów myśli greckiej w US filozofii muzułmańskiej nawet coś nawet nazwa salsa fascynującą filozofia i chwiejnym Igor to jest my zwolennicy razem fala pasji, czyli filozofowie, ale ostatecznie o niezmiennie stają się ministrem, żeby tak podłe potocznie powiedzieć natomiast w dwunastym wieku przecież w na podstawie listu prezesa tworzą się bardzo czasem współczesnej dla tamtych czasów teorie n p . po likwidacji kursów Janas są uzbrojeni, który próbuje zrefinansować władzę królewską w pewnym sensie i który bronił jak my jako 1 nie wiem czy pierwszy autor tego niż jeździłem, ale na pewno najsłynniejszy broni tyrana obu listwa w określonych w określonych sytuacjach, że jej poddani mają prawo zamordować władcy, który na 4 z nich chrześcijańskich, czyli gnębi tak dalej i t d . jest wyprowadzany jest za Arystotelesa natomiast słynny takiej recepcji Arystotelesa w w świecie muzułmańskim po prostu nie ma, mimo że teksty są znane swoją flotę koncepcji człowieka pełnego, czyli człowieka tak go lekarzem oczy danego przez każdy trochę tak dla niego dla takiego człowieka wiedza staje się drogą do od odkrycia Bogacz odnalezienia Boga tak rozumiem że, gdy dla tych, którzy elitą nie są, czyli dla pospólstwa czy plebsu taką drogą staje się religia wiara w ich tak, dlatego że pospólstwo niekoniecznie umie czytać, mimo że niechby alfabetyzacji była na pewno wyższa niż na niż na łacińskim Zachodzie, ale pospólstwo niekoniecznie umie czytać nawet jak umie w tej zaręczam, że nawet jeszcze umieć czytać po arabsku to zrozumienie tekstu wada bowiem tego całego zasobu słownictwa po prostu bez wcześniejszej i bez wcześniejszego jakieś kapitału kulturalnego jest bardzo trudne i tutaj rzeczywiście jest to w UE jest to pewna dyskusja co jest drogą do do do oświecenie dążenie do oświecenia co jest drogą do Boga dla Polski dla pospólstwa to tak pobożność być może rodzące się nurty i mistyczne które, która jest nigdy od stołu elitarny o, tyle że są z oper liczne, ale w tym sensie, że tylko najwyższe szczeble dochodzą do nas do domu pełnego oświecenia, ale jednocześnie bractwa mistyczne działają też od pospólstwa jest to trochę działa inaczej, ale nie z drugiej strony nie można powiedzieć też, że filozofia muzułmańska sensu stricto jest całkowicie oderwana od odpowiedzialności czy od wiary ona po prostu inny ma inne węzłowe problemy niższy i filozofia zachodnia w pewnym sensie, bo n p . w średniowieczu 1 z takich głównych problemów filozoficznych o jego najpełniej i w ten problem najpełniej postawiła ze Scunthorpe Barry to jest Fides herezji herezji intelektu, czyli wiara szukająca zrozumienia i to jest problem pogodzenia wiary z rozumem oczywiście wpły w na myśli muzułmańskich też się ten problem pojawia to znaczy do jakiego stopnia rozum prowadzi do Boga, ale inaczej to przejawia do tych kwestii powrócimy po informacjach studio dr Mateusz Wilk z Instytutu historycznego Uniwersytetu Warszawskiego informację, że kilka minut o godzinie dziesiątej 4 3 dr Mateusz Wilk z Instytutu historycznego Uniwersytetu Warszawskiego jest studio i wracamy do świata arabskiego i do ich walki wyzwań intelektualnych klarnet właściwie to nie mówią, że z głowy problemy tej filozofii znaczy zachodnie i muzułmańskiej są trochę inny 1 jest wspólny, ale też jej manifestuje inaczej, bo n p . bardzo wcześnie pojawia się kwestia filozofii muzułmańskiej kim jest grzesznik no to stanęło bardzo szybko i to na ostrzu przysłowiowego noża w zaraz powiem dlaczego, ale kim jest grzesznik grzesznik to znaczy muzułmanin wierzący, który świadomie grzeszy, więc trzeba robić znały z Pilzna objawienie i postępuje wbre w niemu no to wtedy dzieje w UE rodzi się pytanie czy on czasem nie jest Apostata apostazja jest karana śmiercią prawda IT i Kimon jest czy jest niewiernym czy życzy wiernym, że tego co stanęło na ostrzu noża, że Harry dzieci to 1 z takich skrajnych nurtów już nie będę wchodził, kto to były dokładnie 1 tak skrajnych nurtów, które często prowadził walkę zbrojną po prostu przeciwko innym muzułmanom uważały za grzeszników, czyli można ich zabić wesoła postaciami tak naprawdę niewiernymi natomiast po wielu pryzmy dekadach jeśli nie wiekach debat doszło do wypracowania stanowiska, że grzesznik zajmuje tzw. Malezja Tajlandia timing, czyli pozycji między 2 pozycjami jak można przetłumaczyć, czyli nie jest ani do końca muzułmaninem ani do końca jednak inż. Żylicza kraj suwerenny w sensie tak przepraszam natomiast wspólnym problemem jest problem tego, skąd się bierze zło punktem albumu łacińskie słynne przy czym do ich do jego sformułowania dochodzi inaczej niższy niż zmieści zachodniej, bo się bierze z kolei z problemów predestynują akcji w pewnym sensie to znaczy w kilka ścierających się szkół w filozofii muzułmańskiej miało rozbieżne poglądy co do tego jak Bóg działa w historii jedni mówili, że człowiek ma w ogóle wolną wolę Bóg to nie ingeruje w Tieto upraszcza, bo życie były stanowiska pośrednie, ale był był też drugi koniec spektrum, mówiąc że człowiek nie ma żadnej wolnej woli, że jest po prostu predestynacji, że Bóg tym wszystkim steruje ludzkimi poczynaniami, ale jeśli tak to czy Bóg stwarza zło, czyli od Boga prawy prowadzi wobec tego wszelkie zło, które jest na świecie i ludzie aktywni i złych czy innych ludzi, bo jeżeli minister jedno co znaczy, że od niego pochodzi też zło to była 1 z największych dysput jeśli chodzi o filozofię muzułmańską i w końcu też przynajmniej w świecie sunnickim doszło po długim długi w czasie do konsensusu, a la Masia lizaki teolog sformułował w końcu tzw. teorię kas był kask puka osoba po arabsku zaczyna bywać też zdobywać inni z powstało później arabskie przysłowie też tak skomplikowany jak teoria laser jego, czyli tutaj czas masakruje świadomie i w bardzo proste, ale ideą było to, że Bóg stwarza w pewnym sensie światy możliwe, że Bóg Bóg stwarza tylko możliwości, które człowiek pozyskuje albo nabywa dokonuje wyboru dróg i stwarza możliwość do dobra i zła w pewnym sensie człowiek decyduje co wybierze z gry na takiej rozdający dziś szczęśliwa zapewnia, że oczywiście światy możliwe, ale to zajęło, że i tak Theory jest bardzo skomplikowana tak jak mówię trochę to co mocno bankrutowały to wszystko ma, ale jest zasadnicza idea wydaje się, że udało mi się przekazać natomiast to wszystko ma związek z pobożnością to nie są tylko oderwane od o z życia dysputy, dlatego że w tych swoich pobożność nowych źródłach widzem autentyczny strach w pewnym sensie 1 z takim jak taka tradycja, w której 1 z towarzyszy proroka czy liczyć też z pokolenia dalej ktoś nie pamiętam dokładnie była żoną wybucha płaczem ten czas, który często się opowieść zaczyna od tego jak coś wybucha płaczem cierpienia młodego Wertera w archiwach starego w jego przypadku wybucha płaczem inni bodaj już nigdy nie urodziło, a sensem jest tego jest to, że liczy, że jak się ktoś urodził się może pójść do piekła już tego piekła boi, dlatego że lepiej się już w ogóle nie urodzili się jednak niż narazić na takie niebezpieczeństwo, że życie pociąga za sobą niebezpieczeństwo potępienia w pewnym sensie no i ten problem ktoś stwarza zło jest związany, więc co to to to była próba intelektualnej odpowiedzi na to pytanie natomiast w odróżnieniu od łacińskiego świata Arystoteles nie dostarcza aparatu, żeby takie problemy rozwiązywać przecież później Tomasz z Akwinu próbuje udowodnić Boga, czyli istnienie Boga logiką Arystotelesa w komisji ADO tego raczej w islamie nie dochodzi co prawda tam chyba najbardziej wpływowy gość bardzo się udało nam nie nalegali tam za bardzo nikt nie próbuje się często Teresa od czego innego używa tego co prawda najbardziej wpływowych myślicieli muzułmańskich ba do dzisiaj, czyli azalii w PiS-ie takie dzieło Th futer fala asfaltu i zniszczenie zniszczenie filozofów w pewnym sensie hitem jest polemika z tą myślą grecką, ale to przebiega inaczej jeśli chodzi o świat arabski myśli greckiej zdecydowana filozofia, owszem, no, bo inaczej byli na Zachodzie opóźnienie było, ale w największy użytek w imperium muzułmańskim się robi z nauk przyrodniczych, czyli z medycyny i geografii sprawy długą wynika, że jest córką kalifatu jest jest nauką praktyczną w pewnym sensie i pozwala poznać imperium pozwala sklasyfikować poszczególne stan zasobów i t d . chociaż biografia muzułmańska to jest wg Emitela podobnie myśli greckiej żyją z racji imiennego się wyraził, czyli geografia ludzka biografia humanistyczna było założeniem jest naczelnym jest to, że jeśli podzielimy ziemię na strefy właśnie klimat i Colin Wolf po arabsku to w tych w danym klimacie żyją ludzie o podobnym usposobieniu od dzisiaj istnieją stereotypy, że Anglicy są schematyczni, a żądania Włoszech Hiszpanii nie no to tam to ma w pewnym sensie status teorii naukowej wzrostu od warunków atmosferycznych i klimatycznych zależy usposobienie i geografia ostatecznie to jest znowu kolejny bardzo Abbas el ski postulat niema tylko prowadzi do Poznania ziemi jako takie, jakie są góry, jakie są, jakie są warunki naturalne tylko ostatecznie prowadzi do Poznania człowieka i to jest 1 właśnie z tych to jest ultimatum w innych celów nauki natomiast Arystoteles z drugiej, mówi że jeżeliby ruszt jest oczywiście znanym wynalazcą dla ich jest oczywiście znanych naukowców z danych myślicielem jest z nim polemikę jego pisma są znane, ale on nigdy nie robi takiej kariery jak jak na Zachodzie, gdzie zostaje ABN Amro jestem i właściwie bez windy no i wprowadza nowy Arystoteles Lis, który kościół stara się zwalczyć przez moment w bo uważali go z różnych powodów tam się nie podoba to intelektualnie, ale też nie podobał niż muzułmańska proweniencja tego Arystoteles nic mu i dochodzi do różnych Days trudno jest Dante akurat jest aż 0 i listów ze Szkocji oraz trabantów umieszcza w raju, czyli będą po tej itp to po tej stronie barykady, która we RO SA doceniała, ale właśnie mimo instytucjonalnego oporu, a wyrok jest się przebijać tego się nie da zatrzymać pewnym sensie natomiast w świecie muzułmańskim to jest w pewnym sensie wygaszone w akurat ten ten nurt mięśni, chociaż jeśli chodzi o medycynę zrealizować tak to przecież te żyjące przecież też za nic z tego korzysta w radiach często zadają pytanie studentom na szkle czy wiedzą, kiedy mniej więcej przez stanął używać Awicenny, czyli bliscy innych teraz swoją drogą na uniwersytetach w Cannes komuchy to VIP, czyli kanonu medycyny i my Awicenna uniwersytetach europejskich rodzaj prawidłową odpowiedzią jest połowa osiemnastego wieku mniej więcej jak Wiejak przestano z tego kraju podręcznika korzystać z willi zaczęto z innych tutaj nas wyprzedzał trochę świat muzułmański o, tyle że miał mniejsze opory pewnych też miała mniejsze niż niż łaciński zachód przed nasza sekcja samicy przed nauką anatomii z ciał ludzkich co było surowo zakazane przecież w średniowieczu, jeżeli to robiono to robią to pokątnie i właściwym kanu Narwi cenny to była trudna często, bo jedyne źródło albo jedno z nich, gdzie można było narzekać nauczyć się anatomiczne wewnętrznej budowy człowieka z jakąś tam dozą precyzji czysto jeszcze w epoce nowożytnej trwa na ten temat debata lekcja anatomii przecież w dlatego została uwieczniona na obrazie było, że był to w pewnym sensie ewenement jeszcze wtedy w kre w, więc tutaj też ci pozostają apteki recepty na tak tutaj w prawdę mówiąc nigdy się zajmować historią medycyny do tego stopnia, ale faktem jest, że w świecie muzułmańskim 1 z takich na język z najczęstszych źródeł do dostępnych dzisiaj tekstu są w farmakopei w 3 0 właśnie z PiS i roślin i tego jakich używa w medycynie i t d. i właśnie tutaj mówi się nie zajmować telemedycyny, bo nie wiem, jaki dokładnie był wpływ czy używano tych Pharma com PL wydaje się, że tak to właściwie ten świat muzułmański żywność medycyna to przypominało świat współczesny w tym sensie, że właśnie byli medycy, którzy przepisywali różne medykamenty, które do nas taki pacjent po sobie nasz mur tak w Europie to musiało wyglądać, więc się też były w farmakopei brutalny i była przecież znana była później ta wiedza arabska i toby jakoś tam promieniował, ale wyglądało to diametralnie inaczej jak też kiedyś opowiadałem ustami limonki i że chce żyć tym 10 takim syryjskim, który styka się z frankami, ale w Syrii w łacińskich krajach UE przez nową łacińskich niż w posiadłościach w ziemi świętej to były państwa krzyżowe i temu w pewnym sensie jest zesta w via Medica arabskiego z Medykiem łacińskim i w ogóle ich wręcz piętnuje ignorancję tych jedynie tych 2 lekarzy łacińskich pytanie rząd to rolniczych dziś jest realizują już złośliwe, ale nauczyciel czy to ma właśnie zabawić czytelnika, ale tutaj właśnie jest w język lekarz łaciński, który kompozytor co zabija pacjenta lekarz muzułmańskiej pyta czy jestem jeszcze bardzo czegoś potrzebny nie idzie do domu w NATO jest jeszcze istnieje tak, żeby w tym, żeby jeść, żeby zdjęła Sowa estrogenu obrasta w medycynie muzułmańskiej jest mniejszy zestawienie medycyna proroka, która de facto jest dziełem hut Wisły w pewnym sensie działem tradycji proroka poświęconym medycznym poradą, które można tam znaleźć się prognozy, że nasz tata Ali powiedział też w prasie, że go boli głowa progu powiedział, że zły zrób to i to i to często są praktyki z Białej magii być może jakaś siły jakaś wręcz praktyka przed muzułmańska jeszcze no ale ma to status wiedzy naukowej, bo tak powiedział prorok, czyli to musi działać w domach status żywej tradycji natomiast jest to nurt, który jest odmienny od od tej wiedzy naukowej galę na Hipokratesa i t d . jeżeli szukać ludowej medycyny muzułmańskiej to tam no to są rzeczy typu, że przed wścieklizną chroni amulet z fragmentem oprze się z ulic Grota tam jest wspomniany pies jej braci śpiących wieje w jaskini jedyny raz jak PiS jest sumienny w Koranie bodajże w Knight i są znane przekaz, że zrobiono amulety z tymi z tym dokładnie wersety, który wspominał przyjęto miał chronić przed wścieklizną jest tutaj, by szukać tego co pan pytał, czyli carowi pospólstwa co robić tobym tutaj doszukiwał się analogii życia rzeczywiście dostęp do tej medycyny naukowej też był lepszym świecie zachodnim, bo po każdy kogo było na to stać mnie dziś do medyka w 3 dużych miastach na prowincji pewnie nie tych medyków tam nie było zwyczajnie to Mateusz Wilk z Instytutu historycznego Uniwersytetu Warszawskiego był państwem gość bardzo dziękuję panie tworzą również bardzo dziękuję informacje już za 4 minuty o godzinie jedenastej po informacjach wracamy do programu Zwiń «

Ile Europa zawdzięcza muzułmanom? Rozmowa z dr. Mateuszem Wilkiem

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 15:00

Najnowsze Podcasty

Jak złapać wiatr słoneczny?

Sztuczna inteligencja udaje ludzkie głosy i podrabia twarze - dobrze czy źle?

"Spektakl o śmieciach"

Sytuacja poskiej nauki. Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. ''Nikt nie chce być pod butem pana''

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL