Globalizacja: czy konsumenci mogą przeciwstawić się jej skutkom?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór państwu Joanna Solska ceny jajek pędzono góry, choć raz w Polsce nie stało się nic takiego coby to ten wzrostu usprawiedliwiał natomiast stało się zupełnie, gdzie indziej, ponieważ są to się sprawa sprzed kilku miesięcy, gdy w kilku krajach zachodnich zdaje się, że m. in . w Holandii stwierdzono, że ogromne partie jajek są skażone, ponieważ wbrew przepisom fermy używały toksycznych substancji w domu bez atakowania bodajże korników no i skutek jest Rozwiń » taki, że konsumenci tych krajów odwrócili się od własnych daje natomiast bardzo chętnie kupują polskie no i przez to polskie drożej, ale oczywiście drożeją nie tylko polskie jajka no ale w całej Europie tam gdzie, gdzie kurs nauki nie podpadły konsumentom, czyli mamy przeja w globalizacji, ale jak się tak troszkę zastanowić rozejrzeć po sklepowych półkach to tej globalizacji wokół nas jest bardzo dużo i o tym, dzisiaj będziemy z nią rozmawiać z panem prof. Jerzym kinem z Polskiej Akademii Nauk po tym, przydługim wstępie serdecznie wita w wieczór już nie będziemy o jajkach natomiast 1 gonienie identycznym przypadkiem jest masło, ale o maśle teraz już od kilku miesięcy piszą media i to w całej Europie Francuzi się martwią, by croissanty zdrożały Niemcy też ściema z tą tylko Hiszpanie się nie martwią, bo masła nie jest co z masłem jest taka dziwna sprawa też przejaw globalizacji, że podobnie jak z jajkami z powodu wdrażania masła nie należy szukać w Polsce auta troskę i inni praprzyczyna zaczęła się jeszcze szesnastym roku, bo od 16 tego roku komisja Europejska zlikwidowała kwoty mleczne, które imitowały produkcję mleka to oczywiście nie była niespodzianka, bo o tym, dyskutowano dość długo panie profesorze konsumenci niekoniecznie rozumieją, jaki związek między zniesieniem kwot mlecznych, a wdrożenie masła, bo przecież jeśli kwoty zostały zniesione to rolnicy mogą produkować więcej mleka i produkować przez to więcej masła to dlaczego odważnej po pierwsze, zniesienie kwot mlecznych oznacza on dalszą liberalizację rynku rolno żywnościowego, bo kwoty są narzędziem pewnego rodzaju protekcjonizmu i ograniczania swobodnego rynku, że można produkować tyle i tyle nasi producenci mleka zresztą to odczuli na własnej skórze, bo raczej walczyli, ale te kwoty mleczne musieli płacić niekiedy spore sumy, a więc to powinno raczej wpływać na wzrost produkcji taka jest ich u nas tak wpłynęła upłynęło tak, ale i nie musiało wpłynąć tak samo w innych krajach jest członkowskich poza tym tu pani redaktor wspomniała globalizacja przez globalizacja oznacza, że to co się dzieje w 1 rejonie świata n p. susza albo powodzi albo jest jakiś powodów obniżeniem produkcji odbija się na rynku światowym, czyli na drugim końcu świata możemy odczuwać to, że n p . w Azji południowo-wschodniej nastąpiły jakieś tam przyczyny zmniejszające produkcji na tym polega właśnie globalizacja i takie skutki oczywiście mam odczuwamy i to i to w różny sposób akurat w tym w kraju takim jak Polska czy Francji czy leczyć jakimkolwiek kraju należącym do Unii Europejskiej to jest grupa krajów stosunkowo bogatych udział wydatków na żywność jest niewielki i w związku z tym nawet jeśli c jeśli masło podróży jest znacznie podwoi się n p. cena masła to w strukturze konsumpcji tych zniknąć ma znikomy wydatek, ale dobry temat dla tabloidów to jest dobry temat lata tabloidów i Sobowie sól można troszeczkę zmniejszyć konsumpcję masła n p. przejść różnych tam formach do do płynnych to roślinnych tłuszczów i to jest go z korzyścią dla zdrowia, ale jak słyszymy o psy w nie tylko odpisy może nawet nie przede wszystkim od producentów, że za kilka miesięcy Tommaso może zacząć tanieć bo dlaczego tego mleka na świecie nie w Europie jest mniej, ponieważ mam wiadomość, że Europa Unia Europejska będzie znosiła kwoty mleczne i europejscy rolnicy mogą zacząć produkować więcej mleka największy producent mleka na świecie, czyli Nowa Zelandia postanowił wymienić stada i stąd to chwilowe załamanie produkcji mleka tam i Irlandia robi podobno to samo, bo oni przygotowują się do do tych start jeszcze bardziej mlecznych w niej nie wyobrażam sobie akty te kawy biedna są zmuszane oddawanie stolca i zbierając 10 000 l mleka i jeśli tacy potentaci jak Nowa Zelandia wyjdą z tym swoim lekiem co się może okazać, że polskie mleko za drogie i co wtedy może się okazać okaz za drogie, ale nie powinno to wpłynąć istotnie na ceny różnych przetworów żywnościowych w tym mlecznych, ponieważ rośnie też szybko popyt na te produkty w ich do dna rynek światowy po stronie popytu włączył się bardzo duże kraje takie jak Chiny częściowo też Indie i inne ME, które mają setki milionów konsumentów i mało tego to są kraje szybko rozwijające się w związku z tym ich wydatki siła nabywcza wyraźnie wzrasta w tym siła nabywcza na produkty żywnościowe i to jest rynek są psy bardzo dużej ilości produktów także jak nie mam oba w, że nagle nastąpi tąpnięcie takie, że n p. KC dla mleka spadnie do 50 gr jak przy skupie tylko, że będzie raczej obserwujemy długofalowy trend wzrostu cen żywności komisja Europejska też nie bała tego tąpnięcia jak pan mówi i właśnie dlatego zniosła kwoty, żeby rolnicy europejscy też mogli produkować z tego mleka lub więcej i korzystać na tym wzroście popytu w Chinach, bo jak Chiny jak ta wzrasta popyt to 1 % to cały rynek światowy się zmienia mleka do tego elegancka zastawa dużo więcej rzeszy pamiętać, że mleko to jest taki produkt, z którego można robić bardzo dużo różnych rzeczy nie tylko masło to jest sproszkowane mleko zagrzać do wielu wielu produktów i między nimi specjaliści uważają, że duży wzrost popytu na sproszkowany mleko, który jest używany do innych produktów w krajach jest rywal zachętach ujawnia się też miało duży wpływ na ten wzrost cen na popyt zdaje się na mleko w proszku nieco w krajach arabskich spadł w związku z tym tłuszcz i źle to strasznie skomplikowana sytuacja chyba tłuszcz można było używać do czegoś innego jak i stadionowej wpuszczone w latach dużym stopniu odpuszczony a, ale takim innym przejawem globalizacji, kiedy bardzo zyskali polscy producenci nie chce powiedzieć rolnicy, bo to są firmy to są duże firmy przemysłowe myślało o fermach kurczaków i nasze możemy powiedzieć w zasadzie, że polskie kurczaki zalewają niemal z UE Europejski, ale nie tylko Europejski rynek i ekonomiści nazywają efektem skali że, ponieważ tyle tak dużo sprzedają to mogą sprzedawać tanio no ale ponieważ konkurenci depczą inaczej po piętach m. in. Niemcy, ale także Francuzi filmy n p. które też zwiększyły zysk, bo tak, ale jest za winnych chwilowo chiński, a jeśli pracujemy i w każdym razie i to ja akurat teraz albo co prawda kurczaki tanieją, ale jednocześnie prowadzi się bardzo intensywne prace naukowe, żeby dopracować się takich odmian, kiedy te kurczaki będą umiały ogromne piersi, bo nagrody za nami, więc ewentualnie duże uda IT w te stwory, bo już nawet nie chce powiedzieć kociaki się z trudem poruszają no bo to jest wbre w wbrew naturze no i to jest taki skutek globalizacji, który wręcz straszne banały powoduje, że produkcja się robi przemysłowa i człowiek zrobił potwornie okrutny dla tych dla tych zwierząt, które sobie tak wyprawa wypra w panował skala genetyk z gigantycznych hal to, o czym pani redaktor wspomniała mięso drobiowe z bardzo tanie to w zasadzie, ale jak na razie są najtańsze w porównaniu z innymi, bo w tym przypadku można zastosować faktycznie gigantyczną skalę produkcji tarczy w 1 fermie takiej mogą być tysiące ptaków zwierząt tak dalej, czego nie można zrobić n p . przy produkcji wołowiny, bo to już oczywiście nas ta sama złowionych ryb stare przemysły metody to jest presja rynku światowego i musimy to po pierwsze, dostrzegać po drugie, czasami coś z tym zrobić i myślę że, że będzie mieć jeszcze może chwile, żeby porozmawiać o tym jak reagować na tego typu, bo konsumenci, którzy chcą kupować tanie produkty mleczne są też nałogu konsumować dobre produkty, bo żywność jest podstawowym produktem i jakość żywności jest oczywiście dla każdego ważne, ale jeśli większość przede wszystkim rozgląda się za tanim produktem minie nie do do czekających co w samym produkcie jest zawarte gdyby, gdyby często wiedzieli co tam się znajduje w jaki sposób jest to produkowane wersje też mówimy produkowane dla niej hodowany waszych to są 2 strony myślę tu ukazał ukazała się niedawno na rynku polskim taka książka pod charakterystycznym tytule Fuck Armageddon to jest chyba tak czytałam to najważniejszy program na ten temat tak to to nakazuje tak tak jak i jaka to jest gigantyczna skala jak dużo pochłania zasobów zarówno zasobów i dziś homilia homilię i jest źródłem gazu cierpi w cieplarnianych prawie 14 % gazów cieplarnianych jest faktem hodowcy i więcej gazu więcej dwutlenku węgla emitują krowy niż samochody jak tak tak tak to tym w tym 1 w pamięć zapamiętał, że tam około wymienia się 1 1 miliardów kurcząt produkowanych w tej wielkiej skali i gdzie ona jako odpad, że tak powiem, bo ta tutaj marnotrawstwo jest gigantyczny tłum i choroby się łatwo przy tak ściśnie co najmniej od prognoz jest słodsza grali kiedyś ptasiej grypie nie było, a teraz jest idea jest wynik również takiej przemysłowej produkcji, ale ja bym chciała zauważyć coś z czego się pewnie państwo słuchający nas nie ucieszą, bo to jest ważne, że my konsumenci mamy taką podwójną moralność, bo z 1 strony oburzamy się na takich przemysłowych słów, a z drugiej strony właśnie patrzymy czy kupując kurczaki czy kupując mięso patrzymy na cenę jak cena jest niska postępował z reguły wybieramy to dlatego jak jeszcze były dyskusje wy z Unii Europejskiej nowotwór raz mamy taki stosunek raczej niechętny do żywności genetycznie modyfikowanej, ale wtedy producenci amerykańscy mówili tak przecież powinniście dopuścić i informować konsumenta za to jest GMO i oni wiedzieli co mówią, dlatego że konsument nie czyta etykietek, ale czyta ceny, a żywność genetycznie modyfikowana no i najprawdopodobniej będzie tańsza to nie jest tylko jedno jest w stanie rozszyfrować skrótu GMO teraz, a poza tym i tak czujemy tak ma o wiele za cel jest soi też genetycznie modyfikowanej pieszym zimą chciałem dodać awarią fosa tej tej sprawy uważam, że w sporej części krajów tych bogatszych żywność jest generalnie Zatańcz w komorze brzmi tak chciała mnie właśnie chciał się z panem profesorem zgodzić, ale ja się bałam tego głośno jak w Gnienie jak ja o tym, mówią od dawna, że jest latarnia jest natomiast wiemy natomiast w części krajów i części naszego globu żywność jest droga i niedostępna, a jej ze względów ekonomicznych niedostępna, a także ze względów produkcyjnych pszenica drożała też rewolucję w dziale zaopatrzenia w jak wiele rewolucji w jej wynikało ze względu na duże podważenie produktów żywnościowych w biedzie i to jest w znane zjawisko, bo tam się wydaje na na wyżywienie jem połowę cieczy czy więcej dochodów w krajach bogatych i 5 70 % wydajemy już poniżej 2 0 tak jest już poniżej 2 0 mamy, więc nic, by się nie stało, gdyby po pierwsze, jeszcze niektórych produktów mniej, żeby te produkty były lepszej jakości, ale też były droższe, bo nie uda się osiągnąć, gdyby policzyć wszystkie koszty tak naprawdę n p. tej emisji gazów cieplarnianych albo zużywania wody, która jest dobrem staje się dobrem rzadkim i wliczyć w cenę to wtedy ta cena byłaby znacznie wyższa te, które są obecnie w ziemi nie stać to byśmy jedli tak dużo mięsa tylko sama tego nie przyjmujemy 1 3 zbóż jest jest przeznaczana na nas wieża dla zwierząt tak jako karma dla zwierząt gdyby, gdyby to przeznaczyć dla wyżywienia ludzi na całym globie to ocenia się, że z tego mogłoby skorzystać prawie 3 miliardy ludzi olbrzymia 1 3 więcej niż 1 3 konsulat, gdybyśmy przeszli na wegetarianizm nie namawiam do rowerów chwyta polepszyły z bardzo znany troska, by odetchnęła z Platformy, ale jak na razie to my jesteśmy dość się głusi na takie apele właśnie m. in . o to, żeby kupować mięso jeśli musimy jeszcze n p. kurczaków stworzonego wybierał i we Francji te kociaki malarza są droższe, bo u nas też są dach nad losem, ale tam dość duży popyt jest znacznie w Polsce jak rozmawiam z producentami tych zakładowych kurczaków jest to oni narzekają, że ludzie wcale tak chętnie o nim sięgają oni głośno jest niemalże wszędzie widać, że tak się dzieje, ale popyt na tego typu produkty jej zarastać będzie wzrastał też jest to pochodną wzrostu zamożności społeczeństwa też i świadomości no właśnie jest, aby te 2 rzeczy na słynny już za sobą w pas, bo jednak trochę się bogacimy i trochę jesteśmy bardziej świadomie, a tak się to słabo jest przekładana nasz koszyk zakupowy w ale zostawmy może mięso jak chciał zapytać pana profesora czy pan zauważył jak globalizacja zmieniła jej asortyment owoców naszych polskich sklepach myślę o tym, że się pojawiły owoce ja nazywam je mutanta ami, które u nas nie rosną nigdy nie rosły i nie będą rosły już takie przysłowiową obuwie pomylono nie wiem co to jest czym czy to jest dynia z pomarańczą czy kiedyś PIT VAT co może tez grejpfrut z melonem coś takiego się przyznać, że nie sięgam po takie owoce i te owoce pierwsza sprawa, że one, zanim do nas dojadą to są zrywane w taki stadion, kiedy Chochół jeszcze daleka, bo dojrzewania natomiast one mają taką podstawową zaletę są potwornie trwałe są one mogą leżeć tygodniami ja podeszłam nawet, że miesiącami w sklepie natomiast zanikają nas odmiany lokalne proszę zauważyć, że można pójść do dowolnego sklepu niedaleko stąd do małego czynienia z ANR małego czy dużego i zauważyć, że w nasze owoce krajowe, które są świetnym produkujemy dość dość efektywnie te to owoce często są wyraźnie droższe niż owoce z przywiezione z sobą głosi, że do końca świata kilku tysięcy kilometrów co oznaczało, że były pewne czynniki ekonomiczne, które wpłynęły na to, że kilogram mandarynek czy czy bananów kosztuje 3 złota albo jej się też tak zdarza to zdumiewa no bo to jest BIK transport na olbrzymie odległości 0 została spalona jest przy czym przewożenie magazynowanie na jej pytanie co dostał ten producent oliwy wina w liściu Otóż ten producent na wejście jest pod tak szaloną presją tych, którzy odbierają od niego te produkty, że on je wytwarza w dosłownie za głodowe stawki za takie takie stawki, o których pisze moskiewski -li w krajach nawet średnio rozwiniętych w to jest eksploatacja swoista i dobrze jest pamiętać o tym, że, że te bardzo tanie produkty wynikają z tego, że odbiorcami są wielkie korporacje, które skupują tysiące ton tego produktu i dyktują warunki, gdzie jest to producent nie ma wyboru on może sprzedać tylko o tym w tym odbiorcom tymczasem ekonomiści używa takiego określenia Mono sąd jest monopol po stronie popytu, a nie produkcji gazu odbioru po prostu na danym rynku jest 1 odbiorca tych bananów czy mandarynek, który daleko albo muszę sprzedać, a oburzenie, że kilka milionów zlotemu dyktuje ceny i te ceny jest olbrzymia konkurencja tych firm jest mało to są nałogu Orlik Opole przy, czyli w skali światowej stawka 5 7 takich firm dużych, które opanowały ten rynek duża część rynku południowoamerykańskiego afrykańskiego azjatyckiego tam nie ma konkurencji z obu firm, które skupują to tam często jak bowiem na danym lokalnym rynku jest 1 albo 2 n p. w ich to jest stąd te właśnie zadziwiająco niskie ceny tych produktów, które sprowadzamy z drugiego końca świata i to jestem taki widoczny efekt globalizacji niektórzy mówią w porządku dobrze jak kupuje za niewielkie pieniądze to jest taniec z łatwo dostępne, ale to jest co by się stało, gdyby n p. czy te mandarynki były nie patrzy ja po 5 zł ile ile zużywamy tego, gdyby uwzględnić pewne rzeczy po stronie producenta inaczej byśmy patrzyli na cel dla nas namawia do pewnej wrażliwości społecznej Jaś szef odwoła mandat do egoizmu, bo z tą wrażliwością to bywa różnie bywa często jest tylko deklarowana leża takie owoce, które zostały zerwane takie banany zerwane z Bzowa, kiedy juana, by dojrzał i Zielonej, kiedy dojrzewają, w jakich gazach za ich wartość jest dużo mniejsza niż wartość owoców lokalnych, ale my tych lokalnych nie kupujemy bo, bo okaże się dorosły droższy niż w liście psują, ale co to jest znana sprawa, że te duże firmy, które skupują masowo te produkty i przechowują długu transportują długo muszą je odpowiednio konserwować nas prawa zresztą ma długą historię okazuje się, że w dziewiętnastym wieku występowało zjawisko psucia żywności w tym sensie, że chyba zawsze zawsze było tak to prawda, że tam ale gdzie dziewiętnastym wieku już na dużą skalę prof. Stanisław Kowalczyk, który został szefem tej agencji, która kontrolowała jakość żywności przez wyleciały z profesorem ekonomii kij rolnictwa i Agrobiznesu pokazuje, że te produkty były konserwowane utrwalane n p. przy pomocy rtęci miedzi i ołowiu jakiś tych substancji oczywiście bazujących na tych tych, w których sugerując, że Chiny, które są trujące i to zjawisko teraz oczywiście jest już cały system kontroli jakości żywności i tego jest mniej niech nikt nie są to substancje bez posiadania trują, ale jednocześnie nie zwiększają walorów nie, zwiększając mnie tłumaczono w Instytucie Sadownictwa w Skierniewicach są takie za nasz kat co sama zauważyłam, że kupię Gruszkę i tak Gruszka może leżeć tygodniami słyszę, że nawet miesiącami i ona się nie zepsuje, ponieważ jest z jakich są takie aerozole którymi się te owoce spryskuje właśnie z renomy zachowały trwałość jedni umyją też na rozwój i zmuszają do zawodowca, a w będą też dzieci, które złapią i nie umieją lub osobom też znane rzeczy i oczywiście warto o tym, pamiętać opcji jak w uważam, że n p. brakuje w systemie edukacji i takiej upowszechniania wiedzy o tym jak zachować się na rynku między mitem rynku żywnościowym co znaczy na co zwracać uwagę czym się kierować się je przed 3, czego unikać mówi się od tak wielu rzeczach czasami bardzo bardzo takich widziałby odległych, a z żywnością żywieniem korzystanie mamy na co dzień i często ludzi nie potrafi się poruszać na tym najbliższym im rynku i poniżej najważniejsze zwolniła już, że jeżeli jesteś albo, a jeśli to niestety sprawa ta wiedza jest bardzo często ograniczona oczywiście jest teraz wiele takich akcji, które zwiększają, toteż świadomość konsumenta, ale to dla tych, którzy po pierwsze, chcą się dowiedzieć po drugie, czytają o globalnym się chcieli zastosować w aktualnie jest pan mówił o tych oligopol ach, które wymuszają na dostawcach śmiesznie niskie ceny i chciałam zauważyć, że może nie oligopol, ale nasi producenci owoców, bo producenci nasz kat jabłek to my tych jabłek już produkujemy na dużo dużo więcej niż jesteśmy w stanie sami zjeść i oni, kiedy z nimi rozmawiam to oni mówią, że oni produkująca Lucas był używać tego słowa, bo to już przesada, ale jest taka hodowla, że oni produkują pod dyktando sieci handlowych, bo jak się chce sprzedać dużo to odbiorcą będą tylko sieci w związku z tym też sieci dyktują im warunki nie mówię w tej chwili o finansowym, bo na tej nie narzekają, ale sieci mówią tak owoc ma mieć grubą skórę, bo musi być trwałe musi być odporny na choroby i musi pięknie wyglądać, bo 1 odbiorca lub jak ja UKS zielone, a drugi lub jaki jest różowe w związku z tym n p. w tej chwili odmianą, na której Sadownik w Polsce, ale nie tylko w Polsce może najwięcej zarobić jest jako gala, a ja ku gala jeszcze ileś lat temu nikt nie słyszał prawda tak byłem niedawno w takiej hurtowni i jabłek zresztą nie w Polsce, a w Słowenii i pokazywać no Name te taśmy zwinięto produkcyjne złącza Digital, które segregują te jabłka w zależności od wielkości to, że rodzice Rosję można tam były ja wiem w Polsce Polska całkiem dobrze rozwinięty przemysł, ale zapamiętamy i ten, gdy się tego w tej hurtowni mówi tak też jabłka produkujemy na rynek brytyjski IR na rynku brytyjskim n p. preferowane są jak układa nie takie duże tylko taki mniejszej mniejszych rozmiarów jakiś bardzo małe albo jest się nie w związku z tym musimy pamiętać segregować pod tym kątem produkujemy na jakiś rynek powiedzmy arabski, gdzie oni bardzo cenią to, żeby Yakubu słodkich, żeby nie miał dużo kwasowość związku, z czym dobieramy odmiany takie, gdzie tak kwasowości jest niewielka duża i t d . tak i to jest mały i nawet pokazywało to, na które na, których taśma się dla jednych odbiorców dla drugich co innego jednak na trzeci jeszcze co innego to jest właśnie firmy, które zaopatrują ich to zaopatrują duże sieci takie tych wielkopowierzchniowych sklepów kupują w związku z tym w dużej części mogły dyktować warunki łącznie z tym rozmiarem jabłek kolorem słodkości, bo i t d . tak jak w namyśle rzekł kiedyś będziemy żałować tych odmian lokalnych no bo jak nie ma nie ma zbytu to producenci wycinają te drzewka i Zach ubolewa nad zawsze możemy za późno, ale tu trasy pokutuje w nas takie przekonanie, że jak idziemy na bazar to chcemy na tym bazarze kupić tanio, a żeby odmiany lokalne, bo one jeszcze się takie czasy są jak lody już nie mówi Owen gierkach moje ukochane śliwki nie ma z ważniejszych śliwki Węgierka, ale ta zanika tak się na rynek pracy znów analityków Fitcha w Syrii, żeby rolnikowi opłaciło się to produkować oczywiście w mniejszej skali no bo nie dla siedzi tylko na bazar to te owoce muszą być rozszerzamy nasz no to my w związku z tym, że chorujemy do dyskontu zapraszamy na chwile przer w wracamy po przerwie w rozmawiamy z panem prof. Jerzym wilki Nemec Polskiej Akademii Nauk o tym jakie są skutki globalizacji, ale nie tak widziane z góry tylko z perspektywy konsumenta i chciałbym panu profesorowi przypomni sprzed kilku lat aferę w formule nazwana aferą, mimo że chyba bezpodstawnie w tym sensie, że nikomu nie zaszkodziła na zdrowie co najwyżej na kieszeń to była afera z Konina, kiedy w wielu krajach nawet nie wiem czy tylko Europy, lecz również spoza Europy produkowano jakiś sprzedawano klopsiki taka w sieci były też w Polsce 1 z sieci handlowych częstowała klienta wślizgami i klientów i tam zamiast wołowiny do produkcji włożono Koninem pamiętam te różne śledztwa dziennikarskie i to z zamiarem burzenie wielkie oburzenie, ale ciężko było się zorientować ciężko było dociec, skąd tak oni nasze wzięła jedni mówili, że ZOMO inni zaś z Polski tam załatwiane jakieś konkretne interesy w każdym razie przy tak ogromnej skali produkcji no to jakaś firma globalna, która zaopatrywała ileż krajów NATO taka oszczędność na cenie mięsa na bagna Konina jest tańsza od wołowiny no to daje ogromne zyski, chociaż są kraje, gdzie Konina jest droższa od wołowiny jest bardzo ceniona gminy tak, ale to nie dotyczy Rumunii i dużej zajezdni nie dotyczy zespołu w Polsce jest to popularne mięsa co może być co konsumenci mogą zrobić, aby inni jak padać ofiarą tego typu oszustw jest trasy przypomnę, że tutaj nie było żadnego zagrożenia dla zdrowia notariusz Konina była w pełni świeża zdrowa pełna wartościowa tylko było oszustwo złe konsumenci myśleli co jedzą klopsiki wołowe, a jedli Końskie ci, ale to sprzed paru latach dzisiejszy gazetach można znaleźć informację, że w po ostatnich jest chaos w akcjach instytucji, które badają jakość produktów takich Inspekcji handlowej po prostu odkryto, że wielu tam, zwłaszcza tych tych przer w przed wieloma z nich produktu w mięsnych n p. mięso przygotowane na tz w Tatara z wołowiny okazało się, że większość była wieprzowina, bo tańsza i albo, że zamiast tam jakiegoś wraz z winy to drobiowe drobiowe było tak to jest coś co są to pytanie jest oczywiście przeciętny konsument nie dzieje nie ma takiej wiedzy i instrumentów i sposobów badania tego co kupuję, żeby toto wyślą byłoby to dziwne niewygodne i jak w po pierwsze, zaufanie do producenta i do tego, który sprzedaje jeśli się zaopatruje w sklepikach, które są, w których jest za skórę się korzysta wiele lat znasz się te produkty zna się tego, który sprzedaje i temu zależy na tym, żeby trzymać się ich standardów jakości tej tej wiarygodności wtrysk jest poziom wiadomo, że transakcje są oparte w dużym stopniu na zaufaniu w 2 jest zaufanie jest jest takim czynnikiem, który wzmacnia drugie to jest to co jest obowiązkiem władz publicznych, czyli kontrola jakości i standardów żywieniowych we wszystkich krajach są instytucje kontrolujące żywność niosą też takie i inne instytucje na skalę Europejską, a w, ale one kontrolują bezpieczeństwo żywności nie kontroluje się każdej partii owoców na polach rozdzielczych oraz widoków to prawda nie nie kontroluje się standardy n p . w wyniku 2 akcji jak gdyby liczyć zaangażowania 2 ważnych instytucji FAO, czyli ONZ-owskiej organizacji d s. wyżywienia rolnictwa oraz światowej Organic 2 wału w światowej organizacji Arge zdrowia poseł tzw. kodeks elementarnych z, który właśnie dotyczy standardów dobrej żywności, o ile pamiętam to było ponad 30 0 ten kodeks wprowadzał ponad 30 0 standardów żywnością, w które mają być stosowany, czyli to była próba takiego Międzynarodowego o międzynarodowej kontroli jakości żywności wprowadzenia pewnych standardów, którym żywność ta powinna odpowiadać aut wyższego są krajowe są u nas są unijne Unia Europejska jest bardzo pod tym względem wymagająca uważane nasz rynek żywnościowy uważanej za rynek stosunkowo naj wszechstronnie kontrolowany tego nie ma w krajach była uważając, a jeśli chodzi o jedzenie to nasza wspólna polityka rolna, a przecież służy temu, żeby żywność była dobra wprawiała służą temu Motoru już było mnóstwo instrumentów finansowych, które to wspiera bank, ale w każdym n p . w stanach Zjednoczonych w ten wrak Administration to jest wesprze potężne instytucja potężna, ale też i tolerancyjna i teraz pozew, bo stany Zjednoczone są w ogóle nastawionej liberalnie do tego są również do żywności do produkowanej sprzedawane w obcych jest tam są dopuszczone zdają się działo w hodowli kurczaków hormony wzrostu tak słyszałem, że taki jest oczywiście nie wszystkim wiem, że na i proszę mi powiedzieć coś zawsze się, mówi że za państwo powinno zapewniać bezpieczeństwo produkcji żywności jak to dzisiaj rozumieć właśnie w kontekście globalizacji dopóki były zamknięte granice to się kontroli wałów producentów te kontrole były dość częste, a teraz jak sam pan mówi no i jest kodeks zakładamy, że firma, którym zależy nam na dobrej marce za firmy go będą przestrzegać, ale przecież było w Polsce przed laty kilka afer, które polegały na takim sprytnym leku, że ci, którzy n p. psy i była taka afera jest, że makaron czy proszek jajeczny był produkowany bez jajek i niech nikt tego producenta jest kontrolował z prostego powodu co on się nie zarejestrowała jako producent żywności to ma krótkie nogi no ale jak się okazało jest to możliwe, czyli zaufanie jest czymś wspaniałym, ale może znaleźć się każdy, kto tego prywatnego bywa zawodne tak to jest związane z tym tato to pani pytanie jest związany z pewnym czasie zjawiskiem, które się nazywa zawodności rynku ekonomiści są zafascynowani rynkiem jak wiadomo nie tylko zresztą Oli uważają, że to jest najlepszy mega mechanizm regulacyjny prawie wszystkiego łącznie z polityką, ale dobrze tej niewidzialnej ręce rynku się przed oby dobrze się przyglądać, kto i jak mówiliśmy tutaj o o oligopol machinie czasami prawie monopol Lach to o nich mówiło się o tym, że to jest pani jest przez 2 Perfect i wieży był chętny doskonale widoczna ręka, bo wiadomo, czyja to jest ręka to nie jest taka ona zupełnie anonimowa tych producentów można zidentyfikować można ich kontrolować i obciążać za pewne rzeczy i surowo karać i szorować surowo karać i odpowiedział na zawodność rynku na to, że właśnie wprowadza się niezdrowe produkty rzesze fałszuje jakości i wiele innych rzeczy jest aktywność publiczna państwo ma obowiązek po to jest to co kontrola żywności zabezpieczanie tego, żeby się trzymać standardów te tzw. arię Oksiuta wydzieliła swoisty żywnościowy on jest dobrem publicznym jest tak traktowany jest obowiązek władz publicznych, żeby wprowadzić takie zasady, ale oczywiście one powinny być po pierwsze, rozsądnie tak, żeby nie je tłumić jej aktywności gospodarczej profesorze elementem tego ładu, o których pan mówi 1 z zachodniej Europy są bardzo silne organizacje konsumenckie, dlaczego one w Polsce są takie słabe badałem kiedyś ta sprawa aktywności konsumentów i siły i konsumentów jako grupy interesu mówi Motyl i ta walka na mi wiele jest dziedziną radości też tak dobrze rozwinięta w zajmująca się, a w ich rolą i skutkami działania gór grup interesu konsumenci, którzy są najliczniejszą grupą interesu są jednocześnie najsłabsi słabsi, choć najgorzej poinformowali, o ile jest ich z bardzo bardzo dużo i zmianach 50 0 oraz sama, ale oni sami, ale większość z nich tata to to jest jak tak kiedyś Marks powiedział klasa w sobie, ale nie klasa dla siebie, czyli krótko jest też grupa ludzi, którzy nie potrafią często zadbać o realizacji własnych interesów, czyli producenci, których jest mało jej na ulice objęte są często duże firmy są świetnie zorganizowani mają różne metody wpływu, a konsumenci są bezradni natomiast wyłania się pewna grupa w ramach chociażby tego co nazywamy społeczeństwem obywatelskim różnego rodzaju jonizacji pozarządowe w bardzo dobre sprawnie działający, ale to są enklawy działalności ciągle ich za mało oni mają za mało środków w SOR nie mają pieniędzy w porównaniu z tymi gigantami to jest rażąca asymetria siły na rynku mamy do czynienia z konfrontacją sił, a nie tylko produkt i skandaliczna najliczniejsza klasa konsumentów okazuje się bardzo słaba bezładna często w ja pamiętam jeszcze jak były takie pisemka konsumenckie i one były finansowane tak jak inne pisemka z reklamy reklamowały się wielkie korporacje tak jak o te pisemka robiły rankingi jakiś tam majonezów cieczy innych zaczyna to wiadomo, że reklamodawca musi się znaleźć na czele tego rankingu, a inna rzecz sobie nie wiem jak była dobra to może dojść do niej trafić i odwrotnie nawet jak coś jest nie najlepszej jakości, a jest reklama no to zostanie uznane za nie za właściwe, bo to bez sensu tego w piśmie przed przed przed audycją o książce Graś niedawno pojawiła w 2 wybitnych ekonomistów noblistów Akerlof i Schillera i książka nosi tytuł złowić frajera ekonomia manipulacji oszustwo jeśli najwybitniejszy ekonomiści mówią o gospodarowaniu o rynku o funkcjonowaniu, że to jest, ale Takam NK i ja wiem płaszczyzna właśnie manipulacji oszustwa, bo oni o tym, piszą tu złowić frajer frajera to jest właśnie sprzedaż konsumentowi to co, jeżeli znajdzie go omotać siecią i t d. oryginalny tytuł jest phishing Ford Focus przespać pisane i Fiszem i łazienka z internetem tak ja zaraz go dokładnie, bo oni z tego biorą to forma full zamiast FIS pecha również to jest właśnie takie łowienie frajerów i co się okazuje duża część większej konsumentów w tej roli frajerów niestety dość, że tak, ale od wyznaczonej strefy chciałabym nawiązać właśnie do tego całych co mówimy tylko spojrzeć na tory z innej strony w mówimy, że Polska jest żywnością, bo samowystarczalna to nawet wiedziałam, że za mało od miasta eksportujemy żywności rocznie za ponad 20 10 miliardów euro dane wi -fi jest ładne kilka miliardów więcej niż importujemy wcielali się decyzja można tak nagrzana powiedzieć, że jesteśmy potentatem żywnościowym, ale z drugiej strony w naszą Mal kupujemy od firm globalnych ta nasza głosy, że wszystkie lata nawozy kupujemy od firm globalnych jeśli dojdzie do legalizacji roślin genetycznie modyfikowanych też nasiona dla nich kupują jej produkują firmy globalne przestał ze dostawcami nawozów środków ochrony roślin 3 3 nasion jest kilka firm światowych firm globalnych i nabywcami są drobni rolnicy nam w Polsce są oni bardzo drogi to twór ten rozkład sił wygląda podobnie jak konsumenci korporacje takie jest fakt, iż co z tym fantem zrobić mensy no, a w rynku żywnościowym czy w tzw. łańcuchu żywnościowym używa się takiego określenia mamy na wejściu, czyli tam, gdzie mamy środki produkcji na wkład nawozy środki chemiczne tej formy po sumie da się na ochronę roślin tak dalej to te rynki kontrolowane pary korporacji, a jak to mówiła o o tym, że powiedzmy tam nie wiem nasiona genetycznie modyfikowane cieczy, a te nie jest pestycydy teraz 3 gigantyczne firmy, które zresztą się tak niedawno połączyły rozmawialiśmy o tym, kiedyś kontrują, że życie połączyły 3 to trwa, bo to jest one Vive obaj Jeziorak jest osiemnastym roku mają zacząć działać, a to się przed pchają w sumie dadzą kasę na brak gazu Serra de Press 7 5 % Agro chemicznych środków jest ich ręku 3 gigantycznych firm to jest po stronie wejścia co mam po stronie, a po drodze są producenci i jest bardzo duża pomysły w Polsce to prawie się mówiło rolnika w prawie 1,5 1 000 00 0 do tego przetwórstwo i dawać i na końcu mamy z kolei dystrybucji mamy wielkie firmy handlowe, które też międzynarodowe norm wystarczy się rozejrzeć, bo nie z jego pola, ale też komercyjne, ale w niektórych działy są naprawdę olbrzymi pośród usunięci rozdrobnienie i producenci i i co ciekawe w tej wielkiej firmy zaczynają powolutku wkracza się też do rolnictwa n p. wykupują ziemię w krajach, gdzie można je bezkarnie w olbrzymich ilościach kupić na Afrykę wyk wykupiono w ten sposób akrów w Kazachstanie na Ukrainie wielu innych miejscach się to robi to się nazywa len wygrabić Mik taki się udała się z grabieży ziemi czy zabór ziemi czy coś bez skrupułów się wyrzuca do tych czasowych dzierżawców trzecie użytkowników i po prostu, czyli krótko mówiąc mamy do czynienia z taką niezwykłą asymetria strukturalną oraz siły po prostu no kto dyktuje nowy trend ten, który jako kontroluje 7 5 % te 3 firmy na to wiadomo, że będą, ale panie profesorze ja z 1 strony słyszałem w exposé premiera Morawieckiego za państwo będzie nas chroniło przed 2 Polakami no bardzo mi się ta deklaracja podoba, a z drugiej strony ja widzę za to samo nasze państwo i taksie słabo orientuje w tym co to jest globalizacja, bo mówimy o dostawcach nasion od dostawcy ach, potężnych środków ochrony roślin i jednocześnie nasze państwo zadekretował go, że gospodarstwo rolne nie ma prawo w niemal wyprawa w Polsce, gdzie większe niż 300 ha to się skazuje tego rolnika na małą skalę i na to, że on będzie słabszy wobec dostawców to oni będą manipulować nim, a nie będzie stosunków partnerskich w naszej konstytucji to to jest art. 2 3 Bobo niedawno sprawdzałem jest zapis, że podstawą ustroju rolnego w Polsce są gospodarstwa rodzinne i to jest w zasadzie jedyny zapis w konstytucji odnoszące się bezpośrednio do rolnictwa oczywiście konstytucja nie reguluje szczegółowo tam różnych spra w, ale czy gospodarstwo rodzinne w obecnych warunkach produkcyjnych technologicznych i t d. może spokojnie funkcjonować na n p. na 50 0 700 ha, korzystając z pewnych usług wyspecjalizowanych w bok Czesi 1 może opryski zrobić ktoś inny przetransportować kreślimy może nawet zasiać niektóre z oboma do tego sprzęt i tak na całym świecie siedzieli i wywiady ono ma szansę osiągać ten efekt skali tak jest i takich oczywiście gospodarst w powiedzmy powyżej 300 ha w naszych warunkach nie będzie dużo, ale należy pozwolić pani co się stało w ostatnich jak w 20 03 roku wyszła ta ustawa ograniczająca nie własność prywatną ziemi do tych 30 300 ha dzierżawić można więcej oczywiście, ale chodziło o należyte wieżowe ogranicza w ciągu następnych i iluś tam lat zmniejszyła się liczba tych gospodarst w powyżej, ale co ci, którzy obserwują bardzo uważnie tam memento układają są zwykłe podziały w ramach rodziny była tam 900 ha teraz, bo podzieliły się między dzieci są 3 gospodarstwa czy sam n p . testu jest niepotrzebne skomplikowanie oraz takie zakłamywanie targowiska Wisła ze strachu, bo jak mają zabrać to podziale na pociąg ja nie jestem za lat w Indiach mili, ale wobec tez ustawianie takich sztywnych granic powierzchni owych dla gospodarstwa jest złym rozwiązaniem generalnie oczywiście nie Momo można ograniczyć tworzenie gigantów, bo one mają z kolei negatywne skutki te tzw. zewnętrzne i kto jest społecznie uzasadnione, ale jak się chce konkurować z to trzeba mieć silne podmioty takie realia obserwuje zastąpić koja, bo wtedy to nawet już dostrzega PSL za bardzo wiele gospodarstw w Polsce już pomijam fakt, że ponad 1 3 gospodarstw rolnych niczego nie uprawia na rynek tak, bo nawet one mówią, że im się nie opłat na rzecz, więc Żydzi nie są w stanie rolnicy mali rolnicy wyprodukować niczego co będzie w stanie konkurować z żywnością sklepową to jak się odnajdziemy w tej ich w tych warunkach globalizacji już teraz mamy pewne kłopoty n p . czy w toku, a pokryjemy sporo przetworów mięsnych procentowo to jest na pierwszym miejscu w miejsce i przetwory mięsne i Michał Potyra mięso importujemy, ale w dużym stopniu wsad mięsny jest importowała wieprzowina skazani jesteśmy zdenerwowani są marzymy, żeby przetworzyć do oka jeśli w Danii można produkować w kraju wyczulonym na różne rzeczy w tej większej skali oczywiście można pokazała to produkcja drobiarska, która radzi sobie z konkurencyjną osiągnęła odpowiednią skalę produkcji w i na pewno kiedyś jeszcze jak pierwszy raz byłem w stanach Zjednoczonych pod koniec lat siedemdziesiątych to takie hasło było w tej literaturze dotyczącej gospodarst w farm Dead beat rock and out musisz stać się większy albo mu musisz z biznesu wyjść, bo nie dasz rady po prostu tak jest za mały są rozsądne granice i od dołu i odgórnie w tym wszystkim, ale wprowadzanie tutaj takich sztywnych nie wiadomo czym uzasadnionych limitów ogranicza liczbę potencjalnie konkurencyjnych efektywny proboszcz też nie będziemy w stanie produkować dużo i tanio to powinniśmy być w stanie w drukować mało, ale bardzo wysokiej jakości i sprzedawać drogo, ale jak na razie nie widzę takiej oferty polskiej gospodarki z wolnych są jej konkurencyjność jak powiedzieliśmy producenci drobiu są producenci owoców i to było na tyle no tak oczywiście jest są niższe takie na rynku, które warto zapełniać się jest coraz większe zapotrzebowanie dla takich swoiście butikowej żywności taki wyjazd wyrafinowanej jakościową można wylansować i smakowo, a mało tego to wymaga bardzo dużej wiedzy bardzo dobrej organizacji trzymania najwyższych standardów dobrych łańcuchu marketingowym, bo to czas sprzedać oczywiście czy to nie jest proste n p . żeby to produkować producenci przeszli jakoś połączyć Jack działaczy zbuntować, żeby na ich nazwę producenta wyrobu niech on tylko udało się projektantom owoców, ale oni jakoś chyba współdziałali wcześniej ze sobą nie będę, więc znacznie większe zaraz za przykład przechowalnie owoców czy zostanie wzdłuż za to dolnych ciężkie unijne pieniądze na przechowanie owoców także w UE, jaką mogłem się wzbogacić panie profesorze nasz czas się skończył jak chciała wnieść do państwa ciężko apelowali w 2 apelować do konsumentów, że globalizacja stwarza pewne szansę stwarza zagrożenia i dobrze byłoby, żebyśmy sobie zdiagnozowali swój własny interes i krótkookresowym CIC ma ich dłuższa okresowy opcji, żeby ta ziemia nosiła na strach było gorzej niż z 3 będzie nosić, kiedy będziemy się zachować nieracjonalnie jest trzeba się tej globalizacji bardzo uważnie przyglądać tej niewidzialnej Mucha ze zrywu i przypraw leczy to czy starych drze w w dziękuję pięknie naszym gościem był pan profesor jest wielkim z Polskiej Akademii Nauk program wydawała ona dziadek widz, a ja się nas Damian masą wózka zapraszamy państwa za tydzień i serdecznie dziękuję całej audycji wysłuchać w aplikacji mobilnej TOK FM oraz w archiwum na stronie TOK FM PL i Kosznik aut Zwiń «

Globalizacja: czy konsumenci mogą przeciwstawić się jej skutkom?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: SALON - TERAZ SOLSKA! (JOANNA SOLSKA)

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 02:00

Najnowsze Podcasty

Co z seksem gdy wszystkiego jest za dużo? O przebodźcowaniu

Czy pozytywne myślenie może szkodzić?

Prawa osób LGBT+ w programach partii startujących do parlamentu - gdzie jest polska polityka?

Zmęczeni polityką - jakie jest źródło ich frustracji?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL