Jakie zagrożenia niesie ze sobą nowy kodeks wyborczy?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

włączenie ich w różnym od gór aż 14 7 Jakub Janiszewski 3 mikrofony z mostu dr Barbara Grabowska Moroz z chińskiej fundacji praw człowieka czy nowy rząd gra w dr Jarosław Zbieranek ekspert z prawa wyborczego w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich dzień dobry nabór, żeby popatrzeć na listę instytucji, która nawołują do wstrzymania właściwie tej reformy nie ordynacji wyborczej tej zmiany ordynacji wyborczej to trzeba wybudować jeszcze samą Państwową Komisję Wyborczą Rozwiń » fundacji Stefana Batorego rzeczywiście trochę ta lista jest długa i też tę opinię, która nie prezentują wspomniane przeze mnie instytucja również instytucje, które reprezentują goście w studiu rzeczywiście te utopie nie są dość obszerna ale, gdybyśmy byli sobie zadać pytanie co jest największym kłopotem z tym nowym prawem wyborczym czy kalendarz czy sposób, jakie ono zostało skonstruowanej i jak i jakie kompetencje odbiera, jakie przydaje w nowe makaron czy w ogóle tym tak jest pomyślany w systemie prawa administracyjnego to co tutaj będzie największym kłopotem może zacznijmy od z dr Jarosław Zbieranek największą zmianą, która powoduje też najwięcej oba w i zastrzeżeń to radykalna zmiana dotycząca organów wyborczych i administracji wyborczej to jest to postawienie na głowie obecnego modelu, który został wypracowany przez 20 kilka lat już funkcjonował dobrze przede wszystkim chciałbym wspomnieć o sędziowskich modelu Państwowej komisji wyborczych obecnie ten organ najwyższy organ wyborczy w Polsce składa się z sędziów co gwarantuje bezstronność apolityczność i profesjonalizm tego organu z bardzo istotne, bo Państwowa Komisja Wyborcza nie tylko czuwa nad prawem wyborczym nad odpowiednią interpretacją mocno z organizacją wyborów, ale również n p. nad finansowaniem partii politycznych to znaczyło to zdrowie istotne, żeby to byli sędziowie to właśnie przez te przymioty, które wymieniłem to znaczy obecnie sędziowie najwyższych sądów Trybunału gwarantują to, że są to osoby z ogromnym doświadczeniem profesjonalna no i przede wszystkim niezawisły to ma ogromne znaczenie i zresztą było przez lata doceniają małe i i chwalone przez zarówno w tym naszym najwyższym organem zarówno Trybunał Konstytucyjny Naczelny Sąd Administracyjny, ale również międzynarodowe, bo bywa bardzo dobre sobie tutaj bardzo dobrze radzą oceniała na funkcjonowanie w właśnie takiego modelu Państwowej Komisji Wyborczej już wspomniano o przedstawicieli doktryny prawa czy organizacji społecznych, które również tutaj dostrzegałem to bardzo ważną kwestią, która pozwalała na pewne odseparowanie tego organu wyborczego taki bieżącej polityki od wpływu, jaki mogą też politycy i różne przesilenia różne naciski na Państwową Komisję Wyborczą ten skład gwarantował niestety wszystko wskazuje na to, że za jakiś czas Państwowa Komisja Wyborcza będzie składała się tylko w części sędziów natomiast, że zdecydowana większość to będą przedstawiciele ugrupowań politycznych, czyli już ta separacja pomiędzy polityką, a pomiędzy organami wyborczymi zostaje usunięta zlikwidowano i są obawy, że właśnie do Państwowej Komisji Wyborczej przenikną różnego rodzaju kwestie bieżącej polityki różne będzie miał odbicie różne przesilenia sił politycznych będą różnego rodzaju koalicje i będzie to oddziaływać negatywnie właśnie na sprawowanie funkcji tego sędziego wyborów najważniejszej takiej funkcji organizacyjnej firmy co w strukturze organów, bo przecież to jest pierwsza taka zasadnicza kwestia z punktu widzenia fundacji Helsińskiej sąd zwracaliśmy uwagę to jest kwestia praw wyborczych osób, które korzystają z czerwonego głosowania korespondencyjnego to, żeby kwestia szczegółowa natomiast tekst sam tryb współpracy z tą ustawą z ustawą wydaje się rajem i symptomatyczne i problematyczne wydaje się ten projekt ustawy po pierwsze, znowu jest projektem poselskim czy z nikim niekonsultowany wpłyną do Sejmu formalnie w połowie w pierwszej połowie listopada minął miesiąc mam już prawie uchwaloną ustawę za chwilę sal będzie o tym, decydował czy jest kolejna ustawa, która dotyczy ono dotyczy konstrukcji funkcjonowania państwa mówimy teraz już naprawdę o o tym, czym państwo państwo będzie demokratycznym i demokratyczną instytucją te wybory, które będą się odbywały regularnie co rzeczywiście będą rzetelne sprawne czy też jednak będą jakieś wątpliwości związku z tym się pojawiały kolejna rzecz jest taka, że parę lat kariery 2 lata temu, gdy zaczął się kryzys Konstytucyjny z Trybunałem Konstytucyjnym wiele osób, które próbował przewidzieć co się może wydarzyć w przyszłości patrzył na scenariusz węgierski i wskazywał, że za chwilę będziemy zmieniać prawo wyborcze, bo tak się zdarzyło na Węgrzech to powodowało, że Viktor Orban w tamtych warunkach nie miał właściwie z kim przegrać tych najem i tych wyborów jeśli faktycznie to jest kolejny element tego scenariusza węgierskiego to jest bardzo niech żyje niebezpieczna sytuacja w Waszyngtonie zdziwiła, kiedy patrzyłem na stronach Helsińskiej fundacji praw człowieka na co jest położony ten główny akcent im się zająć się jednak kwestią głosowania korespondencyjnego podczas gdy w zasadzie trochę mamy do czynienia ze Skonto to doktryna są zbierane przed chwilą powiedział z ubezpieczenia OC i witalności w ogóle w rzecz fundamentalną absolutnie podstawową jeśli chodzi o zachowanie demokracji wskazaliśmy to 2 w 1 miejscu faktycznie w konkluzjach sytuacja, w której obecnie się znajdujemy czy to, że głównym przedmiotem zainteresowania są sądy powoduje, że też nie mam możliwości na wszystkie tematy równolegle reagować już tych ustaw jest bardzo dużo w parlamencie to trudno co wskazaliśmy to jest inne polskie doświadczenie w dostępie do Mroczy w przy składaniu wniosku o dostęp do rady Europy w dziewięćdziesiątym pierwszym roku, kiedy rada Europy Stowa o tym czy Polska nadaje się do tego, żeby stać członkiem rady Europy to jest warunkiem, który został po psach na koty w fundamentalnej wyjściowych jest przeprowadzenie rzetelnych wolnych wyborów, bo to z osiemdziesiątego dziewiątego nie był postrzegany właśnie w tych w tych kategoriach po tym, jak koleś był w dziewięćdziesiątym pierwszym roku doszło do akcesji Polski do dorady Europy nie wskazują, że bardzo istotne zastrzeżenie wskazał Państwowa Komisja Wyborcza, ale równie Rzecznik Praw Obywatelskich są bardzo kompleksowe nie ma możliwości przejścia do porządku dziennego bez baby za rozpatrzenie tych fundamentalnych rzecznik jeśli mogę mogę powiedzieć również 2 słowa o trybie pracy, bo rzeczywiście to warto, żeby żelbetowy brzmiało, bo tryb jest bardzo bardzo szybki ustawa przewiduje szereg bardzo poważne zmiany i bardzo poważnych nowych instytucji i tryb, który został przyjęty to oczywiście rzeczywiście jest to już jest projekt poselski, ale powołano komisję nadzwyczajną, która to komisja nie powołał ekspertów nie zamówiła ekspertyz to utrudniło przyjęcie i również przeanalizowanie tych propozycji oczywiście staraliśmy się tak jak i Państwowa Komisja Wyborcza nawet te biura Rzecznika Praw Obywatelskich przygotował możliwie kompleksową propofol o ocenę tych tych rozwiązań tych propozycji przekazaliśmy ją staraliśmy się też uczestniczyć, a uczestniczą we wszystkich posiedzeniach komisji nadzwyczajnej zarówno w sejmie jak teraz ostatnio coś nam na posiedzeniu komisji senackiej natomiast przyjęto po pierwszym posiedzeniu komisji nadzwyczajnej taką zasadę, że wypowiedzi nie mogą przekraczać 6 0 sekund, a my prowadzimy różnego rodzaju analizy badania dotyczące kompleksowych kwestie n p. wspomnianego głosowania korespondencyjnego jest bardzo złożona sprawa, więc ja brałem udział w 2 00 9 2 0 11 w pracach nad kodeksem wyborczym i te kwestie były przez wiele miesięcy rozpatrywana o to, żebyśmy wypracowali naprawdę najlepsze rozwiązania dotyczące głosowania korespondencyjnego teraz, kiedy stara się je usunąć nawet nie było możliwości przedstawienia jakichkolwiek analiz badań i w obronie tej instytucji bardzo ciężko było 60 sekund, a to głos awansowała do i jednorazowa wypowiedź 6 0 sekund mogło dojść streścić jakiekolwiek konkluzje także to trzeba też podkreślić, że nie tylko dla komisja bardzo szybko pracowała, bo posiedzenia było codziennie i to często do bardzo późnych godzin nocnych natomiast jeszcze nawet w trakcie tego posiedzenia nie było osób, bo do 60 sekund to było rzeczywiście restrykcyjnie przestrzegana 60 sekund i i tyle było tylko czasu, żeby przedstawić jakiekolwiek konkluzje opinia także, toteż warto, żeby Ziobro też przez ten pryzmat spogląda czy rzeczywiście wiele instytucji wiele organizacji to słusznie oburzało, żeby przesyłać na bieżąco po propozycje swoją opinię w bo propozycja się zmieniał także skutecznie ułatwiało odbiór to i uczestnictwo w tych pracach równolegle w dni był posiedzenia komisji sprawiedliwości on w sondażu są zasady 60 sekundowe to działało także Top model widać skopiowane z członków w 14 1 7 za chwilę wrócimy do rozmowy w 14 2 5 Jakub Janiszewski przy mikrofonie ze mną stąd dr Barbara Grabowska Moroz z Helsińskiej fundacji praw człowieka dr Jarosław Zbieranek ekspert prawa wyborczego biuro Rzecznika Praw Obywatelskich rozmawiamy o planowanej reformie ordynacji wyborczej wspomnieliśmy przed informacjami w pierwszej części to dr Jarosław Zbieranek powiedział, że tutaj największym kłopotem jest ta zmiana dotycząca komisarze wyborczy tak, że to już nie będą musieli być sędziowie musimy się chyba dobrze nam przeżyć co to znaczy, że to mogą być n p. czynni politycy bądź ludzie zaangażowani politycznie co to zmienia jak to może się w powagę faktycznie przekładać na niedzielę wiarygodność procesu wyborczego nasze zaufanie do wyników tego procesu, żeby nie tylko sposób, że formalnie tam wprowadzono pewne pewne ograniczenia dotyczące bieżącej działalności politycznej także tu nie ma ani nie będą osoby takie bezpośrednio zaangażowane w działania polityczne przynajmniej formalnie natomiast no i będą to, jeżeli rozpatrujemy skład Państwowej Komisji Wyborczej samemu to osoby odniosły jednak wskazywane przez kluby parlamentarne i powoływane też na kadencję związaną bezpośrednio z kadencją Sejmu, więc miasto też jest dosyć istotne my tutaj też zagrożenia idą w tym kierunku właśnie, że nowa polityka będzie jak i w jaki sposób mniejsze lub bardziej lub większy przeszukać go do tego zespołu, ale właśnie w jaki sposób to znaczy, gdzie ona jest nazwą rozmowa na decyzje państwa komisja wyborcza podejmuje decyzje i to też jego rodzaj agresji zlot morsów wydaje wytyczne dotyczące różnych interpretacji prawa w bocznego wydaje decyzje n p. dotyczące kwestii związanych z finansowaniem partii politycznych mówią ich atutem są one szlachtą zasadom cywilizowanego świata prawniczego, że nikt nie może być sędzią we własnej sprawie w tym, że tak się zdarzyć, że używa się to bywa różna od takiej doraźne n p. Sojuszu mogą mieć jakiś wpły w na na podejmowanie decyzji n p. to bardzo ważne decyzje budzących już teraz o kontrowersje to zawsze jest później rozpad rozpatrywane także to jakaś partia ma problemy, bo tam sprawozdanie źle złożyła czy nie czy informacja to budzi kontrowersje, ale nigdy do tej pory nikt nie podważał bezstronności Państwowej Komisji Wyborczej natomiast tutaj to aż ciężko sobie wyobrazić na na dzień dzisiejszy tą zmianę bądź tak się przyzwyczailiśmy, że ta Państwowa Komisja Wyborcza od 20 kilku lat jest poza jakimikolwiek podejrzeniami jest odseparowana w pełni i skutecznie odseparowana od takiej bieżącej polityki, że w ogóle nie myślimy tymi kategoriami, a niestety mu to zmiana prowadzi do tego, że te kategorie zostaną otwarte w Grudziądzu czy ma pan w głowie taki przykład z decyzji komisji wyborczych, które z został w tym, że decyzja ta została podjęta i gdybyśmy ją sobie wyobrazić, że podejmują ludzie niekoniecznie będąc sędzia znów tak jak mówiłem n p. w portfelu jest najbliżej nas to właśnie w finansowaniu partii politycznych został subwencje z firm, które mają bardzo duży wpływ mają swój kształt systemu partyjnego w Polsce lub pośrednio na wybory mamy, jeżeli partia ma środki może mu tutaj jest niestabilny zawsze trochę sytuacji także od zdarzają się różnego rodzaju takie drobniejsze, bo po Zbigniewem niedoróbki jest wśród tych w tych sprawozdaniach to jest kwestia ocenna tak, chociaż z zauważyć, że to nie tylko sama Państwowa Komisja Wyborcza będzie tego rodzaju tutaj zmieniono w tym w tym kierunku będzie również zmiana w krajowym biurze wyborczym szef krajowego biura wyborczego i to już dosłownie za kilka tygodni zgodnie z tą ustawą straci swoje stanowisko, a nowego szefa będzie bal do kandydatów na nowego szefa wskaże minister właściwy d s. wewnętrznych i to jest też zagrożenie, że już już na tym etapie może być, a w krajowe biuro wyborcze przygotowuje dokumentację w jestem takim pierwszym organem, który dokonuje oceny proponuję Państwowej komisji wyborczych właśnie przyjęcie z sprawozdania dotyczące subwencji czy nie jest to tylko taki 1 mały wycinek, ale oczywiście znacznie więcej w kwestii dotyczy wyborów dotyczy n p. kwestii związanych z jedno była mowa o podziale na okręgi wyborcze była jest mowa o komitetach wyborczych, bo w domu są różne różne spory dotyczące go komitet w tym projekcie przewidywana jest taka radykalna zmiana aż do najniższego poziomu, bo do tej pory są urzędnicy wyborczy w gminach organizowali takie nowe praktyczne kwestie związane z wyborami n p. lokale wyborcze w tej chwili zgodnie z tą ustawą cała ta konstrukcja zostaje zamieniona na zupełnie nową będzie korpus urzędników wyborczych zupełnie nowo powołany i oni będą dopiero to wszystko organizować członkowie tego korpusu muszą spełniać pewne pewne kryteria także zmiana jest taka bardzo głęboka i jak Hitchcock wspominał, że ma duże trzęsienie ziemi, a potem napięcie rośnie to może będziemy mieli taką sytuację, bo ten projekt zmian to trzęsienie ziemi natomiast to co wyjdzie w praktyce nic do czego to doprowadzi to my dopiero zobaczymy w trakcie wyborów i to wyborów 20 1 8 roku, które są najtrudniejsze wybory samorządowe są najtrudniejszymi wyborami, jakie są do organizowania, a także nocą to są obawy, bo to może nie zadziałać i to obawy dotyczące zarówno tych wartości najważniejszych dla demokracji, ale też jej różnych w różnych ujęciach n p . takim właśnie bezpośrednim przełożeniu na oś to przygotowanie lokali wyborczych do potrzeb osób niepełnosprawnych to będą zupełnie nowi ludzie, którzy będą tym zajmować to powołanie dosłownie w ciągu kilku od kilku tygodni na kilka miesięcy przed wyborami jak testu, które będą działać jak teraz cała nowa struktura będzie znajdziesz jak ja jako sól jakieś metody współdziałania stąd nasze nowe wydają się, że tą pozycję Państwowej komisji wyborczych może trochę porównać do ostatniej decyzji krytą w sprawie c wołaniu to nie jest organ w pełni niezależną mnie nie zasiadają sędziowie, więc jeśli coś podobnego albo podobna wątpliwość może być adresowana w stosunku do PKW, której rolą jest o wiele bardziej fundamentalna no to możemy się być bardzo nieciekawie rzeczywistości przykład takiej decyzji PKW z ostatnich artysta przygotowuje sprawozdania nowoczesnej, która teraz zagra w świetle informacji prasowych ma problemy finansowe na tyle poważna, że tak, jeżeli ich funkcjonowanie co piąty zamrożone niemal przed pieniędzy na ekspertów tak przy niej wygląda wyobraźmy sobie, że taka PKW, która nie ma tych gwarancji niezależności, bo nie składa się sędzia podejmuje takie decyzje w stosunku do innych partii politycznych tytanową Nowa Sól, z którą możemy się się spotkać się to wszystko będzie obok będzie postawiony duży znak zapytania nie wiem co nie będzie jeszcze większy świat dzisiejsze decyzje komisji Europejskiej w związku z artykułem sumę, która i tak ma wątpliwości co do co do sądów, które miałby ewentualnie później kontrolować to co PKW robi właśnie czy przyjmie sprawozdanie odrzucą sprawozdanie z na każdym z tych elementów, który ma charakter fundamentalny dla całej konstrukcji państwa taki znak zapytania czy faktycznie organ będący w stanie utrzymać właściwą mu się konstrukcję wyborów prawo do sądu, czyli czy nakładanie kar na nadawców dotychczasowe organizacje pozarządowe także zajmujący się sprawą zajmują się prawem człowieka czy to samo obywateli czy prawami obywateli nie musiały zajmować się wyborami, ponieważ te rzeczy te wybory rzeczywiście były w Polsce organizowane w taki sposób, że Lenin relatywnie mało tutaj było przypadków naruszeń czy takich zgłoszeń ważą dzieje się coś niepokojącego zużyta na stosie zmienia, ale w zasadzie można powiedzieć, że myśmy tak przywykli do wstrząsów politycznych, że trochę jesteśmy takim 10 0 Bożena, bo na dobrą sprawę to jest szalenie niebezpieczna sytuacja Polski teraz mamy do czynienia, kiedy MF w lipcu dyskutowaliśmy o nowych usta w o Sądzie Najwyższym wiceminister Warchoł podczas debaty w Senacie został zapytany czy zmian wymieniony zostanie skład PKW na skutek tych zmian w Sąd Najwyższy czas zasugerował, że i tak dojdzie do zmian w PKW cóż wówczas groziło, że tak powiem samą myśl o tym, że mogą być niebezpieczni potem pan minister Warchoł został będą zdrowe przywołany do porządku i wycofa się z tym zaniżenie będzie żadnej zmiany w PKO złota sam się okazuje, że to co proponowano w lipcu było w zasadzie bardzo małym bardzo małą korektą Góral byłby to ewentualnie sędzia oczywiście w nowych warunkach mianowany na podstawie nowej ustawy, a wraz z domów wyrzucamy wchodzi na zupełnie inne warunki i dyskusji o PKW Otóż nie jest to samo PKW z tymi czynnymi sędziami są ludzie, którzy w ogóle co pan tych gwarancji niezawisłości nie mnie nie posiadają w swoim statusie zawodowym przede wszystkim rak czy w ogóle jest jakaś przestrzeń do rozmowy do rzeczywiście prac w do konsultacji nad tymi projektami, które w tej chwili są omawiane mamy już do czynienia praktycznie z ostatnim ostatnią odsłoną ostatnią fazę prac legislacyjnych teraz Jaś się bodajże jutro Senat będzie pochylał się nad naturą nad projektem są sygnały, że pewne zmiany zostaną wprowadzone one mają dotyczyć m. in. przywrócenia w pewnym ograniczonym stopniu n p. wspomnianego już tutaj wspomnianej procedury głosowania korespondencyjnego jest jeszcze kilka takich sygnałów dotyczących właśnie n p. skazywania preferencyjna stąd też to zmienią natomiast wydaje się, że zasadnicze kwestie tak, o których rozmawialiśmy, czyli kształt Państwowej Komisji Wyborczej organów wyborczych to już nie zmieni, jeżeli chodzi o ten projekt ten projekt jest po prostu tak Wajdzie i no i trzeba to się do wiadomości, że żona to wybory, które znaliśmy Mustafa odchodzą do historii i nie będzie to już nowy model czołgu ja osobiście zupełnie nie rozumiem, dlaczego podjęto to teatr te działania, bo po pierwsze, oczywiście uważam, że się do rzeszy sprawdza obecny model, ale 2, że n p . z badania opinii społecznej, które są przeprowadzane regularnie nawet z niedawno w tym miesiącu, ale kilka miesięcy temu przez cały głos pokazują, że Polacy są bardzo za zadowolenie z obecnego stanu w puszkach powszechności prawa wyborczego uważają, że wybory są wolne uczciwe, a Państwowa Komisja Wyborcza zebrała niespełna kilkanaście procent negatywnych ocen, gdzie w, porównując to do negatywnych ocen n p . Sejmu, którą 50 kilka czy Senatu też blisko 50, gdy jest to relatywnie niewiele, więc plac im o dosyć dobrze oceniają stan ten model, więc nigdzie nie mogę dopatrzyć się 2 takich obiektywnych jakich powodów dla tak radykalnych zmian dla lat dla takiego tutaj projektu, które w, który został głową, że można mówić, że ten projekt, że ten model może zagwarantować pozostanie przy władzy partii, która skutecznie obsadzona rozmaite stanowiska w ciekawą, choć ciężko tutaj powiedzieć raz w Muszynie, gdyby Lech zostawmy to Hanna musiałem zaczyna przyjmować nowych w tym, że to jest wojna, którą będzie musiał zbyt widzisz pan prezydent przed podpisaniem dzień po zarzutach przed częścią 3 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych jest 1 z tych licznych ustaw Trumpa prezydent zawetował dotyczącą właśnie samorządów terytorialnych zdają się, że to jest okolicy moment, że nie są z ustawami sądowymi, że warto się nad tym pochylić, bo skutki nie będą dotyczyły jakieś kasty sędziów tylko będą dotyczyły tego jak Polska będzie funkcjonować czy w takim właśnie charakterze w wymiarze politycznym w jaki sposób obywatele będą decydowali w jaki sposób to suweren będzie wyrażał swoją wolę i czy ta Wola dziś po drodze nie będzie zniekształcona dziękuję bardzo dr Barbara Grabowska Moroz z Helsińskiej fundacji praw człowieka i dr Jarosław Zbieranek ekspert z prawa wyborczego w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich byli ze mną w studiu itd 14 3 8 zawsze z informacji program przygotowała Beata Majewska realizował Krzysztof rośnie Zwiń «

Jakie zagrożenia niesie ze sobą nowy kodeks wyborczy?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: POŁĄCZENIE

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 16:00

Najnowsze Podcasty

98,9 polskich rzek jest w złym stanie. Dlaczego? [Biała Księga]

Nowe ulgi w podatkach - można z nich skorzystać rozliczając się z fiskusem

Łzy... dobre dla oczu

Oburzające słowa izraelskiego ministra o Palestyńczykach - "Rząd Netanjahu od tej wypowiedzi się nie zdystansował"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL