Kto rządził Polską 11 listopada 1918 roku? [100 LAT NIEPODLEGŁOŚCI]

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

historię Polski 10 0 lat niepodległości i Patryk Zakrocki niedobre to są historie Polski dzisiaj spróbujemy zastanowić się wreszcie, kto tą polską rządził i z czyjego mandatu utratę władzy dał Polakom w listopadzie 19 1 8 roku, a może zaczęło się w ogóle już wcześniej gościem audycji z pani prof. Małgorzata Muz, czego Wrońska na dzień dobry dzień na brak Instytut historii Polskiej Akademii Nauk o czasie, gdy wyślą mieli postawić jakiś taki punkt startu czy Rozwiń » początkowy w tym okresie dochodzenia do niepodległego państwa to jakiś moment jakieś zdarzenie pani, by pokazała, jaką to pierwsze, które pokazuje, że zaczynają się tworzyć Zaremby instytucji państwowych, które z chwilą już uzyskania niepodległości mogły to przynajmniej początkowo zacząć państwem zarządzać w UE jak powiedział, że tym początkiem notowań wiązała się na siedemnastym rokiem to znaczy z następstwami a kto 5 listopada, aczkolwiek są już 16 RPO korzysta z tego oczywiście tak tak tak natomiast w 1 7 w tym sensie, że na siedemnastym instytucje powstały natomiast nowy konsekwencją rzeczywiście tak inny akt 5 listopada szesnastego roku i mówię tu rejsy pewnym zastrzeżeniem, ponieważ dno nie można powiedzieć, że to był instytucje sensu stricto polskie na czym one były w zasięgu rany były obsadzone przez Polaków natomiast były to instytucje z nadania zaborców zdany nadania właśnie Niemiec Austro-Węgier to proszę przypomnieć jak i jakie są instytucje w Atenach 5 listopada stanowił w Atenach 5 listopada one bardzo mgliście mówił zapowiadał w ten akt 2 cesarzy Niemiec i Austrii o powstaniu państwa polskiego, który będzie mnie o ustroju monarchicznym, ale bardzo nieokreślonych granica między sobą bardzo mgliście zapowiadany domy są zapowiadał, że te instytucje będą w przyszłości właśnie polskie instytucje będą utworzone taką instytucją była tymczasowa rada stanu, w którym została już zaczęła funkcjonować w styczniu 19 1 7 roku i to taki trochę quasi rząd no to była grupa ludzi, która była na czym instytucje gra o podziale departamenty tam m. in. właśnie Departament sprawiedliwości czy zerwała się właśnie przyszłym systemem i adwokatury polskiej właśnie sądów, a nie tylko i to rzeczywiście to była instytucja, która tworzyła namiastki polskiej administracji, ale mówię ona działa pod kuratelą Niemiec dlatego obie z dużym zastrzeżeniem porządki w polskich instytucji początki tworzenia polskiej administracji te są rzeczywiście siedemnasty to będzie tymczasowa rada Stano później rzeczywiście we wrześniu 19 17 roku będzie rada Regencyjna, gdzie został, gdzie mamy 3 dyrygentów, czyli księcia Lubomirskiego, a c biskupa krakowskiego i z imienin Ostrowskiego i oni w, a na jej już w 19 1 8 roku to jest 7 października rada Regencyjna wydała taki słynny manifest, w którym użyto określenia niepodległa Polska manifesty został później zamieszczony w monitorze polskim Dzienniku polskim to są bardzo ważne, ale bardzo ważne pisma, które do dzisiejszego dnia funkcjonują ludzie są wszystkie akty prawne przecież wpisywane w związku z tym to jest ten czy ten fakt waśni, który wydarzył się miał miejsce nie w październiku 7 osiemnastego roku później no to jest również wiązać także czasami pies jest kontynuacja tego tegoż czasach w czasach współczesnych czy powiedziałabym, że te początki takiej tworzenia polskiej administracji to rzeczywiście od 1 7 i później osiemnasty natomiast część już tak rzeczywiście no i faktycznym czek, gdzie rzeczywiście jest powstaje powstają ośrodki tworzone przez Polaków i już zaborcy z tym nie mają żadnego udziału tak oto, że rzeczywiście jesienią osiemnastego roku o tym, oczywiście porozmawiamy natomiast do jeszcze troszkę szerzej może byśmy spojrzeli na na te zdarzenia, o których pan już powiedziała ja jestem jeszcze ciekawsza, ale na moment wracając do tych tymczasowej rady stanu w no bo powiedzieć, że tam wchodzą do tej rady Polacy na m. in. Józef Piłsudski się też zmiana w parlamencie wojskowym tak no właśnie, ale kto, kto w ogóle ich wybierał Skonto niż brali w gnoju rozumiem, że to Niemcy zdecydowali, ale znowuż, kto o tym, że na dobra Piłsudskiego bierzemy, ale tego n p. nie bierze tak to znaczy to był rzeczywiście porozumienia pomiędzy ugrupowaniami polskimi i osoby, które były typowane przez te ugrupowania one musiały być zatwierdzony przez władze Niemiec Austro-Węgier także atuty powiedzmy same w sam Beck k propozycje kandydatur to rzeczywiście ze strony polskiej natomiast prowodyr, jakby zatwierdzenie musiałoby ze strony Niemiec jest jak należy czytać ze strony Polski skoro tej strony nie ma no, więc właśnie w rezerwowym ja może pan coś takiego i 1 z takich posiedzeń, które właśnie na morzu miała miejsce tyje tymczasowej rady stanu i 1 z uczestników tego zapisu o swym pamiętniku coś takiego celu posiedzenia rady polegają na tym że mówimy Niemcom co o nich myślimy i cały czas się z nimi kłócimy oni z tego nic nie robią i tak nam przeszkadzają w realny robocze w związku z tym, więc to to dostał od troszeczkę takie to tak mniej więcej wyglądało w IMM mecz się dysponuje protokołami brytyjscy, gdy po siedzeniu właśnie tymczasowej rady stanu, gdzie czasem padają dramatyczne określenia to znaczenie rzeczy się mówią, że musimy to zrobić dla najgorzej z tym, że ciągle musimy pytać się Niemców czy to może być nie możemy nie dochodzi do takich kuriozalnych sytuacji, gdzie nasz gość to 1 z komendy Warta będzie sprawiedliwości, którym kierował Stanisław Bukowiecki już są bardzo zasłużona postać, ale i my fenomen działań tam przygotowywali mnie list po polskich prawników, którzy mieliby wchodzić w skład tworzonej właśnie tych polskich sądów tych niższej instancji znajduje się tam jedynką listy ponad 800 ty chyba tych Polaków no i teraz musieli wysyłać do listy do Niemców, żeby Niemcy to zatwierdzili i to rzeczywiście no Fear no doprowadzało do sytuacji taki bulwersującej z ich strony poza tym zwracano też uwagę na rzecz podstawową co znaczy to, że oni byli ważnie właśnie zatwierdzanie, żeby z nadania niemieckiego to budziło u nich opory i oni zdawali z tego sprawę, że to źle odbierane przez społeczeństwo było tak dużą nadzieję, że Nicole Obry w ogóle tak można użyć takiego określenia to była kolaboracja i inne mocne tam padały takie też określenia na posiedzenie rady, że musimy dążyć do tego, żeby jednak odbyły się wybory, bo jedne przełożą się nie powiedziała dość ważne rzeczy 1 z takich celów, które sobie tymczasowa rada sens wystawiała to opracowanie procedur wyborczych, żeby doszło do wyboru do wybrania Sejmu i rzeczywiście tam padały takie określenia, że przedstawiciele narodu muszą być na muszą być wybierani przez całe społeczeństwo natomiast nie może być taka grupa 7 partyjna wybrana właśnie sami się wybieramy później nasadzeń muszą muszą zatwierdzić zaborcy w związku z tym oni to świadomość mieli, a pomimo tego uważa, że skoro się przyszła taka chwila jest możliwość tworzenia polskich instytucji to czas to zrobić ja przypomnę tylko i podkreśla to, że nie w momencie, kiedy jeszcze przed opuszczeniem mecz ten okres opolskiego przez wojska niemieckie, bo tu mówimy w tym momencie tereny Królestwa polskiego, dlatego że w ogóle mówimy o tym, następstwo faktu 5 listopada i te instytucje, które powstawały tony powstawały jednak na ziemiach zaboru rosyjskiego czy amnezję Douglas tempo, ale akurat zajętego uważa Helena przez Niemców i to wtedy, iż na czym w ogóle wszystkie urzędy były w rękach Rosjan i nie było ani polskiego szkolnictwa ani polskiego sądownictwa to oczywiście funkcjonowali polscy prawnicy, ale nie mogę zgodzić tylko adwokatami notariuszami, ale już n p . nie mogą zasiadać w sądach czy nie mogę bić i nie mogę zajść w związku z tym wszystkie te najwyższe stanowiska były dla zarezerwowany dla zaborców dodatkowo w związku z obowiązującym językiem język niemiecki język rosyjski natomiast później po akcie 5 listopada, kiedy instytucje zostały utworzone rzeczywiście ten język Polski był wprowadzany także 2 to było na zasadzie tego wykorzystania chwili, ale z taką świadomością, że to jest zaborca to w krajach właśnie z radą regencyjną Lubo wymieniła pani prawda Aleksandra Kakowskiego Józefa Ostrowskiego Zdzisława Lubomirskiego, a oni skończyli i tak jest osoba my Zdzisława Lubomirskiego jest dość ciekawa, aczkolwiek też kontrowersyjna, dlatego że on jest jest troszeczkę posądzany właśnie on być może tak dziś tego określenia właśnie zbyt takie właśnie dość lojalistów czy na stanowisko w stosunku do do niego elegancki tak ważne jest, aby cokolwiek to on był prezydentem Warszawy w to on właściwie on kierował też komitetem obywatelskim to było tuż po 19 1 4 roku kiedy do kiedy Bóg wojny się zaczęło oczywiście w warunkach warunkach mieniem i rosyjski, który przystąpił właściwie zaczął kierować instytucjami organizacjami, które miały za cel pomoc ludności też Warszawy, a takim radzeniu sobie w czasach wojny i osoba no wie w ogóle ród Lubomirskich nabyły to jednak jest to dla nas są przedstawiciele rodu, który uczy się na Johna rzeczy Polaków mając cały czas tyle jednak odzyskanie niepodległości także tym celem było to w Ostrowski rzeszy to były Ziemianin i też związany z taką akcją wasze dzienne na rzecz niepodległości Polski natomiast gdy arcybiskup krakowski prawnik też czy historyk związku z tym też taka postać działająca w kościele, ale oczywiście bardzo zaangażowana w życie społeczne polityczne, a niejako ogłaszają to, o czym pani mówiła 7 października osiemnastego roku ten lekko rannych RO Żelechowa polskiego tam jednak wśród tych podpisujących jak znalazłem treść tego dokumentu jest jeszcze prezydent ministrów Jan Kucharzewski, a więc była rada Regencyjna, ale jakiś rodzaj rządu ta reszta rada Regencyjna zaczęła już powołać rząd w związku z tym proszę zwrócić uwagę na 2 kolejne kroki to się z osiemnasty rok w związku z tym Niemcy są już ono dość słabi i tu mówiono to takie określenie, że to my wymyślamy Niemcom nic z tego nic nie robią na etat po bo przeszkadzają nam w pracy takiej podstawowej, ale w ten rząd został po powołani rzeczywiście mamy Jana Kucharzewskiego też postać bardzo ważna to jest historia zresztą to jest ten słynny prawnicy są przede wszystkim, ale też historycy swych autor słynnej przecież 3 z innej pozycji mnie od białego do czerwonego cara tu także w okresie międzywojennym to było postać numer jedynie, że chodzi o czytelnictwo o wiedzę historyczną związku z tym po postać bardzo bardzo ważne, że szybko, bo on w okresie nie na początku pierwszej wojny był w Szwajcarii i bardzo zaangażowany w City środowisk emigracyjnych jest przedstawiciel jak najbardziej tego obozu aktywisty czynnego to może się do tego wrócimy dość krytycznie też patrzący na poczynania endecji, ale to mnie to mieściło się w tych sporach też polsko-polskiej do to, czego więc, że wrócimy jeszcze natomiast rzeczywiście ten rząd został przez radę regencyjną wybrany Jan Kucharzewski tym rządem kierował w tym co teraz będą informacje w TOK FM, ale po nich oczywiście wrócimy, a Żakowski to są historie polskim witam mam po informacjach w studiu pani prof. Małgorzata Gburczyk Wrońska rozmawiamy o tych instytucjach, które były zalążkiem władzy w Polsce po odzyskaniu niepodległości zatrzymaliśmy się na tym okresie od października osiemnastego roku w Impel wiedzieliśmy o tym, dokumencie rady regencyjnej, w którym ogłoszono niepodległość Królestwa polskiego z tak wspomnieliśmy, że poza Aleksandrem Makowskim Józefem ostrowskim Zdzisławem Lubomirskim dokument ten podpisał prezydent ministrów Jan Kucharzewski pani Teresa Toczko przybliżyła tę postać, ale rozumiem, że to był właśnie nam szef rządu, a więc jeszcze były jakieś inne postaci tak, które w tym gabinecie się czy znalazłby w 2 ten rząd coś mógł on rządził w wyznaczonym trudno powiedzieć, że on rządził na razie nie zdążył nie zdążył, bo właśnie ten rząd też kucharze z tyłu bardzo bardzo mnie bardzo w krótko funkcjonował później może to był mecz ten także oni nie zaczynali tworzyć polskie ministerstwa i rzeczywiście no tutaj takim już później do ważnych ministerstwem, które na, na które też chcemy się od zaraz zwrócić uwagę to już nie będzie za zna Kucharskiego, bo nie zdąży, bo rosły i to było o tym, to było kilka dni rząd Świeżyńskiego i wtedy jej i to jest koniec października początek listopada czy dosłownie ani nie dosłownie tuż tygodnia na suchych dni tygodnie nas dzielą one utworzyły 2 ważne ministerstwa ministerstwo spraw zewnętrznych, bo tak to się wtedy określało ministerstwo ministerstwo wojskowe i my proszę zwrócić uwagę to też jest żyć bardzo ważne, że to na przełomie właśnie tego października listopada ekonom było tworzone, kiedy Józef Piłsudski jest jeszcze w Magdeburgu i jest mu powierzono już wtedy kierowanie ministerstwem w związku z tym, jakby chcieli się dach komin sięgnie jedno rzucił się tak wyglądało, więc w inny ja muszę powiedzieć, że my dzisiaj jak patrzymy na te wydarzenia to co się wydaje, żeby to, że tak się to wszystko logicznie układa prawda, by wszystko wiedzieli, że Boże nie wiem może oczywiście trochę tutaj intuicji z ich strony oczywiście działało pewne rzeczy być może do nich też, że te informacje docierały, że jednak komendant będzie zwolniony no mówię to są ludzie, którzy są z tego obozu aktywistów czynnego jeszcze w komorze do tej przypomnę, że obozach tych zwierząt taką nazwę no tak zostało to określono też określić, które funkcjonowało już wtedy w tamtym okresie z Doniecka w nazwach, które teraz została nadana w nie no to są ludzie, którzy też obóz tak toczy się niepodległościowy, ale który przyjął to opcje procenty realną, ale też no mówię tutaj z takim to z użyciem właśnie trochę cudzysłowu użyć oznacza ten cudzysłów, by postawić, dlatego że mówimy mówiąc owce procent realna noc co to znaczy to znaczy, że tylko w oparciu o państwa centralne prawda no do czego będziemy dochodzić na zawsze jednak typem celem niepodległość to znaczy ta współpraca, ale czy jakiś tam sposób tolerowanie władz centralnych i FOT PAP przez życie państ w centralnych wynikało tylko z tej to była to było po prostu zagranie taktyczne w celu osiągnięcia tego do czego wszyscy do życia od odzyskania niepodległości natomiast ten drugi obóz no właśnie pacyfistycznym rejsie powtarza też to określenie wtedy funkcjonowało w to jest obóz bardziej skierowany nam w i państwa Andante i to jest są ci, którzy są właśnie wokół komitetu Narodowego polskiego Lwowa, ale nic dla Romana Dmowskiego w Paryżu i wolności ci, którzy można powiedzieć non przez z punktu widzenia to zwycięzców i niezwyciężone w tej wojnie no i strat postawili na lepszego konia w PRL tak można powiedzieć tak tak to znaczy on nie, bo od początku wiedzieli, że na drzewie dzielą je co sobotę to tak może powiedzieć mnie z dzisiejszej perspektywy, że państwo Andante zwyciężą i że z nimi trzeba współpracować natomiast Jerzy tutaj może wrócę jak już przy tym jesteśmy do oba w tych prognoz, które przecież są związane, które zostały wypowiedziane przez Józefa Piłsudskiego to jest luty 19 14 roku przepraszam, że tak przeznaczyła maluszek tutaj mówimy, na jaką na, jakiego konia postawić i kto w pewnym momencie był na tyle inteligentny, że wiedział z nią współpracować to oczywiście, że ci pacyfiści to na pewno cały obóz Dmowskiego i Dmowski to jeszcze tylko powiat Moski to jest koniec to jest druga połowa piętnastego roku, kiedy Dmowski wyjeżdża z Rosji i udaje się na zachód przypomnę sierpień 19 15 roku wojska rosyjskie wycofują się z terenów Królestwa dosłownie Warszawa to jest w nocy z czwartego na 5 sierpnia zajęta i można powiedzieć, że tu zakaz znowu klęska tej opcji na prorosyjskie trudno to te złe też określenie, że mówią o Dmowskim prorosyjska lekarzy moździerze wykorzystuje opcja nastawiona wykorzystanie współpracy z Rosją też w celu odzyskania niepodległości lek. Jerzy Gumowski to jest jesień piętnastego roku natomiast Piłsudski w lutym czternastego roku one, kreśląc różne scenariusze dla mężczyzn przed wojną to jest sygnał przed wybuchem wojny wojna wybucha 1 sierpnia jest on, mówi że przecież to jest ten czas, kiedy on już tworzy przecież tezy związki strzeleckie związku z tym szkoli ludzi do przyszłej wojny, bo ono nie oszukujmy się w tym przynajmniej ci, którzy uczestniczyli aktywnie w życiu politycznym i układy sobie ten cel właśnie główny odzyska niepodległość to w tym okresie to było wiadomo to wojna wybuchnie, więc czternastym roku w tę już przedtem jeszcze bym kandydował Kański to właściwie to to to wszystko buzowały było wiadomo, że to w pewnym momencie jednak o to kto to ton do czegoś dojdzie i już zupełnie coś takiego, że mnie my w pierwszej w okresie wojny snajper najprawdopodobniej państwa centralne będą tam sami zwycięskimi natomiast w drugim okresie wojny państwa centralne zostaną pokonane przez Santander w Śledziejowicach tafli toczył się może było też jasno do wolno perfekcja zupełne ja tak doceniający tą wizje nie przeceniał, abym i, dlatego że każdy inteligentny i Polity Ka tacy powinni być bierze różne warianty od innych uwag i jeżeli dobrze zrozumiemy teraźniejszość to jesteśmy w stanie pewne warianty przewidzieć, a ich teraz 1 z tych tym wariancie 1 z tych wariantów była taka opcja i to tylko, że Piłsudski to przewidział to świadczy o nim jak w jak on był fantastycznym analitykiem w świetnym analitykiem sytuacji międzynarodowej, więc ja mówię doceniam to, ale nie przeceniam, ponieważ dzisiaj też każdy polityk powinien mieć kilka wersji, które wynikają absolutnie one są do przewidzenia są 3 albo 4 warianty 1 z nich musi się sprawdzić, bo nie ma innej możliwości nie wtedy też tak było po prostu Piłsudski takie warianty drogi pod uwagę wróciliśmy do tych wątków wcześniejszych, ponieważ rośnie mówiła pani o tym jak to w tym rządzie, który powstaje przy radzie regencyjnej rozumiem czy zamienia w tejże rady regencyjnej na przełomie października listopada osiemnastego roku życia utworzono taki Departament ministerstwa spraw zewnętrznym jak rozumiem, że to chodziło też przypomnienie roli Romana Dmowskiego i komitetu Narodowego polskiego za granicami to właśnie takiej roli instytucji reprezentującej całą Polskę domagającego się niepodległości wobec Anny aliantów tak to jest moment chyba nikt, o które potem zaowocuje, że zna już to co teraz wyskoczymy klatka do przodu, że ten komitet, pozostając w Paryżu no będzie stanowił w połowie mniej więcej na tą naszą delegację na konferencję pokojową tak czy to można tak połączyć można można tak tak dużym uogólnieniu tak można powiedzieć, że było toczy się jeszcze bardziej skomplikowane natomiast tak jeszcze powiem coś takiego, że w siedemnastym roku Piłsudski inaczej to było tuż przed tym kryzysem kryzys chcemy przysięgą, że był także, że przed aresztowaniem my jego jego i jego żołnierzy ją Boże coś takiego i Niemcy już właściwie czy to znaczy to zleci siedemnastego roku Niemcy właściwie już wyczerpały tu naszym możliwościom, jakby wiedział, o czym się tutaj te instytucje działają i powie zrobimy co jeszcze moc to co należy robić natomiast więcej od Niemców nie wyciśnie my w tym momencie pozostała sprawa do załatwienia i to co powinni pozbyć powinien sprawę polską powinien ciągnąć na Zachodzie komitet Narodowy Polski i toteż jest rzecz niesamowita, bo tu jest 2 obozy w notach delikatnie mówiąc nie były ze sobą już o niej zaprzyjaźnione z takich naprawdę dochodziło do sytuacji no, w które nie powinni się dziać no ale to pewnie tak jak dzisiaj ta wojna polsko Polska była naprawdę była i muszę powiedzieć, że czasami się czyta pewne fragmenty to w końcu poznamy nowe dyskonty to znamy już są one i to i to są rzeczy, które MTS, rzucając cień może powtarzamy jak czytałem parę razy stenogramy z posiedzeń Sejmu w okresie międzywojennym to nawet powiedział, że dziś jest dużo łagodniej i tak było jeszcze gorzej tak sam badał ich większość oskarżenia tanich natomiast sam mogę się, więc to było natomiast gdy było tam jeszcze coś co by coś i to i to co podkreśli cebul jeszcze ważniejsze, że w sytuacji sytuacja bardzo ważnych sytuacjach decyzyjnych znikały MIB mówiliśmy 1 głosem i to było coś niesamowitego to było ze strony mówię tutaj tego obozu Piłsudskiego Dmowskiego natomiast tak tym oczywiście, że tutaj w tym okresie komitet Narodowy Polski był już bardzo ważną rolę i ten los w ogóle jesień osiemnastego roku szczególnie właśnie ta już ten koniec października listopad-grudzień one są bardzo ważne i powiedziałabym, że przez to, że są tak bardzo ważne one były wręcz bardzo niebezpieczna dlatego coś tutaj działa nam się wydaje zwraca Piłsudski dostaje władzę nad wojskiem dość duży tymczasem naczelnikiem one duże wszystko organizuje kwesty Massey w Paryżu jest Dmowski w ogóle wszystko idzie ku lepszemu, ale nie widziałem właśnie może ja bym poszła i odjechał nie iść w wolnym, że teraz było, ale ja powiedział, że władza była czymś bardziej skomplikowane, bo zapomnieliśmy w tym momencie o tym, że mamy tenże rząd w drodze do niego przy radzie regencyjnej mamy umorzenie rząd ale, jaką reprezentację polityczną państwa polskiego w Paryżu tak jest komitet uznawane jako oficjalna organizacja Polska on też będzie traktowany jako kwestii rząd no właśnie oszust w Auschwitz znak równości 06 07. listopada powstaje rząd w w Lublinie jak Daszyńskiego można obejrzeć na polityka z Piłsudskim zaprzyjaźnionego, więc trudno powiedzieć to była jakaś w tym momencie wroga robota to przecież zresztą tam chyba Rydz Śmigły w tym rządzie pojawiają się właśnie ministerstwo d s. wojny kuchnię, a więc mimo chłodu, a my już 3 rządy flaga jest bardziej skomplikuje się coś pominąć stacje czy jeszcze chyba bardziej skomplikowane my nie jesteśmy w stanie do końca to wszystko nie rozwikłać ci opowiedzieć, ponieważ sami historycy wystawiam to pytanie w takie nim Piłsudski wraca właśnie dziesiątego, ale i ten rząd powstaje powstaje nie 06 07 . w Lublinie ten tymczasowy rząd ludowy Republiki polskiej 05 06 . piętra 04 05. listopada w UE grupa ludzi ze Stanisławem Płatkiem m. in. idzie do Lubomirskiego i namawia go, żeby on objął władzę i tuż przed powstaniem rządu lubelskiego czy oni wiedzieli, że coś tam się szykuje i należy taką akcję wyprzedzającą czy już wiedzieli, że leży Piłsudski wrócić z gustem to były też tak jest w Warszawie zakulisowe prowadzone rozmowy, żeby tu jeszcze inną niż pożyczka na przód niż to co się dzieje z gminy radzie regencyjnej tylko, żeby rzeczywiście coś ty powstało no ale jednak ten rząd powstaje on ma oczywiście mnie aspiracje do rządu ogólnopolskiego jest narządem lokalnym to są ludzie też z obozu Piłsudskiego, ale powiedziałabym jeszcze, że no to jest z tym Daszyński to jest nie młodzież jest związany z socjalistami jak Socjaldemokracja a, ale tam są też poziom ludzie związani z Piłsudskim to też troszeczkę jest związane z taką pewną polityką rolną przeciwdziałania takim nastrojom też radykalizują się ludności blok przy pamiętam co się dzieje w Rosji prawda w tym okresie w związku z tym, a poza tym jest to koniec wojny jest on bardzo duży głód ludzie chcą zmian ludzie są spokojni ludzie są takiego prawodawstwa, który był zapełniony zapewnią normalne funkcjonowanie i Daszyńskim mówił, że może to być miałaby być taka trochę rewolucja w majestacie prawa, bo tam są też ma dość radykalne reformy zapowiadane w Jaku uwłaszczenie jak nacjonalizacja prawda muszę czuć się ośmiogodzinnym dniu pracy dla żon nie leży klubowych włodarzy Republiki polskiej element odchodzisz odchodzisz koncepcji na królestwo Królestwa i od tej koncepcji, która toczy się od nich tego poważnie nie robi mówimy o radzie regencyjnej dziś mówi o monarchii Mietek o nich poważnie traktował, ale w sensie prawnym tak to wyglądało natomiast tutaj jest Republika o bardzo takich no i perspektywach no i dość radykalnych reform także coś wypowiedział postępowy postęp, odnosząc się tylko, że postęp, choć ich brak nawet w Alwerni był radykałem tak radykalnie wzrosło postępowanie się pojawia właściwie w tym czasie pojawiało syndyk studenci pod ci postępowi co wtedy, gdy postępowi do dziś się już Niewiem jak należałoby nazwać w Sydney, ale w każdym czasie tak tak to rzeczywiście wyglądało, więc to jest trochę taka powiedzmy, że do powstania tego rządu w Lublinie wsi to jest taka trochę Voznik bracia robota grzmiał może to zarazem jest trochę bardziej Tarika Bekele, gdy takie słowo, które wyznaje w morze nie należy go w tym kontekście używać, ale jest taka do odkrycia robota to znaczy troszeczkę chcieliby iść naprzód niższy to co mogłoby się wydarzyć tak w niedzielę w no właśnie co z tego chaosu się w Muonio coś powiem po informacjach TOK FM Maciej Zakrocki witam ponownie rosną historię Polski w studiu pani prof. Małgorzata Gburczyk Wrońska rozmawiamy o powstawaniu władców niepodległej Rzeczpospolitej 1 8 roku jesteśmy akurat momencie chyba najbardziej zagmatwany, bo zakończyliśmy drugą część spotkania na takim właśnie zestawienie tych kilku rządów, które mamy w Polsce, więc jeszcze władze związane z radą regencyjną i rząd w Lublinie powstaje rząd Daszyńskiego w w Paryżu działa rama Dmowski innym jest czymś co też można, by wreszcie nazwać rządem, a na pewno jest to organ ten komitet Narodowy Polski uznawany przez mocarstwa przez aliantów jako właśnie taką reprezentację naszego odradzającego się po raju i na dodatek w, a zaraz potem przyjeżdża Piłsudski, a pomóc rada Regencyjna mówi komendanci bierze władzę no i teraz już, kto ma rządzić gminą właśnie nowy komendant przyjrzeli władzy bierze mnie, bo to jest ten moment, na który pewnie liczył i i ten moment właśnie przyszedł mnie, więc jak, by się ziściło rzeczy się tego planu one w tych mogą być realizowane natomiast sytuacja rzeczywiście skomplikowana Piłsudski przejmuje władzy można powiedzieć, że przyjmuje do władzy legalnie i proszę zwrócić uwagę nocami paradoks tych czasów polega na tym, że te struktury ważniejsze z pompą powraca na IT struktury tworzone w oparciu o akt 5 listopada z nadania zaborców, który mówi nie było sensu stricto no samodzielnymi instytucjami, ale one przez fakt, gdy przez ten fakt, że jednak były obsadzone przez Polaków i działały w kierunku tworzenia polskiej administracji polskiej państwowości no wtedy jeszcze takie ułamkowej w tworzyły podstawy prawne, które pozwalały przejąć władzę Piłsudskiemu no przynajmniej zachować jakąś ciągłość instytucjonalną ją wie to są wszystko określenia, które są powiedzmy no i jej używam, ale one nie są w pełni precyzyjne dlatego, że to byto się dopiero wszystko tworzyło w domu jak w dziale złość mówi tak wcześnie rano to jest ciągle jakiś organ powołany przez zaborców jak i na dodatek ci zaborcy duży powołali ten aura przegrali wojnę i właściwie się nie liczy on w dalszej rozgrywce i oni nadają władze i człowiekowi, który nota można powiedzieć właśnie o tym, troszkę też mówiliśmy no może nie, tyle że pomylił, ale wiązało przynajmniej częściowo swoją niepodległościową akcji z tymi państwami w Lesznie, który wojny przez cały dział, w którym mamy, ale już, o którym momencie powiedzieć, że nie mniej na posiedzeniu zebrał za to za co poszedł do więzień, ale z drugiej strony prawdopodobnie wtedy niektórzy zwolennicy Romana Dmowskiego zadawali się na to pytanie, dlaczego temu Piłsudskiemu dano taką władzę tak no, więc właśnie między tutaj w ogóle już dotykamy tylu problemów już mu też, by osobistych waśni między Piłsudskim Dmowskim zresztą to wszyscy później przeciwnicy Piłsudskiego i którzy wręcz zazdrościłem tego wolno chciwi ta władza leżała na ulicy nie widział i tak rzeczywiście może Dmowski powinien z tego Paryża jakoś tutaj się przed przed ostatecznym nosi je uchylił wyrok został już na jakie są z tego powiedział, że w Dmowski w tym momencie znaleźć się uczy się w bardzo dobrym miejscu natomiast no szkoda też nie było 2 Dmowskiego gruntową drogę Mosquito toby wiedział co robić natomiast terroryzuje stany, kto wie czy by nie doszło DKF konfliktu aktualnie wdrażane planuje Kaufland święto niepodległości jednak zepsuć ser zetrzeć natomiast ja się, że dobrze się stało, że był Piłsudski Dmowski i każdy robił to co umiał robić najlepiej ja muszę powiedzieć że, gdyby było inaczej nie wiadomo, jakby w ogóle była co znaczy to, że w ogóle w Paryżu znalazł się Dmowski to tylko działało na naszą korzyść się via abstrahując od tego czy ich Dmowski miał wtedy z rolników przeciwników tak samo dziś, ale w tym momencie, w którym on tam był on odegrał niesamowitą rolę natomiast studyjne fantastyczną rolę odegrał właśnie pił ze skał leczy się, że oto do władzy Turowa na ulicy, że tak w końcu słowie znowu, używając określenia w szesnastym rządem lubelskim, bo jego zlekceważenie go nie o unieważnienie wezwanie wyjaśnienie istoty znały też czy to jest rzecz nie zauważyliśmy, że jego dno koledzy to efekt Ronaldo ładnie co się stało, jakby Piłsudski przyjechał przywitano go na tym dworcu tutaj w Warszawie co zrobił udał się do na spotkanie do Pałacu Lubomirskich, czyli właśnie z regentem Lubomirskim, o czym tam dokładnie rozmawiali nie mamy o czym się z tego protokołu na DPS jakieś tam tylko notatki tych którzy, którzy tam byle nie w każdym bądź razie rada Regencyjna przyj przy kazała mu władzę wojskową tak jak, o czym mówiliśmy jak wynikało z tego jeszcze wcześniejszych ustaleń rządowych właśnie rządu, który został powołany przez radę regencyjną, gdzie to stanowisko było dla niego zarezerwowane w i coś dzieje następnego dnia wzywa on już są wzywa, ale to chyba graczy było też tak automatycznie ze strony rządu lubelskiego, że poza koniec wiedzieli, że dyrygent i Piłsudski przyjechał Antoni przybył do Warszawy to znaczy oni zgłosili się do komendanta, a więc proszę zwrócić uwagę tutaj jakąś jakąś niesamowitą samodyscypliny i też myślenie w kategoriach państwa to znaczy oni otworzy utworzyli rząd, ale w momencie, kiedy komendant wrócił oni jadą do Warszawy najcelniej Piłsudski Piłsudski przekazuje Daszyński mu misję tworzenia rządu USA rząd zupełnie lekceważy tę korzyść Lubomir z tym mówią o ten narząd jest za bardzo religijna Warty jak jedno maja, a dokładniej powstawać tak rząd właśnie jedności narodowej z Narodowym dokładnie wiadomo, gdzie tak nazwać wypowiedź może być więcej opcji opcje więcej partii było więcej przedstawicieli ugrupowań, żeby urządzać ogólnonarodowy rzeczy się na to co się właśnie Daszyński nie udaje, ale wie z Aleppo podkreślam to do nich stworzonego właśnie zupełnie lekceważy, chociaż w tym tutaj 1 Piłsudski dość krytycznie oceniały poczynania Daszyńskiego, ale wie co się stało w związku z tym nawet mówić to wszystko to są takie na rząd, który knuje sam się połowa w Lublinie prawda nowe źli ludzie, którzy współpracowali z Piłsudskim Piłsudski w dużym stopniu to też toleruje to dobrze to teraz tworzy rząd prawda rzeczywiście Daszyński próbuje dorobić nie udaje się dość i siedemnastego nasze podejście do dymisji notuje się podał do dymisji wtedy zarobi Piłsudski no musi znaleźć drugą osobę, która tworzy z stworzy rząd po co i wzywa Jędrzeja Moraczewskiego Pusz karze mu może system nie byłbym zachwycony no ale jak komendant kazał to niemożna odmówić no i to tak wyglądało podjazdu taka była chwila taki był czas i tort i trzeba było się wziąć do pracy odbyła się nie byłoby, czego jestem, jakie są dane his historycy, jakie mają relacje tamtego okresu jak byśmy opowiedzieli o teściowej pamiętajmy, że to państwo i nawet jeśli go nie było to jednak jakoś funkcjonowało w jak ludzie chodzili do pracy tak dobrze do szkoły ponoć tak pewnie jakoś tam funkcjonowała w NHL, więc rozumiem, że też były jakieś zalążki opinii publicznej były media były gazety i teraz jest pytanie jak i to wszystko odbiera ta opinia publiczna no bo cały czas mamy do czynienia, owszem, sytuacja jest nadzwyczajna w ale jednocześnie możemy się z dzisiejszego punktu widzenia chcielibyśmy wiedzieć to zatem rządem stoi, kto mu dał mandat do rządzenia no bo dzisiaj oczywiście jest proste są wybory w i te wybory w ten mandat nadają, ale wtedy no właśnie swoją zaczęli coś faceci głównie w rozdawać tę władzę tak tak, ale to są też środowisko publicystów, którzy jednak są z tym obozem stylistycznym związanie w związku z tym jest to to jest elita no tak byśmy to co dzisiaj nazwali je my to są to jest inteligencja to są ziemianie to są rzeczy się środowiska dziennikarskie i to oni wspierają ceną za stylistyczną, a poza tym tam w coś już wtedy tworzy legenda Piłsudskiego to jest ten, który był więźniem my to tu znaczenie to lekko gwizdali polskie nie chciałem tego przeceniać, że my mamy do tego jakiś taki specjalny powiedzmy sentyment, że rzesze chce być bohaterem to trzeba najpierw z list do więzienia i tą datą to jakoś tam, z czym pomaga w le, więc to odegrało dużą rolę poza tym co tutaj jeszcze lepszy los Józefa Piłsudskiego on był postacią jednak niezwykle popularna w swoim środowisku on był uwielbiany jednak przez legionistów przez ludzi, którzy byli z tym radni jedynie ustami związanymi z ta charyzma woda zabiła to był ten, który był z nimi na froncie, który z nimi walczył i te środowiska te wasze dziecko opiniotwórczy to znaczy te, które generalnie Kanonierzy mieli się za społeczeństwo się tym aż tak nie interesowało prawda przeciętny człowiek opanuje peleton się do pracy jej, chociaż mówiono to był też takie czasy, gdzie tutaj tej idei niepodległości takie poczucie tegoż burzowa ożywiał buzował zjazdem do to oni byli tym przesiąknięty to była 1 taka generacja nic o tym, że w dużym stopniu tak nie jesteśmy w stanie się powiedzie to się procentowo rozkładało, bo nikt tego nie badał on się wyrzucać do prezentowania jeszcze zakładano, że aż się tutaj, gdzie jest Warszawa Rzym wszystko rozgrywa to jednak wyrok wojewódzkiego tam przydadzą to kolejna delegacja otarł się, ale nie wiem, ale w Bydgoszczy w Toruniu no może nas zapyta, a w Poznaniu WSA w Krakowie, a w Krakowie może jeszcze tak w Poznaniu już pewnie mniej, dlatego że tam jednak rzeczywiście to jest Wielkopolska to są wpływy jednak dużym stopniu endecji w i tam oni coś znaczy oni patrzą z dużą rezerwą traktują obóz też Piłsudskiego z dużą rezerwą dlatego, że to jest ta opcja nastawiona na na państwa ententy, czyli oni, jakby kawę także w PRL tamten obóz stawia sobie oczywiście cel odzyskanie niepodległości odzyska niepodległość to muszą być granice to musi być uznanie międzynarodowe w związku z tym po tej wojnie będzie nowe rozdanie i musimy te państwa, które wojny wygrały muszą nas zaakceptować czy to jest ta opcja właśnie jest mniej prozachodnia i czekanie, jakby na decyzje Kongresu pokojowego natomiast ci, którzy są tutaj w Warszawie, a na terenach polskich, ale wie to też są zwolennicy endecji do nich także endecja Dody kompletnie nie uczestniczy w tym tylko powiedzmy, że no może bardziej z taką rezerwą, ale oni później też będą wchodzić w struktury struktury normalnie w nie instytucji państwowych to oni na czym wiek ani trochę z rezerwą ale, ale mówię to jakoś przychodzi moment się angażują natomiast obóz Piłsudskiego to są ci ludzie dużo to władza musi brać musimy organizować nie czekajmy na to co powie po czy zachód nas uzna i w jaki granica tylko po prostu organizujemy instytucji organizujemy życie państwowe ale gdy go pytam też po pod kątem takiego uznania tej władzy zdobywa władzę od samego początku, żeby rządzić musi wydać podejmować decyzje o decyzję, żeby miały sens muszą być akceptowane nowina innymi słowy jest pytanie właśnie norm czy ten rząd dostaje taki mandat zaufania, że te inne struktury chociażby te wywodzące się jeszcze z czasów zaborów jak chociażby w na terenie nowych opolskiej już podzielić się toczy Prus generalnie mamy tą naczelną radę ludową dachem czy oni mówią tak to jest nasz rząd ten rząd ma rozeznanie na 1 z pewnym jest pewnym dystansem z pewnym dystansem to dopiero przyjdzie później jakoś mu je będzie już powstanie rządy Ignacego Paderewskiego, który będzie łączył to też doszło do czegoś fantastycznego żyć się udało porozumieć się, że takim wspólnym przedstawicielem baśń tutaj jej ze strony właśnie ma z tego obozu Dmowskiego i Piłsudskiego była to zgoda na NATO, żeby premierem rządu był Ignacy Paderewski postać, która notabene najpier w przyjeżdża do Poznania takich oporów, by miejscowość leży to powstanie powstała po wybuchu ono, bo on budowy przerażony tym przecież no ale z należytą ochronę i dobrze na bok, bo przynajmniej udało mu na pasach jeżdżą po Bożym, a nie znali nas obrazy Wielkopolska tak dokładnie dziś natomiast nasz Śląsk tamte tereny, ale on też są przecież to organy taki powiedziałbym władze lokalne tak jak powiedział także tutaj ze stron i że chodzi o tereny śląskie tam jednak jest bardzo żywa tradycja taka silna tradycja związku z polską problem jest oczywiście ze Śląskiem cieszyńskim, gdzie też powstaje przecież ta rada, która leży, która działa i na rzecz Polaków i na rzecz Czechów skody z Czechami w ogóle mam straszny problem dlatego, że to są tereny, które Śląsk Cieszyński, który do Polski przecież zawsze należał, po czym dziewiętnastym roku Czesi najeżdżają i zabierają nam to co się stało to zabrali nam przyznała, że nabożnie Lśnienie wchodzą zdali sam coś dalej coś dalej z tym jest tymi terenami dział znowu cały czas były, by mnie punktem takim kontekstowym, ale tam też są struktury, które są bardzo silnie działające na rzecz państwa polskiego i w momencie, kiedy życie konsul konsul czują się czy konstytuują się jeszcze nie to za daleko powiedział na lekkie buty te instytucje państwowe powstają to oni rzeczywiście nowość, że lojalistów śnieg tutejsze podchodzą do władz warszawskich poważnie to też to jest takie też to takie powiedzenie no też nieprecyzyjne, ale tak funkcjonowało to są władze warszawskie, bo wie nie ma konstytucji nie ma Sejmu no no to właściwie nas wielki chaos z tego chaosu się coś zaczyna coś zaczyna wyłaniać natomiast, jeżeli chodzi właśnie o tę radę ludową w Poznaniu to terenem tereny mniej Wielkopolski to w pewnym stopniu tak no nie uczy się popierają tutaj coś siedzi ból popierają geje powstanie baza polskiego natomiast troszeczkę z rezerwą no bo to jest obóz aktywisty czyny i trochę właśnie oglądając się na ten obóz już wtedy obóz Dmowskiego w Paryżu ale czyja dobrze pamiętam, że na początku dziewiętnastego roku jest jakaś taka próba zamachu ustalenia te właśnie jest pies jest dość jest tak tak dlatego, że to jest ten zamach tego Janusza etyce w i to ono było tak no to była rzeczywiście zbrojna jest zbrojna próba dokonania zamachu stanu to znaczy na ten właśnie w rządzie oraz wyraża w nim także dlatego, że to też jest ten to co mnie jak zaciążyło nad koncepcją właśnie tego zamachu stanu po pierwsze, że to są tylko ludzie związani z lewicą istnieje my właśnie nurtem my socjalistycznym na to, że PSL wyzwolenie to wtedy 1 innym do tych struktur instytucjonalnych oni chodzili, ale w każdym moździerze generalnie był to rząd, który miał taką no i opinii rządu bardzo lewicowego i tutaj próba też była obalenia no i Piłsudskiego na w związku z tym odebrania władzy no bo to też zbyt mało znane to była też jakaś poważna jak na mnie donosy, bo działa też do władz kraju ten przywódca mułła, gdy osoba wojskowa, która była też na związane z Piłsudskim, ale rzeczywiście, która w pewnym momencie doszła do wniosku, która leczy się też po w powiązaniu z innymi ugrupowaniami, że trzeba to ukrócić przede wszystkim odsunąć ekipę ekipy Piłsudskiego już wtedy albumie to jak traktować zupełnie jako epizod zostało potrącone i mniejszy koszt tak powiem wszystko wróciło do głównego nurtu czy taka to powinno być, czyli przede wszystkim powstał właśnie ten rząd Moraczewskiego, który w ciągu 3 tygodni przygotował ordynację wyborczą 2 6 stycznia 19 19 roku mamy przeprowadzać wybory do Sejmu 10 stycznia 10 lutego, gdzie 1 z tego roku jest tym otwarcie pieszy po co wracać z Sejmu ustawodawczego piękne przemówienie Józefa Piłsudskiego pierwszym kończy to takim stwierdzeniem jest Polska jest Sejm to jest też piękna puenta naszej audycji bardzo dziękuję pani Teresa Pańczak Małgorzata Buczek mówi Wrońska Instytut historii Polskiej Akademii Nauk była z nami dziękuję pięknie dziękuje, ale państwo za określone informacje w TOK FM historię Polski w 10 0 lat niepodległości Zwiń «

Kto rządził Polską 11 listopada 1918 roku? [100 LAT NIEPODLEGŁOŚCI]

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: HISTORIE POLSKI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

"Panie ministrze, proszę nie kłamać" - Poranny przegląd prasy Dominiki Wielowieyskiej

Inflacja hamuje z piskiem opon. Na hamulec nadepnęło państwo: cudami z paliwem oraz rozmnożeniem obniżek

Marsz Miliona Serc. Ekspertka: "U Tuska nastąpiła zmiana sposobu myślenia"

Przegląd prasy ekonomicznej

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL